Meer aandacht politiek oor ontbossingsprobleem' jreen integratie Zeeuwse verkgelegenheidsfondsen Historische jaarboeken MET WELKE HYPOTHEEK LOOPT U HET MINSTE RISICO Meerderheid staten genegen tot koop natuurgebieden 'EEN TAKJE IN DE MOND VAN DE LIJKDRAGERS' WDA-KAMERLID OP SYMPOSIUM GOES: udheidkundige renigingen mtraal op ulturele Dag DE 20 JAAR RfNTÊNAST HYPOTHEEK VAN HET BOUWFONDS. KATHOLIEKE ARBEIDERS IN HEINKENSZAND LANG ONVRIJ hedendaagse sieraden Dirigentencursus koorleiders TERDAG 26 NOVEMBER 1983 jPZd/'provincie 11 DES De aandacht in de politiek voor de ontbossingsproblematiek - en in feite voor de ologische aspecten van economische ontwikkeling - is tot nu toe gering. Redenen daarvoor r,(jn met name: het onbreken van eigen waarneming (in de westerse landen is brandhout, Woestijnvorming, en dergelijke, geen probleem), alsmede het ontbreken van directe S langhebbenden. Het belang van dit onderwerp is op dit moment echter wél groter dan de l ilitieke belangstelling ervoor. Dit stelde het Tweede-Kamerlid J. de Waart (pvda), tijdens n vrijdag in Goes gehouden symposium over ontbossing. Waart beklemtoonde dat ontbos- Het kamerlid was één van de drie den. Deze club hield het afgelopen onderdeel is van het grotere inleiders op het lustrumsymposium jaar een project over de ontbossings- jbleem van de snelle achteruitgang van de juniorkamer voor de Bevelan- problematiek en het symposium was Ti d de natuur m de derde wereldlan- Als oorzaken noemde hij onder i; er: armoede van de bevolking en irom ongecontroleerde houtkap en sie: kappen van bos voor land en veeteelt door de lokale bevol en grote (vaak buitenlandse) iememingen; houtkap door hout- werkende industrieën. Het kamer- moest erkennen dat de politiek li rap maar een germge directe in- ciesubsidie voor de aankoop ed kan uitoefenen, omdat maar Eendenkooi te St. Philipsland i gering deel van de ontbossings- (259.000) en 4 ha. Heerenpolder bij zaken verloop via processen die Wolphaartsdijk (95 mille) door het jr de overheid zijn te controleren. Zeeuwse Landschap. Voor rekening MIDDELBURG - Een meerderheid van de staten zal - naar het zich laat - akkoord gaan met provin- PvdA-er achtte medewerking van internationale bedrijfsleven, ikwereld en lokale bevolking nood- ;elijk om de ontbossing tegen te Hij zei voorts dat overheden die en onderzoek kunnen (mee)be- a en bevorderen. De Waart was voorstander van aanpassing van wetgeving die uitvoer van milieu- jaarlijke stoffen naar derde wereld- iden toestaat en hij vond dat de elgeving over het gedrag van mul- itionale ondernemingen ver- irpt moet worden. Het kamerlid ook mogelijkheden om het begin- 'de vervuiler betaalt' in de praktijk brengen, door veroorzakers van leu-aantasting mee te laten beta- aan een fonds dat herstelprojecten voert. 'aatregelen Waart kwam ook met een reeks atregelen, die de ontbossing recht- feks kunnen tegengaan, zoals: te- [dringen behoefte aan kaphout de plaatselijke bevolking door roductie van efficiénte kacheltjes, gasinstallaties en dergelijke; aan- nt van nieuw bos speciaal voor de van brandhout voor de lokale tolking; beperking van de kapcon- een grote internationale atschappijen; betere regels bij in- itriêle houtverwerking: terug- nt na kap op ecologisch verant- orde wijze; aanwijzen, aankopen beschermen van natuurgebieden; die naar gebruik van bufferzones dom natuurgebieden. DDELBURG - Het werk van de dheidkundige verenigingen zal Dtraal staan tijdens de Zeeuwse lturele Dag die 25 februari 1984 ordt gehouden in cultureel centrum Halle in Axel. Dit blijkt uit vrij- gepubliceerde vergaderstukken de Zeeuwse Culturele Raad, die organisatie van de dag in handen fcieft. Inmiddels heeft het college van [instemming betuigd met het hou- an de manifestatie. )!gens het voorlopig programma srdt de dag om 10.30 uur geopend mr J. Asselbergs, vice-voorzitter in de culturele raad. Vervolgens ludt de heer J. Trijsburg, directeur de Stichting Gelders Oudheid- mdig Contact een inleiding over laats. taak en functie van oudheid- mdige verenigingen". Na de koffie srdt het thema 'lokale geschiedenis' geleid door dr A. Doedens. Deze is Itiatiefnemer geweest van de 'Kro- ek van de regionale geschiedenis' aarvan onlangs het eerste nummer verschenen. Voor de lunch is het lama de bedoeling dat de film 'het chief wordt vertoond, waarbij op iconventionele wijze het archiefwe- n wordt belicht. et middagprogramma omvat een leiding van de heer E. Kolen, secre- ris Stichting Brabants Heem, over menwerking tussen oudheidkundi- f verenigingen op provinciaal en gionaal niveau', De dag wordt beslo- n met een forumdiscussie. Het fo nt zal, naast de inleiders, bestaan J. Asselbergs, drs R. Koops yuksarchivaris in Zeeland) en (nog it zeker) drs J. Kluiver, voorzitter de federatie van Heem- en Oud- Idkundige Verenigingen in Zeeland. de provincie Dat bleek vrijdag morgen bij de behandeling van deze twee deze voorstellen in de staten commissie bestuurszaken. De provin cie draagt 50 procent van de koopsom bij. Commissieleden van VVD. CDA, D'66, SGP en GPV/RPF bejegenden de aankopen welwillend, PvdA en PSP/ CPN behielden hun stem voor. Wat de aankoop in de Heerenpolder betreft waren er bij PvdA en PSP/ eendenkooi moet worden doorgele verd als de provincie niet meedoet. „Nu de dreiging van aankoop door een derde is afgewend, zou de eenden kooi toch ook via het rijk behouden blijven" redeneerde men. Gedepu teerde E. Maris-Koster betoogde, dat het rijk die overname alleen accep teert, als de provincie geen geld zou hebben om subsidie te verlenen; en dat is er wel. Bovendien valt de eendenkooi in het gebied, waarover in het .aankoopoverleg' is afgesproken dat het tot de invloedssfeer van het Zeeuws Landschap hoort. De heer L.A.M. Elènbaas (vvd) kreeg van de andere fracties steun bij zijn opvat ting, dat het - achterstallig - onder houd de provincie geen extra geld daarvan afsluiting. S. Jonker van de stuurgroep Global Forest van de fede ratie van juniorkamers Nederland zwaaide de Bevelandse leden lof toe voor hun initiatief, Hij verzekerde dat Zeeland in deze voorop loopt. Voorzit ter A. Huige van de Bevelandse ju niorkamer gaf een kort overzicht van de activiteiten. Hij legde er de nadruk op dat vooral de voorlichting (met name aan scholen» veel aandacht heeft gekregen. J. Meester, directeur van een houtim- portbedrijf te Harlingen, verkondigde de stelling dat het bedrijfsleven toege spitst in de houthandel slechts een vrij onaanzienlijk deel van de wereld ontbossing toegerekend kan worden. Hij maakte onderscheid tussen bosge- bruik i weghalen waar hetgeen kwaad kan en waar bos terugkomt) en bos- misbruik (waar onherstelbare schade wordt veroorzaakt). Meester onder streepte dat lokale of regionale bouw- hout- en brandstofbehoeften verreweg de grootste boosdoeners zijn Hij pleitte voor goede herbeplantmg. ook door papier-, pulp- en cellulosefabrie- ken (ten behoeve van de wereldpa- pierproduktie). De Wageningse hoogleraar M. Mörzer Bruijns ging nader in op tropische regenwouden als leefgemeenschap. Hij stelde dat optimaal beheer van dergelijke bossen mogelijk is, maar dat de methoden ervoor nog nader moeten worden uitgewerkt. Mörzer Bruijns gaf in dit verband diverse aanbevelingen. Onder leiding van Tweede Kamerlid E. Terpstra (vvd) volgde tot slot een discussie. Daar aan namen deel de inleiders, voorzit ter Huige, stuurgroeplid Jonker, journalist R. Schrier en hoofd be plantingen W. de Koning. CPN aarzelingen over de hoogte van mag kosten. „De kooi voldoet nu aan de koopsom. Bij de - inmiddels aange- de eisen, die het rijk minimaal stelt kochte - Eendenkooi vroegen met voor eendenkooien, de bedoeling is name mevrouw G. de Vries-Hommes niet dat er een cultuurhistorisch mo- en de heer J. Dupré zich af of de nument van wordt gemaakt, maar dat provincie er wel geld voormoet geven, het als natuurgebied wordt beheerd," nu het rijk heeft verklaard dat de zegde mevrouw Maris hem toe. I ADVERTENTIE) 30 JAAR LOOPTIJD MET GRILLIGE RENTE. 20 JAAR LOOPTIJD MET ROTSVASTE RENTE. De veiligste weg is de 20 jaar RenteVast Hypotheek van het Bouwfonds. Die houdt u 20 jaar vrij van rentezorgen. Bovendien bent u er al na 20 jaar van af. Dat is 10 jaar eerder dan bij andere hypotheken. Per maand betaalt u weliswaar iets meer, maar aan het eind van de looptijd heeft u wel een stuk minder betaald. Vraag nadere infor matie en persoonlijk advies bij het Bouwfonds-infocentrum in uw buurt. Of stuurt u even de bon op. |"L - u mi alle iVormalie over de 20 |Oar RenteVas- .poiheet Nnnmrl I I I I I I I I I I I 1 I I I I I I h I I I I I I I Adres: I Fbstcode: PlaatsiL Telefoon:- J Ik heb wel/geen hypotheek. In gesloten envelop zonder postzegel naar nv Bouwfonds Nederlandse Gemeenten, Antwoordnummer 34, 38Ó0 VE Hoevelaken nv Bouwfonds Nederlandse Gemeenien I Ik go liever even longs bi| het Bouwfonds-infocentrum m Middelburg, Korte Delft 2,101180) [27158 J EDEPUTEERDE DRS R. C. E. BARBE: -KNEUZEN - Gedeputeerde drs R. E. Barbé (economische zaken) jst de suggestie van de Zeeuwse korganisaties om de diverse fond- ter bestrijding van de werkloos- id te integreren, van de hand. Hij (akte dat vrijdagmiddag in Ter- Dzen duidelijk, tijdens een verga ring van de Regionale Raad voor Arbeidsmarkt. als eerder gemeld hebben het CNV 'de FNV in Zeeland in hun reacties het provinciaal sociaal-econo- sch beleidsplan ervoor gepleit om e fondsen waarover de provincie rchikt (voor voorwaarde scheppend leid, bijzondere voorzieningen en werkgelegenheidsfonds) in één pot te storten. Volgens gedeputeerde Barbé is dat echter uit 'een oogpunt van voeding en doelstellingen' onmo gelijk. ui.» uauiLiw »ncer werkgelegenheids bevorderende activiteiten te ontwik kelen. Dat idee vindt echter geen weerklank bij het CNV. „De SEOZ is duidelijk een eenmalige zaak waar we zo snel mogelijk van af moeten", aldus CNV-bestuurder L. Q. Phernambucq Volgens de CNV-bestuurder zou het onjuist zijn nog meer PZEM-geld naar de SEOZ over te hevelen. „Het geld dat we in het verleden blijkbaar te veel hebben betaald, moet gebruikt worden voor een verlaging van de electriciteitstarieven" De vakbeweging in Zeeland is ver deeld over de vraag of de Stichting Economische Ontwikkeling Zeeland (SEOZ) een bredere doelstelling moet krijgen. De SEOZ is opgezet om de provinciale financiële steunoperatie (met PZEM-gelden) aan de Koninklij ke Maatschappij De Schelde mogelijk te maken. Volgens FNV-bestuurder M. L. Strous moet het - gezien de comfortabele vermogenspósitie van TVït'ipvp 11 het nutsbedrijf - mogelijk zijn nog -* ut iwtzil meer geld aan de PZEM te ohttrekken Een poging van FNV-bestuurder Strous om de Regionale Raad voor de Arbeidsmarkt een duidelijk stand punt te ontlokken over de energieta- rieven en de vermogenspositie van de PZEM strandde door ingrijpen van gedeputeerde Barbé. Tot grote verba zing van vooral de vakbondsvertegen woordigers ontraadde de gedeputeer de de leden van de Raad voor de Arbeidsmarkt ten sterkste hun vin gers aan een dergelijke discussie te branden, Volgens Barbé is de Raad voor de Arbeidsmarkt 'niet in staat een uitspraak te doen' omdat zij niet over voldoende informatie zou be schikken. „Flauwe kul", reageerde CNV-bestuurder Phernambucq. Maar de gedeputeerde kreeg wel zijn zin. v*a F-.;i braak». jt„. U'«sg. Dnnf- De Dorpsstraat tn Heinkenszand aan het begin van de eeuu kX. Utt:« i. Het heeft de rooms-katholieke arbeiders in Heinkcnszand niet meege zeten. Pastoor en burgemeester, gesteund door plaatselijke notabe len en werkgevers, hielden de ontwikkeling van organisaties in het begin van de twintigste eeuw lange tijd met succes tegen. Onder anderen de bewierookte bestuurder mr. dr. A. J. J. M. Mes speelde daarbij een belangrijke rol. Hij deed als burgemeester weinig tot niets aan de verheffing van de arbeiders, met als argument dat die arbeiders niet tot besturen en verantwoordelijkheid dragen geschikt waren. Pas in de loop van de jaren dertig kwam er in de positie van de rooms-katholieke arbeiders enige verbetering. Hun protestantse collega's hadden toen allang gezorgd voor een zo goed mogelijke belangenbehartiging. In het historisch jaarboek voor --In Heinkenszand bleer het bij be- Zuid- en Noord-Beveland. afleve- voogdmg van de arbeiders en van ring 9, dragen F. de Klerk en G. van de kant van de arbeiders bij berus- der Wal deze gegevens aan, in een ting in de situatie", betoogt het artikel over de geschiedenis van de tweetal Een reden die volgens hen arbeidersbeweging jn Heinkens 0ok meespeelde bij het trage toene- zand over de jaren 1870-1940. Eerdei belichtten ze de situatie in Krab bendijke (oostelijk Zuid-Beveland en Colijnsplaat (Noord-Beveland) Ze kozen deze keer Heinkenszanc uit: een plaats op westelijk Zuid Beveland met een overwegend rooms-katholieke gemeenschap Eén van hun conclusies: tot een echte vakorganisatie van de katho lieken kwam het pas in 1925, zo'n 2C jaar na de christelijke en socialisti sche vakorganisaties. „De invloed die pastoors en predi kanten. met notabelen en werkge vers op de arbeiders in Heinkens zand hadden, was niet onaanzien lijk". aldus De Klerk en Van der men van het zelfbewustzijn van de arbeiders in Heinkenszand. was vooral de in de vorige eeuw voorval lende grootscheepse emigratie naar elders. Naar alle waarschijnlijkheid trokken de meest ondernemenden Wal. Ze voegen eraan toe dat deze ^eg, en bleven de meer in hun lot HoT-nct£>r\Ho Qrhoiriprc Qnhtpr Kpn bovenlaag zijn invloed niet doelbe wust gebruikte om de leefomstan digheden van de arbeiders te verbe teren, door bijvoorbeeld verenigin gen met sociale doelstellingen te stichten. Op andere plaatsen, zoals berustende arbeiders achter. Een socialistisch, hervormingsgezind milieu kon daardoor niet ontstaan. De geschiedenis van de arbei dersbeweging in Heinkenszand kei van A. Kort over de afscheiding van 1834 in Goes; een godsdienst conflict met sociale aspecten. Hij geeft aan dat de afscheiding van de hervormde kerk wellicht meer een sociaal conflict was. dan een ver schil van mening over de leer. ofwel: een strijd van kleine luiden en arbeiders die in opstand kwa men tegen de gevestigde kerk, die gedomineerd werd door mensen uit de bovenste lagen van de maat schappij. De Goese archivaris L. Abelmann beschrijft de korte maar roerige carrière van de Goese baljuw Ge rard van Uuytwijk 11561-1562). die voortdurend in conflict verkeerde met het gemeentebestuur. G. Le- poeter gaat m op de bedijking van de Reigersbergpolder in 1773. waar door Rilland en het fort Bath kon den ontstaan De architect en kunstschilder Pieter Adriaan Jaco bus Moojen uit Kloetinge 11879- 1955) wordt belicht door C. Been hakker P'roblemen rond de aan voer van rijshout voor dijkverster king, terwijl Zeeland belaagd wordt door de Spanjaarden (1574"75) ko men aan de orde in het verhaal van A. Duvekot. De heemkundige knng heeft andermaal voor een afwisse lend jaarboek gezorgd. Niet alle artikelen zijn even toegankelijk; daar mag de redactiecommissie meer op letten. Dat geldt ook voor de uiterlijke verzorging: één keer lezen en de bladzijden 126 totaal) laten alios Rinus Antonisse Historisch jaarboek voor Zuid- en Noord-Beveland. nummer 9 Uitgave heemkundige kring voor de Bevelanden Prijs 20.- voor leden en f23,50 i'oor niet-leden Krabbendijke. bleek het namelijk is eén van de zes verhalen die van doorslaggevend belang te zijn. jaarboek van de heemkundige dat belangrijke plaatselijke perso- kring de Bevelanden prijken. Inte- nen hierbij het voortouw namen ressant en gedegen is ook het arti- Ze lopen nog steeds met een buxustakje in de mond. de lijkdragers in Brouwershaven, wanneer ze een jonge overledene naar zijn of haar laatste rustplaats brengen. Het takje is zes a acht centimeter lang. niet afgesneden maar afgebroken zodat het in de mond een wrange smaak geeft. De takjes zijn versierd met een strikje van witte en zwarte zijde. In vroeger jaren werden dergelijke takjes ook gebruikt bij begrafenissen van gildebroeders of hun familieleden in Zierikzee. Toen waren deze twijgjes ook nog eens doorgewerkt met zilveren filigrain werk. Deze takjes waren soms zo kostbaar dat ze te huur waren. In het jaarboek 1983 van de vereni- of de muur. Was de gestorvene een ging Stad en Lande van Schouwen jongen dan hing er een palmtakje Duiveland (de 'Kroniek van het aan Bij een meisje was het een land van de Zeemeermin' heet het takje Uiijm. Bij de dood van een boek) besteedt M. K. Buth ruime éénjarig kind werd één bos stro aandacht aan begrafenissen en be- neergelegd. Voor elk jaar ouder tot grafenisgebruiken op Schouwen- Duiveland, Hij vermeldt hoe vroeger jaren bij de aanzegging van een sterfgeval tussen de twee aan sprekers midden op straat een man vijf toe kwam .er een bos bij. Een kind dat ouder dan vijf jaar was gestorven kreeg evenveel strobos sen als een volwassene, meestal tien of twaalf, afhankelijk van de grootte met een grote hoed liep. die met van de strobossen. Het aantal bos heide handen een zakdoek stijf te- sen was voor mannen en vrouwen gen de ogen gedrukt hield en aan- gelijk Alleen werden wanneer een houdend snikte. man was overleden de bossen Tot ongeveer het midden van de rechts van de deur gelegd en bij een vorige eeuw bestond op Schouwen- vrouw links. Duiveland het gebruik dat bij een -pi nkele tientallen jaren geleden sterfgeval bossen tarwestro op de Ui waren de begraafplaatsen op stoep voor het huis werden neerge- Schouwen-Duiveland nog verdeeld legd ten teken dat er 'een liek in uus in eerste, tweede en derde klas. Op stong' Het was dan wel even oplet ten Als een kind voor het einde van het eerste levensjaar was gestorven werd de strobos niet neergelegd maar opgehangen aan de deurpost de eerste-klasgedeelten stonden kapitale grafzerken met soms fraaie smeedijzeren hekwerken rond de graven. Op de gedeelten voor tweede en derde klas waren de graven slechts aangegeven door paaltjes met een nummer en woms een blikken trommel met een boe ket erin en een glasplaat ervoor. W. Keikes beschrijft in het jaarboek het beeld en de sfeer van Schou- wens lustoord Schuddebeurs Dit lommerrijke gebied was niet alleen in trek bij de gegoede regentenfami lies die er indrukwekkende buiten plaatsen met sierlijk aangelegde tuinen lieten verrijzen. Ook de klei ne burgerman maakte graag een uitstapje naar Schuddebeurs. De jaarlijkse zomerkermis genoot faam. Verder staan in de Kroniek van het land van de Zeemeermin artikelen over de manier waarop dichters en beeldende kunstenaars de overstro ming van 1953 hebben verbeeld, over de opkomst en de teloorgang van de Zierikzeese oesterkweek en -handel, over de verloskunde in Zie rikzee. over de Joodse begraaf plaats, over de schildersfamille Din- gemans te Westenschouwen en over de dialecten van Bruinisse en Brou wershaven. Ben Jansen Kromek van het land van de Zeemeer min. achtste jaargang Uitgave vereni ging Stad en Lande i an Schouicen- Duiveland Prys 23.50 ADVERTENTIE henk&ingrid edelsmeden schermlnkelslraot 31 vlisslngen van der kooi j GOES Voor de driejarige diii„.u- tencursus voor koorleiders in West- Brabant en Zeeland kan nog een aantal cursisten geplaatst worden. De toelatingsexamens voor de cursus zijn zaterdag 10 december in Bergen op Zoom. In januari 1984 begint de Stichting Samenwerkende Neder landse Korenorganisaties met de nieuwe cursussen. Tijdens de cursussen wordt les gege ven in de volgende vakken: algemene muziekleer, muziekgeschiedenis, zang en stemvorming solfège, melodie- en harmonieleer, vormleer en koorprak- ticum By de toelating wordt onder andere gelet op de kwaliteit van het muzikaal gehoor, de dirigeer- gestiek. stemgebruik en tekstvoordracht. Het cursusgeld bedraagt 500 gulden per jaar De kosten voor het toelatingsex amen bedragen 15 gulden en het afsluitende examengeld bedraagt 75 gulden Daarbij komen nog de kosten van de studieboeken en partituren. Belangstellenden kunnen terecht bij het Landelijk Bureau S.N.K. in Den Haag.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1983 | | pagina 37