Meer aandacht politiek roor ontbossingsprobleem' Geen integratie Zeeuwse werkgelegenheidsfondsen Historische jaarboeken MET WELKE HYPOTHEEK LOOPT U HETMINSTE RISICO 'EEN TAKJE IN DE MOND VAN DE LIJKDRAGERS' pfrc VDA-KAMERLID OP SYMPOSIUM GOES: Meerderheid staten genegen tot koop natuurgebieden J AHre. I I II I I I I I I I I I I i i I I t I I I I i I 27158' DE 20JAAR RÊNTÊNAST HYPOTHEEK VAN HET BOUWFONDS. GEDEPUTEERDE DRS R. C. E. BARBE: KATHOLIEKE ARBEIDERS IN HEINKENSZAND LANG ONVRIJ hedendaagse sieraden S Dirigentencursus koorleiders (TER DAG 26 NOVEMBER 1983 provincie 11 OES De aandacht in de politiek voor de ontbossingsproblematiek - en in feite voor de lologische aspecten van economische ontwikkeling - is tot nu toe gering. Redenen daarvoor jn met name: het onbreken van eigen waarneming (in de westerse landen is brandhout, oestijnvorming, en dergelijke, geen probleem), alsmede het ontbreken van directe ïlanghebbenden. Het belang van dit onderwerp is op dit moment echter wél groter dan de jlitieke belangstelling ervoor. Dit stelde het Tweede-Kamerlid J. de Waart (pvda), tijdens tn vrijdag in Goes gehouden symposium over ontbossing. Waart beklemtoonde dat ontbos- Het kamerlid was één van de drie den. Deze club hield het afgelopen ;g onderdeel is van het grotere inleiders op het lustrumsymposium jaar een project over de ontbossings- obleem van de snelle achteruitgang van de juniorkamer voor de Bevelan- problematiek en het symposium was n de natuur in de derde wereldlan- a. Als oorzaken noemde hij onder armoede van de bevolking en arom ongecontroleerde houtkap en sie; kappen van bos voor land- uw en veeteelt door de lokale bevol- ig en grote (vaak buitenlandse) idememingen; houtkap door hout- rwerkende industrieën. Het kamer- moest erkennen dat de politiek [fop maar een geringe directe in- :ed kan uitoefenen, omdat maar gering deel van de ontbossings- rzaken verloop via processen die or de overheid zijn te controleren PvdA-er achtte medewerking van internationale bedrijfsleven, nkwereld en lokale bevolking nood- kelijk om de ontbossing tegen te an. Hij zei voorts dat overheden idie en onderzoek kunnen (mee)be- len en bevorderen. De Waart was !c voorstander van aanpassing van wetgeving die uitvoer van milieu- vaarlijke stoffen naar derde wereld- iden toestaat en hij vond dat de jelgeving over het gedrag van mul- lationale ondernemingen ver- lerpt moet worden. Het kamerlid 'g ook mogelijkheden om het begin- 'de vervuiler betaalt' in de praktijk brengen, door veroorzakers van flleu-aantasting mee te laten beta- aan een fonds dat herstelprojecten voert. MIDDELBURG - Een meerderheid van de staten zal - naar het zich laat aanzien - akkoord gaan met provin ciesubsidie voor de aankoop van de Eendenkooi te St. Philipsland (259.000) en 4 ha. Heerenpolder bij Wolphaartsdijk (95 mille) door het Zeeuwse Landschap. Voor rekening van de provincie Dat bleek vrijdag morgen bij de behandeling van deze twee deze voorstellen in de staten commissie bestuurszaken. De provin cie draagt 50 procent van de koopsom bij. Commissieleden van VVD. CDA, D'66, SGP en GPV/RPF bejegenden de aankopen welwillend, PvdA en PSP/ CPN behielden hun stem voor. Wat de aankoop in de Heerenpolder betreft waren er bij PvdA en PSP/ CPN aarzelingen over de hoogte van de koopsom, Bij de - inmiddels aange kochte - Eendenkooi vroegen met name mevrouw G. de Vries-Hommes en de heer J. Dupré zich af of de provincie er wel geld voormoet geven, nu het rijk heeft verklaard dat de eendenkooi moet worden doorgele verd als de provincie niet meedoet „Nu de dreiging van aankoop door een derde is afgewend, zou de eenden kooi toch ook via het njk behouden blijven" redeneerde men. Gedepu teerde E. Maris-Koster betoogde, dat het rijk die overname alleen accep teert. als de provincie geen geld zou hebben om subsidie te verlenen, en dat is er wel. Bovendien valt de eendenkooi in het gebied, waarover in het .aankoopoverleg' is afgesproken dat het tot de invloedssfeer van het Zeeuws Landschap hoort. De heer L.AM Elenbaas (vvd) kreeg van de andere fracties steun bij zijn opvat ting, dat het - achterstallig - onder houd de provincie geen extra geld mag kosten. ,,De kooi voldoet nu aan de eisen, die het rijk minimaal stelt voor eendenkooien, de bedoeling is niet dat er een cultuurhistorisch mo nument van wordt gemaakt, maar dat het als natuurgebied wordt beheerd," zegde mevrouw Maris hem toe. daarvan afsluiting. S. Jonker van de stuurgroep Global Forest van de fede ratie van juniorkamers Nederland zwaaide de Bevelandse leden lof toe voor hun initiatief. Hij verzekerde dat Zeeland m deze voorop loopt. Voorzit ter A. Huige van de Bevelandse ju niorkamer gaf een kort overzicht van de activiteiten. Hij legde er de nadruk op dat vooral de voorlichting (met name aan scholen) veel aandacht heeft gekregen. J. Meester, directeur van een houtim- portbedrijf te Harlingen. verkondigde de stelling dat het bedrijfsleven toege spitst in de houthandel slechts een vrij onaanzienlijk deel van de wereld ontbossing toegerekend kan worden. Hij maakte onderscheid tussen bosge- bruik (weghalen waar hetgeen kwaad kan en waar bos terugkomt) en bos- misbruik (waar onherstelbare schade wordt veroorzaakt). Meester onder streepte dat lokale of regionale bouw- hout- en brandstofbehoeften verreweg de grootste boosdoeners zijn Hij pleitte voor goede herbeplanting, ook door papier-, pulp- en cellulosefabrie- ken (ten behoeve van de wereldpa- pierproduktie) De Wageningse hoogleraar M. Mörzer Bruijns ging nader in op tropische regenwouden als leefgemeenschap. Hij stelde dat optimaal beheer van dergelijke bossen mogelijk is, maar dat de methoden ervoor nog nader moeten worden uitgewerkt. Mörzer Bruijns gaf in dit verband diverse aanbevelingen. Onder leiding van Tweede Kamerlid E. Terpstra (vvd) volgde tot slot een discussie. Daar aan namen deel de inleiders, voorzit ter Huige, stuurgroeplid Jonker, journalist R. Schrier en hoofd be plantingen W. de Koning. taatregelen Waart kwam ook met een reeks utregelen, die de ontbossing recht reeks kunnen tegengaan, zoals: te- (dringen behoefte aan kaphout n de plaatselijke bevolking door troductie van efficiënte kacheltjes, gasinstallaties en dergelijke: aan- nieuw bos speciaal voor de p van brandhout voor de lokale rolking; beperking van de kapcon- ssies een grote internationale lalschappijen; betere regels bij in- striêle houtverwerking; terug- uit na kap op ecologisch verant- jorde wijze; aanwijzen, aankopen beschermen van natuurgebieden; idie naar gebruik van bufferzones idom natuurgebieden. ADVERTENTIEI kdheidkundige itrenigingen entraal op ulturele Dag DDDELBURG - Het werk van de Kdheidkundige verenigingen zal Bitraal staan tijdens de Zeeuwse ulturele Dag die 25 februari 1984 ordt gehouden in cultureel centrum |w Halle in Axel. Dit blijkt uit vrij- üf gepubliceerde vergaderstukken nn de Zeeuwse Culturele Raad, die It organisatie van de dag in handen «ft. Inmiddels heeft het college van instemming betuigd met het hou- n van de manifestatie, olgens het voorlopig programma rordt de dag om 10.30 uur geopend 'irmrJ. Asselbergs, vice-voorzitter 1 de culturele raad. Vervolgens ïdt de heer J. Trijsburg, directeur jn de Stichting Gelders Oudheid- undig Contact een inleiding over ilaats, taak en functie van oudheid- undige verenigingen' Na de koffie ordt het thema 'lokale geschiedenis' igeleid door dr A. Doedens. Deze is litiatiefnemer geweest van de 'Kro- lek an de regionale geschiedenis' aarvan onlangs het eerste nummer verschenen. Voor de lunch is het aama de bedoeling dat de film 'het (chief wordt vertoond, waarbij op nconventionele wijze het archiefwe- :n wordt belicht. iet middagprogramma omvat een lieiding van de heer E. Kolen, secre- iris Stichting Brabants Heem, over «menwerking tussen oudheidkundi- e verenigingen op provinciaal en tegtonaal niveau'. De dag wordt beslo- (n met een forumdiscussie. Het fo- um zal, naast de inleiders, bestaan ut mr J. Asselbergs, drs R. Koops njksarchivaris in Zeeland) en (nog ilet zeker) drs J. Kluiver, voorzitter an de federatie van Heem- en Oud- Mdkundige Verenigingen in Zeeland. 30 JAAR LOOPTIJD MET GRILLIGE RENTE. 20 JAAR LOOPTIJD MET ROTSVASTE RENTE. De veiligste weg is de 20 jaar RenteVast Hypotheek van het Bouwfonds Die houdt u 20 jaar vrij van rentezorgen. Bovendien bent u er al na 20 jaar van af. Dat is 10 jaar eerder dan bij andere hypotheken. Per maand betaalt u weliswaar iets meer, maar aan het eind van de looptijd heeft u wel een stuk minder betaald. Vraag nadere infor matie en persoonlijk advies bij het Bouwfonds-infocentrum in uw buurt. Of stuurt u even de bon op. juij.ji u mi! alle .nTomiohe ove. de 20 jaar ReeteVast Hiypoibeek. Naam::I i ILJl_i I M I FhstntvfeJ 1 I I I I Ptnntx-1 I 1 1 I I I I I I I I II M U U I M i "fclfJnnn.l I M I I I I I I I i I I ik heb wel/geen hypotheek In gesloten envelop zonder postzegel naar nv Bouwfonds Nederlandse Gemeenten, Antwoordnummer 34,3860 VE Hoevelaken. Bouwfonds Nederlandse Gemeenten I I I Ik ga liever even langs bij het Bouwfonds-infocentrum in Middelburg, Korte Delft 2,1011801 I ÏERNEUZEN - Gedeputeerde drs R. t E. Barbé (economische zaken) •ijst de suggestie van de Zeeuwse Okorganisaties om de diverse fond- ttn ter bestrijding van de werkloos- keid te integreren, van de hand. Hij Eaakte dat vrijdagmiddag in Ter- Ezen duidelijk, tijdens een verga ing van de Regionale Raad voor Je Arbeidsmarkt. Zoals eerder gemeld hebben het CNV de FNV in Zeeland in hun reacties up het provinciaal sociaal-econo- Isch beleidsplan ervoor gepleit om Ie fondsen waarover de provincie beschikt (voor, voorwaarde scheppend beleid, bijzondere voorzieningen en het werkgelegenheidsfonds) in één pot te storten. Volgens gedeputeerde Barbé is dat echter uit 'een oogpunt van voeding en doelstellingen' onmo gelijk. De vakbeweging in Zeeland is ver deeld over de vraag of de Stichting Economische Ontwikkeling Zeeland (SEOZ) een bredere doelstelling moet krijgen. De SEOZ is opgezet om de provinciale financiële steunoperatie (met PZEM-gelden) aan de Koninklij ke Maatschappij De Schelde mogelijk te maken. Volgens FNV-bestuurder M. L, Strous moet het - gezien de comfortabele vermogenspósitie van het nutsbedrijf - mogelijk zijn nog meer geld aan de PZEM te onttrekken <j4J. uduimu^ neer werkgelegenheids bevorderende activiteiten te ontwik kelen. Dat idee vindt echter geen weerklank bij het CNV. „De SEOZ is duidelijk een eenmalige zaak waar we zo snel mogelijk van af moeten", aldus CNV-bestuurder L. Q. Phemambucq. Volgens de CNV-bestuurder zou het oruuist zijn nog meer PZEM-geld naar de SEOZ over te hevelen ..Het geld dat we in het verleden blijkbaar te veel hebben betaald, moet gebruikt worden voor een verlaging van de electnciteitstarieven". Tarieven Een poging van FNV-bestuurder Strous om de Regionale Raad voor de Arbeidsmarkt een duidelyk stand punt te ontlokken over de energieta- rieVen en de vermogenspositie van de PZEM strandde door ingrijpen van gedeputeerde Barbé. Tot grote verba zing van vooral de vakbondsvertegen woordigers ontraadde de gedeputeer de de leden van de Raad voor de Arbeidsmarkt ten sterkste hun vin gers aan een dergelijke discussie te branden. Volgens Barbé is de Raad voor de Arbeidsmarkt 'niet in staat een uitspraak te doen' omdat zij niet over voldoende informatie zou be schikken. „Flauwe kul", reageerde CNV-bestuurder Phernambucq. Maar de gedeputeerde kreeg wel zijn zin. De Dorpsstraat in Heinkenszand aan hel begin van de eeuu Het heeft de rooms-katholieke arbeiders in Heinkenszand niet meege zeten. Pastoor en burgemeester, gesteund door plaatselijke notabe len en werkgevers, hielden de ontwikkeling van organisaties in het begin van de twintigste eeuw lange tijd met succes tegen. Onder anderen de bewierookte bestuurder mr. dr. A. J.-J. M. Mes speelde daarbij een belangrijke rol. Hij deed als burgemeester weinig tot niets aan de verheffing van de arbeiders, met als argument dat die arbeiders niet tot besturen en verantwoordelijkheid dragen geschikt waren. Pas in de loop van de jaren dertig kwam er in de positie van de rooms-katholieke arbeiders enige verbetering. Hun protestantse collega's hadden toen allang gezorgd voor een zo goed mogelijke belangenbehartiging. In het historisch jaarboek voor ,.In Heinkenszand bleef het bij be- Zuid- en Noord-Beveland. afleve- voogding van de arbeiders en van ring 9. dragen F de Klerk en G van (je kant van de arbeiders bij berus- der Wal deze gegevens aan, in eer ting in de situatie betoogt het artikel over de geschiedenis van de tweetal. Een reden die volgens hen arbeidersbeweging in Heinkens- 00k meespeelde bij het trage toene- zand over de jaren 1870-1940. Eerdei men van het zelfbewustzijn van de belichtten ze de situatie in Krab arbeiders in Heinkenszand. was bendijke (oostelijk Zuid-Beveland vooral de m de vorige eeuw voorval- en Colijnsplaat (Noord-Beveland) lende grootscheepse emigratie naar Ze kozen deze keer Heinkenszanc uit een plaats op westelijk Zuid Beveland met een overwegend rooms-katholieke gemeenschap Een van hun conclusies: tot eer echte vakorganisatie van de katho lieken kwam het pas in 1925, zo'n 2C jaar na de christelijke en socialisti sche vakorganisaties. „De invloed die pastoors en predi kanten, met notabelen en werkge vers op de arbeiders in Heinkens zand hadden, was niet onaanzien lijk". aldus De Klerk en Van dei Wal. Ze voegen bovenlaag zijn invloed met doelbe- wust gebruikte om de leefomstan- socialistisch, hervormingsgezind digheden van de arbeiders te verbe- daardoor met ontstaan teren, door bijvoorbeeld verenigin gen met sociale doelstellingen te "T^e geschiedenis van de arbei- stichten. Op andere plaatsen, zoals l_Jdersbeweging in Heinkenszand Krabbendijke. bleek het namelijk is één van de zes verhalen die in het van doorslaggevend belang te zijn. jaarboek van de heemkundige dat belangrijke plaatselijke perso- kring de Bevelanden prijken. Inte- nen hierbij het voortouw namen, ressant en gedegen is ook het arti- elders. Naar alie waarschijnlijkheid trokken de meest ondernemenden toé datdeze we6' en bleven de meer ln hun lot berustende arbeiders achter. Een kei van A. Kort over de afscheiding van 1834 in Goes; een godsdienst- conflict met sociale aspecten. Hij geeft aan dat de afscheiding van de hervormde kerk wellicht meer een sociaal conflict was, dan een ver schil van mening over de leer, ofwel: een strijd van kleine luiden en arbeiders die in opstand kwa men tegen de gevestigde kerk, die gedomineerd werd door mensen uit de bovenste lagen van de maat schappij. De Goese archivaris L Abelmann beschrijft de korte maar roerige carrière van de Goese baljuw Ge rard van Uuytwijk (1561-1562). die voortdurend in conflict verkeerde met het gemeentebestuur G. Le- poeter gaat in op de bedijking van de Reigersbergpolder in 1773, waar door Rilland en het fort Bath kon den ontstaan De architect en kunstschilder Pieter Adriaan Jaco bus Moojen uit Kloetinge 1879- 1955) wordt belicht door C Been hakker P'roblemen rond de aan voer van rijshout voor dijkverster king, terwijl Zeeland belaagd wordt door de Spanjaarden (1574"75) ko men aan de orde in het verhaal van A. Duvekot. De heemkundige kring heeft andermaal voor een afwisse lend jaarboek gezorgd. Niet alle artikelen zijn even toegankelijk; daar mag de redactiecommissie meer op letten. Dat geldt ook voor de uiterlijke verzorging, eén keer lezen en de bladzijden 126 totaal) laten alios. Rinus Antonisse Historisch jaarboek voor Zuid- en Noord-Beveland. nummer 9 Uitgave heemkundige knng voor de Beielanden Prijs 20.- voor leden en 23.50 "oor met-leden Ze lopen nog steeds met een buxustakje in de mond. de lijkdragers in Brouwershaven, wanneer ze een jonge overledene naar zijn of haar laatste rustplaats brengen. Het takje is zes a acht centimeter lang, niet afgesneden maar afgebroken zodat het in de mond een wrange smaak geeft. De takjes zijn versierd met een strikje van witte en zwarte zijde. In vroeger jaren werden dergelijke takjes ook gebruikt bij begrafenissen van gildebroeders of hun familieleden in Zierikzee. Toen waren deze twijgjes ook nog eens doorgewerkt met zilveren filigrain werk. Deze takjes waren soms zo kostbaar dat ze te huur waren. In het jaarboek 1983 van de vereni of de muur. Was de gestorvene een ging Stad en Lande van Schouwen- jongen dan hing er een palmtakje Duiveland (de 'Kroniek van het land van de Zeemeermin' heet het boek) besteedt M. K Buth ruime aandacht aan begrafenissen en be- aan. Bij een meisje was het een takje thijm. Bij de dood van een éénjarig kind werd één bos stro neergelegd Voor elk jaar ouder tot grafenisgebruiken op Schouwen- vijf toe kwam er een bos bij. Een Duiveland. Hij vermeldt hoe in kind dat ouder dan vijf jaar was vroeger jaren bij de aanzegging van gestorven kreeg evenveel strobos een sterfgeval tussen de twee aan- sen als een volwassene, meestal tien sprekers midden op straat een man of twaalf, afhankelijk van de grootte met een grote hoed liep, die met van de strobossen. Het aantal bos heide handen een zakdoek stijf te- sen was voor mannen en vrouwen gen de ogen gedrukt hield en aan- gelijk. Alleen werden wanneer een houdend snikte. man was overleden de bossen Tot ongeveer het midden van de rechts van de deur gelegd en bij een vorige eeuw bestond op Schouwen- Duiveland het gebruik dat bij een sterfgeval bossen tarwestro op de stoep voor het huis werden neerge legd ten teken dat er 'een liek in uus stong'. Het was dan wel even oplet ten Als een kind voor het einde van het eerste levensjaar was gestorven werd de strobos niet neergelegd maar opgehangen aan de deurpost vrouw links. Enkele tientallen jaren geleden waren de begraafplaatsen op Schouwen-Duiveland nog verdeeld in eerste, tweede en derde klas. Op de eerste-klasgedeelten stonden kapitale grafzerken met soms fraaie smeedijzeren hekwerken rond de graven. Op de gedeelten voor tweede en derde klas waren de graven slechts aangegeven door paaltjes met een nummer en woms een blikken trommel met een boe ket erin en een glasplaat ervoor. W Keikes beschrijft in hetjaarboek het beeld en de sfeer van Schou- wens lustoord Schuddebeurs Dit lommerrijke gebied was niet alleen in trek bij de gegoede regentenfami lies die er indrukwekkende buiten plaatsen met sierlijk aangelegde tuinen lieten verrijzen. Ook de klei ne burgerman maakte graag een uitstapje naar Schuddebeurs. De jaarlijkse zomerkermis genoot faam. Verder staan in de Kroniek van het land van de Zeemeermin artikelen over de manier waarop dichters en beeldende kunstenaars de overstro ming van 1953 hebben verbeeld, over de opkomst en de teloorgang van de Zierikzeese oesterkweek en -handel, over de verloskunde in Zie rikzee, over de Joodse begraaf plaats. over de schildersfamilie Din- gemans te Westenschouwen en over de dialecten van Bruinisse en Brou wershaven Ben Jansen Kroniek van het land van de Zeemeer min. achtste jaargang Uitgave vereni ging Stad en Lande t an Schouwen- Duiveland Prps 23.50. 'ADVERTENTIE henk&ingrid scherminkelstraat 31 vlissingen van der kooi j GOES Voor de driejarige diu„,n- teneursus voor koorleiders in West- Brabant en Zeeland kan nog een aantal cursisten geplaatst worden. De toelatingsexamens voor de cursus zijn zaterdag 10 december in Bergen op Zoom. In januari 1984 begint de Stichting Samenwerkende Neder landse Korenorganisaties met de nieuwe cursussen. Tijdens de cursussen wordt les gege ven in de volgende vakken: algemene muziekleer, muziekgeschiedenis, zang en stemvorming solfège, melodie- en harmonieleer, vormleer en koorprak- ticum Bij de toelating wordt onder andere gelet op de kwaliteit van het muzikaal gehoor, de dirigeer- gestiek. stemgebruik en tekstvoordracht. Het cursusgeld bedraagt 500 gulden per jaar De kosten voor het toelatingsex amen bedragen 15 gulden en het afsluitende examengeld bedraagt 75 gulden. Daarbij komen nog de kosten van de studieboeken en partituren. Belangstellenden kunnen terecht bij het Landelijk Bureau S.N K. in Den Haag.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1983 | | pagina 35