ipeenhoping gif nieuwe
lindernis milieubeleid
Dubbele
ramen?
Uw Gasbedrijf
adviseert, f
Bouw van drempel voor
pijlerdam is begonnen
rrouwen in vijfde stille tocht
solidair met 'dwaze moeders'
Wervelwiel ruimt zand
op bij voet van pijlers
INSPECTEUR DRS G. J. BEIJEN:
Brand
vermeit
inventaris
NIEUWE VINDING OOSTERSCHELDEPROJECT
LOENSDAG 16 NOVEMBER 1983
economie belangrijke factor is We
zien hoe in het verleden veel onder het
vloerkleed geschoven is en we zijn wel
tot de conclusie gekomen, dat voorko
men goedkoper is dan genezen"
Op de open dag wil de milieu-inspec-
tie Zeeland zoveel mogelijk belang
stellenden kennis laten maken met
het werk Dat bestaat, zo maakt de
heer Beijen duidelijk, uit het handha
ven van wettelijke voorschriften, het
adviseren van overheidsinstanties.
ir de toestand van het milieu.
IDDELBURG - „We zijn met de milieuproblematiek in een nieuwe fase gekomen, waarin we
confronteerd worden met enorme hoeveelheden stoffen, die vroeg of laat in het milieu
■recht komen. Er dreigt een opeenhoping van gevaarlijke stoffen. Dat vraagstuk is niet met
Lq eenvoudige ingreep aan te pakken, omdat het gaat om stoffen die wijd verspreid zijn:
e regen, baggerspecie, grondverontreiniging op grote schaal. Het gaat om geleidelijk
fctstane ophopingen, die niet makkelijk aan te pakken zijn".
ischetstdrs G. J. Beijen, regionaal kent met. dat minder aandacht aan „De marges zijn, door de financieel
jcteur van de volksgezondheid het milieubeleid wordt besteed of dat economische omstandigheden smal-
de milieuhygiëne in Zeeland in een versoepeling plaatsvindt. Het Ier geworden. Voor ons is in de afgelo- >aw ovcmuoauuuuta»,
„persgesprek de problematiek, die houdt in. dat regels op het terrein van pen tijd overigens ook meer en meer het adviseren van het eigen departe-
iop zijn dienst afkomt. Het gesprek het milieu en de ruimtelijke ordening duidelijk geworden, dat het gaat om ment. als uiterste middel de opspo-
gevoerd ter gelegenheid van de worden doorgeworsteld en dat wordt het stellen van prioriteiten en het ring van strafbare zaken, het onder-
jzing van de milieu-inspectie bezien hoe we ermee verder moeten" vaststellen hoe je die milieugulden zo zoek
het pand aan de Rotterdamse CZppti nfimnnt
Inaar de Vrijlandstraat, een ver- F' ",mat
1 r, -i- i ntt vuwciiu iaai damcii vc vuckcii
ing. die nodig is nu de milieu- Het milieubeheer heeft, zo stelt de worden van de de dienst. We zijn rijksinstituten voor onderzoeksmate-
^ue Zeeland, in 1962 begonnen tor Beijen va,!, een volwassen schërper dan voorheen gaan kijken naai zorgt cirenslverlening voor ande-
;eenmansdienst, uit dertien men- plaats ingenomen tussen de andere naar de kosten en baten, die bij de re instanties en de behandeling van
jbestaat. Vrijdag 25 oktober opent aspecten van maatschappelijke zorg. afweging van belangen een rol spelen, klachten De heer Benen We zitten
■secretaris-generaal van het minis- ..Geen primaat dus. maar een volwas- er inspectie niet als eerste om
ne van volkshuisvesting, ruimtelij- sen plaats. De taak van de milieu- Men moet goed begrijpen, dat een milieuproblemen op ons eentje op te
ordening en milieubeheer, mr M inspectie is de mogelijkheden van schone provincie hebben een voor de iossen we begeleiden provincie ge-
van Wolferen het nieuwe pand een goea milieubeleid zichtbaar te
jlcteel Op diezelfde dag. van half maken voor de besluitvormers. De
Ten 's avonds tot negen uur, houdt taak is niet het eenzijdig bevechten
milieu-inspectie open huis. van milieubelangen, maar ook het
(j. Beijen constateert, kort voor de afwegen tegen andere aspecten. Ik zie
Jfhuizing officieel haar beslag krijgt, wel, dat het minder spectaculair ge
ilt het milieubeleid is gegroeid naar worden is en minder makkelijk".
p volwassen situatie. Hij signaleert
s, dat het milieubeleid in deze
jd van economische teruggang on-
Irspanning staat. ..We hebben", zegt
1 „een periode van een stroomver-
wlng achter de rug. Er is de afgelo-
fcvijftien jaar op milieugebied veel
jeurd Dat heeft zich gemanifes-
rd op het gebied van de milieuwet-
ilng, de ontwikkeling van know
v, de belangstelling van de over-
jd, het bedrijfsleven en de burgers.
Eras m de afgelopen periode haast
fciets te doen. De wetgever is in een
og tempo bezig geweest. Er is nogal
it op de rails gezet en nu is de
jüode aangebroken, waarin de za-
p in onderlinge samenhang worden
jkeken en waarin ook naar vereen-
fedlging wordt gezocht. Dat bete-
Iwee jaar voor
pppelbaas
[TERDAM (ANP) De rechtbank
iRolterdam heeft dinsdag de 37-
ïrlge Tonny van D. wegens koppel-
«enfraudc veroordeeld tot twee
Ir gevangenisstraf. De officier van
ptitie. mr. A. J. Milius, eiste twee
n geleden tegen hem drie jaar
Istraf. D. heeft met een aantal ande-
Ikoppelbazcn de belasting en bc-
Tjfsvereniging voor circa 12,5 mil-
I gulden opgelicht.
fi een netwerk van verschillende
|,'s waarvan D. en zijn collega's
,r waren, werd personeel uit-
fctnd aan het industrieel schoori-
jakbedrljf Mourik Services B.V. in
Jzenburg. Voor die werknemers wer-
Ji geen sociale premies afgedragen
Ivoor de werkzaamheden werd te
linig omzetbelasting betaald. In sa-
jwerking met de bedrijfsvereni-
heeft de Utrechtse politie
week drie koppelbazen aange-
die sinds 1979 met zwartwer-
de schilders- en behangbran-
en daarbij volgens de
de bedrijfsvereniging en de
voor vele tienduizenden
moeten hebben benadeeld.
muziekbeurs
Vlissingen
De Vlissinger Henry
houdt vrijdag 18 novem-
de vijfde keer een gitaar/
in hotel Brittania in
De vijfde beurs is weer
van opzet dan vorige jaren.
Jim Papassavas, bouwer
gitaren toont tijdens
enkele exemplaren en licht
Dirk Janssen toont
gitaren en luiten en ver
werk als bouwer.
Herman and the
verzorgt een optreden tij-
De groep speelt snelle
rock met een knipoog
De theatergroep
ook op. Tevens is er een
van Bert van Leerdam over
van bekende groepen in
de beurs wordt zeldzame
voor gitaar aangeboden,
begint om 18.00 uur. Men-
die hun gitaar, of een ander
willen verkopen kunnen
uurtje eerder terecht.
BROUWERSHAVEN Dinsdag
omstreeks negen uur heeft een
brandje gewoed op een jacht in
een loods voor jachtwinterber-
ging te Brouwershaven. De
brand bleek te zijn uitgebroken
in de kajuit. De vermoedelijke
oorzaak is kortsluiting, aldus
een woordvoerder van de jacht-
winterberging.
Casco en motor van de polyester
kruiser ter waarde van tenmin
ste een ton bleven onbeschadigd
door snel ingrijpen van perso
neel. Dat bluste de brand in
korte tijd met in de loods voor
handen blusmateriaal. De gea
larmeerde brandweer behoefde
niet daadwerkelijk in actie te
komen. De schade bleef beperkt
tot de kajuit en inventaris, die
overigens grotendeels verloren
gingen. Het jacht is verzekerd en
eigendom van een Duitser.
Foto: De brandweer van Brou
wershaven beperkte zich kon de
activiteiten beperken tot het in
ventariseren van de schade. Het
jacht op de achtergrond werd
door vlammen beschadigd. Per
soneel van de opslagloods bluste
de brand, die door kortsluiting
ontstond.
efficiënt mogelijk kunt besteden. Ook waarbij een aantal per 1 januari van
dat heeft te maken met het volwassen volgend jaar samen te voegen
meenten en waterschappen bij de
uitvoering van hun milieutaken Heb
ben de functie van het wegwijs ma
ken. Ik meen, dat in de achterliggende
periode voor het milieubeleid binnen
provincie, gemeenten, waterschappen
en bedrijven een draagvlak is ont
staan. En wij blijven als inspectie voor
belangrijke taken staan"
Vereen voudiging
„Aan de onderkant, zo kun je zeggen,
vindt een vereenvoudiging van re
gels en voorschriften plaats. Aan de
andere kant zijn we in een periode,
waarin op gigantische hoeveelheden
stoffen, die zich in het milieu hebben
opgehoopt en zich nog ophopen greep
gekregen moet worden. Waarvoor
dan nieuwe regels, zoals de wet mi
lieugevaarlijke stoffen, als handvat
dienst moeten gaan doen".
Inspecteur drs. G. J. Beijen
Er gaat heel wal kostbare warmte verloren soms.
Zonde,en niet nodig. Want met dubbel glas ol hel aan
brengen van voorzetramen, kunt u aardig op uw stook
kosten besparen. Informeert u eens bij uw Gashed rij I
„Dit spreekt natuurlijk
*1 moeders aan". Mevrouw E.
t. lid van het Zeeuws Comité
«ir met de dwaze moeders',
W over de stille tochten die ver-
Went vrouwenorganisaties in
13 regelmatig houden voor de
vermisten in Argentinië, In
and gebeurt dat door het comité,
•dub vrouwen die zich. door mee
^otn aan stille tochten, solidair
'aren met de zogenaamde dwaze
(Mrs. Deze moeders vestigen elke
J* in Argentinië de aandacht op
^«rijning van hun kinderen en
familieleden. Elke vrouw
Pdan een hoofddoek met daar-
naam van de vermiste. De
vijfde stille tocht in Zeeland is don
derdag 17 november in Middelburg.
Evenals de dwaze moeders in Argenti
nië dragen ook de Zeeuwse vrouwen
(van Walcheren. Schouwen-Duive-
land. Zeeuwsch-Vlaanderen en de Be-
velandem hoofddoeken met namen
van verdwenen Zuidamerikanen. „Je
hebt dan meer het gevoel dat je aan
één bepaalde persoon denkt en niet
aan een getal van 30.000". zegt me
vrouw Smke De actie gaat uit van
een comité in Den Haag. Daar houden
vrouwen elke twee maanden een stille
tocht, met daaropvolgend de over
handiging van een petitie aan een
vertegenwoordiger van Buitenlandse
Zaken. Omdat Den Haag voor veel moorden en de verdwijningen Je
vrouwen in Nederland tc ver weg 13. moet maar afwachten uf ze hun belof-
werd besloten de acties ook regionaal ten waarmaken, maar het is tenmin-
te gaan houden. In Middelburg is dal ste al iets en wij blijven zolang door-
om de vier maanden. gaan".
Er is met dergelijke acties al heel wat
bereikt, volgens mevrouw Sinke. „De
militaire junte in Argentinië heeft
immers onder buitenlandse druk on
langs besloten verkiezingen uit te
schrijven", zegt ze. ,.en de nieuwe
regering heeft beloofd het lot van de
vermisten uit te zoeken en openbaar
te maken. Ook willen ze de vrijheid en
de democratie in het land herstellen
en voor de berechtiging zorgen van de
schuldigen aan de martelingen, de
De opkomst in Middelburg noemt ze
redelijk, maar afhankelijk van het
weer. Bij mist bijvoorbeeld kunnen
de vrouwen van Zeeuwsch-Vlaande
ren niet komen. Ze verwacht voor de
zeventiende een opkomst van onge
veer 300 vrouwen. De tocht begint
10.15 uur aan de I.oskadc, waarna de
stoet richting Abdijplcin gaat om een
lid van Gedeputeerde Staten een pe
titie aan tc bieden. Daarna is er een
gebedsdienst in Hofplcinkerk.
Nieuw technisch hoogstandje in de Oosterscheldemond: het wervelwiel op het achterdek van de Dragon Fly.
NEELTJE JANS Aan de reeks bijzondere gereedschappen voor de
bouw van de stormvloedkering in de monding van de Oosterschelde is
weer een nieuw werktuig toegevoegd. Het is een wervelwiel. bedoeld om
zand weg te blazen en te zuigen op plaatsen waar dat nodig is. Het
apparaat wordt momenteel uitgeprobeerd, de ontwikkeling van het
wervelwiel is een van de uitvindingen die het Oosterscheldeproject
heeft opgeleverd. Er is inmiddels octrooi voor aangevraagd.
Het wervelwiel komt in actie even construcxtie. De schoepen zijn zo-
voordat de onderlagen van de drem- danig gemaakt dat de buitenrand
pel worden gestort. De funderings- het water naar beneden perst, ter-
matten rondom de voet van de wijl het centrale deel een zuigende
pijler moeten dan zoveel mogelijk werking heeft. De naar beneden
zandvrij worden gemaakt. In de gerichte waterstroom brengt het
omgeving van de pijler mag een zand in beweging (dat wordt nog
laagje zand van maximaal 10 cm versterkt door lucht die wordt mee-
blijven liggen. Tussen de voet van gespoten) en het losgemaakte zand
de pijler en de grindwiepenmat die wordt vervolgens door het midden
de bestortingen tussen twee funde- van de schoepenwielen weggezo-
nngsmatten afdekt, is hooguit twee gen, waarna de stroom het zand
cm zand toegestaan. Een en ander wegvoert. Het wervelwiel werkt op
is noodzakelijk om de onderste la- 1.5 a 2.5 meter boven de bodem,
gen van de drempel goed aan te Voor het gebruik van het wervelwiel
laten sjuiten op de funderingsmat- is een off-shore werkschip gehuurd,
ten. de Dragon Fly. Op het achterdek
Om dit zandprobleem op te lossen van dit schip is een container ge-
is het wervelwiel bedacht Het be- plaatst met de dieselmotoren die de
staat uit twee grote horizontaal hydraulische pompen voor de aan
draaiende schoepenwielen in een drijving van de schoepenwielen.
ongeveer 7 m brede en 3 m lange Het wervelwiel zelf hangt aan de
STEUN EN FILTER VOOR STORMVLOEDKERING
achterzijde van het schip in het
water. Het geheel kan in een luttel
aantal minuten van boord worden
getild, zodat het schip ook nog voor
andere doeleinden, zoals ankerbe
handeling bruikbaar is. De ontwik
keling van het wervelwiel heeft on
geveer anderhalf miljoen gekost.
Kokerwormen
Het nieuwe stuk gereedschap kan
niet overal het zand weghalen. In
de strook tussen de pijlervoel en de
grindwiepenmat (ruim 50 m lang
en ongeveer 1 m breed) blijken zich
namelijk koker wormen op het bo-
vendoek van de funderingsmatten
te hebben vastgezet. Deze diertjes
hebben hetzelfde effect als helm
gras in duingebieden: ze houden
het zand vast. Naar het zich nu laat
aanzien zal het zand op deze plaats
door duikers moeten worden weg
gehaald met behulp van een zoge
naamde air-lift. Dat is een pijp,
waarin aan de onderkant lucht
wordt gebracht. De opstijgende
luchtbellen nemen water mee en
zuigen zo ook zand weg.
BURGHSLUIS In de stroomgeul Hammen is begonnen met de aanleg
van de drempel voor de stormvloedkering. Het gaat in de eerste fase
om het aanbrengen van de onderste laag van de drempel, die wordt
gevormd door staalslakken. Die laag moet in februari 1984 in de hele
stroomgeul zijn aangebracht, gevolgd door een tweede laag van
stortsteen, die er halverwege volgend jaar moet liggen. Het afbouwen
van de drempel volgt in een later stadium van het pijlerdamproject.
Voor het maken van de drempel is door de aannemerscombinatie
Dosbouw een apart drempelbedrijf gevormd, met de nodige speciale
vaar- en werktuigen (onder meer toplaagstorter Trias, trilplaatponton
Manus, de Dragonfly met wervelwiel, diverse steenstorters en splijtbak-
ken).
De drempel heeft in het geheel van
de stormvloedkering diverse func
ties, legt C Schippers, projectleider
drempel en steenaanvoer van de
Deltadienst, uit Zo worden de pij
lers en dorpelbalken van de kering
met behulp van stortsteen ingebed
in de drempel, waardoor die steun
geeft. De drempel moet ook dienen
als filter. Het water moet er door
heen kunnen, maar het fijne zand
van de Oosterscheldebodem en de
erop liggende lagen van de funde
ring van de kering, mogen niet
weggezogen worden En uiteraard
maakt de drempel deel uit van de
totale waterkering, zoals die in de
Oosterscheldemonding aan het ont
staan is.
Het ontwerp van de drempel gaat
ervan uit dat grote hoeveelheden
steen van verschillende soorten en
formaten moeten worden aange-
bracht (totaal ongeveer 5 miljoen
toni. Om dat verantwoord te kun
nen doen. moeten verschillende
technieken worden toegepast. Voor
een belangrijk deel kunnen steen
storters en splijtbakken worden in
gezet. Het aanbrengen van de uit
zware steen bestaande toplaag
moet gebeuren met behulp van een
toplaagstorter, om beschadigingen
aan pijlers en dorpelbalken te voor
komen. en om zeker te zijn van een
goed aansluitende bovenste laag.
eigenlijk begint het maken van de
drempel al zo snel mogelijk na het
plaatsen van een pijler Om de
funderingsmatten te beschermen,
brengen steenstorters en splijtbak
ken een steenlaag aan, die stroom-
bestendig moet zijn De laag be
staat uit verschillende soorten
steen, opklimmend van fijn naar
grof. Wat later volgt de onderste
drempellaag 1 waaraan nu in de
Hammen gewerkt wordti van
staalslakken 1 afmetingen tussen 40
en 160 mmi Daar gaat een tweede
laag van stortsteen overheen 1 ge
wicht van 10 tot 60 kgi.
Trilplaat
Na het aanbrengen van de tweede
drempellaag wordt een beperkt ge
bied rondom de pijler verdicht. Dal
gebeurt met behulp van een spe
ciaal ontwikkelde trilplaat aan
boord van de ponton Manus. Be
doeling van die activiteit is de
funderingsmat onder de twee
drempellagen goed tc laten aan
sluiten op de Oosterscheldebodem.
Vervolgens komt de opbouw van
de kern van de drempel aan de
orde. Die kern bestaat uit steen van
10 tot 60 kg en - op sommige
plaatsen - van 60 tot 300 kg. Daarna
komt de toplaagstorter Trias in
actie. Die moet onder meer rondom
de pijlers een beschermlaag van
asfaltzakken aanbrengen. Daar
voor is een asfalthaakconstructie
gemaakt. Een bak voert de asfalt
zakken 112 stuks a 25 ton per keer)
aan. Er zijn 2 tot 300 zakken nodig.
De Trias is ook belast met het
neervleien van de stroombestendi-
ge toplaag, bovenop de kern van de
drempel. Aan de zeezijde komt
stortsteen van 300 tot 1.000 kg. Aan
de Oosterscheldezijde. waar de
meeste stroom overheengaat. ko
men stenen die variéren van 1000
tot 3000 kg: 3000 tot 6000 kg: 6000
tot 10.000 kg. Bij de keuze voor de
zwaarte van de stenen in de toplaag
is er rekening mee gehouden dat
onverhoopt een schuif niet dicht
gaat. De stenen moeten dan toch
een storm kunnen weerstaan Hal
verwege het aanleggen van de
drempel wordt er als het ware even
een pas op de plaats gemaakt. Als
de kern en een deel van de toplaag
zijn aangebracht, worden de 8 me
ter hoge dorpelbalken geplaatst
Tenslotte wordt de toplaag afge
maakt met aanstortingen. om de
dorpelbalken helemaal in te pak
ken
De constructie van de drempel is
uitvoerig beproefd in het waterloop
kundig laboratorium Bedrijfsleider
D von Eugen van Dosbouw zegt dat
de aanleg van de drempel in feite
niets meuws is .Er zijn in het
verleden meer van dergelijke con
structies zij het kleinere ge
maakt".
Hij erkent dat er enige mate van
onzekerheid is ove: de ontwikke
ling van de stroomsnelheden in de
Oosterschelde. „Dat wordt steeds
in de gaten gehouden en zonodig
kunnen we planning en bouwfases
aanpassen", aldus Von Eugen. Hij
voegt eraan toe dat de opzet van de
drempel zodanig flexibel is, dal
staande het werk en hangende de
situatie, wijzigingen mogelijk zijn.
PZC/ provincie
