PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
betogers in Den Haag
Honderden doden
bij aardbeving
in Oost-Turkije
Massale opkomst Argentijnse kiezers
Snuffelt li ook al
tussen de Kleintjes?
3500 Zeeuwen m Den Haag
3000
Bussen
'GROENEN'
BETOGEN
BIJ KREMLIN
Dubbele kracht Britse Polaris
Indrukwekkend
protest
IRGANISA TIE KONDIGT NIEUWE DEMONSTRA TIES AAN
Af en toe zon
Droog en af en loe zon Middagtempe-
ratuut rond 11 graden. Ovencegend
matige westelijke wind.
26e jaargang no. 255
laandag 31 oktober 1983
IJe toevoer van de demonstranten,
die uit alle delen van het land kwa
men, zorgde alleen op de wegen voor
grote problemen. Vooral de meer dan
3200 autobussen, die vrijwel gelijk
tijdig bij de stad arriveerden, konden
nauwelijks worden opgevangen. De
politie van Den Haag had gerekend
op de komst van ongeveer 2000 bus
sen.
Er ontstonden files die tussen twaalf
en één 'uur een totale lengte van
enkele tientallen kilometers hadden.
Pas om ongeveer drie uur in de mid
dag, toen de demonstratie al uren aan
de gang was. konden de passagiers
van de laatste, uit Groningen afkom
stige bus zich na een reis van zeven
uur bij de stoet aansluiten.
De autobussen vervoerden rond de
160.000 demonstranten. Ongeveer
155.000 betogers kwamen per trein
)EN HAAG (GPD) Met ruim een half miljoen mensen die schuifelend hun weg door Den
laag zochten, is de demonstratie tegen de plaatsing van raketten in Europa afgelopen
aterdag de grootste uit de Nederlandse geschiedenis geworden. De dag verliep zonder
ïoemenswaardige incidenten. Alleen het vervoer per autobus, waarvan er 3200 naar Den
laag waren gekomen, zorgde voor opstoppingen. De Spoorwegen konden de drukte aan en
verwerkten 155.000 reizigers extra zonder problemen.
Minister-president Lubbers, die de ki
lometerslange stoet voorbij zag gaan
«muit zijn werkkamer aan het Bin-
«enhof, zei dat de demonstratie op
:en 'grote en goede indruk' had
jemaakt. Overigens dacht hij wel dat
degenen die plaatsing van kruisraket
ten tegen elke prijs afwijzen in Neder
land in de minderheid zijn.
De organisatoren hebben al nieuwe
demonstraties aangekondigd als de
regering toch besluit tot plaatsing
van 48 nieuwe kernwapens.vstemen
op Nederlands grondgebied. Mient-
Jan Faber van het IKV riep de beto
gers op naar Woensdrecht te gaan als
daar de raketten, volgens plan, zou
den worden geplaatst.
De grootste verrassing van de demon
stratie was de toespraak van prinses
Irene in het Zuiderpark, éen van de
Iwee verzamelpunten voor de demon
stranten in Den Haag. Zonder voor
aankondiging verscheen zij daar za
terdagmiddag aan het begin van de
officële betoging op het podium. Zij
zei niet namens een organisatie of een
bepaalde mening te spreken. Haar
aanwezigheid betekende volgens haar
alleen dat zij zich solidair met het doel
van de actie verklaarde. Mient Jan
Faber. lid van het organiserende Ko-
mité Kruisraketten Nee (KKN), meld-
de dat de prinses met regering en
familie had overlegd over haar voor
nemen. „Haar aanwezigheid was voor
ons in elk geval geweldig belangrijk".
Premier Lubbers wees er op dat Irene
geen deel uitmaakt van het Konink
lijk Huis.
naar Den Haag. De Nederlandse
Spoorwegen die geplaagd door stipt
heidsacties deze krachtproef met
angst en beven tegemoet hadden ge
zien. slaagden er 53 extra treinen heen
en terug in te zetten, tien meer dan
was toegezegd.
Alle treinstellen waren verlengd. Niet
temin raakten de treinen overvol en
moesten passagiers dikwijls enige tijd
op de perrons achterblijven. Na afloop
bedankte president-directeur Ploeger
de treinreizigers voor hun gediscipli
neerd gedrag.
Ook de terugreis verliep met opont
houd maar zonder incidenten. Ook nu
kwam de afvoer per autobus het moei
zaamst op gang. De organisatoren
hadden het eind van de demonstratie
zo omstreeks half zes gezet maar op
dat tijdstip waren er tienduizenden
naar de beide stations in Den Haag
gegaan, terwijl tienduizenden ande
ren nog ergens tussen Malieveld en
Zuiderpark voortschuifelden
VLISSINGEN DEN HAAG - Naar
schatting 3500 Zeeuwen zijn zaterdag
per trein, bus of auto naar Den
Haag getogen om mee te doen aan de
vredesdemonstratie.
De schatting is afkomstig van provin
ciaal coördinator Jaap Flohil. Er ver
trokken zaterdagmorgen vanaf ver
schillende plaatsen in de provincie 60
georganiseerde bussen vol vredesde-
monstranten. Tevoren waren voorts
300 tremkaarten verkocht, maar het
aantal Zeeuwse treinreizigers rich
ting Den Haag zal groter zijn geweest,
omdat vermoedelijk een aantal men
sen gebruik heeft gemaakt van hun
vastrechtkaarten van de NS Hoeveel
mensen per auto naar Den Haag zijn
gereisd, is uiteraard niet bekend.
Arrestaties
De gemeentepolitie van Den Haag
arresteerde zaterdagochtend negen
aanhangers van de Nederlandse
Volksunie Zij worden er van verdacht
(Slot zie pagina 4 kol. 5)
Meer nieuws over de vredes
demonstratie in Den Haag op
pagina's 4 en 5.
TT! r zijn heel wat positieve
VjJ I Ut kwalificaties te geven
i I aan de vredesdemonstratie
I—«j in Den Haag. Indrukwek-
"I kend. is er één van Een
gedisciplineerde massa van vijfhon
derdvijftigduizend mensen, aange
voerd door drieduizend bussen, door
meer dar. honderd extra treinen
tegen alle voorspellingen in toch een
succes voor de NS en het actievoerend
personeel en door duizenden perso
nenauto's, voorzien van honderden
spandoeken met leuzen en toegespro
ken door tientallen 'prominente' strij
ders voor de vrede, laat niet na een
diepe indruk te maken Waardig en
ingetogen ook, dank zij ieder van die
550.000 deelnemers, die begreep dat
het doel weg met de kernwapens en
vrede in de wereld gebaat was bij
een vreedzaam protest. De organisa
toren hebben niets aan het toeval
overgelaten. Geen wanklank werd ge
hoord, incidenten van enige betekenis
zijn uitgebleven. Het moet actievoer
ders en deelnemers grote voldoening
geven op een dergelijke wijze voor het
forum van de gehele wereld te kunnen
getuigen van hun geloof in een wereld
bevrijd van de nucleaire angst, De
emoties, voor zover te registreren,
hadden een uitweg gevonden in d*
honderden zeer uiteenlopende leuzen
op de spandoeken en de soms zeer
persoonlijke inbreng van inventieve
vredesdemonstranten. De gloedvolle
betogen van de mannen en vrouwen
die leiding gaven aan het protest, de
muziek en de zang, dit alles maakte
de vredesmars tot een boeiende hap
pening voor de deelnemers en tot een
gebeurtenis om zich op te bezinnen
voor al degenen die via radio of televi
sie meeluisterden en meekeken
In eerste instantie was de vredes
mars georganiseerd tegen de voor
genomen plaatsing van 48 kruisraket
ten in Nederland. Weliswaar hekelde
ook menig spandoek de rol van Rus
land in de met aflatende race voor
méér atoomraketten, maar het was
toch het zogeheten Navo-dubbelbe-
sluit dat centraal stond in dit massale
protest in Den Haag Geen kruisra
ketten in Nederland, is het eerste doel
van de vredesbeweging. Ook na zater-
ANKARA (RTR/UPI/AFP/DPA) geborgen in de plaatsen Horasnan, dag kan echter nog geen antwoord
Een verwoestende aardbeving heeft Koprukoy en Sarikamis. worden gegeven op de vraag in hoe
zondagochtend het oosten van Tur- Het seismologisch instituut in Nieuw verre de vredesdemonstratie dit doel
kijc getroffen. Zondagavond waren Delhi registreerde in de nacht van dichterbij heeft gebracht. „De kruis-
bijna 500 doden geteld, maar gc- zaterdag op zondag een aardbeving raketten komen er niet", verzekerde
vrcesd wordt dat het dodencijfer tot met een sterkte van 6,5 op de Richter- Mient Jan Faber van het IKV zijn
boven de 1000 zal stijgen aangezien schaal in het Afghaans-Pakistaanse gehoor aan het slot van zijn toespraak
reddingsploegen talrijke dorpen in grensgebied- Over mogelijke slacht- en mevrouw Strikwerda. voorzitter
hel bergachtige gebied nog niet heb- offers is nog niets gemeld. -van het organiserend Komitee Kruis-
HORASAN Militairen ruimen puin in Horasan in het oosten van Turkije. De
lichamen van 116 mensen zijn in dit dorp geborgen Gevreesd wordt dat meer
dan duizend mensen het slachtoffer zijn geworden van de aardbeving die
zondagochtend vroeg het oosten van Turkije trof.
ben kunnen bereiken en de telefoon
verbindingen verbroken zijn. Zij
worden ook gehinderd door sneeuw
stormen en ijzel.
De beving, die een kracht van meer
dan zes punten op de schaal van
Richter had. deed zich kort na 7 uur in
de ochtend voor toen veel mensen nog
in bed lagen Reddingsploegen spoed
den zich naar de getroffen gebieden
maar de hulpverlening werd sterk
belemmerd door de vele aardver
schuivingen die bij de aardschokken
waren ontstaan.
Het was de zwaarste aardbeving m
Turkije sinds die van november 1976,
waarbij meer dan 3.800 slachtoffers
vielen. In 1966 werden ongeveer 20.000
mensen gedood bij een aardbeving in
het zuidelijk van Erzurum gelegen
Varto. In december 1939 vond de
hevigste aardbeving in de geschiede
nis van Turkije plaats met 32 000
doden
Volgens een eerste balans zijn tiental
len dorpen ten noorden en ten oosten
van de provinciale hoofdstad Erzu
rum. waar alleen materiële schade zou
zijn, en in het westen van de provincie
Kars, langs de grens met de Sowjet-
Ume, volledig verwoest. Het epicen
trum van de beving lag bij Pasinler.
ongeveer 600 kilometer oostelijk van
Ankara In die plaats stortten honder
den huizen in. In de stad Narman
telde men zondag al meer dan 200
doden. Voorts zijn veel slachtoffers
MOSKOl' iDPA) De Westduitse
Groenen hebben zaterdag bij het
Kremlin in Moskou gedemonstreerd
voor ontwapening en voor eerbiedi
ging van de mensenrechten.
'Ontbindt de NAVO en het Warschau
pact' en 'Eenzijdige ontwapening nu'
stond op spandoeken die de vijf leden
van een delegatie van de Groenen, die
op het ogenblik op bezoek in Moskou
is. bij zich hadden
De Sowjet-burgers die in lange rijen
bij het Lenin-mausoleum in de buurt
stonden te wachten, waren zeer ver
baasd of keken verlegen de andere
kant op. De demonstranten werden
omringd door een tiental politieagen
ten die overigens niet ingrepen.
Polarisatie
De Surinaamse legerleider
Boulerse wil de polarisatie
binnen de revolutionaire be
weging vermijden: ruim hon
derd Cubanen moeten het
land Uit
(PAGINA 3)
Ommekeer
De colleges van b en w van
Domburg en Mariekerke stel
len hun respectieve raden
voor het besluit om tot de
districtsgezondheidsdienst toe
te treden, terug te draaien.
(PAGINA 7)
Ruzie
Het gaat niet goed met de VC
Vlissingen De voetbalclub, die
met grootse plannen aan de
competitie begon, verloor gis
teren opnieuw een wedstrijd
i1-0 tegen Virtusi, maar dreigt
bovendien spitsspeler Johnny
Livramento kwijt te raken. Hij
kreeg ruzie met trainer Bert
Pentury en kondigde aan het
geschil niet bij te willen leggen
(PAGINA 18)
Radio en televisie, kunst:
2.
Binnen- en buitenland: 3.
Demonstratie Den Haag: 4
en 5.
Provincie: 7 en 9.
Varia: 11.
Sport: 13, 14, 15, 16, 17 en
18.
raketten Nee. stelde onomwonden,
dat de dames en heren politici „niet
om dit massale protest heen kunnen,"
Het zijn uitlatingen, die in de euforie
1 van het moment gemakkelijk worden
gemaakt, maar die niet op feitelijke
informatie is gebaseerd. De vredesbe
weging mag dat hopen, maar me
vrouw Strikwerda en Faber spreken
niet anders uit dan een vurig verlan
gen De betogers van zaterdag en
allen die met hun zaak sympathise
ren, zullen zich daarvan bewust moe
ten zijn, willen zij als 'de politiek'
anders beslist, niet met een gevoel
van diepe teleurstelling blijven zitten.
Wél kan worden vastgesteld, dat geen
politicus zich kan onttrekken aan de
invloed van een dergelijk protest.
Meer dan een half miljoen mensen
gaan niet voor mets de straat op Hun
oprechte bezorgdheid gaat iedere po
liticus aan Het gaat er echter om hoe
het Haagse signaal politiek wordt
vertaald. Uok al is er bfjna geen weg
terug meer.
Geen weldenkend mens is voor
stander van oorlog, laat staan
van een kernoorlog, die de wereld en
de mensheid naar vernietiging zal
voeren. Maar waar de ene helft van de
Nederlandse bevolking via eenzijdige
stappen de atoomdreiging wil afwen
den is globaal genomen de
andere helft voorstander van tweezij-
dige ontwapening. De demonstratie
van jongstleden zaterdag heeft de
i grenzen scherp getrokken. De schei
ding der geesten is aangebracht. Er
I bestaat geen enkel misverstand over
wat de voorstanders van eenzijdige
ontwapening precies bedoelen Het is
het soort helderheid, dat het Neder
landse volk zo graag van de huidige
Nederlandse regenng zou willen zien.
Blijven verwijzen naar een mogelijk
j akkoord tussen Russen en Amerika-
nen in Genève, ten einde de keus 'ja of
1 nee' plaatsen vooruit te kunnen schui-
ven, lost niets op en is maatschappe-
lijk gezien hoe langer hoe minder
aanvaardbaar. Het veel gehoorde ar
gument. dat de vredesbeweging de
machthebbers in het Kremlin in de
kaart speelt en dat het overleg in
Genève wordt gefrustreerd, geldt
I evenzeer voor een aarzelende rege-
3 ring. die geen keus durft maken
Dim
MEXICO-STAD De bijna 18 mil
joen Argentijnse kiezers zijn zon
dag massaal naar de stembussen
getrokken voor het kiezen van een
president, gouverneurs, senatoren,
afgevaardigden en provinciale be
sturen. Het straatbeeld werd gedo
mineerd door lange rijen van kie
zers voor de stembureaus.
Hoewel de eerste uitslagen nog op
zich laten wachten, wordt er een
nek-aan-nek-race verwacht tussen
de Justiahstische partij, met de le
gendarische generaal Peron in zijn
vaandel, en de radicale Burgenmie
De peronisten hebben de 67-jange
rechtsgeleerde Italo Luder in de
strijd om het presidentschap gewor
pen. terwijl Raul Alfonsin, 56 jaar en
eveneens advocaat, de kleuren van
de radicalen verdedigt In totaal zijn
er twaalf kandidaten voor het presi
dentschap. maar verwacht wordt
dat Luder en Alfonsin samen 90
procent van de stemmen op zich
zullen verenigen
Afgelopen zaterdag trokken de mili
tairen de uit de tijd van Isabel
Peron. 6 november 1974, stammende
noodtoestand in Een formele maat
regel. want m de praktijk maakten
de Argentijnse militairen al bijna
een jaar geen gebruik meer van de
speciale bevoegdheden die die wet
hen toekende
LONDEN (GPD-AP-RTRl Engeland
is in het geheim bezig het nucleaire
vermogen van zijn onafhankelijke
kernmacht, bestaande uit Polarisra-
ketten. te verdubbelen. Dat schrijft
de doorgaans welingelichte zondags
krant The Observer.
Bekend was, dat de Britten bezig zijn
hun 64 Polarisraketten te voorzien
van nieuwe kernkoppen, de door En
geland ontwikkelde en in de Verenig
de Stalen uitgeteste Chevaline kern
koppen Wat niemand wist. is dat elk
van de Chevalmes bestaat uit twee
onafhankelijke kernkoppen
Dat betekent dat. als Engeland zijn
Polarisraketten heeft gemoderni
seerd. het land 128 doelen kan besto
ken in plaats van 64. Deze door ..The
Observeropenbaar gemaakte infor
matie moet wel haast zijn weerslag
hebben op de besprekingen in Geneve
ter beperking van het aantal nucleai
re wapens
Bij zijn jongste aanbod verklaarde
Sovjet-president Andropow zich be
reid bel aantal op Europa gerichte
SS-20 raketten te reduceren tot „on
geveer 140", vrijwel evenveel als de
onafhankelijke (niet onder het NA-
VO-commando vallende) Franse en
Britse kernwapens samen.
Verscheidene Britse kranten hebben
gemeld dat de eerste Amerikaanse
kruisraketten morgenochtend op de
basis zullen aankomen
DEN HAAG De enorme
stroom bussen op weg naar
Den Haag. Volgens de poli
tie waren het er rond de
3000, het grootste aantal dat
ooit in Nederland naar een
plaats reed.
Volgens Sienie Strikwerda, de voorzit
ter van het Komité Kruisraketten
Nee, mag het parlement de vredesde
monstratie niet negeren. Ze wees er
op dat de vredesbeweging is gegroeid
en tegelijkertijd bewuster en minder
emotioneel is geworden. Strikwerda
zei dat er allang niet meer over eenzij
dige ontwapening wordt gepraat. Dat
kwam ook tot uitdrukking in de span
doeken van de demonstranten.
Het KKN zal het organiseren van een
volkspetionnement overwegen „als de
politieke situatie dat vereist", aldus
Strikwerda.
Record
Dc organisatoren en de Haagse poli
tie schatten dat zaterdag in totaal
ruim 500.000 mensen hebben deelge-
nomen aan de demonstratie. Een vak
groep van de Universiteit van Am
sterdam kwam op grond van een
telling tot een aantal van 550.000. Het
betekent dat het record dat twee jaar
geleden werd gevestigd met de de
monstratie tegen kernwapens op het
Museumplein in Amsterdam met
minstens honderdduizend is over
troffen.
Er waren voor de demonstranten twee
verzamelpunten: het Zuiderpark,
waarheen vooral de buspassagiers
werden geloodst en het dichtbij het
Centraal Sation gelegen Malieveld.
Op beide plaatsen werd een program
ma met artiesten en sprekers afge
werkt.
De grootste drukte heerste er op de
wandelroute tussen deze beide plant
soenen. Herhaaldelijk stokte de stoet
van vaak bont uitgedoste voetgan
gers, die allerlei leuzen tegen kruisra- Het Korte Voorhout tijdens de vredesdemonstratie met links de Amerikaanse ambassade.
ketten en kernwapens in het alge
meen meevoerden.
PvdA-leider Joop den Uyl had zich
met een aantal partijgenoten aan het
hoofd van één van beide stromen
gesteld. Hij liep achter het straat-
brede spandoek met de leus „Geen
nieuwe kernwapens in Europa" naar
het Zuiderpark.
1 Den Uyl werd verder omringd door
I Tweede Kamerleden van CPN, EVP
!en PPR en door diverse bekende
Nederlanders. Later voegde zich hier
bij het omstreden CDA-kamerlid Jan
r Nico Scholten Op het moment dat hij
I naast Den Uyl plaats nam. barstte een
luid gejuich los. Ook in de Grote Kerk
bij een manifestatie van onder meer
de CDA-jongerenorganisatie viel hem
een ovatie ten deel.