BALANS
EN WIP
De kerk en de zorg voor de verslaafde
Zuiveringen
Suriname
5 D' -fc
if -
DE LES VAN
GRENADA
het nucleaire
machtseven wicht
VRIJDAG 28 OKTOBER 1983
PZC/ °Pin ie en achtergrond
(Door Hans Geleijnse)
Er zijn genoeg kernwapens om de wereld wel zeven keer te vernietigen, waarom zouden
we er nog meer bij moeten hebben?" Veel tegenstanders van kernbewapening zetten
met deze, op het eerste gezicht vrij logisch klinkende, vraag hun argumenten kracht bij. Maar
bij de voorstanders van vrede door nuclaire afschrikking levert dat vaak een wat meewarig
hoofdschudden op. „De mensen zijn niet goed geinformeerd", roepen bijvoorbeeld Nederland
se gezagsdragers met verwijzing naar opiniepeilingen.
Wie echter eventuele morele bezwa- bouw van het conventionele arsenaal bepaalde sector (conventioneel of nu-
ren in de trant van ..wapens doden, van de Warschau Pactstrijdkrachten cleairi voordeel te kunnen behalen,
dus zijn ze slecht" opzij zet, en wal ruilt de NAVO in 1967 de strategie van omdat de andere kant slechts zware
weten of het wapentuig dat vrede „massale vergelding" in voor die van vernietigingswapens als vergelding
moet garanderen en de nucleaire wip de „flexible response", ofwel het aan- zou kunnen inzetten, met uiteraard
het risico van totale wederzijdse ver
nietiging
De militaire deskundigen redeneer
den dat de NAVO bij een conflict Uiteraard gaat het in de eerste plaats
van de twee grote mogendheden en gepaste antwoord
hun bondgenoten in evenwicht moet
houden, keurig over de twee kanten is
verdeeld, duizelt het al sneL - -
Simpelweg raketten, bommen of tussen Oost en West een halt moest om de afschrikwekkende werking van
kernkoppen tellen heeft voor het op- kunnen toeroepen aan een militaire deze wapens en niet om de vraag of we
maken van de nucleaire balans tussen opmars van het Warschau Pact. Op voor eventueel gebruik net zoveel in
Oost en West maar beperkte waarde. een zeker moment (bijvoorbeeld: bij voorraad hebben als de tegenstander.
De militaire strategen in beide kam- een ^eigende door^a^v^itonks) Aan NAV0.zljde wordt gesteld dat
pen hanteren verschillende cijferlijst- 7°n rip NAVO at/mmwanrns nn hPt.
jes, Ze houden rekening met „schone'
en „vuile" kernkoppen, met verouder-
-T^ssssrsr^ss:
onderdeel in die strategie waren de al
de wapens én systemen die er nog niet finds de iaren de_ ^AVO-
zijn, maar mogelijk ontwikkeld wor-
partij te voorkomen op elk niveau
afschrikking moet zijn" strategisch en
landen ,e„ vooral West-Dmtaland. ge- S
den. met conventionele wapens die stationeerde atoomwapens voor de standers die ontwikkeling heeft te-
ook geschikt zijn voor de inzet van korte afstand, die niet in staat zijn het h t ondenkbare denkbaar ge-
nuclaire en boJenal met de doelen de Sowjet-Ume te LmelS S daaXSijïe
waartegen en de plaats waar ze even- oereixen.
tueel kunnen worden gebruikt. In feite markeert de invoering van
Het evenwicht in de nucleaire verhou- beze s'rategle de geboorte van de zgn
ding tussen de beide supermachten, Prostrates,sche balans, waarbij bm-
Amenka en de SowjeUUnie. werd lan- Saai gSeM woriSM^mevm Onderhandelingen
ge tijd gebaseerd het vermogen tot scnaal gestreeld woidt naai een even- o
wederzijdse vernietiging Het idee was "wapens geschikt voor ge-
dat het ene land na een atoomaanval b™,k °P bet Europese strijdtoneel De
door het andere genoeg nucleaire wa- achterliggende gedachte is dat de
pens over zou hebben om de aanvaller ^Seupartij niet moet denken in een
(zij het mogelijk beperkte) gebruik
van atoomwapens om een conflict te
beslechten.
Eind jaren zestig zaten Amerika en
de Sowjet-Unie aan de eonferenticta-
fel afspraken te maken over hun
zware vernietigingswapens: de kern
een alles vernietigende slag terug te
Kunnen geven. Maar met het voort
schrijden van de wapentechnologie
kwamen er verschillende balansen
Na de al in de jaren vijftig in de
NAVO-landen en die van het War-
schau-Pact gestationeerde atoomwa
pens voor de korte afstand (bedoeld
voor het gebruik op het slagveld en
niet in staat om het grondgebied van
Amerika of de Sowjet-Unie te berei
ken) kwamen er de middellange-af-
standswapens. In 1959 en de daarop
volgende jaren plaatst de NAVO 60
Thorraketten in Engeland en 45 Jupi-
terraketten in Italiè en Turkije. Oök
in '59 arriveert het eerste kruisvlucht-
wapen op Westduits grondgebied: de
Mace-raket. Aan Sowjet-kant wordt
de SS 4 geplaatst.
Argument
Ook dan al wordt als argument ge
bruikt dat de NAVO in staat moet
zijn een aanval op Europees grondge
bied te pareren met in Europa gesta
tioneerde wapens. Wanneer dat niet
zou gebeuren, zou de Sowjet-Unie
ervan uit kunnen gaan dat Amerika
uit angst zelf door Russische inter
continentale raketten te worden ge
troffen niet of beperkt zou reageren
op een Russische aanval op zeg W'est-
Duitsland.
Onder invloed van deze (wapen )ont-
wikkelingen en de voortdurende uit-
koppen gemonteerd op zgn. intercon
tinentale raketten, met een bereik
van meer dan 5000 kilometer, waar
mee beide landen elkaar vanaf eigen
grondgebied of met onderzeeërs of
bommenwerpers konden bestrijken.
Deze onderhandelingen werden Stra
tegie Arms Limitation Talks (SALTi
genoemd en mondden uit in de SALT
1 en 2-akkoorden. De ondertekening
van SALT 2. in 1979 door Breznjev en
Carter in Wenen, is nooit goedgekeurd
door het Amerikaanse Congres, maar
beide partijen hebben zich via een
protocol verplicht zich tot 1981 aan de
afspraken te houden.
Met de ontwikkeling van de wapens
geschikt voor gebruik op het Europe
se slagveld („theater" in het Ameri
kaanse NAVO-jargon) kwam het
SALT-kader onder druk te staan. Aan
beide kanten waren intussen atoom
wapens gestationeerd die niet bij deze
onderhandelingen waren inbegrepen.
Aan NAVO-kant. de bommenwerpers
voor de middellange afstand en de
kernwapens aan boord van Ameri
kaanse onderzeeers gestationeerd
voor de Europese kusten en onder
Europees NAVO-commando. van
Sowjet-zijde bommenwerpers voor de
middellange afstand, de middellange-
afstandsraketten SS4 en 5. later de
gemoderniseerde versie SS-20 en een
aantal bommenwerpers.
Tegen de Russische SS-serie had de
NAVO geen in Europa gestationeerde
grondraket voorhanden. En men wil
de juist om de zgn. koppeling tussen
de Europese atoomwapens en het
Amerikaanse intercontinentale arse
naal te handhaven een afschrikwek
kend strategisch wapen hebben dat
direct belangrijke Russische militaire
en machtscentra kon bereiken de
Pershing 2. bereik 1200 km en in 8
minuten vanuit Duitsland ter plekke
op Sowjet-gebied. De Pershing 2 en de
kruisraket moeten derhalve voorko
men dat de Amerikanen naar „grote
re". dwz vernietigender wapens moe
ten grijpen imet alle kans op vergel
ding op Amerikaans grondgebied) om
een Russische aanval op West-Europa
te kunnen pareren.
Maar eerst moesten de Russen met
hun middellange-afstandswapens
naar de onderhandelingstafel worden
gedwongen. Daardoor zou de inmid
dels begonnen opbouw van het SS
20-arsenaal kunnen worden beperkt
en voorkomen kunnen worden dat
Amerika politiek gesproken buiten
spel werd gezet op het Eurostrategi-
sche strijdtoneel. Daartoe namen de
NAVO-ministers van buitenlandse za
ken in december 1979 het zgn. dubbel-
besluit: de NAVO zou eind 1983 begin
nen met de plaatsing van 572 atoom
wapens voor de middellange-afstand
in vijf landen. De Russen zouden die
plaatsing geheel of gedeeltelijk kun
nen voorkomen door hun middellange
afstandswapens geheel of gedeeltelijk
te ontmantelen.
En hoewel Moskou moord en brand
schreeuwde over de imperialistische
oorlogsophitsers die een einde wilden
maken aan een naar hun mening
bestaand evenwicht in Europa (door
de Engelse en Franse kernmacht),
kwam het uiteindelijk toch naar de
onderhandelingstafel In november
1981 waren de onderhandelingen over
de middellange-afstandswapens (In
termediate Nuclear Forces INF) in
Geneve een feit.
Parallel aan deze onderhandelingen
werden in 1981 Geneve ook de bespre
kingen in SALT-kader, dus over de
lange-afstandswapens voortgezet.
Slechts de naam veranderde: SALT
werd START, Strategie Arms Reduc
tion Talks, omdat men in plaats van
begrenzing tot beperking van de be
staande arsenalen wil komen.
Kort
Tenslotte zijn er de kernwapens
waarover nog in het geheel niet
wordt onderhandeld. Dat zijn de zgn.
korte-afstandswapens met een bereik
van minder dan 500 kilometer. Zij
vormen in feite de opstap van con
ventionele wapens naar het „grotere
werk", de strategische wapens en de
tactische voor de middellange af
stand. Het probleem bij deze wapens
is dat ze door hun omvang en mobili
teit nauwelijks te verifiëren zijn,
zodat het maken van afspraken over
aantallen en soort een uiterst moeiza
me zo niet onmogelijke zaak is.
Aan NAVO-kant zijn er nu ongeveer
6000 kernkoppen voor deze wapens.
Het gaat daarbij om nucleaire grana
ten die met conventioneel geschut
kunnen worden afgevuurd, kernkop
pen op raketten voor de korte afstand,
mijnen, diepzeebommen en bommen
werpers voor de korte afstand. Het
zijn deze wapens die in geval van een
conflict het eerst zullen worden ge
bruikt. omdat ze bedoeld zijn om een
conventionele opmars van het War-
schau-Pact tot staan te brengen. Zo
lang het Warschau-Pact haar voor
sprong op conventioneel gebied be
houdt. kan de NAVO niet zonder
kernwapens voor de korte afstand.
Maar de onderhandelingen om tot een
evenwicht in conventionele bewape
ning te komen, de MBFR-besprekin-
gen in Wenen, slepen zich al tien jaar
zonder noemenswaardig resultaat
voort.
(Door Ruud de Wit)
Goedingelichte bronnen in Paramaribo hebben de verwachting uitg»
sproken dat de komende dagen aanzienlijke wijzigingen zullej
plaatsvinden binnen de Surinaamse regering en andere door het lege
gecontroleerde staatslichamen. Dit kan worden geconcludeerd uil
redevoering die legerleider Desi Bouterse deze week voor de Surinaa
TV en Radio uitsprak naar aanleiding van de recente gebeurtenissen a
het eiland Grenada.
In zijn rede veroordeelde Bouterse gewezen op de opvallende paraüj
niet alleen de buitenlandse inmen- tussen de wijze waarop in decta
ging. „die het Grenadese volk de ber van het vorig jaar 15 oppose
mogelijkheid ontneemt om op een ten van het bewind Bouterse uit j
zo cruciaal moment van zijn geschie- weg werden geruimd en de mania ii
denis eigen oplossingen te zoeken waarop Bishop de premier v
voor zijn interne problemen", maar nada, en enige van zijn ministersti
wees hij eveneens indirect Cuba aan sympathisanten vorige week o e
als de oorzaak van deze problemen Grenada werden gedood,
op Grenada. Ook in december doken berichte
Bouterse besteedde grote aandacht op dat het Cubanen waren die Boit
aan de mogelijkheid dat soortgelijke terse hadden geadviseerd over d j
gebeurtenissen als op het eiland wijze hoe hij moest afrekenen nu j
Grenada ook in Suriname zouden zijn tegenstanders. Bouterse mc
kunnen plaatsvinden in de nabije uit de dood van Bishop waarbij i
m
biu
Cubanen ook de hand zouden h«
ben gehad, hebben geconcludee i
dat hem hetzelfde zou kunnen g j
beuren. En gezien de uitwijzing vji
toekomst.
Hij kondigde drie maatregelen aan
tegen Cuba. Allereerst werd de Cu
baanse ambassadeur Cardenas op
gedragen binnen zes dagen te ver- de Cubaanse ambassadeur moe: g
trekken. De vertegenwoordiging minstens over aanwijzingen 'o
van Cuba in Suriname zal worden schikken dat hem een soortgelijkfc
teruggebracht tot het niveau van te wachten zou kunnen staan,
zaakgelastigde. Deze mag zich ma- Naast de noodzaak om zijn eige
ximaal door drie personeelsleden positie veilig te stellen liggen oo
laten bijstaan, wat impliceert dat economische en politieke redené
tientallen Cubanen binnen veertien ten grondslag aan de verander^
dagen het land zullen moeten veria- opstelling ten opzichte van Cut
ten. De steun die Suriname sinds
Ten slotte worden ten behoeve van staatsgreep van 25 februari 1980va
een 'tussenstand' van de tussen Su- Cuba ontving, heeft weinig zoden
en Cuba gesloten
komsten de uitvoering van de daar
aan de dijk gezet. Zeker financieti
heeft Suriname weinig profijt gehad
op gebaseerde projecten met onmid- van de banden met Cuba.
dellijke ingang opgeschort. Waame- Nu de financiële positie van Surini
mers menen drie redenen te kunnen me met de dag slechter wordt, blijh K
aangeven waarom Bouterse is over- Bouterse gekozen te hebben voo >o
gegaan tot het verbreken van de een wat openlijkere toenadering (o
nauwere contacten met Cuba. De Amerika en ook Nederland, t
eerste heeft te maken met zijn eigen landen, die afgezien van andere be
positie die zou worden bedreigd zwaren, niet bepaald gelukkig waren ii
door links-radicalen in de Surinaam- met de Cubaanse vrijage van E
Zuiveringen
Isolering
Het afgelopen halfjaar kwamen er
al duidelijke signalen uit Paramari
bo dat Bouterse de toegenomen
invloed van Cuba bij bepaalde
groeperingen en personen binnen
het revolutionair gebeuren niet lan
ger wenste te tolereren. Zo dwong
Bouterse de minister van volksmo-
bilisatic, Sital, die zeer goede con
tacten onderhield met Cuba, ont
slag te nemen. Sital verdween ver
volgens uit Suriname en verblijft
nu op Cuba.
Ook de directeur van de Nationale
Voorlichtingsdienst, De Bie. en de
directeur van het Bureau Volksmo
bilisatie, Henk Essed. moesten de
afgelopen maanden het veld ruimen,
naar mag worden aangenomen
eveneens omdat zij te nauwe banden
met Cuba onderhielden.
Een ander belangrijk element vormt
verder de sinds 1980 herhaaldelijk
aan het licht gekomen controverse
tussen de nationalistische partij, de
PALU (Progressieve Arbeiders en
Landbouwers Unie) van minister
president Alibux, en de Cuba-gezin-
de Revolutionaire Volkspartij, waar
toe o.a. minister Sankat Singh be
hoort, Het is volgens politieke bron
nen in Suriname waarschijnlijk dat
bij de komende zuiveringen het juist
de Revolutionaire-Volkspartijmen-
sen zijn die van het politieke podium
zullen verdwijnen.
Overeenkomst
In dit verband wordt er tevens op
Ook in het Caribisch gebied heeft w
Suriname niet de aansluiting gekit
gen die het nodig had om ziji
economische plannen in de regiott -
realiseren. Afgezien van de nauw
banden met Cuba, Grenada en Ni» f
ragua die weinig economisch v
deel voor Suriname opleverden, lit -
pen de overige contacten in de regio n
tamelijk stroef. Niet in het mins
vanwege de pro-Cuba-gezindheilr
van Suriname.
n
In dat licht was Suriname al eerdet y'
dit jaar tot een enigszins gewijzigde s',
opstelling overgegaan ten opziehir j.
van Cuba door nauwer te gaan -
menwerken met Brazilië. Bra2
had namelijk duidelijk laten merl
geen grote invloed te zullen duldet
van Cuba in een land dat aan he:
hare grenst. Brazilië was hierom
bereid aan Suriname verdergaand! I
financiële samenwerking voor B I
stellen ondanks haar eigen wankel?
financiële positie.
Tenslotte moeten de recente gebeuri l
tenisen in Grenada Bouterse er toet u
van hebben doordrongen dat het do
Amerikanen ernst is met hun pok fir
tiek in het Caribisch gebied g
verder uitbreiding van het marm[
tisch virus te dulden zoals Reagan "j
dat onlangs heeft genoemd. Her
haaldelijk is er na december-moor-
den vorig jaar gesproken over dt
mogelijkheid van een invasie vaa
Amerika, eventueel gesteund dor
Nederland en Brazilië, teneinde
Amerikaanse en Nederlandse bete-
gen in Suriname veilig te stellen.
Mijn argwaan groeide Ik ging er toe over om dagelijks
Davids kamer te onderzoeken Wat \k zocht wist ik niet Als
bij 's middags vertrok, pakte ik soms de auto en reed hem
achterna Meestal raakte ik hem kwijl, 'n enkele keer zag hij
dat ik in de richting van zijn vriend Kees /ietste Dan
parkeerde ik de auto in 'l begin van zijn straat, maar ik
kwam er met uit. Ik dacht erover na of ik aan zou bellen Ik
utlde ze overrompelen, ik wilde kijken of ze inderdaad
samen gebruikten Maar ik deed natuurlijk niets Ik deed
trouwens helemaal niets meer. Ik vergat boodschappen te
doen. ik zorgde slecht voor het avondeten, luisterde nauwe
lijks naar de andere kinderen, verzorgde mezelf niet meer
Ik werd volkomen gebiologeerd door Davids doen en laten"
'Uit. Yvonne Keuls, De moeder van David S Ambo-Baami
Een voorbeeld van de enorme druk waaronder de
gezinsleden leven wanneer een van hen als
'verslaafde' door het leven gaat. Alle relaties wor
den in zo'n geval op de proef gesteld. De schuld-
- vraag kan onder de inedegezinsleden worden uitge-
l speeld om andere nooit eerder uitgesproken conflic
ten mee uit te vechten. Men zal zolang mogelijk
proberen tegenover de buitenwereld de schijn op te
houden dat het allemaal wel meevalt. Niet verslaaf
de kinderen uil hetzelfde gezin worden over het
hoofd gezien. Alles draait om die ene broer of zus en
daarvan voelen zij zich de dupe.
Voordat we dieper ingaan op de pastorale zorg aan
de verslaafde zelf. is het belangrijk te bedenken dat
we vanaf het begin de naaste omgeving niet mogen
- vergeten. Vanuit de kerken zou men moeten probe
ren groepen te vormen waar ouders en andere
familieleden elkaar ontmoeten om te worden opge-
- vangen en begeleid. Wanneer je eikaars pijn herkent
en deelt, zijn gevoelens van machteloosheid en
A'erdriet beter te dragen. Zo kunnen schuldgevoelens
verwerkt worden en wanhopige schrikreacties gere
lativeerd. Landelijk doet de door de kerken gesteun
de stichting De Regenboog' op dit punt geweldig
werk. In het zojuist verschenen informatienummer
"Meeleven met., vindt men allerlei gegevens over
oudergroepen, het zomeijongeren-project in Amster-
I dam, het prostitutieproject. de opvang van Suri
naamse druggebruikers en de activiteiten in het
Vensterhuis in Bussum. het Tabe Rienkshuis en het
opvangcentrum 'De Herberg' in Rolde.
Hoop
Het is duidelijk waarom deze grotendeels uit
vrijwilligers bestaande stichting de naam 'De
Regenboog' gekozen heeft voor haar werk. Na de
zondvloed werd deze hemelse kleurenwaaier het
teken van blijvende hoop. Wanneer je het drugpro
bleem bij voorbaat als een onoplosbaar verschijnsel
ziet, wanneer je je niet weerbaar weet door Hem,
die de boog van de hoop aan de hemel plaatste, kan
je de hulpverlening onder druggebruikers wel ver
geten.
Al lijkt het een druppel op een gloeiende plaat,
wanneer je één verslaafde van de ondergang hebt
gered, terwijl het met zoveel anderen niet lukt, toch
inspireert dat ene geredde leven je om door te gaan.
Zoals zo vaak gaat het ook hier met om de kwantiteit
maar om de kwaliteit.
Aangezien het verschijnsel verslaving ook aan de
kerken niet voorbij gaat en steeds vaker de vraag
wordt gesteld watje op plaatselijk vlak aan preven
tie zou kunnen doen, zijn er vanuit enkele plaatselij
ke diaconieén initiatieven genomen om met vrijwilli
gers een werkgroep 'verslaving' op te richten 'De
Regenboog' heeft een preventiewerker in dienst die
deze vrijwilligers traint en begeleidt. In overleg met
de bestaande hulpverlenende instanties moet ter
plaatse worden bekeken wat er mogelijk is. Dit
varieert van het zoeken naar nazorg en aanloopa
dressen tot het oprichten van ontmoetingsruimten
en eenvoudige eethuizen,
Nicotine
Koortsachtig zocht hij naar zgn pakje Nergens te vinden,
misschien nog in het tasje van zijn vrouw Weer mis Dan
maar naar de buren ..Zeg. hebben jullie misschien sigaret-'
ten in huis"Verdraaid", denkt hij nog 'op het moment dat
nicotine verboden wordt, gaat bijna heel Nederland dezelfde
kant op als de junkies'
Een voorbeeld dat ons met de neus op de feiten
drukt. Verslaving is geen zaak van 'een aantal
werkschuwe jongeren in hartje Amsterdam'. Wan
neer je bij jezelf te rade gaat, ontdek je hoe gevoelig
je bent op bepaalde punten. Het sigaretje na de
maaltijd, het biertje na een lange werkdag. En zeg
nou zelf - wie wil er af en toe geen gokje wagen?
De verkleinwoorden (een sigaartje, een borreltje)
tonen aan hoe wij via de reclame quasi vergoelijkend
worden uitgenodigd allerlei verslavende middelen te
gebruiken De grens tussen normaal gebruik en
verslaving is daarom moeilijk te trekken.
De graadmeter is meestal of de betrokkene voor
zichzelf of zijn omgeving problemen oplevert. Is dat
stemmen uil de kerken
laatste het geval, dan is er al bijna geen weg meer
terug. Het probleem van verslaving ligt in het feit dat
je steeds meer van een bepaald middel nodig hebt
om hetzelfde effect te bereiken, omdat je lichaam
eraan went. Stop je radicaal dan treden er geestelijk
en lichamelijk ontwenningsverschijnselen op. die de
gebruiker niet meer de baas is. Bovendien speelt de
kring van gebruikers waarin hij is opgenomen een
grote rol: Veel verslaafden komen in een niemands
land terecht, wanneer ze ophouden te gebruiken.
Geborgenheid
'Op een avond op de club vroeg Piet mg of ik eigenlijk wel
eens getript had. Ik zei .Ja. natuurlijk, "id al veel over
LSD gehoord, had vaak zitten luisteren als hij over zijn
laatste tnp vertelde Piet grijnsde en toen ik merkte dat hij
mij niet geloofde, begon ik maar wat uit mijn duim te zuigen
Toen zei hij .Als je het eens wilt proberen Zaterdag heb ik
echt goede trips. Daar kan je wel wat can krijgen"
Ik lerheugde me op die zaterdag Ik dacht als tk eerst maar
eenmaal getript heb. dan hoor ik helemaal bij de anderen'.
luit: Chrisliane Fhet verstag van een junkie
Wanneer we de oorzaken van (drugs)verslaving
nagaan dan blijkt het verschijnsel in alle lagen van
de bevolking voor te komen. Het is onjuist te
denken dat junkies alleen uit achterbuurten komen.
Wat wel opvalt, is dat er in veel gevallen sprake is
van gestoorde gezinssituaties, waarbij de jongere
emotioneel door overbezorgde ouders verstikt is
geraakt, of door conflicten met en tussen de ouders
onderling is genegeerd. Bovendien kunnen sommige
kinderen niet voldoen aan de hoge eisen die hen door
vader en moeder worden gesteld. Wanneer een kind
telkens moet horen dat het op school niet goed gaat,
dat hij of zij geen toekomst heeft, gaat het zichzelf als
ongewenst en onbemind beschouwen.
Wanneer een jongere zich niet werkelijk aanvaard
weet, zal hij zelf moeilijk liefde geven en ontvangen.
Zo ontstaat het verlangen om meer te zijn dan je je
voelt.
Bewustzijnsverruimende middelen maken die bele
ving mogelijk. De gebruikerskringen bevredigen
tijdelijk het verlangen naar geborgenheid. Het ge
voel eindelijk jezelf te kunnen zijn, gelijkgezinden te
ontmoeten, herkend te worden.
Drugs moeten duur worden betaald: De grote handel
is in handen van internationale misdaadsyndicaten.
In de schaduw van de grote misdaad, bloeit ook de
kleine criminaliteit. Elke gebruiker is een potentiële
dealer (handelaar) om in eigen behoeften te voorzien.
Daarom zal hij ook proberen om anderen tot gebruik
te brengen. Men vervalt zo tot diefstal, inbraak en
prostitutie. Het is een vicieuze cirkel waaruit bijna
niet meer te ontsnappen valt. Er treedt vervreem
ding op ten aanzien van de maatschappij en van
zichzelf. De chaos is vaak zo groot dat jongeren zelf
niet meer geloven in een weg terug. Het lijkt voor de
hulpverlener een bijna onmogelijke toer om door de
angst, de onwil en de omedeloosheid heen te breken.
Pastoraat
Het is de vraag in hoeverre pastorale zorg zinvol
kan zijn voor degenen die zo onvrij geworden zijn.
Wat kunnen de kerken doen om dit verval te
voorkomen?
In een zojuist verschenen pastorale handreiking
wijst ziekenhuispredikant ds B. Holl erop dat de
eerste vraag een zaak is van curatieve hulp. de
tweede een van preventieve hulp. Komt men in
aanraking met een verslaafde dan zal de hulpverle
ner eerst zijn eigen onvrijheid moeten erkennen om
vervolgens op basis van deze solidariteit met de
gebruiker in contact te treden.
In de Gemeente van Christus deelt immers ieder in
verleiding en verslaving. Vervolgens zal de hulpverle
ner na goede voorlichting en met kennis van zaken
de problemen met de persoon in de gemeente
bespreekbaar moeten maken. Zijn pasorale houding
zal geen veroordeling moeten uitstralen, maar begrip
en warmte. Dit betekent niet dat hij zich om de tuin
laat leiden. Hij zal ter wille van de gebruiker soms
hard moeten zijn in de weigering om via een omweg
toch maar weer in het gebruik van bepaalde midde
len toe te stemmen.
De pastorale weg zal tot zelfaanvaarding van de
gebruiker moeten leiden. Het is belangrijk dat de
hulpverlener zelf het initiatief tot de contacten
neemt. Een van de belangrijkste eigenschappen van
het pastoraat is dat men zelf de mens in nood
opzoekt en niet wacht tot de ander om hulp komt
vragen. Deze hulp moet zonder bijbedoeling gegeven
worden. Elke aangeprate bekering of opgedrongen
geloofsleven, stellen met de nood van de gebruiker
centraal, maar het doel van de hulpverlener. Het
respect voor de ander en het herstel van zijn
eigenwaarde staan voorop.
Juist in de kerk moet de verslaafde een gastvrij huis
kunnen vinden, waar hij tijdens en vooral na zijn
crisis welkom is.
R. E da Costa.
Het adres van de stichting 'De Regenboog' is: Kloveniers
burgwal 95. 1011 KB-Amsterdam; tel. 020-253737.
De handleiding voor pastoraat en druggebruik is een
uitgave van de Raad voor Herderlijke Zorg, Carnegielaan
9, 2517 KH-Den Haag: tel. 070-653915. In deze handreiking
staan veel opvangadressen en literatuuropgaven vermeld.
