NAVO schrapt 1400
)udere kernwapens
Reagan vreesde gijzeling
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Meer acties in
streekvervoer
Geen CDA-spreker
bij vredesmars
Spanningen binnen het CNV lopen op
TA TIONERINGSBESL UIT BEVESTIGD
Boos op Koos
Snuffelt U ook al
tussen de Kleintjes?
de PZC
vandaag
k«maiaaE
26e jaargang no. 253
rijdag 28 oktober 1983
luien
Half tot zwaar bewolkt en enkele
buien. Middagtemperatuur ongeveer
IJ graden Matige, aan de kust nu en
jan krachtige wind, draaiend van
lUidwest naar noordwest
ILTEN (GPD) „De spanningen
en het CNV lopen op als gevolg
de acties van ambtenaren. De
rtegeinvoordigers van de werkne-
•rs in het bedrijfsleven vragen zich
icds sterker af of de stiptheidsac-
is en stakingen nog wel 'gesteund
neten worden".
li zei voorzitter Diilo van Comme-
van de hout- en bouwbond CNV
nderdagavond op een bijeenkomst
side christelijke vakcentrale in Aal
ten. Van Commenée vindt „dat er nog
maar een manier is om de vrede te
houden binnen het CNV", zo zei hij.
„en dat is het loskoppelen van de
onderhandelingen over ambtenaren
salarissen enerzijds en die over uitke
ringen en minimum-lonen ander
zijds". Volgens de bondsvoorzitters
dreigen deze laatste groepen onderge
sneeuwd te worden, door wat hij
noemde „het gedoe van de ambtena-
Van Commenée betoogde dal de amb
tenaren in vergelijking met de werk
nemers in het bedrijfsleven al jaren
lang bevoorrecht zijn. „De salarissen
zyn in stand gebleven Er zijn geen
ontslagen geweest terwijl de overige
werknemers geconfronteerd werden
met loon inleveren, faillissementen en
het schrappen van gratificaties en
dergelijke"
Hij vond dat de bonden wel terecht in
opstand komen tegen het dictaat van
de overheid om de overheidssalaris-
sen te korten, maar hij vond dat de
acties niet meer in verhouding staan
tot de ernst van het probleem
Van Commenée zei dat bonden als de
vervoersbond en de industrie- en voe
dingsbond hem steunen in de gedach
te om binnen de Stichting van de
Arbeid alleen nog op te komen voor
uitkeringstrekkers en minimumlo
nen. Laat de ambtenaren hun proble
men maar uitvechten met Rietkerk".
cjIONTEBELLO (RTR/AFP) De ministers van defensie van de NAVO-landen hebben
londerdag besloten het kernwapenarsenaal in West-Europa te verminderen met. 1400
isserouderde taktisclie kernwapens. Tegelijkertijd bevestigden de ministers hun besluit in
'^lecember te beginnen met de stationering van 572 nieuwe Pershing-2 en kruisraketten, als er
lan nog geen akkoord is bereikt in de onderhandelingen in Geneve.
sretaris-generaal Joseph Luns hei-
aerde eraan dat de NAVO in 1981 al
id besloten 1000 taktische kemwa-
c ais te verwijderen. Deze reductie
et 1400 komt bovenop die al eerder
rj «loten vermindering van de korte-
Cl rachts-wapens.
sprak overigens over plaatsing
•n nieuwe kernwapens in West-
mesland „in november", terwijl de
1AVO tot nu toe altijd, zonder nadere
pecificatie, heeft gesproken over het
üatsen van de eerste nieuwe kemra-
etten „tegen het einde van het jaar".
.eidraad
aanbeveling van de NAVO-des-
w ündigen om de komende vijf a zes
-ir 1.400 kernkoppen uit West-Euro
terug te trekken - afgezien van de
1 korte drachtwapens die door ra-
'i' etten voor middellange afstand zul-
ïn worden vervangen - is voor Neder-
"fcd „een belangrijke leidraad" bij
ct beoordelen van het Nederlandse
undeel in de gemeenschappelijke de-
nsie, zo heeft minister De Ruiter
onderdag in Montebello verklaard,
deze aanbeveling, noch in de verga-
lering van NAVO-ministers van de-
insie, is gesproken over het aandeel
ran Nederland of enig ander land
Éonderlijk in wat moet worden ge-
andhaafd of kan worden afgestoten,
t leverdeling van de 1.400 kernkoppen
ter typen van wapens en landen, en
:t aandeel van de individuele landen
-het nieuw samen te stellen pakket,
seen zaak van de opperbevelhebber
randeNAVO-troepen. de Amerikaan-
s generaal Bernard Rogers. Maar de
t dteindelijke beslissingen worden ge
ien door de nationale regeringen.
nieuwe modernisering van het NAVO- hing Il-raketten. Het is, aldus de
kernwapenarsenaal in West-Europa minister, meer „een aanpassing aan
na de „modernisering" die bestond uit de nieuwe stand van zaken dan een
het invoeren van 572 kruis- en Pers- soort moderniseringsprogramma'
EXTRA BUSSEN INGEZET
Maar wanneer je besluit dat je met-
minder toe kunt dan je hebt, „hoort
daarbij" dat bepaalde bezwaren tegen
sommige systemen die behouden blij
ven worden opgevangen Met name de
Lance-artillerieraket is volgens de mi
nister „voor verbetering vatbaar".
De Nederlandse regering is bezig met
een „kritische beschouwing" van welk
van de taken moet worden gehand
haafd en welke zouden kunnen wor
den afgestoten, en heeft hierover een
brief aan de NAVO geschreven-
Nederland. aldus de minister, heeft
in elk geval „verhoogde belangstel
ling" voor de artilleriesystemen. Een
opmerking die waarschijnlijk zo zou
kunnen worden uitgelegd, dat de
regering niet wil dat de ruim 220
stukken 155 mm-geschut geschikt
worden gemaakt voor het afvuren
van atoómgranaten.
AMSTERDAM - Met de leuze 'Boos op Koosop de borst gespeld, hielden
deze politieagenten donderdagmorgen in Amsterdam een oogje in het zeil
tijdens een actievergadering van GEB-ambtenaren, die bijeen Waren int
protest tegen de voorgenomen korting van 3'h op de ambtenarensala
rissen door minister Koos Rietkerk van binnenlandse zaken.
Demonstratie
y-
CNV WIL STAKING4NOVEMBER
Aanpassing
Minister De Ruiter ontkende dat de
nuclear planning group' van de NA- G llttOS
feite heeft besloten tot een
DEN HAAG (GPD) CDA-kamerlid
Sytze Faher zal zaterdag niet spreken
op de demonstratie tegen kernwa
pens in Den Haag. Een verzoek uit
linkse CD A-kringen is door het orga
niserende Komitee Kruisraketten
Nee verworpen, omdat het CDA dc
leuzen van de demonstratie niet on
derschrijft.
Christen-democraten die de afwezig
heid van hun partij bij de vredesmars
pijnlijk vinden, poogden deze week
om toch iemand van hun kleur op het
podium te krijgen bij de demonstra
tie. Ze dachten daarbij aan Faber,
omdat hij tegenstander is van de
kruisraketten. Hij zou niet namens,
mam wel „vanuit" het CDA kunnen
spreken.
Overigens spreekt Sytze Faber zater
dag wel in de Haagse Grote Kerk,
waar het IKV en de CDA-jongeren een
gezamenlijke manifestatie houden.
Het CDJA heeft wel een officiële spre
ker bij de vredesmars Uit kerkelijke
kring spreken voorts de Bredase bis
schop Ernst en de voorzitter van de
Raad van Kerken, dr. Mulder.
ten de spoorwegen toch nog om
streeks 100.000 mensen tijdig in Den
Haag te krijgen. Ook automobilisten
moeten vroeg zijn, want als men al
een parkeerplaats vindt, zou dat wel
eens op een afstand van drie kwartier
lopen kunnen zijn
Het ministerie van verkeer en water
staat heeft de streek- en stadsver
voerbedrijven speciale toestem
ming gegeven voor het vervoer van
demonstranten naar Den Haag mor
gen. De vervoersbedrijven kunnen
hun aanvragen indienen bij de in
spectie van de rijksverkeersdienst.
Veel streekvervoersbedrijvcn heb
ben donderdag al van die mogelijk
heid gebruik gemaakt.
De chaos zal zaterdag groot zijn in
Den Haag. Bij gebrek aan extra trei
nen, door de stiptheidsacties van het
spoorwegpersoneel, zullen veel deel
nemers aan de grote vredesmars met
de auto komen. De Haagse politie
voorziet gigantische verkeers- en
parkeerproblemen rondom het Ma
lieveld, omdat ze onvoldoende men
sen beschikbaar heeft om alles in
goede banen te leiden.
Wie betogen wil, doet er daarom goed
aan vroeg van huis te gaan. Als trein
reizigers een half uur eerder vertrek
ken dan ze van plan waren, verwach-
Tweede
De PZEM wil er graag een
tweede kerncentrale bij in
Borssele In de eerste helft van
het volgende jaar geeft het
kabinet antwoord
(PAGINA 131
Molens
Het restauraliebeleid voor mo
lens dreigt vast te lopen het
njk heeft geen geld meer.
(PAGINA 15)
Zeeland 84
Kees Blommaard heeft een
nieuwe 'stunt' voor volgend
jaar in petto, het Zeeland 84-
toernooi met een aantal top
voetbalteams.
(PAGINA 21)
Radio en televisie, kunst:
2.
Binnen- en buitenland: 3
en 5.
Opinie, achtergrond: 4.
Financiën, economie: 7.
Provincie: 13, 15, 16, 17 en
19.
Sport: 21.
DEN HAAG (GPDi Ook vandaag
zullen 24-uursstakingen bij het
streekvervoer plaatsvinden uit pro
test tegen plannen van de regering
om de salarissen met 3.5 procent te
korten. De Vervoersbond FNV meldt
dal dc acties zich verharden en dal
wordt gestaakt bij de Gado in Gro
ningen. de DVM in Drenthe en de
Enhabo die rijdt tussen Amsterdam
en de Zaanstreek. Chauffeurs van de
BBA die in Midden- cn Oost-Brabant
rijdt hebben gisteren gestaakt en
zullen ook vandaag niet in actie
komen.
Voorzitter J. van de Scheur van de
ambtenarenbond AbvaKabo heeft
donderdag tijdens een bijeenkomst
van 600 actievoerders in Almelo de
ambtenaren, trendvolgers en uitke
ringsgerechtigden opgeroepen samen
een harde vuist te maken .Dan is het
kabinet nergens meer met zijn plan
voor de korting van 3.5 procent Dan
winnen we'
De Vervoersbond CNV. die tot dusver
alleen heeft opgeroepen tot stipt
heidsacties. wil een *24-uursstaking
afkondigen op 4 november, wanneer
het overleg over de arbeidsvoorwaar
den tussen minister Rietkerk en de
ambtenarenorganisaties op 2 novem-
ver niets oplevert
De acties bij de Spoorwegen en de
veerdiensten in Zeeland hielden ook
gisteren aan. NS had wel meer treinen
ingezet, maar duidelijk is wel gewor
den dat steeds meer reizigers de trein
de rug toekeren. Het verlies van de
Spoorwegen is hierdoor al opgelopen
tot ongeveer 5 miljoen gulden.
PTT-auto's vanaf de Brabanthallen
naar het Provinciehuis. Daar wordt
commissaris der Koningin Van Agt
een pfetitie aangeboden, waarin men
zijn hulp inroept om de regering erop
te wijzen dat zij een fout beleid voert.
In Den Haag wil een „wilde groep"
ambtenaren de komende dagen het
telefoonverkeer ontregelen. Dezelfde
groep zou deze week al bezig zijn
geweest met het buiten werking stel
len van diverse geheime telefoonnum
mers in Den Haag, Leidschendam en
Voorburg.
Het personeel van het telefoondistrict
Arnhem wil een aanmerkelijke ver
harding van de acties als het komend
overleg met minister Rietkerk onvol
doende resultaat oplevert, zo is beslo
ten tijdens een demonstratieve bij
eenkomst.
Rotterdam
PTT
Bij de PTT beginnen de gevolgen van
de stiptheidsacties voelbaar te wor
den. In Zuid-Limburg, Groningen,
Friesland en Drenthe heeft een deel
van de post een vertraging opgeiopen
van een dag.
Het postpersoneel in Den Bosch
houdt vanmiddag een demonstratie
ve optocht met zestig tot zeventig
Een groot deel van de Rotterdamse
douaneambtenaren heeft gisteren tij
dens een ledenvergadering ook al met.
acties gedreigd. Mogelijk sluit ook het
personeel van het loodswezen, de
njksverkeersinspetie. Rijkswater
staat en van dc rivierpolitie zich bij de
acties aan. Daardoor zal de Rotter
damse haven nagenoeg volledig wor
den platgelegd.
In Delfzijl hebben vijftig ambtenaren
gistermiddag uit protest tegen de
voorgenomen salariskorting elk een
halve liter bloed gegeven aan de
bloedtransfusiedienst. „Liever een
halve liter bloed, dan 3,5 procent van
onze poet", aldus de ambtenaren, Zij
maakten gebruik van het Ambtena
renreglement, waarin staat dat het
mogelijk is het zerk te onderbreken
om bloed te geven.
Onderwijs
Uimster De Ruiter
Valse dollars
VALKENBURG (ANP) - Twee hotel
houders in Valkenburg hebben don
derdag volgens de rijkspolitie vijf
valse biljetten van vijftig dollar aan
genomen. Eerder dit jaar zijn valste
dollarbiljetten gesignaleerd in Alk
maar en Den Helder.
IADVERTENTIEi
WASHINGTON - De Amerikaanse
president Reagan heeft de invasie
van Grenada bevolen omdat een
nieuwe gijzeling zoals in Teheran
moest worden voorkomen. Hij zei dit
donderdagavond in een televisietoe
spraak vanuit het Witte Huis.
In Grenada, zei hij, zyn we net op tijd
gekomen - dat 'eiland-paradijs' was
een Sowjet-Cubaans militair bastion,
dat Marxisme moest verbreiden en
democratie ondermijnen. Reagan be
schreef pakhuizen vol wapens, een
compleet hoofdkwartier en communi
catieapparatuur, 'die duidelijk maken
dat Cuba het eiland wilde bezetten'.
Reagan betoogde dat zowel de aanwe
zigheid van 1600 mariniers in Beiroet
als de inval op Grenada zijn vastbe
slotenheid tonen om Sowjet avontu-
nsme af te schrikken 'Niet alleen
heeft Moskou het geweld in beide
landen aangemoedigd, maar het ver
leent directe steun via een netwerk
van handlangers en terroristen'.
Volgens de Amerikaanse president
was de inval in Grenada legaal vanwe
ge het verzoek van de zes buurstaten
en hebben de VS het recht de levens
van hun onderdanen te beschermen
De Amerikaanse mariniers hebben
iADVERTENTIEi
Gooi ook uw oude CV-ketel eruit!
En verdien honderden en honderden guldens
per jaar op uw stookkosten Kies voor Radson
ER. De zuinigste konventionele CV-ke(el
Rendement maar liefst 92,7% (o w Vraag
snel folder Antwoordnummer 67,
5960 WJ Pannmgen (Geen postzegel plak- RAD50N
ken) Of stap meteen naar uw installateur. spaart uenergie
donderdag Fort Frederick ingeno
men. een legerkazerne die naar ver
luidt het laatste belangrijke doel van
de invasietroepen op Grenada was, zo
is in regeringskringen op Barbados
vernomen
Eerder meldden twee radiozenders op
Barbados dat de Amerikanen Rich
mond Hill hadden ingenomen, een
heuvel die uitkijkt over de hoofdstad
Maar de strijd elders op Grenada
duurt kennelijk nog voort.
Generaal Hudson Austin, leider van
het militaire bewind dat onlans de
macht overnam op Grenada, houdt
verscheidene mensen in gijzeling op
het zuidelijk deel van het eiland. Dat
is donderdag veromen in kringen van
Amerikaanse inlichtingendiensten.
Witte-Huiswoordvoerder Larry Spea-
kes zei dat de invasiemacht op Gre
nada was gestuit op meer en zwaarder
bewapende Cubanen dan was ver
wacht.
BRIDGETOWN - Een groep Ameri
kaanse medische studenten van de
universiteit op Grenada arriveerde
donderdag op Barbados
De vier grote onderwijsbonden zullen
samen de druk op het pariemet ver
groten om te voorkomen, dat de plan
nen van de regering met betrekking
tot het onderwijs doorgaan. De bon
den hebben donderdag tot gezamen
lijke actie besloten Het betreft de
Algemene Bond voor Onderwijzend
Personeel iabopi Het Katholieke On
derwijs Vakvereniging tkov>. het Ne
derlands Genootschap van Leraren
mgli en de Protestants christelijke
Onderwijsvakorganisatie tpcoi
Alle maatregelen die dit kabinet wil
treffen, komen er voor het odcrwij
zend personeel op neer dat het er
volgend jaar zeven procent in koop
kracht op achteruit gaat, zeggen zij.
Benzine morgen
weer duurder
ROTTERDAM (ANP) - De mees
te hcnzincmaatschappijen en
vrije pomphouders gaan met
ingang van morgen de prijs van
super- en normale benzine met
een cent per liter verhogen.
Dat gebeurt ook met dieselolie,
huisbrandolie en gasolie De
prijsverhoging is voornamelijk
een gevolg van het aantrekken
van de noteringen op de yrije
markt.
Bij de meeste zelftankstations
van de grote maatschappijen
gaat een liter super zaterdag
179,2 cent kosten en een liter
normale benzine 174.4 cent.
De oprechte zorg over het
voortbestaan van de
rS-Hf? 1 wereld en de mensheid
brengt morgen zaterdag
- I 29 oktober naar verwach
ting enkele honderdduizenden Neder
landers naar Den Haag. Déar zullen
zij massaal deelnemen aan de door
het Konnté Kruisraketten Nee geor
ganiseerde demonstratie tegen de
voorgenomen plaatsing van 48 kruis
raketten in ons land Twee jaar gele
den gingen in Amsterdam vierhon
derdduizend mensen de straat op;
voor morgen mikt de vredesbeweging
op een nog grotere opkomst. Met deze
massale demonstratie in Den Haag
willen de in de vredesbeweging sa
menwerkende organisaties en partij
en hun grote bezorgdheid en diepe
verontrusting tot uitdrukking bren
gen over de ongelimiteerde atoom
wedloop in de wereld en meer speciaal
over de voorgenomen plaatsing, in
Navo-verband. van kruisraketten en
Pershings-2. Primair is de demonstra
tie van morgen gericht tegen de sta
tionering van dit moderne oorlogstuig
in Nederland.
De Nederlandse vredesbeweging
heeft als één van de eersten pro
test aangetekend tegen de ongerijm
de nucleaire bewapening van de
grootmachten In het buitenland
vond dit voorbeeld spoedig navolging,
hetgeen de Amerikaanse historicus
Walter Laqueur tot de uitspraak
bracht dat Nederland de 'Hollanditis'
exporteerde. Daarmee werd de faam
van de Nederlandse vredesbeweging
wereldwijd gevestigd. De Engelstalige
pers sprak van 'Dutch Disease', de
Hollandse ziekte. De grootscheepse
vredesdemonstraties in 1981 en in
1983 in verschillende Europese steden
maakten duidelijk, dat het onbeha
gen over de atoomwedloop sterk leeft
onder de Europeanen Miljoenen de
monstreerden tegen kernbewapening
en in hel bijzonder tegen de dreigende-
plaatsing van Navoraketten Hier ligt
ook het breukpunt met al degenen,
die zeggen vóór ontwapening te zijn,
maar dan tweezijdig, dus zowel door
Rusland als door de VS. De voorstan
ders van eenzijdige ontwapening is
het er vooral om te doen de bewape
ningsspiraal te doorbreken. Plaatsing
aan Navo-zijde heeft onherroepelijk
een reactie van het Oostblok tot ge
volg. hetgeen weer leidt tot een nieu
we bewapeningsronde. En daarmee,
zo zeggen zij. wordt de onveiligheid
bevorderd
In december is het vier jaar geleden,
dat de Navo het zogeheten dubbel-
besluit nam over de stationering van
nieuwe atoomraketten voor de mid
dellange afstand in West-Europa. Het
besluit hield in dat plaatsing van dit
moderne oorlogstuig werd gekoppeld
aan een aanbod aan de Sowjet-Unie
onderhandelingen te beginnen over
beperking van die wapens. Politici in
Nederland, met name van CDA-signa-
tuur. die het nogal moeilijk hebben
met de voorgenomen plaatsing, blij
ven hun hoop vestigen op Genève,
waar de onderhandelingen tussen
Russen en Amerikanen tot nu toe
weinig succesvol worden gehouden.
Maai' intussen dnngt de tijd. De Navo-
landen staan op net punt de raketten
toe te laten tot hun grondgebied. Over
enkele maanden moet het aarzelende
Nederland een besluit nemen. De be
slissing doorschuiven kan niet meer.
Aan het ja of nee van regering en
parlement tegen de voorgenomen
plaatsing van de 48 kruisraketten valt
niet meer te ontkomen De vredesde
monstratie van zaterdag komt derhal
ve op een moment, dat het massale
protest nog invloed kan hebben op de
besluitvorming van regering en parle
ment.
Naast het directe doel 'geen plaatsing
van kruisraketten', wil de vredesbe
weging met deze demonstratie dan
ook getuigen van de vaste wil van de
deelnemers om de strijd voor de vrede
en tegen kemwapening gaande te
houden
Hoe ook mag worden gedacht over
eenzijdige ontwapening, niet mag
worden vergeten dat de belangrijkste
overweging bij de voorstanders hun
zorg is om het voortbestaan van de
mensheid. Het is ook angst voor het
nucleaire monster, dat de beide groot
machten hebben gebaard en dat als
het niet aan banden wordt gelegd, de
wereld in een catastrofe kan storten
Kernwapens hebben jarenlang een
afschrikkingseffect gehad Met het
perfectioneren van de systemen is,
hoe tegenstrijdig dat ook klinkt, dat
effect voor eer. belangrijk deel verlo
ren gegaan. De twijfels over de waarde
van afschrikking nemen toe. Steeds
meer mensen, onder wie vooraan
staande politici en wetenschappers,
stellen vast. dat het tot nu toe gevoer
de veiligheidsbeleid de onveiligheid
heeft bevorderd.
Het protest van zaterdag laat on
veriet de grote verantwoordelijk
heid van de regeringen om een uitweg
te vinden. De wil dat dóór wat aan
wordt gedaan is de ondergrond van
het protest. Wie het als zodanig her
kent zal minder moeite hebben met
de opstelling van de vredesgroepen.
Regering en parlement hebben hun
eigen verantwoordelijkheid In de de
mocratische rechtsstaat die Neder
land heet te zijn. is gelukkig ruimte
voor een dergelijk protest. Of de poli
tici zich er door willen laten beïnvloe
den is een zaak. die zij aan hun kiezers
zullen moeten uitleggen. De beslis
sing 'ja of nee' tegen plaatsing van de
48 kruisraketten moet in de regerings
kantoren in Den Haag worden geno
men en niet op straat Op zijn minst
mag de politici worden gevraagd hun
twijfels opzij te zetten.
Dim
