jt PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Invasiemacht V S bezet ilandstaat Grenada K- Reacties op inval Grenada zijn overwegend negatief Ne Deel bonden is tegen onderbreken acties bij NS voor vredesmars auto adria Nederland wil bemiddelen in Golfoorlog SYMBOLISCHE STEUN ZES CARAIBISCHE LANDEN e jaargang no. 251 loensdag 26 oktober 1983 Jfen toe zon Droog weer en af en toe zon Middag- temperatuur ongeveer twaalf graden tlalige zuidwestenwind, in het Wad- iengebied nu en dan krachtige wind freéidwagmi: dom lee 3 ijk 150 4463 AE goes 01100 20440 Van onze correspondent een voortijdig bekend worden van de inhoud van de resolutie het Nederlands ASHINGTON Nederland bereidt in de Veiligheidsraad een resolutie initiatief kan doen mislukken iordie een opstap moet zijn naar beëindiging van de golfoorlog tussen Iran Een werktekst van een resolutie, die evenwichtig beoogt te zijn. ook al vergt Irak. zo wordt in goedingelichte kringen vernomen. dat van beide direct betrokkenen concessies, is eerst met de vaste leden van de [consultaties zijn volgens diplomaten nog in een zo delicaat stadium, dat zij Veiligheidsraad en vervolgens met alle andere landen besproken Iran en Irak geen verdere mededelingen over willen doen vanwege de mogelijkheid dat zijn op de hoogte gesteld iVan onze correspondent! iASHINGTON Een Amerikaanse strijdmacht van 500 mariniers en 1000 parachutisten is iet symbolische steun van 300 soldaten uit zes Caraibische landen, dinsdag bij het inbreken van de dag de kleine eilandstaat Grenada binnengevallen. VS-troepen zijn daarbij iet Cubaanse militairen in gevecht geraakt. Onbevestigde berichten zeggen dat ook lussische militaire adviseurs op de landingstroepen hebben geschoten. President Reagan zei dat de actie ten veroverden in het zuid-westen het zouden met Castro's militairen per in Grenada waar radicaal- vliegveld Point Salines, waar enkele Cubaans schip, voor anker in de ha- sksë militaire leiders een week gele- honderden Cubaanse arbeiders bezig ven ter plaatse, mogen terugkeren te een bloedige staatsgreep pleeg- waren de startbaan te verlengen. Zij naar hun eigen eiland orde en democratie te herstel- si en tevens levens van buitenlan- te beschermen. De Sowjet Unie :Cuba werden bij het begin van de rx op de hoogte gesteld, k invasie wordt ondersteund met er. amfibische landingsgroep van vijf ihepen en met 1800 mariniers aan oord in het noorden en een gevechts- poep van 15 schepen rond het vlieg- 1 iekschip 'Independence', met 90 ge tob tsvliegtuigen. die in het zuiden s jositie heeft gekozen. De voorzitter un de Amerikaanse chefs van staven, pieraal John Vessey. heeft tegenover tagresleden verklaard dat de strijd- BChten van de VS 'over een week, zo «geluk' Grenada zouden moeten erlaten Politiemacht Minister van buitenlandse zaken hultz zei tijdens een persconfercn- dat de Caraibische staten die bij actie betrokken zijn een politie- rucht zullen vormen, die in Grenada Kn regering moet herstellen en ver- ir toezicht zullen houden op hand ling van wet en openbare orde, ktdat de bevolking zelf zijn keuze maken. De Amerikanen gaan rtg, wanneer geen gevaar meer be- )or een terugkeer naar een (vaarli.jk politiek vacuum. de eerste fase van de operatie zijn ine Amerikanen volgens officiële me edelingen mededelingen gesneuveld 53 gewond geraakt tijdens zwaar- fre strijd dan het Pentagon had leiwacht. Drie burgers zouden even- ftns zijn gedood Twee helikopters Bilde zijn neergestort. Voorts zouden 12Cubanen zijn omgekomen. Dertig Russische raadgevers zijn, zo '•ra te Washington gezegd, als alle )--gers van derde landen, vrij te Strekken. Aanvankelijke berichten SS de Amerikanen de Russische ad- iseurs onder bewaking hadden ge werden later ontkend Volgens anister van buitenlandse zaken Shultz 'wordt er op hen gelet'. 500 mariniers zijn per helikopter (land op Pearls Airport, aan de mord-oostelijke kust; de parachutis- WASHINGTON - Samen met de premier van Domenica, Eugenia Charles tr.) gaf president Ronald Reagan dinsdag een persconferentie naar aanleiding van de invasie van Grenada. GRENADA ANTIGUA GUADELOUPE DOMINICA "W. ce MARTINIQUE «-• /- St. LUCIA 'JA.;-'"?'--" - VINCENT- ANTILLEN CARAIBISCHE ZEE Cf) TRINIDAD Venezuela Op ruim drie kilometer van Point Salines, ligt de .Medische Universi teit van de hoofdstad St George's, die zo'n t>00 Amerikaanse studenten heeft. De parachutisten hebben eerst de versperringen op de landingsbaan opgeruimd. De rest van de strijd krachten, die op Barbados klaar stonden, is vervolgens in transport vliegtuigen geland. Zij hebben het universiteitscomplex bezet en het plaatselijke radiostation. Een wat te Washington wordt genoemd 'deta chement voor psychologische oorlog voering' begon met een eigen radio station onmiddellijk uitzendingen om de bevolking van de gebeurtenis sen te verwittigen en zond ter ver strooiing muziek uit van de 'Bcach Boys'. Hoe het staat met andere buitenlan ders op het in totaal 110 000 inwoners tellen Grenada was nog onbekend omdat over het verloop van de ge vechtshandelingen in Washington niet veel werd meegedeeld. De mari niers zouden de noordelijke helft van het toeristeneiland innemen de Rangers' elitetroepen van vervaarlij ke reputatie, het zuidelijke stuk De landlngspunten liggen In vogelvlucht omstreeks 16 kilometer uit elkaar Op diverse plaatsen zou dinsdagmiddag in de hoofdstad St George's nog gewa pend verzet worden gepleegd. Grena da telt een dunnetjes bewapend leger tje van 1500 man en een volksmilitie van enkele duizenden. Het vervaar- lijkste wapen is één SAM 7 luchtaf- weerraket. waarmee Moskou ooit Maurice Bishop begiftigde NIEUWEGEIN Met hun pnvê-auto's blokkeerden chauffeurs van het streekvervoer sbedrijf West-Nederland in Nieuwegein dinsdagmorgen de toegang tot het bedrijfsterrein, waar ten gevolge van de 24-uursstaking de autobussen werkeloos bleven staan Verzoek Een grimmige Reagan verscheen in de perskamer van het Witte Huis met aan zijn zijde Eugenia Charles, eerste minister van de minimale staat Domi nica, die tot dezelfde eilandengroep behoort als Grenada De Amerikaan se president verklaarde zondag een dringend verzoek om steun te hebben gekregen van de vijf naties die teza men de Organisatie van Oostelijk Caraibische Staten vormen. Antigua, Barbados. St Lucia. St Vincent en Dominica Ook Jamaica heeft troepen bijgedragen ..Vroeg deze morgen zijn strijdkrachten van zes Caraibische democratieën en de Verenigde Staten landingen begonnen op het eiland Grenada aldus de president Een Sowjet-diplomaat heeft op de Amerikaanse ambassade in Moskou geeist dat de Amerikaanse troepen onmiddellijk worden teruggetrok ken. DEN HAAG Uit protest tegen de aangekondigde verlaging van de ambtenarensalarissen gingen giste ren de stiptheidsacties bij de spoor wegen door. Onzeker bleef het onder tussen of er zaterdag extra treinen zullen rijden naar de vredesdemon stratie in Den Haag. Het is nog niet duidelijk wanneer en hoe lang de Nederlandse televisie programma's door onderbrekingen worden getroffen. Het gaat in ieder geval om stiptheidsacties in de vorm van nauwgezet onderhoud, metingen en controles aan zendinstallaties. verbindingen en dergelijke. De acties onder het PTT-personeel zullen verder niet alleen de post, maar ook de telefoon treffen. In verschillende delen van het land lag het busvervoer gisteren geheel of goeddeels stil Alleen in het gebied van de Fnese busonderneming Fram mislukte de actie. Daar bleven de meeste bussen rijden als gevolg van onenigheid tussen de bondsleden. De spoorwegactiezal vooralsnog voortduren. De Vervoersbond van het CNV en de Federatieve Spoorweg Vakvereniging hebben laten weten dat zij de acties ook niet zullen onder breken voor de vredesmars die zater dag in Den Haag wordt gehouden. Ze verwijten FNV-voorzitter Kok dat hij zijn pet van mede-organisator van de mars heeft opgezet, toen hij eerder deze week het spoorwegpersoneel op riep mee te werken aan het laten rijden van extra tremen naar Den Haag FSV en CNV zijn bang dat onderbre king van de stiptheidsacties funest kan uitwerken. De bonden zullen van daag met de NS-directle overleg ple gen over het vervoer zaterdag Van extra treinen zal geen sprake kunnen zijn Daarvoor is nodig dat alle bon den de acties vrijdag onderbreken CFO De ombouw van de Maasvlak tecentrale levert 'De Schelde' 2000 manjaren aan werk op. (PAGINA 11) Chirurg Mede onder druk van de in spectie voor de volksgezond heid zal het St Liduinazieken- huis in Hulst een tweede alge meen chirurg aantrekken (PAGINA 11) Plezienmrt De pleziervaart in Nederland groeit nog steeds Vooral in het Deltagebied is de toename ^onzienlijk. (PAGINA 13) Radio en televisie, kunst: 2. Binnen- en buitenland: 3 ril 5. Opinie, achtergrond: 4. Financiën, economie: 7. Provincie: 11, 13. 15 en 17. Sport: 19. ACTIE MOGELIJK SCHENDING HANDVEST VN ln een vergadering in Nijkerk heeft de ledenraad van de CFO, de CNV- boud voor ambtenaren en mensen in de gezondheidszorg en het welzijns werk. gisteren vastgelegd dat niet tot staking zal worden opgeroepen. Stiptheids- en modelacties zijn wel aanvaardbaar en brengen al genoeg effect teweeg, zo meent de raad. CFO-leden kunnen wel op ondersteu ning van de 'stakingskas' bij de CFO het beschermingsfonds") rekenen, wanneer zij als gevolg van eventuele stakingen door leden van andere bon den in de knel raken. Vandaag overlegt het Nationaal Actie Comité, bestaande uit de toppen van alle ambtenarencentrales. over de verdere gang van zaken Na afloop van het beraad zal worden bekend gemaakt op welke sectoren de acties zich in het bijzonder zullen richten Het openbaar vervoer en de PTT- bedrijven zullen daar in elk geval bij zijn. Aeties worden inmiddels ook voorbereid bij de douane, onder meer aan de grenzen en op de luchthaven Schiphol In een dertigtal plaatsen zullen de komende tijd de gemeente huizen enige tijd voor het publiek gesloten zijn wegens protestvergade ringen van het personeel. Soortgelijke acties zullen ook worden gevoerd in provinciehuizen. FNV-voorzitter Kok deed gisteren „een laatste oproep" aan het kabinet om terug te komen van het voorne men tot verlaging van de ambtena rensalarissen en de sociale uitkerin gen. Hij deed dat in het FN V-congres in Amersfoort dat gewijd was aan de FNV-voorstellen tol herziening van het stelsel van de sociale zekerheid. Volgende week woensdag hebben de ambtenarencentrales het, waar schijnlijk beslissende, overleg met minister Rietkerk over de arbeids voorwaarden voor de ambtenaren in 1984. DEN HAAG (GPD) De Nederlandse regering heeft ernstige twijfels of de Amerikaans-Caraibische interventie op het eiland Grenada niet in strijd is met de beginselen van het Handvest der Verenigde Naties. Een woord voerder van het ministerie van bui tenlandse zaken zei gisteravond dat de ontwikkelingen van de laatste uren de regering aanleiding gaven tot ernstige bezorgdheid. De Neder landse regering betreurt de slachtof fers die in de actie zijn gevallen. Nederland is niet vooraf op de hoogte gesteld van de komende invasie. De oppositie in de Tweede Kamer heeft bij monde van Relus ter Beek (PvdA) voor aanstaande donderdag een mondeling overleg met minister Van den Broek (buitenlandse zaken) aangevraagd. Ter Beek zei dinsdag voor de Vara-televisie dat Nederland in dit geval niet zwijgzaam aan de kant kan blijven zitten. Zeker niet als lid van de Veiligheidsraad der Ver enigde Naties. De secretaris-generaal van de Ver enigde Naties, Javier Perez de Cuel- lar.heeft dinsdag verklaard ..bijzon der bezorgd" te zijn dat de spanning in het Caraibisch gebied na de inter ventie op Grenada zal toenemen. Hij nep de betrokken partijen op uiterste zelfbeheersing te betrachten. Volgens de Nederlandse consul in Port of Spain Trinidad i zitten mo menteel tussen de twintig en dertig Nederlanders op het bezette eiland. Consul Jan Meijer zei desgevraagd door de telefoon dat ,.er niets de hand is met de Nederlanders" Geen van hen heeft de wens te kennen gegeven om te worden geëvacueerd aldus Meijer In Amsterdam hebben dinsdagavond zo'n duizend mensen gedemonstreerd tegen de invasie op Grenada. Verlegenheid De Britse regering is met de Ameri kaanse inval in ernstige verlegen heid gebracht. De regering-Thatcher mag zich graag afschilderen als de trouwste bondgenoot die de VS heb ben. maar aan de andere kant is Grenada een voormalige Britse kolo nie, lid van het Gemenebest, met de Britse koningin als staatshoofd. De inval leidde gistermiddag tot bit tere scènes in het Britse Lagerhuis Minister Howe ibuitenlandse zaken» en premier Thatcher deden hun uiter ste best de VS niet te veroordelen, maar lieten niettemin merken de Amerikaanse actie niet goed te keu ren De Britse regering is niet van tevoren geraadpleegd, maar werd pas maan dagavond op de hoogte gebracht van de Amerikaanse plannen, zo bleek gisteren. Mevrouw Thatcher voerde later die avond zo vertelde ze het Lagerhuis nog een telefoongesprek met president Reagan waarin ze hem vertelde zeer aanzienlijke twijfels over de wijsheid van de inval te hebben Dal verslag was voor de oppositie onvoldoende. Vandaag zal het Lager huis een spoeddebat aan de inval op Grenada wijden. Veiligheidsraad Libic en Nicaragua hebben om een spoedzitting van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties gevraagd vanwege de invasie op Grenada. Vol gens de sandinisten lapt president Reagan met die invasie opnieuw alle internationale normen aan zijn laars, iets wat hij volgens hen ook met betrekking tot Nicaragua zou doen. Onderwijl zou de Cubaanse leider Fidel Castro zich volgens sommige geruchten dinsdag m spoedzitting hebben verenigd met zijn belangrijk ste militaire adviseurs. Op verschillende Caribische eilanden is de invasie inmiddels als ..een ge vaarlijk precedent bestempeld. Als Reagan ziet dat hij ongestraft Ameri kaanse troepen op revolutionaire re geringen in de regio kan afvuren dan zijn wellicht morgen Cuba en Nicara gua aan de beurt, zo heet het in progressieve kringen En dergelijke analyses doen de vrees voor eventuele Cubaanse wraakacties toenemen Een van de kernvragen blijft voorlo pig of Reagan zijn geallieerden in de Caraibische Zee, met name Jamaica, Barbados en Dominica, heeft be speeld of dat het initiatief voor de interventie bij de Caribische regeer ders zelf is geboren. Wat dat betreft wijzen verschillende waarnemers erop (Slot zie pag. 3 kol. 4> Kernwapendebat in België BRUSSEL (ANP) - De Belgi sche kamer van volksverte genwoordigers heeft dinsdag besloten op 8 november een debat te houden over de ra- kettenkwestie. Tot nu toe heeft de Belgische regering zich op het standpunt gesteld dat alleen zij kan be sluiten over het al dan niet plaatsen van nieuwe nucleaire raketten op Belgisch grondge bied Hei parlement moet zich dan daarna uitspreken over de juistheid van een besluit. Dat standpunt handhaaft de rege ring nog steeds. Maar nu al vaststaat dat het debat op 8 november op de eerste plaats zal gaan over wie nu eigenlijk grondwettelijk de beslissings bevoegdheid heeft, de regering of het parlement Zware wissel van spoorweg-acties T"Vlaatste week van voor" Vil 1 EJbereiding op de grote Vredesdemonstratie in Den - Haag <op zaterdag aan- ■- staande) is bezig een chaoti sche te worden. En dat komt doordat Nederlands grootste vakcentrale, de FNV. zichzelf dreigt klem te rijden tussen twee activiteiten die (wat ken nelijk niemand tijdig heeft voorzien) in de praktijk strijdig met elkaar lijken te worden Sinds begin dit jaar heeft de FNV als deelneemster aan de organisatie van de demonstratie te- ger. de modernisering van kernwa pens haar leden opgeroepen om mas saal op te trekken naar Den Haag De grote protestmanifestatie twee jaar geleden in Amsterdam en optochten van de vele honderdduizenden afgelo pen weekeinde in andere Europese hoofdsteden hebben geleerd wat er allemaal komt kijken om het vervoer naar en terug van de plaats van handeling van zo'n gebeurtenis zon der problemen te laten verlopen. Al leen met een krachtproef van het openbaar vervoer is iets dergelijks te realiseren. Op papier en in de plan ning was het allemaal voor elkaar Vele honderden bussen zijn voor za terdag gereserveerd en de Nederland- sche Spoorwegen hadden er rekening mee gehouden dat 90 extra tremen richting Den Haag zouden worden ingezet Alleen was één handicap bij de opzet van de Vredesdemonstratie met ingecalculeerd dat er bij de Spoorwegen volgens het actiedraai boek van bonden, bij dezelfde FNV aangesloten, ook op de bewuste da tum 'stipt' behoort te worden ge werkt En Nederland heeft intussen gemerkt dat een alternatieve dienst regeling in die sfeer op z'n zuinigst 90 treinen minder per dag oplevert De FNV zit er duchtig mee in de knoei Temeer omdat het aller minst eenvoudig blijkt alle spoorweg personeel ervan te overtuigen dat de stiptheidsacties voor een goed ver loop van zaken op 29 oktober ln Den Haag zeker twee dagen moeten wor den onderbroken. Op rumoerige ver gaderingen van georganiseerd spoor wegpersoneel (van CNV en FNV) zijn verwarrende beslissingen genomen Een deel wilde wel meewerken, een ander deel met. De directie van NS kon - zo bleek uit overleg - alleen een garantie voor geolied vervoer naar Den Haag gevet: wanneer óok aan staande vrijdag niet stipt, maar ge woon zou worden gewerkt Spoorweg mensen voelden zich daarmee weer onder druk gezet. Alles bij elkaar een intern conflict van botsende belangen dat met alleen een bar slechte indruk maakt, maar ook - als het niet snel is opgelost - bij de vele duizenden die zich hadden voorgenomen naar Den Haag te gaan een nare smaak zal nalaten. Immers de organisatie van de 'mars door Den Haag' beoogde perfect te zijn Als het aan de organi satoren ligt zal de demonstratie een even waardig karakter hebber, als die in het najaar var. 1981 op het Amster damse Museumplein. Voorwaarde voor een dergelijk resultaat is natuur lijk wel dat bij de aanvoer en de terugreis van zoveel mensen zo weinig mogelijk aan het toeval wordt overge laten. De inzet van de Spoorwegen was daartoe van sluitende betekenis. In een vroeg stadium werd die trou wens gegarandeerd. Op grote schaal zijn daarom treinkaartjes in de voor verkoop gegeven, ook al om tijdig te kunnen bezien hoeveel materieel er die dag op de rails zou moeten worden gezet Wanneer zou blijken dat een belangrijk stuk van de organisatie - het vervoer - door stiptheidsacties bij NS wordt ontregeld staat nu al vast dat geweldige kater het gevolg zal zijn. FNV-voorzitter Kok heeft dat ge vaar toch te laat ingezien En zal veel moeite hebben het nog tijdig te keren Maar dat is kennelijk het inge bouwde risico bij acties, die al snel tot een soort wetmatigheid worden en daarna de neiging hebben voor nog maar weinig andere belangen te kun nen wijken Gebleken is maar weer eens dat ze heel gemakkelijk op gang te brengen zijn, maar dat het een hels moeilijk karwei is om ze af te remmen of te onderbreken. Vandaar de hart stochtelijke oproepen van Kok giste ren aan het adres van het spoorweg personeel om 'hand in hand' te gaan voor belangen op twee fronten, vrede en sociale gerechtigheid. Toch staat het samen solidair' in dit geval onder bijzonder sterke druk. De afwijzende reacties van de Vervoersbond CNV en i cie categorale spoorwegvakbond FSV duiden er sinds gisteravond nog met I op dat het allemaal vlot op tijd voor elkaar komt Dal geeft te denker, over de belangenafweging in deze organi- I saties Het laat bovendien zien dat het J samenwerkingsverband tussen de I bonden op toch vrij principiële pun- ten als hier aan de orde minder hecht is dan op andere momenten naar buiten wordt gesuggereerd. Op prak- I tische gronden is het bovendien te veroordelen dat organisatoren en I 'mogelijke' deelnemers aan de de- I monstratie in Den Haag tot op het I allerlaatste moment in het ongewisse worden gelaten over wat ze op weg I naar Den Haag kunnen verwachten. I De stiptheidsacties bij NS trekken I een zware wissel op de Vredesdemon- I stratie van 29 oktober en een min- I stens zo zware op de vakbeweging I zelf. vdM Polen vluchten - Vijf Polen, vier I mannen en een kind. zijn dinsdag met I een privé-vliegtuigje naar West-Ber- 9 lijn gevlucht, zo heeft de politie in I deze stad meegedeeld.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1983 | | pagina 1