Stoomtram Goes-Borsele
stopt met toeristenlij n
AFSCHEID
495
ABN Bank
Prisma
gezonken vlet
drijft weer
B en w Vlissingen willen niet
in Districts-gezondheidsdienst
de laatste rit
ABN SPAARBIOET1983/1989
Wijn
ProefGids
GEVOLG BEZUINIGINGEN NS
BIJ DE BOEKHANDEL
VAN DE MAAND
OKTOBER
K. KOOLHOVEN
UITSTEKENDE LEIDRAAD
BIJ DE AANKOOP VAN WIJN
CEZF M
NS hanteert, voldoet. Machinist Jan
Strooband zet de zaken op een rijtje:
Goes is sinds 1868 per trein bereik
baar, Het eindpunt Oudelande wordt
door een busdienst bediend De loco-
jOES De stichting stoomtram Goes-Borssele zal met ingang van januari 1984 haar
[oomritten moeten staken. De directie van de Nederlandse Spoorwegen (NS) in Utrecht wil
het eind van dit jaar, wanneer het contract met de SGB afloopt, de vergunning voor het
jtvoeren van de ritten intrekken. Als voornaamste argument voert de NS bezuinigingen aan.
let spoorwegbedrijf moet bijvoorbeeld in 1984 75 miljoen gulden inkrimpen en kan zich -
eigen zeggen - niet veroorloven meer dan één museumlijn, van de vijf die raillijnen en
cbouvven van de NS huren, te steunen. De stoomtram Hoorn-Medemblik voldoet volgens de
IS het best aan de gestelde voorwaarden en mag blijven voortbestaan. De overige lijnen
forden opgedoekt, naar het zich nu laat aanzien,
go-wel de museumlijnen zelf huur- waterstaai en bij nel ministerie van
L»n aan de NS betalen, kosten ze economische zaken (waaronder toe-
m spoorwegbedrijf geld, stelt pers- "sme valt) aangedrongen om te be-
«rllchter J Meijer van de NS. De kijken op welke wijze de stoomtram
gelijke kosten (inclusief onder- Goes-Borssele kan blijven rijden.
»-ud van de rails en hand- en span- De mensen van de SGB stellen dat de motieven van de SGB hebben allen in
OHisten) belopen drie keer zoveel als stichting zeker aan de criteria, die de het verleden dienst gedaan bij Neder-
m de rekening van de stoomtramver-
eiigmgen staat genoteerd, vertelt hij.
ojn ons eigenlijk rotgeschrok-
01" zegt hij ..Zelfs een fractie van de
;n worden niet opgebracht" Bo-
ïen - betoogt de NS - kampen de
„jmtramhjnen met een betalings-
ichterstand en kunnen ze hun ver
plichtingen wat veiligheid bijvoor-
teeld betreft niet nakomen. Inmid
dels is de stichting stoomtram Til- VLISSINGEN- De rijks-
'ourg-Turnhout gedwongen haar rit- politic te water heeft
ten te staken De volgende stichting woensdag geen duide-
oor wie het doek dient te vallen, is de lijke oorzaken kunnen
Boomtram Goes-Borssele vinden voor het zinken
Inmiddels is een storm van protesten van de twee schepen in
losgebroken tegen de voorgenomen de Vlissingse Binnenha-
«pheffing. Behalve de medewerkers ven. Afgelopen week-
unde SGB, hebben ook de ANWB en einde zonken, vermoe-
ki kamerlid drs. H. Eversdijk hun delijk door de storm, de een hefvermogen van 25
•rrontwaardiging uitgesproken. De houten viskotter Karo- ton. De eigenaar van het
iSTVB voert aan dat de museumver- lina B en de stalen vlet stalen schip, de heer C.
een beschadigde kajuit
en een verbogen reling
kwam de negen meter
lange vlet boven water
De firma Jac Goud uit
Waarde, die dinsdag de
kotter al had opgeta
keld. gebruikte voor het
karwei een kraan met
De eigenaar van de vis
kotter, de heer Ch. Boel
uit Vlissingen, die voor
zijn schip niet verzekerd
is, had bij de politie om
een onderzoek ge
vraagd. maar nu dit
woensdag niets oplever
de beschouwt de politie
de zaak als afgedaan
Het is verder een civiele
aijlngen zelf het geld opbrengen BZ 1. Nadat de kotter Oreel uit Souburg, ver- kwestie die via de verze-
toor het onderhoud van de gebouwen dinsdag weer bov
to baan. Bovendien wijst de bond op ter werd gehaald, volg-
krt stimuleringsaspect voor hel bin- de gisteren de vlet.
[inlands toerisme. Eversdijk heeft Met een gebroken mast, ten worden.
Pij het ministerie van verkeer
(ADVERTENTIE I
moedde dat de motor en kering gespeeld moet
electriciteit aan worden, liet men bij de
boord gereviseerd moe- rijkspolitie te water we-
Ir,ONDERDAG 20 OKTOBER 1983
r 1
k m RENTE KOMT VRIJ
1
1
L_i
fg IN 'T JAAR VAN AFLOSSING
OF BIJ TUSSENTIJDSE
VERZILVERING.
bevestigde, dat begin deze week nog
overleg heeft plaatsgevonden tussen
hem en de verschillende gemeenten,
waarbij een dringend beroep op Vlis
singen is gedaan wel deel te nemen
Het voorstel van b en w van Vlissin
gen wordt overigens maandag (24
oktober 1 besproken in de commissie
van advies en bijstand voor de volks
gezondheid en milieuhygiëne Deze
commissievergadering in het stadhuis
van Vlissingen begint om 17.00 uur.
GEDEPUTEERDE VREEST AFHAKEN MEER GEMEENTEN
1LISSINGEN - Het college van b en
M'an Vlissingen stelt de gemeente
raad voor niet toe te treden tot de
Kmfenschappelijke regeling Dis-
Incls Gezondheidsdienst Zeeland,
to Vlissingse commissie voor de fi-
sincien heeft hiermee woensdag in-
(fttemd. na een toelichting van wet-
toder ing G. J. A. M. Adan (CDA)
;in financiën over de grote onzeker
heid, dat het rijk ook in de toekomst
raldoendc blijft betalen en er geen
Ljdrage van de gemeente nodig zal
'XL
"meer de gemeenteraad van Vlis-
-gen deze maand besluit niet deel te
men aan deze gemeenschappelijke
Meling, dan bestaat volgens de
Zeeuwse gedeputeerde W. Don (PvdA)
m kans, dat ook andere gemeenten
"nog besluiten niet meer deel te
men In de Districts Gezondheids-
1 dienst.
•Ik voel me echt gefrustreerd, dat
felngen uit de boot valt en ook
"idere gemeenten weer gaan herover
den of ze wel moeten deelnemen.
8I] praktisch alle gemeenten is het
"tod. zoals Terneuzen. Goes. Middel
burg. Zierikzee en Mariekerke Ik
herweeg om alle criteria nog eens op
krijtje te tetten en die alsnog aan
Vlissingse commissies voor te leg-
im hoe ongebruikelijk dat ook is. Ik
r*l me echter met de rug tegen de
"Br gedrukt", aldus de gedeputeer-
s Hij zei verder een dringend beroep
'doen op de gemeente Vlissmgen.
5aat voor 15 november een beslis-
®g moet worden genomen in ver
bid met een startsubsidie van het
-imstene. van zeven gulden per in-
'oner ..Wij zijn nu al vanaf 1965
kng Binnen enkele jaren wordt een
^gezondheidsdienst wettelijk ver
pacht. Als Vlissingen dan alsnog moet
fluiten mist men de startbijdrage
'ifl zeven gulden per inwoner", zegt
gedeputeerde desgevraagd.
- Basis
"e gemeenteraad van Vlissingen
'«ft in maart 1980 in principe inge-
"fod met de vorming van een dis-
ttdsgezondheidsdienst voor Mid
den-Zeeland, wanneer daarvoor ten
minste een financieel verantwoorde
basis aanwezig zou zijn. Ook de ge
meenteraden van Middelburg en
Goes spraken zich in principe posi
tief uit, terwijl de andere gemeenten
volgens b en w van Vlissingen nog
een afwachtende houding aannamen.
Vorig jaar werd echter nog steeds niet
aan die voorwaarde voldaan. Deze
ontwikkeling was voor gs van Zeeland
aanleiding om het initiatief te nemen
voor een dgd voor de gehele provincie
Het college van b en w van Vlissingen
meent echter dat het takenpakket
van de dgd wel meer biedt dan het
geen de drie gemeente-artsen kunnen,
maar dat de huidige voorzieningen
ook voldoende garanties bieden voor
een goede gezondheidszorg Boven
dien is de financiële situatie van de
gemeente van dien aard. dat wij ons
het meerdere dat de dgd biedt met
kunnen veroorloven", aldus het colle
ge in het voorstel aan de gemeente
raad.
Volgens wethouder Adan is er geen
enkele waarborg, dat de structurele
bijdrage van het rijk van drie gulden
per inwoner in de toekomst gehand
haafd blijft. Gedeputeerde Don stelt
dat die bijdrage een doeluitkering
wordt en hij geen redenen heeft om
aan te nemen dat de staatssecretaris
daarop zal korten binnen enkele ja
ren. „Wij hebben al meerdere malen
ervaren dat een doeluitkering via het
gemeentefonds geleidelijk wordt op
genomen in de uitkering volgens de
financiële verhoudingswet en dat die
daarop wordt gekort De schoolbege
leidingsdienst is daarvan een duide
lijk voorbeeld. De rand voorzieningen
zijn zondermeer geschrapt. Wenneer
wij echter eenmaal deel uitmaken van
de gemeenschappelijke regeling kun
nen wij met zondermeer uitstappen'
aldus de Vlissingse wethouder. Hij
stelde verder, dat de komende dne tot
vier jaren nog geen wettelijke ver
plichting voor een basisgezondheids
dienst is te verwachten.
Wantrouwen
„Ik begrijp het wantrouwen van Vlis
singen wel, maar in dit kader is er
geen reden voor wantrouwen", is de
reactie van de heer Don. Hij erkende
dat elke deelnemer aan de gemeen
schappelijke regeling is gebonden
aan een termijn, voor tot uittreding
kan worden overgegaan. „Men moet
twee jaar tevoren opzeggen en kan er
dan na een afbouwperiode van vijf
jaar uit", bevestigde hij.
Het Vhssings raadslid M Lorter
(CDA) zei in de commissie financien,
dat de provincie maar met een bijdra
ge moet komen, omdat die er finan
cieel veel gunstiger zou voorstaan dan
de gemeenten. Het raadslid F K. P.
Schets (PvdA) stemde in met die
opmerking. ,,Ik heb begrepen dat de
druk van de provincie op de gemeente
Vlissingen niet onaanzienlijk is en het
standpunt van de gemeente Vlissin
gen niet in dank wordt afgenomen",
zei de heer Schets. Hij voegde daar
aan toe, dat in zijn fractie zeer ver
schillende meningen bestaan over wel
of niet toetreden Gedeputeerde Don
ABN Spaarbiljetten 1983/1989 zijn waardepapieren met beurs
notering. Vanaf'1 maart 1989 zijn ze te verzilveren voor f 1.500.-
(incl. opgelopen rente). Tussentijdse verkoop via de beurs is
mogelijk. ABN Spaarbiljetten zijn heel interessant als u uw
rente-inkomsten naar de toekomst wilt verschuiven. Bijvoor
beeld omdat uw inkomen dan zoveel lager zal zijn dat uw
rente-inkomsten in een lager belastingtarief zullen vallen.
ABN Spaarbiljetten 1983/1989 kunt u uit afgifte, dus zonder
bijkomende kosten kopen.
Uw spaargeld verdient de beste rente.
Ondertussen is de trein in Oudelan
de beland, waar de locomotieven
Enter en Bison 'omlopen' Oudelan
de is het keerpunt en de loc s dienen
aan de andere kant van de stoet de
rijtuigen vastgekoppeld te worden
Voor de passagiers een gelegenheid
om de benen te strekken en foto's te
landse bedrijven. Het merendeel van
de rijtuigen is vooroorlogs materieel
Hoewel de NS ook naar baten heeft
gekeken, wordt niet de indruk gewekt
dat dit bij de besluitvorming heeft
meegespeeld Voorzitter M F Boog-
ert van de stichting spreekt over een
huidige schuld van 45.000 gulden, Die
is volgens hem voornamelijk te wijten
aan een huurverhoging van 600 pro
cent voor de loods, die de stichting
gebruikt Nu wordt 16.000 gulden in
plaats van 2 500 gulden per jaar be
taald. Voorts maakt secretaris J P
Wijtenburg gewag van een rampzalig
mooie zomer in 1982. Daardoor meld
den zich het vong jaar een beperkt
aantal passagiers aan. hetgeen te wei
nig geld in het laatje bracht
De verhoging van de loodshuur is bij
menig SGB'er in het verkeerde keel
gat geschoten Temeer omdat de vrij
willigers van de stichting het gebouw
zelf hebben opgeknapt Het dak is
gerepareerd, een tweede spoor is aan
gelegd en toiletten en douches zijn
aangebracht. „Het regende voorheen
harder binnen dan buiten", vertelt
Wijtenburg „Het gebouw was echt
bouwvallig". Vrijwilliger Kees Wiele-
maker heeft het over onwil van de NS.
„Ze zijn daar puur zakelijk bezig",
meent hij „Ze kijken niet naar de
promotie van het spoorweggebeuren
door ons. Dat wordt niet gewaar
deerd"
Secretaris Wijtenburg liet als enig
lichtpuntje nog de beantwoording
van de vragen gesteld door het ka
merlid Eversdijk. Daarover kon de
afdeling voorlichting van het minis
terie van verkeer en waterstaat geen
informatie verschaffen. Inmiddels is
bekend dat de provincie Zeeland en
de betrokken ministeries over de
zaak contact met elkaar hebben op
genomen.
maken De locomotieven blazen een
hoeveelheid stoom op die menig
brandweerman argwanend naar bo
ven zou doen kijken Toevalligerwij
ze is tijdens deze laatste rit ook de
brassband Onda uit Middelburg
aanwezig In het verleden was ooit
eens afgesproken, dat de jeugdige
muzikanten een tocht mochten
meerijden in ruil voor een vrolijke
noot En dat gebeurt nu. Wankelend
in het gras naast de rails in Oude
lande. spelen ze hun melodieën. Uit
volle borst blazen de muzikanten
het opgewekte deuntje van de Bos
ton Bounce. Al zou de kraaienmars
tijdens deze laatste rit wellicht toe
passelijker geweest zijn.
Een trieste zaak. zo'n afscheid.
De medewerkers worden voort
durend geattendeerd op het feit dat
de ritten van de stoomtram van de
baan zijn. Al was het maar door het
potje in de restauratiewagen voor
giften, dat het opschrift draagt
'Met uw steun kan deze loc weer
rijden'. En tijdens de terugweg
wordt menige herinnering weer
Terwijl twee oude locomotieven geduldig puffend wachten, hijsen de
passagiers zich woensdagmiddag in een zestal rijtuigen van de
stoomtram Goes-Borssele. Ondanks dat de stalen stoet zich voor het
laatst over het traject gaat begeven, overheerst een vrolijke stemming
op het kleine perron in Goes. Buiten vertoeven de aanwezigen in een
naar kolen riekende mist van de stoomloc's. In de rijtuigen verdringen
passagiers zich om de beste plekjes. Kinderen benadrukken luidruchtig
hun aanwezigheid. Het pleziertochtje tijdens hun herfstvakantie geeft
aanleiding tot de nodige uitbundigheid. Moeders proberen hun enthou
siasme vergeefs in te dammen. Twee bejaarde dames zoeken met een
kieskeurige blik een lege coupé in een eerste-klasrijtuig. „Nee. die andere
zijn leuker", zegt een van hen. en ze sleurt haar reisgezellin, die juist
nieuwsgierig een kijkje in een van de ruimten nam. aan de arm mee naar
voren.
Het uiteenlopende gezelschap zit na
een half uur geduldig en verwach
tingsvol op het verlossende fluitsig
naal van vertrek te wachten als een
klas schoolkinderen op weg naar de
Eftelmg Wanneer het signaal sner
pend doorklinkt, zet de stoet zich
langzaam in beweging. Zwaar rollen
de wielen over de rails Eenmaal op
gang, lijkt de helft van de passa
giers uit het raam te hangen Tu
rend naar de trekkende locomotie
ven, die driftig hun stoom de lucht
in blazen. Niet vreemd, al die
nostalgie met betrekking tot het
stoomwezen. Het reizen met een
stoomtrein heeft iets gezelligs, ge
moedelijks. De gezichten staan be
duidend minder verveeld dan in
veel elektrisch voortbewogen NS-
treinen het geval is. Toeschouwers
in de trein en langs het traject
opgesteld proberen de stoomtram
menigmaal met een foto- of filmca
mera te vereeuwigen
Toch: de laatste rit. Niet makkelijk
te verwerken voor al die vrijwilli
gers. die zich twaalf jaar lang voor
het behoud en welzijn van de
stoomtram hebben Ingezet Secre
taris J P Wijtenburg van de stich
ting stoomtram Goes - Borssele
weet er alles van. Begonnen met
bonken oud roest, hebben de SGB-
ers met veel pijn en moeite in de
loop der jaren iets opgebouwd, dat
niet meer weg te denken valt
,.Er gaat een stuk van je leven
inzitten", zegt de secretaris. „Als
dat ineens voor je voelen wordt
weggemaaid, dan voel je je rot' De
klap komt nog harder aan omdat er
zo veel goede zaken door vóór het
spoorgebeuren door de SGB wor
den volbracht, waar de NS geen oog
voor heeft.'De propaganda voor de
spoorwegen bijvoorbeeld Het toe
nemend aantal treinreizigers, dat
een gecombineerde kaart koopt,
waarmee ze van elk willekeurig sta
tion in Nederland per spoor naar
Goes reizen om vervolgens op de
stoomtram over te stappen „We
krijgen hier mensen die zeggen we
hebben heel lang niet meer met de
trein gereden, maar het is toch wel
een prettige wijze van vervoer",
vertelt Wijtenburg. En daarbij komt
nog de functie van toeristische trek
pleister in Zeeland. „Er zijn hier
toch al zo weinig slechtweervoorzie-
ningen". concludeert de secretaris.
naar boven gehaald. De vele film
opnamen met de loe's, de kleine
incidenten zoals de koeien die hals
starrig weigerden van de rails te
wijken. Maar de omwonenden, toe
risten. koeien en schapen zullen
hun vertrouwde Ioc's in het land
schap moeten missen. De stoom
tram blaast zijn laatste rokerige
adem uit. Al koesteren de mensen
van de SGB nog een sprankje hoop,
het station lijkt gepasseerd.
In Hoedekenskerke stoppen de lo
comotieven om water te tanken-
Deze pauze van circa 25 minuten
biedt de kinderen de kans zich
langs en op de dijk nog eens goed
uit te leven. Ze werden al enigszins
ongeduldig Bij het vertrek schallen
de stoomfluiten extra lang. Uit pro
test Dan volgen de laatste kilome
ters van het traject. Met als doel
Goes, het eindstation
Voorzitter M. F. Boogert van de
SGB kan het woord NS niet meer
over zijn lippen krijgen. „Het mag
ineens niet meer", zegt hij veront
waardigd. „Het is echt jammer Het
gaat allemaal kapot" Hoewel niet
allé toekomstverwachtingen van de
voorzitter wat betreft de stoomtram
verdwenen zijn. laat hij doorsche
meren al aan een nieuwe onderne
ming te hebben gedacht Samen
met anderen van de SGB is de
gedachte ontstaan 'de hele boel' te
verkopen en een stoomboot aan te
schaffen. Natuurlijk moet het wel
een haalbare kaart zijn, geeft Boog
ert onmiddellijk toe.
„Maar als een schip vergaat, pro
beert iedereen mogelijkheden te
vinden om het vege lijf te redden...
Renè Groenevelt
