Pater Van Gessel:
halve eeuw missie
PHILIPS GEEFT U DE RUIMTE
'Onderwijs meer richten
op de micro-electronica'
FASCINERENDE PHILIPS SHOW
VAN BUSINESS COMPUTERS IN
ABN Bank
DE VOLKSSTERREWACHT SIMON STEVIN
rl provincie
de Vaa
ABN SPAARDEPOSITO METMAANDRENTE
Oppositie Aardenburg: raadsleden
worden niet serieus genomen
INSPECTEUR OPENDE TECHNISCHE SCHOOL
ONDERDAG 29 SEPTEMBER 1983
GROEDE Vijftig jaar 'in de missie', een werelddeel verwijderd van de
troebelen, groeistuipen en nieuwlichters in de Moederkerk, dat laat z'n
sporen na. Schuifelend gaat hij voor, via het woonhuis, de garage en een
trapje naar zijn tijdelijke domein, een logeerkamertje boven de garage.
Met lichte trots laat hij een klein altaartje zien, geïmproviseerd, maar
dat is hij als missionaris wel gewend. Elke morgen doet hij er de mis.
Zijn zuster fungeert dan als misdienaar en moet de juiste antwoorden
geven, in het Latijn. Pater Reinier van Gessel is er eentje van de 'oude
stempel'en daar schaamt hij zich niet voor.
De vaart van de Westerse volkeren ris. Hij weet al lang dat dat niet
is al lang niet meer aan hem be
steed Pater Reinier weet nog wel
wanneer het gebeurde. ..In 1958,
toen kwam de rottijd. Alles veran
derde. De doctrines werden veel
soepeler, hè, het kwam er allemaal
niet meer zo op aan. Vroeger moch
ten we geen wijn en bier drinken.
Later, toen mocht alles. Daar heb ik
me tegen verzet, die verslapping.
Een kerkelijke doctrine is een ker
kelijke doctrine, die verandert
niet". Mistroostig praat de 78-jarige
over die tijd. Veel van zijn collega's
gingen trouwen. Maar verbitterd is
hij niet. „Ach, nee. het is ook al zo'n
tijd geleden.
Pater Reinier van Gessel, behoren
de tot de Orde van de Redemptoris
ten, herdenkt zaterdag 1 oktober
zijn 50-jarig priesterjubileum. Dat
gebeurt met een kerkdienst en een
feestdiner in Nijmegen. Een halve
eeuw in de volksmissie, want krap
een jaar na zijn priesterwijding ver
trok hij naar Brazilië. En daar bleef
hij, in verschillende standplaatsen,
allemaal in de zuid-oostelijke pro
vincie Minas Gerais.
De Zeeuw, geboren in Heinkens-
zand en getogen in Ovezande, voelt
zich méér verbonden met zijn arme.
maar gemoedelijke volkje dat is
verspreid over acht kleine kerkjes
in het tropische, heuvelachtige Cur-
velo dan met zijn oude vaderland.
„Het is heel m'n leven", zegt hij. „Ik
ben er met plezier. In m'n hart ben
ik méér Braziliaan dan Zeeuw".
Geen wonder dat hij zich hier in
Groede, temidden van het nevelige,
grijze West-Zeeuws-Vlaamse land
schap, enigszins 'out of place' voelt.
Hij logeert er bij zijn zuster, wier
zoon Jos camping 'Groede' drijft en
pater Reinier van Gessel 'heeroom'
mag noemen.
Een camping, ook al zoiets. Daar
komen mensen elke zomer op el-
kaars lip zitten. Vakantie? Hoezo,
vakantie? En wat doen die mensen
dan toch de hele dag. Niks'' Rond
rijden, op het strand gaan liggen?
„Jullie zitten hier tot over je oren in
de weelde", schampert de missiona-
alles is. „De mensen zijn daar veel
aardiger dan hier, veel voorkomen
der. met al hun armoede".
„Hoe verder de mensen van elkaar
af wonen, hoe liever ze ieimand op
bezoek hebben", stelt hij vast. „En
hier. hier is tussen de mensen alle
maal afstand. Maar dat is logisch
hè? Er wonen er hier te veel op
elkaar".
uithoeken van zijn gebied liet neer
zetten.
Sinds 1961 werkt hij in Curvelo. De
zielzorg in dat gebied was vroeger
'een verlopen zaak', zoals hij het
noemt. „Met Nederlands en Duits
geld is dat allemaal weer opge
bouwd. Het ziet er nu netjes uit",
zegt hij voldaan. „Het gebied lag
helemaal geïsoleerd door riviertjes.
De mensen konden in de regentijd
nergens komen. In 1971 ben ik be
gonnen met de eerste, een bruggetje
van elf meter lang van gewapend
beton, over een bergriviertje. De
mensen hebben zelf natuurlijk flink
meegeholpen. Vóór de regens moest
het klaar zijn. Van oktober tot
maart kon je vroeger nergens naar
toe. God. dat was een ellende".
Gedrieën
Pronkstuk
De Redemptoristen trokken er
meestal gedrieën op uit. „Meestal
kon je niet langer dan een dag of
drie ergens blijven. Er was overal
gebrek aan water, je kon het water
van de mensen toch niet helemaal
opdrinken. Met z'n drieen maakten
we een hele ronde. Van de bisschop
kregen we paarden en een gids,
plus nog een extra paard om de
koffers te dragen. Daarin zaten
onze hangmatten en spullen om de
mis te lezen. Een tocht van het ene
dorpje naar het andere was soms
veertig, vijftig kilometer door de
wildernis".
In Congonhas was pater Van Gessel
'missionaris ambulante", van 1936
tot 1940 verbleef hij in Curvelo.
Daarna bracht hij negen jaar door
in Salvador de Bahia, een plaats
aan de rivier 'San Francisco'. „Van
daaruit gingen we de verre omge
ving af, om te preken, biecht af te
nemen, generale communies te hou
den. Vanuit Bahia reisden we een
dag met de trein. Vervolgens gingen
we met een boot de rivier op. Dat
duurde vijf dagen, soms een week.
Dan trokken we met paarden ver
der. van het ene plaatsje naar het
andere. Soms bleven we drie maan
den weg".
De tijden zijn veranderd, en het
missiewerk ook. De paarden werden
vervangen door auto's, wagens die
de melk naar 'de grotere plaatsen
brengen en tegelijk passagiers mee
pikken
Pater Reinier bouwde bruggen, zes
in totaal, hij is er trots op. net als op
zijn drie nieuwe 'kapellen' die hij in
Zijn tweede brug is 23 meter lang,
loopt over de Ribeirao, en is van
hout. Een moeilijke klus die in 1972
gereed kwam. „Ik zorgde voor het
geld, dat was het voornaamste". De
derde was een klein bruggetje van
acht meter, de vierde is het pronk
stuk. Over de Campivare, 57 meter
lang, van gewapend beton. „Wij, de
gemeenschap moesten ook meebe
talen, maar de regering droeg ook
veel bij. De gouverneur stond ach
ter mij". Over dezelfde rivier, zo'n
vijftien kilometer stroomop
waarts, ligt zijn vijfde wapenfeit,
een brug van hout.
Zijn laatste brug bouwde pater Van
Gessel twee jaar geleden, in Campu
Allegre. „Zo'n akelige toestand
daar. twee steile passen en een heel
klein dall. daar kon de melkauto
niet meer komen, tijdens de regens
was er bijna geen doorkomen meer
aan".
De missionaris bouwde er ook
schooltjes, huizen, en paardestal-
len. Hij wil er graag weer naar toe,
naar 'zijn' Curvelo. „In november
dan ga ik weer terug", zegt de
79-jarige en glimlacht een beetje
weemoedig. „Dan ga ik weer naar
m'n kappelletjes, wat preken, mis
schien een paar doopjes doen. De
mensen die dichtbij wonen zullen
een praatje komen maken, biech
ten, en misschien is er ook een klein
feestje, met een speechje van de
onderwijzeres, en staan er een paar
erebogen. Het is daar een gemoede
lijk gedoetje, snap je?".
John Verhoeven
Dinsdag 4 oktober 10.00 - 22,00 uur) en woensdag 5 oktober (10.00 - 17.00 uur) in de
Volkssterrewacht Simon Stevin, Bovenstraat 89, Hoeven (bij Roosendaal).
De Volkssterrewacht Simon Stevin in Hoeven
stelt zich tot taak sterrenkunde en ruimte
onderzoek te populariseren. In de filmzaal met het
voor Europa unieke Copermcusplanetarium en in
de tentoonstellingszaal knjgt de bezoeker een over
zicht van ons gecompliceerde planeten- en sterren
stelsel. In de diverse observatoria kan hij zowel
overdag als 's avonds met eigen ogen de hemel
lichamen van nabij bekijken.
In deze fascinerende omgeving toont Philips
op 4 en 5 oktober de nieuwste ontwikkelingen in
administratieve computers en kantoor-innovatie,
onder het motto: Philips geeft u de ruimte.
U vindt er multi-functionele microcomputers,
tekstverwerkmgsapparatuur, interactieve beeld
plaat en business-viewdata. Onze experts kunnen u
informeren over toepassingen waar uw bedrijf of
instelling veel profijt van kan hebben.
Ook zullen zij deze toepassingen graag ter plekke
aan u demonstreren.
Kortom, Philips geeft u de ruimte voor een
scala aan toepassingen op allerlei gebied binnen
ondernemingen, non-profit organisaties en over
heidsinstellingen. 'U bent van harte welkom.
De Philips business computer show kunt u ook zien II en 12 oktober in de Aviodome. Schiphol Centrum: I en 2 november m de AUa van de TH Delft
Philips Telecommunicatie en Informatie-Systemen B.V., Maanweg 156,2516 AB Den Haag. Telefoon 070-762949.
RAADSVERGADERING AFGELAST
AARDENBURG De Aardenburgse
oppositiepartijen zijn verontwaar
digd over hel afgelasten van de sep-
tember-raadsvergadering. In een
brief aan b en w en de overige
raadsleden verwijten ze het college
een ondemocratische handelwijze.
Vooral de late bekendmaking van de
afgelasting via de pers wordt door de
oppositie gehekeld.
„Een college dat meent op dit deze
wijze kenbaar te moeten maken, zon
der de raadsleden ruim van te voren
persoonlijk in te lichten, neemt raads
leden nauwelijks serieus en behandelt
hen als onmondige kinderen", aldus
oppositiewoordvoerder J de Ridder
(vvd). De fracties van PvdA. D'fi6 lijst
Standaert en WD vragen zich ook af
of er werkelijk onvoldoende agenda
punten te behandelen zijn In de brief
wordt onder meer gewezen op de
aanstelling van een coördinator van
het West-Zeeuws-Vlaamse werklozen-
project. Om in aanmerking te komen
voor de subsidie via de werkverrui-
mende maatregel zou de raad daar
over vóór 1 oktober een beslissing
moeten nemen.
Normaal
Wethouder R van de Wijnckel stelde
daarentegen dat er deze maand toch
nog niet over de benoeming van de
coordinator zal worden beslist. Het
college heeft vorige week kenbaar
gemaakt moeite te hebben met het
evaluatierapport over de werklozen-
projecten. omdat daar de stem van de
werklozen zelf te weinig in zou door
klinken. Van de Wijnckel deelde
woensdag mee dat er eerst nader
overlegd zal moeten worden over het
rapport Verder noemde hij het uitstel
van de vergadering een normale zaak:
.We hebben dit jaar geen zomerreces
gehad Logisch dat je dan na de
vakantieperiode weinig zaken tc be
handelen hebt. de stof stapelt zich
immers veel minder op De wethou
der had het schrijven van de oppositie
woensdagavond slechts zeer vluchtig
doorgelezen, zodat hij op de details
van de kritiek niet wilde ingaan. In
hoeverre het college het slot van de
brief („wij voelen ons belemmerd in
ons functioneren als raadslid en ver
zoeken u hiervan goede nota te nemen
en te zorgen dat dit in de toekomst
niet meer voorkomt ter harte zal
nemen, is nog onduidelijk.
elektronica en haar toepassingsmoge- De Jager brak voorts een lans voor het onderwijs, voor onze regio desa-
lijkheden". bet Kort-Middelbaar Beroepsonder- streus werken en het zou er toe kun-
Hij vond dat het onderwijs regelmatig wijs (Kort-MBOl en vond dat het nen leiden dat we weer net als in het
de hand in eigen boezem zou moeten bestuur van de Technische School in grijze verleden naar Brabant of naar
steken en zou moeten bekijken of Terneuzen de mogelijkheden in die één zogenaamd centraal punt in Zee
opleidingen nog wel opleiden voor een richting maar eens goed moet onder- land moeten trekken om te zorgen dat
beroep dat nog bestaat en of de zoeken. Directeur C. G. Meijer - die onze kinderen modern onderricht krij-
opleiding nog wel helemaal aansluit namens de school de gemeente Ter- gen. Er is maar één ding dat tegen dit
bij de beroepkwalificatie. Daarnaast neuzen een uurwerk voor het carillon gevaar te doen valt en dat is een
zou op gezette tijden moeten worden op het Stadhuisplein beloofde voelde tijdige, goede samenwerking in
nagegaan of er behoefte bestaat aan erg veel voor die suggestie. Zeeuwsch-Vlaanderen. eendrachtig
nieuwe beroepsopleidingen. Voor de Burgemeester C. Ockeloen van Ter- zorgen dat onze problemen gekend
docent betekent dat, volgens De Ja- neuzen noemde de school de voorbe- zijn op die plaatsen waar dat nodig
ger, her-, om- en bijscholing De alg reidingen vergden door allerlei perike- is Volgens Ockeloen zijn de voor
emeen hoofdinspecteur „Willen wij len bijna vijftien jaar - 'van grote Zeeuwsch-Vlaanderen negatieve be-
beroepsonaerwijs blijven geven dat betekenis voor ZeeuwschVlaanderen'. slissingen van de laatste Lijd met
voldoet aan de eisen die de verander- Hij maakte van de gelegenheid ge- genomen door 'slechte mensen', maar
de maatschappij stelt, dan is het bruik de problemen, waarmee door 'goede mensen, die beschikken
noodzakelijk dat steeds opnieuw weer Zeeuwsch-Vlaanderen als 'smal rand- over een slechte kennis van zaken',
bekeken wordt of een bepaalde oplei- je. onderaan Nederland geplakt'. De honderden genodigden werden in
ding nog nodig is of aangepast dient steeds nadrukkelijker te kampen het schoolgebouw verwelkomd door
te worden". In dat verband noemde krijgt. „De toepassing van landelijke voorzitter H. K. Velmg Tussen de
hij andermaal de micro-electronica. normen kan. ook op het gebied van toespraken door speelde de 'huis
band' van de school wat nummers.
Vertegenwoordigers van de docenten,
overig personeel én de leerlingen bo
den de school wat cadeau's aan. Eén
daarvan: het schoolembleem met de
naam van de Technische School: 'De
Vaart' (bedacht door docent Lam-
berti. De naam stond op een groot
wandbord, dat onthuld werd door
algemeen hoofdinspecteur De Jager
Algemeen hoofdinspecteur van het
voortgezet onderwijs A de Jager ont
hulde woensdag in Terneuzen het
wandbord met de naam van de Tech
nische School: De Vaart.
METMAANDRENTE
5 OF 6 JAAR VAST.
De zekerheid van een extra inkomen, elke maand!
De ABN Bank geef! u nu een hoogst aantrekkelijke rente, juist
op deze bijzondere spaarvorm, waarmee u elke maand kunt
rekenen op een extra inkomen. Het rentebedrag wordt
maandelijks bijgeschreven op uw bank- of girorekening. Uw
inleg (minimaal f 15.000,-) staat gedurende de gekozen loop
tijd vast: kortere looptijden (minimaal 1 jaar) zijn ook mogelijk.
Bij overlijden is het tegoed direct beschikbaar
ABN Spaardeposito met Maandrente: vraag informatie bij het
ABN- kantoor in uw omgeving.
Uw spaargeld verdient de beste rente.
TERNEUZEN De Technische
School in Terneuzen moet intensief
gaan samenwerken met de MTS in
dezelfde plaats. Algemeen hoofdin
specteur A. de Jager van het voortge
zet onderwijs meent dat op die ma
nier een 'technisch instituut' ont
staat, dat de leerlingen veel meer
ontplooiingsmogelijkheden biedt.
„Het gezamenlijk gebruiken van ge
bouwen en inventaris zou ertoe bij
dragen dat de kosten dalen en de
effectiviteit toeneemt. En de relatie
met het bedrijfsleven is dan ook veel
gemakkelijker te organiseren", aldus
De Jager. Hij opende woensdagmid
dag het nieuwe onderkomen van de
Technische School.
Tijdens de openingsbijeenkomst
draaide het vooral om de relatie 'on-
derwijs-bedrijfsleven'. De Jager stond
er uitgebreid bij stil. Hij zei onder
meer: „De gevolgen van innovatie
(robotisering/automatisering) zijn
voor het onderwijs nauwelijks nog te
overzien. Duidelijk is in elk geval wel.
dat willen wij niet een nog grotere
achterstand krijgen op bijvoorbeeld
landen als de Verenigde Staten en
Japan het dringend gewenst is dat het
onderwijs zich meer richt op de micro-
ABN SPAARDEPOSITO
