ZEELAND"
I en w Goes willen in
ille kernen kabel-ty
Aanpak knelpunten openbaar
vervoer Middelburg in zicht
Grootste windturbine
nu in Vlissingen-Oost
Leeghalen scheepswrak anti-archeologie9
[ICHÏE VOORKEUR VOOR DE PZEM
Kritiek dijkgraaf op
visie college gs over
sanering wegenbeheer
KOSTEN RUIM EEN MILJOEN GULDEN
Actiebereidheid Zeeuwse
leden van politiebond
WMKÊKtBBM I
5'
PAGINA 11
WOENSDAG 28 SEPTEMBER 1983
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ilDEN (ANP) Het leeghalen van het scheepswrak 'Het Vliegent Hert'
»r de Walcherse kust is anti-archeologie. Het is schatgraven en in strijd
•Ide archeologische ethiek. De tien miljoen gulden voor schatgraven naar
wrak van de Oostindievaarder 'De Amsterdam', bij Hastings, kunnen
Igens archeologen op waardevoller wijze worden besteed.
:heeft prof dr L. P Louwe Kooijmans dinsdag gesteld in Leiden, waar in het
jksmuseum van Oudheden 'De Onderkant van Nederland' werd geintrodu-
erd. het jeugdboek dat in de kinderboekenweek (5 tot 15 oktober) verschijnt,
eerste exemplaren waren voor veertien leden van 12 tot 25 jaar van de 25
>r bestaande Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis
1BG).
of Louwe Kooijmans meende dat het boek niet zomaar uit de lucht komt
Hen Hij plaatste het ook in het wat wijdere kader van de archo-educatie. het
vertrouwd maken van het grote publiek met archeologische waarden. Dit is
nodig omdat de bodem niet onuitputtelijk is.
De archeoloog graaft, aldus Louwe Kooijmans, waar oudheidkundige monu
menten en documenten met vernieling worden bedreigd. Opgraven als het niet
anders kan. maar liever beschermen en bewaren, bepaalt de archeologische
ethiek. Deze ethiek achtte hij in het geding bij het schatgraven bij
scheepswrakken.
De Onderkant van Nederland heeft als ondertitel 'Het avontuur van de
archeologie'. Het vertelt over schatgraven in Nederland, het puzzelen over de
herkomst van vondsten en over de rol van de jeugd bij het opgraven Het is
geschreven door de archeoloog Evert van Ginkel.
Het is tot stand gekomen met s-eun van het Prins Bernhardfonds en de
stichting voor Nederlandse archeologie.
net in Goes. Dat zijn Casema, een
nagenoeg volle dochteronderneming
van de PTT en de Provinciale Zeeuw
se Energie Maatschappij. De werk
groep heeft voorshands een lichte
voorkeur voor aanleg door de PZEM.
Aanbod
Casema gaat voorlopig uit van een
OES Begin volgend jaar moet een begin kunnen worden gemaakt met de aanleg van een
ibeltelevisienet in de gemeente Goes. Het dagelijks bestuur van de gemeente zal de raad
ar binnenkort een voorstel over voorleggen. Het is de bedoeling dat in alle kernen van
oes zo'n kabelnet wordt aangelegd, ook in de dorpen. Hoeveel de inwoners van de gemeente
nor kabeltelevisie zullen moeten gaan betalen, is nu nog niet precies te zeggen,
aarschijnlijk bedragen de abonnementskosten 18 tot 20 gulden per maand,
er de aanleg van het kabelnet in hebben voor de aanleg van een kabel- i en 2 (Frankrijk), WDR, ZDF en WDR
es wordt al lang gepraat. Tot nu -*•-
bleef het daarbij omdat steeds
er bleek dat het niet mogelijk is om
in Goes opgestelde antennes de
itse programma's te ontvangen.
I!s op een hoogte van 150 meter is
ongestoorde ontvangst van deze
jgramma's niet verzekerd. Een op-
sing zou zijn het doorgeven van
e programma's via een straalver-
ding. Daar werd tot voor kort geen
stemming voor gegeven. Inmid-
heeft de PTT besloten er wel aan
te werken. Daarmee is dan voor
eerst de mogelijkheid geopend
dt een Goes' kabelnet met een
ïtrekkelijk pakket televisie- en ra-
programma's
ambtelijke werkgroep Kabeltele-
waarin ook een vertegenwoordi-
zitting heeft van de stichting
nenwerking Goes (het overkoepe-
orgaan van de drie woning-
swverenigingen). heeft het voorstel
irbereid dat b en w de raad willen
b. De aanbevelingen van de werk-
sp zijn samengebracht in een rap-
dat spoedig zal verschijnen. Het
irstel is allereerst om als gemeente
zelf een kabinet te exploiteren,
ar dit op te dragen aan een gespe-
llseerd bedrijf.
werkgroep Kabeltelevisie heeft
idviseerd op basis van de offertes
twee bedrijven die belangstelling
3 (de drie Duitse netten). Het pakket
van de PZEM komt daar in grote
lijnen mee overeen. Alleen biedt de
PZEM in plaats van de Franse zen
ders de Engelse BBC 1 en 2. Daar
naast hebben beide exploitanten een
zeer ruim aanbod radioprogramma's
uit Nederland, Belgiè, Frankrijk,
Duitsland en Engeland. Als extra
voorziening op radiogebied kan Ca-
pakket programma's, dat wat het sema zorgen voor het programma
televisieaanbod betreft zal bestaan van AFN-Networks, het programma
uit Nederland 1 en 2, BRT 1 en 2. RTF voor Amerikaanse militairen. In het
etser gewond bij
Dtsing met auto
DDELBURG De 30-jarige fietser
B. uit Middelburg liep dinsdag-
Idag kwart over vijf een her
schudding op toen hij in botsing
am met de auto van F. van O. (26)
de Zeeuwse hoofdstad. Het onge-
gcbeurde op de kruising Overlo-
•Vrijlandstraat in de wijk Dau-
ïdaele.
fietser was halverwege de kruising,
zelde en wilde terug gaan naar de
vVe' «loper. Op dat moment naderde
b O. die B. niet meer kon ontwij-
i De fietser werd met een hersen-
ludding opgenomen in het Gast-
s
to en fiets werden licht beschadigd.
pi romfietser gewond
botsing Axel
EL De bromfietser P. N. uit
dinsdagmiddag met ver-
ndingen in het Julianaziekenhuis
Terneuzen opgenomen.
kwam op de kruising Kanaalkade -
andstraat in Axel in botsing met
machtwagen, bestuurd door A. de
Bit Hulst
ide voertuigen liepen daarbij scha-
op. De juiste toedracht van de
lijding is nog niet bekend De
Rondingen van N. zijn niet ernstig.
Plö
tafi licht
Sen hele subtiele vandaag.
ani Heeft U 2 ch. waarde lezer, als
aS f gaat slapen en het lichtk
nopje heejl omgedraaid, nooit
ions afgevraagd waar dat
licht blijft.
Vou, om eerlijk te zijn, die
vraag intrigeert ons
ÏÏadaaren.
Waar nu weten we het ant
woord.
Dankzij de presentator van
het radioprogramma 'Met het
op morgen'.
is simpel, heel simpel zelfs,
reen had er op kunnen
ien: kijk maar eens in de
GOES Dijkgraaf G. de Jager van
liet waterschap Noord- en Zuid-
Beveland heeft scherpe kritiek op
het standpunt van gedeputeerde
staten van Zeeland over het toe
komstige wegenbeheer. Hij voor
ziet dat daardoor de overheveling
van waterschapswegen naar pro
vincie en gemeenten in de knel
komt. De dijkgraaf vindt het
verontrustend dat de situatie
rondom het wegenbeheer thans
mistiger is dan ooit tevoren. Tij
dens een dinsdag in Goes gehou
den algemene vergadering onder
streepte hij nog eens dat de
Zeeuwse waterschappen onder be
paalde voorwaarden in beginsel
akkoord gaan met het afstoten van
de wegen, „omdat de kosten van
wegenbeheer grotendeels te be
schouwen zijn als lasten die de
belangen van de belastingplichti-
Dijkgraaf G.J. de Jager
gen van het waterschap over
schrijden".
De Jager wees erop dat de water
schappen een goede overgangsre
geling willen, zodat de investerin
gen voor wegverbeteringen onver
kort door kunnen gaan. Hij maakte
duidelijk dat het rijk daarvoor ook
een bedrag van 63 miljoen gulden
beschikbaar heeft (achterstallige
uitkeringen volgens de wet uitke
ring wegen) „Voor de waterschap
pen is het van zeer groot belang dat
geld beschikbaar is om de sane
ringsoperatie van smeerolie te
voorzien. Het is een voorwaarde
onzerzijds voor een verantwoorde
voorbereiding van de sanerings
operatie', aldus De Jager. Hij had
geen goed woord over voor de op
stelling van de provinciale bestu
ren (ook het Zeeuwse), die eerst het
achterstallig bedrag willen en daar
na pas bereid zijn te praten over de
wegensanering
De dijkgraaf achtte de stellingna-
me 'eerst 63 miljoen uitkeren en
geld vrijmaken voor een overgangs
regeling' een geheel foute inschat
ting. Hij vond dat dergelijke taxa
tiefouten niet gemaakt mogen wor
den bij zo'n ingrijpend proces waar
gemeenten en waterschappen zo
nauw bij betrokken zijn. Dat noem
ik 2 ruggen uit één varken willen
snijden" De Jager betoogde dat
door gedeputeerde staten met de
Zeeuwse belangen op weinig door
dachte wijze is omgesprongen. Kri
tiek van gedeputeerde J. de Voogd
op het rijk. noemde hij misplaatst
Het uitstippelen van een beleid
voor het wegenbeheer, was vol
gens de dijkgraaf voor 1984 nauwe
lijks mogelijk. Hij zei dat de wa
terschappen erg weinig voelen
voor nieuwe investeringen, nu de
situatie zo mistig is.
aanbod van de PZEM komt dit pro
gramma niet voor, maar deze onder
neming kan zorgen voor de Tweede
Kamerlijn, die het mogelijk maakt de
vergaderingen van de kamer en de
voornaamste commissievergaderin
gen rechtstreeks via de radio te vol
gen.
Ook de werkgroep is er heel nadruk
kelijk van uitgegaan dat alle wijken
en dorpen van de gemeente Goes een
kabelnet moeten krijgen. In de kosten
blijkt dat niet eens zoveel uit te
maken. De aanleg van kabelnetten in
alle kernen is uitgedrukt in de abon
nementskosten per maand slechts
één gulden duurder dan wanneer al
leen Goes en Kloetinge zo'n net krij
gen Landelijk blijkt ongeveer 80 pro
cent van de huishoudens gebruik te
willen maken van de mogelijkheden
die kabeltelevisie biedt. De werk
groep heeft geen reden om te veron
derstellen dat dit in Goes anders zal
zijn.
Pas als een definitieve offerte van een
kabelexploitant binnen is, zullen de
abonnementskosten precies kunnen
worden vastgesteld. Ook moet nog
nader nauwkeurig worden bekeken
tot hoever het kabelnet zich zal uit
strekken. Net als bij de aanleg van het
aardgasnet is ook bij kabeltelevisie
sprake van onrendabele gebieden,
waar de kosten onvoldoende door de
opbrengsten worden gedekt. Het be
gin van de kabelaarileg hangt af van
de snelheid waarmee de Goe.se raad
het voorstel van b en w zal behande
len. Ook is het de vraag of - wanneer
inderdaad de keus op de PZEM valt -
andere gemeenten zich ai eerder defi
nitief hebben gemeld. De PZEM be
schikt namelijk niet over het appa
raat om in vele gemeenten tegelijk de
aanleg van kabeltelevisie voor te be
reiden en uit te voeren.
De opbouw van de windturbine in Vhssingen-oost.
VLISSINGEN - Het koel- en vries-
bedrijf Flushing Coldstorage Com
pany aan de Engelandweg in Vlis
singen-Oost is sinds dinsdag de
bezitter van de grootste windturbi
ne in Nederland. Het vermogen van
de windmolen is weliswaar gelijk
aan dat van de jongste PZEM-
windturbine (300 KW), maar de
dinsdag geplaatste turbine is met
een ashoogte van 35 meter en een
wiekdiameter van 30 meter verre
weg de grootste. De windturbine
van Flushing Coldstorage Compa
ny betekent volgens directeur K.
Kloosterboer voor het bedrijf een
investering van bijna één miljoen
gulden. Omdat het om de eerste
turbine van dergelijke afmetingen
gaat. en daarom sprake is van een
proefproject, geeft het rijk een sub
sidie van 25 procent.
Een uit zes medewerkers van wind-
molenfabnkant Polenko bv uit het
Utrechtse Rhenen bestaande ploeg
begon maandagmorgen met de op
bouw van de windturbine. De stalen
toren werd uit twee delen opge
bouwd en dinsdagmorgen kon hier
op de gondel, met daarin onder
meer de tandwieloverbrenging en
generator, worden geplaatst. Tege
lijkertijd werd op de begane grond
de rotor gemonteerd. De rotor heeft
drie bladen, die, in tegenstelling tot
de kleinere exemplaren, verstelbaar
zijn Dat heeft tot gevolg dat het
door de generator geleverde vermo
gen optimaal geregeld kan worden.
Bij een storing of wanneer de molen
een te hoog toerental bereikt, ne
men de bladen automatisch de
vaanstand aan, dat wil zeggen een
dusdanige stand dat de bladen geen
wind meer vangen. De gondel is
uitgerust mei een elektrische krui-
inrichting. die wordt gestuurd door
aan de gondel bevestigde windva-
Omstreeks vijf uur dinsdagmiddag
werd de rotor, die lot dat moment
horizon- taal op de grond had gele
gen. met behulp van twee kranen
gekanteld en vervolgens door één
kraan op zijn plaats gehesen. Hier
voor waren verschillende pogingen
nodig, omdat de eerste keer het
touw waarmee het rotorhuis op zijn
plaats getrokken moest worden,
losschoot.
In bedrijf
De. medewerkers van Polenko zul
len nog de hele week werk hebben
aan hel aansluiten van de elektri
sche bekabeling en het beproeven
van de regelsystemen. Volgens ir J.
G. T. Flint van het Rhenense be
drijf zal de molen aan het einde van
deze week in bedrijf worden geno
men. Afhankelijk van de weersom
standigheden heeft men daarna
nog twee tot vier weken nodig om
de inst- allatie af te regelen.
Theoretisch levert deze turbine vol
doende vermogen om in de energie
behoefte van Flushing Coldstorage
Company te voorzien, aldus de heer
Kloosterboer. Hij verwacht echter
dat de molen op jaarbasis ongeveer
dertig procent van de totale ener
giebehoefte van het bedrijf zal dek
ken.
De beslissing om tot opwekking van
de eigen energie over te gaan is
volgens de heer Kloosterboer geno
men naar aanleiding van de uitbrei
ding die het bedrijf eind vorig jaar
onderging Toen werd de opslagca
paciteit, en als gevolg daarvan ook
het machinepark, verdubbeld. Het
bedrijf heeft optie op een tweede
windturbine mei eenzelfde capaci
teit. Afhankelijk van de ervaringen
met de dinsdag geplaatste windmo
len zal over ongeveer een jaar wor
den besloten al dan niet over te
gaan tot de aanschaf van een twee
de exemplaar
VLISSINGEN De vervoersmaat
schappij Zuid-West-Nederland
IZWN) gaat ervan uit, dat eind vol
gend jaar een begin gemaa gemaakt
wordt met het opruimen van een
aantal knelpunten voor het openbaar
vervoer op Walcheren. Het gaat daar
bij vooral om knelpunten in Middel
burg. De ZWN zou graag zien dat ook
een aantal obstakels in Vlissingen uit
de weg geruimd wordt. Daartoe ont
breken voorlopig de financiële moge
lijkheden.
Een projectgroep (met daarin verte
genwoordigers van onder de i
gemeenten Vlissingen en Middelburg,
provinciale - en rijkswaterstaat, de
rijksverkeersinspectie en de ZWN)
heeft zeer onlangs een rapport uitge
bracht. waarin een aantal oplossingen
wordt aangedragen voor een deel van
de openbaar vervoerknelpunten op
Walcheren.
Die projectgroep werd in het leven
geroepen omdat zegt ir. R. T. Water
reus. chef van het bureau vervoer van
de ZWN, met name de ZWN-agglome-
ratielijnen 57 en 58 tussen Vlissingen
Middelburg met nogal wat vertra
gingen te kampen hebben.
Er kwam een lijst van negentien knel
punten uit de bus. Voor een groot deel
van die problemen zou via verkeersre
geltechniek een oplossing gevonden
kunnen worden: bijvoorbeeld door
verkeerslichten aan te passen en au
tobussen te voorzien van apparatuur
(het zogeheten Vetag-systeem) waar
mee de chauffeur de stoplichten 'naar
zijn hand kan zetten'. Bij enkele 'bott
lenecks' zou bovendien iets aan de
KOUDEKERKE - De
Zeeuwse leden van de
Nederlandse Politie
bond (NPB) zullen mee
doen aan eventuele ac
ties tegen de salaris
maatregelen die minis
ter van binnenlandse
zaken Rietkerk heeft
voorgesteld voor 1984.
Dit werd dinsdagmid
dag door de provinciale
raad van de NPB beslo
ten tijdens een vergade
ring in Koudekerke.
Voorwaarde voor acties
is wel dat het landelijk
bestuur van de bond er
om vraagt. De bijeen
komst in Koudekerke
werd bijgewoond door
ongeveer dertig af
gevaardigden (mensen
van rijkspolitie en ge
meentepoli tiekorpsen
uit de gehele provincie
Ook vertegenwoordi
gers van dienstencom
missies waren aanwezig.
De politiemensen na
men een resolutie aan
die vandaag (woensdag)
tijdens de landelijke
bondsraadsvergadering
van de NPB in Amers
foort zal worden behan
deld. Daarin staat dat
de Zeeuwse provinciale
raad collectieve acties
van de NPB zal steunen
tegen de salarisvoorstel-
len van volgend jaar.
..Wij dulden geen extra
bezuinigingen op onze
salarissen aiuus ue re
solutie. Overigens staat
er ook in dat pas tot
acties overgegaan zal
moeten worden indien
blijkt dat het overleg
met minister van bin
nenlandse zaken Riet
kerk niets oplevert De
resolutie werd met alge
mene stemmen aan
vaard.
Een woordvoerder ver
klaarde na afloop van de
vergadering dat er aan
verzet wordt gedacht
dat verder gaat dan
stiptheidsacties. Werk
onderbrekingen. zo zei
hij verder, moeten daar
bij niet uitgesloten wor
den.
De Stationsbrug in Middelburg, een van de grootste knelpunten van het openbaar vervoer op Walcheren
infrastructuur gesleuteld moeten wor
den.
De gemeente Vlissingen is - gezien
haar financiële positie echter (in ieder
geval voorlopig) niet in staat mee te
werken aan de door de projectgroep
geopperde oplossingen.
De ZWN hoopt dat er in Middelburg
wel het nodige bereikt kan worden
Voor de problemen die het busverkeer
in Middelburg ondervindt, heeft de
projectgroep de volgende maatrege
len uitgedokterd
X de verkeersregeling op het Seis-
plein moet geschikt gemaakt worden
voor toepassing van het Vetag-sys
teem,
X de verkeersregeling bij de Schroe-
weg Schroebrug moeten een 'groene
golf krijgen met nog Weer aparte
voorzieningen voor het busverkeer;
X bij de Stationsbrug moet een voor
ziening komen (een zogenaamde 'set-
back-constructie waarmee een in
een file rijdende bus de duur van de
groene fase kan verlengen, X op het
punt Statenlaan-Schroeweg moeten
de verkeerslichten 'busbeinvloedirtg'
krijgen.
X bij het punt Stationsweg-Turfkaai
is maast enkele voorzieningen op het
gebied van de infrastructuur) op de
Konmgsbrug een busbaan nodig:
Daarnaast wordt bij Vlissingen. aan
het eind van de A 58 en de kruising
met de Sloeweg, de verkeerslichtenre
geling aangepast. Deze kruising valt
onder het beheer van rijkswaterstaat.
De apparatuur, die de verkeerslichten
hier regelt zal geschikt gemaakt wor
den voor Vetag.
De totale kosten, die gemoeid zijn met
de uitvoering van de voor Middelburg
genoemde oplossingen, bedragen
ruim 1,1 miljoen gulden. Daarvan
komt ruim 8.5 ton in aanmerking voor
een subsidie van het ministerie van
verkeer en waterstaat De gemeente
Middelburg heeft inmiddels bij het
ministerie een parkeer- en reisplan
ingediend. In dat plan zijn onder meer
de oplossingen voor de knelpunten
Schroeweg Schroebrug en Stations
brug opgenomen.
