rezondheidszorg mag na
11986 niet meer groeien
Opstand in huis van
bewaring in Zutphen
Rapport: Tilburgsche misleidde
aandeelhouders en beleggers
Rodolfo
Seguel
vrij
Robot-appeltje voor de dorst
PZC/binnen-buiten|and
PTT verhuurt kleine telefooncentrales
tOGELIJK LA GER BUDGET BEJAARDENOORDEN
)e Graaf: geen
gedwongen
ontslagen wsw
De uitvinding van de eeuw
nü in het Boek van de Maand
voor slechts f 14,90.
VEERTIEN MAN NAAR VEENHUIZEN
Geen tijd voor uitstel
zure regen
DONDERDAG 22 SEPTEMBER 1983
BES HAAG (GPD) De PTT brengt eind deze maand een nieuwe
Uffooncentrale. voor twee tot vier toestellen, waarmee ook onderling
Itfoonverkeer mogelijk is. Deze „klavervier" zoals de PTT deze centrale
jerot is speciaal ontwikkeld voor grote buizen, winkels en kleine bedrijven.
!>e klavervier-centrale is een eenvoudige schakelkast, weinig anders dan die
„arde bestaande drielingtoestellen. Maai' terwijl met deze laatste geen ander
iderling verkeer mogelijk is dan belsignalen. geeft de klavervier die
mogelijkheid weL Bovendien kunnen tussen maximaal drie toestellen onder
linge gesprekken worden gevoerd.
Op de klaviervier-centrale kunnen alle bestaande telefoontoestellen worden
aangesloten. De maandelijkse kosten zijn berekend op basis van een
standaardtoestel.Uype T-65. Bij een ander toestel, zoals de Diavox of de
opzichtige Rembrandt, zijn zij wat hoger. Daarnaast hoeft de klavervier niet te
worden gekocht, de installatie wordt verhuurd.
periode 2.500 banen prijsgeven. Per
toename van
g)EN HAAG (ANP) Ondanks de bezuinigingen zal het aantal arbeidsplaatsen in de
ezondheidszorg de komende drie jaar nog met circa 3.500 toenemen. Daarna, dus vanaf 1986,
[moet de groei in deze sector definitief tot staan worden gebracht. In de sectoren welzijn en
fcultuur zullen de ombuigingen harder aankomen: daar moeten in de periode tot 1986 ruim
[2.000 banen verdwijnen.
.sebeleidsvoornemens heeft staats- Van der Reijden wees op de noodzaak
Ècretaris Van der Reijden van wvc van het stellen van prioriteiten bij het saldo dus altijd nog
loensdag bekendgemaakt in Den uitwerken van bezuinigingsplannen. 3,500 arbeidsplaatsen,
bag, waar hij de opening verrichtte Dat betekent onder meer dat in de
jn een door het Nederlands Centrum eerste plaats de bureaufuncties voor
n Directeuren en commissarissen uitdunning op de nominatie staan. In
1 belegd congres. De bijeen- het verzorgingswerk moeten kosten-
nst is gewijd aan het onderwerp: bepalingen worden bereikt door een
ccesvol leiding geven aan non- verschuiving te bevorderen van intra-
jrofit organisaties'. Dat zijn instellin- murale (verpleegtehuizen, bejaar-
1 die zich voor een groot deel denoorden) naar de goedkopere extra- kosten.
{bevinden in de zogeheten kwartaire murale voorzieningen (gezinsverzor-
:tor (onderwijs, maatschappelijke ging, bejaardenhulp).
De extramurale (oftewel cerstelijns)-
zorg mag van de staatssecretaris tot
1986 nog met 6.000 arbeidsplaatsen
groeien, maar de - veel duurdere -
intramurale zorg moet in dezelfde
onvoldoende bezuinigingen oplevert.
Hij zei dit woensdag in een vergade
ring met de kamercommissie voor
welzijn en cultuur.
De minister kondigde in juni aan de
bouwplannen van 1.700 bejaardenoor
den ter waarde van in totaal ruim
achthonderd miljoen gulden te willen
opschorten. Brinkman wil daarmee
voorkomen dat hij volgend jaar ge
confronteerd wordt met de uit de
In de sectoren welzijn en cultuur, plannen voortvloeiende exploitatie-
waar 2 000 arbeidsplaatsen moeten lasten ter hoogte van negentig mil-
vedwijnen. zal met name de gezinsver- joen De minister zal de maatregel
zorging worden ontzien, aldus Van der vervatten in een wijziging van de wet
Reijden. Bij bejaardenoorden zullen op bejaardenoorden, waarmee hij
de besparingen zoveel mogelijk wor- meer greep wil krijgen op de financie-
den^gezocht in de sfeer van de bouw- rjng van tehuizen. Omdat in bepaalde
gevallen sprake kan zijn van een
SANTIAGO (AFPDPA/UPI) De
leider van de Chileense vakbond
van arbeiders in de kopermijnen,
Rodolfo Seguel, is dinsdag vrijge
laten na een hongerstaking van 12
dagen. Dit is in officièle bron in
Santiago vernomen.
Seguel. die ook leider is van de
nationale 'confederatie van vakbon- --
den' (CNT), ging 12 dagen geleden
in hongerstaking nadat hij was
gearresteerd op beschuldiging van
schending van de veiligheidswetten
in Chili. In een dagblad in Mexico-
had hij de Chileense president, ge-
neraal Augusto Pinochet, een 'ab
surde en bezeten dictator' en het 10
jaar oude militaire bewind ,puur
fascisme' genoemd, Nadat Seguel
tegen aartsbisschop Juan F Fresno
had verklaard dat hij Pinochet niet
had willen beledigen, vroeg deze de T
generaal de aanklacht in te trekken. -_
Seguels advocaat zei dat de vak- - -
bondsleider bijna 10 kg aan gewicht \Z
verloor tijdens de hongerstaking. -
Foto: Seguel zwaait enthousiast
naar aanhangers bij zijn vrijlating.
nstverlening, gezondheidszorg).
JBREDA (ANP) De regering denkt
II niet aan gedwongen ontslagen in de
sociale werkvoorziening (WSW). Die
segging deed staatssecretaris De
Graaf (sociale zaken en werkgelegen-
]beid) woensdag in Breda tijdens een
jrotestdag van de FNV-bond voor
Unbtenaren en trendvolgers Abva/
||Kabo en de CNV-bond CFO over de
zuiningen in de sociale werkvoor
ziening.
■Volgens De Graaf ligt in iedere ge-
leente het verloop in de sociale werk-
irziening boven twee procent per
het percentage waarmee het
niemersbestand in de WSW jaar-
te terug moet. Daardoor zal het
mogelijk zijn dat in de periode tot
f1986 ook nieuwe werknemers in dienst
porden genomen, aldus de staatsse
cretaris.
)e staatssecretaris heeft de Sociaal-
Iconomische RAad (SER) advies ge-
1 over zijn voornemen om de
genoemde B-categorie in de sociale
^voorziening af te schaffen. Aan-
ezien deze groep in feite opgeleid
[rordt om tot de A-groep (waar een
paalde arbeidsprestatie wordt ver-
t) toegelaten te worden meent De
iraaf dat zij niet langer een dienstbe-
tekking met loonbetaling in de WSW
«horen te hebben.
■Voorlopig geen
pet bescherming
[positie sollicitant
||deN HAAG (ANP) De regerings-
lartijen steunen staatssecretaris
Sappeync van de Coppello in de
pvatting dal de positie van sollici-
ïflteu geen wettelijke bescherming
«hoeft.
UfDe staatssecretaris heeft zich daarbij
pten leiden door een unaniem advies
in de Stichting vn de Arbeid en wil
[terst afwachten wat er in de praktijk
chtkomt van door de stichting
anbevolen vrijwillige gedragscodes,
ik staatssecretaris van sociale zaken
«werkgelegenheid gaf woensdag, tij-
"is overleg met de vaste kamercom-
'i voor sociale zaken, blijk van
fcdelijke hoop dat het bedrijfsleven
pt regels komt ter bescherming van
'e grondrechten van sollicitanten,
pebeurt dat niet dan zal de regering,
gj overleg met de stichting, haar eigen
antwoordelijkheid nemen en over
igen wel met een wettelijke regeling
[®fmet specifieke wetgeving op onder-
velen te komen.
amer tegen
jschoolgeldheffing
paar inkomen
JpEN HAAG (ANP) Een voorstel
|jran de PvdA om het school- en cur-
voor volwassenen te heffen
juar hoogte van het inkomen krijgt
teen meerderheid in de tweede ka-
er.
it bleek woensdag bij de behande
ling van het initiatief-wetsvoorstel
p) het kamerlid Konings (pvda). De
acties van CDA en WD keerden
|ch ertegen, met in hun kielzog RPF
in SGP
mings betoogde dat veel volwasse
nen een 'tweede kans grijpen' op de
"T of avond-mavo. ,,Op dit niveau
n onderwijs gaat het overwegend
mensen uit lagere sociaal-econo-
>sche milieus, en dan zoals steeds
Bejaardenoorden
Minister Brinkman (wvc) wil de ex
ploitatiebudgetten van de bejaar
denoorden met zo'n zes procent ver
lagen als de bouwstop in deze sector
tADVERTENTIE 1
(Met kans oplBM personal computer!)
'Kijk, automatisering', verplichte lectuur voor
iedereen die in de linn is van de computer, lu 1 K>
pagina's alles over de automat iseringsgoschiodenis
en de ontwikkelingen die voor de deur slaan.
Rijk geïllustreerd. Met bovendien gratis kans op
IBM personal computer. Op naar de boekwinkel dus!
voorraad s,rek, f
noodsituatie zal de minister in overleg
met de provincies een lijst met uitzon
deringsgevallen samenstellen
De wijze waarop de overheid bezuini
gingen in de gezondheidszorg en
maatschappelijk werk doorvoert,
leidt tot een stijgend ziekteverzuim
onder de mensen die in die sector
werken. Die kritiek geeft de Bedrijfs
vereniging voor de Gezondheid,
Geestelijke en Maatschappelijke Be
langen (BVG) in haar zojuist versche
nen jaarverslag.
De door de gedetineerden gestichte
brandjes konden allemaal door ge
vangenispersoneel worden geblust.
ZUTPHEN (ANP) Gedetineerden in het huis van bewaring
in Zutphen blijken maandagavond fel in opstand te zijn
gekomen tegen enkele door de gevangenisdirectie aangekon-
Transsone Windtunnel Het digde bezuiningsmaatregelen.
kabinet streeft ernaar dat de Europe
se Transsone Windtunnel (ETW) gedetineerden menen dat daar-
een samenwerkingsproject van Ne- door hun bewegingsvrijheid wordt be-
derland met West-Duitsland. Frank- perkt Zij stiChtten verschillende
rijk en Engeland in de Noord-Oost brandjes, sloegen ruiten in en verniel-
Polder gevestigd wordt. Van de totale den celdeuren De rust keerde pas
kosten die het project met zich mee- weer nadat de directie de veertien - -
brengt, 480 miljoen gulden volgens grootste oproerkraaiers liet oppakken bruikbaar. Maandagavond rond half
het prijspeil van vorig jaar. zal Neder- en overbrengen naar Veenhuizen. Dit
land 76.8 miljoen gulden voor zijn heeft directeur J de Graaf van het
rekening nemen. Dat heeft minister Zutphense huis van bewaring woens-
Smit-Kroes van verkeer en waterstaat dag bevestigd Volgens hem is het ook
geantwoord op schriftelijke kamer- zondag al onrustig gweest in de ïn-
vragen van de PvdA-er Rienks. richting, waar in totaal vijftig gedeti-
neerden verblijven. De door het op
roer aangerichte schade loopt volgens
hem in de duizenden guldens
Na de onrust die zondag al heerste in
het huis van bewaring dreigden enke
le gedetineerden dat maandag het
aak van het gebouw zou gaan. aldus
De Graaf De directeur besloot daar
om maandagmiddag de zeven groot
ste oproerkraaiers door de gestichts-
wacht naar Veenhuizen te laten over
brengen.
Desondanks bleef het onrustig. Tegen
de avond escaleerde de zaak volgens
directeur De Graaf zodanig, dat in
overleg met justitie werd besloten
opnieuw zeven gedetineerden, de
grootste gangmakers achter de op
stand. naar Veenhuizen te laten bren
gen Omdat de zaak uit de hand
dreigde te lopen, was inmiddels perso
neel in dienst geroepen.
twaalf keerde de rust terug In hjSt
Zutphense huis van bewaring.
De veertien naar Veenhuizen overge
brachte gedetineerden zijn daar in
middels gestraft met twee weken
afzondering. Voor enkele gevangen
loopt hun detentie af tijdens die
veertien dagen. De directie van het
huis van bewaring in Zutphen zal lp
overleg met justitie bekijken of de
Door het oproer zijn volgens De Graaf andere gedetineerden na hun straf in
meer dan tien cellen voorlopig on- Veenhuizen terug kunnen komen
Zutphen.
AMSTERDAM 'ANPi Minister van economische zaken Van Aardenne opende gisteren in het Amsterdamse
RAl-gebouw de tentoonstelling 'Het instrument 1983'. Op de foto de openingshandeling nadat de minister op een
knop gedrukt had. 'snelde' een robot toe. die hem een 'appeltje voor de dorst' ter hand stelde
Besturen werken
mee aan opheffen
kleine scholen
DEN HAAG (ANP) De schoolbestu
ren gaan meewerken aan de plannen
voor opheffing van de kleine basis
scholen. Staatssecretaris Van Leijen-
horst van onderwijs heeft daartoe
woensdag overeenstemming bereikt
met de besturenorganisaties voor het
kleuter- en lager onderwijs en de
Vereniging van Nederlandse Ge
meenten (VNG).
Het inter-provinciaal-overleg onder
wijs (IPO-onderwijs) is voorgesteld er
ook aan mee te werken
De besturenorganisaties hadden in
een reactie op de plannen aanvanke
lijk laten weten niet te verwachten,
dat opheffing van de kleine scholen
nog dit jaar doorgang zou kunnen
vinden. Staatssecretaris Ginjaar-
Maas deelde mee dat de provincies in
de nabije toekomst een coördinerende
rol gaan spelen bij het opstellen van
de jaarlijkse lijst van nieuw op te
richten scholen en schoolafdehngen.
KARLSRUHE (ANP) Er is geen tijd eind van de programma's van de
meer voor enig uitstel van de bestrij- Europese conferentie over de zilte
ding van de zure regen. Er moet regen in Karlsruhe trok. Hij drong
onmiddellijk actie worden ondemo- daarbij aan op een versnelling varv3e
men om de veelal onherstelbare scha- programma's van de Europese g£-
dc aan natuur en gebouwen zoveel meenschap ter bestrijding van ^de
mogelijk te beperken. De huidige luchtverontreinigende stoffen.
maatregelen zijn onvoldoende. De lidstaten van de EG moeten najü"
Dit is de algemene conclusie die de het oordeel van Ginjaar zo snel moge-
voormalige minister voor milieuhy- lijk overeenkomen dat niet meer zwa-
giene. L Ginjaar, woensdag aan het veldioxyde in de lucht wordt geloosd
dan nu het geval is. Daarnaast moe
ten de emissie-plafonds de komende
vijf jaar met 30 procent worden ver
laagd Er moeten strenge eisen war
den gesteld aan nieuwe stookinstalla-
ties. Voor de kostbare aanpassing van
de oude installaties zal de EG finan
cieel moeten bijpassen. De Europgse
investeringsbank kan hierbij een rol
spelen, meent de voormalige bewinds
man.
Ondertussen zal het onderzoek naar
het verschijnsel zure regen, de oofiZa-
ken. de effecten ervan, moeten wor
den bevorderd.
Een drastische beperking van de ver
vuilende uitlaatgassen van auto's
gaat de consument geld kosten. Au
to's zullen vijf procent duurder wor
den en kosten van benzine zullen met
gemiddeld 3.5 cent stijgen. 1
Dit heeft de Britse onderzoeker A.
Apling van het Warren Springlabora-
torium in het Engelse Stevenage
dinsdag de conferentie voorgere
kend.
DEN HAAG (ANP) - „De Tilburgsche
Hypotheekbank, die op 22 augustus
jongstleden failliet werd verklaard,
en waar duizenden beleggers in to
taal ruim f 200 min gaan verliezen,
heeft in 1980,-81 en -82 bewust ver
keerde informatie aan beleggers ver
gen sterke oververtegenwoordiging schaft. Zo kon de Tilburgsche door-
"envrouwen, Juist nu deze mensen de gaan geld aan te trekken van spaar-
beginnen te vinden worden finan- ders, waardoor deze nu een gevoelig
tièle drempels opgeworpen". verlies lijden".
||[0e woordvoerders van CDA en VVD Dit is de conclusie uit het rapport, dat
ttden dat het probleem geregeld prof. dr. C.J. Rijnvos, prof. drs. mr. H.
°et worden in de wet studiefinancie- Beekman en prof. mr. H. Franken
De kamer heeft in het voorjaar hebben opgesteld voor de Vereniging
Hster Deetman op het hart gebon- Effectenbescherming VEB en een
ook de cursus- en schoolgelden groep van gedupeerde beleggers.
Voor volwasseneneducatie op te ne- De directie van de hypotheekbank
®en. Ook voorzien de regeringspartij- heeft deels met medeweten van de
grote controleproblemen voor de raad van commissarissen, de accoun-
^^stingsdienst. omdat ruim 190.000 tants en zelfs De Nederlandsche Bank
derlanders cursussen volgen.
minstens twee jaarverslagen 11980 en
-81 en mogelijk 1979) uitgebracht, die
een misleidend en verkeerd beeld ga
ven van de toestand van de bank.
Ditzelfde geldt voor een prospectus
voor 13 pet pandbrieven, waarmee de
bank in 1981 spaargelden aantrok.
Onderpand
Uit het rapport blijkt, dat de Tilburg
sche in 1979, of wellicht al eerder,
voor grote bedragen aan onroerend
goedhandelaren had geleend, die
weinig of geen eigen vermogen beza
ten, terwijl de waarde van de onder
panden zelfs niet in de buurt kwam
van de bedragen van de leningen. Bij
het opbouwen van deze leningen wer
den de regels van de wet toezicht
kredietwezen (WTK) en interne re
gels van de bank regelmatig gene
geerd. De Nederlandse Bank moet op
de naleving van de regels toezicht
houden.
Volgens dc samenstellers ligt de oor
zaak hiervoor in het feit. dat de bahk-
directie in haai' ongeremde expansie
drift weinig kieskeurig was bij de
keuze van haar klanten. Hierbij dui
ken de namen op van onroerend goed
handelaren als Van der Putte, Hilders.
Beerents en Kooistra.
kocht. De koper kreeg weer een hypo
theek. terwijl de schuld van de ..oude'
debiteur uit de verkoopopbrengst
werd betaald. De bank financierde
zichzelf op die manier en boekte op
papier zelfs nog winst Bovendien
verdienden ook de handelaren nog
aan het „doordraaien'
Hierdoor kon de bank over 1979 en
1980 nog winsten publiceren van resp
f 13.5 min en f 14.7 min. een record
winst zelfs. Volgens de onderzoekers
Door het inzakken van de onroerend maakte de Tilburgsche op zijn minst
goedmarkt in 1978 ontstonden de
moeilijkheden De problemen wist de
Tilburgsche te maskeren door te
„draaien en te schuiven'' In plaats
van de verliezen op debiteuren te
verantwoorden, werden de panden
van de debiteur die niet meer kon
betalen voor een hogere prijs doorver-
over die jaren al verlies.
Dit verlies had geboekt moeten wor
den in de vorm van afboekingen op
waardeloze vorderingen en verder
hadden de verstuurde rentenota's
aan dubieuze debiteuren, die niet
meer betaalden niet zonder meer als
rentebaten geboekt mogen worden.
Commissaris in
Amsterdam van
functie ontheven
AMSTERDAM (ANP) De
korpsleiding van de Amster
damse politie heeft commissa
ris G. Toorenaar met ingang
van 1 oktober 1983 ontheven
van zijn functie als districtschef
van district 3 (Lijnbaans
gracht).
De korpsleiding meent, dat
Toorenaar als districtschef niet
naar behoren functioneert. De
commissaris krijgt met ingang
van dezelfde datum een nieuwe
functie, aldus een politiewoord
voerder. Welke functie dat
wordt, kon nog niet worden ge
zegd.
Volgens de korpsleiding zijn de
kwaliteiten van Toorenaar van
dien aard dat hij een waardevol
le bijdrage kan leveren aan het
veranderingsproces bij hoofdste
delijke politie
Toorenaar wordt opgevolgd
door commissaris J. van Schaar
denburg. thans hoofd van de
dienst personeelszaken van de
hoofdstedelijke politie.
De commissaris werd enkele ja
ren geleden naar het derde dis
trict overgeplaatst, nadat zijn
positie als chef van de narcotica
brigade naar de mening van de
korpsleiding onhoudbaar was
geworden in verband met het
veelvuldig vallen van zijn naam
rond corruptieschandalen bij de
politie.
Porsche-groepen De algemene
verkeersdienst van de rijkspolitie zal
binnen enkeie maanden drie steun
punten in gebruik nemen van waaruit
de bekende Porsche-groepen zullen
werken. Naast de bestaande vestigin
gen Driebergen en Grathem komen-er
vestigingen eventueel voorlopig an
noodgebouwen m Assen. Badhoe-
vedorp en Breda. Dit heeft een woord
voerder van de algemene verkeers
dienst meegedeeld
Kamer wil ruimere
mogelijkheden voor
stemmen per brief
DEN HAAG (ANP) De tweede ka
mer wil de mogelijkheden voor de
kiezers om bij verkiezingen hun slem
per brief uit te brengen verruimen.
Dat zou met name moeten gelden
voor kiezers die niet in staal zijn om
wegens hun lichamelijke gesteldheid
hun stem in hel stemlokaal uit *te
brengen.
Door het aannemen van een motie
over deze kwestie sprak de karfier
woensdag uit dat deze extra mogelijk
heid om te stemmen moet zijn uitge
voerd voor de eerstvolgende verl^le-
zingen voor de tweede kamer. De
PvdA stemde tegen.
De kamer ging zonder stemming ak
koord met het voorstel van het kabi
net om 111 het buitenland verblijvende
Nederlanders de mogelijkheid te g^en
hun stem per brief uit te brengen. Op
voorstel van de GPV-er Schutte wérd
de termijn waarop men een verzoek
tot het stemmen per brief moet indie
nen teruggebracht van 43 dagen tot»28
dagen voor de verkiezingsdag.