lUitkeringstrekkers gaan r fors op achteruit In 1984 geen duidelijke verbetering economie W erkgelegenheidsnota doet geen beloften klassen voortgezet onderwijs PZC/I Winder werk in nidden- en ileinbedrijf Meer aardgas in het buitenland verkopen Hoger Inkomen in landbouw Wetenschappelijk onderzoek: niveau '83 J IOENSDAG 21 SEPTEMBER 1983 miljoenennota I binnenland -0/r JAAR 3,5 MILJOEN MENSEN i Van onze parlementaire redactiei HAAG Mensen die een uitkering genieten, moeten volgend jaar rekenen op een danng het besteedbare inkomen. Die daling is het kleinst (3,4 procent) voor werklozen en lidsongeschikten met een minimum-uitkering en het grootst (7,8) voor arbeidsongeschik- len die al voor 1970 in de WAO liepen. "nister De Koning van sociale zaken, die deze cijfers presenteert in zijn begroting voor 1984, [ent dat het hier gaat om een 'aanzienlijke teruggang'. Deze 'pijnlijke aanpassingen' zijn akenn*strekker dfiect'in'zljn ,lgens hem echter nodig omdat anders de uitgaven voor de sociale zekerheid de economie portemonnee zal merken De belang förbelasten. rijkste maatregel die hen volgend jaar kabinet houdt wel vast aan de De afgelopen jaren hebben de ver- worden steeds beter zichtbaar. Zo te wachten staat, is de verlaging van ing van de allerzwaksten, schillende kabinetten al geprobeerd zullen de uitgaven voor de sociale de uitkeringen voor werklozen en ar- wordt ook de minimum- deze tendens om te buigen en de zekerheid in 1984 voor het eerst sinds beidsongeschikten (WW ers. WWV ers (evenals het minimumloon resultaten van die bezuinigingen de oorlog dalen, tenminste uitge- en AOW erstot zeventig procent V! .•.«ring j het bedrijfsleven) met 3,5 procent irlaagd, maar mensen die moeten I' todkomen met slechts eén zo'n mini- Ie uitkering mogen ook in 1984 1 tienen op een eenmalige uitkering, k begroting sociale zaken gaat voor r eerst vergezeld van een Financiële da Sociale Zekerheid. Daarin wordt Kt een vloed aan cijfers nog eens i jorgerekend hoe de uitgaven voor de xiale zekerheid een steeds groter M(s («1 van het nationale inkomen zijn 3 ton ian opslokken. Deden in 1960 aari' 3 miljoen mensen een beroep op de Eiale zekerheidsregelingen (zoals de OW. de Ziektewet en de voorzienin- D voor werklozen en arbeidsonge- etin!, tiükten). in 1983 waren dat er 3,5 Ham; iiijoen. De keerzijde daarvan is dat werknemers een steeds groter deel hun inkomen moeten afstaan de financiering van die sociale r- fckerheid. In 1960 was dat gemiddeld 5M' ^tveer 11 procent, dit jaar ligt dat insa boven de dertig procent. inr.ee ichri;-; ilmrt nifil Begin november zullen de «ste Nederlandse Unifïl-militairen 'Libanon terugkeren. Minister De 4, nter (defensie) schrijft in een toe- aapu dring op zijn begroting dat er sinds (jjjj «geen ontwikkelingen zijn geweest ieen herziening rechtvaardigen van toen genomen besluit om het töerlandse bataljon terug te trek- blijlf drukt in procenten van het nationele inkomen (van 31,8 procent naar 31.6 procent). In guldens uitgedrukt is er nog sprake van een stijging: 106.3 miljard gulden in 1983 wordt 108,1 miljard in 1984. Om deze dalende lijn door te zetten, zal het kabinet ook volgend jaar weer nsument Er komt volgend jaar gerichte consumentenvoorlich- an» Bg op radio en tv. De besprekingen it Rif in het ministerie van economische opigi ken met de NOS over deze nieuwe skat tgramma's zijn vergevorderd. Op ibegroting van Economische Zaken voor dit doel twee miljoen gulden uitgetrokken. IEN' HAAG De werkgelegenheid i het midden- en kleinbedrijf (be- rijvcn tot 500 werknemers) daalt dit «verder. Van de werknemers ver fijnt 4 procent en van de zelfstandi- iondernemers 2.5 procent. De zelf- Mdigen ondergaan in 1983 een in- osdal ing van 2,5 tot 3 procent, (geveer even veel als de koop- nchtdaling bij werknemers, ft staat in de memorie van toelich- op de begroting van Economi- b Zaken. De cijfers zijn gemiddel- t Er is bijvoorbeeld in de detail- pdel sprake van een flinke achter gang, maar in het vervoer wordt 4 kleine stijging van het ondeme- (rs-lnkomen verwacht, rijksgroepsregeling zelfstandigen rit volgend jaar opengesteld voor Kende ondernemers. Zij krijgen in tinsel inkomenshulp tot maximaal ft maal een halfjaar. In bijzondere tllen kan die steun nog een half extra lopen. Onderzocht wordt tte mogelijkheden er zijn tot verla- van de druk van de vermogens- bsting op zogenaamd produktief anogen in de onderneming. korte termijn start een werkgroep a vertegenwoordigers uit het be geven en de overheid met een wntarisatie van de administratieve ipllchtingen voor ondernemers, libij gaat het in het bijzonder over en sociale zekerheid. Het is btdoeling voorstellen te doen om lasten te verlichten. FLINKE VOORRAAD AANWEZIG (Van onze redactie economie) DEN HAAG Minister Van Aar- denne (economische zaken) voelt veel voor verkoop van extra aard gas aan het buitenland als de hui dige contractuele verplichtingen aflopen. Dat is niet alleen voor ons land voordelig, maar om allerlei redenen ook voor andere landen. Hij' vindt dat de gasprijs voor kleinverbruikers gelijk getrokken moet worden met het prijspeil van huisbrandolie. Dat moet in drie jaar gebeuren en ook daarom wil de minister een verhoging per 1 januari met 3 cent (zonder BTW). In zijn memorie van toelichting zet Van Aardenne uiteen welk gasaf- zet- en prijsbeleid het kabinet wil voeren. Ongestoorde binnenlandse gasvoorziening tot ver in de volgen de eeuw lijkt mogelijk, mede als gevolg van verbruiksbesparingen en nieuwe vondsten die de voor raad aanvullen. Onze gasexport neemt de laatste jaren relatief af. Oorzaak is dat er andere leveranciers zoals Noorwe gen. Rusland en Algerije op de markt zijn gekomen. Het Neder landse gas heeft nog een belangrijk aandeel op de Westeuropese markt. Dat is voor het buitenland van grote betekenis vanwege de grote aanpassingsmogelijkheden in het leveringspatroon Afnemers kun nen daardoor beter de economi sche ontwikkeling volgen. Een ander voordeel voor andere landen is dat zij de mogelijkheid hebben terug te vallen op Neder lands gas als er onderbrekingen zijn van levering uit andere bron nen. Van Aardenne spreekt in dit verband van een ..veiligheidsrege ling" voor de Westeuropese gas markt. Uit oogpunt van internationale voorzieningszekerheid is het kabi net in beginsel bereid in te stem men met nieuwe contracten. Daar mee worden de mogelijkheden opengelaten om grotere hoeveel heden uit te voeren dan op grond van de voorraad zou kunnen. In dat geval moet dan de gasimport in dezelfde mate worden uitge breid. Op dit moment ziet de mi nister geen noodzaak om actief aan gasinvoer te gaan doen (onder het vorige kabinet werden de be sprekingen over Russisch gas stop gezet). GELUKKIG HEBBEN WE GAS UIT HET BUITENLAND ONTVANGEN DEZE GRAFIEK LAAT DE OPBRENGST - IN MILJARD GULDEN- VAN ONS AARDGAS ZIEN ZOALS HET RIJK DIE ONTVANGT het laatstgenoten loon. Deze stap. die al aangekondigd was en per 1 juli ingaat, is een voorschot op een alge hele wijziging van het stelsel van sociale zekerheid. Het kabinet heeft hierover een advies aangevraagd bij de Sociaal-Economische Raad en hoopt er in 1984 mee te kunnen begin- Snoeien Los hiervan wil het kabinet als volgt in de uitkeringen snoeien: Per 1 januari 1984 zullen de uitke ringen met worden aangepast aan de gemiddelde stijging van de lonen in het bedrijfsleven. De automatische aanpassing aan de loon-ontwikkeling (de loon-index) blijft achterwege. Die verhoging zou ongeveer 0.9 procent zijn geweest per 1 januari aanstaande. Deze 'bevriezing van de uitkeringen betekent een besparing van 405 mil joen gulden in 1984. Alle uitkeringen zullen per 1 janua ri (net als de ambtenarensalarissen en het miniumloon) met 3,5 procent wor den gekort. Voor de WW-, WWV- en AOW-uitkeringen boven het mini mum zal deze korting worden bereikt door de uitkeringspercentages te ver lagen met die 3.5 procent Dat is dan weer een voorschot op de al genoemde verlaging van dat percentage per 1 juli. Deze kortingen moeten in 1984 een besparing van 2 miljard opleve ren. Een derde bezuinigingsmaatregel in de sector sociale zekerheid is de al aangekondigde bevriezing van de kin derbijslag De bedragen voor de kin derbijslag blijven wat ze op 1 juli van dit jaar al waren. Als ze, net als voorheen, de gewone prijsontwikke ling zouden volgen, dan zouden ze in 1984 met ongeveer 2,5 procent moeten stijgen Door deze stijging achterwege te laten, houdt de overheid 150 mil joen gulden in de zak Verder overweegt het kabinet nog een aantal specifieke maatregelen onder meer om ervoor te zorgen dat nie.t- betaalde premies toch kunnen wor den geïnd. Zo wil de regering een wet die hel mogelijk maakt premies die de werkgever moet betalen (ten behoeve van de werknemer) eventueel te ver halen bij de werknemer. Hierover zal de SER een advies worden gevraagd. Bijstand Een andere specifieke maatregel treft de alleenstaanden die een uitke ring krachtens de bijstand krijgen. De regering wil voor hen een eigen norm die waarschijnljk zestig pro cent zal zijn van het normbedrag voor een echtpaar dat van de bij stand trekt. Op jaarbasis moet dat een besparing van honderd miljoen gulden opleveren. TWEE MILJARD LASTENVERLICHTING nog niet van een duidelijke verbetering worden uitgegaan. standigenaftrek (f175 miljoen). Het ten bate van het midden-en kleinbe- resterende deel van het voor zelfstan- drijf (onder andere startende onderne- dige ondernemers uitgetrokken be- mersi. drag (f225 miljoen) wordt besteed De loonkosten voor de ondernemer schrijft minister Van Aardenne icco- voor verruiming van de premiereduc- worden met drie maatregelen ver- |Van onze parlementaire redac- tie WH HAAG Het inkomen van "riernemers in de landbouw en fistuinbouw is vorig jaar sterk '«beterd. Landbouwers ver- Jienden in 1982 gemiddeld ruim •2.000 gulden. Het jaar daarvoor "as dat ruim 22.000 gulden. Het Rmiddeld inkomen van glas- binders steeg van 38.000 tot "000 gulden. Dit blijkt uit de •dichting op de begroting van «•ministerie van landbouw en "isserij. Heel opmerkelijk was dat vorig «r zowel in de landbouw als de Pastuinbouw meer leningen rirden afgelost dan opgenomen De daling van de investeringen s'te zich dan ook voort met 30 Procent. Het aantal geregistreerde land- tuinbouwbedrijven bleef in '882 nagenoeg gelijk. De daling 161 1,4 procent is de kleinste tn de afgelopen tien jaar. De ^gelegenheid daalde met «•zelfde percentage De opper- 'Wcte cultuurgrond verminder- vorig jaar met 0,27 procent, «at was de kleinste afname in de %lopen 20 jaar. nomische zaken) in zijn memorie toelichting. Een beter internationaal klimaat alleen is niet voldoende om onze problemen op te lossen. Daar voor kleven er aan onze nationale ontwikkeling nog te grote gebreken. Als problemen worden genoemd het langdurige gebrek aan winstgevend heid. het te grote beslag van de ge- meensc.hapsuitgaven op het natio naal inkomen en de starheden in het economisch bestel. Deze moeilijkhe den zijn met het aantrekken van de wereldhandel niet plotseling verdwe nen Juist het gebrek aan winstgevendheid is een belangrijke oorzaak voor de terughoudendheid van het bedrijfsle ven om investeringen te plegen Daar om moet beperking van de loonstij ging onverminderd uitgangspunt blij ven. Ook lastenverlichting is voor het bedrijfsleven een belangrijk middel om rendementen en investeringen te vergroten. Vandaar het lastenverlich- tingspakket van ongeveer twee mil jard voor 1984. tieregelirig. Voor f65 miljoen wordt laagd een aantal fiscale voorzieningen ten een bate van het midden- en kleinbedrijf premies getroffen. •erlaging van de werkgevers- de sociale zekerheid (opbrengst f200 miljoen); Verder gaat het om maatregelen op de opbouw van vakantierechten van zieke werknemers tijdens hun het gebied van de aardgaswinning Intrekking van het wetsontwerpHef- ziekte worden beperkt fing meeropbrengst aardgas" (be- de ziektekassen beginnen hun ver- doeld om meer staatsinkomsten uit mogensoverschotten weg te werken, de gaswinning te krijgen) kost f55 zodat de Ziektewetpremie wat kan miljoen. Met de invoering per 1 okto- dalen ber 1984 van een tegemoetkoming i de personeelskosten van onderzoeks- i ontwikkelingswerk is f 220 miljoen ting voor de werkgevers in de orde gemoeid. Voor f25 miljoen worden verlichtende maatregelen getroffen Pakket Dit pakket bestaat uit een mengeling van fiscale loonkosten- en andere maatregelen, in het bijzonder op het midden- en kleinbedrijf gericht Be langrijkste belastingmaatregel is ver laging van het vennootschapsbelas tingtarief van 48 tot 43 procent Ver dere verlaging is voor 1985 de bedoe ling. Totaal is hiermee f775 miljoen gemoeid In hel verlengde hiervan wordt de druk van de inkomstenbe lasting voor de zelfstandige onderne mers flink verlicht. Dat gebeurt via een verruiming en aanpassing van de zogenaamde zelf- De drie bewindslieden van het ministerie i staatssecretaris Van Leyenhorst tvlnr). onderwijs: mevrouw Ginjaar-Maas, minister Deetman en iVan onze parlementaire redactie) DEN HAAG Het gemiddelde Nederlandse gezin met kinderen in de laagste klassen van het voortgezet onderwijs zal vanaf volgend jaar fors schoolgeld moeten gaan betalen. De hoogte van het te betalen schoolgeld wordt, net als nu gebruikelijk is bij de heffing voor niet-leerplichtige leerlingen, afhankelijk van het inkomen van de ouders. Uitgaande van de huidige bedragen zal het schoolgeld gaan variëren van een gering bedrag voor de laagste inkomens tot maximaal 746 gulden per leerling per jaar. Bijna de helft van de 356.4 miljoen aan een stelsel dat betaald moet gulden die Deetman dit jaar moet worden met wat er nu uitgegeven bezuinigen op de begroting wordt aan de studiefinanciering. ruim 26 miljard gulden, haalt hij vermeerderd met de 1.5 miljard gul den kinderbijslag die nu is bestemd voor studerende kinderen. door deze maatregel binnen. In één klap breidt hij de groep schoolgeld- plichtigen uit van 490 000 tot bijna 1.4 miljoen leerlingen De extra op- De vorig jaar geïntroduceerde 1,85 brengst zal voor hel schooljaar procent korting op de onderwijssa- 1984-1985 ongeveer 275 miljoen gul- larissen. wordt dit jaar gehand- den bedragen, waarvan 140 miljoen haafd. met dien verstande dat de gulden al in 1984 geïnd kan worden, korting verlaagd wordt tot 1,81 pro- Examens Het is de meest in het oog lopende van de groep maatregelen die gevat kunnen worden onder het hoofd stukje „verhoging eigen bijdragen' Naast het introduceren van school geld prijken op de onderwijsbegro ting ook nog een verhoging van cursusgeld (avondscholen e.d met 15 procent en van het examengeld Deetman streeft ernaar examens op den duur kostendekkend te maken Voor de staatsexamens komt dat bijvoorbeeld neer op een verhoging van 30 procent. Ook het collegegeld voor het weten schappelijk onderwijs en hoger be roepsonderwijs wordt weer ver hoogd. Vorig jaar stelde Deetman al voor om het collegegeld te verhogen van 888 tot 1026 gulden voor het wetenschappelijk onderwijs en van 770 tot 890 gulden voor het hoger beroepsonderwijs. Via een motie ei sten CDA en VVD toen een halve ring van de verhoging Studiefinanciering Omdat volgens Deetman voor de verminderde inkomsten door die motie geen voldoende dekking was aangegeven, wil de minister nu toch liet collegegeld verhogen tot de oorspronkelijk bedoelde bedra gen. Daarnaast doet hij een aantal voorstellen om de studiefinancie ring te beperken. Voor het nieuwe stelsel van studiefinanciering, waar al jaren aan gesleuteld wordt, is men op het ministerie nu defini tief afgestapt van het oorspronke lijke uitgangspunt dat studenten helemaal onafhankelijk van hun ouders moeten zijn. „Het kan eenvoudigweg niet', merkte Deetman erover op. Er wordt op het ministerie nu gewerkt Werkgelegenheid De maatregelen die voorgesteld worden in de begroting leveren voor een deel arbeidsplaatsen op. maar gaan ook weer ten koste van de nodige werkgelegenheid. Per saldo kosten de maatregelen in 1984 545 arbeidsplaatsen, in 1985 178 ar beidsplaatsen en in 1986. 1987 en 1988 respectievelijk 1383. 2293 en 2458 arbeidsplaatsen. Dat alles nog los van de vermindering van het aantal arbeidsplaatsen ten gevolge van het steeds maar teruglopend aantal leerlingen Die ontwikkeling kost in het schooljaar 1984-1985 alleen al 2100 full-time arbeids plaatsen. De maatregel die de meeste ar beidsplaatsen (535 in 1984) gaat kosten, is het beperken van de nïet-examenvakken in de hoogste klassen van het voortgezet onder wijs Stelde staatssecretaris Gin jaar-Maas vorig jaar nog tevergeefs voor om de gymnastieklessen te laten vervallen in de hoogste klas sen van het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs, dit jaar stelt ze voor alle niet- examenvakken in deze klassen (gymnastiek, handarbeid, muziek, tekenen, enz.) zo veel mogelijk te beperken. Op het ministerie wordt nog gewerkt aan het opstellen van concrete voorstellen in die richting. Deetman stelt een viertal prioritei ten voor de komende jaren aan de orde: hei onderwijsvoorrangsbe leid (bestrijden van achterstanden bij bepaalde groepen leerlingen), de volwassenen-educatie, de infor matie-technologie en het emanci patiebeleid. Voor het stimuleren van de informatie-technologie wordt hijvoorbeeld voor de komen de vijf jaar totaal een bedrag van 250 miljoen gulden gereserveerd. i Van onze parlementaire redactiei DEN HAAG De overheidsuitga ven voor wetenschappelijk onder zoek zullen volgend jaar in totaal ruim 3.5 miljard gulden bedragen. In vergelijking met vorig jaar bete kent dat een geringe stijging. Onge veer 1,4 miljard gulden is beschik baar voor onderzoek aan universi teiten en hogescholen. De overige 2,1 miljard gulden wordt besteed aan ander, door de overheid gefi nancierd onderzoek. Dat meldt minister Deetman in het Wetenschapsbudget 1984. Voor het eerst is in het Wetenschapsbudget een overzicht opgenomen van de prioriteiten in het wetenschappelijk onderzoek Minister Deetman voor ziet een groei in de uitgaven voor technologisch onderzoek bodem onderzoek (ecologie en zuiverings technieken i. zee-onderzoek en deel gebieden van het sociaal, weten schappelijk onderzoek (grote ste den problematiek, minderheden, ar beidsmarkt. demografie i In tegenstelling tot deze onder zoeksgebieden. zullen het energie onderzoek. milieu- en natuuronder zoek. infrastructuur-onderzoek, landbouwkundig onderzoek, onder zoek voor ontwikkelingssamenwer king, defensie-onderzoek en ruimte vaart-onderzoek op de ..nullijn' ge zet worden. Daar komt dus voor de komende jaren niet meer. maar ook niet minder geld voor beschikbaar. Als gebieden waar minder geld voor uitgegeven moet worden, noemt mi nister Deetman het waterstaaton- derzoek. het gezondheidsonderzoek en het onderwijsonderzoek Op de verschillende ministeries wordt nog bekeken welke sectoren nog meer voor vermindering in aanmerking moeten komen. DREMPELS WEGNEMEN Deze laatste twee maatregelen komen bij uitvoering neer op lastenverlich- Van Aardenne /an grootte van f 350 tot f 450 miljoen Stroomlijning Van Aardenne meldt dat de stroomlij ning van het grote pakket subsidie maatregelen krachtig verder zal wor den doorgevoerd Gemikt wordt op verdere verzakelijking van de indivi duele steun aan grote bedrijven-in- moeilijkheden (meer dan 500 werkne mers). Dit beleid komt neer op stren gere voorwaarden met betrekking tot de economische betekenis van onder nemingen. hun overlevingskansen en de vraag of hun activiteiten vervang baar zijn Externe deskundigen zullen adviseren. In de begroting van Economische Zaken blijkt hoezeer de overheids- ontvangsten mede afhankelijk zijn van de aardgasbaten. De meerjaren raming voor deze inkomsten laat zien dal het nettobedrag (zonder vennoot schapbelasting) in de toekomst zal dalen. Vorig jaar kwam ruim f13,5 miljard binnen, dit jaar vermoede lijk ruim f 12,8 miljard; voor 1984 wordt op ruim f 13,6 miljard gere kend, daarna daalt het totaal tot onder de f 10 miljard in 1988. 'Van onze redactie ec DEN HAAG Het kabinet ziet vol strekt niets in een werkgelegenheids beleid waa2Zn ervan wordt uitge gaan dat met overheidsgeld direct mensen aan het werk kunnen w orden geholpen. De minister van sociale zaken en werkgelegheid benadrukt dat .g eens in de Werkgelegenhcids- nota 1983-1984 die hij samen met zijn collega van Economische Zaken heeft uitgebracht. Zij keren zich met deze opvatting tegen idccen die met name vanuit de FNV en de PvdA zijn gelanceerd. Het beleid blijft gericht op het wegne men van belemmeringen die een soe pel functioneren van het bedrijfsleven in de weg staan, het vereenvoudigen van regels, herverdeling van het werk door mensen korter te laten werken en voortzettmg van projecten waarin werklozen kunnen werken met be houd van hun uitkenng. echter op voorwaarde dat normale werkgele genheid er met door wordt verdron gen De Werkgelegenheidsnota bevat geen voorspellingen omtrent aantallen ar beidsplaatsen die het beleid kan ople veren Daar willen de ministers zich ook met aan wagen. Zij beschouwen dat ook niet als hun taak Herstel van de werkgelegenheid zal van de marktsector (liet bedrljfsleveni moe ten komen", zo schrijven zij De Werkgelegenheidsnota bevat geen nieuwe lijnen voor het beleid Ze vult wel weer enige maatregelen in op punten die het beleid gestalte moeten geven Werkverdeling Het kabinet streeft voor het personeel ïr. dienst van de overheid en van instellingen die van gemeenschaps geld bestaan naar een verkorting van de werktijd in 1984 met twee procent. Voor het werk dat daardoor blijft liggen, zou zo veel mogelijk nieuw personeel moeten worden aangetrok ken In de nota wordt voorgerekend dat bij een herbezetting van 80 pro cent van de vrijkomende arbeidstijd, ongeveer 20 000 mensen weer aan de slag zouden kunnen. Als nieuw instrument ter bestrijding van de werkloosheid worden de PEP's, Praktijkervaringsplaatsen', geïntroduceerd. Zij moeten mensen die langer dan zes maanden werkloos zijn en die geen of slechts weinig werkervaring hebben, gelegenheid bieden gedurende zes maanden erva ring op te doen. Ze behouden in die tijd hun uitkering.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1983 | | pagina 9