olgend jaar 841 miljoen
voor Oosterscheldewerken
Forse stijging woningtekort
Defensieopdrachten voor
De Schelde in aantocht
Nog geen intrekking zaaiverbod
voor oesters in Oosterschelde
Provincie Zeeland heeft laagste
percentage langdurig werklozen
PZC/I
MOLENSTEENSMIT-KROES BOVEN WATER
WOENSDAG 21 SEPTEMBER 1983
agofd
miljoenennota
provincie
19
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG - Het tekort aan woningen in Zeeland is in vergelijking met het
Torig jaar aanmerkelijk gestegen. Dat blijkt uit cijfers die minister
ffinsemius van volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en milieubeheer
heeft gevoegd bij zijn op Prinsjesdag gepubliceerde begroting. In het begin
van de jaren tachtig had Zeeland nog een overschot aan woningen.
Volgens Winsemius was het tekort begin vorig jaar -de meest recente cijfers-
1.500 woningen groot. Dat was aanzienlijk meer dan de 400 uit begin '81. In
1980 nog was er een overschot van 300 woningen
Het is niet waarschijnlijk dat de achterstand snel zal worden ingelopen. Het
kabinet immers concentreert de grote womngbouwcontingenten op de vier
grote steden én de erkende groeisteden Dat blijkt onder meer uit het feit dat
de bouwactiviteiten in Zeeland in '81 zo gering waren, dat de totale
woningvoorraad met iets meer dan één procent toenam. Voor de komden jaren
is eenzelfde ontwikkeling te verwachten.
Dijken
Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG „Waar tot nu toe ter plaatse van de stormvloedkering al het werk onder water
gebeurde, kan men nu het werk boven water zien komen". Het zijn wat dat betreft niet alleen
de pijlers in de monding van de Oosterschelde die, op hun plaats neergezet, nu een wat
concreter antwoord geven op de vraag waar al die miljoenen die voor dit werk nodig zijn
naartoe gaan, het is, abstracter geformuleerd, ook de 'molensteen' om de nek van mevrouw
Smit-Kroes die boven water komt. Zo kan men, vrij vertaald, samenvatten wat de minister
van verkeer en waterstaat in haar gisteren, op Prinsjesdag gepubliceerde begroting opmerkt
over het project van de stormvloedkering, waarvoor in 1984 een bedrag van 841 miljoen
beschikbaar komt.
'öe minister kenschetste de Ooster- bedrag dat nodig is voor studie en Aanpassmgswerken in het Ooster
schelde vorig jaar bij haar aantreden voor de verbeteringen aan het scheldebekken zelf tenslotte vergen
als één van de twee molenstenen die zuidelijk deel; 12 miljoen,
budgettair gezien om haar nek han-
ien. de andere betrof het openbaar Er is voor studie ten behoeve van
'jtrvoer. Mevrouw Smit zegt dan ook de stormvloedkering en alles wat
Buitermate verheugd over te zijn dat daarmee samenhangt 35 miljoen be- Het bedrag dat beschikbaar is
bet kabinet een regeling heeft ontwor- schikbaar, globaal gelijk aan het be- het op Deltahoogte brengen van de
pen die er op neerkomt dat 80 procent drag dat in de afgelopen jaren werd zeeweringen is aanmerkelijk ver
van de steeds weer de kop opstekende uitgegeven; hoogd ten opzichte van het afgelopen
legenvallers door alle departementen
gezamenlijk wordt opgebracht. En
dat was wel nodig ook. want „molen-
"fiten nummer twee was het indruk-
"tïkfcende Oosterscheldeproject, te
itr op gang om het te kunnen terug
draaien, zo groot dat ook kleine tegen
vallers altijd op zes nullen eindigen".
Dijkdoorbraak
Tevredenheid dus over de regeling
net het kabinet, waarbij mevrouw
Snit overigens altijd nog 20 procent
van de nieuwe tekorten zélf voor
rekening moet nemen. „Met het
Tarievenplan en de deal over het
Oosterscheldeproject is de dijkdoor
braak bij verkeer en waterstaat ge-
zegt zij. „Maar voor het land
droogvalt en we op weloverwogen
wijze de akkers kunnen bebouwen, is
meer nodig". De minister stelt dat in
ieder geval de investeringen buiten
de bezuinigingen moeten blijven, en
het liefst nog moeten worden aange
rold.
Sprekend over het Oosterscheldepro-
aan ject zelf, maakt mevrouw Smit gewag
van wéér een nieuwe stadium in de
uitvoering, nu bodemverdichting, pij-
lerbouw en het betonwerk voor de
jaar. Dat is het gevolg van de afspra
ken in het regeerakkoord, dat de
dijken in 1990 verbeterd moeten zijn.
Het kabinet heeft de komende jaren
steeds 75 miljoen extra aan de begro
ting toegevoegd. Daardoor komt deze
hele post in de begroting op ruim 180
miljoen. De kleinere post onderhoud
meldt voor Zeeland alléén een be
drag van 1,5 miljoen gulden.
Alles is er op gericht, aldus mevrouw
Smit, om de dijken in 1990 ook op
Deltahoogte te hebben. Om die reden
hebben de waterschappen een aantal
projecten dit jaar voorgefinancierd,
tot een maximum van 75 miljoen
Mevrouw Smit staat garant voor de
lening
Zij zal. het volgend jaar het eerst, een
schema van uitvoering voor de ver
schillende projecten in haar begroting
opnemen.
'oorif Krammersluizen zijn gereedgekomen,
mlnp Kuis men in de 'concrete' fase beland,
'die met name wordt geillustreerd
door de plaatsing van de pijlers.
Volgens de minister moet er in '84 met
same aandacht worden besteed aan
vraagstukken van meer beleidsmati-
?e aard „Zo zal over de inrichting en
het beheer van het bekken in de
nieuwe situatie een visie ontwikkeld
aoeten worden" Er moet aandacht
•orden besteed aan de 'nazorg' van
het bekken.
Me;touw Smit zegt dat zij er alles aan
ai blijven doen om de kosten van de
Oosterscheldewerken binnen het be
schikbare budget te houden. In dat
terband herinnert zij aan het besluit
'ie aanleg van de PhUipsdam. om
Inanciéle redenen, te vertragen.
Deondanks vergt het gehele project
5'84841N3 miljoen gulden, overigens
G-scS BnmerkellJk minder dan de 972 mil-
!«n waarvan in de begroting die vorig
;2ar werd gepresenteerd uit werd ge-
'gaan. De grootste slokop is zoals
gbruikelijk de pijlerdam zelf. op gro
te afstand gevolgd door de comparti-
wnteringswerken.
Oe ruim 840 miljoen zijn als volgt
iid4ïïreld:
n peril Voor ue primaire dam is 645,3 mil-
tnowi j*" beschikbaar. Dit jaar mag 557
Biljoen worden besteed. Het totaalbe-
wi-i 15 verdeeld in 279 miljoen voor de
terdu !®dering en de drempels, 50 miljoen
Hor landhoofden en damaanzetten
18 voor werkterreinen, 111 miljoen
,el nil -Mr de fabricage en plaatsing van de
voorF ^Hnelementen, 145 miljoen voor
schuiven en bewegingswerken en 42
PÜJoen voor het hefschip 'Ostrea',
i' De compartimenteringswerken
tfspn 91 miljoen, de helft van het
dat voor dit jaar was uitge-
vtaM "leken. Dat komt vooral door het
Ksluit het even rustug aan te doen
de Phillpsdam Er is 40 miljoen
'oor de sluizen in het Philipsdampro-
I JS' 24 voor voltooiing van de
vesterdam en de omkading van het
«tkiezaat. en 27 miljoen voor het
«ingsmiddel Zoommeer,
•De verbetering van het Kanaal
hoor Zuid-Beveland staat voor 58 mil-
genoteerd. Het Gaat om een
Windsurfen op de Grevelingen: de explosieve groei van deze vrijetijdsbesteding op het water noopt tot
concentratie bij de beide dammen in het Grevelingenbekken
Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG Het Grevelingenbekken wordt steeds
populairder bij watersporters. Dat geldt zowel voor
de mensen met jachtjes, als voor de plankzeilers, bij
wie de groei zo explosief is dat het windsurfen bij de
beide dammen geconcentreerd zal worden. Bij zowel
de Grevelingendam als de Kabbelaarsbank zullen
daarom inrichtingsmaatregelen worden getroffen.
De drooggevallen gronden in het Grevelingenbekken
zullen zo veel mogelijk worden gebruikt om er recrea
tieve voorzieningen te realiseren Op die manier hoopt
het kabinet, zo blijkt uit de waterstaatsbegroting, de
druk op de natuurgebieden te verlichten
In Zeeland, en met name het Oosterscheldebekken. is
een onderzoek op gang naar het gedrag van recreanten
Daarbij zal extra aandacht besteed worden aan plank
zeilers.
Mevrouw Smit-Kroes heeft voor volgend jaar een half
miljoen beschikbaar. Drie ton daarvan declareert zij bij
minister Braks van landbouw.
NIEUWE MUL TIPURPOSE-FREGA TTEN
1 i Van onze Haaase redacteur) nu noe eewerkt aan twee lu
Van onze Haagse redacteuri nu nog gewerkt aan twee luchtverde
digingsfregatten van de Jacobs van
DEN HAAG D'e Koninklijke Maatschappij De Schelde in Vlissingen zal in Heemskerck-klasse Als gevolg van de
het volgend jaar kunnen rekenen op opdrachten van defensie voor de bouw RSV-problematiek zullen deze twee
van nieuwe multi-purpose-fregatten. Minister De Ruiter heeft daarvoor een schepen met een vertraging van een
bedrag van zo'n 215 miljoen gereserveerd. Het zal hem echter een lief ding half jaar in '85 en '86 worden opgele-
u aard zijn wanneer de KMS er in zal slagen exportorders te verwerven, verd
zodat de stroom orders vanuil Den Haag, nodig om de werkgelegenheid in Volgens de toezeggingen in de defen-
Vlissingen in stand te houden, over een langere periode kan worden siebegrotmg zal de KMS dan inmid-
uitgesmeerd.
dels werken aan de al genoemde mul
ti-purpose-fregatten, die tot in de ja-
Mei de plaatsing van de eerste pijlers in de Oosterscheldemonding komen de werken aan de stormvloedkering
letterlijk boven water
Van onze Haagse redacteuri
DEN HAAG De provincie Zee
land heeft het laagste percentage
langdurig werklozen, mensen die
meer dan twaalf maanden zonder
werk zitten. Desondanks is één op
iedere drie werkloze Zeeuwen dat
al langer dan een jaar. Die gege
vens komen naar voren uit de Rap
portage Arbeidsmarkt 1983, die mi
nister De Koning van sociale zaken
en werkgelegenheid dinsdag, tege
lijk met zijn begroting, heeft gepre
senteerd.
Zeeland heeft dit jaar. gemiddeld
gezien, bijna 16 000 werklozen
Daarvan zijn er 5.400 al langer dan
een jaar op een uitkering aangewe
zen. Een jaar geleden waren dat er
nog 2.200 van de 12 500
Opvallend is dat de werkgelegen
heid in de landbouw in de jaren 80
tot en met '82 aanzienlijk is afgeno
men, en wel met 4.2 procent Dat is
aanzienlijk meer dan de landelijke
stijging met 0,3 procemt. Ook de
commerciële dienstverlening daal
de verhoudingsgewijs sterk, met 1,8
procent.
Opvallend is dat vrouwen speciaal
in Zeeland weinig kans maken op
werk Hun vooruitzichten zijn aan
merkelijk omgunstiger dan die van
vrouwen in de Randstad, aldus de
gisteren gepubliceerde rapportage
De hele defensiebegroting zoals die op in totaal 215 miljoen moeten vrijma-
Prinsjesdag is ingediend vertoont de ken. waarvan een groot deel voor de ren neSentlg een goede bezetting ga-
duidelijke littekens van het RSV-de- KMS bestemd is. en de rest voor de ranöeren
bacle uit de afgelopen periode. Tot en RDM. waar onderzeeboten worden
met 1986 moet defensie een bedrag gebouwd.
van ongeveer 670 miljoen op tafel
leggen om de gevolgen van dat deba- - 7
cle weg te nemen. Hoe ingrijpend dat IVIQ.VOKKO
is blijkt wel uit het feit dat van die 670 Het binnenhalen van exportorders
miljoen slechts 50 miljoen voor mari- zou defensie erg goed uitkomen. Als
ne-opdrachten aan de KMS was gere- hel de KMS lukt een op stapel staan-
serveerd. De rest is gevonden door op de order uit Marokko te verwezenlij-
andere posten fors te bezuinigen, ou- ken. dan zou het tempo van de bestel
de fregatten uit de vaart te nemen en lïngen van de Nederlandse marine
geplande aankopen uit te stellen. kunnen dalen, en zou de financiële
pijn per jaar weer wat draaglijker
De totale RSV-operatie kost het kabi- worden. Voorlopig is er echter nog
net 1.34 miljard Daarvan moet defen- géén duidelijkheid of de KMS die
sie de helft bekostigen, een bedrag dat orders inderdaad zal kunnen verwer-
enerzijds bestaat uit geld dat opnieuw ven.
betaald moet worden om nog lopende
opdrachten te kunnen voltooien, De KMS heeft inmiddels de bouw van
maar dat aan de andere kant voort- tien Kortenaerfregatten voor de Ko-
komt. uit de verplichting om schepen ninklijke Marine voltooid. Er wordt
eerder bij de KMS te bestellen dat de
bedoeling was
In de begroting die vorig jaar ver
scheen werd nog duidelijk opgemerkt
dat de zogenaamde multi-purpose-
fregatten, want daar gaat het hier om.
pas m de tweede helft van de jaren
tachtig besteld zouden gaan worden.
Dat laatste is niet meer mogelijk,
aangezien er dan een fataal gat zou
ontstaan m de continuïteit van de
Schelde.
Om die reden heeft De Ruiter voor '84
PTT-investeringen
Middelburg-Kapelle
'Van onze Haagse redacteuri
HAAG - De PTT zal het volgcn-
jaar investeien in projecten in
*der meer Halsteren, Middelburg en
wpelle-Biezelinge. Eén van de meest
Mdverslindende projecten uit de af-
Wopen jaren, de realisatie van het
^Peditieknooppunt in Roosendaal,
inmiddels voltooid.
^Middelburg gaat het om de realisa-
van railaccommodatie, te betalen
®«n pot die ruim 260 miljoen groot
A Daarnaast worden er. zo blijkt uit
PTT-begroting voor '84. niet nader
^schreven projecten gerealiseerd in
"skteren en Kapelle-Biezelinge. Het
1 komt uit dezelfde investerings-
UITGIFTE NIEUWE PERCELEN NU IN ONDERZOEK
(Van onze Haagse redacteuri
DEN HAAG Minister Braks van
landbouw cn visserij kan nog geen
antwoord geven op de vraag of de
gevreesde oesterziekte Bonamia
Ostreae is overwonnen. Op grond van
de huidige gegevens, die overigens
volgens sommige betrokkenen tot
een licht optimisme aanleiding ge
ven, is het voor Braks nog niet moge
lijk om nu al te zeggen of het uitzaai
verbod voor platte oesters in de
Oosterschelde, dat vanaf 1981 van
kracht is, in 1984 zal kunnen worden
ingetrokken.
Braks' begroting ademt als het om de
schelpdierencultures gaat voor het
eerst een andere opstelling ten aan
zien van de uitgifte van nieuwe oester
percelen Tot en met vorig jaar wilden
de achtereenvolgende bewindslieden
daar weinig van weten
Onder druk van de Tweede Kamer
echter wordt nu bekeken of er met
name in de oestersector mogelijkhe
den zijn voor potentiele oesterkwe
kers die tot nu toe nog met aan bod
zijn gekomen Er word bijvoorbeeld,
op aandrang van de Kamer, een over
zicht gemaakt van het aantal perce
len dat voor oesterkweek gebruikt
word en het aantal dat daarvoor ge
schikt te maken is. met name op de
Yerseke Bank
Grevelingen
Bovendien wordt gekeken hoeveel
mensen er een nieuwe kans als oester -
kweker willen wagen; het gaat dan
vooral om vissers die vroeger als
kweker actief waren en die zich. met
het vooruitzicht van een geheel afge
sloten Oosterschelde. hebben laten
uitkopen, of hun directe verwanten
Daarbij wordt ook de Grevelingen
aan een nader onderzoek onderwor
pen. Er wordt vooral gekeken naar de
mogelijkheden om ook hier meer te
doen aan oesterkweek alhoewel
Braks zegt dat ook de overige visserij-
belangen niet uit het oog zullen wor
den verloren en dat er niet zal worden
vooruitgelopen op de keuze het Gre
velingen zoet dan wel zout te maken.
Ei loopt ook een onderzoek naar de
gevolgen van het opvissen van oesters
uit de Grevelingen voor de aaLsector
Met name aalvissers zeggen altijd
grote schade van de op de Grevelin
gen actieve oesterkwekers te onder
vinden.
Van den Broek:
samenwerking
over grenzen
moet beter
iVan onze Haagse redacteur)
DEN HAAG De overheden
aan weerszijden van de Bel
gisch-Nederlandse grens moe
ten inniger samenwerken dan
nu het geval is. Er komt daarom
een werkgroep gericht op het
creèren van rechtstreekse con
tacten tussen de lagere overhe
den. Dat zegt minister Van den
Broek van buitenlandse zaken
in de memorie van toelichting
op zijn begroting.
De bewindsman vindt dat er
speciale aandacht geschonken
moet worden aan met name de
problemen van de grensarbei-
derds. én de bedrijven uit de
grensgebieden zelf Er liggen op
dit gebied nogal wat moeilijkhe
den zo hebben Nederlanders die
in Belgie werken en hun loon in
francs krijgen uitgekeerd, een
forse stap terug moeten doen na
de devaluaties van die Belgische
munt. Winkels in het grensge
bied hebben htm Belgische
clientèle fors zien afnemen Ka
merleden uit de grensgebieden
hebben de regering om speciale
maatregelen gevraagd, maar
daar is het tot nu toe niet van
gekomen
Overdracht havens
Colijnsplaat en
Breskens in studie
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG Het rijk wil het beheer
en onderhoud van de vissershaven in
Colijnsplaat en hel havencomplex
van Breskens overdragen aan de la
gere overheden. Dat blijkt uit de
memorie van toelichting op me
vrouw Smit's waterslaatsbegroting,
die dinsdag is bekend geworden
Voor beide havens zijn wetsvoorstel
len in voorbereiding, die de over
dracht regelen.
De vissershaven van Colijnsplaat zal
naar alle waarschijnlijkheid het eerste
aan de beurt zijn. Het voorstel moet
nog in het begrotingsjaar '83-'84 wor
den ingediend. Breskens zal iets lan
ger vergen, dit voorstel Is nog slechts
op het departement in voorbereiding
De overdracht van Breskens werd
overigens ook al eens in het begin van
dit decennium voorgesteld. Wat dat
betreft is er géén garantie dat de
voorstellen ook binnen een maand of
twaalf ter tafel komen
