LE ZEEUWSE COURANT
Wim Kan overleden
antoren Aeroflot
in VS moeten dicht
Chileense politie slaat
in op demonstranten
Officiële rente
gaat met half
procent omhoog
DE JAGER-TOLHOEK
HMO KEUKENS
de PZC
vandaag
HERFSTFESTIJN
IQoes
VERGELDINGSMAA TREGEL VAN REA GAN
;i<i iibouwktHikm-. mh
GOES: Houlkade7. tel 01100-21250' j HJv MIDDELBURG Korie Noordstraat 1
Geopend ma-vr van 8 00 17 00 uuf W iel 01180-33050'
ij zaterdag van 10 00-12 00 uur -d Geopend ma -vr van 3 00-17 00 uu
1001 bouwmaterialen onder één dak!
Late verschijning PZC
Na een tamelijk goede start van
de nieuwe offset-rotatiedrukke
rij in begin mei dit jaar. hebben
wij de laatste weken met een
aantal aanzienlijke storingen te
kampen gehad Gisteren had dit
enkele uren vertraging in de
bezorging tot gevolg Boiendien
telde de Bevelandse editie twee
pagina's extra, waardoor be
richten tweemaal in de krant te
lezen waren.
Voor het geleden ongemak bie
den wij u onze verontschuldigin
gen aan. In de drukkerij wordt
hard gewerkt om verdere storin
gen zoveel mogelijk te voorko
men.
Directie PZC
1 ADVERTENTIE i
15, 16 en 17
september
'GtrP"igïefp'«!
ft'ASHINGTON/MADRID (AFP/RTR/DPA/UPI/ANP) President Ronald Reagan heeft beslo
ten de kantoren van de Sowjet-luchtvaartmaatschappij Aeroflot (in Washington en New
ïork) te sluiten als vergeldingsmaatregel voor de vernietiging van de Zuidkoreaanse Boeing
forige week. De president heeft verder de raad voor de burgerluchtvaart in Washington
I pgedragen met ingang van maandag het Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen te
rerbieden doorreisbiljetten voor Aeroflot te verkopen. De maatregel moet tot nader order
(an kracht blijven. De drie functionarissen van Aeroflot moeten de V.S. verlaten.
zich voor het incident te veronlschul-
dikgen of te beloven dat het nooit
weer zal voorkomen.
De Nederlandse minister Van den
Broek zei in Madrid dat het neerhalen
van de Zuidkoreaanse Boeing aan
toonde dat er daden en niet alleen
woorden nodig zijn om de ontspan
ning tussen Oost en West te bevorde
ren
Acht landen, waaronder de Verenigde
Staten, Frankrijk. Japan, Zuid-Korea,
Canada en Nederland, hebben don
derdag aan de Veiligheidsraad van de
Verenigde Naties een ontwerp-resolu-
tie over de zaak van de Zuidkoreaanse
Boeing voorgelegd
)e aankondiging van Reagan kwam persbureau Tass donderdag gemeld. Minister Shultz noemde de desbetref-
nkele uren nadat de Amerikaanse „Sowjet-gebied, de grenzen van de fende verklaringen van Gromyko in
klister van buitenlandse zaken Sowjet-Unie zijn heilig." aldus com- hun onderhoud van meer dan twee
pbultz in Madrid een 'belachelijke' mentator Yoeri Kornilov. uur ..volledig onaanvaardbaar" De
rklaring zei te hebben gekregen van De met spanning verbeide ontmoe- V.S. zullen met hun bondgenoten
n Russische ambtsgenoot Gromy- ting in Madrid tussen de Amerikaanse vastberaden zware druk uitoefenen
b over het gebeurde minister van buitenlandse zaken om de Sowjet-Urue tot inkeer te bren-
Belandingsrechten van Aeroflot in de Shultz en zijn Sowjet-Russische colle- gen, zei hij. Het probleem heeft zich in de tekst wordt de vernietiging van
pS werden in december 1981 (na het ga Gromyko heeft donderdag het me- toegespitst door de ongelooflijke Sow- het Zuidkoreaanse lijnvliegtuig door
dkondigen van de staat van beleg in ningsverschil tussen de Verenigde jet-Russische verklaringen en het uit- Sowjet-Russische militaire toestel-
pen i al opgeschort. In juli 1982 Staten en de Sowjet-Unie over het blijven van enig gevoel voor een men-
1 de president vluchten van neergeschoten Zuidkdoreaanse vlieg- senleven. Volgens de Amprikaanse
Aeroflot op de V.S. als reactie op het tuig blijkbaar verdiept. minister heeft Gromyko geweigerd
«(treden tegen de vrije Poolse vak-
TOtrale Solidariteit.
?ezegsman van het Witte Huis, Larry
peakes, zei dat onder de verdere
gaatregelen die president Reagan te
il de Sowjet-Unie overweegt, het
ieperken of annuleren van Sowjet-
Jlussische handelskredieten is.
Sowjet-Unie zal dergelijke toe
komstige vluchten 'afbreken' als
Washington geen les trekt uit de
jlgedie met het Koreaanse vlieg-
Bg. Dit heeft het officiële Sowjet-
het tragische verlies van men
senlevens „diep betreurd".
Zie ook pagina 3i.
SANTIAGO (UPI'RTR AFP) Honderden leden van de oproerpolitie in
Santiago hebben donderdag traangas, waterkanonnen en de wapenstok
gebruikt tegen stenen gooiende studenten en werklozen in de arbeiders
wijken van de Chileense hoofdstad op de vijfde nationale dag van
protest tegen het militaire bewind van generaal Pinochet.
Tijdens de botsingen werd de vroe- De gewelddadigheden volgden op
gere voorzitter van de Chileense
senaat. Patricio Aylwin. gearres
teerd. Ook tientallen anderen wer
den in hechtenis genomen. In San
tiago en in diverse andere grote
steden lag het openbaar vervoer
stil.
een nacht waarin de geheime politie
razzia's hield waarbij vijf mensen
werden doodgeschoten
Een woordvoerder van de nationale
veiligheidsdienst zei dat de geheime
politie woensdag op het spoor was
gekomen van de vier vermoedelijke
moordenaars van de goüverneur
van Santiago. De politie had het
vuur geopend. Een persoon wist te
ontsnappen, maar drie anderen
kwamen bij de schietpartij om het
leven, aldus de woordvoerder
Bij een ander vuurgevecht in het
westen van de stad doodde de poli
tie twee andere personen die lid
zouden zijn van de ondergrondse
linkse revolutionaire beweging
MIR.
Wisselvallig
Veel bewolking en af en toe een bui.
^dagtemperatuur ongeveer zeven
tien graden Wind uit zuid tot zuid-
mest, boven land vrij krachtig, aan de
kust en op het IJsselmeer krachtig tot
226e jaargang no. 211
[Vrijdag 9 september 1983
Demonstranten passeren in de Chileense hoofdstad Santiago een met machinepistool bewapende politieman
Gromyko
Russisch recht
van de sterkste
NIJMEGEN-DEN HAAG (GPD-
ANP) In het Nijmeegse Sint
Radboudziekenhuis is gisteravond
de cabaretier Wim Kan overleden.
Hij is 72 jaar geworden. Wim Kan
werd vorige week maandag ter
observatie in het ziekenhuis opge
nomen. Hij was al enige tijd over
vermoeid. Zijn toestand verslech
terde echter, zodat artsen het raad
zamer achtten dat hij zich liet
opnemen.
Wim Kan begon in 1931 als toneelacteur bij
het gezelschap Cor Ruys. Hij groeide uit tot
een van de grootste cabaretiers van ons land.
Wim Kan was sinds 1933 getrouwd met de
actrice Corry Vonk. met wie hij ook veel
optrad.
Het leven van Kan werd voor een belangrijk
deel bepaald door zijn ervaringen tijdens de
Tweede Wereldoorlog. Hij en zijn vrouw
verbleven in het voormalig Nederland-Indiè
in een Jappenkamp.
Voor veel mensen was Wim Kan de man van
de oudejaarsavondconferences voor de VA-
RA-radio. In 1974 kregen Kan en zijn vrouw
tijdens een vakantie in Genève van hun
platenmaatschappij een platmaplaat aange
boden. omdat zijn laatste radio-conference
een verkoop van 200.000 platen had opgele
verd.
De 81-jarige Corry Vonk werd anderhalfjaar
geleden getroffen door een hartaanval. Wim
Kan besteedde sinds die tijd veel zorgen aan
zijn vrouw; hij week bijna met van haar zijde.
Toen Corry vorig jaar werd opgenomen in
een ziekenhuis in Velp, nam Wim Kan een
kamer naast zijn vrouw om dag en nacht bij
haar te kunnen zijn.
Uitgeput
Ook toen zijn vrouw daarna weer thuis
kwam. bleef Wim Kan bezorgd over haar
waken, waardoor hij zelf niet meer genoeg
rust kreeg. De laatste weken maakte hij dan
ook een uitgeputte indruk.
,.Hij heeft een uitzonderlijke status bereikt
die nooit eerder in onze cabaretgeschiedenis
is aangetroffen. Zonder 'nieuwe' program
ma's. zonder premieres en zonder recensies
trekt hij overal volle, enthousiaste zalen".
aldus omschreef cabaret-archivaris Wim lbo I
de positie van Wim Kan in het Nederlandse I
cabaret in zijn in 1976 uitgebrachte boek '40
jaar Wim Kan en Corry aan zijn zijde'
De unieke plaats werd keer op keer beves- U
tigd door zijn oudejaarsconferences vanaf I
1954 op de Vara-radio (in totaal zes keer) en
in 1973 voor het eerst ook voor de Vara-
televisie. De politiek stond in de oudejaars
conferences voorop. Politici die op dat
moment op het vaderlandse toneel hun rol
speelden, mochten zich verheugen in Kan's
warme belangstelling.
Liedjes op. uitspraken over en typeringen
van ministers waren raak en vonden grote
weerklank bij het publiek. Een bekend liedje
werd geschreven op het lijf van oud-premier
Jelle Zuijlstra met de onsterfelijke regel
Jelle zal wel zien' 'Lijmen Jan' werd een
topper die Jan de Quay, als vermaard heler
van dreigende breuken in kabinetten, lang
werd nagedragen. Ook 's lands situatie vatte
Kan meerdere malen kernachtig samen, bij
voorbeeld in 'Twaalf miljoen oliebollen op
aardgas' over de eerste oliecrisis in 1973 Op
het overlijden van Wim Kan is met grote
verslagenheid gereageerd.
(Zie ook pagina 9i
Kneet weg
Gerrie Knetemann verlaat de
wielerploeg van Peter Post. Er
is onenigheid over zijn neven
activiteiten.
(PAGINA 19)
Openbaarheid
Het kabinet werkt aan een
nieuwe wet op de openbaar
heid van bestuur. Deze wet zou
volgens premier Lubbers voor
al moeten dienen om het naar
buiten brengen van (bestuur
lijk i nieuws ordelijk te laten
verlopen
(PAGINA 5)
Boerderijproject
Het voortbestaan van het
boerderijproject voor geeste
lijk gehandicapten hangt aan
een zijden draad In een laat
ste reddingspoging wordt een
beroep gedaan op de tweede
kamer.
(PAGINA 11)
Radio en televisie; 2
Binnen- en buitenl.: 3 en 5
Opinie en achtergrond; 4
Financiën, economie; 6
Varia: 7
Kunst en cultuur; 9
Provincie: II, 13, 15 en 17
Sport: 19
gierstoestel door de Sowjet-
Unie beheerst nu al meer
dan een week de internatio
nale politiek. De Oost-West-verhou-
ding is door het incident verscherpt
en tal van landen zoeken yveng naar
één of andere vorm van straf voor de
Sowjet-Unie. De Russen hebben de
afgelopen dagen aarzelend en dan nog
beetje bij beetje toegegeven, dat zich
een incident met een vliegtuig heeft
voorgedaan boven het eiland Saeha-
lin Vijf volle dagen moest de wereld
wachten op een uiterst onbevredigen
de verklaring van de Sowjet-regering
De officiële lezing uit Moskou hield
het op „een einde gemaakt aan de
vlucht van een indringer". Een cyni
sche en beledigende formulering als
de hele wereld weet. dat moedwillig
een ongewapend verkeersvliegtuig is
neergehaald, waarbij alle inzittenden
in totaal 269 passagiers en beman
ningsleden de dood vonden Top
punt van Sowjet-arrogantie is minis
ter van buitenlandse zaken Gromyko,
die op de ministersbijeenkomst van
de Europese Veiligheidsconferentie, in
Madrid glashard volhield, dat het om
een spionagevliegtuig gaat, dat de
Sowjet-Unie het recht heeft zijn gren
zen en zijn luchtruim te beschermen
en dat de VS en de andere Westelijke
landen er op uit zijn om de Sowjet-
Unie in diskrediet te brengen In een
persoonlijk gesprek, gisteren, met de
Amerikaanse minister van buiten
landse zaken Shultz maakte Gromy
ko de zaak nog erger door onomwon
den vast te stellen, dat de Sowjet-Ume
het volste recht had het vliegtuig neer
te schieten en het bij een volgende
gelegenheid wéér zou doen. Op een
vraag van verslaggevers hoe het ge
sprek was verlopen, gaf de Sowjet-
minister als antwoord „Fine" (goed).
Maar een woedende Shultz kon nau
welijks woorden vinden om te be
schrijven hoe onbevredigend hij het
gesprek had gevonden.
De woede van de Amerikanen over
de botte standpuntbepaling van
de Sowjet-Unie is begrijpelijk Er is
duidelijk sprake van twee geheel ver
schillende visies op de wereld. Voor de
Sowjets ligt de zaak eenvoudig: een
vliegtuig van een vreemd land is het
luchtruim binnengedrongen Dat is
een daad van agressie, die niet kan
worden getolereerd Op de overtre
ding moet meteen de straf volgen.
Eenvoudig en doeltreffend is in zo'n
geval meteen de trekker over te halen
Eén slachtoffer? Tientallen doden? Of
misschien wel een paar honderd? In
de Sowjet-filosofie op de wereld is
geen plaats voor medeleven en onder
ling menselijk begrip. Een mensenle
ven telt daar met En wie zou zich
druk maken om een paar honderd
indringers'' Dit is niet alleen het beeld
van officieel Rusland Ook de man-in-
de-straat aan wie de belangrijkste
feiten worden onthouden; dat althans
vinden wij in het Westen denkt er in
grote lijnen zo over Het vliegtuig
heeft immers mets te maken in de
Sowjet-Ume Moeten ze maar van de
grens wegblijven' Deze en soortgelijke
reacties tekenden Westerse corres
pondenten in Moskou op uit de mond
van gewone Sowjet-burgers. Een der
gelijke visie op het gebeuren staat
lijnrecht tegenover de opvatting in
het Westen. Hier hecht men grote
waarde aan het leven en de veiligheid
van vliegtuigpassagiers. Internatio
naal zijn daarover overeenkomsten
afgesloten Ais elk afgedwaald ver
keersvliegtuig lukraak zou worden
beschoten, zou het snel gedaan zijn
met de burgerluchtvaart. Voor de
Russen tellen slechts de eigen 'heilige
grenzen' Het is schokkend en tegelij
kertijd onthullend hoe de Sowjets de
bewijslast weten om te draaien Wat
Moskou er ook van zegt. een
rechtvaardiging voor de actie boven
Sachalin is er met.
FINANCIËLE KRINGEN VERBAASD
AMSTERDAM Gelet op de renteverhouding in het buiten
land en ter aanpassing aan de binnenlandse geldmarktrente
verhoogt De Nederlandsche Bank per 9 september haar
rentetarieven over de hele linie met een half procent.
Als gevolg van deze maatregel gelden Het is de tweede verhoging van de
met ingang van 9 september de vol- officiële rentetarieven dit jaar. Op 3
mei gingen alle tarieven met een vol
pet omhoog.
gende tarieven:
wisseldisconto 5 pet
promessedisconto 6 pet
voorschotrente 5,5 pet.
In financiële kringen reageerde men belang voor de handelsbanken omdat
ln het algemeen met grote verbazing zij hun voornaamste tarieven hier
op de discontoverhoging. Sommige aan koppelen.
deskundigen achten de onmiddellijke Wijziging van dit tarief werkt in het
Het promessedisconto is van groot
navolging van Duitsland sterk over
trokken. temeer daar er een staatsle
ning op stapel staat.
Men denkt nu dat de kansen op een
succesvolle staatslening zullen afne-
algcmeen door op de kapitaalmarkt
en kan daarmee tevens van invloed
zijn op de hypotheektarieven. De
voorschotrenle is het tarief waarte
gen banken bij de centrale bank
kunnen lenen.
Het incident heeft wel degelijk zijn
terugslag op de internationale
politiek De verhouding tussen Oost
en West. toch al weinig hartelijk na de
Russische inval in Afghanistan, wordt
opnieuw op de proef gesteld De Navo-
landen met de VS voorop bezinnen
zich op sancties tegen Rusland Rea
gan kondigde begin deze week al een
paar onbelangrijke strafmaatregelen
aan. die naar het zich laat aanzien
vandaag zullen worden uitgebreid.
Op belangrijke punten evenwel wil en
kan het Westen het contact met de
Sowjet-Unie niet opgeven. Genève is
daar een voorbeeld van. De Ameri
kaanse president Reagan vindt dat de
onderhandelingen tussen Russen en
Amerikanen over vermindering van
de aantallen kernwapens gewoon
moeten doorgaan. Er staat te veel op
het spel om het lot van de wereld af te
laten hangen van het neerschieten
van een passagiersvliegtuig Het lijkt
cynisch, maar in feite heeft het Wes
ten geen andere keuze. De dunne
draad van de dialoog met Moskou
rigoureus doorsnijden heeft onvoor
spelbare gevolgen De communicatie
lijn tussen de supermachten kan en
mag niet worden verbroken. Dat wil
echter met zeggen, dat het Westen
maar alles moet slikken van de Sow
jets De tussenweg is de dialoog in
stand houden en wanneer noodzake
lijk strafmaatregelen tegen Moskou
niet uit de weg gaan
Dim
Vlucht Een Tsjechoslowaaks echt
paar met twee kinderen is met een
heteluchtballon naar Oostenrijk uit
geweken. Na een zorgvuldige voorbe
reiding was het gezin in de nacht van
woensdag op donderdag van een
plaats nabij de grens vertrokken.
Iers referendum
gen abortus
jH-'BLIN' (RTR) De Ieren hebben
een meerderheid van 2 tegen 1
jstemd vóór opneming van een om-
treden anti-abortusamendement in
fc grondwet.
Pt is donderdag duidelijk geworden
rl de eerste uitslagen van de desbe
treffende volksraadpleging. Overi-
jtns is maar ongeveer de helft van het
Mtal kiesgerechtigden komen opda-
Je eerste uitslagen van de 41 stemlo
ssen bevestigden wat opiniepeilin-
Jien in de voorafgaande tijd hadden
löorspeid dat het amendement de
jrondwet gemakkelijk halen zou. Wel
Pen de initiatiefnemers er teleurge-
jpld over zijn dat het electoraat zo
'leent is opgekomen.
