PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Russen halen Boeing met 269 mensen neer II Jitsjak Sjamir volgt Menachem Begin op Van den Broek tegen uitstel plaatsen nieuwe kernraketten AMERIKA EIST VERKLARING MOSKOU CÉ Moskoureis parlementariërs staat op losse schroeven de PZC vandaag NIEUWE LEIDER CHEROET Den Haag uit diepe afschuw Boeken fors duurder Later veel wind In de middag toenemende bewolking gevolgd door regen. Middagtempera- tuur ongeveer 20 graden. Wind draai end van zuidwest naar zuid. toene mend tot krachtig en aan de kust mogelijk tot stormachtig. 226e jaargang no. 205 Vrijdag 2 september 1983 tamse bv sinds 1881 UW ELEKTROTECHNISCH INSTALLATEUR Postbus 154 4460 AD Goes Telefoon 01106-1740 BRUSSEL (AFP/RTR) De bijeen komst van een speciale raadgeven de groep van de NAVO die vrijdag in Brussel zou plaatsvinden is uit gesteld. Dit heeft een woordvoer der van de Amerikaanse delegatie donderdag meegedeeld. De groep is belast met de voorberei dingen voor de onderhandelingen in Genève tussen de Verenigde Staten en de Sowjet-Unie over de plaatsing van raketten in Europa. Welinge lichte kringen achten het niet uitge sloten dat de plotselinge opschor ting van de bijeenkomst verband houdt met de verdwijmng van de Zuidkoreaanse Boeing 747 die vol gens de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, George Shultz. door een Sowjet-straaljager neerge schoten is Tijdens de bijeenkomst zouden de recente voorstellen van de Sowjet- Unie. een deel van haar SS-20 raket ten te vernietigen, bestudeerd wor den. De voorzitter van de groep. Richard Burt, die tevens onderminister voor Europese zaken is, wordt in Was hington opgehouden om de kwestie van het neergeschoten vliegtuig te bespreken. IVan onze correspondent) WASHINGTON De Verenigde Staten hebben van de Sowjet Unie onmiddellijk uitleg geëist over het zonder waarschuwing neerschieten, boven Russisch territoir, van een Zuidkoreaan se Boeing 747 met 269 passagiers aan boord. „De VS", zei Shultz, „reageren met walging". In Californië liet president Reagan weten dat de aanval onder geen enkele omstandigheid kan worden gerechtvaardigd en dat de Russen de wereld een verklaring schuldig zijn. Onder de slachtoffers is een lid van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, de Democraat Larry P.MacDonald, voorzitter van de ultra-rechtse John Birch Society. Washington overweegt de VN om een spoedbijeenkomst van de Veiligheidsraad te vragen. Zowel president Reagan als minister ministerie van luchtvaart deelde, ben dat bij de achtervolging betrok- van buitenlandse zaken Shultz heb ben in formele verklaringen gezegd geen reden te kunnen bedenken voor het vernietigen van de ongewapende Boeing, die volgens Shultz in Rus sisch luchtruim uit de koers was ge zonder verdere informatie te geven, cynisch mede. dat het niet op Rus sisch grondgebied was. Zodra kon worden bevestigd dat de Boeing was neergeschoten, hebben de Amerika nen de Russische zaakgelastigde ont- Actie raakt, na in Anchorage (Alaska) boden voor het overhandigen brandstof te hebben geladen voor het heftig protest. laatste traject van de route New York- Shultz zei geen aanwijzingen te heb- Stoel. Het is de tweede maal dat de Russen een Zuidkoreaans verkeersvliegtuig hebben beschoten: in 1978 werd een toestel dat van Parijs onderweg was naar Seoel, boven .Moermansk met twee raketten geraakt. Dat kostte twee doden, maar de piloot slaagde erin te landen op een bevroren meer. Gevolgd Shultz zei tijdens een persconferentie dat Russische radar het Zuidkore aanse vliegtuig anderhalf uur had gevolgd op zijn afwijkende koers boven Kamsjatka en het eiland Saka- lln, waar de Sowjet Unie belangrijke militaire bases heeft. De Amerikanen hebben via hun eigen en Japanse radar- en radiowaarnemingen kun nen vaststellen dat in totaal acht Russische gevechtsvliegtuigen zijn opgestegen. Een MIG 23, aldus Shultz, heeft ht verdwaalde vliegtuig negen minuten gevolgd. De piloot had voortdurend contact met zijn basis en was, op ruim negen kilome ter hoogte, dicht genoeg bij voor visuele waarnemingen. Later maakte en an het Pentagon verbonden inlich tingenofficier bekend dat de raket is afgevuurd door een onderschep pingstoestel van het type Sukhoi-15, een uit 1964 stammend gevechts vliegtuig. In nauwkeurig overleg met zijn com mandanten op de grond, schoot de Sowjet-piloot om 18.26 uur GMT een raket af en meldde dat het doelwit was vernietigd. Een uur nadien zijn Russische vliegtuigen gaan zoeken naar wrakstukken een ervan vond brandstofvlekken in zee. Protest Aanvankelijk waren er berichten uit Japan, dat het vliegtuig op Sakalin zou zijn geland, maar het Russische ken Russische piloten hebben ge poogd de bemanning van de 747 tot landen over te halen. Volgens de Russen echter had het vliegtuig geen navigatielichten en reageerde de pi loot niet op pogingen van de Russi sche gevecht-svliegers om hem bij een landing behulpzaam te zijn. Het pers bureau Tass. meldt mets omtrent het neerschieten van het passagiersvlieg tuig. maar zegt dat het na tweemaal het Russische luchtruim te hebben geschonden, zijn reis in de richting van de Japanse Zee heeft voortgezet. Een vertegenwoordiger van Korean Airlines, verklaarde in New York dat de piloten opdracht hebben om orders tot landen te gehoorzamen Maar de gezagvoerder van vlucht KOL 007 gaf aan de Japanse luchtverkeersleiding zijn positie op als ongeveer 160 kilo meter ten zuiden van Nemoero op het eiland Hokkaido, terwijl de Japanse luchtverdediging heeft vastgesteld dat hij zich boven het Russische ei land Sakalin bevond. Tot twee minu ten voordat het van de radarscher men verdween, was het Koreaanse toestel in contact met de verkeerslei ders. Crisissfeer SEOEL Een toestel van de Zuidko reaanse luchtvaartmaatschappij, dat gelijk is aan de Boeing 747 op deze foto. is donderdag door een Russisch vliegtuig neergeschoten. Een actie van Greenpeace heeft het Belgische dumpschip 'Falco' belet uit te varen en in de haven van Gent gehouden. Het actieschip 'Cedarlea' van de milieu-organisatie wacht het met afvalzuur geladen schip nu op de rede van Vlis- singen op. (PAGINA 11) Nazorg De nazorg voor psychiatrische patiënten in Zeeland geeft kopzorg. De sociaal psychia trische dienst moet op dit ter rein weer 'ouderwets' actiej worden. (PAGINA 13) Kotfbal Zaterdag begint de korfbal competitie. De Zeeuwse clubs proberen hun verloren positie terug te winnen. Spelers en trainers wegen hun kansen. (PAGINA 19) Radio en televisie, kunst: 2. Binnen- en buitenland: 3 en 5. Opinie, achtergrond: 4. Financiën, economie: 7. Provincie: 11, 13, 14 en 15. Sport: 17 en 19. WASHINGTON - Larry P. McDonald, lid van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden is een van de slacht offers van het Boeingdrama. irg iVan onze correspondenti JERUZALEM Jitsjak Sjamir is de opvolger van Menachem Begin. De afgelopen nacht werd hij onver wacht met toch nog vrij groot verschil verkozen boven zijn rivaal David Levi. Sjamir kreeg 437 stem men, Levi 302. De uitslag werd bekend na een chaotische vergade ring, waarop de aanwezigen uren lang op het definitieve resultaat moesten wachten. Verwacht wordt dat Sjamir zal proberen zo snel mogelijk liefst nog vandaag een nieuwe regering te vormen. De algemene verwachting is dat de Arbeiderspartij een goede kans heeft als hem dat niet zeer snel lukt. In 1957 vervulde Jitsjak Sjamir (68) een hoge functie bij de Mossad, Israels geheime dienst. Zijn rivaal David Levi i45i was een nieuwko mer in Israël Geboren in Marokko was hij met zijn familie op 19-jarige leeftijd naar Het Heilige Land geko men, de vervulling van een bijbelse droom. Maar het viel niet mee als Marokkaans immigrant te leven David was werkloos. Hij en zijn gezin moesten van de bijstand le ven. David beschouwde dat als een enorme vernedering. Hij maakte zich zo kwaad dat hij het kantoor van de bijstand binnenstormde, de deur uit zijn voegen rukte en de boel er kort en klein sloeg. De rechter had begrip voor zijn gevoelens, maar veroordeelde hem toch tot 12 dagen gevangenisstraf. In de gevan genis besloot David Levi met met geweld, maar met een grote mond dingen te veranderen: hij ging in de politiek. De keuze was niet moeilijk: bron van het kwaad in Israel was het heersende establishment. De heer sende Socialistische Partij, de Ma- pal-Europeanen die op de nieuwe Marokkaanse immigranten neerke ken. David Levi ging dus naar Che- roet een klein oppositiepartijtje van mopperende voormalige onder grondse strijders tegen het Britse gezag, die evenzeer gefrustreerd wa ren door de allesoverheersende Ma- pai. Jitsjak Sjamir had evenals Mena chem Begin deel uitgemaakt van die ondergrondse club, de „vechten de familie" genoemd Een club van extremisten die terreur en geweld met schuwden. De ..vechtende fami- lie" was na het uitroepen van Is raels onafhankelijkheid uitgeteld. Het bleef een klein partijtje van de middenstand met aanhangers uit Oost-Europa, met als grootste kwa liteit de oratorische gaven van hun leider Menachem Begin. Maar er was geen plaats voor veel politici, en Jitsjak Sjamir verliet dan ook snel de politiek, trad toe tot de inlichtingendienst Mossad. en in de jaren '60 ontwikkelde hij zich na zijn Mossad-camère tot een geslaagd zakenman. In 1965 begon de Cheroet-partij te groeien: de aartsvijand Ben Goe- rion was uitgespeeld. Begin sloot een verbond met de liberalen, en de oorlog van 1967 vervulde de droom van een Groot-Israël tot de rivier de Jordaan. Velen van de oud-strijders werden teruggeroepen naar de poli tiek. ook Jitsjak Sjamir. David Levi was intussen ook snel opgeklom men. In 1969 was hij al opgeklom men tot knessetlid voor Cheroet, vertegenwoordiger van een genera tie die zich door het socialistische Israël vertrapt en vernederd voelde. Toen Begin in 1977 aan de macht kwam. kreeg David Levi de vrij onbeduidende ministerspost van absorptie van nieuwe immigranten. Sjamir werd door Begin afge scheept als knessetvoorzitter. Toen Dajan als minister van buitenland se zaken aftrad, twéé jaar later, haalde Begin hem van de voorzit terszetel naar buitenlandse zaken, voornamelijk als tegenwicht voor de in zijn ogen te gematigde Ezer Weizman Het drama in het Russische lucht ruim heeft ln de verhoudingen tussen de VS en de Sowjet Unie voor een bizarre crisissfeer gezorgd. Reagan blijft echter gewoon met vakantie in Californië en minister van buitenland se zaken Shultz zegt zijn aanstaande ontmoetingen met de Rus Gromyko niet af, al zal de zaak wel ter sprake komen. De VS kunnen niet veel meer doen dan verontwaardiging en weer zin uitdrukken op een ogenblik dat de verhoudingen met de Russen lang zaam wat beter leken te worden Het lijkt echter onweerlegbaar dat het vliegtuig in Russisch luchtruim was, nabij belangrijke militaire bases. Het is waarschijnlijk dat de kwestie na zoiets als een betuiging van spijt uit Moskou over een betreurenswaardige samenloop van omstandigheden, zal worden toegedekt. Shultz zei niet te willen speculeren over de vraag of het Kremlin bij de opdracht tot vuren betrokken is geweest. De luide toon van de Amerikaanse protesten vindt ook een oorzaak in het feit dat Congreslid MacDonald onderweg was naar Seoel voor de herdenking van het feit dat 30 jaar geleden tussen de VS en Zuid-Korea een militair bijstandsverdrag werd gesloten. In de Zuidkoreaanse hoofd stad bevonden zich reeds andere Amerikaanse parlementariërs. Zuid- Korea heeft geen diplomatieke be trekkingen met de Sowjet Unie. DEN HAAG (ANP) De Nederlandse regering heeft „met diepe afschuw kennis genomen van het neerschieten van een Zuidkoreaans passagierstoe stel door Russische jachtvliegtui gen". De Nederlandse regering ..veroordeelt met kracht deze afschuwelijke daad en beraadt zich - in afwachting van nadere informatie - op de consequen ties die hieruit voortvloeien". Dit heeft een woordvoerder van het minis terie van buitenlandse zaken donder dagavond bekendgemaakt. 'Van onze parlementaire redactie DEN HAAG De Nederlandse rege ring voelt niets voor een uitstel van de plaatsing van nieuwe kernwapens in West-Europa om de onderhande lingen over wapenbeheersing in Ge nève meer kans van slagen te geven. „Tenzij er een onderhandelingsresul taat is dat ze overbodig maakt, zal de plaatsing vanaf december worden geëffectueerd", zei minister Van den Broek (buitenlandse zaken) donder dag in de Tweede Kamer Overigens is Nederland pas eind 1986 aan de beurt en handhaaft de regering het voorbe houd wat betreft de plaatsing van 48 van de 572 kernraketten in ons land De linkse fracties in de Tweede Ka mer hekelden de prompte verwerping door de regering van een recent Grieks voorstel om de plaatsing van NAVO-wapens een half jaar op te schorten. Tijdens een spoeddebatje Van den Broek vroeg Klaas de Vries (PvdA) de rege ring in een motie om een soortgelijk initiatief te nemen. ..Als de onderhan delingen in Genève meer tijd vergen, dan moet die tijd gegeven worden", aldus De Vries. De PvdA'er. die steun kreeg van D'66. PSP. CPN en PPR noemde het „een tragische vergissing" om het Griekse voorstel te verwerpen. „De regering neemt het risico, dat de Geneefse onderhandelingen door de nu aanwe zige tijdsdruk geen resultaat opleve ren. Dat zal een gevaarlijke nucleaire escalatie veroorzaken", waarschuwde De Vries Minister Van den Broek betoogde dat juist het Griekse voorstel de kans van slagen in Genève ondermijnt. „Het zou een fundamentele wijziging zijn van de Westerse onderhandelingspo sitie. in een zeer moeilijk stadium van de gesprekken". Waaraan Van den Broek nog toevoegde, dat de Grieken met hun voorstel in EG-verband aan Minstens 44 doden bij ontploffen trein met benzine SALVADOR DE BAHIA (UPL'RTR) Een ontspoorde trein die benzine vervoerde is donderdag ontploft, waardoor een gedeelte van een stad in het noorden van Brazilië in lich terlaaie kwam te staan. Hierbij kwa men minstens 44 mensen om het leven en liepen meer dan honderd ernstige verwondingen op. Drie wagons vatten vlam nadat een trein in Pojuca, 70 km ten noorden van Salvador de Bahia. uit de rails liep Onder de slachtoffers zouden zich veel kinderen bevinden die met kannen de uit de wagons stromende benzine probeerden op te vangen. De vuurbal bereikte een hoogte van 30 meter en zond vlammen tot in het centrum van de stad. het verkeerde adres zijn. „Dit onder werp hoort bij uitstek in de NAVO thuis", aldus de minister. De jongste voorstellen van de Russi sche leider Andropov (reductie van het aantal SS-20-raketten tot 162. evenveel als het totale arsenaal Fran se en Bntse kernwapens) noemde Van den Broek weliswaar eën stap ln de goede richting, maar niet opzienba rend. Ook op dit punt verschilde hij grondig met de linkse fracties ln de Tweede Kamer. Hij bestreed een mo tie van Engwirda (D'66). die de Franse en Britse kernwapens bij de gesprek ken in Genève wilde betrekken. „Complicerend en vertragend", oor deelde Van den Broek, „wat de kan sen op resultaat niet vgrgroot". De regeringsfracties CDA en WD steunden de bewindsman. DEN HAAG (ANP) Uitge vers mogen de prijs van hun boeken met 3,4 procent verho gen en de boekhandel mag die verhoging in de winkelprijs doorberekenen. Staatssecre taris Van Zeil van economi sche zaken heeft dat besloten. De prijzen gaan omhoog op grond van de kostenstijgingen in het afgelopen kalenderjaar. Het gaat vooral om gestegen loonkosten en gestegen kosten van drukken, zetten en bin den. aldus het ministerie van economische zaken. I ADVERTENTIE) (Van c s parlementaire redactie i DEN IIAAG. BRUSSEL Dc reis van een Nederlandse parlementai re delegatie naar Moskou gaat vol gende week misschien niet door. uit protest tegen het neerschieten van een Koreaans verkeersvlieg tuig in het Russische luchtruim. De delegatie, die momenteel voor een reeks voorbereidende gesprek ken bij de NAVO in Brussel is, moet nog een beslissing nemen. Maar VVD-leider Nijpels, die met zijn collega's Den Uyl (PvdA) en De Vries (CDA) tot het gezelschap be hoort, liet donderdagavond weten dat hij niet naar Moskou gaat. als blijkt dat het vliegtuig met de 269 passagiers bewust is neergehaald. Minister Braks (landbouw en visse rijl. die eveneens voor volgende week een trip naar de Sovjet-Unie op zijn programma heeft staan om over wederzijdse samenwerking te praten, heeft zich nog niet beraden op het eventueel afzeggen van zijn reis. Relus ter Beek (PvdA), die de Ne derlandse parlementaire delegatie naar Moskou. Washington en Bonn leidt, zei donderdagavond in Brus sel dat zijn groep nog geen stand punt over het al dan niet vertrekken naar de Russische hoofdstad heeft bepaald We willen eerst meer we ten over de toedracht van het inci dent. ook de Russische verklaring horen, en dan eens rustig onderling overleggenaldus Ter Beek Daar bij zal meespelen, hoe de opstelling van de Nederlandse regering zal zijn en of de Amerikaanse minister van buitenlandse zakqn Schultz aan de gebeurtenis gevolgen verbindt voor de geplande ontmoeting met zijn Sovjet-collega Gromyko 1ste-klas behang nog goedkoper Kom kijken en vergelijken bij Zeeland's goedkoopste behangzaak. Geen overjarig behang, maar uitsluitend 1ste keus en de laatste dessins. Tijdelijk bij aankoop van minimaal 50,- behang een grote jute draagtas kado (1 tas per klant). Op op. HERMESWEG 23 VLISSINGEN TEL. 01184-16342

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1983 | | pagina 1