KOPPELTRUC
'Huwelijk' beeldplaat en computer
ideaal voor onderwijs en instructie
PZC/'
Schoolklas kan deelnemen aan
onderwijs op handcomputer
S 1J0ENSDAG 31 AUGUSTUS 1983
(Door Hugo van der Heem)
ecept voor de koppeltruuk: men neme een beeldplatenspeler, verbinde hem via een
A/koppelkastje aan een microcomputer en garnere het geheel met randversieringen als een
chijvengeheugen (disc drive), een printer, een tv-ontvanger voorzien van Teletekst, een
ïonitor, een cassette-recordertje en een modem (een kastje om de microcomputer met de
elefoon te kunnen verbinden). Allemaal zaken die bij een computer horen.
)eze merkwaardige receptuur lijkt op gang geeft tot het beeldmateriaal
et eerste gezicht alleen iets te maken (mag ik beeldje nummer 765223 van
iet laboratoria van elektronica-tech- u?). Dat beeldnummer kan zichtbaar
euten en niets uitstaande te hebben worden gemaakt op het tv-scherm.
net het ideale elektronische instruc-
ie-medium voor de nabije toekomst. VLP het behoud van het beeld tijdens
'och is dat wel degelijk het geval, het zeer snelle zoeken. De fraaie slow-
Jntdaan van technische rimram is motions (voor- en achteruit) even bui-
et elektronische huwelijk eigenlijk ten beschouwing gelaten,
eel eenvoudig: hij bestaat uit de
ombinatie van de begrippen beeld-
laat en microcomputer, die allebei al
ij algemeen bekend zijn.
indanks de ingewikkelde techniek
mtstaat er een technisch perfect sys-
:em, dat zelfs door een basisschool-
lerling te bedienen is. Het wordt een
ipel van vraag en antwoord, omlijst
al of niet bewegende kleuren-
lelden en (stereo)geluid. Visueel, au-
itief en voor onderwijzers ook even-
leel te controleren op antwoord-
ibruik. Het geheel lemert uiteraard
idividuele audio-visuele instructie
laar de allermodernste snit.
zetten van informatie die de leerling
vanaf de beeldbuis nog wat langer wil
vasthouden), van een audiocassette
recorder (voor extra gesproken woord
Tenslotte is een sterk punt van de of muziek); van een modem om de
microcomputer te verbinden met het
telefoonnet, (om bijvoorbeeld Viditel
of een andere computer te raadple
gen) en varl een disc drive (een sneller
Programma 's
Computer
De tweede hoofdrol bij de koppel- niet noodzakelijk,
truuk wordt vervuld door de micro
computer, die als individu ook het
onderwijs niet onberoerd zal laten.
We geven hier in het kort de eigen
schappen van zo'n machine. Micro
computer: klein van omvang, niet
meer dan een schrijfmachine-toet-
senbordje met een plastic kast erom
heen.
geheugen voor de microcomputer dan
de standaard-cassettebandjes). Voor
de koppeltruuk zijn deze zaken echter
Alleen kan de microcomputer... niets.
De microcomputer wordt bij de proe
ven „gevoederd" met een program
ma, dat in twee hoofdmoten uiteen
valt. De ene helft leert de computer
met de beeldplatenspeler samen te
werken. In de andere helft zit de
eigenlijke „les" (geachte computer,
wilt u eerst op de monitor tekst A
Maar is hem via een cassettebandje o! |a,en zlen „achlcn ]eeriins
(sneller) via een magneetschijfje (disc
drivè) een programma toegediend.
knopje 3 heeft ingedrukt en vervol
gens de beeldplaat starten op teller-
Maar de STER-spot houdt nu op:
leant de koppeltruuk is nog niet te
«oop. hij bevindt zich in het experi-
pienteer-stadium. Mocht hij over en- - - ,-. vumuutci,
iele jaren het stadium der volwassen- of een forse treinbotsing op het zolder- kn0„ je 3 heeft ingedrukt start dan de
meid (lees: verkoopbaarheid) hebben emplacement. Er bestaan tegenwoor- heeldplatenspeler op tellerstand 1826
*ereikt, dan moet iedere onderwijs- dlS de gekste programma s om de
en als knopje 2 is beroerd, ga dan
kracht of instructeur in elk vak dan microcomputer mee te ..laden bij- tcrug naar 0724 en start de speler op
lok hem zeker gaan bewonderen. Al voorbeeld allerhande ingewikkelde dal punt
jestaat dan het directe gevaar dat hij spelletjes.
mf zij onmiddellijk door de knieen Leerprogramma sZeker, ook die zijn gjj de onvermijdelijke multiple choi-
iaat Want dit elektronisch huwelijk er voor de microcomputer. Alles voor
ce-vragen kan de computer er dus
lierbergt alles in zich, wat een audio- de neu^ van de leerling, keurig op een voor zorgen, dat een juist antwoord
yisuele leerprestatie maar aantrekke- tv-monitor. Maar toch net nog een een voortgang van de les oplevert en
Jijk kan maken. Daarom nu vast een beetJe te saai- al die lettertjes, cijfer- een verkeerde keuze het onderricht
[korte analyse van deze eendrachtige ^jes ,en grafiekjes. Te saai zondei jaat, terugkomen naar het punt waar
Samenwerking tussen beeldplaat en mooie kleurenplaatjes, dan wordt het de leerling de kluts verloor,
microcomputer, mogelijk gemaakt De leerling or de volwassene d.e
LaserVision, zou dat niet wonder- structies ontvangt, kan op ieder mo-
schoon zijn?
- tlt'iid ui ucpiuuiudi oiai mi uu ttuui-
dan kan hij razendsnel zorgen voor J, d 1826?| dl. lUten
administratie, tekstverwerking, tem- aatd 00k clcmcntcn „pasteeën a|s:
peratuurregeling een spelletje schaak Computcr, a,s de„ brave i«riing
nf ppn fm-cp trpinnntcmff rtn hpt 7nlr)pr.
In de Philips-laboratona wordt er
sinds enkele jaren driftig mee geexpe-
ment (mocht hij de draad kwijt zijn)
gebruik maken van de „rode knop"
Er treedt dan geen schietstoel in
werking, maar de les wordt door de
rimenteerd. De proeven gaan uit van computer onderbroken met vragen
ook wei miste een bee^dPlaatsPeler' die door een als „Wil je ermee kappen, wil je verder
vi p Aan v Hen microcomputer wordt bestuurd Er gaan. wil je een paar minuten terug ol
k„am „„„„m,,,,mtde hos waar- w„ jc enRde vrage„ d„ gedec|te
Veelbelovend
door de elektronica.
beeldplaat
•Even in het kort het geheugen opfris-
,'sen. De beeldplaat is een uitvinding
van Philips, sinds kort te koop op de-
jvaderlandse markt, ook wel luiste
rend naar de naam VLP (van Video kwam een opstelling uit de bus. waar-
ËrëfSiï&S
LaserVision zijn fraaie beelden tovert zijn wenSen kenbaar maken.
'Wat was dat ook al weer voor een en een waarop de computer zijn in-
ding? Eigenlijk niets anders dan een structies aan de leerling meedeelt
I grammofoonplaat met televisiebeeld, voor een goed verloop van het lespro-
Een zilverkleurige schijf (30 cm), met gramma. Om het geheel te complete- De cursus die audio-visueel op deze
onderhuids de beeld- en geluidsinfor- ren wordt tevens gebruik gemaakt wijze wordt uitgestort over de cursist
matie, goed voor tweemaal dertig van een printer (voor het op papier of leerling (het systeem zal vrij duur
minuten beelden en geluiden. De VLP
dient te worden afgespeeld in een
speciale doos. die op een tv-toestel
kan worden aangesloten Het video
beeld wordt daar contactloos via
een laserstraaltje uit de plaat „op
gevraagd". De schijf is derhalve nogal
ongevoelig voor stof en beschadigin
gen. Onderstreept dient te worden,
dat het gaat om kant-en-klare beeld
platen uit de winkel, die de consu
ment kan afdraaien. Hij kan er dus
niet zelf mee opnemen, zoals met zijn
video-cassetterecorder
Maar wat een verschil in beeldkwali
teit en in geluidsweergave tussen de
beeldplaat en de videocassette! De
beeldplaat-beelden zien er werkelijk
„gestoken scherp" uit, de plaat kan
als een ware dia zonder het geringste
storingsrimpeltje worden vastgezet
op een beeld. Het stereo-geluid is van
hifi-kwaliteit. Daar wordt zelfs de bes
te video-cassetterecorder een beetje
bleek van om de neus.
Er bestaan meer beeldplaat-systemen
dan LaserVision van Philips, maar die
werken volgens een ander principe en
missen een speciale eigenschap die
voor de koppeltruuk onontbeerlijk is.
Elk van de duizenden opgeslagen
beeldjes heeft in het Eindhovense
systeem namelijk een beeldnummer Bij de toekomstige beeldplatenspeler hoeft men alleen het scherm aan te raken
meegekregen, dat razendsnel op elke bijvoorbeeld om aan te geven welk antwoord juist is. De cursiste kiest een van
willekeurige plek van de plaat toe- yier mogelijke antwoorden.
zijn en dus eerder bij allerhande cur
sussen dan bij het onderwijs worden
toegepast) is meestal geschreven door
een vakman. Het is echter de bedoe
ling dat een leraar of cursusleider zeil
ook zijn instructies kan geven aan de
computer, overigens uitgaande van
een bestaande beeldplaat. Of dat ook
mogelijk te maken is, onderzoekt men
momenteel. Dit leerkundig geëxperi-
menteer wordt bedreven door Philips
in het Natuurkundig Laboratorium
(of NatLab voor de kenners) en aan de
universiteit van Nijmegen in het prac
ticum „Non-verbale communicatie"
voor psychologie-studenten Alles
werkt veelbelovend, al werd duidelijk
dat het „sociale element" wordt ge
mist. Een beetje met elkaar babbelen
tussen de koppeltruuk-lessen door
blijft onontbeerlijk.
Illustratief zijn misschien wat cijfer
tjes. afkomstig uit een onderzoek dat
in 1980 is verricht na een demonstra
tie van het gekoppelde duo beeld
plaat microcomputer, dus nog in het
zeer experimentele stadium.
Honderd-en-een mensen wilden wel
als proefkonijn dienen en namen
plaats achter de knoppen. Bij vier
slachtoffers zat de les al bij de intro
ductie in de knoop, zodat 97 kandida
ten de eindstreep haalden Bij een
testtijd van 9 minuten 21 seconden
was het goed voor 15 uur, 7 minuten
en 41 seconden beeld en geluid.
Er werden in die periode alles bij
elkaar 1520 knoppen ingedrukt, waar
onder 98 op de verkeerde manier Het
ging om „lessen" in gastronomie en
aanverwante zaken. De meeste men
sen kozen voor het programma
..Wijn", tweede werd „Kaas" en derde
„Tomatensaus"
Lang niet iedere leerling hield het vol.
Bij „Wijn" keek 80 procent de hele
videofilm uit en beantwoordde 42 pro
cent alle vragen. In totaal werd er
door 95 procent van alle slachtoffers
wel eens op de rode stopknop ge
drukt. omdat men het spoor bijster
was.
Aan het einde van de test werd de
slachtoffers gevraagd of ze het nieu
we. gekoppelde medium hadden ge
waardeerd. „Ja", zei 90 procent en op
de vraag of men moeite had gehad
met het bedienen van de knopjes zei
slechts 4 procent .ja". Het werken
met twee tv-schermen werd door 79
procent niet als hinderlijk ervaren,
zowel bij het lopen van de video
beelden als tijdens het piekeren over
de gestelde vragen.
Video-recorder
Zeer ijverige lezers van dit soort arti
kelen zullen wellicht opmerken dat er
al een werkende koppeltruuk bestaat,
bijvoorbeeld met een semi-professio-
nele U-Matic videorecorder. Zeer
juist, maar hier wordt de computer
gecombineerd met een video-casset
terecorder. iets anders dus. Het gaat
ook niet om een gewone microcompu
ter. maar om een speciale, door Sony
vervaardigde „videoresponder", die
de U-Matic-cassette in de recorder
van de nodige instructies voorziet,
Ook dat werkt (en is al te koop), maar
de voordelen van het elektronische
huwelijk met de beeldplaat boven de
cassette-methode zijn talrijk en liggen
in de sectoren stilstaand beeld, fraai
geluid in stereo, instructie-veelzijdig
heid en computer-vrijheid, naast een
volstrekte afwezigheid van slijtage bij
de beeldplaat De videoresponder
geeft gewoon veel minder variatie en
mogelijkheid, en werkt minder snel
dan de beeldplaat. Wel is het bij de
videoresponder mogelijk om eigen (vi
deofilms van lesvragen te voorzien,
wat met de beeldplaat niet kan.
Bij Philips zijn ze niet alleen goed in
de koppeltruuk. maar denken ze ook
aan de grote verdwijn-truuk. Moge
lijk slokt de beeldplatenspeler in de
toekomst de micro-computer name
lijk op. en is er geen sprake meer van
een koppeltruuk. maar van een be
taalbare, geïntegreerde en program
meerbare instructie-eenheid.
(Door Jan de Vos)
Renault heeft voor het modellen-
jaar 1984 geen groot nieuws te
melden. Slechts een aantal wijzigin
gen bij bestaande modellen en de
komst van enkele nieuwe versies die
het aanbod verder moeten complete
ren. Zo komt na de R-9-dicsel nu ook
de R-ll-dicsel op de Nederlandse
markt, voorlopig in één uitvoering,
namelijk de driedeurs GTD. Renault
wil daarmee een directe concurrent
van VW Golf-diesel en de Kadett-
diesel op de markt brengen.
De GTD beschikt over de 1595 cc
diesel (zoals de R-9 ook heeft) met een
vijfbak. Het vermogen is 55 pk. Om
dat de R-1I met zijn 885 kg een soort
lichtgewicht is. presteert deze versie
het om toch nog 150 km per uur te
halen en nog zuinig te blijven: één op
22.7 bij 90 km per uur constant (prijs is
f22.855).
Een tweede nieuwigheid op onze
markt is de R-l 1 met automaat, hele
maal volgens de techniek van de R-9
automaat. Dit overbrengingsaggre
gaat wordt gestuurd door een micro
processor, waardoor onder meer het
tijdig overschakelen nagenoeg schok
vrij gebeurt en het brandstofgebruik
zo laag mogelijk wordt gehouden. De
motor van 1,4 liter is goed voor een
topsnelheid van de R-ll Automatic
van 156 km per uur Ook alleen drie
deurs te leveren (f22.300)
De wijzigingen aan de bestaande mo
dellen zijn detailverbetenngen, en
wat meer ingrijpend zou men het
vernieuwde dashboard van de Fuego
kunnen noemen. Ten slotte zullen
voor 1984 alle Renault-modellen een
voorruit van gelaagd glas hebben.
Volkswagen
Volkswagen-Audi (VAG) heeft voor
het volgende jaar alleen maar een
volkomen nieuwe Golf te bieden. Voor
de rest zijn de personenputo-modellen
van VW wel ivoor 1984) belangrijk
vernieuwd. Want. zo zegt men bij VW,
ook de beste technische oplossingen
zijn nog voor verdere verbeteringen
vatbaar Wil je als autofabrikant je
succesmodel handhaven, dan moetje
dat succes gewoonweg verlengen door
autovaria
„modelaanpassing", aldus VW. Daar
achter gaat een omvangrijk program
ma schuil Men moet het goede zo
mogelijk verbeteren, en wensen van
de klant inwilligen: zuinigheid verho
gen. kwaliteit opvoeren, onderhouds
kosten verlagen en levensduur verho
gen.
Zo zijn de personenautomotoren van
VW flink onder handen genomen, bij
voorbeeld door een nu bereikt relatie!
hoog koppel (is trekkracht) bij lage
toerentallen. Die motoren zijn elasti
scher isoepeler) en minder lawaaiig.
Het betreft verbeteringen aan de klei
ne vier-cilinder van 1043 en 1272 cc
(40-75 pk), de grotere viercilinder van
1296, 1588, 1595 en 1781 cc (60 tot 112
pk) en de vijf-cilinder motor van 1994
cc (115 pki Al deze motoren, tot nog
toe heel betrouwbaar gebleken, zijn
weer eens grondig verbeterd, bijvoor
beeld door andere compressieverhou-
dingen
Alle VW-modellen hebben betere
voorstoelen gekregen. De kritiek op
de gele lichtdiode kan nu vervallen:
grootlicht ingeschakeld wordt nu ge
meld door een blauw controlelampje
Bij de Polo is er een gedeelde achter
bank, de Scirocco heeft thans op de
voorruit twee ruitewissers en de Pas
sat heeft wat bredere banden van huis
uit meegekregen.
Lerares en leerlingen rond de handcomputer in het schoollokaal.
(Door Hugo man der Heem)
De computer is op school nog een vreemde eend in de bijt. Hier en daar
staat er al eentje in de klas, de bibliotheek of de lerarenkamer. Niet
meer dan één exemplaar meestal, want de microcomputer met alles erop
en eraan kost veel geld. en de schoolbudgetten zijn krap in deze benarde
tijdenm I11 Friesland woont een pubticist met een computerknobbel, die
een heel andere aanpak heeft uitgedofterd voor de invoering van de
computer in de klas. Hij gaat niet uit van de micro-computer (met de
efmetingen van een schrijfmachine en een prijskaartje van tussen de
duizend en tienduizend gulden) maar gelooft heilig in de HANDeompu-
ter. Die heeft het uiterlijk van een wat ingewikkelde rekenmachine en
kost niet meer dan enkele honderden guldens.
Elke leerling naar school met zo n kosten „Met zo'n bedrag, als dat
handcomputer in de tas? Een toe
komstbeeld dat voor Raymond
Bakker (36). publicist op het gebied
van informatieve en educatieve za
ken, beslist geen afschrikwekkend
beeld vormt Zijn werkkamer staat
dan ook vol apparaten, die inder
daad treffende gelijkenis vertonen
met wat overdadige van knopjes
voorziene pocket-calculators. Maar
schijn bedriegt m dit gevalm
„Rekenapparaten en computers
zijn volledig naar elkaar toege
groeid", vertelt Raymond Bakker.
„De oorspronkelijke handcomputer
beschikbaar is. zou je een klas kun
nen volzetten met handcomputers.
Als je voor handcomputers kiest,
kun je om te beginnen overgaan van
het 'distribueren' van leerlingen
richting verdoemhoekje naar de
gewone klassikale situatie waarbij
de leerkracht ook het contact
houdt"
.Want stel je maar even voor. wat er
in het verdoemhoekje gebeurt Bij
instructie en traimng van leerlingen
loop je daar al tegen op Dat is echt
een rampzalige gebeurtenis, in aan
merking genomen hoe slecht de
is regelrecht ontwikkeld uit het meeste handboeken zijn en dan
rekenapparaat Dat is goed te zien
aan de hand van een frappant voor
beeld". Hij haalt een doosje tevoor
schijn. „Dit is de eerste handcom
puter, uit 1980. Op de voorkant
staat POCKETCOMPUTER. Op de
achterkant staat ELECTRONIC
CALCULATOR Je ziet dat later
doorgaans nog niet eens vertaald.
Een leerkracht moet gewoon voor
elke leerling weer een hoeveelheid
tijd uittrekken daar in dat hokje. En
er kan ook gemakkelijk iets gebeu
ren met de software (de program
ma's die zorgen dat de computer
bijvoorbeeld een les afdraait)
nog wel bij enkele types; men wist een leerling daar tegenaan loopt.
zelf niet goed wat het was".
De handcomputer stamt dus be
wijsbaar van de calculator af en is
geboren vanuit de gedachte dat je
een rekenmachine zou moeten ont
wikkelen met een taal, een geheel
van bediemngsvoorschriften, die
meer gericht is op de gebruiker en
zijn manier van een probleem for
muleren In elk geval anders dan de
manier, waarop de zogenaamde
programmeerbare rekenapparaten
werkenm Bovendien hoeft een zak
computer niet zo duur te zijn en
daar zitten de mogelijkheden voor
het onderwijs.
Verdomhoekje
„Kijkend naar de economische si
tuatie mag jc blij zijn, als een
school een budget heeft, groot ge
noeg om een tafel-computer aan te
schaffen. Det kost circa tiendui
zend gulden. Zo'n apparaat komt in
een soort 'verdoemhoekje' te staan
en de leerlingen worden er stuk
voor stuk naar toe 'gedistribueerd'.
Maar volgens mij is het ideale
patroon, dat de computer gedistri
bueerd wordt. Verder is het zo. dat
goed onderwijs niet ophoudt aan
de schoolpoort. Goed onderwijs be
tekent ook, dat er thuis het nodige
gedaan wordt. Met het traditionele
leermiddel, een schoolboek, is dal
geen probleem. Dat kun je mee
naar huis nemen. Dat heeft iets te
maken met de prijs: boeken zijn
goedkoop genoeg om iedere leer
ling zijn eigen exemplaar te geven.
Een een boek kun je ook met een
hand oppakken. Hel heeft geen
stroom nodig en geen apparatuur
om het te lezen".
„Zou het met ideaal zijn om een
apparaat te hebben, een soort infor
matieverwerker. met precies dezelf
de eigenschappen'' En het voordeel
van zo'n apparaat is datje informa
tie kunt manipuleren. Het boek is te
vergelijken met een grammofoon
plaat of videoband Je kunt het
afdraaien, en daar blijft het bij. Een
schrijver kan de boek-stof op een
heel slimme manier opzetten, maai-
|e kunt er nooit meer of minder van
maken".
„Een computer is een heel ander
ding, een wezenlijk nieuwe fase in
de ontwikkeling. Daar kun je voor
het eerst informatie instoppen en er
dan verschillende kanten mee op
gaan Je kunt er beslissingen inbou
wen. zodat hij uit verschillende mo
gelijkheden er een kiest. De hand
computer heeft dus precies dezelfde
functionele eigenschappen als het.
boek"
Klas vol
Raymond Bakker keert terug naar
de tienduizend gulden, die een 'aan
geklede' tafelmicrocomputer moet
kan hij proberen zichzelf te redden,
maar meestal rent hij terug naar de
klas, interrumpeert de les en de
leerkracht moet dan kiezen hij laat
al zijn andere leerlingen in de steek
en gaat mee naar het 'verdoem
hoekje'. of hij moet de leerling met
het computerprobleem afschepen
met het spijt me, maar ik kan er nu
niet tussenuit".
Terug naar de handcomputer Bak
ker denkt bij ztjn enthousiaste be
toog voor dat apparaat aan alle
soorten onderwijs. „Vanaf de lagere
school, zeg maar tweede, derde
klas". Hij onderstreept deze krasse
uitspraak met een soort lessenaar,
die aan een van de handcomputers
kan worden gekoppeld. „Ik denk
dat een toetsenbord jonge kinderen
nog afschrikt, alhoewel die drempel
bij kinderen niet erg hoog is. Het
standaard-toetsenbord, met de
QWERTY-opstelling (de sclirijfina
chme-mdelingl kan in zo'n geval
worden vervangen. De lessenaar
Raymond Bakker spreekt van een
elektronische lei krijgt een trans
parant vel over zich uitgespreid
waarop rechts het alfabet in de
gewone ABCDE-opstelling dooi
kindervingertjes kan worden 'be
drukt' en links voor kinderen die
nog niet vlot lezen, zelfs kan worden
gewerkt met fruitsymbolen, die het
jonge kind gewoon kan aanraken'
Toepassing
Wat zijn de toepassingen voor de
computer op school? Bakker: „Je
kunt globaal met de computer op
school een stuk of vier, vijf dingen
doen en dan laat ik even de admini
stratieve functie buiten beschou
wing. Vaak wordt voor onderwijs
doeleinden een beroemde driede
ling gemaakt, je kunt lesgeven
MET, DOOR en OVER de compu
ter".
„Onderwijs MET de computer wil
zeggen dat het apparaat de rol
vervult van technisch hulpmiddel.
In dat opzicht zou de handcompu
ter slechts een veredelde calculator
zijn Maar laat ik er snel aan toevoe
gen. dat een van de meest in het
oogspringende verschillen tussen
de calculator en de handcomputer
is. dat de calculator alleen met
getallen werkt en de handcomputer
ook met teksten overweg kan. Geen
hele lappen tekst, want daar is het
toetsenbordje te peuterig voor.
maar tekst voor het opbouwen van
een dialoog in je programma's. Je
kunt op een veel hoger, zeg maar
mensplijk niveau met. de handcom
puter werken".
„Dan het onderwijs DOOR de com
puter Dan ga je de computer ge
bruiken als leermachine. Daar zijn
nogal wat eisen voor. De handcom
puters zijn daar wel geschikt voor,
zij het met een zekere beperking.
Hoewel, op de onlangs gehouden
Hannover Messe zijn handcompu
ters aangekondigd, die niet meer
onderdoen voor tafel-computers en
ook nog voor zeer redelijke prijzen".
„De derde toepassing gaat OVER
de computer het leren programme
ren. Daarvoor is de handcomputer
erg geschikt. Dat gebeurt in Basic.
Dat is een computertaal, die gericht
is op de gebruiker en niet speciaal
op het apparaat. Basic werkt met
trefwoorden die uit de normale En
gelse) spreektaal afkomstig zijn. De
bedoeling is om mensen met Basic
te leren snel met de computer om te
gaan".
Experiment
Er blijkt in Nederland al een experi
ment met handcomputers op school
gaande te zijn. Het gaat om een
proef op een school in Ede met
Sharp-handcomputers. Meer scho
len zouden kunnen volgen, als ze
van liet bestaan van handcompu
ters afwisten Bij de proef die in
samenwerking met het ministerie
van onderwijs -dit najaar wordt ge
start op diverse schooltypen gaat
het ook weer om tafelcomputers,
micro's van Philips en van een
andere Nederlandse fabriek MCP.
de Aster
Bakker eindigt met een sterk voor
beeld ten gunste van zijn geliefde
handcomputer: „In het technische
onderwijs moeten de leerlingen
een rekenliniaal aanschaffen, die
wel honderdvijftig gulden kost of
wetenschappelijke calculators die
nog veel duurder zijn. In veel ander
bijvoorbeeld middelbaar on
derwijs schaft men ook een gewone
calculator aan. Een klein bedragje
meer en het is een handcomputer".
Hij houdt trots een kleine compu
ter omhoog en vervolgt: „Deze in
vorig jaar door de Technische Ho
geschool in Eindhoven op de boe
kenlijst gezet. Misschien komt het
in de toekomst in het hele onder
wijs nog wel eens zover".
Raymond Bakker tussen een uitbundige verzameling handcomputers (vd
Heem l.