m
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Begin zet besluit
tot aftreden door
Uitstel hergroeperen van
troepen Israël in Libanon
Geen hogere prijzen boeren in '84
FORMATIEPOGINGEN AL BEGONNEN
AS
Kapers: vliegtuig tot
ontploffing boven Irak
i
i
pta gaas
Vertrek ruimteveer in
nachtelijke onweersbui
de PZC
vandaag
Walesa geeft
toe aan
autoriteiten
PZC te laat
door storing
OPNIEUW LEDEN VREDESMACHT GEDOOD
Periode-Begin
afgesloten
STONE SPREEKT
MET VERZET
EL SALVADOR
Zonnig
Middagtemperatuur omstreeks 26
graden, maar aan zee enkele graden
lager. Zwakke wind, rond kracht 2
uit uiteenlopende richtingen. Aan de
kust in de middag mattige noord
oostelijke wind, kracht 4.
!26e jaargang no. 203
Ifoensdag 31 augustus 1983
Peugeot
Talbot
westhavendijk 148 4463 AE goes 01100 20620
BRUSSEL (ANP) - Ministers van
buitenlandse zaken, financiën en'
landbouw van de tien EG-landen
hebben dinsdag in Brussel gespro
ken over de manier waarop de
enorme financiële problemen van
de gemeenschap moeten worden
opgelost. De in totaal ruim dertig
bewindslieden beperkten zich ech
ter tot het uiteenzetten van beken
de standpunten.
In oktober en november zullen spij
kers met koppen moeten worden
geslagen, willen de staats- en rege
ringsleiders in de Griekse hoofdstad
kunnen aangeven hoe, volgend voor
jaar, de problemen moeten zijn op
gelost.
Het voorstel van de commissie, het
'dagelijks bestuur van de gemeen
schap', om enkele jaren een terug
houdend landbouwprijsbeleid te
voeren, werd dinsdag in Brussel in
feite door alle landen ondersdfire-
ven, zo deelde minister Braks na
afloop mee. Omdat de gemeen
schappelijke landbouwprijzen voor
dit landbouwjaar voor Nederland al
vrijwel neerkomen op een bevriezing
van het prijspeil, meende de minis
ter de Nederlandse boeren nu al te
kunnen zeggen dat zij voor het vol
gend jaar maar niet op een prijsver
hoging moeten rekenen. Zij moeten
ook voorzichtig zijn met investerin
gen, omdat die zouden kunnen wor
den afgestraft.
Minister Braks zei het „volstrekt
oneens" te zijn met het Landbouw
schap, dat heeft becijferd dat de
boereninkomens met een kwart zou
den kunnen teruglopen als de com
missievoorstellen ongewijzigd zou
den worden aanvaard.
Van onze correspondent)
JERUZALEM Premier Begin treedt af. Hij heeft zijn definitieve besluit dinsdagmiddag
bekendgemaakt. Om tactische redenen wacht hij nog enkele dagen met zijn formele
ontslagbrief, teneinde de vorming van een nieuw kabinet mogelijk te maken zonder dat de
oppositie in staat gesteld wordt een formatiepoging te ondernemen. Er wordt al druk
gewerkt aan de vorming van een nieuw kabinet op basis van de oude coalitie. De meest
waarschijnlijke kandidaat-premier is de huidige minister van buitenlandse zaken Shamir.
Minister van financiën Arridor zou naar buitenlandse zaken gaan, terwijl oud-minister van
defensie Sharon gerehabiliteerd zou worden. Volgens dit plan wordt hij verantwoordelijk
voor nederzettingenzaken.
Definitiefis dat nog allemaal niet. Het te antwoorden, en dan tevens de dag meel een feit is. kan voorkomen wor-
ls niet uitgesloten dat er binnen de vast te stellen waarop hij naar de den dat oppositieleider Peres een se-
L.ikoed een machtsstrijd uitbreekt en president gaat.
dat vice-premier Levi zijn kandida
tuur stelt tegenover Shamir. Ook is
het lang niet zeker dat de coalitie met
Sharon akkoord gaat.
De ministers en knessetleden van de
joalitie hebben er alles aan gedaan
Machtsstrijd
Het touwtrekken om de leiding in de
Likoed begon onmiddellijk. De aan
hangers van Shamir hadden binnen
lom Begin tot andere gedachten te ™kf,e ,u™ al "Jsl kandl'
t-engen Toen Begin de vergadering da"t-m"»st«s. »aa"n echter v.c*
it ze niet bereid waren hem te laten
;aan. „Menachem, we laten je je ont-
lagbrief niet schrijven", zei hij Begin
antwoordde: „Het heeft geen zin, ik
schrijf hem ook zonder jullie toestem
ming. Ik kan niet verder gaan".
poging kan wagen.
Een kabinet met Shamir en Sharon,
met Arridor op buitenlandse zaken en
Aranes op defensie, zal een zeer harde
ploeg worden, mogelijk nog harder
dan de huidige regering. Shamir is
anders dan Begin een man die geen
emoties toont, die evenwichtig is in
zijn formuleringen, en daardoor een
gematigde indruk maakt Hij is echter
in werkelijkheid bikkelhard zo was
hij een tegenstander van het vredes
verdrag met Egypte
teren mededeelde dat zijn besluit premier Levi die de sterke m
iflnilief was, zei een van de ministers P""!,s' er« "«IB beloond wordt: hl,
zou vice-premier blijven. Levi wil op
zijn minst buitenlandse zaken. De
verwachting is dat er een hevige en
langdurige machtsstrijd zal ontstaan Of een kabinet onder Shamir een lang
als de beslissing niet vandaag al valt. Jeven beschoren zal zijn. als het er
komt. is een andere zaak. Het meest
Begins bereidheid zijn formele ont- waarschijnlijk is dat de Likoed de
figuur beschouwt, dat er nieuwe ver
kiezingen zullen volgen en dat dan de
)m te laten zien dat de discussie slag enkele dagen uit te stellen, heeft opvolger van Begin als een overgangs-
leëindigd was, greep Begin papier en met de Israëlische grondwet te nia- -
pen en schreef de brief, terwijl de ken De president moet de fracties
ninisters verder discussieerden en horen en dan een formatieopdracht
ïun smeekbeden voortzetten. Vervol- geven aan diegene die de beste kan-
;ens nam Begins secretaris de brief sen heeft een kabinet te vormen. De
nee naar een secretaresse, die hem Likoed heeft geen vaste garantie dat
ïittypte. Begin tekende, en legde de
irief voor zich op tafel. De ministers
vroegen toen de ontslagaanvrage en-
:ele aagen uit te stellen teneinde een
nieuw kabinet te kunnen vormen
voordat de regering formeel aftreedt.
zij zelf die formatieopdracht zal krij
gen. want al hebben de coalitieleiders
trouw aan Begins opvolger beloofd,
binnen de religieuze partijen zijn stro
mingen die liever met de Arbeiders
partij in zee gaan. Alleen als de zaak
Begin zegde toe op dat verzoek later beklonken is voordat het ontslag for-
CAPE CANAVERAL (UPI) Het
Amerikaanse ruimteveer Challen
ger is dinsdagochtend met vijf
mannen aan boord van de basis
Cape Canaveral gelanceerd. Het
vertrek geschiedde met een vertra
ging van 17 minuten als gevolg
van slechte weersomstandighe
den. Op het oorspronkelijk vastge
stelde tijdstip van vertrek trok
een onweersbui met zware regen
val over de basis.
Het was de eerste nachtelijke lan
cering van een bemand ruimte
vaartuig sinds de tocht van de
Apollo-17, de tot dusver laatste
vlucht naar de maan in 1972.
Aan boord bevinden zich de gezag
voerder Richard Truly (45), de co-
piloot Daniel Brandenstein (40), de
ruimtevaarttechnicus Guion Blu-
foid i40i en de missiespecialisten
Dale Gardner (34) en William
Thornton (54), Bluford, een piloot
bij de luchtmacht die afgestudeerd
is in de ruimtevaarttechniek, is de
eerste zwarte die aan een Ameri
kaanse ruimtevlucht deelneemt.
Thornton die de oudste Amerikaan
is die tot dusver de ruimte in is
gegaan, is arts. Hij zal een onder
zoek instellen naar de ruimteziek
te, een aanpassingskwaal waaraan
ongeveer de helft van de ruimte
vaarders lijdt.
Een eerste televisieuitzending liet
zien dat de ruimtevaarders het uit
stekend doen en dat de reis voor
spoedig verloopt. Vandaag zullen
zij het belangrijkste doel van de
vlucht uitvoeren. Dan wordt een
communicatiesatelliet van India in
een baan om de aarde geplaatst.
-éjrf
JERUZALEM Premier Begin vertelt de leden van zijn kabinet dat zijn besluit
om af te treden vast staat. De kabinetszitting waarin Begin zijn beslissing
bekend maakte duurde dinsdag ruim drie uur.
strijd om de opvolging van Begin
uitgevochten zal worden.
Direct na Begins bekendmaking dat
hij aftreedt, volgde nog een officiële
mededeling: het bezoek van de Duitse
bondskanselier Kohl. dat vandaag
had moeten beginnen, wordt uitge
steld. Officieel wordt ontkend dat de
timing van Begins ontslag iets met dit
bezoek te maken heeft, maar het lijdt
geen twijfel dat Begin tegen dit be
zoek zeer heeft opgezien. In de vijfti
gerjaren was het Begin die een poging
ondernam de Knesset te bestormen
toen de toenmalige premier Ben Goe-
rion ermee instemde herstelbetalin
gen van Duitsland aan te nemen. In
de jaren zestig verkondigde Begin dat
alle Duitsers nazi's zijn en dat iedere
vorm van betrekkingen tussen Israël
en Duitsland uit den boze is. Pas als
premier heeft hij voor het eerst een
Duitser de hand geschud. Hij verzoen
de zich er mee dat je als premier van
Israel bepaalde compromissen met je
gevoelens moet sluiten
Met dc vorige bondskanselier
Schmidt kreeg hij echter hevige ru
zie. Schmidt was in de oorlog officier
in de Wehrmacht en dal diskwalifi
ceerde Schmidt voor Begin volledig.
Schmidt weigerde op zijn beurt een
bezoek aan Israël te brengen zolang
Begin premier was. Kohl had de
eerste kanselier van de na-oorlogse
generatie moeten zijn die Israel be
zoekt.
Moordenaar
De 'beruchte huurmoordenaar'
Rolando Galman y Dawang is de
n die de Filippijnse oppositielei
der Aquino ifotot heeft doodge
schoten. Volgens de regering in
Manilla hebben laboratoriumproe
ven dat uitgewezen
(PAGINA 3)
Radio en televisie, kunst: 2
Binnen- en buitenl.: 3 en 5
Financ., economie: 4
Varia: 7
Prov.: 11, 13 en 15
Sport: 17
Tatdds
De schepenwet heeft slechts een
beperkt karakter en een eis als het
spreken van Nederlands door de
zeelieden kan er niet op worden
gebaseerd
(PAGINA 5)
Veren
De meeste leden van de kamer
commissie voor verkeer en water
staat zien weinig heil in de sugges
tie om de veerdiensten over de
Westerschelde te privatiseren.
(PAGINA 11)
Pijplijn
Bij de keuze voor een zoute Greve-
lingen met pijplijn voor de zoetwa
tervoorziening voor de landbouw,
moet het rgk de kosten daarvan
voor zijn rekening nemen.
(PAGINA 13)
Kadertekort
Haalt Zeeland Sport 1984? De Vlis-
singse voetbalvereniging die uit
komt inde eerste klas van de afde
ling, kampt met een nijpend kader
tekort.
(PAGINA 17)
TEHERAN (AFP RTR UPI) De vier
kapers van het passagiersvliegtuig
van Air France hebben dinsdag
avond gedreigd dat zij het toestel het
Iraakse luchtruim zullen laten bin
nenvliegen om het daar tot ontplof
fing te brengen.
De Iraanse televisie, die dit bekend
maakte, gaf geen verdere bijzonderhe
den.
Het toestel stond dinsdagavond nog
steeds op het vliegveld van Teheran.
De brandstoftanks zijn gevuld en de
Iraanse autoriteiten hebben toestem
ming gegeven te vertrekken. De ka
pers hebben een verzoek van de Fran
seambassade om de bemanning door
een verse ploeg te laten vervangen
van de hand gewezen
In het zaterdag op een vlucht van
Wenen naar Parijs gekaapte vliegtuig,
een Boeing 727. bevinden zich behalve
de kapers nog tien passagiers en
zeven bemanningsleden, voor het me
rendeel Fransen. Aanvankelijk had
het toestel 112 passagiers aan boord,
waarvan het merendeel later werd
vrijgelaten.
Dinsdagmiddag ontstond enige op
schudding toen de kapers enkele ma
len in de lucht schoten De Franse
regering heeft inmiddels zoals de ka
pers hadden geëist uitleg verschaft
over haar beleid ten aanzien van
Tsjaad. Libanon en Irak Dit is dins
dag uit diplomatieke bron in Teheran
van de Franse militaire hulp aan Irak.
Frankrijk heeft geen rechtstreeks
contact met de kapers gehad, zo werd
gezegd Het contact verloopt via
Iraanse kanalen
De kapers hebben vervolgens een
harder standpunt ingenomen en het
vertrek van de Franse troepen uit
Tsjaad en Libanon geëist
Bovendien eisten ze de stopzetting
Arrestaties in DDR Drie Oost
duitsers die onlangs openlijk lieten
blijken hun land de rug te willen
toekeren, zijn gearresteerd. Dit meld
de dinsdag het Westduitse dagblad
Bild. Het zijn de 30-jarige Bernard
Stoewer en het jonge echtpaar Juer-
gen en Petra Petzka.
GDANSK (DPA, AFP. ANP) De
Poolse arbeidersleider Lech Walesa
legt vandaag om 16.00 uur bloemen
bij het kruis dat in Gdansk is opge
richt voor de slachtoffers van het
geweld in de Oostzeehaven in 1970.
Hiertoe heeft de voorzitter van het
verboden vakverbond Solidariteit
dinsdag besloten, nadat de autoritei
ten hem hadden verboden meteen na
zijn dienst om 14.30 uur naar het
kruis te gaan.
VLISSINGEN Als gevolg van
een grote elektrische storing in de
nachtelijke uren verschijnt de
krant van vandaag uren te laat.
waardoor ook grote vertraging is
opgelopen bij de bezorging.
De storing heeft zich voorgedaan
in de elektrische besturing van
onze nieuwe offset-rotatiedruk
pers in Vlissingen. Wij betreuren
deze vertraging ten zeerste. De
abonnees van de krant bieden wij
onze verontschuldiging aan voor
dit ongemak.
Directie PZC.
j\Lsraelische premier Me-
nachim Begin verdwijnt een
kleurrijk, bemind, maar te-
- gelijkertijd verguisd politi
cus-staatsman van het wereldtoneel,
die gedurende zes jaar vriend en vij
and heeft verrast met zijn eigengereid
optreden, Welke plaats Begin in de
geschiedenis van Israël zal innemen,
is ter beoordeling van een volgende
generatie Vast staat echter wel. dat
hij zijn door vijanden omringd land
met hart en ziel heeft gediend. Aan
het einde van zijn acueve carrière is
Begin letterlijk opgebrand' zijn licha
melijke toestand is ronduit slecht en
geestelijk lijkt hij uitgeput door de
dood van zijn vrouw enkele maanden
geieden en de problemen die de Israë
lische bezetting van grote delen van
Libanon met zich meebrengt. Zijn
aftreden de eerste aankondiging
dateert van zondag; gisteren maakte
hij het Israëlische kabinet duidelijk
dat zijn beslissing definitief is is al
even verrassend als vele van zijn
onverwachte daden zijn geweest in
een turbulente zesjarige regeerperio
de. Begin zal node worden gemist in
Israël. Hij was de bindende factor
achter de rechts-conservatieve rege
ringscoalitie. Zonder premier Begin is
die coalitie een lichaam zonder hoofd
Het aftreden van Menachim Begin
sluit een periode in de Israëlische
politiek af, waarop velen met gemeng
de gevoelens zullen terugzien. De te
genstellingen tussen de bevolkings
groepen in Israel zijn onder Begin snel
geëscaleerd. Hoewel hij door zijn aan
hangers vaak 'de koning van Israel
werd genoemd', zagen zijn vele tegen
standers hem als een potentaat en
dictator
Van terrorist met zeer extreme
ideeën werd de in Polen geboren
en getogen Begin politicus en staats
man, die wars was van compromissen.
Sinds hij in 1977 aan de macht kwam.
stond hem slechts één doel voor ogen
de verwezenlijking van een Groot-
Israel, inclusief de door Arabieren
bewoonde Gazastrook en de Westelij
ke Jordaanoever. Het laatste gebied
duidde Begin onveranderd aan als
Judea en Samaria, de oude bijbelse
benaming voor deze eens door Joden
bewoonde streek. Begin wilde daar
mee duidelijk maken, dat hij de 'West-
bank' als een integrerend deel van
Israël beschouwde. In de loop van
enkele jaren heeft Begin zich ontpopt
tot een bekwaam staatsman, wiens
onverwachte daden zijn vnenden in
het buitenland vaak met ontzetting
sloeg. Zijn harde opstelling in het
Midden-Oosten-conflict na de vredes
onderhandelingen in Egypte bracht
met name de westerse landen in verle
genheid. Jeruzalem werd geanne
xeerd. de Golanvlakte ingelijfd en de
stichting van Israëlische nederzettin
gen op de Westelijke Jordaanoever
werd een officiële regeringspolitlek.
De invasie in Libanon, nu ruim een
jaar geleden, bindt Israël militair nog
steeds aan dit land. Begin heeft in elk
geVal bereikt, dat zijn land veilige
grenzen heeft, hoewel het begrip 'vei
lig' in het Midden-Oosten relatief is.
Ondanks veel gemor van westelijke
staatslieden en politici heeft het pres
tige van Begin en van Israël
internationaal weinig geleden. Wel
kijken velen in Europa en Amerika nu
anders aan tegen Israël: het is niet
langer meer het bedreigde land van
weleer.
Israèls problemen liggen op het bin
nenlandse vlak. Begins krachtdadi
ge politiek van expansie heeft het
land op de rand van een bankroet
gebracht. De schatkist is leeg, de
inflatie ver over de honderd procent.
Maar de aanhang van Begin is hem
trouw gebleven. Met name Israèls
groeiende Oriëntaalse bevolking, zelf
afkomstig uit de Arabische wereld
herkende zich in de strijdbare, tradi
tioneel ingestelde Begin. Zijn popula
riteit onder deze groep Joden bracht
hem twee verkiezingsoverwinningen.
Toch wel uitzonderlijk in een land
waar sinds de onafhankelijkheid in
1948 de alom vertegenwoordigende
Arbeiderspartij bijna dertig jaar lang
regeringsverantwoordelijkheid heeft
gedragen De stijl-Begin schokte soms
de wereld en wakkerde de tegenstel
lingen in eigen land aan. maar de
Israëlische premier ging ondanks felle
kritiek op zijn daden ze-s jaar lang zijn
eigen gang Hij wist wat zijn doel was.
En hij bereikte wat hij zich voor ogen
had gesteld De meerderheid van het
volk van Israël stond achter hem. Met
alle kritiek op de persoon Menachim
Begin, mag dat niet worden vergeten.
Al moet tegelijkertijd worden gecon
stateerd. dat zijn aftreden door weini
gen buiten Israël wordt betreurd.
Dim
BEIROET (UPI/R'1'R/DPA/AFP) - Is
raël heeft dinsdag ingestemd met een
verzoek van president Reagan tot
uitstel van de hergroepering van de
Israëlische troepen in Libanon. Dit
werd bekendgemaakt door de Israëli
sche radio. Het uitstel is voor beperk
te tijd, zo zei de Israëlische staatsra
dio. Volgens de radio van het Israëli
sche leger zou het voor maximaal
drie a vier dagen zijn.
Hergroepering op beter verdedigbare
linies door de Israëlische troepen in
Libanon houdt terugtrekking tot de
rivier de Awali. 38 kilometer ten zuid
oosten van Beiroet in. zo had de
Israëlische presidentiële woordvoer
der Uri Porat vorige week verklaard
Deze terugtrekking, waarvoor alle
voorbereidingen al zijn getroffen, zou
op 31 augustus moeten beginnen en
volgende week woensdag 7 september
voltooid moeten zijn.
Israël wil VS-gezant McFarlane in
staat stellen een verzoening tot stand
te brengen tussen de strijdende Liba
nese partijen, maar hem zou door
Begin wel duidelijk zijn gemaakt, dat
het de „laatste zodanige" toestem
ming zou zijn. zo werd in Jeruzalem
vernomen.
Vredesmacht
De hevige gevechten tussen het Liba
nese leger en Islamitische milities
zijn dinsdag overgeslagen naar het
westen van Beiroet en hebben Liba
non dichter bij een burgeroorlog ge
bracht. Dc ambassades van Frank
rijk, de Sowjct-Unie, Italië en van de
Verenigde Staten kwamen onder
vuur te liggen. Ook de Amerikaanse,
Britse en Franse troepen van de
internationale vredesmacht werden
beschoten.
Onder de Franse militairen vielen
dinsdag vijf doden. Vier personen wer
den gedood toen twee granaten ont
ploften op het terrein bij de Franse
ambassade.
Eerder op de dag verloor een Franse
soldaat van de vredesmacht het leven
toen een projectiel zijn voertuig trof.
Amerikaanse mariniers schoten terug
toen de ambassade in het zuidelijk
deel van de hoofdstad werd bestookt.
De mariniers werden in hoogste staat
van paraatheid gebracht, terwijl het
Amerikaanse vliegdekschip Eisenho
wer positie innam voor de Libanese
kust.
Een Amerikaanse militaire zegsman
zei dat de VS gebruik kunnen maken
van gevechtstoestellen op de Eisenho
wer om aanvallen tegen de vredes
macht af te slaan.
In totaal zijn de afgelopen drie dagen
44 soldaten, onder wie zeven van de
vredesmacht, en dertig burgers ge
dood. Meer dan 150 mensen werden
gewond.
De Palestijnse bevrijdingsorganisa
tie (PLO) heeft dinsdag in Genève de
internationale gemeenschap opge
roepen tot sancties tegen Israël, Fa-
rouk Kaddoumi. de 'minister van
buitenlandse zaken' van de PLO, stel
de opnieuw een internationale confe
rentie voor over de Palestijnse kwes
tie waaraan zowel de Verenigde Sta
ten als de Sowjet-Unie zouden moe
ten deelnemen.
SAN JOSE (COSTA RICA) (RTR) - De
speciale Amerikaanse gezant voor
Midden-Amerika. Richard Stone,
heeft dinsdag in San José geheime
besprekingen gevoerd met vier lei
ders van de Salvadoraanse guerrilla
beweging. Dit heeft president Luis
Alberto Monge van Costa Rica tegen
verslaggevers gezegd.
De ontmoeting vormde het eerste
contact tussen de leiders van het
linkse verzet in El Salvador en de
Verenigde Staten, die het rechtse be
wind in San Salvador steunen.
