"z^land:
\cht ton mosselen stilt
Molen van Nieuwland
opnieuw in gebruik
honger gasten Yerseke
T2W
ANALYS
EVANI
TJNCTTONEREN
MOSSELPERCELEN NODIG
Dode en zwaargewonde
bij ongeluk Zierikzee
WOSSELDAG TREKT35.000 BEZOEKERS
Duitse vrouw
l bedreigd
'"in Zuidzande
Twee schepen
an de grond
MAANDAG 29 AUGUSTUS 1983
PAGINA .5
Autofanaat
De almanak-schrijver van
dienst werd hel afgelopen
weekeinde, bij gebrek aan in
spiratie. uit de brand geholpen
door een Yerseks gezin.
Dat gezin heeft een zoontje
van bijna twee dat nu reeds
gek is op alles wat met auto's
te maken heeft en al uiteenlo
pende automerken feilloos uit
elkaar kent. Als het gezin on
derweg is dreunt hij de namen
van de auto's die hij herkent
met groot enthousiasme op
Een Mitsubishi wordt om
schreven als zijnde een 'bis/li'.
j een BMW is een 'BB een eend
is een 'eeten een ford wordt in
de vocabulaire van de kleine
een 'tot'. Toen het negenjarig
zusje van de jeugdige autofa-
naat eens vroeg ..Wat is dat.
i Allart. een BMW' wendde hij
zijn hoofd vol woede en onge
f loof over zoveel domheid af en
j zei ..Sees tuulijk''
l En inderdaad het was een
Mercedes
YERSEKE Jarenlang is de vakbekwaamheid binnen de mosselkweek-
bedrijven met eigen hand bijgestuurd. Dit was mede een oorzaak van een
in het algemeen opgaande lijn in de totale mosselproduktie. In het
huidige tijdsbestek is de grens van dat geruststellende bijsturen
evenwel bereikt. Daarom is het nuttig het functioneren van de mossel-
kweekpercelen met de moderne beschikbare onderzoekmiddelen te
analyseren en de grenzen van de bruikbaarheid meetbaar te maken. Dit
stelde drs A. C. Drinkwaard zaterdag tijdens een reünie van de
mosselsector in Yerseke, georganiseerd door Zevibel (de vereniging ter
bevordering van de Zeeuwse visserijbelangen).
Drinkwaard zei dat een en ander en cultuurtechnische aard nodig
alleen tot stand kan komen met de
hulp van de kwekers en de in het
veld opererende opzieners van de
visserijen. „Er is reeds een begin
van samenspel op gang gekomen",
aldus de spreker. „Wij hopen dat
een verdere kennisvergaring en
kennisuitwisseling in de toekomst
mogelijk zal zijn". Voorts maakte
Drinkwaard gewag van de onna
tuurlijke verandering van de bruik
baarheid van mosselkweekperce-
len. die de natuurlijke bruikbaar
heid gezelschap gaat houden in het
Deltagebied. Door de met de Delta
werken gepaard gaande getijde-re
ductie. staan de mosselproduktie
en het mosselexportniveau op het
spel. meende hij Juist om deze
reden krijgt de optimalisering van
de mosselcultuur een bijzondere be
tekenis, naar mening van Drink
waard.
De inleider maakte tevens melding
van de groeiende mosselproduktie
elders in Europa „Men dient attent
te blijven op het vasthouden en
uitbreiden van de eigen markt",
betoogde hij. Drinkwaard vond
daarnaast dat vele gegevens van
bodemkundige. waterloopkundige
zijn om de huidige verschillen op de
mosselpercelen te leren kennen en
de komende veranderingen als het
ware in de peiling te krijgen.
„Voor wat de mosselcultuur betreft
is wetenschappelijk onderzoek niet
los te zien van de jarenlange prak
tijkervaringen waar de mosselkwe
kers over beschikken vertelde
Drinkwaard. „De uitdaging voor de
toekomst zal zelfs zijn de door de
kwekers waargenomen en nog on
bekende verschijnselen in een meer
exact oorzakelijk verband te plaat
sen. Aan de grens van het kunnen
zal het in de mosselcultuur moeilijk
zijn om het nóg beter te doen"
Zaadval
Tijdens de bijeenkomst, een onder
deel van de Mosseldag Zeeland
Presenteert 1983, kon voorzitter J.
van den Bos van Zevibel melden
dat de kwaliteit van de aangevoer
de mosselen in het lopende seizoen
1983-1984 bijzonder goed is. De ver
wachtingen van het begin van het
jaar zijn volledig bewaarheid vol
gens de voorzitter. De aanvoer
blijft vergeleken met vorig jaar
achter. Dit vanwege de grote zaad-
val. met name in de Waddenzee. Na
negen weken bedroeg de aanvoer
243.693 mosselton (één mosselton is
honderd kilogram) tegenover
300.874 mosselton over dezelfde pe
riode van het vorig jaar. De druk
op het mosselfonds is daarentegen
minder. Kwam er vorig jaar nog
45.338 ton in het fonds terecht, dit
jaar was dat slechts 1.854 ton. Een
gunstige ontwikkeling, aldus voor
zitter Van den Bos.
De kwekers zijn bovendien goed te
spreken over de prijsvorming. De
gemiddelde prijs per mosselton be
draagt momenteel 52.11 gulden In
1982 was dit bedrag bijna 10 gulden
lager, namelijk 42,92 gulden per ton.
Van den Bos betreurde wel de dit
jaar ondervonden concurrentie van
Duitse zijde. Dit is te meer betreu
renswaardig als gelet wordt op de
kwaliteit van onze mossels", opper
de de voorzitter Hij sprak verder
zyn verontwaardiging uit over 1
vervolgingsbeleid van de overheid
wat betreft het 'buiten-om varen'
langs de Nederlandse kust door
mosselvissers. ..Dit gehele optreden
van de overheid past niet in een tijd.
waarin het bedrijfsleven onder meer
door een zogenaamd deregulermgs-
beleid van knellende voorschriften
wordt bevrijd", meende Van den
Bos.
„Het voorschrift is niet doelmatig,
omdat de kortste weg van Wadden
zee naar Yerseke erdoor verijdeld
wordt, terwijl deze bij bepaalde
weersgesteldheden niet kan wi
den gemist".
oè,UIS Een nog onbekende heeft zondag dertig dozen whisky met een
md jarde van 8.500 gulden ontvreemd bij de drankenhandel van J. B. aan Grote
Br«»rkt te Sluis. Twee weken geleden werd bij de drankenhandel een
stelling gedaan die dertig dozen whisky, dertig dozen oude jenever en
rtig dozen jonge jenever omvatte.
huis
De drank zou gisteren worden opgehaald Er kwam gisteren een personenauto
met een Belgisch kenteken en die laadde dertig dozen whisky in Toen er over
betalen werd gesproken, ging de onbekende even naar zijn auto om te kijken of
de veren nog vrij zaten Hij stapte echter in zijn auto en verdween. De politie
heeft de zaak in onderzoek
ZIERIKZEE Vier sportduikers van het schip De
Pluvier uit Zierikzee hebben zaterdagmiddag een
achttiende eeuws anker opgedoken. Ze vonden hel
antieke gebruiksvoorwerp op een diepte van circa
vijftien meter in het Mastgat ter hoogte van Ouwer-
kerk en Oosterland in de Oosterschelde.
Het gaat om een stokanker. dat zijn naam dankt aan
een lange eikenhouten stok (3 meter 20). die aan de
bovenkant van het anker ls bevestigd De spanwijdte
van de vloeien is 2 meter, terwijl de hoogte van het
smeedijzeren anker 2 meter 90 is De vier duikers Cor
Wauben. Rob Bakker. Arie Visser en Joop de Wilde,
hebben het stokanker aangeboden aan het Martiem
Museum in Zierikzee Waarschijnlijk zal het daar, na
conservering, worden opgesteld
Foto De vier duikers voor het gevonden achttiende
eeuwse stokanker. Van links naar rechts Joop de
Wilde. Rob Bakker. Arie Visser en Cor Wauben
SUIDZANDE Mevrouw S. P. uit
Semlingen (D) is vrijdagavond via
ttn brief met de dood bedreigd. Zij
haar man G. P. kwamen vrijdag-
vond thuis bij hun woning aan de
ikkerput te Zuidzande en zagen dat
ion ruit van de woning was stukge
lagen. Er was iemand binnen ge-
«est, maar er werd niets vermist.
lil fel I - - - -
liet de dader een brief achter
raarin mevrouw P. met de dood
werd bedreigd.
u": laterdagmorgen ontdekte het echt-
aar dat de voorruit van een van hun
rma' ut0 s met u»twerPselen was be"
I meurd De technische recherche
5 leeft de zaak in onderzoek.
RESTAURATIE KOSTTE RUM HALF MIUOEN
NIEUW - EN SINT JOOSLAND - Met
het lichten van 'de vang' waardoor
het wiekenkruis in beweging kwam
stelde de Middelburgse oud-wethou
der W. P. J. Baars zaterdagmorgen de
molen Buiten Verwachting van
Nieuwland opnieuw in gebruik. Di
rect daarop liet de schooljeugd van
het dorp een groot aantal ballonnen
op, hetgeen de openstelling een extra
kleurrijk en feestelijk tintje gaf.
Tijdens een bijeenkomst in het Dorps
huis die aan de ingebruikneming
vooraf ging. wees oud-wethouder
Baars op de waarde die de molen
heeft voor Nieuwland Hij ging daarbij
zelfs zover dat hij opmerkte, dat het
dorp zijn idemtiteit weer herwonnen
•heeft met de geheel gerestaureerde
wiekendrager De heer Baars ging
verder in op de problemen, die over
wonnen moesten worden voor het
zover was. Zes jaar geleden werd de
gemeente eigenaresse na eerdere ver
geefse pogingen om de molen in bezit
teknjgen Augustus verleden jaar kon
eindelijk begonnen worden met het
herstel Dat werd mogelijk nadat, zo
onthulde de oud-wethouder, in 1980
de toenmalige staatssecretaris Wallis
de Vnes van CRM tijdens een bezoek
aan Middelburg met geld over de brug
kwam.
De kosten werden toen nog begroot
op 275 000 gulden. Uiteindelijk heeft
het herstel niet minder dan 505.000
gulden gekost Middelburg wist ech
ter voor 478 000 gulden aan subsidie
binnen te slepen Per saldo kost de
molen de gemeente dus 27 mille plus
de twintigduizend gulden aankoop-
kosten van 1977.
Het karwei viel duur uit. doordat het
verval veel verder was voortgeschre
den dan aanvankelijk werd aangeno
men Zo bjeek de molen verzakt te zijn
en 27 cm uit het lood te staan. Daar
kwam nog bij dat inwendig grote
vernielingen waren aangericht, on
danks het feit dat de toegangsdeur uit
voorzorg dichtgemetseld was Na het
nodige gemor ging de gemeenteraad
akkoord met een extra krediet Pas
zaterdag kon de Buiten Verwachting
worden geopend, bijna twee jaar na
het beging van de werkzaamheden.
Extra laat omdat door het natte voor
jaar het buitenschilderwerk geruime
tijd moest worden uitgesteld
Loco-burgemeester H Gillissen be
dankte Monumentenzorg, het provin
ciebestuur. het Prins Bernhardfonds
en de ANWB voor de bijdragen van
die kant in de restauratie De heer
Gillissen stelde dat de politiek wel
licht wel eens onduidelijk overkomt
bij het publiek door de gebruikte
terminologie, maar dat hij het zelf
moeilijk had gehad met het Jargon in
molenkringen waarbij woorden ge
bruikt worden als grondzeiler, fo-
kwiek, roeden enzovoorts. Niettemin
was hij verheugd over het resultaat
van de samenwerking. Voor de heer
Baars, die als wethouder intensief bij
de restauratie betrokken was. had
Gillissen het Zeeuwse Molenboek
meegebracht.
Gastenboek
Nadat de molen in Nieuwland officieel in gebruik was gesteld, het de
schooljeugd een groot aantal ballonnen op.
AUTOMOBILIST WERD ONWEL
ZIERIKZEE - Een onwel geworden automobilist is zondag bij
Zierikzee met zijn auto van de weg geraakt en overleden. De
bestuurder, de 59-jarige A. van Huissteden uit Vlaardingen,
zo bleek bij een lijkschouwing stierf een natuurlijke dood.
Zijn eveneens 59-jarige echtgenote, die naast hem in de auto
zat. werd bij het ongeluk ernstig gewond, maar verkeert
buiten levensgevaar.
De auto waarin het echtpaar zat, reed over de rijksweg N-59 vanuil de richting
Bruinisse Bij de kruising van de provinciale weg 7 stopte de auto voor een
verkeerslicht. Direct nadut het licht op groen sprong, werd de bestuurder
onwel en zakte weg De auto reed evenwel met grote optrekkende snelheid
verder, raakte op de linkerweghelft, sloeg over de kop en kwam vervolgens m
een sloot terecht. Zijn echtgenote. N van G probeerde nog met de handrem
de auto tol staan te brengen, maar dat mislukte. Zij werd zwaar gewond
overgebracht naar het Rode Kruis Ziekenhuis in Zierikzee
De heef Knuit uit Oudewater, een
'oud-Nieuwlander' verraste de aan
wezigen met de overhandiging van
een geheel door hem zelf vervaardigd
gastenboek voor de molen. Knuit had
zich er onlangs aan gestoten dat er in
de Buiten Verwacthing een voddig
boekje hing waarin bezoekers hun
naam konden zetten.
Dc heer A. Vluggen, voorzitter van de
wijkvereniging Nieuw- en Sint Joos-
land herinnerde eraan dat juist de
bouwvallige toestand waarin de mo
len verkeerd heeft in 1966 een van de
aanleidingen was om zijn vereniging
op te richten. ..Wij hebben jarenlang
veel aandrang uitgeoefend op herstel
en de restauratie is dan ook het
produkt van veel energie"
Het is de bedoeling dat de molen op
zaterdagen regelmatig in werking zal
zijn Wanneer de molen draait is het
publiek welkom om en een kijkje te
nemen. Belangstellenden worden ont
vangen door Nel van Leyen. de stads-
molenares van Middelburg. Voor het
aanleren van de specifieke vaardighe
den die het werken met een korenmo
len vereist, wordt ze bijgestaan door
de heer R Koolaard, voorheen eige
naar van een maalderij in het dorp De
heer Koolaard heeft zich bij het her
stel van de molen verdienstelijk ge
maakt met het scherpen van de drie
maalstenen, een specialistisch karwei
waarin slechts weinigen vaardigheid
bezitten.
De openstelling van de molen ging
behalve met het oplaten van de ge
noemde ballonnen ook gepaard met
een door de sectie De Oude Bakkerij
van het Sociaal Kultureel Werk geor
ganiseerde straattekenwedstrijd voor
de schooljeugd. De Molenstraat werd
daardoor tijdelijk een veelkleurig pla
veisel rijker De muziekvereniging
Onda zette het feest nog luister bij
door de stoet genodigden te begelei
den vanaf het Dorpshuis Begeleid
door onder meer 'Daar bij die molen,
die mooie molen kon na de open
stelling een kijkje worden genomen in
het interieur. Zaterdagmiddag was de
molen voor het publiek geopend.
Ondanks de ruïneuze toestand waar
in de Buiten Verwachting verkeerde,
heeft molenmaker H. Verbij uit
Hoogmade toch kans gezien bij het
herstel gebruik te maken van veel
oorspronkelijk materiaal. Dat was
het geval onder meer met de steun
balken van het uit 1874 daterende
monument én met verschillende ra
deren. Met als resultaat, aldus Verbij,
dat men beslist niet kan zeggen dat
de Buiten Verwachting eigenlijk he
lemaal een nieuwbouwproject is.
ifdel ERSEKE De Mosseldag Zeeland Presenteert 1983 is naar volle tevredenheid van de
Ki etrokkenen verlopen. Zo'n 35.000 bezoekers (voornamelijk toeristen! kwamen opdagen. Iets
oog ïinder dan vorig jaar, toen nog 40.000 mensen de mosseldag bezochten. Volgens gemeente-
oorlichter J. van Velzen kon het publiek door het kleinere aantal 'gasten' echter beter
3e hoorden opgevangen. De mosselen vonden, zoals gebruikelijk, gretig aftrek. Niet minder dan
an 10.000 porties (8.000 kilogram) verdwenen in de magen van hongerige bezoekers.
Ie organisatoren, zoals de muziekver- voor de mosselsector. Burgemeester middenstands vereniging. Het geld is
e Dg niging Mozart uit Yerseke en het H. Boer van Reimerswaal ontving 's bedoeld voor de op te richten stich-
,ri omité 'feest in eigen dorp' spraken morgens 500 gulden van de Yersekse ting promotie Yerseke. „Yerseke be
en een geslaagd gebeuren. Het pro- gint steeds meer te leven", vertelde
ramma bood een scala van activitei- AiiIa Annnnahrnlmn burgemeester Boer. „Steeds meer
in, In de ochtenduren was er een /VlllO OpcilgcDl ÜKlll mensen organiseren activiteiten". Hij
ie v Ptochl- Daarnaast hield de verem- gROEDE Onbekenden hebben maakte 'duidelijk dat de stichting de
j-, ing ter bevordering van de Zeeuwse vrijdag de auto van de familie N uit Yersekse krachten gaat bundelen Zo
isserijbelangen (Zevibel) een reünie stadt-Gerbsen (West-Duitsland) kr«gl de stichting naar alle waar
opengebroken en een damestas ont- schijnlijkheid de taak volgend jaar de
vreemd waarin honderd gulden en mosseldag te organiseren
zeventig Duitse marken zaten. De Naast natuurlijk de traditionele mos-
daderis) kwamen de auto binnen door selmaaltijd. trad de volksdansgroep
de ruit van het linkervoorportier te Scaldis uit Hansweert op Versierde
vermelen. De auto stond geparkeerd mosselkotters hielden een vloot-
op de Walendijk te Groede. schouw op de Oosterschelde. Verder
konden de bezoekers een demons tra-
tie waterski-races bekijken. Het Drum
Fanfare Rode Kruis Korps verzorgde
een taptoe Bovendien was er een
braderie in het dorp met verscheidene
attracties en oude ambachten Mu
ziek werd ten gehore gebracht door de
muziekgezelschappen Mozart, Nut en
Uitspanning uit Zonnemaire, The
Blue Jeans Big Band en Euphonia uit
Goes en het Rode Kruis Korps. Ten
slotte maakte de dweilband Arty uit
Goes wandelingen door het dorp.
Een dansavond sloot het gebeuren af.
ht. HOLEN Zaterdagavond tegen
>oon oog water is het Belgische binnen-
Dt si rbip 'Poolster' in het Bergse Diep op
dan c Oosterschelde aan de grond gelo-
Het schip (1500 ton) was geladen
ewadfcet maïs en op weg van Gent naar
ergen op Zoom.
loordat het voorschip doorschoof op
en ondiepte onder water en het ach-
irschip in diep water bleef steken,
it het schip in een slechte positie.
'wee sleepboten van Willem Muller
emeuzen - beide gestationeerd op
au' holen - waren ter plaatse, maar de
inhoi aastig begonnen reddingsactie had
igmo jen succes; het snel vallende water
ig va jf de bergers geen kans meer Om de
ie' 8 ans op averij zo klem mogelijk te
van! ouden hielden beide schepen de
erdel 'ooister' de gehele nacht tegen de
iaat gedrukt. Om half zeven zondag-
lorgen zagen de 'Cobi M'. de 'Fin-
ind' en de in de loop van de nacht
reneens gearriveerde 'Waasland' Y°or bezoekers werden zo'n 20.0
ins de 'Poolster' vlot te trekken. Na Mosseldag in Yerseke
ispectie werd het schip nog begeleid
it aan de sluizen. Zonder geconsta-
ïrde schade kon het zijn reis voort-
aen.
l porties mosselen opgediend op de
Dief gepakt bij
verkeerscontrole
TERNEUZEN Bij een verkeerscon
trole heeft de gemeentepolitie van
Temeuzen vrijdagavond de 23-jarige
S W uit Temeuzen aangehouden In
zijn auto trof de politie een video
recorder en een kleuren-tv aan. die de
nacht tevoren waren gestolen uit de
Scheldeschool. W bekende en werd
meegenomen naar het bureau. De
politie verwacht op korte termijn nog
een handlanger van W. op te pakken.
Propaangas ontsnapt
bij lossen tanker
TERNEUZEN Aan de Braakman
steiger bij Dow Chemical in Temeu
zen is zondagmiddag omstreeks half
tien een hoeveelheid propaangas ont
snapt bij het lossen van de binnen-
vaarttanker Simongas.
Tijdens dat karwei bleek het gassys-
teem verkeerd aangesloten. Direct
werd het lossen gestaakt en voor alle
zekerheid de sprinkler-installatie op
de steiger in werking gesteld Na
enkele minuten was de zapk verhol
pen.
Jmdagmiddag omstreeks kwart
drie kwam op dc Westerschelde
nor Terneuzen het ongeladen Cy-
iriotische vrachtschip 'Breeze' in
loeilijkheden. Door een felle wind-
ot raakte het bijna 10.000 brt me
lde schip uit de koers,
ngan Ie 'Breeze', daardoor niet meer in de
itai md te houden, schoof op de slikken
dbal ir hoogte van de Oude Veerhaven.
va Ie 'Zeeland' van Willem Muller was
eesK nel ter plaatse en wist de Cyprioot
k d^rug te slepen naar het vaarwater,
lama het schip de reis naar Antwer-
n voortzette.
