PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Plaatsen eerste pijler
verliep vlekkeloos
ZA
Regering Tsjaad: aanval
van Libiers afgeslagen
\IN HET SLUITGAT HAMMEN
Carl Lewis, de gigant
Fabriek had 23 jaar geheime slaapkamers
Poging tot
tegencoup in
Opper-Volta
Zonnig
Zoning en droog, maar in het Wad
dengebied wolkenvelden. Middag-
temperatuur van 19 graden op de
Wadden tot 28 graden m het zuiden
van het land. Meest matige noord
oostenwind.
226e jaargang no. 187
Donderdag 11 augustus 1983
Vandaag.... op pagina 8
-Z L
De advertentierubriek over uitgaan. Meer
informatie over adverteren 01184-15144, heer v. d. Buick.
BURGHSLUIS Het is gelukt! De eerste pijler van de stormvloedkering in
de monding van de Oostersehelde staat op de zeebodem. De operatie
pijlerplaatsing - waarvan woensdagavond om 22.00 uur het laatste deel begon
was feilloos verlopen. Om precies acht minuten na middernacht kon vanaf
het hefschip Ostrea het signaal 'de pijler staat' worden gegeven. Op deze
melding volgde vanaf de schepen op en bij de pijlerlokatie in het sluitgat
Hammen een geestdriftig toeterconcert. Medewerkers van rijkswaterstaats
Deltadienst en de aannemerscombinatie Dosbouw toonden uiterste voldoe
ning: wat velen niet voor mogelijk hadden gehouden was toch voor elkaar
gekomen.
haii
Het historische moment in de in 1978
begonnen bouw van de stormvloedke
ring werd door een schare genodig
den, onder wie minister N. Smit-Kroes
;van verkeer en waterstaat, vol span-
_ning afgewacht aan boord van het
jjj m.s Stad Zierikzee, dat rond de pijler-
lS,. lokatie Hammen 16 cirkelde. Me-
J' vrouw Smit-Kroes maakte, kort voor-
I .flat, het karwei was geklaard, een
rj totte trip naar de Ostrea: terwijl zij
eZ; terugvoer naar de Stad Zierikzee was
de operatie rond De zorgen van hoofd
Deltadienst ir. H Engel (..We hadden
de eerste plaatsing liever in alle stilte
gedaan") bleken niet bewaarheid te
zijn geworden
Voorbereidingen
De voorbereidingen voor het plaat
sen van de eerste pijler begonnen al
dinsdag in alle vroegte. Toen vertrok
de Ostrea met de 14.000 ton wegende
pijler naar de Hammen. Daar werd
gekoppeld aan het afmeer- en op-
Wellicht tweede
zonnestelsel
in de melkweg
PASADENA (UPI/RTR) Ame
rikaanse astronomen die een in
frarode satelliettelescoop ge
bruikten hebben het eerste di
recte bewijs gevonden voor het
mogelijke bestaan van een
tweede zonnestelsel in het
melkwegsysteem.
Don Bane van het Jet Propul
sion Laboratory in Pasadena in
Californië deelde dinsdag mee
dat de infrarode astronomische
satelliet dras) rondom Vega, een
van de vijf helderste sterren aan
de hemel, een ring van deeltjes
ontdekte die in grootte zouden
kunnen variëren van hagel tot
een planeet
„De stof zou een zonnestelsel
kunnen zijn in een ontwikke
lingsstadium dat afwijkt van.het
onze," zei Bane
„Gezien Vega's betrekkelijke
jeugd (nog geen miljard jaar ver
geleken met de 4.6 van onze zon)
kan de stof eromheen niet het
zelfde stadium van evolutie heb
ben bereikt als ons zonneste)
sel
schoonponlon Macoma en werden
afrondende werkzaamheden ver
richt.
Woensdagavond startte de Macoma,
onder meer voorzien van een 30 meter
brede zuigmond. met een laatste op-
schoonslag, om de funderingsmatten
waarop de pijler moet staan, zandvrij
te maken Dat liep allemaal volgens
het draaiboek en ook het laten zakken
van de pijler gaf geèn problemen.
Kort voor middernacht kon kapitein
J van Leeuwen van de Ostrea laten
weten dat de betonnen constructie
bijna voor 100 percent aan de grond
stond De kapitein vertelde na afloop
dat de plaatsing nog beter was verlo
pen dan de acht proefplaatsingen die
afgelopen maanden werden uitge
voerd. Projectleider stormvloedke
ring ir. T. Visser liet weten dat er
tijdens de hele operatie slechts één
echt spannend moment was geweest
Dat deed zich omstreeks halfnegen
voor. toen door een sterke stroom
rondom de damaanzet veel spanning
op een lier kwam te staan die daar
door dreigde te knappen Er moest
met schroefvermogen door de Ostrea
worden bijgesprongen. Visser beklem
toonde dat daaruit weer eens bleek
dat verrassingen zelfs door de meest
geavanceerde computerapparatuur
niet'uitgebannen kunnen worden. De
projectleider deelde mee dat de pijler
vrijwel zonder afwijkingen <zo genng
dat ze niet in cijfers zijn uit te druk
ken i neergezet is
Minister Smit-Kroes bracht een
dronk uit op de presentatie van de
werkers en op de goede afloop. Ze
toonde zich zeer onder de indruk. „Er
w ordt wel eens gezegd: moet je zo'n
duur project in deze tijd wel afma
ken, maar dan zeg ik: we hebben het
Zeeland beloofd en de ogen van de
hele wereld zijn op ons gericht".
Haar voorganger, onder wiens eerste
politieke verantwoordelijkheid in
1976 het besluit viel een pijlerdam te
bouwen, drs Tj Westerterp gewaag
de van 'een nieuw wereldwonder dat
met mensenhanden wordt verricht
Hij zei nog vierkant achter de destijds
genomen besluiten te staan, ook al is
het project véél duurder geworden (de
kosten lopen tijdens tegen de 8 mil
jard gulden) en is ook het tijdstip van
afronding opgeschoven (voorhands
naar eind 1986). Westerterp sprak van
een groots moment. ..Ik heb er altijd
het volste vertrouwen in gehad, an-
Samenvatting
pijlerplaatsing
gaat niet door
VLISSINGEN - De NOS-samen-
vatting van de plaatsing van de
eerste pijler voor de stormvloed
kering ui de monding van de
Oostersehelde gaat niet door
Deze uitzending zou vanavond
via Nederland 2 om 18 20 uur
worden uitgezonden
Minister van verkeer en waterstaat N Smit-Kroes en haar voorganger in het
kabinet Den Uyl dat m 1976/ tot de bouw van de pijlerdam beslooti Tj
Westerterp volgden de eerste pijlerplaatsing woensdagnacht op de voet
Carl Lewis was woensdag tijdens
de wereldkampioenschappen atle
tiek m Helsinki de gigant in de
Amerikaanse ploeg, die zich met
schitterende prestaties revan
cheerde voor de boycot van Mos
kou.
Nadat Lewis meegeholpen had de
Amerikanen de winst plus wereld
record te bezorgen op de vier maal
100 meier estafette, sprong h\j een
kwartiertje later met zijn eerste
vertesprong 8 55 meter, goed voor
het goud Aan de eerste poging kon
Leicis niet eens meedoen, omdat
hij toen de aan de 4 maal 100 meter
bezig was
Zie ook pagina 18.
Naturalisatie
Steun
11 De mogelijkheden van een buiten
landse man of vrouw om door te
trouwen met een Nederlandse
partner de Nederlandse nationali
teit te krijgen worden beperkt, als
de Tweede Kamer daar mee ak
koord gaat
(PAGINA 51
Hoogovens
In het eerste half jaar van 1983
heeft Hoogovens een verlies gele
den van ruim 90 miljoen In verge-
lijking met het eerste halfjaar van
1982 een stijging van 60 miljoen.
(PAGINA 6)
De steun uit het werkgelegenheids-
fonds. die het provinciebestuur
heeft toegezegd komt neer op een
kleine vijf mille per arbeidsplaats.
Tot nu toe is er 2.7 miljoen steun
verleend, voor 541 arbeidsplaat
sen
(PAGINA 15)
Radio en televisie: 2
Binnen- en Buitenland: 3 en 5
Financieel: 6
Provincie: 11. 13, 15 en 17
Sport: 18 en 19
Varia: 9
Kunst/cultuur: 7
De VS en
Tsjaad
ders was de beslissing nooit genomen
om een pijlerdam te bouwen De enige
échte ontbindende voorwaarde was in
feite een technisch nee van rijkswater
staat Die lieten echter weten dat het
wel zou kunnenbetoogde Wester
terp
Waarnemend commissaris van de ko
ningin W. Don was blij dat het mo
ment van pijlerplaatsen eindelijk was
aangebroken ..Alle tekenen wijzen er
nu op dat dit project gerealiseerd kan
worden". stelde hij. Don toonde zich
er wel teleurgesteld over dat de natio
nale investeringen in de Oosterschel-
dewerken ertoe leiden dat Zeeuwse
zaken - zoals bouw van een vaste
oeververbinding over en onder de
Westerschelde met verwezenlijkt
kunnen worden. Oud-direkteur-gene-
raal van rijkswaterstaat A. Maris (bij
na 871 was in de jaren vijftig nauw
betrokken bij het herstel van de wa
tersnoodverwoestingen en de tot
standkoming van het Deltaplan. Hij
was erg voldaan over 'het technische
wonder' dat in de Oosterscheldemor.-
ding verricht wordt. ..Ik heb er het
volste vertrouwen in dat het helemaal
een succes wordt" Maris tekende
erbij aan dat. wanneer vandaag-de-
dag opnieuw zou moeten worden be
slist over de beveiliging van het Oos-
terscheldegebied. er waarschijnlijk
geen pijlerdam meer uit de bus zou
komen, maar een complete afsluiting
met inbegrip van een doorlaatmiddel.
Ir Maris vestigde er de aandacht op
dat een dergelijke situatie in het
Grevelingenmeer voor een gezond
(ook voor schelpdiercultures) milieu
heeft gezorgd.
De tweede van de in totaal 66 pijlers
wordt in de nacht van vrijdag op
zaterdag geplaatst. Daarna worden
de werkzaamheden tot eind septem
ber opgeschort. Daarna is het de
bedoeling dat er tot november 1984
iedere week een pijler op zijn plaats
wordt gezet.
Zie ook pagina 111
Van onze correspondent i Werknemers van een firma, die was ingehuurd om rommel uit de kelder van de
LONDEN - Een rechtbank in Bristol heeft gisteren uitgesproken dat drie fabriek op te ruimen maakten de bedrijfsleiding erop attent dat een aantal
voorlieden in een fabriek, die 23 jaar lang hadden toegestaan dat hun electrische leidingen in die kelder ..zomaar" in een plafond verdwenen Verder
ondergeschikten zich bij nachtdiensten terugtrokken op vier geheime onderzoek legde de via schuifdeuren toegankelijke geheime slaapkamers
slaapkamers, terecht zijn ontslagen. bloot
IDe vier voorlieden, werkzaam bij een microchips-fabriek in hel stadje De slaapkamers bleken van alle gemakken voorzien De fabrieksarbeiders
Swindon, waren door hun werkgever op straat gezet toen bij toeval de vier hadden er in de loop der jaren matrassen, dekens, lakens, kussens, schemer-
slaapkamers. die verborgen waren in ruimten in muren en plafonds, ontdekt lampjes en zelfs wekkers naar toe gesleept De bedrijfsleiding had meteen door
werden
waarom de nachtploeg de afgelopen jaren zo weinig produktief was geweest
De situatie in en rond de
Centraal afrikaanse
staat Tsjaad is de afgelopen
dagen snel verslechterd
Wat een aantal weken gele
den nog een onbeduidende strijd leek
in een ver verwijderd en kaal woestijn
land, is in korte tijd uitgegroeid tot
een verwoestende burgeroorlog, waar
in buurland Libië een uiterst kwalijke
rol speelt. Door het militaire optreden
van Libië in Tsjaad en de daardoor
uigelokte grimmige reactie van de
Verenigde Staten en m mindere mate
Frankrijk is het conflict in Tsjaad
geïnternationaliseerd, met alle gevol
gen van dien voor de toch al verstoor
de relatie tussen de Sowjet-Unie en de
Verenigde Staten. Washington rekent
zich tot de vrienden van de huidige
Tsjadische regering van Hissène Ha-
bré, een vroegere rebellenleider en
oud-minister van defensie, die op dit
moment in een strijd op leven en dood
is gewikkeld met de ruim een jaar
geleden afgezette minister-president,
nu rebel Goukouni Oueddei De laat
ste geniet de onvoorwaardelijke steun
van het noordelijke buurland Libië,
een van de Afrikaanse landen die de
politieke koers van Moskou vaart
Daarmee is de knng gesloten, alle
ingrediënten om een nieuwe, onvrien
delijke dimensie toe te voegen aan de
Oost-Westconfrontatie zijn in en rond
Tsjaad te vinden.
De Amerikanen zijn vooral bezorgd
over de toenemende invloed van
Libië, waar de onberekenbare Gadda
fi met zijn oliedollars een formidabele
strijdmacht heeft opgebouwd De VS
willen tegen bijna elke pnjs voorko
men. dat een pro-Westers regime als
dat van Tsjaad het veld moet ruimen
voor een regering, die volledig afhan
kelijk is van Libië. De Amerikanen
vrezen dat als Gaddafi eenmaal de
macht over Tsjaad heeft, andere op
het Westen geórienterende landen in
Noord-en Centraal-Afrika het volgen
de slachtoffer zullen zijn van een op
uitbreiding belust Libiè. Washington
ziet het als een Amerikaans belang',
dat die landen hun huidige Westerse
gezindheid kunnen blijven behouden.
Geld en wapens voor Habré. AWACS
in de lucht om het doen en laten van
de Libiërs in Tsjaad te kunnen volgen
en het vliegdekschip Eisenhouer in
dreigende houding voor de Libische
kust zijn de middelen waarmee de VS
Kaddafi willen afschrikken. Op het
gevaar af zich zelf schuldig te maken
aan 'avonturisme'. waarvan de VS
Kaddafi betichten, heeft Washington
gekozen voor een harde opstelling.
Het geeft de Amerikanen m elk geval
het gevoel een passend antwoord te
hebben op de Libische agressie.
Frankrijk is in zoverre met de Amen-
kanen meegegaan, dat dit land een
kleine tweehonderd militaire instruct
teurs naar Tsjaad heeft gestuurd.
Maar Franse troepen inzetten in de
vroegere kolonie, zoals zes jaar gele
den Giscard deed. doet Mitterrand
piet. ondanks sterke aandrang van de
Amerikanen.
De betrokkenheid van de VS bij het
conflict m Tsjaad is in bepaalde
opzichten beangstigend Links en
rechts bemoeit Washington zich met
wat er in de wereld gebeurt Midden-
Amerika is zo'n voorbeeld. De groot
scheepse militaire oefeningen op de
Stille 'en de Atlantische Oceaan en in
dinsdagavond is aan de opeia„.w
gonnen Woensdag werd met trans
portvliegtuigen een luchtbrug inge
steld tussen Banqui in de Centraal-
afrikaanse Republiek en N'Djamena
voor de bevoorrading.
Tsjadische regeringsfunctionarissen
juichten het sturen van Franse para
troepen toe. maar zeiden dat deze
hulp niet voldoende was Minister
Soumaila stelde dat ,.met het odg op
de ernst van de situatie, die is veroor
zaakt door het agressieve beleid van
Gaddafi tegen Tsjaad, wij meer Fran
se soldaten nodig hebben en meer
militaire goederen
EERSTE FRANSE MILITAIREN AANGEKOMEN
N'DJAMENA (L'PI AFP/REUTER)
Tsjadische regeringstroepen hebben
woensdag een 'Libische' aanval op
Fay a Largeau in het noorden van
Tsjaad afgeslagen, zo is bekendge
maakt door de Tsjadische minister
van informatie, Mahamat Soumaila.
De door Libië gesteunde opstandelin
gen verklaarden echter deze oaseslad
te hebben heroverd.
De radiozender van de rebellen liet
weten dat de troepen van Goukouni
Weddeye Faya Largeau woensdag
morgen hadden ingenomen Een
woordvoerder van ex-president Wed
deye verklaarde in Parijs dat de oase
'voor honderd procent' onder controle
is van de manschappen van de over
gangsregering voor nationale eenheid
(Gunt). Het leger van Weddeye kreeg
de stad eind juni in handen en moest
de oase elf dagen geleden weer prijs
geven aan de strijdkrachten van
Tsjaads huidige president Hissine Ha-
bre
De Tsjadische minister van Jnforma
tie stelde daarentegen dat de rege
ringstroepen de aanval van twee Libi
sche colonnes hadden afgeslagen en
dat de Libische strijdkrachten na een
strijd van drie uur in moeilijkheden
waren gekomen, waarna de troepen
van Habre de tegenaanval inzetten
Volgens Soumaila worden de 'vijan
den' achtervolgd door de regerings
troepen De aanval was volgens de
minister het werk van vijfduizend
Libische troepen en huurlingen Zij
hadden de beschikking over tanks en
werden gesteund door vliegtuigen, zo
verklaarde Soumaila
Woensdag kwamen vanuit Kameroen
en de Centraal-Af'rikaanse Republiek
de eerste Franse paratroepen aan in
de Tsjadische hoofdstad N'Djamena.
Honduras zijn uitingen van puur
machtsvertoon om met name landen
als Nicaragua en op afstand Cuba te
intimideren In Afrika dreigt het nu
dezelfde kant op te gaan Vrienden m
nood helpen is een lofwaardig en
nobel streven, maar aan de indruk
kan met worden ontkomen, dat de
Amerikanen de toestand in Tsjaad
aangrijpen om Kaddafi te vernederen,
op zijn minst de voet dwars te zetten.
De Amerikaanse maatregelen gericht
tegen Libiè. zijn niet gebaseerd op
weloverwogen, rationale beslissingen,
maar komen veel meer voort uit de
Amerikaanse frustratie over het Libi
sche optreden, dat en daar mag
geen twijfel over bestaan gelijk
staat met het creeren van een feitelij
ke oorlogstoestand in een land. waar
mee het niet in oorlog is Tsjaad is een
land, waar al twintig jaar wordt ge
vochten. De ene dag is de president
rebel en de volgende dag is de rebel
president Als de Verenigde Staten
hun rol van 'politieman' op een derge
lijke wijze als rondom Tsjaad gebeurt
over de werelddelen uitspreiden,
draagt dat alleen maar bij aan verho
ging van de spanning tussen de super
machten Daarmee is geen enkel land
gediend
Dim
hefschip Ostrea met daaraan gekoppeld het afmeer- en gpschoonponton Macoma in het sluitgat Hammen bezig
W het 'lossen' van de eerste pijler
Dinsdag besloot Frankrijk dat het
militairen zou sturen om het hoofd te
bieden aan wat genoemd werd de
'internationalisering door Libië van
het conflict m Tsjaad In welingelich
te kringen in Parijs werd vernomen
dat bijna vijfhonderd manschappen
zullen deelnemen aan de 'instructie
en opleiding van het Tsjadische leger'
Eerder was gezegd dat het ging om
180 militairen. De operatie, die Man-
ta' is.gedoopt, wordt uitgevoerd door
parachutisten en militaire specialis
ten op het gebied van elektronica
Onmiddellijk na de bekendmaking
N'DJAMENA Een burger met omwikkeld hoofd staat voor een door
granaatvuur vernield gebouw in het centrum van de Tsjadische hoofdstad
N'Djamena.
OUAGADOUGOU lAFP) In de
nacht van dinsdag op woensdag is
Ouagadougou, de hoofdstad van Op-
per-VoIta, zes dagen na het ten val
brengen van president Jean-Baptiste
Ouedraogo, een poging tot een tegen
coup ondernomen.
DU heeft kapitein Thomas Sankara.
voorzitter van de nationale revolutio
naire raad. het nieuwe politiek-mili-
taire orgaan dat het land leidt, meege
deeld Tijdens die poging hadden niet-
geidentificeerde gewapende mannen
gelijktijdig zijn residentie in het paleis
en het naburige gebouw van de natio
nale radio aangevallen. Sankara zei
dat twee van zijn wachten werden
gewond, van wie één ernstig.