zo goed als
nieuwe
science fiction
vloot
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
rinus
antonisse
fotografie
wim riemens
p het eerste gezicht
:en ze te zijn wegge-
ikt uit een Hollywood-
science fiction-film,
tok de namen, zoals bij-
foorbeeld Mytilus,
jstrea, Cardium, Maco-
ïa en Portunus, doen
enken aan verre plane
en. Maar de werksche
pen van de Deltadienst
an rijkswaterstaat en de
annemerscombinatie
osbouw zijn werkelijk-
eid en geen aan het fan-
lierijke brein van een
ienarioschrijver ont-
iroten verzinsels.
5g jt zijn wèl internationaal
Meke creaties, niet alleen
m|>r de inderdaad soms 'on-
Ireldse' vormgeving, maar
door de technologisch
fjgstaande uitvoering. Spe-
1 ontworpen en gebouwd
k de aanleg van een storm-
[edkering in de monding
i de Oosterschelde moge-
j te maken. Ze geven aan
«grootste waterbouwkundi-
J| project ooit in Nederland
^wezenlijkt, een extra glans.
langzamerhand een forse vloot
grote en kleine vaar-
i vele miljoenen gul-
CZlf5 6emeenschapsgeld zijn gesto-
En dat. in de meeste gevallen,
or een korte actieperiode. Want na
..{gereedkomen van de pijlerdam
c |6 geldt daarvoor nog altijd als
$ciéle finish is er bij rijkswater-
lat geen emplooi meer voor de
geiartuigen.
Heggen, 'in de motteballen', kost
een maar geld en afvoeren naar de
i; per is dan een goedkopere oplos-
'waarmee trouwens van meet af
6 rekening is gehouden) Voordat
»n «uitgewerkte vaartuigen naar de
Troothoop gaan, wordt er echter
laai omvangrijke poging gedaan een
c jjpre bestemming te vinden, na-
■-Tin of de schepen in het buitenland
pieuwe projecten gebruikt kunnen
Kien. En verkoop levert bovendien
iCpfi op, hetgeen de rijksoverheid zéér
^^tom zal zijn.
WÊflkelaars
'orjtis
iet
VI BA
TE KOOP
makelaarskantoor Hendrik
'ogaard bv in Sliedrecht is ingc-
de Oosterschelde-schepen
jers onder te brengen. Deze make
rs in 1923 begonnen handelen
-Schepen en zijn in het bijzonder
Jpcciliseerd in baggermateriaal.
nu toe hebben de activiteiten van
pgaard bv nog geen resultaten af-
jorpen, vertelt directeur J. van der
s. Er is met name met het verdich-
teponton Mytilus geadverteerd,
ar daarop kwam praktisch geen
[ftie. „Er moet echt een bijzonder
Tffei aan de hand zijn, wil je zo'n
lp van de hand kunnen doen", zegt
7 der Vlies. Hij wijst erop dat het
jjichten van de zeebodem onlangs
^avenuitbreiding in het Belgische
frugge aan de orde was. „De Myti-
was daarvoor uiterst geschikt.
doorgaans bemand door medewer
kers van de aannemerscombinatie
Dosbouw. Naast de acht grotere vaar
tuigen zijn er voortdurend talloze
andere schepen van de Delta
dienst. de aannemerscombinatie en
particuliere bedrijven in touw om
de bouw van de pijlerdam vlot te
laten verlopen. Ze verlenen, meestal
achter de schermen, onmisbare hand
en spandiensten. In kort bestek een
overzicht van de bijzonderste werk
schepen.
Mytilus i mossel): een verdichtings
schip voor het verstevigen van de
Oosterscheldebodem met behulp van
vier tnlnaalden, gebouwd bij de werf
Boele in Bolnes voor 32 miljoen gul
den en opgeleverd in 1979, afmetin
gen: 68 bij 34 bij 5,5 meter; het ponton
heeft zijn werkzaamheden beëindigd.
Cardium tkokkel): het mattenleg-
schip dat de fundatiematten op de
bodem van de zeearm legt en tegelij
kertijd ook de bodem schoonzuigt.
geassembleerd bij de Schelde in Vlis-
singen; kosten 115 miljoen gulden; na
een moeizame start door enkele 'kin
derziekten' is het schip volop bezig
met het afrollen van de funderings-
matten; opgeleverd in 1982; afmetin
gen 70 bij 82 ij 5.8 meter.
Macoma nonnetjesschelp i het af
meer- en opschoonponton. bestemd
voor het afmeren van hefschip
(Ostreai en legvaartuig (Cardium) en
bovendien voorzien van een grote
stofzuigmstallatie om de zeebodem
vlak voor het plaatsen van een pijl er
schoon te maken, gebouwd bij de
Merwede in Hardmxveld-Giessendam
voor een aanneemsom van 45 miljoen
gulden, afmetingen 45 bij 47,5 bij 5.8
meter; opgeleverd in 1982.
Ostrea ioesterhet hefschip dat de
pijlers vanuit de bouwdokken bij
Neeltje Jans naar de sluitgaten in de
kering transporteert en ze vervolgens
plaatst; gebouwd bij de RDM in Rot
terdam voor een aanneemsom van 72
miljoen gulden; afmetingen 87 bij 47
bij 12,5 meter; afgeleverd in 1982.
Area rotsboordereen snel en
wendbaar vaartuig voor ankerbehan-
de.'ing, hetgeen met name inhoudt het
uitvaren van de draden van de werk
schepen en het vastmaken aan de
ankerpalen; voorzien van vier propel
lers en een dekkraan; gebouwd bij
Niesteren en Sander te Delfzijl, kos
ten 5 miljoen gulden en in 1981 in
gebruik gesteld, afmetingen 30 bij 10
bij 3,5 meter.
Ostrea. hefschip
Donax I zaagjesschelp in 1973
oorspronkelijk gebouwd als blokken-
matlegger bij Boele in Bolnes en in
1982 omgebouwd tot tegelmatleg-
vaartuig (kosten daarvan 3 miljoen
gulden), aanvankelijk als DOS I ac
tief, na overname door het rijk omge
doopt; afmetingen 61 bij 34 bij 5
meter
Wijker Rib een in 1962 gebouwde
steenstorter uit Hoek van Holland,
later omgebouwd tot peilvaartuig en
daarna ingericht als moederschip
voor de onderwaterinspecties (kosten
van die ombouw 2,5 miljoen gulden);
de ombouw deed Bos-Kalis in Papen-
drecht, die ook verantwoordelijk was
voor de afbouw van de Portunus
(zwemkrab), een vaartuig voor inspec
ties onder water en daarbij via een
navelstreng verbonden met de Wijker
Rib; de Portunus het chassis werd
bij Scadoc in Yerseke gebouwd
kostte 10 miljoen gulden en meet 6 bij
4 meter: de afmetingen van de Wijker
Rib zijn 54 bij 9 bij 3.4 meter.
Mactra strandschelpi een repara
tieponton. voor 2,8 miljoen gulden
gebouwd bij Ravenstein in Deest, het
vaartuig in 1982 afgeleverd heeft
twee oplegschoenen, waarop de zuig-
mond van de Cardium past; de uitvoe
ring is zodanig dat het schip min of
meer als drijvend dok kan dienst
doen; afmetingen 50 bij 22 bij 4 meter.
Sepia (inktvis i: een ponton voor het
leggen van de grindwiepenmatten.
gebouwd voor 3.5 miljoen gulden bij
de Merwede in Hardinxveld-Giessen-
dam en afgeleverd in 1983; aanvanke
lijk was het vaartuig dat de grindwie
penmatten afrolt (de matten zijn be
doeld om de steenbestortingen tussen
twee funderingsmatten vast te hou
den i Jantje gedoopt: dat stak wat
schraal af tegen de andere fraaie
Latijnse namen van de werkschepen.
Jan Heijmanseigepdom vgn Bitu-
marin. maar verhuurd aan rijkswater
staat. aanvankelijk een vaartuig voor
het storten van asfaltmastiek en as-
faltmatten en daarna omgebouwd tot
steen- en asfaltstorter. deels bij Wil
ton Feijenoord in Rotterdam, deels in
eigen beheer, de ombouwoperatie was
in 1982 gereed, de kosten ervan zijn
niet bekend; afmetingen zijn 100 bij 39
meter.
Cardium. mattenlegschip
maar moest nog in de Oosterschelde
worden ingezet. Er is in Zeebrugge
gekozen voor een ander systeem"
Van der Vlies onderstreept dat de
markt zo groot mogelijk gemaakt
moet worden, om de kans op verkoop
van de werkschepen te laten toene-
,,We zijn bezig een commissie te vor
men van wijze mensen, die alternatie
ven gaan bedenken voor de toepas
singsmogelijkheden Die commissie
moet brainstormen en ideeën spuien".
In de commissie komen tegenwoordi-
gers van onder meer rijkswaterstaat,
de bouwers van de vaartuigen, de
baggerwereld en het makelaarskan
toor. De commissie heeft weinig tijd
om de verkoopmogelijkheden van de
schepen te vergroten. Van der Vlies:
„We hebben het idee opgevat om in
november aanstaande óp de Euro
poorttentoonstelling in Amsterdam
aandacht te vragen voor de vaartui
gen. Dat is de grootste maritieme
tentoonstelling ter wereld. We willen
dan wel kunnen wijzen op alternatie
ve gebruiksmogelijkheden. De com
missie moet dus snel werken".
Het Sliedrechtse makelaarskantoor
heeft, na de opdracht van rijkswater
staat om de werkschepen van de hand
te doen, niet stilgezeten. Op de inter
nationale markt werd een fraaie bro
chure gepresenteerd ('preliminary sa-
les bulletin'). Begin 1983 nam Boog
aard bv deel aan een tentoonstelling
in Singapore, gehouden tijdens de
World Dredging Conference Er ging
een circulaire over de Mytilus de deur
uit en onlangs gebeurde hetzelfde
over de hulpbrug van 2.7 kilometer
lengte (kosten destijds 73 miljoen gul
den). tussen de vaste wal van Schou-
wen-Duiveland en het werkeiland
Neeltje Jans ..Verder wordt er regel
matig geadverteerd", aldus directeur
Van der Vlies. „Maar men moet niet
vergeten dat het om erg bijzondere
schepen gaat. terwijl de waterbouw
kundige projecten niet voor het op
scheppen liggen" Hij hoopt dat voor
al het vinden van alternatieve ge
bruiksmogelijkheden soelaas zal bie
den.
voorbarig?
De activiteiten van het makelaars
kantoor doen onwillekeurig denken
aan het verkopen van de huid, vóór
dat de beer geschoten is. Immers: de
stormvloedkering staat er nog lang
niet en op de Mytilus na alle
werkschepen zijn nog volop in be
drijf.
Van der Vlies maakt duidelijk dat er
op termijn verkocht wordt een schip
wordt pas van de hand gedaan als
volstrekt zeker is dat het met meer
nodig is. En dat is wel zo logisch ook.
Omdat waterbouwkundige projecten
doorgaans een jarenlange voorberei
dingsperiode kennen, kan het geen
kwaad in een vroegtijdig stadium
aandacht te vragen voor de beschik
baar komende Del-avloot van rijkswa
terstaat. Dan kunnen ze er elders
alvast rekening mee houden, betoogt
directeur Van der Vlies.
Intussen moet menig schip nog in de
praktijk bewijzen dat het geschikt is
voor het doel waarvoor het is ge
maakt (proefnemingen zijn in elk
geval hoopvol verlopen). Zo zijn de
komende week alle ogen ongetwij
feld gericht op het hefschip Ostrea.
In de nacht van woensdag 10 op
donderdag 11 augustus moet het
schip in nauwe samenwerking met
het afmeer- en opschoonponton Ma-
coma de eerste pijler neerzetten in
het sluitgat Hammen. De operatie
begint om ongeveer 23.00 uur en zal
na middernacht, als alles goed gaat.
zijn voltooid Het gekozen tijdstip
houdt verband met de Iaagwater-ken-
tering (het omslaan van het getij); alle
66 pijlers zullen in de komende perio
de op dat moment op de fundering
van de stormvloedkering worden
neergelaten. Het historische moment
wordt vol vertrouwen tegemoet ge
zien: bij de broefnemingen ging het
goed en waarom nu niet?
vloot.
Over welke Deltavloot kan 'admi
raal' H. Engel, hoofd Deltadienst van
rijkswaterstaat, momenteel het com
mando voeren? In feite gaat het om
acht speciaal ontworpen, dan wel
aangepaste, vaartuigen. Ze worden
Macoma. afmeer- en opschoonponton
Mytilus. verdichtingsschip
Jan Heijmans. asfalt- en steenstorter
