Vliegtarieven Londen naar VS dit najaar fors lager Beurs weinig geanimeerd Geen multinational die in de Derde Wereld werkt Aardappelbescherming voorkwam hongersnood SLAPPE PERIODE OVERBRUGGEN KLM wil onderhoud luchtmacht VS doen AMSTERDAMSE EFFECTENBEURS Ondernemend - Zeeland - .DONDERDAG 4 AUGUSTUS 1983 NEW YORK (UPI) De voornaamste luchtvaartmaatschappijen die op de Noordatlantische routes vliegen willen hun tarieven voor vluchten tussen vijftien Amerikaanse steden en Londen dit najaar met 26 procent verlagen in vergelijking met de tarieven die het afgelopen najaar golden. Het laagste tarief New York-Londen wordt 239 dollar (maandag), het hoogste 279 dollar (in het weekeinde). De tariefverlaging is kleiner dan de maatschappijen hadden gewild. Voor een grotere verlaging wilde de Britse Civil Aviation Authority (rijkslucht vaartdienst) geen toestemming ge ven. De voornaamste concurrenten op de routes tussen de Verenigde Staten en Engeland. Pan Am, TWA en Bri tish Airways, hadden voor beide rich tingen een laagste tarief van 197,50 dollar op het oog. Aan de tarieven voor het komende najaar zijn geen voorwaarden verbon den. Ze gelden tussen 17 september en 17 oktober, een slappe periode voor het luchtverkeer over de Atlantische Oceaan. Verleden jaar bedroeg het laagste tarief in de verlijkbare periode 325 dollar enkele reis. Het is nog niet zeker of de nu aangekondigde tarie ven bij de Britse autoriteiten in goede aarde vallen. People Express Airline, een betrekke lijk kleine luchtvaartmaatschappij in 149 dollar enkele reis het komende Newark die kale vluchten naar Lon- najaar van kracht zal blijven. De grote den aanbiedt, heeft laten weten dat luchtvaartmaatschappijen beschou- het nu geldende minimumtarief van wen People Express niet als een se- Bandenfabriek UBO ontslaat 33 man UTRECHT (ANP) Bij de Utrechtse bandenfabriek Banden vernieuwing en rubberindustrie UBO BV (180 werknemers) zullen 33 werknemers worden ontslagen vanwege de terug lopende bandenmarkt. Bovendien zal het bedrijf intern worden gereorgani seerd. In een later stadium krijgt UBO een andere structuur. De bandenvere- nieuwing en rubberindustrie zullen als aparte vennootschappen onder een houdstermaatgschappij worden rieuze concurrent omdat zij alleen maar tussen Newark en Gatwick vliegt. Er wordt een opvallende toeneming van het reizigersverkeer tussen de Verenigde Staten en Europa waarge nomen. Dat houdt verband met de koersstijging van de dollar. Voor Amerikanen wordt het steeds goed koper om een vakantie in Europa door te brengen. Vorige maand ver voerde Pan Am 6,8 procent meer passagiers naar Europa dan in juli van het vorige jaar, TWA 7,8 procent. ondergebracht, Dit is woensdag door directie en vakbonden meegedeeld. Sinds 1981 is dit de derde reorganisa tie die bij de bandenfabriek wordt doorgevoerd. Bij de eerdere ingrepen verloren 147 mensen hun baan. De directie van UBO ziet de verslechte ring van de bandenmarkt als oorzaak van de moeilijkheden bij het bedrijf, Directie en vakbonden zijn overeen gekomen om te gaan onderhandelen over een arbeidstijdverkorting van tien procent per 1 januari 1984. Amsterdamse wisselmarkt :100i us dollar Pond sterling Duitse mark (lOOi Franse (rank 100) Belgische frank Zwlts (rank (100) Japanse yen Ital lire (10.000) Zweedse Deense kroon ilOOi Noorse kroon (100) Canadese dollar Oost. shilling IOOi Iers pond Spaanse pes. 1001 Austr. dollar (100) Antll. lis surin ns Saoedl riyal 2.97125-97375 4.4695-4745 111,740-790 37.110-160 5.5755-5805 138,025-675 122,23-33 18,875-925 38.055-105 31,045-095 39,930-980 2.40975-41225 15.9050-9150 3.5230-5330 1.9710-9810 2,5975-6075 1,6425-6625 1,6525-6825 86.00-25 BUITENLANDS BANKPAPIER AMSTERDAM (ANPl De advleskoer- lands bankpapier geldend in Amsterdam op de volgende werkdag luidden glste- Amerikaanse dollar Engelse pond Belgische Ir (IOOi Duitse mark (100) Ital lire <10 000) Portugese csc.dOOl Canadese dollar •Zwitserse fr 100) a(100) Noorse kroon (100) Deense kroon 1100) Ooslenr sh (100) Spaanse pes. (IOOi Griekse drachme Finse mark Joegosl dinar (100) Ierse pond 41,75 32.75 16.19 51.00 54.00 Algemeen 82.80 Algemeen-lokaal 86.90 Internationals 78 40 Industrie 64,00 Scheep- en Luchlv. 154.10 Banken 204,60 Verzekering 172.80 Handel e.a 70.10 CBS-obllg. Index 78,70 Rendem Siaatsl 12.21 waarvan 3-5 Jr 12,16 wuarvan 5-8 Jr 12.24 8 jr en langer 12.20 nieuwste drie 12,18 rend. BNG-lenlngen 12,12 rend, bankleningen 12.20 rend pandbrieven 13.76 247.3 241.6 115.3 WERK VOOR DERDEN OP SCHIPHOL SCHIPHOL (ANP) De KLM onderhandelt met de Amerikaanse lucht macht om te zien of de KLM op Schiphol-Oost groot onderhoud kan doen voor in Europa ge stationeerde Lockheed Hercules C-130-trans- porttoestellen van de Amerikaanse lucht macht. Een woordvoer der van de KLM heeft dit desgevraagd beves tigd. Volgens deze woord voerder zijn de onder handelingen nog in een beginfase en staat nog niet vast hoeveel van deze Hercules-toestellen hun grote onderhouds beurt bij de KLM kun nen ondergaan. Het gaat volgens hem in elk geval niet om grote aan tallen, Als de KLM het contract krijgt, is het voor de maatschappij de eerste keer, dat zij werk verricht voor een mili taire opdrachtgever. Het grote onderhoud aan de Hercules-vlieg tuigen wil de KLM uit voeren in de voor de maatschappij zeer be langrijke sector 'werk voor derden'. De woord voerder verklaarde, dat het hier gaat- om een eigen initiatief van de maatschappij met als doel het op peil houden van de werkgelegenheid in dit bedrijfsonderdeel. De Amerikaanse lucht macht laat ook elders in Europa het onderhoud aan de Hercules-trans portvliegtuigen uitvoe ren. Een woordvoerder van het minister van de fensie verklaarde desge vraagd niets te weten van de onderhandelin gen tussen de KLM en de Amerikaanse lucht macht. Fokker verkoopt twee F-28's aan Mauretanië AMSTERDAM (ANP) Fokker heeft twee vliegtuigen van het type F-28 mk 4000 verkocht aan het Afrikaanse land Mauretanie ten behoeve van de nationale luchtvaartmaatschappij Air Mauretanie. Air Mauretanie zal de twee straalvliegtuigen tegen het einde van dit jaar in gebruik nemen. Fokker zegt het contract te hebben verworven ondanks de felle concur rentie van Amerikaanse en Britse vliegtuigfabrikanten. Air Mauretanie zal met de F-28's vliegen op regionale routes naar de buurlanden met be stemmingen zoals Dakar (Senegal) en Las Palmas (Spanje) en verder op binnenlandse routes. De F-28's, die drie Fairchild FH 227 turboprop-vliegtuigen vervangen, zul len in de standaardversie worden uit gevoerd en plaats bieden aan 80 pas sagiers. Extra navigatie-apparatuur zal worden geïnstalleerd in verband met de soms slechte weersomstandig heden in het woestijnklimaat van Mauretanie. Het totale aantal verkochte F-28 vliegtuigen is thans 208 aan 48 gebrui kers in 34 landen. In de eerste zes maanden van dit jaar zijn al meer Skoda's (uit Tsjecho- stowakije) verkocht dan in het gehele jaar 1982 en zoel 1773 slziks tegen 648 eenheden. Dankzij de RAI-expositie in het voorjaar kon de Skoda-importeur het dealemet tot negentig vergroten. AMSTERDAM (ANP) De prijzen van goud en zilver zijn woensdagmiddag als volgt vastgesteld tussen haakjes de vorige noteringen). Goud: onbewerkt 39.300-39 800 39.380- 39.880). bewerkt verkoop 41.790 (41.880). Zilver: onbeiverkf 1095-1165 (1100-1170), be- werkt verkoop 1230 (1230). AMSTERDAM (ANP) De Amsterdamse effectenbeurs maakte woensdag een weinig geanimeerde indruk. I)e belangstelling om zaken le doen was gering. Het kleine aanbod kon maar mondjesmaat worden opgenomen waardoor de koersen hier en daar albrokkelden. Wall Street was hierin al voorgegaan. Op de obligatiemarkt was het eveneens erg stil met maar weinig koersafwijkingen. De enkele veranderingen waren meer naar boven gerich t Bovendien moet de markt het nu al een tijdje doen zonder een nieuwe staatslening en het ziet er volgens handelaren niet naar uit dat er spoedig een zal volgen. Bij de internationals, waarvan in de komende weken de halfjaarcijfers bekendgemaakt worden, waren over het algemeen iets lager met uitzondering van Akzo. Dit fonds boekte een winst van f 1 op f 73,90 als gevolg van buitenlandse kooplust. Dit hangt samen met een interna tionale tendens van vraag naar chemiewaarden, aldus de beurs. KLM daarentegen moest een behoorlijke veer laten en wel f 3,20 op f 158,60 Kon. Olie bleef nagenoeg onverander liggen op f 135,70. Philips, Hoogovens en Unilever waren twee dubbeltjes lager. In de financiële sector viel Nationale Nederlanden op met een koerssprong van f 3 op f 158,50. De overige verzeke raars bleven dicht bij huis evenals de banken. Hierbij won ABN f 1 op f 390 terwij NMB f 0.70 afstond op f 157 De bouwers, .scheepvaartwaarden en uitgevers veranderden weinig. Elders op de markt verloor Heineken f 0.70 op I 126,50. De windstilte strekte zich ook uit over de lokale markt. De koersafwijkingen waren niet om over huis over te schrijven. Meneba wist er desondanks f 3 bij te verdienen op f 64. KNP klom f 1 op f 55,50. Vmf-Stork werd f 1,30 hoger geprijsd op 70,80, terwijl Emba f 4,50 won op f 165. Nij verdal-ten Cate ging f 2 omhoog naar f 94. Aan de andere kant liet De Telegraaf f 2 liggen op f 144 en Wegener f 1,50 op f42. Smit Internationale zakte f 1,20 tot f 39 en Van der Giessen - de Noord f 1 op f 123. Op de parallelmarkt leverde Van Melle de winst van dinsdag weer geheel in. Prijzen werden gegeven van f 162 tegen een vorige koers van f 169. Op de actieve markt bleef het tijdens beurstijd bijzonder rustig. Voor een aantal fondsen kwam desalniettemin wat vraag opzetten wat in hogere koersen uitmondde. Zo ging Ahold naar f 169,50, een vooruitgang van f 1,50, Elsevier naar f 385, f 3 meer en Heineken naar f 128,30 ofwel f 1,10 hoger. (limifdfonclscnl koersen koersen AHOLD 166.50 170.00 AKZO 72 60 72 90 ABN 389.00 391.50 AMEV 124 70 126 50 AMRO bank 66 10 66.00 Boskalis Westm 47 00 47 10 Dordtsclic Pclr 123.40 123 40e Dordtsche Petr.pr 120.70 121.30 9.00 Maasv OT 102.00 102.00 11.50 Nat.lnv 80 106.00 108.00 11 00 id 74 101.80b 101.80 9 75 ld 74 103.00e 103.00 8 50 ld 75-2 106.30 100.30 1U 00 GasU 74 101 70 101.70 9 50 ld 15J 101.50 101.-50 8.75 ld 75 101.20 101.20 8.50 ld 15) 100,50 101.50 8.25 ld 70 100,60 100.60 7.25 Noderh 731 acllt 6.40 7.00b 9.50 Nütrlcui 74 7 75 NutrlCla 72 108.00 108,00 8 00 Nijverd 79 101.09 101,00 6 50 Oce v d.Gr 60 111.00 116 00 10 00 Pont 74 97.10 97 00 7 50 Proost B 71 97.00 97,00 0.50 Rollneo 67 76.50 77,00 11.50 ld 1000 79 00 79,09 8,00 Sanders 72 97,80 98.00 HALL Trust 216,80 218.50 Holl seasearch 3 65 3.65 Holl Kloos 113,50 114.00 Hunter D 17 00 17,20 HVA-Myen eert 115,00 115,00 IHC-Inter 52,90 53,00 Ind Manisch. 81,00 83,00b IBBKomlor 230 00 230,00 InlernallO 23,40 23.40 Kempen Bcg 95,50 95,U0e Alvamy 143,80 144 00 America Fnd 234,00 235 50 Binn.Bcir.VG 142,00 140.00 B.O.G 167 00 165.00 Chemical F 32,90 32,90 Col Or Sh 29,00 29,00 Concenlr» 20,75 20,60 Goldmines 1470X0 1475,00 Holland F 158 50 159,00 Interbonds 602X0 (102,00 En ma 135,50 135,50 FGH 43.30 43,10 Gist Brocades 158,00 157,70 Heineken 126,16 128, aO Heineken I-Iold 112,80 115.00 8.00 ld 72 98!80 9M0 7 75 ld 72 99,00 99,00 7 50 ld 09 96,70 97,00 7 25 id 60 97 70 97,90 7.25 id 73 97.20 97.40 14.00 SH-V-H 81 127,80 127.811 8.75 Stevln Gr 76 03,00 93,00 5 00 Tvco InlF 60 112.5 V1I1 Hul 711 2 11(1 9 00 VMF-Slork 70 89.50 80.50 Kluwer 103.00e 103.30 KBB 22,60 22.60 ld eert 21,50 2) 70 id 6 eum 9,20 9,20 Kon Ncd Pap 54,50 55.40 Leveraged 163.50 157.00 NcwYörk ind 1100X01185,00 Obum 111,90 113.00 Old Court Dlr 100,00 lOU.OU SciTech 10,20 10,20 Sumabel 51,00 51X0 .Hoogovens 36,70 36,00 KLM 161 80 158,00 6.50 Id 68 95.20 95.40 8 75 NOB 76 101 40 101.60 7 75 id 73 94.00 94.00 7 00 W'have 78 144,00 144.20 7.00 W'sancn 73 98,80 08,70 Lunell-p&Gl ,27 59 ,27 50 Leids.Wo ,18 20 ïmoOe Tokyo PI-I 105,00 105,20 Unlfands 19,30 10.20 Kon Olie 135 50 135.70 Nai Nederlanden 158 00 158 80 Nedlloyd Groep 98 00 97 50 NMB 15770 157.50 7.00 ld 06 95 50 95 50 0.00 ld 64 95.OO 95 00a 9.75 NMB 74 103,00 102,50 8.50 NMB 78 07,30 97 811 ACF Hoid 100,60 1G9 30 Maxv. l-ctr 311.00 311 00 MoearaEn" 5I||| 15'5j| 'viking 49.70 40,90 Wereldhavc 154 00 15-1,20 AMERIKA long. aandelen) Van Ommeren 28 10 28.20 Pakhock Hold 53.20 53.50 Pakhoed Hold. c. 49,80 49.20 Philips 51 70 51.40 Robeco 307 50 308,00 Rodamco 132 70 132,80 Rollnco 302 00 302,50 Rorento 189.60 189,20 Unilever 206.20 200,60 Ver besll VNU 97 80 97.50 Volker Slevln 38 50 36.90 WUH 119 80 117.90 Banken. Handel. Industrie 8.50 N.5. 70 101.80 101.80 7.25 ld 72 94 50 94 50 8 00 Wat.sch 95 40 95.40 7.75 OTRA 72 8 00 P&C-gr 72 7 75 Pakh 73 96 50 94.50 7.00 ld 68 96.00 96.00 7 00 ld 72 95.70 95.50 7.25 ld 66 97.00 97.00 6.50 ld 67 94 60 04.60 5.25 ld 04 9G.30 96.80 7 75 Pechincy 93.40 93 20 9 75 PhlHps75 102.40 102.40 AsdRUtUig 253,00 253 80 An vT 200.00 Ant ven ïyo.oo 196,00 Assst r dam 12 70 73 ft0 147.00 149,(10 nnilci u 1250,00a 1170 00 Ballast-N 79 8q 79 50 BAMHold 52 60 53 10 ualeiidurg 38200 38200 Beek.van 1I1 20 112 20 Beecmann 122,50 122,00 Berkei's P 387'00 387'U0 ij}'"10 6800X0 6800X0 V? 1480,00 1480.00 L 580,00 585,00 MlJnb.W 52200 525 00 Naarden 3700 3fl80 jju,;lr 125.00 125,00 25 30c 25.70 NBM Bouw 6 65 6,70 Ned Crcdiet 23GA0 Nc< .Scheepshyp 220.50 218.50 Ned.sprmgsc joflO.OOb 4050 00b Am Motors 7 40 7,65 Am.TeliStTcl 61.20 60.60 Asarco 39.30 39.20 All.Rlchf. -17.00 48.30 Beth.Stecl 21 50 21 40 Boeing Comp 42.50 41.20 Burroughs 51.50 51,50 Citicorp. 37.10 37.70 Colgate 20.60 Cons roods Control Data 53.75 53,50 Dow Chemical 34,80 34.oo DuPont 47,85 47 40 10.75 Akzo 106.80 107.00 9 50 AkZO 102.00 102 20 0.25 Akzo 10110 11.25 ABN 74 102 60 102.60 10.50 ld 1974 104,50 105.00 9.75 ld 79 99 103 30 102.20 9.50 ld 79-94 102.40 102 40 'WO ld 75 I'll in) ju H l-l li» -411 M) 8 00 ld 71-80 99 20 98 70 8 00 ld 73-88 100 40 100,20 10.75 Amro 74 102,00 102,00 9.75 ld 75 102,50 102,50 9,75 ld 80-00 103,00 103.50 8.75 ld 73 101.30 101,80 '8.50 ld 73 99.80 95,80 7.75 ld 71-86 99,00 99,00 7 50 ld 73-88 97 70 97 70 8 00 Phillps72 99.70 99.n0 6 00 Pegem57 96.00 96.00 5 50 ld 58 93.00 93,50 5 00 ld 58 93.50 93,50 6 00 PGEM64 93.00 93,50 4 SU id 59 07.10 07.50 6 5(1 R-R Pijp 94.60 94,00 8 50 RlJIllDlS 98,70 98,70 7 12 RilnScl) 7.00 7 10 6.00 Schiphol 80.50 89.30 8 50 Shell 75 100.60 99.70 8 25 ld 71 101.50 101.50 7 75 ld 72 96.00 90.50 10,6 SHV 72 100.5U 100,50 10,6 3HV 73 100.70 10U.7U 7,00 Skol Br. 90.00 98.00 7.25 Total 72 90 10 98.10 8.75 UlUlcv75 100,70 100 50^ Blydenst C I54o!o6 1540410 Boer Druk 83 50 83 no Bols 96.00 00,10 Borsumlj W 192.00 102,00 Braat Bouw 152.00 152.00 Breevast 205,00 287.50 Breevast eert 204,50 205,80 Bredero 181.U0 180.50 Bredero eert 175.00 174,50 Buhrm.Tell r 50,60 50,60 Caland Hold 34,30 34 30 Cnlve-D I'l l 283,00 288.50e id 6 pet eert 1740,00 1736.00 Cenl.r.Sulk. 110,50 109,50 ld eert 110,50 110,50 Celeer) 178,00 ÏT7.50 id eert 176,50 175,50 Nutrlela GB 73'sn Nljverdal 92.00e 94.30 Grens tem 191,90 191.00 <?V"a 78,80 78,50 Pa'the 4500 4000 Porcemes «"0 «0,20 Rwtemwiers 83,80 '^Xfl3 5 ,T 1 155X0 156,00 55 22,50 22,50 RccsinK 24700 fi:i3-n0 53-3-00 Pnhre* lick 620,00 fi22,00 R-nlmnninll 1,7 00 07-0° SS! "f" «gj mg Exxon Corp 36,60 36.50 Floor Corp 21.00 20 90 Fol d Motor 50.70 57 80 General Elee.tr -19 40 49 39 General Motors 73.40 71.30 Getty Oil 63.50 03.80 Gillette Gulf O!) 38.40 36.20 Honeywell Int 120.00 117,75 IBM 121.00 120,75 Intern,Flavor 20,90 20,70 Intern,Paper 52,60 52,40 intern Tel&Tol. -15,70 45,40 Litton Ind. 62,50 02,00 Lockheed Aircraft 113,00 115,00 L.TV.Corp. 13.80 14X0 Mobil Oil 29.50d 30,00 North Am.Phil 01.60 02,40 7 50 Met"liH72 95,50 96.00b 8 75 BnnqueP 75 98,50 98 00 8 00 Bwf.Llmb 90,20 90 20 8 50 BOZ 98,60 98 80 8.25 ld 97.00 97.80 B.25 Breevast 71 94,80 95,00 8.00 Breevast 73 9210 92.50 8.25Bredero71 97,00 97.00 8.00 Br Petr. 98 70 98 40 725 ld 72 98.00 98 00 lOOOCeehom 114.00 114 00 7 25 CMC 72 96,50 96 50 0 50 CRBoerl bk 100,80 100 80 8.00 Cr LBN 71 98 20 98 20 8 00 Elsev.-NDU 100 50 100,50 7.25 Hagemcyer 96 50 96 50 7 00 Hein Bier 99.50 99,50 712VMF69 - 8 75 VNU 75 90.00 99,00 Converteerbare Obligaties •1.75 Akzo 86.50 87.40 6.75 AmRo73 100.6O 100,70 5.50 AinRo 09 8 50 Boskalis W 75 97 20 97 10 )1100 Bredero 81 106,00 1064X1 6 25 Buhrm T73 7 25 Buhrm T 76 95,30 9480 7 00 Cr LBN 74-75 4 00 Elaion 80 92.50 91.50 8.75 Elsevier-NDU )10 50 112 (111 7 25 Furn. 73 9600 955U 5.75 GISl-BrOC73 221,00 222.00 5 25 Hoogov 68 Cindu-Key 18,30 18.20 Cluimlndo 302.0U 38500 Credit LBN 50.40 51 10 Deli My 7-1.08 7-1.80 Di.'SSL'atlx 58.9(1 68.50 Dorpen CO. 80.00 81.00 Dumve Egberts 59.20 59.30 Econostü 55,00 55,00 EMBA 18050 164,00 Erlks 80,00 79,90 Fokker 34,40 34,30 Fumcss 43,70 44,00 Gamma H 47,00 -18.50 id 5 pet PW 17,60 17,60 Gel Delft c 158.00 155,00 Gerofabr 75,00b 75.001) lïffS' K SS! ?.S" 173.00 168.00 5™.V(inirn-M 39.50 40.50 Telegraaf 40,30 I30,0° TiihHvIhk 7530 76X0 Tw Kabel 11 3,33 3,30 Twvn-ilra en G 224-00 220.00 Willink 27-70 27 60 Vi-iGlW 132,50 13,1 00 vRooemBez 4620 Einrni- 43.50 42 00 Westhav Asci 122-50 123 00 Pepsico 33.80 34,95 Philip Moms 59.60 59.00 Philips Petroleum 34,00 3450 Polaroid Corp 27.10 27 10 Quaker Oats 43,50 R C A. 27.70 27.30 Rep.Steel 22,20 21.00 Sclilumbcrger 54,80 55^0 Sears Roebuck 42.00 4 coo Shell Oil 43.30 44,00 SperryCorp 40 90 41.60 Standard Oil of Ca) 35.30 35,20 Tandy 44.00 44,00 Texaco 35.50d 35,8o Texas Instruments, 108.50 110,40 Union Curbidx 65.40 64,80 Union Pacific 55,50 55.50 8 00 H00gov71 97.50 97 50 8 00 ld 72 96,80 96.80 7 00 KI.M 68 96.30 96.30 7 75 Lyons 95.80 95,50 11 00 Maasv OT 102,00 102,00 9.50 Maasv.O T 101,20 101,20 8,75 KNSM 75 ggjoo 98X0 8.75KBB75 82:80 82.20 775 K N.Pap. 72 ll8.5o 12o.OO 7.25 Macintosh 73 i58.00b 160,00 9.00 Meneba 74 99,00 99.50 7.00 NBM-B 72 31,00 32.00 Goudsmit 77.00 77,00 Grasso 147.00 14700 Hairemeijer 44,90 44 90 Hoek s Mach 69 20 70.00 Holdoh 108.00 106.00 Holec 42.50 42.50 A'S',,.,. Sff ABN Aand londs 200.50 208 00 Alg Fondsen!) 142.00 j^.OO Alrenta 128.30 l28-30 WestmgnaE|btrl 4570 «XO Woolworlll 36,30 3660 Xerox Corp. 45,25 44 95 All Lyons 139,00 141 00 AMAX Inc 79,aO 81.00 Burr Corp P Enl Clirys) 154,50 154 50 112.00 U1.80 82.60 86.00 109,50 110.50 62,20 61.60 154,00 155,00 198,00 19801) 102,80 102.00 Ford Molen 10 Getty Oil Gillette Goodyear Hitachi Inco Int Bus Mach Int Flav&Fr lilt Tel&Tel LUI hid Lookh C Mcrck&Co Minri Mining Mits El PepsIco Phil More Phil Pclr Pol Corp Proci&Gambli Qunk Oats RCA Corp Schlumbcrger S Roeb Shell Can Shell OH Sp Corp S< Oil Cal Tandy Corp Un SI. SI Warn-Lamt West El 03,00 177,50 l 140.00b 1 358,00 87.00 134.00 116.00 238,00 380.00 108,00 180.00 102.00 174,00 99,70 72.00 155 00 130 00 79,80 102.00 122.00 125,00 124.00 105,50 128 50 •.18'! 00 105,50 81,50 132.00 107,30 Breevost, iwit) 50,00 KLMilwrri ino,00 NalNcdlWlT'6) 811,00 Nat Nedewrr'7) 657,00 Sumabel iwrrl 8,00 Ui: (wrrB) 34.50 Algidoprijzen funds (Ni ABN belegg p 00 28 ABN obllg f 66 38 AMROAF 324 56 AMRO OC 2)3 )5 AMROAC 157.60 AMRO OF 164.00 i belegg 109.89 Belegg V.d.7 13.85 Uemco d b na 10 Borneo J b 305 oo 656,00 3450 L vgf a. Optimlx Unico A. Dirkzwager (commissaris), ir. D J. van der Have. Ipresident-directeurI, J. Sandee (OR) en D. VANDERHAVE KAPELLE KAPELLE ..Wij zijn geen 'multinational'. Wij werken op vrijwel geen enkel gebied met de ontwikkelingslanden. We hegrijpen dan ook niet waarom de naam van ons bedrijf moet worden genoemd in dat onderzoek van de Voedingsbond FNV". President-directeur ir. D J. van dei- Have van het Koninklijk Kweekbe- drijf en Zaadhandel van diezelfde naam is verbaasd over het feit dat zijn bedrijf wordt vermeld in de studie van drs A. J. A. Groosman en drs. J. C. M. van den Meerendonk over 'De Nederlandse zaaizaadsec tor, concentratie, internationalisa tie en relatie met de Derde Wereld'. Deze studie werd verricht in op dracht van de Voedingsbond FNV. Het studierapport moet volgens die bond de werknemers in de zaaizaad sector stimuleren om 'een beetje invloed uit te oefenen op het doen en laten van multinationale onder nemingen' (Zie de PZC van 30 juli 1983) De FNV-voedingsbond vindt op grond van het studierapport dat multinationals in de zaai goedsector een steeds grotere be langstelling tonen voor de wereld markt. Die multinationals zouden de boeren in de ontwikkelingslan den van zich afhankelijk willen ma ken door die boeren 'hybriden' te leveren; zaaizaden met weliswaar een hoge opbrengst, maar niet ge schikt voor het kweken van nako melingen van nieuwe zaden dus. Zes bedrijven in ons land hebben volgens het studierapport 95 van de omzet in landbouwzaden, waar onder Gebeco en Vander Have. Dat laatstgenoemde, Zeeuwse bedrijf neemt alleen al 40 van de sector- omzet voor zijn rekening, zeggen de onderzoekers. ,,Dat is inderdaad juist. Voor de rest vragen wij ons af waarom men ons bij dit onderzoek heeft vermeld. Ons werkgebied is niet de Derde Wereld, waar we slechts een mininaal contact mee hebben voor het gewas suikerbie ten. Ons werkgebied wordt voorna melijk gevormd door de landen van de Europese Economische Gemeen schap, en ook Nieuw-Zeeland en Zuid-Argentiniè. Dat zijn allerminst ontwikkelingsgebieden". ,,De landbouwzaaizaden waarmee ons bedrijf werkt grassen, suiker bieten, maïs, granen, uien zijn niet aangepast voor de tropische of subtropische gebieden, maar alleen voor de gematigde klimaatzones. Daarmee zou je het hele verhaal van de heren Groosman en Van den Meerendonk, dat zij in opdracht van de Voedingsbond FNV hebben geschreven, voor zover het ons aan gaat al kunnen afdoen", zegt ir. Van der Have. Niet de juiste weg Hij staat niet alleen in zijn opvat ting. Ook oud-directeur, thans com missaris A. Dirkzwager deelt die mening, evenals ondernemings raadsvoorzitter J. Sandee en waar nemend OR-secretaris C. Bruijnes. „Het verhaal van de Voedingsbond is niet lekker bij onze mensen geval len", zeggen beide werknemersver tegenwoordigers. Zij vragen zich ook af of het betrekken van werkne mers binnen een onderneming bij het bestrijden van multinationals altijd wel de meest doelmatige weg is „Als je kritiek hebt op multina tionals kun je die beter via de politiek tot uiting brengen", menen zij. Men is er bij Van der Have ook verbaasd over dat de onderzoekers zich met hebben geörienteerd bij de bedrijven zelf. De heer Van der have: „Zij zijn bij ons niet geweest. Ze zeggen dat ze in de toekomst nog dieper op de problematiek willen ingaan. Dan kunnen ze van ons alle medewerking krijgen. We vinden dat ze nu echter hun huiswerk slecht hebben gedaan, Van Oebeco een concurrent van ons wordt ook al gesuggereerd dat zij 'multi national' zijn. Evenals ons bedrijf is Cebeco 100 Nederlands". De heer Van der Have verzet zich ook tegen eerder in de pers versche nen beweringen over het onttrek ken van genen dragers van de erfelijke eigenschappen van be langrijke voedselgewassen aan de Derde Wereld, (NRC van 29 juni 1983): ..Zeker waar het ons bedrijf betreft is dat niet waar. De genen in een oorspronkelijk bietensoort als de Beta maritima zijn niet verlori gegaan, zullen ook nooit verlo '100 gaan. Van de meeste cultuurgewg sen bestaan de oorsprongssoortt 1 nog altijd, al gaat de verspreidiiclt van bepaalde primitieve rassffUT' achteruit door het gebruik van ttanse ter aangepaste soorten. Het sprotiujkei je dat er zo een monopolie vibbei rassenbezit door de multinationijoord is verkregen kan naar de pruL'e ver mand worden verwezen". (offel Maai- hoe zit dat met die hybridgimtc die niet voor verdere voorttelifluw. geschikte zaden waarmee de zafe 17- goedsector de boeren in de ontwihan z kelingslanden zou willen opzadeltjficiei om zodoende een min of meer gn he' dwongen klantenbinding te schtjito v; pen? De heer Van der Have: „V|Beie gewassen als tarwe, rijst, casavesmai dat zijn stapelprodukten en juist fers, hongerstillers voor de berde Wenjscht kun je gewoon geen hybridjerdei kweken omdat het zogenaamde, zelfbevruchters zijn. Hybriden k|ans( je kweken van bepaalde groentiuttg tomaten ook van maïs. Dat weifóbai inderdaad produktieverhogeiflofdlj maar dat hoeft toch geen nadeelsvenc betekenen?" mgeli en in 'rien •taat De heer Dirkzwager wijst op Indien vj kla Nederlands waar de tarweproduklie groeija 31 miljoL van 12 miljoen ton naar 3 M&T CHEMICALS- VLISSINGEN VLISSINGEN-OOST De aardappeloogst staat voor de deur. En hoewel de weersomstandigheden dit jaar niet hebben meegewerkt aan een optimale opbrengst, staat bet als een paal boven water dat het gemiddeld produkt toch heel wat beter zal zijn dan de aardappelen die zo'n goede honderd jaar geleden uit de bodem kwamen. Dat is aan een aantal oorzaken te danken. Eén daarvan is, dat er een effectief bestrijdingsmiddel is gevonden tegen schimmels, mijten en andere ziekten die de aardappel maar ook fruit kunnen aantasten. M&T Chemicals BV in Vlissingen-Oost heeft een niet onbelangrijk deel van het produktieprogram gewijd aan het vervaardigen van beschermings middelen voor de landbouw. T ton dankzij betere zaairassen: „DJ p werden niet geïmporteerd door» C drijven uit het Westen, maar dm Mexico, een ander ontwikkelin^i/i land". Ik wil ook nog even aan e( Derde Wereldland als Kenya her* neren, waarmee met Nederland^ hulp een eigen nationale zaaiza» U' produktie werd opgezet. In het voor de Voedingsbond mengestelde studierapport wor[l\\ van Van der Have gezegd dat bedrijf '100 Suikerunie is'. Is rfOTTI Unie geen multinational? -otter ,,In het geheel niet", zegt de hej IeSS Van der Have. „Dat is een volkomfe. st Nederlandse aangelegenheid., initiatief om de Suikerunie tot oiPor 11 holdingmaatschappij te maken I"161"' van ons, van Van der Have uita°^er gaan. Wij vonden de continuit?dere van ons bedrijf, waar 300 mens?" 6e werken, beter gewaarborgd bij eP de grote financieel sterke holding, df beei bij een kleiner familiebedrijf'. rSgev Gerard C. van iP'sen feuwe ïleid btter lan. erker (omei Dlgen Èoord brder (eest, laatss (recht eten. ietsin irenc „Sinds 1963, het jaar waarin tot de samensmelting van M&T Chemi cals en Billiton-Maatschapij werd besloten, produceren we deze land- bouwbeschermingsmiddelen al", vertelt de heer J. F. M. Nieuwland, bij M&T belast met de leiding van de produktieplanning en de com municaties. De actieve elementen in de gewas- en fruitbeschermings- middelen die M&T Chemicals ver vaardigt zijn organo-tinverbindin- gen. De produktie hiervan voor landbouwbeschermingsmiddelen bedraag bij M&T 60 van het totaal, Hoe belangrijk voor een goe de aardappeloogst een effectief be schermingsmiddel kan zijn, laat de geschiedenis zien In het late najaar van 1845 waren de aardappelvelden in een aantal districten van Ierland aangetast. Er was sprake van de schimmel Phytophtera Infestans. Deze schimmel maakte de plant en de knollen van de aardappel ziek. De aardappelen veranderden in en kele dagen in een natte, zwarte pap, die een scherpe, zure geur ver spreidde. Deze aardappelen waren totaal ongeschikt geworden voor menselijke consumptie Ook dieren, die er van aten, stierven. „Ook in Nederland heeft deze aardappel ziekte geheerst, maar ze heeft hier minder schade en slachtoffers geëist dan in Ierland", zegt de heer Nieuwland. Omstreeks 1845 werkte ongeveer 66 van de Ierse bevol king in de landbouw, meestal op kleine stukken land. als gevolg van landdeling, die weer een gevolg van bevolkingsgroei was. De opbreng sten waren mede daardoor laag. Voor Ieren was de aardappel een belangrijk volksvoedsel, ze aten er wel 3.5 kilogram per persoon per dag van. Het was dan ook een enorme ramp toen in 1846 bleek dat de aardappelplanten bijna overal door de schimmel waren aangetast Dat was ook in 1847 en 1848 het geval. Het verlies werd alleen al voor 1846 geschat op bijna 10 mil joen ton. De gevolgen waren rampzalig. Het aantal Ieren dat de hongerdood stierf, werd geschat op één miljoen. En anderhalf miljoen Ieren verliet het land. emigreerde naar de Ver- enigede Staten, Australië en Enge land. De heer Nieuwland: „We mogen gerust stellen dat het aantal slacht offers en emigranten beduidend minder zou zijn geweest, als er door bestrijding van de aardappelziekte voldoende opbrengst was geweest. Bij de voorgestelde remedies werd aanvankelijk niet gedacht aan che mische middelen. Men zocht het eerst in beter landbouwonderwijs en ook vermindering van het groot grondbezit. Pas in de 20ste eej ging men koper- en zwavelverbPve- dingen, als direct middel, toepas?" m( (Bordeauxse pap), later ook kopelnen 1 xychloride, en ook organo-tim|na bindingen zoals trifeny 1 tinacetten^ en trifenyllinhydroxide. De ontdjrj- king van deze laatste middelen f108® hun gunstige werking is het wfzeltc van de Utrechtse professor Van ee Kerk. Tot de industriële vervaai[ne" 1 ging hiervan heeft M&T Chemie?11 USA veel bijgedragen, en voorop vervaardiging staat ook onze i1 c briek in het Sloe". De fabricage v- organo-tinverbindingen gaat via'PIl Grignard-reactie, genoemd naar' Franse ontdekker, die in 1912 '02 Nobelprijs daarvoor ontving. Md door toepassing van de organo-iP^D! verbindingen in beschermingsnfouw delen voor aardappelen ligt de ieken brengst nu op ongeveer 30 ton |Perilt hectare. Dank zij de verhoogde brengsten zijn voedselcatasti# als deze in het Westen althans rf.zei r voorgekomen. Gunstig is ookÉler feit dat de organo-tlnv.erbindinl" na verloop van tijd o.a. dooi' |®mi( zonlicht in onschadelijke anorgï"us sche verbindingen overgaan, enlreet geen blijvende belasting voor !evr°' milieu vormen. Inmiddels zoektip Y! aardappelzetmeelindustrie n|6Vlle een nieuw soort aardappel via biotechnologisch bouwprotf01'"1 „Naast verbetering van de zetm?el kwaliteit streeft men ook naar ?ze 31 beter bestand maken van de a££tere appel tegen aantasting door sell? mf mei, waardoor geen bestrijd#"00 middel meer nodig zal zijn. Als zover is moeten wij van M&T aiÉp'aj': re nuttige chemicaliën klaar l»ton< ben om de werkgelegenheid te?efte' houden", aldus de heer Nieuwlafeillle Jidszi Gerard C. van ikenc

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1983 | | pagina 4