>nel besluit nodig over
i recreatie Neeltje Jans
Middeleeuwen
Uit te leveren
Belg op vrije
voeten en 'zoek'
GESCHIEDENIS IN
KERKREKENINGEN
iwn-directeur ziet honderden banen
Terrein gasfabriek in
Oostburg ten onrechte
op saneringstijst
iUDAG 15 JULI 1983
PZC/ provincie
11
EELTJE JANS Directeur J. Deist van het openbaar vervoerbedrijf Zuidwest-Nederland
ffN) vindt dat er snel moet worden beslist over de aanleg van reereatieprojecten op de
!ou erkeilanden van de stormvloedkering Oosterschelde. Volgens hem moet het provinciaal
gtuur in de kortste keren een plan op laten stellen, zodat investeerders hun gang kunnen
it verwacht dat de recreatieve
«ten bij de stormvloedkering
I wat arbeidsplaatsen kunnen op-
rcren ..Er is werkgelegenheid weg-
voor honderden en misschien
jduizenden mensen", zei de ZWN-
scteur donderdag tijdens een bij-
U
ent
'jjlud-hockeyer en
irgemeester van
jjeinkenszand
Derckx overleden
CCPHEN - In zijn woonplaats Ruc-
is afgelopen maandag op 65-
leeftijd de oud-burgemeester
[j Heinkenszand en oud-hockeyin-
z national Harry Derckx overleden,
[heer Derckx was van 1953 tot 1959
emeester van het Bevelandse
Heinkenszand. In de periode na
tweede werledoorlog kwam hij 52
uit in het nationale hockeyelf-
iirry Derckx is in 1918 in het Franse
Pierre les Nemours geboren. Hij
jïideerde economie in Tilburg. Na de
rcijding van Zuid-Nederland werd
vlieger voor de RAF in Engeland
na de oorlog vluchtcommandant
de vliegbasis Woensdrecht. Die
'S-fectie verruilde hij in 1953 voor het
^meesterschap van Heinkens-
In 1959 vertrok Derckx naar
de! en in 1968 werd hij benoemd tot
1- rgemeester van Rucphen en Sprun-
6Ü l
hockeycarriere begon Harry
ipdfeckx bij de hockeyclub Venlo. later
,r£' eelde hij in Deventer. In 52 intema-
fcale wedstrijden kwam hij als
'jts-back uit in het Nederlands
Bij de Olympische spelen van
in 1948, hielp Derckx Neder-
een bronzen medaille binnen te
len. In 1952, in Helsinki, was dat
zilveren medaille.
eenkomst in het door het vervoersbe
drijf geëxploiteerde informatiecen
trum op "het werkeiland Neeltje Jans.
Deïst wees erop dat de pijlerdam
straks twee belangrijke recreatiege
bieden Schouwen en Walcheren
zal verbinden Hij merkte op dat er
over de dam dan ook een brede ver
keersweg moet komen. „Liever een
brede weg mèt tol. dan een smalle
zonder", aldus Deïst. Hij stelde dat
iedereen zo verstandig moet zijn tol te
accepteren, als de precaire positie van
's lands financiën dat nodig maakt.
De ZWN-directeur voorzag dat het
openbaar vervoer in het uiterste wes
ten van de Delta doorgetrokken
wordt tot Vlissingen en mogelijk, na
de komst van dubbeldekkers op het
veer Vlissingen-Breskens, tot m Bel
gië.
Naar de mening van Deïst bestaat er
grote behoefte aan weersonafhankelij-
ke en niet-seizoen gebonden recreatie
projecten. ook al omdat de vrije tijd
toeneemt. Hij bracht naar voren dat
het informatiecentrum op Neeltje
Jans in het vierjarig bestaan een
steeds stijgende stroom bezoekers te
verwerken kreeg: van 36.000 in 1979
tot 246.000 in 1982. Momenteel liggen
de bezoekersaantallen alweer dertig
procent hoger dan vorig jaar.
Granaten gevonden
HAAMSTEDE - Badgasten hebben
donderdagmiddag op het strand bij
Haamstede, aan de Kampweg, twee
granaten gevonden. De explosieven
opruimingsdienst (EOD) heeft het wa
pentuig onschadelijk gemaakt.
OOSTBURG B en w van Oostburg
vinden dat de provincie het terrein
van het voormalig gasbedrijf in Oost
burg op onterechte gronden als sane-
ringsgebied heeft aangemeld bij het
ministerie van WVC. Evenals de ge
meente Reimerswaal zullen b en w
van Oostburg een AROB-procedure
daarover aanspannen. Burgemeester
mr C. Th. Sijkcrboer van Oostburg
zei dat donderdagmorgen. Hij noem
de het onvoorstelbaar dat de voorma
lige gasfabriek in Oostburg op de
prioriteitenlijst voor saneringsgebie-
den is geplaatst in vergelijking met
de grote gifschandalen die in Neder
land al zijn voorgekomen.
Het Oostburgse college vindt dan ook
dat het provinciaal bestuur '.door
drammerig' heeft gehandeld door het
gasbedrijf tegen het advies van de
gemeente in toch bij de minister aan
te melden. Via een AROB-procedure
wil het college die aanmelding weer
ongedaan maken. Zoals al eerder ge
meld voelt Oostburg er niets voor het
grootste deel van de saneringskosten
te gaan betalen. Sanering wordt ge
raamd op ongeveer 2,5 ton. Van dat
bedrag moet Oostburg twee ton voor
zijn rekening nemen. „Aan onze be
zwaren", aldus burgemeester Spijker
boer. „is al te gemakkelijk voorbij
gegaan. Het gasbedrijf is zeer zeker
geen hoge urgentie waard"
De directeur van ZWN was blij dat
eind volgend jaar een gloednieuw,
definitief centrum over de Deltawer
ken geopend kan worden, in het be
dieningsgebouw van de stormvloed
kering. Hij zag voor zo n centrum
vooral een educatieve taak weggelegd
en pleitte voor méér voorzieningen
erom heen
Investeren
„Er zijn mogelijkheden voor dagre-
crcatief gebruik door tienduizenden
mensen. Daardoor ontstaat ook een
stimulans voor verblijfsrecreatie. Ik
denk dat er velen zijn die willen
investeren in een gebied als dit",
meende Deïst. Hij erkende wel dat,
gelet op de belangrijke milieufunctie
van de Oosterschelde, plannen met
zorg moeten worden uitgevoerd.
G. Baijens, waamemend-hoofd voor
lichting van de Deltadienst, vertelde
dat het huidige informatiecentrum
aan de grens van de mogelijkheden
zit. Er kunnen dagelijks maximaal
drieduizend bezoekers komen en dat
aantal dreigt overschreden te worden.
Hij beklemtoonde dat de grote be
langstelling er niet toe mag leiden dat
bezoekers als het ware met sneltrein
vaart door een gehaktmolen worden
gedraaid. P. van Koppen van de afde
ling publieksvoorlichting rijkswater
staat, legde uit dat in het toekomstige
informatiecentrum 2000 vierkante
meter beschikbaar is voor het opvan
gen van bezoekers. Hij liet weten dat
er op aantrekkelijke manieren aan
dacht besteed zal worden aan de
volgende thema's: water, historie
zuidwest-Nederland. Deltaplan, Oos-
terscheldewerken. Tijdens de bijeen
komst op Neeltje Jans ging een nieu
we film over het pijlerdamproject.
'Nederlands Delta', in première. De
film geeft, in 22 minuten, inzicht in het
'hoe en waarom' van de Oosterschel-
dewerken en de wijze waarop uitvoe
ring wordt gegeven
ADVERTENTIE
Cruson
H1NISSE Aquadelta. 14 uur:
eerprogramma20 uur: optreden
Lynton en het orkest Break
ÖEDK N H. Kerk. 20 uur: con-
door Louis Ignatius (gitaar) en
renc Hutyra (fluit).
St. Liduinaziekenhuis, 20-
uur: uitzending radio Nightingale.
iDDELBURG Molenwater, 9.30-
uur: Miniatuur Walcheren. Restau-
üt Miniatuur Walcheren, 19.30 uur:
Kieshow van badkleding, oriental
Éng en Zeeuwse klederdrachten,
iherse Kerk, 20 uur: orgelconcert
or Kristiaan van Ingelgem; Ameri-
0.21 uur: optreden popgroep 'Why
ESTKAPELLE Kasteel van Ba-
21 uur: optreden rockgroep
ÏMews and the Mules'.
IKZEE Rodekruisziekenhuis.
16.45 uur: uitzending Nomen
FILMVOORSTELLINGEN
JEN OP ZOOM Roxy I. 14.
5 en 21.15 uur: Octopussy, a.l.;
30 uur: Schoolmeisjes op de wilde
al18
Lm «y II, 14 uur: Disney's tekenfilm
iwusel, a.l.; 19 en 21.30 uur: Vrolijke
lucht in Tirol, 16 jr.
nem'Actueel I. 14, 19 en 21.30 uur:
officer and a gentleman. 12 jr.
em'Actueel II, 14, 19 en 21.30 uur:
thunder, 12 jr.
rai'Actueel III. 14.19 en 21.30 uur:
K crystal, 16 jr.
IMBURG 't Schuttershof. 16 uur:
a.l., 19 uur. Big bomber.
1.21.45 uur: Van de koele meren des
fids, 16 jr.
HST De Koning van Engeland.
35uur: Thor de verschrikkelijke. 16
2130 uur: An officer and a gentle-
a. 12 jr 21.30 uur: Zondige hoog
tes, 18 jr.
5STBURG Ledel, 20 uur: Tootsie.
IN'ESSE Dorpshuis, 15 De
Kemvriend. a.l. 19.15 uur: E.T., a.l.
uur: Jaws I, 12 jr.
KNEUZEN Luxor, 19.30 uur:
M, a.l. 21.45 uur: Lpve you, 18 jr..
20 uur1 Pinochio. a.l..., 21.45 uur:
sceLi en zijn Shao Lin experts, a.l.
JSSINGEN Alhambra I. 20 uur:
officer and a gentleman, 12 jr. 23
i Tussendoortjes. 18. jr.
smbra II. 20 uur: Six weeks, a.l. 23
Vrolijke Tiroler sexkliniek, 16 jr.
TENTOONSTELLINGEN
ANNALAND 'De Meestoof. 15-
tur "Uit de oude doos'.
'ANNA TER MUIDEN v.m. Ge
entehuis, 19.21 uur: Werken
euwse en Vlaamse kunstenaars (t
189)
KL Galerie Bellemans, 10-18
i t Illustraties van Margriet Hey-
beelden en zeefdrukken van
van Leeuwen (t/m 13/8J.
«kmuseum 13.30-17 en 19-21 uur:
kverven van Piet Brakman (t/m
Ol'WERSHAVEN St. Nicolaas-
13.30-16.30 uur: De geschiedenis
i Brouwershaven.
HXISSE Visserij- en oorlogs-
geopend van 14-16 uur. Ge-
atehuis 9-12 en 14-17 uur: Werken
van Damme.
bJBl'RG Biologisch Museum.
Huur 'De natuur in Zeeland' en
■'jtandljken in Zeeland'.
•S Museum 10-12 en 13.30-17
'De middeleeuwse dorpskerken
Zuid-Beveland', (t/m 30/10).
nchcafè, 9-18 uur: Werken Plet
li Hek (t/m 31/7). Bierkade 1, 13-17
uur: 'Stadsherstel door samenspel
itm 3 9).
HAAMSTEDE De Bewaerschole.
14-17 uur Werken Jan van de Riet
N.H. Kerk: exotische kunst.
HEILLE Landbouwmuseum. 10-12
en 13-17 uur: Oude andbouwwerktui-
gen.
HOOGELANDE Kapel van St.-
Maarten, 13-19 uur: Werken van Loek
Klinkhamer (t/m 2/8).
HULST Streekmuseum: 14-17 uur:
'Goed gemutst in Zeeland (t/m 30/7).
Galerie Van Geyt, 9-12 en 14-17 uur:
Werken Jan van Heel.
KATTENDIJKE Galerie Ilona
Schmit, 14-18 uur: Schilderijen van
Ans Wortel. Sjoerd Bijlsma en Josje
Roverts.
MELISKERKE Raadzaal ge
meentehuis. 9-17 uur: Wandkleden,
krijttekeningen en keramiek.
MIDDELBURG Zeeuws Museum.
10-17 uur. 'Kunstenaars en de ram
van 1953' (t/m aug.). Vleeshal, 13-17
uur: Kollages van Frank van Hemert,
beelden van Piet Tuytel (t/m 17/7).
Galerie De Wijnstock, 14-17 uur:
Werken Klaus Stommel, Tessa Braat
en Bert van Wijk. St.-Janstraat 41,
14-17 uur: Touwplastieken van Anne
ke Ruimschotel. Ambachtencentrum
Demerary, 9-17 uur: Diverse ambach
ten en exposities. Antiquité's B. Wit
te, 10-18 uur: aquarellen van Werner
Opitz (tot 6 8). Voorzaal Abdij: 10-17
uur 'Niets dan water' it'm 30 7).
OOSTBURG Bovenzaal Chez René,
11-20 uur: 600 werken van kantgroep
Kruisdijk.
SLUIS De Raadskelder. 10-12.30 en
14-18 uur: Werken Frans Bakker (t'm
15/7).
TERNEUZEN Galerie Tierelantijn
13-21 uur: Kunstnaaldwerk van mevr.
M, Schram-de Jong (t/m 16/7). Mu
seum 9-12 en 13-17, 19-21 uur; Werken
van Marie-José Bouman en batikwerk
van Yvonne van den Acker. Hal Ter
Schorre, 11-21 uur: Werken van José
Hendrikse.
VEERE Grote Kerk: 110-17 uur:
Het landschap-in de delta (t'm 30/9).
Museum De Schotse Huizen. 10-12.30
en 13.30-17 uur: Werken vier genera
ties Vaarzon Morel (t'm 20/8).
VLISSINGEN Museum 10-17 uur-
Op zoek naar een gezonken schip',
voorwerpen uit 't Vliegent Hert' itm
11/9). Reptielenzoo 'Iguana'. 10-12.30
en 14-19.30 uur: Expositie levende
reptielen, amfibieën en insekten.
YERSEKE Atelier 'Dam Twee'.
10-18 uur: Expositie over schaal- en
schelpdieren en werken diverse kun
stenaars.
IJZENDIJKE Museum. 10-12 en
13.30-17 uur: 'Kantklossen en bode
bussen' (t'm 15/8).
ZIERIKZEE Galerie Borsboom
9.30-17.30 uur: Werken Anton Beijsens
en Rein Schregardus. De Dikke Toren
11-17 uur: Landschappen van diverse
kunstenaars (tin 17/7). Burgerwees
huis 10-17 uur: Beeldentuin en klein
antiek (t/m 6/8).
HULPCENTRA
Noord- en Midden-Zeeland Goes. tel.
01100-14444 (ook voor mllieuklachtem
Zceuwsch-Vlaanderen Alarmnummer
01150-12200 (brandweer en ambulancei
Telefonische hulpdienst Zeeland, tel.
01180-15551. dag en nacht bereikbaar.
Chr. hulpdienst Zeeland voor mensen in
nood. tel. 01180-36251van 10.00-24.00 uur
weekends van 20 00-24.00 uur
Stichting 'Blijf van m'n lijr Zeeland, tel.
01184-14645, dag en nacht bereikbaar.
Nederlandse Hartstichting, tel. 070-614614
Te bereiken op kantoordagen van 9-17 uur.
B en w willen desnoods met politie-
dwang Cruson-curator mr H. M. den
Hollander dwingen de gebouwen van
dat bedrijf in de bebouwde kom te
slopen. B en w van Oostburg schre
ven de curator daarover in een eerder
stadium al aan, maar Den Hollander
tekende daarop beroep aan.
Het college vindt het Oruson-gebouw
(dat twee jaar geleden door een explo
sie grotendeels werd vernield) ontsie
rend en gevaarlijk voor de omgeving.
Volgens burgemeester Spijkerboer
weigert de curator de sloop van de
loods omdat daarmee weer geld aan
de boedel (Cruson is inmiddels failliet
verklaard) wordt onttrokken.
Geopend ma tm vr 8-12 u.
12.30-16.30 u Donderdagavond
19-21 u Zaterdag: 9.00-12 00 u
Heeft u onze keuken
showroom al bezocht?I
Arose
V£9 KEUKEN
international
5 jaar garantie J
NA BESLISSING RECHTBANK
DEN HAAG/MIDDELBURG - De 45-
jarige Belg Sylvain D. is er niet in
geslaagd via een kort geding zijn
uitlevering aan België te voorkomen.
De president van de Haagse recht
bank. mr J.J. de Groot, heeft donder
dag bepaald dat de man in zijn
geboorteland niet hoeft te vrezen
voor een onmenselijke en vernede
rende behandeling, Intussen houdt
de als 'hoogstgevaarlijk' betitelde
Belg zich verborgen, nadat hij eind
juni nogal verrassend door een uit
spraak van de rechtbank in Middel
burg 'onder strenge voorwaarden' op
vrije voeten was gesteld.
Sylvain D. was donderdagmorgen
niet bij de uitspraak in Den Haag
aanwezig. Een arrestatieteam onder
leiding van officier van justitie mr
Klem Breteler wachtte hem tever
geefs op. Het ministerie van justitie
heeft inmiddels een arrestatiebevel
tegen hem laten uitvaardigen.
D. vluchtte in juli vorig jaar naar
Nederland na 24 jaar in zijn geboorte
land geïnterneerd te zijn geweest. De
Belg was schuldig bevonden aan dub
bele doodslag in 1958 en nog eens
doodslag en een poging daartoe, een
jaar later. Op last van de commissie
tot bescherming van de maatschappij
tegen abnormalen en gewoontemisda
digers werd hij voor onbepaalde tijd
opgesloten in een inrichting, waar hij
naar eigen zeggen onmenselijk werd
behandeld.
Na zjjn ontsnapping in juli 1982 werd
hij in Nederland al spoedig aangehou
den. In afwachting van de door Beigie
gevraagde uitlevering zat hij in een
aantal huizen van bewaring, waaron
der Middelburg. In oktober vorig jaar
achtte de rechtbank in Middelburg de
uitlevering toelaatbaar. Maar eind ju
ni dit jaar stelde dezelfde rechtbank
hem in vrijheid, in afwachting van een
uitspraak van de Europese commissie
voor de rechten van de mens over de
rechtmatigheid van de uitlevering. D.
had namelijk bij deze commissie
klachten tegen België en Nederland
ingediend.
De Nederlandse justitie wilde de uitle
vering echter doorzetten, wat D. ertoe
bracht een kort geding aan te span
nen. Zijn raadsman, mr P.R.W.
Schaink, vroeg de president van de
Haagse rechtbank tien dagen geleden
uitlevering te verbieden zolang de
klachten in Straatsburg niet waren
afgehandeld. Bovendien zou de
staatssecretaris van justitie, Korte-
van Hemel, langs diplomatieke weg
de Belgen tot intrekking van het
uitleveringsverzoek moeten bewegen.
In zijn vonnis stelt de Haagse presi
dent dat de klacht tegen België over
oenselijke behandeling in het verle
den niet in kort geding lot uitstel van
uitlevering kan leiden. Hij noemt het
verder hoogst onaannemelijk dat de
klacht tegen Nederland gegrond zal
worden verklaard. Mr De Groot gaat
ervan uit dat aan D's resocialisatie
zal worden gewerkt als hij eenmaal
is uitgeleverd.
De staatssecretaris hoeft volgens de
rechtbankpresident geen nieuwe po
gingen meer te doen om tot een
minnelijke schikking met de Belgen
te komen. Zij heeft de bezwaren van
D tegen zijn uitlevering al eens onder
de aandacht van haar Belgische
ambtsgenoot gebracht. Bij dergelijk
overleg dient de beleidsvrijheid van
justitie uitgangspunt te zijn. aldus mr
De Groot
D's advocaat mr Schaink toonde zich
donderdag zeer teleurgesteld over de
uitspraak, die hij 'erg ver vond gaan'.
Hij wist nog niet of zijn client in hoger
beroep zal gaan Overigens zou daar
geen opschortende werking van uit
gaan. Inmiddels heeft de commissie in
Straatsburg België al verzocht om
inlichtingen over de klacht van D.,
aldus de raadsman.
Cécile Dierick in haar tuin met een zestiende eeuwse kerkrekening van de parochie van Hulst
geschiedenis-studente Cécile Dierick- van Pottelberghe. „Een film
als Mariken van Nieumeghen bevestigt dat geromantiseerde beeld:
etende, drinkende en bijgelovige mensen. Maar de middeleeuwen zijn
een tijdvak, waarin mensen keihard voor hun bestaan moesten knok
ken". Cécile Dierick, afkomstig uit Zeeuwsch-Vlaanderen en woonachtig
in Noordhoek in West-Brabant, tracht door bestudering van kerkreke
ningen van de parochie Hulst uit de periode van 1450 tot 1475 dat beeld
enigszins te corrigeren.
Zij verricht haar studie voor haar en voor een begrafenis moest men
doctoraal scriptie. „In 1976 ben ik indertijd de kerk een bepaald be-
met geschiedenis begonnen aan de drag betalen. Gradaties naar af-
Rijksuniversiteit in Utrecht. Daar- komst werden hierin zelfs aange-
voor was ik werkzaam als bibliothe- bracht. Het luiden van de Onze
caresse en bij een opleiding voor Lieve Vrouwe-klok was bijvoor-
bejaardenhelpsters. Ik heb beide beeld goedkoper dan het luiden van
werkkringen verlaten vanwege mijn de Jezusklok vertelt Cécile Die
studie en mijn kinderen", vertelt nek
Cecüe Dierick. die als hoofdrichting „De kerk ontving naast begrafenis-
middeleeuwse geschiedenis heeft gelden ook boetes, godspenrungen
gekozen. „Een oude traditie van en Settinghen. Godspenningen zijn
mijn familie", aldus Cécile een deel van de accijns die de kerk
„Een probleem bij de bestudering ten deel viel. Settinghen zijn specia-
van de middeleeuwen is het gebrek le collectes, die. na toestemming
aan originele bronnen. Daar komt van het college van schepenen (het
nog eens bovenop dat middeleeu- stadsbestuur), werden gehouden
wers en ook latere schrijvers de voor bijvoorbeeld de restauratie
neiging hadden om dingen van gro- van de afgebrande kerk in 1469. Het
te schrijvers over te nemen. Pla- stadsbestuur gaf bij een calamiteit
giaat gold als zeer prijzenswaardig altijd toestemming voor een derge-
op die basis werd wetenschap lijke geldinzameling, omdat zij te-
bedreven",
Cécile Dierick is als modern opge-
vens het kerkbestuur vormde. Op-
allend is dat er geen begroting
leid studente een ander pad ingesla- werd gemaakt, maar men voor alles
gen met de bestudering van de potjes had. Een kaarsenpot bestond
Hulster kerkrekeningen „Ik heb uit onder andere"
die rekeningen opgemaakt, en dat
is geen opmerkelijke conclusie, dat
het geloof en de kerk in de midde-
Cécile Dierick heeft uit de kerk
rekeningen ook aanwijzingen
leeuwen een heel belangrijke plaats gevonden voor het armoedige be-
ïn het dagelijks leven innemen. Ze staan dat mensen in de middelceu-
zijn nog nooit systematisch onder- wen hebben geleden. „Een illustra-
zocht en ik kan me dan ook niet aan tie hiervan is de betaling van lie-
de indruk onttrekken dat kerkreke
ningen als bron onderschat zijn.
Waarschijnlijk heeft dat te maken
met de idee van de twintigste eeu-
wer, dat wereldlijk bestuur belang
rijker is dan het kerkelijke stelt
de Zeemvs-Vlaamse.
Cécile Dierick is de Hulster kerk
rekeningen gaan onderzoeken
om achter demografische aspecten
van ontginningen in Hulst en haar
ambacht te komen. In de literatuur
wordt wel geschreven over groei
van de bevolking, maar dat is nooit
onderzocht.
„Met de hand heb ik negen kerkre
keningen overgeschreven, opdat ik
ze thuis, in de buurt van mijn
kinderen, kan bewerken Per reke
ning heb ik twee volle dagen al
pennend in het archief van Hulst
doorgebracht. Ik heb vervolgens al
le inkomsten en uitgaven in aparte
reeksen geplaatst, omdat zij in de
rekeningen kriskras door elkaar
staan. Op dit moment heb ik wel
een goed beeld van die rekeningen,
maar ze zijn voor een onderzoek
naar demografische ontwikkelingen
onbruikbaar. Alleen de gestorve
nen, en dan nog zonder vermelding
van de leeftijd, worden vermeld. De
kerkrekeningen geven enkel de fi-
naciele kant van de parochie weer
^T'
den die aan de kerk werkten. Met
selaars en timmerlieden werden
iedere dag uitbetaald. Meesters die
de bouw leidden en grote leveran
ciers werden echter in termijnen
uitbetaald, zodat de kerk niet alles
in één keer moest ophoesten".
„De pastoor en kapelaans voorza
gen in hun levensonderhoud op een
wereldse wjjze. Zij ontvingen geld
van de gelovigen via de heihgen-
altaren die de clerus bediende. De
middeleeuwse christenen hadden
hier geen problemen mee. omdat
hun hele leven hier op aarde gericht
was op de andere wereld. Zij leefden
als het ware met God in de hand.
Doodgaan was ook geen probleem",
vertelt Cécile Dienck. Zij is overi
gens erg te spreken is over de
medewerking van de archivaris van
Hulst, de heer Gilhuys. Verder uit ze
haar bewondering voor stationschef
F. Caland, die aan het einde van de
negentiende eeuw de eerste kerkre
kening heeft uitgegeven. „Hij deed
dat, en dat is opvallend, met een
voor die tijd zeer kritische opstel
ling". aldus Cécile Dierick.
„De parochie van Hulst groeide mee
met de stad Hulst. Hulst had aan-
vankelijk een kapel, die een dochter -
was van de kerk van Axel. In 1228
mocht Hulst, dat kerkelijk onder
het bisdom Utrecht viel, een kerk
bouwen. Een ander teken van groei
is dat Hulst vanaf 1314 twee pas
toors telde. Zij namen ieder een deel
van de stad voor hun rekening. Het
bleef in Hulst na 1834 bij één kerk
en ook in de kerkrekeningen werd
geen onderscheid gemaakt. De
groei van Hulst werd veroorzaakt
door de toename van de handel in
voornamelijk agrarische producten.
De stad lag indertijd, de late midde
leeuwen. aan een zeearm die ver
bonden was met de Honte of de
huidige Westerschelde. Zij was de
toegangspoort tot het land van
Waes en haar omgeving, één van de
vier ambachten, was de graan-
schuur van de stad Gent. De pro
ductie van dat gebied steeg met
name door de ontginningen en be
dijkingen, die werden uitgevoerd -
door Benedictijnen en Cisterciën-
zers uit Vlaanderen Zij woonden in;-
Zeeuwsch-Vlaanderen op uithoven,
een soort boerderijen. Vooral boe-:
ren uit het zuiden gingen de ontgon--
nen gronden bewerken. Veel
Zeeuwsvlamingen hebben hun"
Vlaamse namen aan hen te dan
ken". vertelt Cécile Dierick, die ver
der opmerkt dat Hulst in de loop
van deze groeiperiode een aantal
stadsrechten verwierf.
Het eerste stadsrecht, tolvrij
dom, ontving Hulst in 1180
van Lodewijk van Male. graaf van i
Vlaanderen. Hij had de vier am
bachten Assenede, Boekhoute, -
Axel en Hulst in leen van de Duitse
keizer. Hulst heeft de ontvangst
van dat eerste stadsrecht in 1980
aangegrepen om het 800-jarig be-
staan als stad te vieren. De ver-;
strekking van het tolvrijdom is
echter slechts het begin van een
proces, dat in 1350 eindigt met de
codificatie van de in de loop der
tijd verworven stadsrechten in de
vorm van zogenaamde keuren". Cé
cile Dierick vertelt dit verhaal meer I
als een anecdote dan als een verwijt
aan de stad Hulst „Ik kan best
begrijpen dat een gemeente zichzelf
wil promoten. Al 800 jaar stad-zijnis;
dan natuurlijk een leuk aankno
pingspunt'
Cécile Dierick hoopt in september -
haar doctoraal scriptie af te ronden.
Zij ziet haar onderzoek als een.
eerste poging om mensen, onder wie;
een commissie van archivarissen-
die nieuwere bronnen inventari-'
seert, te interesseren voor 'haar'
kerkrekeningen. Om vervolgens
verder te gaan met haar grote lief
de: demografie
Harmen van der Werf
£-t*vx_e
Een fragment van een kerkrekening van 1454-'55. tOrigineel in gemeente-archief Hulst. KR 368i81, voorl 1
