zeeland:
iinformatie kerncentrales
kan bevolking uitgebreid
CNV vroeg al in maart om
verbeteringen Cokesfabriek
Ze zijn er
Waterschap niet
langer 'grensgeval'
KOMMER EN KWAL
NLEIDING: RAMP HARRISBURG
f
GS: meer subsidie
voor proefboerderij
IflSSINGEN Badgasten aan de Zeeuwse stranden worden de laatste dagen
[tlvuldig geplaagd door kwallen. Met name de 'vierogen', een wat grotere
ftte kwal met lange neteldraden, veroorzaakt veel branderige overlast
Lr argeloze zwemmers. Deze vieroog is venijniger dan de wat kleinere
juwtjes' die eveneens in groten getale langs de kust drijven.
Ie aanwezigheid van kwallen is een normaal verschijnsel, maar komt niet
,er jaar zo sterk voor", vertelt de heer directeur E. K, Duursma van het Delta
Etltuut voor hydrobiologisch onderzoek in Yerseke, De oorzaak voor de
Ifote hoeveelheid kwallen de laatste dagen is te vinden in de aflandige wind.
rdoor er een onderstroom in het zeewater ontstaat Kwallen zoeken altijd
If diepte op en worden dus door die onderstroom naar het land gevoerd
eesRoelse. eigenaar/exploitant van strandbar Kon Tiki aan Westduin. krijgt
>el strand gangers in zijn bar die op zoek zijn naar een 'wondermiddel' om van
IT brandende aanraking van de kwal af te komen. Ja, er zijn dit jaar
rdaad ontzettend veel kwallen, meer dan vorig jaar om deze tijd", vertelt
Kees Roelse Maar na het slechte voorjaar gaan nu opeens massa s mensen
naar het strand. Als er dan een paar kinderen jankend het water uit komen
omdat ze gestraald zijn door een kwal wil iedereen weten wat er aan de hand is
en opeens ziet iedereen overal bendes kwallen"
Ook langs de Schouwse stranden komen de kwallen massaal voor. Kustvissers
komen dan ook regelmatig terug met de sleepnetten vol kwallen De glibberige
dieren vormen voor kinderen vaak een gelielkoosd 'speeltuig' Gooien naar
vriendjes is natuurlijk prachtig. Last van straling hebben de 'gooiers' niet
want de kleine kwallen die op het strand achterblijven veroorzaken als ze
eenmaal uit het water zijn nauwelijk 'brandplekken'
Volgens directeur Duursma is een probaat middel tegen het brandende,
jeukerige gevoel een fijngewreven blaadje Weegbree.Even een blaadje tussen
de vingers fijn wrijven, op de bestraalde plekken leggen en het brandende
gevoel trekt snel weg. Dit helpt overigens evengoed bij muggenbeten", aldus
Duursma Alleen jammer dat Weegbree niet op het strand groeit" besluit hij.
(Van onze verslaggever)
nend personeel
kerncentrales,
EN HAAG Het ministerie van sociale zaken en werkgelegenheid gaat meer systematische
iformatie aan de bevolking verstrekken over kerncentrales. Het gaat onder meer om de
lootstelling van de bevolking aan radio-actieve straling als gevolg van lozingen van
erncentrales, de te nemen noodmaatregelen bij eventuele ongevallen en de voorlichting in Zeildtijd
eval van een ongeluk. Dit voornemen heeft staatssecretaris mr A. Kappeyne van de Coppello
an sociale zaken en werkgelegenheid, mede namens de minister van volkshuisvesting,
iiimtelijke ordening en milieubeheer, de Tweede Kamer vrijdag meegedeeld.
ianleiding hiertoe is een Amerikaans vèndien uitwisseling van informatie tiebezoeken aan de centrales is uitge-
ipport over het ongeval met de kern-
ntrale bij Harrisburg en een advies
larover van de Nederlandse com-
le reactorveiligheid.
Ie bewindslieden stemmen ook in
iet de opvatting van de commissie
Ti tctorveiligheid, dat er ongeacht het
i Nederland te voeren kemenergie-
Seid, voor moet worden gewaakt dat
deskundigheid die in ons land op
et gebied van de effecten van stra-
bestaat. ook in de toekomst ge-
aafd bljjft
•1 er een goede rapportage be
lt van storingen bij de twee Neder-
kerncentrales, in Borssele en
Dodewaard, beveelt de commissie
haar advies aan deze rapportage
lanig te verbeteren dat een syste-
ïtische analyse van de storingen
Installatie mogelijk wordt en bo-
daarbij dient aangegeven te worden
aan welke eisen het personeel mini
maal moet voldoen om een centrale te
mogen bedienen.
met andere landen wordt vereenvou- breid, met name tijdens de revisiepe-
digd. rioden.
De bewindslieden schrijven de kamer Het ministerie is begonnen met uit-
voorts dat er een oplossing gevonden voering van het advies van de com-
is voor het gesignaleerde tekort aan missie reactorveiligheid om de over-
technische mankracht bij de kernfysi- heid toezicht te laten houden op het
sche dienst en dat het aantal inspec- opleidingsprogramma voor het bedie-
Menwedstrijd
oor kinderen
'mr de vrede
IDDELBURG - Het >Valchers Vre-
splatform houdt onder het motto
•km voor de vrede' een tekenwed-
-bijd voor kinderen van vijf tot en
tl vijftien jaar. De tekeningen wor-
o tijdens de vredesweek van IK tot
nmct 25 september) in Middelburg
(toongesteld De tekening die de
•ste prijs in de wacht sleept, gaat
mgeren als poster voor de in het
•ar te houden actie 'Zeeland zegt
tegen de kruisraket' en voor een
indtekeningenactie tegen de even-
y cle plaatsing van kruisraketten in
j oensdrccht. De handtekeningen
si orden te zijner tijd aangeboden aan
N rovinciale staten van Zeeland. Ie-
kind dat aan de tekenwedstrijd
leedoet, ontvangt zo'n poster,
et Walchers Vredesplatform is een
jliimenwerkingsverband van acht ver-
SJ lullende groepen, afdeling Middel
van het Interkerkelijk Vredesbe-
tad (IKV), Vrouwen voor Vrede, Stop
neutronenbom, Rijn-Schelde Insti-
nut in Middelburg, het actiehuis in
ddelburg, Geweldloze weerbaar
st: tid de plaatselijke afdelingen van de
en de CPN en Progressief Vlissin-
irejtn.
etis de eerste keer dat het Walchers
I' redesplatform zich met een actie
Irect tot de jeugd richt. De Middel-
urger Joop Plukkel van het platform
ertelt waarom: „De jeugd van nu
ordt straks opgescheept met bom-
nen. Daarom moeten ook zij bij de
|AJ roblemen worden betrokken".
MIDDELBURG - De col
leges van gedeputeerde
staten in Zeeland en
Noord-Brabant willen
dat het interprovin
ciaal waterschap Prins
Hendrikpolder opgehe
ven wordt. Dat blijkt
uit voorsteldie aan pro
vinciale staten in beide
provincies worden ge
daan. De Prins Hendrik
polder ligt op het
grondgebied van de ge
meenten Sint-Philips-
land en Steenbergen. In
1907 werd ze bedijkt en
het jaar daarop werd
het interprovinciaal
waterschap opgericht,
vanwege onder meer
het grillig verloop van
de provinciegrens ter
plaatse.
Na de aanleg van de
Schelde-Rijn-V erbm-
ding is de situatie gewij
zigd. Het gebied is daar
door namelijk in tweeèn
gesneden.
Waarschijnlijk wordt
per 1 januari volgend
jaar een grenswijziging
van kracht. Die houdt in
dat de delen westelijk
van de verbinding ge
heel bij Zeeland gaan
behoren en die aan de
oostelijke kant aan
Noord-Brabant toeval
len. Zo wordt de water-
grens ook de provincie
grens en beide provin
ciebesturen zien dan
ook geen aanleiding
meer om het interpro
vinciaal waterschap
Prins Hendrikpolder te
handhaven. Het omvat
339 ha. Voorgesteld
wordt het toekomstige
Zeeuwse deel (plusmi
nus 200 ha) bij het wa
terschap Tholen te voe
gen. Het resterende deel
zou dan onder het wa
terschap De Heense Pol
der moeten gaan vallen.
De staten van Zeeland
behandelen dit voorstel
in de vergadering van
vrijdag 16 september.
commissie reactorveiligheid
vindt overigens dat er „een regeling
moet worden getroffen voor directe
inschakeling van radio en tv voor
eventuele voorlichting en instructies
aan de Nederlandse bevolking" bij
calamiteiten met kerncentrales. De
radio- en tv-journalisten moeten dan
met een beroep op de afspraken wor
den gepasseerd, opdat de autoritei
ten 'rechtstreekse informatie' kun
nen verstrekken.
Staatssecretaris Kappeyne van de
Coppello bevestigt in de brief aan de
kamer dat een 'verbeterde wijze van
voorlichting' over te treffen nood
maatregelen en het verloop van een
reactorongeval 'in studie' is
De adviescommissie meent dat de
bevolking recht heeft op begrijpelijke
informatie over aspecten van kern
energie. De kans op een ongeluk, de
gevaren van ioniserende straling en
de biologische effecten daarvan wor
den weliswaar behandeld in de nota
energiebeleid, maar in deze vorm is
die publicatie 'ongeschikt.' voor pu
blieksvoorlichting, meent de commis
sie.
Aan de biologische effecten van lang
durige blootstelling aan lage stra-
lingsdoses wordt de laatste jaren ook
in Nederland veel aandacht geschon
ken, zo constateert de adviescommis
sie. Metingen naar lage stralingsdoses
worden jaarlijks gepubliceerd m ver
slagen, adviezen en rapporten van het
ministerie van volksgezondheid en
milieuhygiëne.
Maar daarmee is de kous niet af, zo
meent de adviescommissie. Leken
kunnen met die technische bespiege
lingen geen kant uit. Daarom moeten
de resultaten van die metingen elk
jaar 'op een voor leken begrijpelijke
wijze aan de landelijke en lokale me
dia ter publicatie worden aangebo
den'.
Kiesrecht
Br vonden die dag heel wat
discussies plaats op zekere
bouwplaats ergens in Zeeland.
Middelpunt ervan was een wat
droef uitziende figuur die het
niet al te breed had. Reden
daarvan was een tergende
pi> in de kiezen. Overduide
lijk was dat slechts hard in
grijpen van een bevoegd tand
arts uitkomst, kon brengen
daarop spitste de discussie
xch toe. Mocht de lijder nu wel
of niet in de tijd van de baas
naar de tandarts. Eén van de
maten was van mening dat dat
wel degelijk kon Anderen
dachten juist van niet
Na van zijn lijden verlost te
jfjn kwam de collega terug.
Blü om twee redenen. De eer-
Ui was het verwijderen van de
Pijnlijke kies. De tweede dat
net ook nog in de tijd van de
ocas mocht. Van het laatste
uas de man heel zeker. Hu
"oS er thuis de cao op nage
sJagen, eo meldde hij En daar
door werden alle twijfels weg
Henomen Duidelijk stond er
■■Voor het gebruik maken van
het kiesrecht wordt twee uur
gegeven
De Borselse kerncentrale links op de foto de conventionele centraler
Luchtfoto: Wim Riemens
GOES Dc Gocsc gemeentepolitie heeft donderdag-
avond een illegale zender opgerold, nog voordat die
daadwerkelijk kon gaan zenden. De zender werd op het
moment dat de politie in actie kwam bevestigd in een
boom aan dc Oude Zeedijk bij de Gocse Polder.
De Goese politie was gealarmeerd door een medewerker
van de velddienst van de rijkspolitie en een jachtopziener
De apparatuur Is in beslag genomen Tevens isT Y L van
der P uit Goes aangehouden die bezig was het geheel te
installeren. Uit een iiieticucimi, .i
werd duidelijk dat de zender bedoeld was voor net station
Zomerradio 1983. Dit station moest een bundeling worden
van de illegale zenders radio Noordzee, Arizona. Liberty
en Lokaal.
Het lag in de bedoeling om tussen 17 juli en 22 juli een
constante uitzending te verzorgen van 07 00 tot 19.00 uur.
Dit als afscheid van de zenders Arizona, Liberty en Lokaal
die er dan mee zouden stoppen.
Het echtpaar Maasdijk uit Tilburg is er elk jaar in Yerseke weer 'als de kippen bij' om de eerste mosselen te
kunnen eten.
YERSEKE De liefhebbers van mosselen kunnen hun hart weer
ophalen. Sinds gisteren is het zeebanket weer volop te koop. Volgens de
eerste berichten is de kwaliteit erg goed. Die van de Zeeuwse mosselen
loopt nog wat achter in verband met het koude voorjaar, maar met het
weer van de laatste dagen zal dat snel rechtgetrokken zijn. Ook de prijs
is gunstig. Momenteel zijn de mosselen voor de consument nog iets
duurder dan vorig jaar. Eén kilo kost 2,- tot 2,50. Het is echter niet
uitgesloten dat de prijs naarmate het seizoen vordert wal zakt. In de
verschillende etablissementen waar mosselen te koop waren, bestond
vrijdag meteen al een goede belangstelling voor het Zeeuwse exportarti
kel.
Dat was bijvoorbeeld het geval in
café-petit restaurant 'De Sportvis
ser' in Yerseke waar de heer en
mevrouw G. Maasdijk uit Tilburg
met smaak hun portie zaten te
Verorberen. Het echtpaar Maasdijk
aanvoer nog wat langzaam op gang.
De consument kan de mossel bij dit
weer het beste in de koelkast bewa
ren in de zak waarin de mosselen
gekocht worden Dat bewaren kan
een dag duren, als het wat kouder
HEDEN VERSE
MOSSELEN
komt al 10 jaar lang naar dit etablis- wordt twee dagen De mosselen
sement om op de eerste dag dat dat moeten met in water bewaard wor-
mogelijk is mosselen te eten Maas den. zegt hij Dan drinken ze zich
dijk „Ik informeer al een paar we
ken van tevoren bij de exploitant
hoe het er mee staat en wanneer de
eerste dag is dat we ze kunnen eten.
Vandaar dat we hier vandaag met
een al weer zitten"
W Paauwe van het Yersekse eet
huis wijst erop dat er verschillende
soorten mosselen bestaan. Dat zijn
achtereenvolgens de gewone mosse
len, de extra's, de supers en de
imperials. De gewone mosselen zijn
het kleinst, maar daar zit over het
algemeen vrij veel mossel (vis wordt
dat in Yerseke genoemd) in. De
extra s zijn weer wat groter en zo
gaat dat door tot de imperials, die
een grote schelp hebben, maar
daarin een vrij kleine mossel. Dat
zijn juist de mosselen die de Belgen
het liefst hebben. Maar de kenner
uit Yerseke heeft liever een kleinere
schelp, die dan wel vol met vis moet
zitten. Nu het nog zo vroeg In het
seizoen is. zijn de mosselen nog wat
donkergeel gekleurd Dat trekt bin
nen afzienbare tijd wel bij en dan
wordt de mossel bijna wit. Dat is
het beste, volgens kenner Paauwe.
Ook mosselhandelaar J. Steketee
krijgt het weer druk. Momenteel is
het nog te warm. vertelt hij. Dan is
er een veel grotere kans op sterfte
van de mosselen. Daarom komt de
Philippine
De vier mosselrestaurants in Phi
lippine vierden vrijdag de eerste
aanvoer van het zeebanket met de
verkiezing van de mosselwijn voor
het seizoen 1983-1984. Restaura
teurs en internationale pers kozen
uit tien wijnen uit Elzas en Loire
een Muscadet sur Lie uit 1982,
geïmporteerd door de Tilburgse
Wijnkoperij. Vandaag (zaterdag)
openen de mosselrestaurants de
deuren. De kwaliteit van de mossel
wordt 'goed' genoemd.
In de mosselstad Philippine staat
het zeebanket de komende maan
den weer centraal „Want", sprak
voorzitter H Saev van de stichting-
Mosseffeesten gisteren, „de echte
kenner weet de Philippiense mossel
op juiste waarde te schatten. Frap
pant is. dat in België bijna altijd
wordt gepraat over de Philippiense
mossel, die qua kwaliteit en berei
dingswijze toch een geheel eigen
plaats inneemt".
Saey nam in zijn toespraak zeker
geen blad voor de mond. Onder het
motto 'ere wie ere toekomt' stelde
hij onomwonden vast: „Alleen in
Philippine kunnen de echte mossels
gegeten worden". Hij blikte daarbij
alvast vooruit naar de traditionele
mosselfeesten, die dit jaar op zater
dag 27 en zondag 28 augustus wor
den gehouden Burgemeester drs W
R V Dusarduijn van Sas van Gent
opent de feesten. Duidelijk is dat bij
die feesten de mossel wijn '83-'84 een
voorname plaats zal innemen. De
stichting wil een wijnvat met 500
liter Muscadet sur Lie laten aanruk
ken zodat 'niemand droog naar huis
behoeft te gaan'.
Dit jaar voor het eerst presenteren
de mosselrestaurants zich gezamen
lijk in één stand Het publiek kan
dan kennismaken met de verschei-
dene mossel- en visspeclallteiten
Dp de Mosselfeesten ontbreekt
voorts uiteraard niet het proef-
kraam. De stichting verwacht er
drieduizend kilo mossels te koken.
Klaarwakker
„Ik verwacht", aldus Saey, „dat we
in Philippine op weg gaan naar een
nieuwe toekomst voor wat betreft
de plaats die we innemen als mos
selstad. Misschien wel wat ver
wend, dreigden we als Philippine
wat in slaap te sukkelen. Wel ik
kan nu zeggen: we zijn voor het
komende seizoen klaarwakker.".
Hoewel het programma voor de
Mosselfeesten nog slechts in grote
lijnen vaststaat, zullen op verschil
lende plaatsen in Philippine orkest
jes muziek ten gehore brengen Op
beide dagen is er tevens braderie,
terwijl er op zondag ook een rom
melmarkt wordt gehouden.
WERKOMSTANDIGHEDEN OVENPERSONEEL
GOES De Industriebond CNV heelt de Cokesfabriek in Sluiskil op 17 maart
met nadere stappen gedreigd, wanneer de directie niets zou doen aan de
slechte werkomstandigheden van het ovenpersoneel. Districtsbestuurder
Sietse Jorritsma daagde adjunct-directeur W. Oranje in dezelfde brief uit, om
het vernietigende onderzoek van de arbeidsinspectie - dat onder meer
signaleert dat het personeel op en rond de ovens een verhoogd risico op
huidkanker loopt - te weerleggen.
Op 29 maart liet de Cokes weten, dat
er maatregelen zouden volgen, zoals
het aanschaffen van adembeschcr-
Weer bnitenlandse
toerist slachtoffer
van auto-inbraak
OOSTKAPELLE - Nadat eerder West-
duitsc toeristen bij Oostkapelle en
Domburg slachtoffer werden van
roof uit hun personenauto's over
kwam donderdagmiddag een Zwit
serse vakantieeangster hetzelfde.
Het betreft mevrouw V. E. Z. uit het
Zwitserse Thun. Zij parkeerde don
derdag lussen half twaalf en half zes
haar auto op de parkeerplaats aan de
Duinweg bij Oostkapelle. Na terug
komst bleek niet alleen voor een
kleine tweeduizend gulden aan geld
en goederen weg te zijn maar werden
ook belangrijke papieren ontvreemd.
In de auto stonden enkele tassen met
kledingstukken die een waarde van
minstens vijftienhonderd gulden ver
tegenwoordigden. Ook lagen er Fran
se en Zwitserse Francs en Duitse
Marken i omgerekende waarde plus
minus 250 gulden i. Dit alles werd
gestolen nadat de auto opengebroken
was. Tenslotte raakte de Zwitserse
ook haai' rijbewijs, kentekenbewijs en
verzekeringspapieren bij de inbraak
kwijt Ze heeft donderdagavond aan
gifte gedaan bij de rijkspolitie.
mingsapparatuur. Oranje vocht de
onderzoeksresultaten met aan. Jor
ritsma ..We hebben in maart al ge
zegd. dat we het onverantwoord von
den om de mensen onder dergelijke
omstandigheden te laten werken. Je
kunt toch niet 100 man opofferen aan
de werkgelegenheid van 200 colle
ga's?"
Volgens Jorritsma deed Oranje de
onderzoeksresultaten in een gesprek
met de vakbonden af als 'met onom
streden' Hij ontkende pertinent dat
ovenpersoneel een verhoogde kans op
huidkanker zou hebben
De CNV-bestuurder. ..Maar polycycli
sche koolwaterstoffen, zoals die vrij
komen via de cokesovenemissie, ge*
ven wél kans op andere vormen vaü
kanker, zoals longkanker Wij willen
dat de Cokes keiharde maatregelen
neemt om de mensen te beschermen.
Je kunt ze wel een helm laten opzet:-
ten of voor mijn part helemaal inpak
ken, maar het is zeer de vraag of él"
dan nog behoorlijk valt te werken. De
oorzaak van alle problemen moet bij
de bron worden aangepakt Voorzov#
ik van de arbeidsinspectie heb begre
pen, is de situatie in Sluiskil ernstiger
dan die bij een aantal Amerikaanse
cokesfabrieken. die zijn gesloten in
verband met de gevaren voor gezond
heid en milieu".
Hij wil het onderzoek en de maatre
gelen van de arbeidsinspectie d(t
najaar met de directie van het Sluis-
kilse bedrijf bespreken. „En dat ge
beurt. want zo zijn de verhoudingen
wel, in goed overleg met de Indus
triebond FNV".
MIDDELBURG - Gedeputeerde staten stellen voor de proefboerderij
'Rusthoeve' van de gelijknamige stichting in Colijnsplaat jaarlijks voor
maximaal zestigduizend gulden te gaan subsidiëren. Sinds 1976 werd
per jaar maximaal 40.000 gulden aan de stichting betaald. Provinciale
stateii nemen een beslissing tijdens de vergadering van vrijdag 18
november.
De verliezen die de proefboerderij lijdt worden voor de helft vergoed door
het ministerie van landbouw De andere helft moet via andere subsidie-,
gevers binnenkomen Door bezuinigingsmaatregelen van de rijksover-_
heid izo wordt bijvoorbeeld het salaris van een onderzoeker niet langer*
door Den Haag vergoed) lopen de verliezen van de proefboerderij op,
Gs stellen de staten voor akkoord te gaan met de verhoging van 40 naar
60 duizend gulden Ze wijzen erop dat het subsidie sinds 1976 niet meer is
verhoogd. Bovendien is het onderzoek wat gepleegd wordt voor de
sectoren graszaden, peulvruchten, -las aardappelen en suikerbieten van
belang voor de akkerbouw in Zeeland en daarbuiten
