PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Lubbers: de offers
kunnen uiteenlopen
Sovjet-Unie nodigt
Yasser Arafat uit
PZC
GROOT
Overleg Genève
week verlengd
ra
Ontwikkelingswerkers bevrijd
SALARISSEN EN UITKERINGEN
GESPREK SITUA TIE ARABIEREN
vandaag
Zonnig en warm
In de vroege ochtend nog enkele
mistbanken. Daarna zonnig met mid-'
dagtemperatuur van 25 tot 30 graden.
Tot matig toenemende oostelijke
wind. kracht 3
26e jaargang no. 159
aterdag 9 juli 1983
©Mi
ANJELIERSTRAAT 5-7 Telefoon 01100 16810
-a£ï l/bSw-a&a&k'
EN HAAG (RTR/ANP) Soedanese troepen hebben
fljdag de Nederlandse ontwikkelingswerker Wim Noort
0) en vier andere buitenlanders bevrijd uit handen van
it Front voor de bevrijding van Zuid-Soedan (SSLF).
et vijftal was 23 juni door deze organisatie ontvoerd,
et officiële Soedanese persbureau heeft dit vrijdag-
vond bekendgemaakt.
je ouders van Wim Noort kregen vrijdagavond om half elf
gn het ministerie van buitenlandse zaken in Den Haag te
oren, dat hun zoon in veiligheid is. De vader van Wim
toonde zich overgelukkig ,,we hoorden pas vijf
agen na de actie, dat Wim gegijzeld werd. We hebben al
ie tijd in grote onzekerheid geleefd door de gebrekkige
immumcatie".
let Soedanese leger ondernam vrijdagochtend een aanval
op de missiepost, waar ontwikkelingswerkers werden
vastgehouden. Er zou een urenlang vuurgevecht hebben
plaatsgevonden. Het persbureau van Soedan meldde
vrijdagavond, dat de gijzelaars zich .veilig en in goede
gezondheid" bevinden in Juba, de hoofdstad van Zuid-
Soedan.
De ontwikkelingswerkers werkten voor de zendingsorga
nisatie 'Across'. Wim Noort uit Rijnsburg was uitgezon
den door het Tear Fund in Amerongen. Sinds de ontvoe
ring is tenminste een ultimatum verstreken. Het persbu
reau van Soedan meldde, dat het leger tijdens de actie bij
de missiepost achttien 'rebellen' heeft gedood. Het
Soedanese leger zelf zou een man hebben verloren. Op de
overgebleven SSLF-leden wordt nog 'jacht' gemaakt,
aldus het persbureau.
(Van onze parlementaire redactiel
DEN HAAG Premier Lubbers sluit niet uit dat de
uitkeringstrekkers een ander inkomensoffer zullen moeten
brengen dan de ambtenaren, al blijft de in het regeerakkoord
vastgelegde „parallelliteit" tussen beide groepen uitgangs
punt. Lubbers vond het echter te vroeg om nu al te zeggen dat
bij de invulling daarvan die nieuwe koppeling ook gehand
haafd zal blijven.
Ambtenaren en uitkeringstrekkers
Men als totaal evenveel aan de
bezuinigingen moeten bijdragen,
„maar de effecten daarvan op de
nkomens kunnen uiteenlopen", aldus
Lubbers vrijdag op zijn wekelijkse
ersconferentie.
Üj liet daarmee in het midden of hij
je opvatting deelt van minister Riet
kerk ibinnenlandse zaken), die vindt
dat de ambtenaren ten trendvolgers)
niet evenveel behoeven in te leveren
als de uitkenngstrekkers.
Rietkerk vindt dat mensen die
werken een kleiner offer hoeven te
brengen dan mensen die niet werken.
Daarbij dienen de inkomensverschil
len tussen ambtenaren en werkne-
BONN (AFP) De Amerikaans/
Russische onderhandelingen in
Genève over de raketten voor
de middellange afstand worden
met een week verlengd en zul
len een week eerder worden
hervat. Dit heeft de woordvoer
der van de Westduitse regering
vrijdag in Bonn meegedeeld.
De Amerikaans Russische on
derhandelingen over beperking
van het aantal raketten voor de
middellange afstand in Europa
zouden in prmcipe in de tweede
helft van juli worden verdaagd
en in de herfst worden hervat.
Tijdens een persconferentie naar
aanleiding van de reis van
bondskanselier Kohl naar Mos
kou, zei woordvoerder Boenisch
dat de Russische president en
partijleider, Joeri Andropov, in
Moskou tijdens een gesprek van
man tot man tegen Kohl zei dat
een compromis over de Eurora
ketten tussen de Verenigde Sta
ten en de Sowjet-Unie 'nog mo
gelijk is dit jaar'.
Uit naam variHe kanselier uitte
de woordvoerder de hoop dat het
bezoek van Andropov aan de
Bondsrepubliek, waarvoor de
Russische leider m principe' de
uitnodiging heeft aanvaard, „zo
spoedig mogelijk" kan plaats
vinden.
De woordvoerder legde de na
druk op de wens van West-Duits-
land en de Sowjet-Unie de sa
menwerking uit te breiden op
economisch, wetenschappelijk,
cultureel gebied en inzake het
milieu. Door de reis van Kohl is
de dialoog met de belangrijkste
buur van West-Duitsland in het
oosten begonnen, zei hij.
De Westduitse minister van bui
tenlandse zaken, Hans-Dietrich
Genscher, die deelnam aan de
besprekingen in Moskou, ver
trekt zondag naar Washington
om de Amerikaanse regering op
de hoogte stellen van het resul
taat. Londen en Parijs zullen
ook worden ingelicht.
mers in het bedrijfsleven zo klein
mogelijk te blijven.
Volgens Lubbers zal er technisch al
nooit sprake kunnen zijn van een
volstrekt gelijk percentage inleveren
voor ambtenaren en uitkeringstrek
kers, al was het alleen maar omdat bij
de ambtenaren voor een belangrijk
deel ingeleverd wordt voor korter
werken, wat op de inkomens anders
uitwerkt dan een gewone korting.
De premier wees de gedachte van
WD-fractieleider Nijpels. om bij on
voldoende bezuinigingen desnoods
een algemene ingreep in alle inko
mens te verrichten, van de hand Hij
noemde dat „geen reële optie"
Voorwaarde is voor hem wel dat de
arbeidstijdverkorting flexibel, per
bedrijfstak en desnoods per bedrijf
wordt geregeld. Bovendien moet dat
decentraal gebeuren, en niet door de
overheid opgelegd. Een ruime over
gangstijd zal nodig zijn. Een andere
voorwaarde noemde hij verlenging
van de bedrijfstijd.
Voorts moet onderscheid gemaakt
worden tussen het invoeren van kor
ter werken voor mensen die al
werken en nieuwkomers op de ar
beidsmarkt. Lubbers wil dat over
deze punten gesproken wordt wan
neer regering, werkgevers en werk
nemers eind dit jaar wellicht weer
over een sociaal akkoord gaan pra
ten.
Het kabinet hoopt volgende week
vrijdag voordat het op vakantie
gaat de belangrijkste besluiten te
kunnen nemen over de Miljoenenno
ta voor 1984. De afgelopen week is
slechts geïnventariseerd.
Een belangrijk probleem is het hono
reren van de verlangens voor nieuw
beleid van de diverse ministers. Vol
gens Lubbers gaat het daarbij om
enkele honderden miljoenen guldens.
Totaal zal volgend jaar in elk geval
„aanzienlijk meer" bezuinigd moeten
worden dan de zeven miljard, die in
het regeerakkoord zijn afgesproken,
zo zei de premier.
Aanvaring - Twee vissersboten zijn
vrijdagochtend in dichte mist in het
Marsdiep met elkaar in aanvaring
gekomen. Een van de vaartuigen, de
T'exelstroom uit Wieringen, liep zware
schade aan het steven op. De andere
boot, de Vrouw Marie uit Den Helder,
liep lichte schade op
BERGEN OP ZOOM (GPD) Het applaus van
honderden toeschouwers, voornamelijk vrouwen,
schalde over de Grote Markt in Bergen op Zoom. toen
Ed (33) en Ingrid (28) Nijpels uit het stadhuis kwamen
en werden bedolven onder de traditionele rijstkor
rels.
Velen hadden anderhalf tot twee uur op de komst van
het bruidspaar gewacht.
Voor Ed Nijpels was het gistermiddag een thuiswed
strijd waarvan de uitslag van tevoren vaststond. Om
een uur zat de bruidegom nog in zijn spijkerbroek een
pilsje te drinken op een terras aan de Grote Markt,
maar twee uur later maakte hij pas zijn officiële
opkomst
Het haar ongekapt en gestoken m een ouderwets
jacquet, zoals de meeste gasten, begeleidde hij de in
het lang geklede Ingrid Pieters, naar de grote raads
zaal Daar wachtte onder meer de volledige WD-
fractie. Daarnaast zaten in de raadszaal diverse politie
ke kopstukken uit Den Haag. onder wie de ministers
Van Aardenne. Braks en Schoo. de staatssecretarissen
Van Zeil en Ploeg en natuurlijk Nijpels' WD-voogd en
voorganger Hans Wiegel
Honderden mensen bezochten de voor het bruidspaar
uiterst vermoeiende receptie, die zich voornamelijk
buiten afspeelde. Ingrid en Ed Nijpels kunnen bijko
men tijdens de wittebroodsweken, die zich voorname
lijk op hun vakantieadressen in Sri Lanka en Taiwan
zullen afspelen.
JEDRUZALEM TUNIS'MOSKOU (UPl RTR AFP DPR) De Sowjet-Unie
heeft een delegatie van de Palestijnse bevrijdingsorganisatie PLO uitgeno
digd voor besprekingen „over de situatie in de Arabische wereld" volgende
week in Moskou. Dit heeft het Palestijnse persagentschap WAFA vrijdag
bekendgemaakt.
Volgens WAFA was de uitnodiging
vervat in een „dringende en belangrij
ke" boodschap aan Yasser Arafat, die
hem werd overhandigd door de Russi
sche zaakgelastigde in Tunis. De invi
tatie valt samen met een geheim
bezoek van een Palestijnse delegatie
aan de Sowjet-Unie van Nayef Hawat-
meh. leider van het Democratisch
Front voor de Bevrijding van Palesti
na, een van de groeperingen in de
PLO,
PLO-leider Yasser Arafat heeft vrij
dag voorstellen verworpen van de
commissie die een oplossing tracht te
vinden voor het conflict binnen zijn
Fatah-guerrillagroep, zo is uit Pale
stijnse bronnen in Damascus verno
men. De commissie hield gisteren een
tweede gespreksronde.
Een van de rebellerende officieren
verklaarde dat een voorstel van Ara
fat om zijn troepen uit de Bekaa-vallei
terug te trekken door de muitende
PLO'ers was verworpen. Een dergelij
ke stap zou het begin van een algeheel
vertrek van de Palestijnen uit Liba
non kunnen inluiden en zou als con
cessie aan de Verenigde Staten wor
den uitgelegd, aldus de rebellerende
PLO-commandant. Hij benadrukte
dat de rebellen zich wel aan een
bestand zouden houden.
Bezet gebied
Bij de betogingen op de Tempelberg
in Jeruzalem die vrijdag uitliepen op
ernstige ongeregeldheden zijn acht
Israëlische politiemensen gewond en
zijn 20 jonge Palestijnen gearresteerd.
zo deelde de Israëlische radio mee De
demonstratie begon na de vrijdagge
beden in de moskee als uiting van
steun aan de Palestijnse leider Yasser
Arafat.
Naar verluidt zouden dë betogingen
los staan van de rellen in Hebron
gisteravond. Daar werd na de onge-
reldheden een avondklok ingesteld.
Minister Arens (defensie) veroordeel
de het geweld van zowel joden als
Arabieren.
Een onderzoek heeft uitgewezen dat
Palestijnen, die leven in de door Israël
bezette gebieden, steeds vaker wor
den geconfronteerd met tekorten, ont
eigening van hun grondbezit, ver
slechterende sociale en culturele om
standigheden en onvoldoende ge
zondheidsvoorzieningen. Dat staat in
een VN-rapport dat donderdag open
baar werd gemaakt
Oman aan de Straat van Hormoez
wordt het toneel van de grootste
legeroefeningen die de Verenigde
Staten ooit in het Midden-Oosten
hielden. Door de straat gaat twee
derde van de olie-invoer van de
westelijke industrielanden.
Dat Oman deelneemt aan 'Bright
Star '83' wordt echter niet officieel
bekendgemaakt om Arabische gevoe-
lighedr'f te ontzien, zo werd vrijdag
uit betrouwbare bronnen vernomen.
De oefening wordt gehouden van 10
augustus tot 10 september.
Lifters
Het meenemen van lifters kan voor
de chauffeur duur uitpakken. Bij
een ongeval kan hij voor de finan-
ciele gevolgen aansprakelijk wor
den gesteld
(PAGINA 2)
LAATSTE
Uitzonderlijke
rust op wegen
DRIEBERGEN UTRECHT
(ANP) De politieverkeerscen-
trale in Driebergen is vrijdag
verrast door dé ongewone rust
op de Nederlandse wegen. Wat
volgens de statistieken in ver
band met het begin van de
vakanties een van de drukste
dagen van dit zomerseizoen had
moeten worden, is een erg rusti
ge dag geworden, zelfs nog rusti
ger dan op andere vrijdagen,
aldus DriebergenOok in het
buitenland Frankrijk. Belgie.
Duitsland en Zwitserland ivas
het vr\j rustig op de doorgaande
routes. De Nederlandse spoor-
wegen meldden vrijdag wel een
flinke vakantiedrukte.
Aarzeling
Bisschop Simonis heeft pas m
tweede instantie zijn benoeming
tot opvolger van aartsbisschop
Willebrands aanvaard. Hij vreest
dat een aantal mensen uit de
rooms-katholieke kerk zal stap
pen
(PAGINA 3)
POMP
VOOR
DE GRENS
Voorbij
Mosselen
De mosselen zijn er weer De pnjs
van het zeebanket is momenteel
nog iets hoger dan vortg jaar.
maar de kwaliteit is erg goed
(PAGINA 51
Nieuw
De derde uitgave van de 'Nieuw
Amsterdam' maakt de eerste
vaart. Neérlands Glorie, in Frank
rijk gebouwd Hoe is het met de
grote passagiersvaart
PZC-iveekendkrant
(PAGINA 15)
De gouden tijden voor de benzine
stations aan de grens lijken voor
bij nu drastische prijsverhogingen
de Belgen afschrikken.
(PAGINA 6)
Vlak begin
De aanloop naar de bergen zit er
bijna op. en de 'groten' in de Tour
hebben zich nog nauwelijks ge
roerd. In Saint-Pierre was gisteren
een Italiaanse 'waterdrager aan
de beurt zes jaar na zijn landge
noot Santambroggio schreef Ri-
cardo Magrini een Tour-etappe op
zijn naam.
(PAGINA 9)
Binnen- en buitenland: 2 en 3'
Provincie: 5, 6 en 7.
Sport: 9 en 11'
Financiën, economie: 13.
Weekendkrant: 15, 16, 17, 19,
21, 23 en 25.
Goed voorbeeld,
geen betutteling-
TJ'nige Jaren geleden be-
'Vd I J—J schikte Nederland over
een minister van onderwijs
die met enige regelmaat
G voor de televisie-camera's
verscheen, sigaretten paffend tussen
bruin gerookte vingers Een typisch
voorbeeld van een slecht voorbeeld,
deze bewindsman. Het kabinet-Lub-
bers is deze week akkoord gegaan met
- wat heet - "een pakket maatregelen
tegen het roken' Staatssecretaris Van
der Reijden (volksgezondheid) maak
te. vlak voor zijn vertrek naar een
internationaal congres tegen het ro
ken in Canada, de beslissing van de
ministerraad daarover bekend. En
kort daarop kwam de mededeling dat
de ontwerp-tabakswet inmiddels naar
de Raad van State is gezonden voor
advies. Dat wetsontwerp bevat regels
en bepalingen over de aanduiding en
samenstelling van tabaksprodukten,
over de reclame voor die produkten,
over de verkoop aan particulieren en
over een rookverbod in openbare
rijksgebouwen en in gebouwen van
onderwijs en gezondheidszorg. Het
kabinet wil met de nieuwe voorschrif
ten niet-rokers beschermen en (nog)
wei-rokers proberen te ontwennen.
Zes jaar overleg is er aan dit besluit
vooraf gegaan. Al in 1977 vond het
kabinet dat er een wettelijke regeling
diende te komen ter bescherming van
de niet-rokers, een categorie mensen
over wie tot dan steeds wat meesmui
lend werd gedaan. Sinds het verband
tussen roken en volksgezondheid
wetenschappelijk overtuigend is aan
getoond is de invloed van de anti
rookbeweging duidelijk toegenomen.
Roken is wat minder vanzelfsprekend
geworden in de samenleving. Steeds
meer mensen nemen het besluit om
de sigaret, de sigaar of de pijp voor
goed af te zweren In een dergelijk
veranderend 'klimaat' wordt de roep
om scherpere voorschriften luider.
Het kabinet voelde zich langzamer
hand verplicht om daarop voorzichtig
in te spelen.
Voorzichtig, want daar zijn even
eens overtuigende argumenten
voor. Het is de afgelopen week duide
lijk geworden dat de (georganiseerde)
niet-rokers uiterst ontevreden zijn
over het pakket maatregelen van het
kabinet. Ze vinden het maar een slap
aftreksel van datgene waarvoor jaren
achtereen vurig is gepleit; een abso
luut verbod op roken in alle openbare
gebouwen, geen reclame meer voor de
rokerij, een drastische vermindering
van het aantal verkooppunten en een
verbod op de verkoop van tabakswa
ren aan jongeren onder de 16 jaar. En
die 'ze' zijn dan de Stichting Roken en
Volksgezondheid iwaann de Neder
landse Hartstichting, het Koningin
Wilhelminafonds en het Astmafonds
samenwerken) en de nogal militante
Club Aktieve Niet-rokers. CAN. Beide
organisaties stellen zich op het stand
punt dat er van boven opgelegd scher
pe beperkingen moeten komen op de
mogelijkheden van rokers om met
hun bezigheid of verslaving anderen
te hinderen. Ze wijzen in dat verband
op vergaande voorschriften die ln
landen als de Verenigde Staten en
Finland inmiddels van kracht zyn en
die daar bepaald niet voor opstanden
van rokers hebben gezorgd. Integen
deel. zo redeneren zij. men was er vrij
snel aan de nieuwe beperkende bepa
lingen gewend.
De teleurgestelde reacties van de
niet-rokers op de in zekere zin
terughoudende maatregelen van het
kabinet waren te verwachten. Toch is
terecht niet gekozen voor een al te
dwingend regiem. Er wordt al genoeg
betuttelend opgetreden. Daarbij nog
geheel terzijde gelaten het antwoord
op de vraag of wettelijke maatregelen
bij uitstek het middel zijn om een
verdere ontwenning van het rokeh te
bevorderen of nieuwe rokers van deze
(duidelijk slechte i gewoonte af te hou
den. Net zo min als het in het verleden
een ongezonde situatie was dat alle
met-rokers zich maar klakkeloos had
den te schikken naar de nicotine-
hefhebbers in hun directe omgeving is
het aan te bevelen een nieuw soort
polarisatie te bevorderen waarin de
roker een soort van stiekemerd zou
moeten worden Wie zelf het nsico wil
nemen om te roken, zonder een ander
aantoonbaar te hinderen, moet zijn
eigen verantwoordelijkheid bepalend
kunnen laten zijn. Beter dan absolute
verboden op plaatsen en in omstan
digheden waar ze overtrokken aan
doen zijn de eigen overtuiging dat
roken ongezond is. een stukje toleran
tie van de één tegenover de ander en
wederzijds verantwoordelijkheidsbe
sef in de samenleving. En als het erom
gaat dat de jeugd er zoveel mogelijk
van moet worden weerhouden om nog
aan roken te beginnen, dan is vooral
het goede voorbeeld een eerste vereis
te. In ieder geval kan na de kabinets
beslissingen over nieuwe maatregelen
tegen het roken geen enkele minister
van onderwijs het zich nog permitte
ren om al paffend en walmend op het
televisiescherm te verschijnen.
vdM
PRIJZEN STEGEN
MET 0,1 PCT
DEN HAAG (ANP) - De prijzen zijn
tussen half mei en half juni met
gemiddeld 0,1 procent gestegen. Dat
blijkt uit het vrijdag door het minis-
j terie van economische zaken gepubli-
ceerde prijsindexcijfer voor de ge-
i zinsconsumptie van het centraal bu
reau voor de statistiek.
Duurder werden onder meer benzine,
tweedehands auto's, bloemen en ka-
j nerplanten, aardappelen en verse
groenten.