FINANCIEEL
DRIJFZAND
j
Steun voor Amnesty International
De trucs van
Smit-Kroes
Niet meer dan
acht borrels
PZC/ opinie en achtergrond
-
,o«!:
VRIJDAG 8 JULI 1983
jc
-TT
(Door Hans Laroes)
Rijkswaterstaat had de cijfers keurig op een rijtje gezet, en de minister had ze eveneens
netjes aan haar veertien collega's gepresenteerd. Er was slechts één probleem:
inhoudelijk klopte de cijferopstelling niet. De werkelijkheid was iets minder mooi dan-ie op
het eerste gezicht leek. Maar effectief was het wél: de ministerraad ging in zéér korte tijd, in
de laatste paar minuten voor de beëindiging van de bijeenkomst, akkoord met mevrouw
Smit's cijfers én de consequenties: 160 miljoen gulden van een in de laatste helft van 't vorige
jaar ontstane financiële tekort in de Oosterscheldewerken zouden door het kabinet zélf
worden gedekt.
Haar collega's hadden die cijfers ook haar voorgangers, de tent wél over- rend van het kabinet-Den Uyl dat het
anders kunnen interpreteren, en wa- eind heeft kunnen houden. En waar- Oosterscheldebeleid kabinetsbeleid
ren vervolgens 70 a 72 miljoen goedko- dering-op-termijn waarbij een vleugje was. en dat dus het héle kabinet
per af geweest, 't Is dus. om een wat eeuwigheid is te bespeuren is natuur- verantwoordelijk was, ook financieel,
cynische conclusie te trekken, maar lijk altijd beter dan korte termijn- Mevrouw Smit overdreef dat -zoals
populairiteit.
De huidige problematiek rond de
Oosterscheldewerken is niet haar te
goed dat mevrouw Smit in dit ver
band wat trucs heeft toegepast om
het financiële gat met kunst en vlieg
werk te beperken, want anders was er verwijten. Het zijn inderdaad die
ongetwijfeld fors gesneden en was het
uitstel van de aanleg van de Philips-
beleid de basis hebben gelegd voor de Zij herstelde de oude afspraak over
moeilijkheden van dit moment én de méérkosten van de Oosterschelde-
r het feit dat het hele project op
gebouwd.
erken in grote lijnen: slechts
procent van de nieuwe tegenvallers
wel is toevertrouwd- op haar
aeurt door het kabinet mee te delen
lat het hier om een project gaat dat
oneigenlijk' op haar begroting staat
voorgangers Tuijnman en Zeeval- 't kon beter naar landbouw, milieu of
king die de tent niet overeind hebben naar de minister-president- maar haar
dam slechts één voorbeeld uit een kunnen houden, en die door hun optreden was inderdaad effectief,
waslijst met onaangename verrassin
gen geweest.
Het gaat hier. dat zal duidelijk zijn.
om het dertiende voortgangsrapport financieel drijfzand
over de Oosterscheldewerken. Eén waardoor er steeds weer aa-noc-acn- csiectus' is overigens een reiatiei
van de twee 'molenstenen' die. en zij tïge maatregelen moeten worden ge- begrip) zou zij zelf moeten betalen, de
laat zelf niet na daar bij voortduring nomen om het verzakken van de hele rest werd door het kabinet opgelost,
op te wijzen, om de nek van mevrouw pijlerdam te voorkomen; maar dat Er was één maar: de onverwerkte
Smit-Kroes hangen, minister van ver- laatste is overdrachtelijk bedoeld. erfenis van Zeevalking ad 162 mil-
keer en waterstaat. En het zijn niet de Immers, sinds pakweg een jaar of joen zou in z'n geheel door verkeer en
werken zélf die haar nek zozeer belas- twee en een half geleden de uiterst waterstaat moeten worden gedekt,
ten, maar de financiële consequenties kleine post onvoorzien leeg achter
ervan. De laatste twee jaren zijn bleef, is iedere tegenvaller een echter
voortdurend financiële tegenvallers tegenvaller die niét binnen het project
gemeld die enerzijds werden opgevan- gecompenseerd kan worden. Er zijn Vrij plotseling, nadat minister Braks
gen door het project zélf minder luxe natuurlijk ook meevallers, maar die die bezwaren koesterde tegen uitstel
Trucs
uit te voeren, maar anderzijds moes- zijn tot n
ten worden opgebracht door de begro- die tegenvallers mee weg te werken,
ting van verkeer en waterstaat.
En het tij is ongunstig: voortdurend (jQt
worden de budgets van de verschil
lende departementen aangetast om
rèele bezuinigingen mogelijk te ma
ken. Bovendien heeft verkeer
toe te gering geweest om er van de aanleg van de Philipsdam een
fiks robbertje vechten had verloren,
verscheen kort geleden het dertiende
voortgangsrapport waarin, enigszins
triomfantelijk, werd gemeld dat het
mevrouw Smit inderdaad was gelukt
om 't gat van 162 miljoen te dichten.
De meeste ministers van verkeer
waterstaat schijnen er de gewoonte
van te maken behalve hun politieke Helaas was er óók nog een nieuw gat,
terstaat in de laatste tien jaar extra testament ook een tastbare erfenis ad 238 miljoen ontstaan, maar daar-
moeten inleveren: het aandeel in de achter te laten. Tuijnman was nog voor was met succes een beroep ge-
totale rijksuitgaven zakte van glo- maar net verdwenen toen Zeevalking daan op de voltallige ministerraad,
baal 12 tot aanzienlijk beneden de tot de ontdekking kwam dat zijn En om haar goede wil te tonen had de
tien procent. Maar de Oosterschelde- voorganger hem met een tekort van minister niet eens aan haar collega's
werken zijn meedogenloos: je kunt ze 700 miljoen had laten zitten. En Zee- gevraagd om de al genoemde 80-20-
niet half uitvoeren, en dus moet je al valking ging weg met achterlating sleutel toe te passen om het hele 238
het benodigde geld beschikbaar blij- van een gat van 162 miljoen, waarvoor miljoen grote tekort, maar op het
mevrouw Smit een oplossing moest mooie afgeronde bedrag van 200 mil-
dien -en dat is begrijpelijk gezien het 0611 vinden. Eén ding is echter joen. Die resterende 38 miljoen moe-
unieke karakter- met voortdurende toegegeven. Zeevalking liet gewoon ten door de gezamenlijke creativiteit
weten dat hij zélf geen geld had van de Deltadienst en aannemers-
kunnen vinden, terwijl Tuijnman combinatie Dosbouw worden gevon-
deed alsof 's ministers neus bloedde, den
Mevrouw Smit wenste kort na haar Nu komen we echter aan de boek
houdkundige trucs, die als
ven stellen, terwijl 't werk je bovei
tegenvallers confronteert.
Zeevalking
Mevrouw Smit mag niet overal even binnentreden op het departement een
populair worden gevonden ze is er radicale breuk met het beleid tot dan
bovendien niet op uit. Achteraf zal in toe. Zij herinnerde zich -op aangege-
haar optie geconcludeerd moeten ven van haar ambtenaren vanzelf-
worden dat zij, in tegenstelling tot sprekend- de principe-afspraak date-
quentie hebben dat verkeer en water
staat minder en het hele kabinet
méér aan de Oosterscheldewerken
moet betalen. Want in tegenstelling
tot wat mevrouw Smit beweert, is zij
er niet in geslaagd het tekort van 162
miljoen van Zeevalking weg te
werken.
In de voortgangsrapportage schrijft
zij dat zij 37 miljoen heeft kunnen
vinden door de aanleg van de Philips
dam te vertragen met een jaar. Dat zal
naar alle waarschijnlijkheid een reée-
le besparing blijken te zijn. hoewel dat
pas over een aantal jaren blijkt. Res
teert 125 miljoen. En toevallig zijn er
in de tweede helft van 't vorig jaar
allerlei besparingen gevonden, die sa
men een bedrag van 125 miljoen belo
pen. Opgelost dus.
Maar dat is slechts schijn, want zoals
al is beschreven zijn de tegenvallers
tot nu toe altijd groter geweest dat de
meevallers. En dan zou er nu een
'batig saldo' zijn van 125 miljoen?
Niets is minder waar: er is een nega
tief saldo van 113 miljoen.
Mevrouw Smit echter laat die tegen
vallers in eerste instantie buiten be
schouwing. en zij doet dat bewust. Zij
gebruikt namelijk de 125 miljoen gro
te meevallers om het resterende 'gat-
van-Zeevalking' weg te werken.
De tegenvallers, samen 238 miljoen,
komen pas weer te voorschijn als de
minister ze nodig heeft om bij het
kabinet een stevige declaratie in te
dienen.
Onzuiver
Haar cijferopstelling is echter niet
zuiver. Zij had, net zoals in de afgelo
pen jaren is gebeurd, niet de mee- en
tegenvallers onafhankelijk van el
kaar moeten presenteren, maar met
het saldo moeten komen. Het ant
woord op de vraag of de Oosterschel
dewerken duurder worden is immers
afhankelijk van de vraag of er prijs
stijgingen zijn geweest. En net zoals
het netto loon bepaald wordt door 't
saldo van brutoloon min inhoudin
gen, zo worden de netto prijsstijgin
gen bepaald door 't bedrag dat res
teert wanneer mee- van tegenvallers
worden afgetrokken.
Als die redenering zou zijn gevolgd,
dan zou er voor mevrouw Smit een
aanmerkelijk ongunstiger resultaat
uit de bus zijn gerold. Zij zélf zou dan
verantwoordelijk zijn voor in ieder
geval de 162 miljoen van Zeevalking.
Daar komt dan nog een deel van het
échte tekort van 113 miljoen (238 min
125) bij: twintig procent, om precies te
zijn. oftewel 22 miljoen gulden. In
totaal zou zij dus 184 miljoen zélf
hebben moeten betalen, waartegen
over een 'meevaller' van 37 miljoen
door uitstel van de Philipsdam zou
staan, zodat er een nieuw gat van 147
miljoen zou resteren. Volgens deze
gegevens zou het kabinet 80 procent
van 113 miljoen, dus zegt maar 88 90
miljoen hebben moeten betalen.
De werkelijkheid ziet er voor me
vrouw Smit een stuk rooskleuriger
uit. In plaats van de zeg maar 90
miljoen waarop zij maximaal recht
heeft, betaalt het kabinet 160 miljoen
(80 procent van 200 miljoen). En in
plaats van een 'eigen' gat van 147
miljoen moet zij oplossingen zoeken
voor een nog ongedekt totaal van 40
miljoen (20 procent van 200 miljoen).
De 38 miljoen waarover we het al
eerder gehad hebben komen voor re
kening van Deltadienst en Dosbouw.
Handig
Het kan in ieder geval niet ontkend
worden dat mevrouw Smit uiterst
handige redenaties kan opzetten cn
voor wie de Oosterscheldewerken in
de huidige vorm een goed hart toe
draagt is dat eigenlijk meegenomen,
aangezien de minister goed in staat is
om vrij 'rücksichtlos' te snijden als
zij vindt dat de stand van 's rijks
financiën daartoe aanleiding geeft.
Het Oosterscheldeproject was al vrij
dicht bij de gevarenzone terecht geko
men. Bij de zuiver uit financiële mo
tieven overwogen vertraging van én
Philips- én Oesterdam met maximaal
vier jaar leek het immers volstrekt
zeker dat één van de twee hoofdmotie
ven om juist een doorlaatbare pijler-
dam te bouwen, het zoveel mogelijk
waarborgen van milieu- en visserijbe-
langen. zou worden aangetast.
Maar het gevaar is nog niet geweken.
Het feit dat er nu een oplossing is
gevonden voor de problemen van dit
moment, kan niet verhullen dat de
financiële onderbouwing nog uiterst
wankel is. Er is immers géén post
voor onvoorziene tegenvallers -en die
zal er niet meer komen ook-, er is
géén franje meer om weg te knippen
wanneer er nieuwe gaten dreigen, em
de totale begroting van verkeer en
waterstaat biedt geen enkele marge
om nieuwe tekorten te dekken zonder
dat andere posten onder grote druk
komen te staan.
Er is wellicht één oplossing mogelijk:
nu de staat aan het privatiseren slaat,
een deel van het KLM-aandelenbezit
op de markt heeft gegooid en het
loodswezen zelfstandig -All maken, is
het misschien doenlijk om de Ooster
scheldewerken aan een projectont
wikkelaar te verkopen,..
'Door Weert Schenk)
■pve rechter heeft gelijk als hij de caféhouder verai
JJ-^woordelijk stelt voor het alcoholgebruik van
barbezoekers", zegt voorzitter G. van der Veen v
Horecaf, een bond van horeca-ondernemers. „Een al
drijfsleider behoort zich verantwoordelijk te voelen V(
zijn klanten. De zorg moet verder gaan dan het betal 5
van de rekening".
Van der Veen reageert op een unie- gen: had ik dat kunnen voorkor
ke rechtszaak in Middelburg, waar
bij zes weken gevangenisstraf werd
geéist tegen een cafébaas, in wiens
café een 18-jarige jongen zich op woordelijkheid van de horeca
Nieuwjaarsdag letterlijk dood het alcoholgebruik niet meer 1v
dronk. In twee uur tijds had de vanzelfsprekend. „Het is hetzeip:
kastelein en zijn hulp het slachtof- als de deur voor iemand open d
fer 15 glazen bier en 24 kelkjes den of met twee woorden sprek W
jenever voorgezet. De jongeman be-
zweek aan alcoholvergiftiging.
De caféhouder verdedigde zich met blad weer eens een stukje overat t
het argument dat zijn klant in het problematiek te schrijven,
geheel geen last leek te hebben van
de grote hoeveelheid alcohol. Bo- Horeca Nederland,
R
Ik geloof dat dat te weinig gebeu fV
h
Van der Veen noemt de venlöff
1 zusteroi gt<
vendien wist hij niet precies wat hij nisatie van de Horecaf, is terugbftde
al gedronken had. omdat het bar- dender in het commentaar
meisje hem ook inschonk. Horecaf- Berkhout, juridisch medewe: £n
voorzitter Van der Veen betitelt van Horeca Nederland, gelooft
deze argumentatie als 'geouwe
hoer'.
„Een café is er niet voor mensen die
zich willen laten vollopen met
drank; dat kunnen ze beter thuis
doen. Het is een gelegenheid om
andere mensen te ontmoeten. Het
biedt ambiance. Een kastelein dient
iemand die acht borrels op heeft
niet n
het moeilijk is om gedragscode) ;ro
te stellen voor horeca-ondernem sc
„Persoonlijk ben ik het er ook:
eens dat een caféhouder vember
woordelijkheid draagt. Maar rt
kastelein kan ook niet alles 01
zien. Hij weet bijvoorbeeld nle!
iemand elders al veel gedroni
heeft. Ook weet hij niet altijd 1 hc'
te schenken. Dat is niet iemand kan hebben. De één is
twee glazen pils gek, de ander
alleen in het belang van de klant, - - -
maar ook in dat van zijn cafe. Het na 15 glazen nog fris op de knil
voorkomt narigheid en de mensen «1
komen terug. En als de baas het Berkhout^
niet kan overzien, moet hij gewoon
meer personeel in dienst nemen".
Van der Veen vindt dat de service
behoort te gaan tot en met het
autosleuteltje. „Daarmee kweek je
ook klanten. Je geeft niet iemand
bij de uitgang een hand, terwijl je
weet dat hij 500 meter verder kan
worden aangehouden en daarbij Dus wat alcohol is en wat de ef
zijn rijbewijs kan kwijt raken. Of ten ervan kunnen zijn. „Voor 1(
dat hij mogelijk verderop een onge- J u~*
belang van de caféhouder zelf is
het drankgebruik in de gaten
niet in regels of wetgeving te
gen.
met welke materialen hij omgil'
rest moet de cafébaas het zeil
luk kan veroorzaken. Die mensen vullen, waarbij n
1 niet 1
moet je overreden een taxi te ne
men. Dat geldt voor alle horeca
ondernemers. of je nu manager dragen.'
bent van een luxe-hotel met bar of
van een gewone kroeg op de hoek".
Uit zijn ervaringen als directeur van
een hotel diept Van der Veen een
voorbeeld op. Hij herinnert zich een
enorme ruzie met een gast die tij
dens en na een diner stevig had
gedronken. Midden in de nacht wil
de de man in zijn eigen auto naar
huis. Van der Veen en zijn medewer
kers ontnamen hem op hardhandi
ge wijze de autosleutels en bestel
den een taxi. De volgende dag ont
ving het hotel een grote bos bloe
men van de inmiddels weer nuchte
re man.
De Horecaf-man beseft dat een be
drijfsleider in de horeca nooit alles
in de hand kan hebben. Er kan. zegt
hij. vooral bij grote partijen wel
eens een dronken persoon tussen
door slippen die je niet in de gaten
hebt. „Het kan dan honderdmaal
goed gaan, Maar als er wat gebeurt,
moet de bedrijfsleider zich afvra-
geten dat de gebruikers zelf
grootste verantwoordelijk!
Horecaf-voorzitter: G.
Vervolgden om geloof of ras
vervolgden om wat vader was
vervolgden met het schietgebed
van Jezus, Marx of Mohammed,
vervolgden om een ideaal
geven een teken, een signaal
Of die signalen op 16 en 17 mei in het Amsterdam
se Carré voor iedereen herkenbaar waren, valt
te betwijfelen. Er is veel geschreven of amusement
de manier is om een groep als Amnesty Internatio
nal aan gemotiveerde sympathisanten te helpen.
Dat zo'n actie geld in het laatje brengt, is duidelijk:
Velen kwamen op de smaakmakers Koot en Bie.
Freek de Jonge en 'Doe Maar', André Hazes en
Herman Brood af.
Slechts weinig artiesten bleken in staat de ernst van
het door Amnesty te bestrijden onrecht in toon en
taal te vatten Het hierboven beschreven fragment
van Herman van Veen's bijdrage vormde, met enkele
gelezen gedichten van politieke gevangenen, een
uitzondering. Met alle andere nummers zijn ze te
beluisteren op de dubbel-elpee 'Een gebaar', waar
van de opbrengst geheel ten goede komt aan Amnes
ty.
Het blijft echter een schrijnende realiteit dat deze
beweging zoveel steun nodig heeft. Veel regimes
bewijzen nog altijd dat de zeventiende eeuwse
filosoof Thomas Hobbes gelijk had met zijn uit
spraak 'homo homini lupus est' (de mens is voor zijn
medemens een wolf).
Een artikel in een Engelse krant in 1960 over twee
Portugese studenten die in een restaurant kritische
opmerkingen maakten over hun regering en daar
voor gevangen werden gezet, vormde voor jurist
Peter Benenson de aanleiding om met vrienden de
wereld te wijzen op allen die in strijd met de
mensenrechten gevangen zaten.
Zijn oproep 'Appeal for Amnesty' (oproep tot amnes
tie) kreeg veel aandacht in de pers. Het gevolg was
dat er enkele van de in de actie genoemde gevange
nen werden vrijgelaten.
In 1962 kreeg de beweging de naam 'Amnesty
International'. Er werden groepen opgericht, die elk
de zorg voor een drietal gewetensgevangenen op zich
namen In de loop van de zeventigerjaren groeide de
beweging explosief. De toekenning van de Nobelprijs
voor de Vrede in 1977 betekende een extra stimulans.
Binnen het ruime gebied van de mensenrechten
heeft Amnesty voor drie doelstellingen gekozen:
1. Het werken aan de vrijlating van gewetens gevan
genen: Mensen die in strijd met de Universele
verklaring van de mensenrechten gevangen zitten.
Amnesty verstaat daaronder mensen die vanwege
hun godsdienstige of politieke overtuiging, hun ras,
taal. huidskleur, of sexe gevangen zitten en geen
geweld gebruiken of gepropageerd hebben.
2 Het werken aan een eerlijk proces volgens interna
tionale normen voor ALLE politieke gevangenen.
3. Het in alle gevallen optreden tegen martelingen,
de doodstraf en andere vormen van wrede behande
ling van gevangenen, wat voor soort gevangene dat
ook is.
Politieke moorden
„Ik werd vastgehouden terwijl soldaten op mijn
polsen en benen trapten en naalden onder mijn
teennagels staken. De volgende dag moesten we
over bijzonder scherpe stenen kruipen die tot
bloedens toe in onze handen en knieén sneden. De
twee vooraan werd bevolen om naar buiten te gaan.
Ik hoorde twee schoten en toen moesten vier van
ons ook naar buiten komen. Ik dacht dat dit het
einde was maar ze zeiden ons alleen maar dat we de
lijken in een landrover moesten laden". 1getuigenis
van een gevangene onder Idi Amin, Oegandai.
Van 23 maart tot eind juli van dit jaar houdt
Amnesty een campagne tegen politieke gevangenen
in vijfendertig landen. Politieke moorden zijn onwet
tige en opzettelijke moorden op mensen vanwege
hun werkelijke of vermeende politieke overtuiging of
activiteiten, geloof of levensbeschouwing, etnische
afkomst, sexe, huidskleur of taal die worden ge
pleegd in opdracht van of met medeweten van de
overheid. Ze vinden overal ter wereld plaats in
landen van sterk verschillende ideologische aard. In
het rapport 'Om niet te zwijgen', noemt Amnesty
vijfenveertig landen waar buitengerechtelijke execu
ties plaatsvinden binnen het eigen land door buiten
landse (bezettende) mogendheden, of door oppositie
groepen binnen het eigen land. Naast landen als
Ethiopië, Mozambique, Oeganda, Brazilië en El
Salvador, lezen we ook namen als Suriname, Afga-
nistan, Polen en Joegoslavië.
Het rapport beschrijft elf voorbeelden van landen
waar het eigen regime deze terreurdaden uitvoert.
Argentinië, Indonesië. India en Guatemala spannen
hier de kroon. Het is onvoorstelbaar dat methoden
stemmen uil de kerken
uit de Hitlertijd overal ter wereld dagelijks onge
straft worden toegepast. Volstrekt willekeurige man
nen, vrouwen en kinderen worden zonder vorm van
proces vermoord. Soms is de naam van één verzets
strijder genoeg om een heel dorp uit te roeien.
Mannen als Idi Amin en Pol Pot zijn wat dat betreft
met de enigen die zich hieraan schuldig maken.
Verdwijningen
Het is duidelijk dat de autoriteiten afhankelijk zijn
van de publieke opinie en de gevolgen van economi
sche boycot. Men probeert daarom de verantwoor
delijkheid voor deze moordpartijen zoveel mogelijk
te verhullen. De slachtoffers worden daarom gevan
gen genomen en vervolgens als 'vermist' opgegeven.
Familie en vrienden kunnen niet achterhalen waar
zij zich bevinden en wat hen is overkomen. Het stille
protest van de 'dwaze moeders' in Argentinië, over
genomen door veel vrouwengroepen elders, heeft de
wereld op deze barbaarse vorm van onrecht gewezen.
De uitkomst was dat de Argentijnse regering onlangs
'om van het gezeur af te zijn', toegaf dat de 'vermis
ten' als 'dood' moeten worden beschouwd. Alsof de
dekmantel van de doofpot in staat zou zijn het
protest van zoveel wanhopigen te sussen.
Afgezien van de 'verdwijningen' krijgen de openlijke
moordaanslagen de volle aandacht van Amnesty. In
landen als Columbia, Chili en El Salvador zijn de
officiële veiligheidsdiensten verantwoordelijk voor
deze misdaden. Deze 'zuiveringen' hebben in de loop
van de jaren honderdduizenden levens gekost. Tel
kens blijkt weer dat het helaas ook in ons land
gehoorde verlangen naar 'een sterke man', de eerste
aanzet was tot deze op machtswaanzin berustende
wandaden.
Cijfers
Amnesty heeft in de loop van de jaren steeds meer
aanhangers gekregen. Recente publikaties uit Lon
den vermelden een groei van 350.000 leden in 1982
tot 500.000 leden in 1983. Van de 151 landen waar
Amnesty vertegenwoordigd is, groeide de Neder
landse afdeling het meest. Binnen een jaar kwamen
er 10.000 leden bij.
De benefit-actie in Carré leverde 4,000 nieuwe leden
op. Het is tekenend dat de ledentoename in procen
ten Chili het grootst was, namelijk 75 procent.
De beweging richt zich door middel van actie en
protest tot die overheden die de mensenrechten
geweld aandoen. Publiciteit en protest zijn de be
langrijkste pijlers waarop zij is gebouwd. Ook binnen
de Verenigde Naties vond de stem van Amnesty
diverse malen weerklank.
Het is voor ieder mogelijk actief mee te doen met de
campagnes van deze beweging via de ruim 500
plaatselijke werkgroepen in ons land.
Een voorbeeld dichtbij huis: De basisgroep Goes,
bestaande uit ongeveer dertig personen, werkt aan
de voorlichting op scholen en bestaat uit verschillen
de 'schrijfgroepen'. die brieven sturen naar ambassa
des om gevangenen vrij te krijgen of te pleiten voor
een eerlijk proces.
Twee adoptiegroepen in Goes en Heinkenszand
werken elk voor één geadopteerde gevangenis en
proberen inlichtingen in te winnen over hun toe
stand. Ze oefenen op die manier druk uit op c-
autoriteiten ter plaatse. Onlangs werden de arts!
van Noord- en Zuid-Beveiand benaderd met nt
verzoek om de activiteiten van de groep te ondei
steunen.
De kerken
Het spreekt vanzelf dat 'opkomen tegen onrecht'bij (at
uitstek een diaconale taak is. In de protestants!
kerken wijst de kerkorde de ambtsdragers op hui
plicht 'te getuigen tegenover overheid en volk'. P
diakenen hebben de opdracht om 'te midden van* S
sociale noden van het volk, overheid en samenlf Of
ving te wijzen op haar roeping de gerechtigheid!!
betrachten'. Het zou daarom een eerste taak van 'd
kerk moeten zijn groepen als Amnesty Internati?
nal moreel en financieel te ondersteunen. Het v
echter telkens weer op hoe huiverig kerkeraden
gemeenteleden reageren wanneer zaken als recht fi
onrecht aan de orde zijn.
Politiek blijft voor velen een vies woord wanneer hf
om geloofszaken gaat. Het lijkt soms alsof ona
Vader in de hemel nooit als mens is afgedaald in onzi
aardse politieke werkelijkheid. Jezus wordt in ona
tijd niet zozeer verloochend door onkerkelijken.il
wordt veeleer doodgezwegen door Christenen diezf
getuigenis tegen de onderdrukte medebroeder
doodzwijgen. Het verbaast mij telkens weer <J
vooral ouderen die de terreur van de Tweede Werel
oorlog aan den lijve hebben ervaren, zich zo ang
vallig op de vlakte houden, wanneer nu hun k
wordt gevraagd inzake onrecht, marteling en moo
Een organisatie als Amnesty International verdiep
juist uit onze kerken veel meer steun. Dan z
geen theatervoorstellingen meer nodig om geld
sympathie te krijgen. De naam JESUA, ons a"
bevrijder, zou ruim voldoende moeten zijn om ied
Christen voor dit werk actief te maken.
ds R. E. da Cosi
