jJoe
Zawinul
ZEB4ND
EEN
MAKKELIJK
LEVEN
Chivy maakte eerste lp
Veel buitenlanders
naar North Sea Jazz
.MORGEN PRESENTATIE 'NO ONE ON THE SIDE'
Dixie Machine
VU-orkest
Baas Ubu
Minifestival Nieuwe Muziek
U DONDERDAG 30 JUNI 1983
PZC/ kunst/cultuur
(Door John Oomkes)
De meeste Amerikanen hebben er slechts eventjes oog: voor. Maar Jozef Zawinul mag dan
in 1959 naar Amerika zijn geëmigreerd om in de band van Canonball Adderley achter de
fleugel plaats te nemen, hij blijft een Wiener; zij het iemand met onmiskenbaar Slavisch
iloed. De lokatie van ons gesprek is de binnentuin van het Kurhaus en de architectuur van
I ervlogen tijden maakt hem zo lyrisch dat hij er Duits van gaat praten.
Iet doet hem denken aan een voorval
Rome, waar zijn band Weather
;port op een eerder moment tijdens
Europese toernee speelde. „Ik nam
)mar Hakim onze nieuwe drum
ier mee naar de Sint Pieter. Nou is
)mar gevoelig en intelligent, anders
ad hij het nooit aangevoeld. Maar op
lat soort plaatsen word je geconffon-
eerd met eh.allure. Nadien speelde
)mar met een ander soort grootheid",
leather Report, de enige band die
zy structuren vertaalt in een elek-
onisch geluid, maakt opmerkelijke
jden door. De kern van de band
letsenman Zawinul en rietblazer
Vayne Shorter heeft zich omgeven
net een nieuwe ritmesectie. Slagwer-
Hakim, percussionist Hose Rossy
in bassist Victor Bailey hebben drum-
9 ner Peter Erskine en bassist Jaco
Pastorius afgelost. Vooral het effect
rijke spel van laatstgenoemde werd
en wereldberoemd facet van het spel
'an Weather Report.
iawinul, pratend met flair: „Ik houd
ian de continuïteit van dingen, maar
Ct mag niet ten koste gaan van je
twikkeling. Zoals zo'n Sint Pieter je
alleen maar mag inspireren. Het zou
iu zinloos zijn precies zo'n kerk-neer
st e zetten. Dat geldt ook voor Weather
ieport. Wayne Shorter en ik wilden
Ie band al een tijdje vernieuwen,
onder de boel te forceren overigens,
gt In zoals met alle dingen ik ben
iverigens niet bijgelovig gebeurde
iet vanzelf, op een magische manier,
[aco werkte aan zijn big band-album
h wilde op toernee Die twee werk-
imstandigheden lieten zich eerst wel
3n n later niet combineren, en dus kwa-
nen Wayne en ik zonder ritmesectie
zitten".
'to - Je hebt hem er dus niet uitge-
chopt?
Iawinul: „In het geheel niet. We heb
ben er zelfs niet over gesproken. Jaco
lenkt nog steeds dat hij in de band
j it. Het zal altijd mijn band blijven,
zegt hij. Maar ik betwijfel of hij terug
komt. Laten we zeggen dat het een
geestelijk lidmaatschap is van Wea
ther Report. Het is net als met jullie
voetballer Johan Cruijff
Dat is nou precies wat Ajax loei
gedaan heeft.
„Ik weet het. daarom zeg ik het juist.
Het is stom. Het leven gaat hoe dan
ook verder".
Jozef Zawinul is evenals Wayne Shor
ter een vijftiger, die zijn sporen in de
geschiedenis van de jazz ruimschoots
heeft verdiend. Beiden zijn omstreden
omdat zij in de voetsporen van Miles
Davis de overstap hebben gemaakt
naar een geluidsopstelling die veel
van haar charme ontleent aan de
elektronica.
Zawinul: „De kracht van Weather
Report ligt evenals bij elke andere
band in de composities. Ik ben trots
op mijn vakmanschap als toetsen
man, omdat ik weet dat ik zo'n
instrumentarium natuurlijk kan la
ten klinken, maar het komt uiteinde
lijk neer op wat je hebt te vertellen.
De structuur van jazzcomposities is
aan het verschuiven. Het is allang
gelijkwaardig zijn. Voordat ik de stu
dio mduik. zonder ik me eerst af met
myn cassettes. Gedurende een reeks
van jaren eigenlijk sinds er band
recorders bestaan heb ik alles opge
nomen wat Ik de moeite waard vond.
Ik hoef slechts thema's uit te zoeken
die thuis tijdens spontane improvisa
ties. als in een soort trance zijn ont
staan rinonnn hoef ik alleen te bepa
len of ze geschikt zijn voor de bezet
ting die we op dat moment hebben"
Het zou dus kunnen zijn dat we
luisteren naar werk van vijftien, twin
tig jaar geleden?
„Het zou kunnen. Maar dat materiaal
is zo spontaan ontstaan dat het tijd
loos van karakter is. Dergelijke im
provisaties schrijf ik noot voor noot
uit, om het fris te houden".
Een makkelijk leven, dunkt me. Je
zwoegt er niet voor?
„Ik heb een makkelijk leven. Ik rot
zooi thuis wat aan. De instrumenten
en de opnameapparatuur (met af
standsbediening) staan altijd klaar.
Ik hoef er niet voor te werken. Het is
spel. Zo houd je je zelf overeind".
Chris Hinze werpt zich al geruime
tijd op het maken van meditatie
ve muziek. Zoals velen, is hij sterk
geboeid door Oosterse culturen. On
langs nam Hinze samen met de India-
geen acht maten zus, acht maten zo
en dan spelen op de overgangen. Het
is echt een vereiste dat je een intro
schrijft, een vorm aangeeft. Vaak dijt
mijn werk uit tot een pagina of 21,25.
Dat was vroeger ondenkbaar. Maar
muziek is als het schilderen van een
voorstelling. Het gaat er niet om wat
je erbij gebruikt; het gaat erom wat
je duidelijk wilt maken".
Zawinul beschouwt zijn bandleden,
met uitzondering van Wayne Shorter,
als een verlengstuk van zijn eigen
handelen. Als instrumenten bijna. „Ik
moet wel iets terug krijgen van ze, een
feedback. Maar het zou valse beschei
denheid zijn als ik zou zeggen dat ze
den je geen alternatief. In de
fatenindustrie gaat het tcgenwoor-
lig zo dat ze alleen nog platen maken
Is ze zeker weten dat het een succes
ordt. Het enige dat je dan nog kan
locn is een plaat in eigen beheer
II naken". Woorden van de Zeeuwse
lopmusicus Dim Dijkgraaf, de stu-
i'ende kracht achter de popgroep
Thivv. Dijkgraaf weet waar hij over
"praat. Ongeveer anderhalf jaar is hij
bezig met plannen voor het uit-
)i irengen van een langspeelplaat,
[j lorgen (vrijdag) bereiken die activi-
eiten hun climax als de plaat gepre-
1 enteerd wordt in de Middelburgse
Jliscotheek Myrael. Niet alleen zal
li laar Chivy met nummers van de
Ji üeuwe plaat te horen zijn, maar ook
if Zeeuwse groep Feedback. Het ge-
|j leuren begint om 22.00 uur.
let uitbrengen van platen in eigen
;heer brengt nogal wat praktische
roblemen met zich mee, vertelt Dim
hjkgraaf. „Je moet overal zelf achter-
lan. Je bent er niet als de plaat klaar
maar je moet ook achter de hoes
san en achter bijvoorbeeld de presen-
atic. En dan komt nog eens datje de
"i listributie moet gaan verzorgen".
lijkgraaf voegt er echter aan toe dat
ni r ook een groot voordeel tegenover
laat. Groepen die platen in eigen
'v >eheer uitbrengen hoeven namelijk
51 ;een enkele concessie te doen en
etten precies die muziek op de plaat
vaar ze zelf helemaal achter staan.
J ïanvankelijk begon het allemaal als
en idee van Dim Dijkgraaf. Chivy
lestond toen nog uit heel andere
nensen dan tegenwoordig. Dijkgraaf
,Toen ik met de plannen voor die
2 ilaat begon, bedacht ik dat ik dan
och andere mensen nodig zou heb-
>en. Dat heeft na verloop van tijd
geleid tot veranderingen in de bezet
ingen Als laatste kwam Inge Takken
ir bij, omdat ik het gewoon nodig
ttJvond dat er een achtergrondkoortje
1, aan werd toegevoegd. Niet alleen voor
iet opnemen van de plaat maar ook
bij de optredens"
ge Takken: „Het is echt een pro-
ukt van ons allemaal" André Moe
jam (gitaar) voegt daar aan toe dat
de loop van de tijd ook steeds meer
ude nummers die op de elpee zouden
omen zijn afgevallen en vervangen
oor nieuwe nummers Die nieuwe
ummerszijn meestal door meerdere
den van de band gemaakt, hoewel
ïm Dijkgraaf toch nog altijd in zijn
ntje voor zeven van de in totaal
aalf nummers op de plaat heeft
tekend en drie nummers samen met
dere heeft geschreven
De plaat heet 'No one on the side', net
als van de nummers op de plaat. De
hoes. die er niet zo amateuristisch
uitziet als bij sommige andere platen
die in eigen beheer worden uitge
bracht, is een idee van André Moehij-
am. De voorkant laat een man zien
met een gitaarkoffer in zijn hand die
in de richting van een hotel (een
afbeelding van het Americain in Am
sterdam) loopt.
Tussen de muzikant en het hotel ligt
een snelweg met voorbij scheurende
auto's, terwijl het geheel van een
nachtelijk sfeertje is voorzien. De foto
en de titel (vertaald: niemand meer
achter de hand) moeten een beeld
vormen van de doorsnee popmuzi
kant: altijd onderweg in zijn eentje,
trekkend van hotel naar hotel.
Het is natuurlijk maar de vraag wat er
nu na het uitbrengen van deze plaat
met de elpee en de groep gaat gebeu
ren. Het komt nauwelijks voor dat een
groep die platen in eigen beheer uit
brengt doorbreekt', met andere woor
den, bij een breed pubhek bekend
wordt. Dat is ook niet precies waar ze
op zitten te wachten, al zou het na
tuurlijk mooi meegenomen zijn, Moe-
hijam zou het al mooi vinden als de
plaat in meer optredens resulteert. En
dan vooral met in. maar buiten Zee
land. Mueliijarn. „Ei is niet zoveel aan
om voor de tiende keer m Zeeland te
spelen, de mensen kennen je werk dan
wel. De reacties zijn dan ook vaak wat
lauw. Daar staat bijvoorbeeld tegen
over dat je in Den Haag een enthou
siaste zaal krijgt, wat ook al is ge
beurd", Als het er niet om gaat om
door te breken, dan kun ie je ook
afvragen waarom een groep een
plaatje moet maken en daar zelf ook
geld in stopt
Dijkgraaf: ..Dat is eigenlijk om tivee
redenen Om de groep wat bekender
te maken bij een ander publiek en uit
een stukje zelfbevrediging"
se fluitist Raghunath Seth een elpee
op in Bombay, die hier op overtui
gende wijze uiting aan geeft.
Dat lukt Hinze met name doordat de
muziekcultuur in India overeenkom
sten kent met de jazz, Hinze's speciali
teit. Improviserend en ongedwongen
wisselen beide fluitisten elkaar af.
Daarbij verrassende en originele mu
zikale paden inslaand. Zonder even
wel af te wijken van het Indiase
muziekpatroon. Hinze en Seth wor
den begeleid door een drietal Indiase
muzikanten op percussie en snaarin
strumenten, dat voor een solide on
dergrond zorgt. Wellicht om te voor
komen dat het solistisch duo te ver
afdwaalt. Erg gangbaar kunnen de
vier composities van Seth en Hinze
niet genoemd worden. Hier en daar
draagt de elpee bovendien een enigs
zins monotoon karakter. Chintan. zo
als het werk heet. kan zonder te hoog
gespannen verwachtingen een aardi
ge kennismaking met de Oosterse
muziekwereld betekenen
R. G.
Chns Hinze en Raghunath Seth I Key-
tone Records VR 22485).
De eerste langspeelplaat van de
Zeeuwse popgroep Chivy is een
kwalitatief goed produkt. Er is uit de
groep en uit de apparatuur gehaald
wat er in zit en dat is voor een elpee
die in eigen beheer wordt uitge
bracht, zeker een compliment waard.
Het enige nadeel van de muziek en de
plaats van Chivy vind ik dat het
repertoire van de band zich meer
leent voor optredens dan voor een
plaatopname. De roek-stijl die verge
lijkingen oproept met Vitesse en
Sweet d'Buster heeft eigenlijk zijn
beste tijd gehad. Dat neemt niet weg.
dat Chivy een goed produkt gepresen
teerd heeft. Vooral gitarist André
Moehijam verdient lof voor wat hij op
de plaat laat horen. Verder biedt de
plaat een gevarieerd overzicht van het
repertoire van de band. zonder in
eentonigheid te vervallen en dat is
ook heel wat waard. Zo laat bijvoor
beeld zangeres Inge Takken, bijge
staan door Marion van Ham. horen
dat zo over een veelzijdige stem be
schikt. In het nummer 'Love Song' eri
in 'Spare key' lijkt het alsof we het
achtergrondkoortje van Gruppo
Sportivo horen, maar bijvoorbeeld in
'Girl nextdoor' laat ze weer heel iets
anders horen.
De plaat, genaamd 'No one on the
side' is professioneel aangepakt. Dat
blijkt bijvoorbeeld uit het aanzien
van de hoes. Daarmee heeft Chivy
een prima visitekaartje gemaakt, al
zal de groep het toch moeten hebben
van het werk op de podia.
R. S.
Chivy - 'No one on thé side'. Schor DL
Vnjdag 1 juli
In de Middelburgse disco
theek Myraël wordt de eerste
langspeelplaat 'No one on the
side' van Chivy gepresenteerd
Dat gebeurt om 22.00 uur Chivy
zal nummers van dc plaat 'live'
ten gehore brengen en voorts is
er een optreden van de groep
Feedback.
Zondag 3 juli
De rockformatie Roseat
speelt in gemeenschapscentrum
Concordia in Westdorpe Aan
vang acht uur. De groep speelt
muziek uit de jaren zestig en
zeventig naar het voorbeeld van
groepen als The Doors, Who en
Rolling Stones. Ook invloeden
uit de hedendaagse pop zijn enn
verwerkt.
V
1 <Sf' h
Dixie Machine.
Het Jazzorkest Dixie Machine treedt zaterdagavond
op in de Grote Kerk van Veere. 120.00 uur)
Dit jazzorkest, opgericht in 1976, brengt swingende
dixieland jazz ten gehore met ragtime-, oude jazz,
swing-, mainstream- en moderne muziekinvloeden De
musici behoren tot de besten van de Nederlandse
traditional jazz. Het orkest trad vele malen op in
binnen- en buitenland en maakte enkele toemees naar
het Verre Oosten en Midden-Oosten.
De formatie bestaat uit Bert Dal, trompet-flugelhom.
vacals (leaderi. Daan Wilthagen, clarinet, alto- en
tenorsax: Louis Bink. trombone, trompet, vocals. Tom
Stuip, banjo. Cor Raatsie. stringbass. fender-bass en
Jeroen Ophoff, drums
Het VU-orkest geeft vanavond, donderdag in de
Concertzaal te Middelburg een concert onder leiding
van Daan Admiraal. Solist is Marien van Staalen op
cello. (20.15 uurl
Sinds de komst van Daan Admiraal als dirigent in 1975
is het VU-orkest uitgegroeid van een onevenwichtig
kamerorkestje tot een 70-koppig symfonie-orkest. Het
seizoen voor dit orkest loopt van september tot eind
juni. In deze periode worden elk jaar drie programma's
ingestudeerd, deels opgebouwd rond solisten. Voor de
traditionele toernee van dit jaar is de keus gevallen op
een programma rond de cellist Marlen van Staalen.
Deze studeerde bij Jean Decroos aan het Sweelinck-
conservatorium te Amsterdam. Daarnaast studeerde
hij orkestdirectie bij Joop van Zon. David Zinman en
Kirill Kondrasjin Marien van Staalen kreeg onder
meer de Eugène Calkoenpnjs en de Johan Wagenaar-
premie. Sinds 1977 fS hij als eerste solocellist verbon
den aan het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Ver
der is hij actief in verschillende kamermuziekgezel
schappen en speelt hij regelmatig voor de radio.
Het concertprogramma vermeldt de volgende werken
F Mendelssohn Bartholdy 'Ouverture no. 2 Hebriden';
A. Dvorak: Cello-concert'; I Strawinsky: 'Le Sacre du
Printemps Het VU-orkest is overigens het eerste
Nederlandse amateurorkest dat dit werk van Strawins
ky ten gehore brengt.
De Stichting Middelburgs Theater brengt dit jaar het
stuk 'Baas Ubu' van de Franse schrijver Alfred Jarrv
in het openluchttheater Toornvliet te Middelburg op
de planken. De voorstellingen zijn vrijdagavond,
zaterdagavond, woensdagavond en donderdagavond
(9 juli) 120.00 uur)
Het eigenaardige taalgebruik van dit in 1896 geschre
ven stuk onder de titel 'Ubu Roi' laat zich vergelijken
met het hedendaagse absurdistische theater. Ómdat in
een openluchtproduktie grote kans bestaat dat de
tekst niet verstaanbaar is, heeft regisseuse Anke
Brouwer voor een wervelende vormgeving gekozen,
waarin beweging, kleding en decor een belangrijke rol
innemen
De hoofdpersoon van het stuk is Baas Ubu. die.
opgehitst door zijn vrouw Ubu. op een rigoreuze manier
de macht naar zich toetrekt. Eenmaal koning van het
land geworden, voert hij een waar schrikbewind uit dat
slechts zijn eigen welzijn tot doel heeft.
In het stadhuis van Middelburg wordt vanavond,
donderdag, en zaterdag een 'minifestival Nieuwe
Muziek' gehouden in de vorm van twee unieke
dubbelconcerten. Deze concerten werden mogelijk
nadat Middelburg besloot niet mee te betalen aan de
sanering van Jeugd en Muziek, de organisator van het
jaarlijkse Festival Nieuwe Muziek. Dit geld is nu
gebruikt voor de minifestival.
Vanavond treden in het stadhuis het zangduo Michiko
Ille op met hun programma Voce Nostra' en
Nachiko Maekane (marimba) (20.30 uur). De sopranen
Michiko Hirayama (Japan) en Ille Strazza Italiëi
brengen gregoriaanse muziek middeleeuwse trouba
dour-liederen en hedendaagse muziek van onder ande
ren Scelsi en Berio ten gehore. Alle vocale werken van
Scelsi zijn overigens exclusief aan Michiko Hirayama
opgedragen.
Nachiko Maekane Japani. eerste prijswinnaar van het
Gaudeamus-concours 1983, presenteert een volledig
Japans programma van werken van Miki. Miyishi,
Tannka Ohmae en Abe
Zaterdag zal Michiko Hirayama een solo-programma
brengen bestaande uit composities van Japanse com
ponisten. zoals Okazu. Shmohara. Shimoyama, Matsu-
daira. Katsumata en Kono. De componisten Makoto
Shinohara woont in Utrecht en komt naar Middelburg
om zijn compositie te begeleiden op koto Jo Kondo
woont en werkt in Tokio en komt speciaal voor dit
concert naar Nederland. Twee Japanse pianisten.
Yoko Abe uit Haarlem, en Yuko Katsumata uit Rome,
zullen het programma van Michiko Hirayama begelei
den.
Voorafgaande aan dit concert van Michiko Hirayama
treedt basklarinettist Harry Spamaay op. een van de
bekendste musici op dit instrument Vele componisten
schreven speciaal werken voor hem In Middelburg zal
hij dne composities spelen, waarvan twee wereldpre
mières: Isang Yun (Korea): basklarinette solo; Tera de
Marex Oyens (Nederland) Ambiversion; Ton de
Leeuw: Mountains. Beide dubbelconcerten beginnen
om 20.30 uur.
Ton de Leeuw
Harry Spamaay.
De belangstelling voor het North
Sea Jazz Festival (8,9 en 10 juli in
het congresgebouw in Den Haag)
vanuit het buitenland is groter dan
ooit tevoren. De meeste bezoekers
verwacht de organisatie van het jazz-
festijn - wat Europa betreft - vanuit
West-Duitsland. Bovendien worden
vier- a vijfhonderd Amerikanen ver
wacht. Zij zijn bereid 2.500 dollar
neer te tellen voor de reis naar het
festival, dat in Amerika „het grootste
ter wereld" wordt genoemd.
Zoals gebruikelijk staat tijdens het
North Sea Jazz Festival een aantal
thema's centraal.
Zo worden de blaasinstrumenten
trompet, trombone en saxofoon weer
extra naar voren gehaald. Vrijdag 8
juli is er een "trumpet-no-end -session
met Dizzy Gillespie. Clark Terry. Har
ry 'Sweets' Edison. Warren Vaché.
Gillespie's muzikale 'zoon' Jon Fad-
dis, Wild Bill Davison, de 78-jarige
Doc Cheatham en de Nederlander
Ack van Rooyen. Dit gezelschap
wordt begeleid door het Tno Cees
Slinger, Alvin Queen en Jacques
Schols.
Op 9 juli brengt het 'trombone sum
mit-onderdeel Albert Mangelsdorff.
Al Grey. Curtis Fuller, ex-Ellington
sideman Britt Woodman. Vic Dicken
son en Julian Priester bij elkaar. Zij
worden eveneens begeleid door het
Trio Cees Slinger.
Zoals gebruikelijk eindigt het North
Sea Jazz Festival op 10 juli met een
tenor sax battle waann de 'Texas Illinois Jacquet
Tenors Amett Cobb, Illinois Jacquet Een 'thema'tje' van het festival is het
en Budd Johnson het zullen opnemen optreden van de Japanse pianisten
tegen onder anderen Benny Wallace Taki Akase en Yosuke Yamashita -
en Ferdinand Povel. De ritmesectie elk met een eigen groep - als 'vervolg'
wordt gevormd door Hank Jones, op het grote Japangebeuren van het
John Engels en Jacques Schols. Holland Festival.
