Ziekenhuis Vrederust
over naar stichting
Gemeenten moeten begroting
toegankelijkermaken
ARTSEN TEGEN
KERNWAPENS
'Als de bom valt is
er niet meer te doen'
HOORT
ZIET fé,
PZC/ provincie
NA WEGVALLEN ZEEUWSE FUNCTIE
Treinretour
af Amsterdam
Gesprek bond-
Duvekot Goes
over sanering
magazijn
Open dag 'De Sprong'
VRIJDAG 24 JUNI 1983
blemen op het gebied van de speciali
satie en behandelingsmethoden.
Op die behandelingsmethoden ging
Baerends uitvoerig in Hij legde er de
nadruk op dat een onderzoekteam
van de nationale ziekenhuisraad
(NZR) onlangs Vrederust doorlichtte
en de geboden behandeling zonder
enig voorbehoud als goed en aan de
eisen van de tijd aangepast, heeft
aangemerkt Baerends meende dat in
dit opzicht aan twee belangrijke voor
waarden wordt voldaan: er is voldoen
de en goed opgeleid personeel en de
patiëntenhuisvesting is in orde. De
afgelopen 5 jaar kon nieuwbouw wor
den gerealiseerd voor 300 patiënten,
waarbij tegelijk de hedendaagse op
vattingen over psychiatnsche hulp
verlening in de praktijk konden wor
den gebracht Baerends: ..Naast deze
300 nieuwe plaatsen beschikt Vrede
rust nog over 100 zeer goede plaatsen,
terwijl bovendien een groot aantal
plaatsen in de langer bestaande bouw
voldoende is aangepast voor de ko
mende jaren". Hij toonde zich ver
heugd over de aanwijzing van Vrede
rust als opleidingsinstituut voor het
specialisme psychiatrie.
Politieke actie voor
lagere autosnelheid
in 's-Gravenpolder
'S-GRAVENPOLDER Naar aanlei
ding van klachten van inwoners uit
's-Gravenpolder over de soms hoge
autosnelheden in de wijken, houden
leden van PPR en PSP uit de gemeen
te Borsele zaterdag 25 juni een 30
kilometer-per-uur-actie in het dorp.
Van ongeveer 11.00 tot 15.00 uur zal in
de wijk 'Buitenleven' een aantal offi
ciële 30 kilometerborden geplaatst
worden.
Tevens worden folders verspreid met
een verklaring over de actie. De be
doeling van de actie is de gemeentelij
ke beleidsmakers aan te moedigen
zich op korte termijn te gaan richten
op de recentelijk ontstane wettelijke
mogelijkheid om in bebouwde kom
men, waar nodig en mogelijk, ver
keersborden te plaatsen die een maxi-
mum-sneldheid van 30 kilometer per
uur gebieden.
Mensen sliepen in
strandpost Breskens
BRESKEN'S Vier mensen uit Eind
hoven hebben in de nacht van dins
dag op woensdag en van woensdag
op donderdag de nacht doorgebracht
in dc strandpost Zeebad te Breskens.
De vier. de dames C. S. en I. L en de
heren G N. en J. H. verklaarden dat.
de strandpost open was. De politie'
vond echter lichte braaksporen
Ze kregen een proces-verbaal wegens
lokaalvredebreuk.
De strandpost is eigendom van de
gemeente Oostburg.
I ADVERTENTIE l
KAPELLE De ambtenaren op de
afdeling financiën van de gemeente
secretarieën krijgen het druk'. Behal
ve het extra werk dat iedere nieuwe
bezuinigingsronde onvermijdelijk
weer met zich meebrengt, zullen ze
volgend jaar met een nieuw begro
tingssysteem moeten leren werken.
Per 1 januari 1985 moet de gemeente
lijke begroting volgens een nieuw
model worden opgezet. Dit betekent
dat de begroting voor 1984, waaraan
momenteel bij de meeste gemeenten
de laatste hand wordt gelegd, in de
loop van dit jaar en volgend jaar
moet worden omgebouwd, zodat die
voor 1985 volgens de gewijzigde
voorschriften kan worden samenge
steld. Doel van dit alles is een begro
ting te maken, waarmee raadsleden -
en natuurlijk ook belangstellende
burgers - zonder goed ontwikkelde
financiële knobbel of met een studie
voor het praktijkdiploma boekhou
den achter de rug, behoorlijk uit de
voeten kunnen.
In het ambtelijk taalgebruik heet het
zo: de begroting moet meer een bege
leidingsinstrument worden en wat
minder een beheersinstrument De
gemeentelijke begroting heeft mo
menteel een sterk administratief-
technische opzet, zodat het voor een
leek - en dat zijn de meeste raadsleden
eigenlijk toch ook - al heel moeilijk
wordt om uit de cijferbrij iets van
beleid te halen. Laat staan om dat
beleid, wanneer dat wenselijk wordt
geacht, bij te stellen. In de nieuwe
opzet is de begroting een overzicht
van de bedragen die de gemeente voor
een aantal hoofdfuncties en daarvan
afgeleide functies in een bepaald jaar
denkt uit te geven. Daarin wordt dus
het beleid gepresenteerd, zonder weg
te zakken in allerlei details. Die ko
men in het beheersdeel. de toelichting
op de begroting
De gemeente Kapelle is al een heel
eind gevorderd met het nieuwe begro
tingssysteem De begroting '33 is al
omgezet en die voor '84 zal geheel op
basis van straks verplichte model aan
de raad worden gepresenteerd. Naar
het oordeel van burgemeester G
Huitsing en chef financiën J. de Poot-
er van de Zuidbevelandse fruitge-
meente biedt de nieuwe opzet 'een
prachtig uitgangspunt' voor de ge
meenteraad om zelf op een beleidsma
tige manier de noodzakelijke bezuini
gingen aan te geven en niet lijdzaam
de voorstellen van het dagelijks be
stuur van de gemeente af te hoeven
wachten. In één oogopslag is voortaan
af te lezen hoeveel geld de gemeente
aan een bepaalde taak kwijt is, wat
daar aan vergoedingen van het rijk
tegenover staat en wat er - dat leert
een simpele aftreksom - aan geld uit
de algemene middelen bij moet.
Duidelijk
Huitsing wijst ter illustratie op de
hoofdfunctie onderwijs in de omge
bouwde begroting '83. Deze hoofd
functie is onderverdeeld in een aan
tal functies, waarvan het openbaar
basisonderwijs er een is. Ook die
functie is weer uitgesplitst: in onder
wijzend personeel, slichtings- en in
richtingskosten van schoolgebou
wen. kosten behorend tot het bedrag
per leerling, overige uitgaven en de
kosten van het gymnastiekonder
wijs. Op die manier ontstaat een
duidelijk beeld van wat de kostenfac
toren in het openbaar basisonderwijs
zijn. Duidelijker dan in de oude be
groting, waarin dc kosten van de
verschillende scholen op een rijtje
werden gezet, compleet met afschrij
vingen op meubilair, vervanging van
leer- en hulpmiddelen en kosten van
oudercommissies. Die zijn ook nu wel
in de Kapelse begrotingsstukken te
rug te vinden, maar dan in de admini-
stralief-tcchnische toelichting op de
begroting, niet in het beleidsdeel.
De nieuwe opzet maakt het gemakke
lijker (bijvoorbeeld voor controleren
de instanties als provincie en rijk) de
begrotingen van verschillende ge
meenten te vergelijken Weer met het
voorbeeld van het onderwijs: het to
taal van de uitgaven en inkomsten op
dit deel van de gemeentelijke taak
kan door het totaal aantal leerlingen
worden gedeeld en naast dezelfde
delingsuitkomst van andere gemeen
ten worden gelegd. Een bijzonderheid
in het nieuwe model is ook dat een
aantal soorten kosten en uitgaven,
zoals salarissen, energie, huren pach
ten en kapitaallasten. van een specia
le cijfercode worden voorzien. Dit om
de informatieverwerking voor bijvoor
beeld het Centraal Bureau voor de
Statistiek te vergemakkelijken. Een
meerjarenplanning is met ingang van
de begroting voor 1985 verplicht.
Marlies Schellekens
Artsen tegen kernwapens', dat lijkt zo logisch als wat. Waarom er
desondanks toch maar acht Zeeuwse artsen lid zijn van dc Neder
landse Vereniging voor Medische Polemologie (NVMP) die zich met
dergelijke zaken bezighoudt? Marlies Schellekens, nu ruim anderhalf
jaar als arts verbonden aan de Stimezo-kliniek voor zwangerschapson
derbreking in Groede, lacht binnensmonds op die vraag. „Mmmmm,
tsssja. Ongeïnteresseerd, denk ik. Bang dat ze er tijd en energie in
moeten steken. Eigenlijk niet zo gemakkelijk om daar wat over te
zeggen". De grote srpeiding over het gebied zal wel een probleem zijn. Er
zijn weinig onderlinge contacten. Sommigen reageren ook in dc trant
van: ja. maar we zijn toch geen politici?
De Nederlandse Vereniging voor dat we helemaal machteloos staan
Medische Polemologie werd in 1981
opgericht. Het volgende jaar ston
den al ruim 1200 leden ingeschre
ven Daar steken de acht Zeeuwse
artsen wel erg magertjes bij af. Zelfs
de constatering dat 'de Zeeuwse
afdeling nog in de kinderschoenen
staat' lijkt al royaal bemeten.
Marlies, die van zaterdag tot en met
dinsdagmorgen als enige Zeeuwse
vertegenwoordigster deelnam aan
het internationale congres 'Artsen
tegen kernwapens' in Noordwijker-
hout, voelde zich in het begin nogal
gefrusteerd door het ontbreken van
een eigen achterban „Maar het was
een erg inspirerende ervaring, ik
heb weer een flinke zet gekregen om
hier in Zeeland eens een leden
werfactie op touw te zetten".
Dat gaat gebeuren in het najaar.
Alle Zeeuwse artsen zullen in no
vember een brief in de bus krijgen.
De Vereniging houdt zich bezig met
'hete hangijzers' als de nucleaire
dreiging, euthanasie en dergelijke.
De voornaamste les: bij een kern
oorlog staan artsen machteloos.
..We willen duidelijk maken dat het
geen zin heeft te doen alsof artsen
nog hulp kunnen bieden. Er wordt
nu door de overheid gewerkt aan
een noodwet voor geneeskundigen,
waarin de civiele bescherming van
de bevolking wordt geregeld. Dat
wekt de indruk dat er echt iets
gedaan kan worden aan medische
hulpverlening. Maar het heeft geen
zin iets dergelijks op touw te zetten.
Als eenmaal zo n bom valt is er voor
ons niets meer te doen"
Na afloop van het congres stelden
de ruim 350 artsen uit 43 landen
vast dat de helft van de Nederland
se bevolking direct zal sterven bij
het uitbreken van een kernoorlog in
Europa De overlevenden zullen
voor het overgrote merendeel in de
daaropvolgende weken bezwijken.
„Zestig, zeventig procent van de
overlevenden zullen ernstige brand
wonden hebben Die kun je gewoon
niet behandelen. Er zijn in Neder
land misschien ruim dertig goede
ziekenhuisbedden voor de behande
ling van brandwonden".
in zo'n geval". Die machteloosheid
was ook de rode draad tijdens het
congres van de afgelopen dagen.
Op een holletje loopt Marlies naar
binnen en komt even later terug in
de tuin achter de kliniek, papieren
in de hand. Het programma van de
eerster dag van het artsencongres is
doorzeefd van één begrip: illusie.
Lezingen over 'de illusie van de
overleving', 'de menselijke prijs van
een nucleaire wapenwedloop', 'de
illusie van nucleaire superioriteit',
gevolgd door een paneldiscussie
In kleine werkgroepjes bespraken
de artsen later in de beslotenheid
van Noordwijkerhout allerlei aspec
ten van de kemwapenwedloop
Marlies overdacht met anderen het
'psychologische effect van de nu
cleaire dreiging op kinderen'.
.Daarvan is zonder meer sprake",
zegt ze beslist. ,.Ze hebben een vrij
indringend beeld van een kernoor
log en soms voelen ze dat als een
echte bedreiging. Je schrikt wel
eens van de dingen die kinderen
daarover zeggen".
Advies aan de ouders van nu: „Het
is erg belangrijk om kinderen hier
over serieus te benaderen. Ant
woord geven op vragen. De angst
wordt eerder erger als er niet over
gepraat wordt Je kunt aangeven
dat er toch ook positieve activitei
ten mogelijk zijn. dat een positieve
levenshouding toch mogelijk is"
..Zelf', zegt ze. „ben ik óók lid
geworden van de Vereniging om
mijn angst, mijn agressie hierover
om te zetten in een positieve activi
teit".
Als artsen machteloos staan bij
een kernoorlog, wat moeten we
dan? In de lijn van die gedachte
ligt euthanasie, de vrijwillige zelf
doding. nog steeds omgeven door
een troebel waas van taboe. Binnen
de Vereniging voor Medische Pole
mologie is de discussie op gang.
„Mensen schrikken er nog van",
merkt Marlies peinzend op. „Als je
niet meteen wordt gedood, en je
wilt toch uit het leven stappen,
moeten daar dan methoden voor
worden aangereikt?"
Aarzelend komt ze bij de fundamen
ten. „Leven onder alle omstandig
heden hoeft- niet. Er mogen eisen
aan worden gesteld". Daar ergens
ligt ook het raakvlak met haar werk
als arts in de abortuskliniek. „Men
sen mogen een eigen inbreng heb
ben in hun leven. Als je daar niet in
gelooft kun je dit werk niet doen.
Vanuit die visie werk ik".
Terug bij het begin, het artsen-
aesculaapje omgeven door nucleai
re wolken, het symbool van 'artsen
tegen kernwapens'. „Het wordt
weggestopt, verdrongen. Het dringt
nog steeds niet door bij de mensen.
Je wordt vaak nog niet zo erg
serieus genomen Zo van: waar
maak je je druk om. Sommigen
staan er wel achter, maar zeggen
tsja, je kunt er toch niks aan veran
deren. Of zoiets als- In Hiroshima is
de bom gevallen, en daar is het toch
óók weer aardig opgegroeid?"
ARTSEN TEGEN KERNWAPENS
John Verhoeven
/""larriere maken, totdat de bom
V^valt?" Doe Maar had er een
grote hit mee. maar de boodschap
is blijkbaar slecht overgekomen.
„Ik denk dat de mensen de realiteit
niet onder ogen willen zien", zegt
Marlies. „Het lijkt nogal moeilijk
om de mensen duidelijk te maken
HALSTEREN Het dagelijks bestuur van de vereniging tot christelijke verzorging van
geestes- en zenuwzieken in Zeeland wil het psychiatrisch ziekenhuis Vrederust in Halsteren
overdragen aan een stichting. Dit, vanwege het feit dat Vrederust door de komst van het
psychiatrisch ziekenhuis Zeeland (PZZ) in Kloetinge, nauwelijks meer een functie voor de
regio Zeeland heeft. Volgens voorzitter E. Baerends is de vereniging - in 1905 in het leven
geroepen voor de stichting van Vrederust - daardoor in een bijzondere positie gekomen.
Tijdens de donderdag gehouden jaarvergadering merkte hij op dat een speciale structuur
commissie opdracht heeft gekregen nieuwe lijnen uit te werken.
Baerends onderstreepte dat het be- de opnamen vanuit Zeeland tot een vereniging, om er activiteiten mee te
stuur van de vereniging welbewust minimum zijn afgenomen. „Personeel
heeft meegewerkt aan de ontwikkelin- en patiënten zijn in toenemende mate
gen die hebben geleid tot een nieuw afkomstig uit het in hoofdzaak rooms-
psychiatnsch ziekenhuis in Zeeland katholiek gerichte verzorgingsgebied,
en een nadrukkelijker oriëntatie van Een doorgaande ontwikkeling, die
Vrederust op West-Brabant. Hij wees noodgedwongen met zich meebrengt
erop dat het aantal opnamen uit dat ook de samenstelling van het
Brabant in de laatste jaren zeer sterk bestuur in overeenstemming moet
5 toegenomen, terwijl - nu het psy- worden gebracht met datzelfde ver
zorgingsgebied". aldus Baerends.
chiatnsch ziekenhuis Zeeland draait -
Het dagelijks bestuur van de vereni
ging acht het niet juist dat het gehele
vermogen en de jaarlijkse contribu
ties alleen maar ten goede komen aan
een in hoofdzaak Brabants zieken
huis, dat niet alleen verder van Zee
land, maar ook van zijn identiteit zal
afgroeien - zo bleek uit de toelichting
van voorzitter Baerends. Vandaar de
gedachte om het ziekenhuis over te
dragen aan 'de stichting, waarin bij
voorbeeld de helft van de bestuurlSle-
den door de vereniging moet worden
GOES - De directie van Duvekot's benoemd Een gedeelte van het ver-
Graanhandel bv in Goes en de Dien- mogen van de vereniging (bijna 2,5
stenbonden FNV in het district Zee- miljoen gulden eind 1982) blijft in de
land voeren vandaag een gesprek
over een afslankingsplan voor het
magazijn van Duvekot. Volgens dis
trictsbestuurder J. van den Brink
van de Dienstenbonden heeft Duve
kot een plan op tafel gelegd om de
personeelsbezetting in de produktie-
sfeer terug te brengen van de huidige
elf naar vijf. Directeur M. Kool van
Duvekot noemt dit laatste gegeven
onjuist. „Maar wij praten morgen
wel over een plan. waaraan de aan
deelhouder van Cebeco Handelsraad
(waarvan Duvekot deel uitmaakt,
red.) zijn goedkeuring heeft gehecht".
Het uitgangspunt is een sanering in
de produktiesfeer. nodig door de stag
nerende afzet en aanhoudende verhe
zen in de afdeling magazijn. Vorig jaar
werd de het aantal produktiemede-
werkers al teruggebracht van 17.5
naar elf. Toen werden ook al 'aanzien
lijke verliezen' geleden, aldus de vak
bondsbestuurder. De Dienstenbon
den vrezen een uiteindelijke afbouw
van de produktie in het magazijn van
Duvekot. wanneer de personeelsbe
zetting inderdaad van elf naar vijf
terug moet. „Met vijf man in het
magazijn is het onmogelijk een renda
bele omzet te bereiken", aldus Van
den Brink, De districtsbestuurder
sprak verder de vrees uit, dat de
produktie van Goes naar Doetinchem
zou worden verplaatst, omdat dit
^dichterbij het centrale verzendpunt
van Cebeco Handelsraad voor de bin
nenlandse markt, in Deventer, ligt.
Doetinchem zou moderner geoutil
leerd zijn en dus een beter rendement
kunnen bereiken. Directeur Kool ont
kent. dat de vrees van de vakbond op
dit punt gegrond is.
Over de kwestie is op 8 juni een eerste
gesprek geweest tussen de bond en de
directie van Duvekot. Dat heeft toen
geleid tot de toezegging door de direc
tie, dat men de zaak nader zou uitwer
ken en de bonden op de hoogte zou
brengen van het resultaat van dit
onderzoek. Dat is volgens Van den
Brink nog niet gebeurd. Vandaag
gaan de partijen voor een nieuw ge
sprek aan de tafel zitten. De magazijn-
afdeling is overigens de enige binnen
Duvekot, waar een sanering dringend
nodig is. De afdelingen administratie,
verkoop en houtbehandeling blijven
buiten schot. In totaal werken er op
dit moment bij het Goese bedrijf 26
mensen.
Van den Brink vreest, als de bespre
king van vandaag op ni%ws uitloopt,
dat de directie van Duvekot op 27
juni het Gewestelijk Arbeidsbureau
zal verzoeken om de ontslagprocedu
re voor de af te vloeien magazijnme
dewerkers door te laten gaan.
ondernemen in het belang
christelijke verzorging van geestes- en
zenuwzieken. Als taken van de vereni
ging 'nieuwe stijl' noemde Baerends
onder meer: benoeming bestuursle
den voor Vrederust en het PZZ; zich
bezig houden met vooral de geestelij
ke belangen van de patiënten: aan
dacht geven aan ontspanningsmoge
lijkheden voor patiënten. De voorzit
ter beklemtoonde dat eén en ander
aan betekenis wint in een tijd van
teruggang en bezuiniging.
Daling capaciteit
Baerends kondigde aan dat de capa
citeit van Vrederust de komende ja
ren zal dalen: van 850 in 1970 tot
ongeveer 600 in 1983 naar ongeveer
400 na 1990, hetgeen een halvering
inhoudt. Bij de vernieuwingen van
de accommodatie is daar rekening
mee gehouden. Een verdere vermin
dering van het aantal behandelplaat-
sen achtte hij niet verantwoord, van
wege kapitaalsvernietiging en pro-
TERNEUZEN Jurg Rauli il61. een leerling van de school voor
voortgezet speciaal ondenoijs 'De Sprong' in Temeuzen, het donderdag
middag zien wat hij kan.
Dat gebeurde tijdens een open dag voor ouders en belangstellenden.
'De Sprong' telt 28 leerlingen, in leeftijd_ variërend van 12 tol circa 18
jaar. Ze zijn veelal afkomstig van scholen voor kinderen met leer- en
opvoedingsmoeilijkheden.