PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Bouw Nederlandse basis
kruisraketten in 1984
Paus neemt het in Katowice
op voor vrije vakbonden
zc
Braks vreest zwaar
visserijconflict
Bedrijven
o
Pax Christi en IKV toch naar Praag
ANDIJVIE EN
BRAADWORST
Benzine duurder
PENTAGON WIL 34 MILJOEN DOLLAR UITTREKKEN
Proefzesbaks-duwvaart
'aag
Amsterdamse
politieman
in Britse cel
NEDERLAND WIL MEER HARING
226e jaargang no. 143
Dinsdag 21 juni 1983
Zonnig
Zonnig en droog. Middaglemperatuur
van 20 graden vlak aan zee tot 27
graden in het binnenland Matige
noordoostenwind
zie pagina 20
DEN HAAG (ANP) - De Nederlandse vredesgroepen Pax Christi en IKV
hebben alsnog besloten, waarnemers te sturen naar de mondiale conferentie
over vrede en ontwapening, die van vandaag tot zondag in Praag wordt
gehouden. Dit hebben woordvoerders van de twee vredesgroepen maandag
tegenover het ANP verklaard.
Enkele weken geleden had IKV-medewerker Laurens Hogenbrink gezegd, dat
het Interkerkelijk Vredesberaad zich niet naar de Tsjechoslowaakse hoofdstad
zou begeven vanwege het massale karakter van de bijeenkomst. Ook Pax
Christi liet zich toen in dergelijke bewoordingen uit. In Praag worden 2.500
mensen uit 140 landen verwacht voor de conferentie, die tot motto heeft. "Vóór
vrede en leven, tegen een nucleaire oorlog'
De wijziging in de opstelling van deze twee 'grote' vredesgroepen—eerder was
al bekend geworden dat 'kleinere' vredesgroepen mee zullen doen aan de
officiële Nederlandse delegatie die 30 leden telt staat in verband met de
oproep van 'Charta 77', de Tsjechoslowaakse organisatie die pleit voor
naleving van de mensenrechten door de autoriteiten in Praag, dat ook
kritische vredesgroepen uit West-Europa naar de conferentie zouden moeten
komen.
WASHINGTON Volgens het Pentagon, het Amerikaanse ministerie van defensie, moet de
bouw van een Nederlandse basis voor kruisraketten in 1984 beginnen om de nieuwe
NAVO-wapens volgens schema in stelling te kunnen brengen. In het belastingjaar 1984, dat
voor de VS in oktober van dit jaar begint, wil de Amerikaanse luchtmacht daarvoor 34
miljoen dollar toegewezen krijgen.
ging meer en betere wapens te fabrice-
w zal h
m nen
wore
niets opleveren kan het noodzakelijk
worden eenzijdig te verminderen,
vooral op het terrein van de tactische
kernwapens, omdat wij daar waar
schijnlijk meer van hebben dan nodig
is". Dat zei admiraal Robert Falls,
voorzitter van het militair comité van
de NAVO. maandag in een vraagge
sprek met het Britse persbureau Reu
ter.
Falls, een Canadees die aan het eind
van deze maand zijn functie neerlegt
zei verder dat hij er met- aan twijfelde
onlangs vrijgegeven verslagen van
irzittingen voor een subcommissie
rai het Huis van Afgevaardigden
blijkt voorts dat de plaatsing van de
{64 kruisraketten in vijf landen, de VS
meer dan een miljard dollar per jaar
zal kosten. Twintig duizend Amerika-
(militair personeel en gezinnen)
len naar Europa overgeplaatst,
Functionarissen van het Amerikaan-
ministerie van defensie verklaar-
;n (in maart) dat de bouw van de
.uses een totale uitgave van 1.2 mil-
'jrd dollar vergt, waarvan de VS 950 dat kernwapens de uiteindelijke af-
müjoen dollar zullen betalen. De hoge schrikking vormen. Maar volgens
kosten vloeien voort uit het feit dat hem was de wapenwedloop tot waan-
voor de gezinnen van de militairen die
„Wij hadden in het verleden een
afschrikking die op een veel lager
niveau stond. Wij zijn niet in staat
geweest de bewapening onder con
trole te houden, maar het behoort
zin geworden, cïie de technologie van niet lol hel rijk van de onmogelijk-
het westen en de Sowjet-Ume tegen heid om terug te keren tot dat lagere
elkaar opzet in een permanente po- niveau", zo voegde hij er aan toe.
GORKUM - Een zesbaks duwstel
voer maandag ter hoogte van Gor-
kum over de Boven-Merwede In
opdracht van het Nederlandse mi
nisterie van verkeer en waterstaat
worden vanaf nu tot begin 1984
meetvaarten met zesbaks duwstel-
len uitgevoerd tussen Rotterdam
en Duisburg
Doel is te meten hoe deze vaareen-
heden zich gedragen, waarmee be
keken wordt of het overige scheep
vaartverkeer cr geen hinder van
ondervindt.
bases gaan bemannen, huizen en
v<" *en reeks andere faciliteiten moeten
.orden gebouwd.
jHoewel de volksvertegenwoordigers
inden dat de raketbases zo eenvou-
ïg mogelijk moeten zijn en vooral
jéricht op de opstelling van de wa
pens, zegt het Pentagon dat de bouw
uitgebreider voorzieningen de
Russen mede duidelijk moet maken
dat het de NAVO ernst is met de
modernisering van zijn kernwapens.
Volgens het dagblad de Washington
Post heeft de Amerikaanse lucht
macht in Nederland al militaire be
ta sprekingen gevoerd (met wie staat er
riet bij) en ook enkele mogelijke
terreinen geinspecteerd die voor ves
tiging van de basis in aanmerking
tomen.
Belgische regering heelt een
bouwovereenkomst gesloten. De con
tracten voor de bouw zullen eind van
jaar worden gegund. Nederland,
België, Italië en West-Duitsland krij
sen één basis voor kruisraketten. De
Britten twee.
.Als de ontwapeningsbesprekingen
(Van onze speciale verslaggever
KATOWICE De paus heeft n
dag in het mijnwerkerscentrum Ka- bezoek
Het was de meest politieke redevoe
ring die de paus tijdens dit tweede
towice een vrijwel frontale aanval op
de Poolse autoriteiten geopend. In
I een preek, in de stromende regen
Polen heeft gehouden.
Sprekend over „sociale rechtvaardig-
koorden van Gdansk. ..was dat het
hier niet uitsluitend ging om salarisei
sen, maar vooral om de vraag naar
een morele orde. Opvallend was ook
nda^). Tot die arbeidersrechten,
aldus de paus, behoort ook de vraag
van de vakbonden.
heid". herinnerde de kerkvorst aan de dat deze gebeurtenissen geweldloos Hij haalde vervolgens e
gebeurtenissen die in Polen plaats-
AMSTERDAM (ANP) De Britse
douane heeft vorige week in Dover de
58-jarige Amsterdamse politicman
Johan van der M. aangehouden om
dat hij zou hebben geprobeerd 320
kilo hasj het land binnen te smokke
len,
[Dit is maandagochtend door een
^oordvoerder van de Amsterdamse
ilitie bevestigd. Dezelfde politie
man, een leerling-brigadier, werd an
derhalf jaar geleden al geschorst na
dat hij bij de Frans-Belgische grens
met een gestolen auto was gepakt,
aldus de woordvoerder.
De Amsterdamse rechtbank veroor
deelde Van der M. begin januari van
dit jaar wegens het medeplegen van
oplichting tot een gevangenisstraf
van drie maanden, waarvan twee
voorwaardelijk. De verdachte, die
nog) niet uit de politiedienst is ont-
lagen, ging van dit vonnis in hoger
«roep.
Boycot
aangehoord door minstens anderhalf vonden voor december 1981 (toen de
miljoen gelovigen, verdedigde hij noodtoestand werd uitgeroepen en
niet alleen het recht van de werkers Solidariteit verboden) De paus hield
om zich te organiseren in vrije vak- een regelrecht pleidooi voor het vrije
vakverbond, zonder die organisatie
overigens met name te
„Wat de publieke opinie
der aansprak bij deze gebeurtenis
sen". aldus de paus, duidend op de
wording van de vakbond en de ak-
verliepen en dat de Poolse arbeiders
beweging in 1980 een religieus s
pel droeg
r hij herinnerde ook aan
een audiëntie die hij in januari 1981
I had verleend aan een delegatie onder ..Wat de publieke opinie in het bijzon-
Rechten
EG-top in
Stuttgart
TTt'L gaat niet naar wens
VyJ Ximet het Europa van de
Tien. De driedaagse topcon-
*H ferentie van regeringsleiders
- in het Westduitse Stuttgart
h^eft opnieuw bevestigd, dat de on
derlinge samenwerking in de gemeen
schap ver te zoeken is De dreigende
crisis, die kennelijk bij dit soort confe
renties hoort, is afgewend, maar in
feite zijn de regeringsleiders het afge
lopen weekend geen stap verder geko
men. De beproefde methode van vrij
wel alle topconferenties van de laatste
jaren werd ook in Stuttgart gevolgd
de problemen zijn een half jaar voor
uitgeschoven Het vage compromis
dat is gesloten laat geen andere con
clusie toe Op deze wijze holt de
gemeenschap van crisis naar crisis
De komende maanden moet een pak
ket voorstellen worden uitgewerkt
over 'hervormingen' binnen de ge
meenschap. In december van dit jaar
zullen die voorstellen moeten worden
omgezet in definitieve besluiten over
met name een verdere en andere wijze
van financiering van de gemeenschap.
Met het oog op de slechte economi
sche toestand van de EG-landen en
gezien de heterogene samenstelling
van de groep landen trekt dit uit
gangspunt al bij voorbaat een zware
wissel op elk resultaat. De gemeen
schap verkeert in de weinig benijdens
waardige positie tien verschillende
meningen onder één gezamenlijke
noemer te moeten brengen. Een pro
bleem. dat al zo oud is als de E(E)G en
dat de komende jaren mogelijk
zelfs tientallen jaren telkens weer
het voortbestaan van de gemeen
schap zal bedreigen.
Het vage compromis dat zondag in
Stuttgart werd gesloten houdt
onder meer in dat de Britten een
kleine twee miljard gulden terugkrij
gen van hun door alle landen erkende
te hoge bijdrage over 2983 Met daar
bij de aantekening, dat de Fransen
slechts voorlopig akkoord gaan. Zij
maken zich sterk voor een lange-
termijnoplossing. die in Athene moet
worden gevonden Het is altijd de
klacht van de Engelsen geweest, dat
hun bijdrage aan de EG in geen
verhouding staat tot het bedrag dat
Groot-Brittannie uit de gemeen-
schappelijke pot als steun ontvangt,
volgens het besluit van zondag krij-
gen de Engelsen minder dan de helft
an het door Margaret Thatcher ge
vraagde bedrag, maar als erkenning
van Engelands bijzondere positie en
als gebaar van goede wil is in dit geval
sprake van een tegemoetkomende
houding van de andere EG-landen. De
Hel wetsontwerp melding bui
tenlandse boycotmaatregelen
wordt afgezwakt. Het kabinet
is onder meer van plan de wet
voor maar drie jaar te laten
gelden
(PAGINA 5)
Presentatie
In Kruiningen presenteert de
agrarische wereld zich drie
dagen lang tijdens de ZLM-
manifestatie Behalve een uit
gebreid programma, ook aan
dacht voor enkele actuele on
derwerpen: raakt de boer in
de ban van de computer?,
moet de Grevelingen zoet of
zout worden?.
(PAGINA'S 7. 9 en 11)
Terreur
Jan Raas inmiddels naar
Nederland teruggereisd
heeft van de wedstrijdleiding
van de Ronde van Zwitserland
een boete van ongeveer 700
gulden gekregen. Samen met
de Belg Michel Pollentier zou
hij in de zware bergetappe van
zaterdag een ware terreur
hebben uitgeoefend om de
groep achterblijvers samen te
houden.
(PAGINA 19)
Radio en t.v., kunst: 2.
Binnen- en buitenl.: 3 en 5.
Opinie, achtergrond: 4.
Provincie: 13, 15, 16 en 17.
Sport: 19.
ZLM-manifestatie: 7, 9, 11.
ich Walesa van de
rïje vakvereniging Soli-
1981 overleden kardinaal
Wyszynski aan: „Het recht van men
sen op vrijheid van vereniging wordt
niet door iemand toegekend, maar is
een onvervreemdbaar recht Vandaar
dat het niet door de staat aan ons
Na een uiteenzetting over de waarde wordt gegeven De staat heeft de iiuuuiii volluca,luclt„u-ia..uclt
van de arbeid voor de mens, noemde plicht dit recht te beschermen en te Engelse "b'ijdrag'e^'vormt "overigens
hij een aantal rechten van de bewaken, zodat het niet kan worden siechts één van de vele problemen,
werkers: voldoende salaris, veilig- aangetast waarmee de EG wordt geconfron-
heid op hel werk cn cell mstdae ld. De paus heeft met deze preek de toni Slndsjaar Ml dag draait alles lil
hervormingsgezinde krachten, waar- de eeraeenschap om de landbouwbe-
onder de ondergrondse Solidariteit. t die em dee, van de
hier een enorme steun in de rug rlna„clele middelen opslokt Niet he-
gegeven In Katowice werd maandag lemaal M onrechw want Jm5t de
met spanning afgewacht of an rege- iandbouwseclor heeft op geheel eigen
nngszijde op de pauseluke uitspraken een b d eleverd aan de
zou worden gereageerd. De autontei- welvaart m de gemeenschap Een ge-
ten hebben dat tot nu toe geweigerd vo,g van dat „eleld wèl dat K
en steeds de nadruk gelegd op het sprake ls vaI1 grote landbouw- en
door hen gewenste religieuze karakter ,zulveloverscbolten Aan een nieuwe
van het bezoek
financiële structuur voor Europa valt
s Morgens in Poznan nam de paus nlet te onU,omen. „u een aantal lan-
voor het eerst de naam van Solidan- den sterk aangedrbngen op uit.
ten m de mond. en ook toen hennner breld]ng van de EG-r0ndsen en een
de hi]i aan een uitspraak tan kardi- lweede categorie landen de nadruk
naai Wyszynski. gedaan tegenover af w„ bezuinigen en een eerlij-
gevaardigden van boeren-Solidan- ker verdeüng van de toten De steeds
teil De paus herhaalde diens lof voor hoger wordende landenbouwultgaven
de enorme geestelijke, morele en so- m^eten 0„det cont^e word~ ge_
ciale kracht die op het platteland hracht. vinden zo langzamerhand de
schud gaat En ..die ons laat zien hoe meeste landen. Stuttgart heeft daar
juist de strijd voor fundamentele men- tQe ,n zove|Te een aanzet gegeve„f dat
senrechten is. en een goede reden om vbbrstellerl moeten wb?d|n ultge.
die rechten te respecteren De paus werkt
voor de bijeenkomst van de
nchtte zich tot de bevolking van ,elders van de T^n Albene Het
Poznan (een industrlecenUuml In de, mag cchu.r nlemand verbazen als
landbouwprovincie Wiekopolska ove» maa„dcn weer dezelfde tac-
.Groot-Po em en legde de nadruk op tlek w<mJtals dlt weekend
de relatie tussen de mens en de aarde de probiemen doorschuiven naar een
vanuit de opdracht van de Schepper vo,£e„de blleenkomst
aan de mens „Gaat heen. vermenig
vuldig u. onderwerp en heers over de
aarde".
De paus in Poznan temidden van aanhangers van Solidariteit
•ADVERTENTIE)
Elke dinsdag en woensdag
hebben we groente en vlees
in de aanbieding.
Andijvie, "1 QO
per kilo X.%/0
Braadworst,
500 g548 3.98 CQQ
kilo s
's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
Opstand
Opvallend is dat de Tien slechts in
d
LUXEMBURG (ANP) - De Nederland
se minister van landbouw, ir. G.
Braks, wil dat Nederland meer ha
ringvangst toegewezen krijgt dan de
EG-commissic nu heeft voorgesteld.
Volgens dat commissievoorstel mag
Nederland in de Noordzee 21.600 ton
haring vangen, ofwel 25,6 procent
van liet totaal. Braks is van mening
dat de hoeveelheid op zichzelf
hoger kan zijn. maar hij vindt
dat het Nederlandse aandeel
centagc omhoog moet. „Minstens
procent moet dat worden", zo zei hij
maandag in Luxemburg na afloop
de Europese visserijraad.
van een totaal van 90.000 ton te
vangen haring zo'n 30.000 ton toege
wezen moet krijgen.
Onaanvaardbaar
De visserijraad is maandag stukgelo
pen op het feit dat geen van de
delegaties tevreden was met dc voor
stellen die dc F.G-commissie heeft
>or de haringvangst, maar
de andere vissoorten. „Ik
ben voorzichtig geweest met het uil-
spreken van een onaanvaardbaar,
maar vrijwel alle anderen hebben
oord wel gebruikt", aldus de
ooral gedaan
per- ook
Dat Nederland een hoger percentage Nederlandse minister.
van de in de Noordzee te vangen
haring krijgt, is vooral psychologisch
Braks zei met het voorschot van 3.000
ton dat Nederland op de haringvangst
van belang omdat de EG commissie heeft g^cregen nog steeds gelukkig te
bij haar voorstellen voor de komende zijn, .maar we naderen nu wel de
jaren ongetwijfeld rekening zal hou- horizon", zo merkte hij op. doelend op
den met deze eerste voorstellen die ze het feit dat dit quotum nu bijna
voor de haringvangst deed De Neder- gevangen is „We zullen langzaam
landse minister vindt dal Nederland doorvissen op haring'aldus de minis
ter. die overigens zei dat Nederland
„zijn verplichtingen strikt zal nako
men door de haringvangsten nauw
keurig te melden"
Een eventueel Nederlands vangstver
bod op haring sloot de minister niet
uit. „als er politieke moeilijkheden
dreigen". Hij richtte daarmee een on
dubbelzinnige waarschuwing aan de
Nederlandse haringvissers die al ge
dreigd hebben met nun vangsten door
te gaan. Uit de woorden van Braks
kan begrepen worden dat hij voor het
doorvissen niet onmiddellijk een
stokje zal steken, als het maar 'lang
zaam' gebeurt.
De raad die eigenlijk vandaag ook
nog bijeen had moeten komen maak
te. toen geen enkele overeenstem
ming bleek, er maandagavond een
eind aan. Waarschijnlijk zal er op 1
cn 5 juli een nieuwe visserijraad
gehouden worden. „We gaan daar een
zwaar conflict tegemoet", zo voor
spelde Braks.
'de marge van het gebeuren in
Stuttgart hebben gesproken over de
werkgelegenheid. Twaalf miljoen
Johannes Paulus ging niet voorbij mannen en vrouwen in de Europese
aan de gebeurtenissen van 1956, toen gemeenschap hebben op dit moment
de arbeiders voor het eerst in het geen baan Voor elk land afzonderlijk
naoorlogse Polen in opstand kwamen is de werkloosheid een van de groot
tegen het communistische regime. ste problemen, nauw samenhangend
Er vielen daarbij tientallen doden Op met de economische malaise. Uit
aandringen van Solidariteit werden in Stuttgart is geen enkel signaal geko-
1980 twee kruisen ter herinnering aan men. dat de tien leiders het probleem
deze bloedige gebeurtenissen opge- van de werkloosheid gezamenlijk wil-
richt. De paus: „Om verschillende len en kunnen aanpakken. De rege-
redenen in het zeer verre en in het zeer ringsleiders van de Tien weten duide-
recente verleden, wordt dit monu- lijk geen raad met het gigantische
ment vereerd door de gemeenschap probleem van de werkloosheid, dat
van Poznan en de provincie Daarom speciaal onder jongeren grote vormen
wens ik op deze plaats ook te knielen heeft aangenomen. Het is tekenend
en eer te betuigen". voor de onmacht van de Europese
Toen enkele honderden toehoorders Raad. dat zelfs niet naar het begin
na de rede van de paus massaal naar van een gezamenlijk aanpak van het
de twee kruisen optrokken öm een probleem kan worden verwezen. In dit
bloemenhulde te brengen, greep de opzicht heeft de topconferentie in
politie in. Er werden enkele arresta- Stuttgart een kans gemist,
ties verricht. Dim
ROTTERDAM (ANP) - Met ingang van morgen, woensdag, gaan de
prijzen van super- en normale benzine verder omhoog. Een liter super
gaat dan hij zelft,ankstations 172,4 cent kosten en een liter normaal
166.2 cent.
De stijging komt gemiddeld neer op respectievelijk twee cent en een
cent per liter. De prijs van LPG en van diesel blijft onveranderd op
respectievelijk 79,6 cent en 112.6 cent per liter De prijsverhoging is
maandag aangekondigd door de gezamenlijke oliemaatschappijen en
de vrije-pomphouders De prijsaanpassing heeft te maken met de
ontwikkeling op de internationale produktenmarkt Volgens een woord
voerder is de stijging getemperd door de daling van de dollarkoers, zoals
die de afgelopen week is opgetreden.
