LIBANON
Jaar na de oorlog
Matte stemming
op Unctad VI
WELKE HYPOTHEEKRENTE IS SCHOKVRIJ
Britse verkiezingen
gingen om Labour
PZC/°Pinie en achtergrond
DE RENTE-RUST HYPOTHEEK VAN HET BOUWFONDS.
Thatcher
vormt
nieuwe
regering
ZATERDAG 11 JUNI 1983
Door Aernout van Lynden)
i een zin veranderd, maai
9 jJLJweer niet. De verandering ligt in de hoop. Die bestaat
weer, of beter gezegd: bestaat nog. Want veel meer dan het
doen herleven van hoop in de toekomst is nog niet bereikt. En
het is nog maar de vraag of er ooit een w erkelijkheid uit die
hoop zal groeien".
Aan het woord een van de westerse diplomaten in Beiroet
over Libanon een jaar na de oorlog. „De oorlog", de oorlog
van Sharon en zijn „vrede voor Galilea".
Op het eerste oog heeft de Israëlische een machtspositie steunen om zijn
inval veel veranderd. De PLO en het autoriteit uit te bouwen. Hij werd
Syrisch leger zijn uit Beiroet verban- gekozen door een parlement dat nau-
nen en een nieuwe Libanese regering welijks representatief genoemd kan
kon na jaren afhankelijk te zijn ge- worden het werd elf jaar geleden
weest van de goedkeuring van Da- gekozen op grond van een verdeel-
tnascus voor het eerst weer relatief sleutel (zes christenen op vijf mos-
vrij opereren. lims) die al jaren lang verouderd was.
Beiroet, dat zeven jaar lang verdeeld Ook het kabinet was niet representa-
was in oost en west. is weer tot één tief Gemayel koos voor een rege-
stad verenigd. Een programma van ring van technocraten, mannen die
wederopbouw werd geformuleerd, het boven de politiek staan en dus ge-
ergste puin geruimd en de economie makkelijker het land weer op zouden
kwam weer op gang. De economische kunnen bouwen. Maar tevens ook
verwachtingen waren goed er was mensen die met het vertrouwen of de
zoveel dat weer opgebouwd moest steun van de bevolking genieten. Zelfs
worden dat een enorme opleving ver- binnen zijn eigen gemeenschap is de
wacht werd positie van de president niet sterk, hij
Ook de politieke vooruitzichten leken mag dan wel de zoon van de oprichter
bemoedigend. De aanslag op het le- van de rechtse christelijke partij zijn.
ven van de net gekozen president maar daar houdt het dan ook bij op.
Bashir Gemayel. veroorzaakte de ver
kiezing van zijn oudere, meer gema- L6g6r
tigde broer Amin. Slechts in het leger, dat door de
Een man die minder nauw verbonden mulli.„alionall, troapc„mach, in
was met de rechtse christelijke mill- soor, ^uitgeschoven
ties, die broer Bashir gedurende de NAVO.post in „et Mlddln-Oostenl
nnrcrprnnrlncr naarna crplpiri nan e,
ondersteund wordt, vindt Gemayel
burgeroorlog en daarna geleid had,
uituctbicutiu vvuiut, v unit viciu<*>ci
een man die voor de andere politieke rechtstreekse steu„. ,,et land der
en religieuze groepen in Libanon ge
makkelijker aanvaardbaar was.
milities is het leger de militie
Gemayel geworden. Maar na zeven
De overwinning van de Israëliërs had Ja„ smachtcl„os j„„r anderen
veel Libanezen de hoop gegeven dat aa„ ge kant geschoven te rijn staat de
n jaar bezetting en Arabische
machtspolitiek, de macht eindelijk ëöëd bij
weer terug zou keren naar de Libane
zen zelf.
'Teveel verwacht'
Dat was allemaal negen maanden
geleden. Een minder duidelijk om
schrijfbare hoop leeft voort, maar
zoals een Libanese journalist het uit-
drukte: „Wij hebben te snel teveel
verwacht. We dachten dat het voor
bij was, zagen de Amerikaanse en
Franse soldaten op de straten, geloof
den in hun macht en hun steun
de vrede en de orde. Maar wat is er
écht veranderd? Zelfs in Beiroet
wordt er elke dag nog geschoten. Nu
durft niemand meer iets te verwach-
ten".
En inderdaad, wat is er echt veran
derd? Een akkoord over de terugtrek
king van de Israëlische troepen is
ruim drie weken geleden onderte
kend, maar de soldaten zijn er nog
Het noorden en oosten van het land is
nog altijd in handen van de Syrièrs en
Palestijnen.
In totaal bevinden zich nu zestien
troepenmachten uit verschillende
landen in Libanon en dan zijn alle
milities van linkse en rechtse Libane
zen. van Sjiieten en Druzen. van Ira-
niërs en Libiers en niet te vergeten
minimaal 8 000 gewapende Palestij
nen er nog niet eens bij opgeteld.
President Gemayel heeft getracht
door middel van een voortdurende
dialoog met alle gemeenschappen,
met zowel politieke als religieuze lei
ders het jarenlange wantrouwen te
overbruggen en een nieuwe Libanese
overeenstemming te bereiken. Het is
een moedige poging geweest, maar
het wantrouwen is diep geworteld en
Gemayel is en blijft nou eenmaal
christen
Daarnaast kan de president met op
militie" van Amin Gemayel er niet
In de burgeroorlog zijn grote delen
van het leger overgelopen naar hun
eigen gemeenschappen, de officieren
zijn onzeker en de meeste manschap
pen nauwelijks opgeleid.
In de Chouf-bergen ten oosten van
Beiroet, een gebied dat nog altijd in
Israëlische handen is, maar tevens
verdeeld is.tussen de milities van de
christenen en de druzen, vertrouwt
memand in de komst van het leger. In
de bergen woedt nog altijd een bur
geroorlog en noch de christenen, noch
de druzen geloven dat het leger daar
een eind aan zou kunnen maken
..Niemand wil zijn wapens inleveren
de druzen gelooft dat het leger de
christenen zal ondersteunen en ander
som vertrouwend de christenen ook
het leger niet. „Trouwens, als je het
mij vraagt zijn deze milities een stuk
professioneler dan die jongens in het
leger", verklaarde een Israëlische offi
cier die dagelijks met alle drie te
mitbb v./»r>n
De economische opbloei heeft ook
niet aan de hoge verwachtingen vol
daan Een Amerikaanse bankier legt
uit: „Niemand wil veel geld beleggen
omdat nog mets zeker is Er kan weer
een oorlog uitbreken tussen Israël en
Syrië, maar ook tussen al die gemeen
schappen en al die milities. Want al
loopt niemand meer openlijk met hun
wapens rond. iedereen heeft wapens
achter de hand gehouden. Op dit
ogenblik wacht iedereen gewoon op
de dingen die komen gaan"
Het lange afwachten heeft vele Liba
nezen echter onzeker gemaakt. Onze
ker of er ooit nog wel een verenigd
Libanon uit de jarenlange burgeroor
log kan herrijzen. De onzekerheid en
het wantrouwen over wat alle bui
tenlanders zullen doen en over wat de
moslims of christenen of rechts of
links zullen doen heeft veel van de
hoop, die door de gebeurtenissen van
yorig jaar was ontstaan, verdreven.
Suzanne Bischoff
Emile van Lennep
tuoor Willem Ojjenbergi
Unctad VI. de zesde conferentie over handel en ontwikkeling die rijk en
arm. Noord en Zuid, nader tot elkaar moet brengen, is na de eerste
week vergaderen in volle gang. De stemming is. nadat de voornaamste
kopstukken in de plenaire zitting het woord hebben gevoerd, in een
woord te omschrijven: mat.
Bij de Groep van 77, de ontwikke- van de EG. die door sommige Afri-
lingslanden dus. zijn al te hoog kaanse gedelegeerden werd afge-
gespannen verwachtingen weg- daan als „beneden alle peil". Zij
geebd. Zij zijn, in zekere zin, tot de putten meer hoop uit de toespraken
orde geroepen. Hun actieplan, voor- van Canada, Nieuw-Zeeland en, tot
gekookt bij de recente conferentie op zekere hoogte, ook wel in die van
van niet-gebonden landen in New premier Lubbers. Al valt uit de
Delhi en nog eens verfijnd in Buenos opmerkingen van deze gelijkgezin-
Aires, oogstte bewondering vanwege den hooguit een bereidheid te lezen
ongekende zakelijkheid en een toon voor een kleine verschuiving van
van verzoening. Het rijke Noorden prioriteiten naar de allerarmste lan-
bestempelt het Buenos Aires Plat- den. maar er gebeurt tenminste wat.
form, zoals het plan is gaan heten. Dat betekent overigens geen geld
echter als ,.te ambitieus". extra: de verschuivingen vmden
In het kort samengevat wil de Groep plaats binnen de bestaande begro-
van 77 een pakket snelle tussentijd- ting. Eerste-Kamerlid voor D'66 Su-
se maatregelen, die hard nodig zijn zanne Bischoff. veteraan van drie
om de noodlijdende economieën van Unctad-conferenties: „De speech
de Derde Wereld uit het moeras te van de EG was geen éclatant succes,
trekken. Tegelijkertijd houdt de Unctad kan wel degelijk druk uitoe-
groep de blik gericht op de nood- fenen op andere organisaties. Je
zaak voor een nieuwe internationale moet deze bijeenkomsten niet alleen
economische orde, kortom een gron- zien als nuttige onderonsjes zonder
dige hervorming van het huidige verdere gevolgen". Zij pleit voor een
financiële en monetaire systeem. Dit grotere inbreng van niet-
alles met als onweerlegbaar Leitmo- gouvernementele organisaties bin-
tiv de toenemende onderlinge afhan- nen Unctad,
kelijkheid van Noord en Zuid.
Deze interdependentie onderschrij- SpCCKpUKlt
'1" -re.aris-g.ne™,,
termen. Zij verbinden er echter niet
de conclusie aan dat door enorme
geldsommen te pompen in de ont
wikkelingslanden de wereldhandel wel als
en dus de economieën in Zuid en
Noord weer zulien aantrekken.
„Liefdadigheid begint thuis", zei
premier Muldoon van Nieuw-
de OESO, de Nederlander Emile
Lennep, deze Unctad-
vergadering? „Niet als een denk-
intellectuele voor
hoede een speerpunt zelfs in het
denken over economische zaken
van wereldbelang". Van Lennep
5*Y"Ti d", van mening dat Unctad niet als
Zeeland hier. Het IS mooi te pleiten drukmidüc,Bka„ wcrke„. ,Daat aij„
voor bijvoorbeeld speciale trek-
kingsrechten van het Internationale m„
Monetaire Fonds voor zachte lenin
gen aan de
Volgens hem moet in Belgrado niet
ontwikkeling worden gezocht naar een meerder-
on™:1KKeu"Bs heidsstandpunt. „Dat werkt niet.
«prekend moet op a„e trom
den) en natuurlijk moet er hoogno- - - - - -
Van "Lennep gelooft met dat ten
ÏÏTiïïSSS'ed to"—— centeren.
de tariefmuren en handelsbarrières
die het etiket 'protectionisme' heb
ben meegekregen „Maar protectio
nisme is als overspel", zei een dele
tie, waarop de ontwikkelingslanden
aandringen, het verlossende woord
kan spreken. Hij is voorstander van
versterking en uitbreiding van de
bestaande monetaire organen, niet
gatielid hier. „iedereen weet dat het tostructtSiE
niet mag maar toch blijft het voor-
komen"
Toon gezet
Zimbabwe's minister voor economi
sche planning en financiën Bern-
hard Chidzero. zelf ooit 12 jaar werk
zaam in Unctad, waarschuwde al er
Maar wat gebeurt er dan wel? Bij voor het begin van de conferentie
de ministerstop van dc landen van tegen: „Het Noorden ademt een
de Organisatie voor Economische sfeer van gezapigheid en zelfvol-
Samenwerking en Ontwikkeling daanheid nu het economisch wat
(OESOi in Parijs en de top van beter gaat. Dat is niet bevordelijk
zeven industrielanden in het Amg- voor het doen van vergaande toezeg-
rikaanse Williamsburg is de toon gingen"
gezet. Er is sprake van een lichte
opleving van de economieen in het
Noorden. Jazeker, zo luidde de
boodschap van president Keagan,
wij houden de noden en verlangens
van de ontwikkelingslanden in ge
dachten. Als onze economie vol
doende is hersteld, trekken de ont
wikkelingseconomieën. als vanzelf,
wel weer
De komende weken buigen vier
commissies zich over vraagstukken
van handel, financiële en monetaire
zaken en over de grondstoffenkwes-
tie. Dit laatste onderwerp is door
sommigen de enige troefkaart ge
noemd die het Zuiden tijdens Unc
tad nog kan uitspelen. Naast specia
le trekkingsrechten van het IMF
bepaalt de grondstoffenkwestie
Dat was ook de toon van de speech en maatregelen om de prijzen op te
van de Westduitse minister Otto vijzelen meer dan ooit de uit-
Graf Lambsdorff als woordvoerder komst van Unctad VI.
(ADVERTENTIE)
SCHEMATISCH VERLOOP VAN DE DAGRENTL
SCHEMATISCH VERLOOP VAN DE RENTE RUST JAARRENTL
Stuurt u mij alle informatie over de Rente-Rust Hypotheek.
Nnnm-I I I III I I 1 I I I I I I I I 1 I I I I I
Adres: I I 1 I I I I II II I I II I I I li II
Postcode:
I I I I I
llllll Plaats: I
J Telefoon:L
I I I
Ik heb wel/geen andere hypotheek.
In gesloten envelop zonder postzegel naar
N.V. Bouwfonds Nederlandse Gemeenten,
Antwoordnummer 4,4330 WB Middelburg.
Ik ga liever even langs bij hef Bouwfonds Infocentrum in
mijn buurt. Middelburg: Korte Delft 2,1011801 27158.
Neem geen risico. Neem de Rente-Rust Hypo
theekvan het Bouwfonds. Die volgt niet de gril
len van de dagrente, maar neemt jaarlijks een
gemiddelde over 10 jaar. Zo topt hij de werke
lijke renteschommelingen af. En omzeilt u mooi
een plotselinge renteverzwaring, zoals die bij
verlenging van een andere hypotheek mogelijk
is. Vraag ernaar bij uw ma keiaar of uw verzeke
ringsadviseur. Of bij het Bouwfonds Infocen
trum in uw buurt. Of stuurt u even de bon op.
Door Henk Damt
99*
premier mevrouw Thatcher tijdens
de verkiezingscampagne steeds
weer gevraagd, en die heeft ze
gekregen ook. Haar Conservatieve
Partij heeft een grotere meerder
heid in het Lagerhuis gehaald dan
sinds 1945 is vertoond.
De onmiddellijke vraag is: wat
gaat ze met die meerderheid doen?
Zal mevrouw Thatcher de komen
de vijf jaar vooral gebruiken om
voorzichtig uit te bouwen wat ze in
de afgelopen regeerperiode tot
stand heeft gebracht, of wacht het
Britse volk een draconischer be
wind?
Tegenstanders van de premier heb
ben tijdens de verkiezingscampag
ne steeds weer herhaald dat het wel
eens heel onaangenaam onder een
regering Thatcher II kan worden.
Labour-leider Michael Foot ge
bruikte woensdag zijn laatste pers
conferentie om te waarschuwen
voor de „lelijke, egoïstische maat
schappij" van de Tory's waarin „be
zitters en niet-bezitters onverzoen
lijk tegenover zullen komen te
staan".
Anderen hebben meer gedetailleerd
gesproken en geschreven over wat
mevrouw Thatcher met de Britse
samenleving zou kunnen doen als
ze besluit haar meest rechtse in
stincten te volgen. Ze zou de dood
straf kunnen herinvoeren, ze zou de
Michaet Foot
immigratlewetten kunnen verse!»
pen, burgerrechten gaan inkrimp
en de meest gehoorde waarsch
wing de verzorgingsstaat verfl
kunnen aantasten.
Zal het zo'n vaart lopen? Het su
wel vast dat een regering Thatch
II de economische politiek die
afgelopen vier jaar is gevolgd,
blijven volhouden. En dus zal
overheid een terughoudend fin;]
cieel beleid blijven voeren, zufli 1
slecht lopende bedrijven hoogu
mondjesmaat steun ontvangen,!
zal de publieke sector verder mo
ten inkrimpen. Meer bedrijfssluili
gen en hogere werkloosheid z
het gevolg zijn.
De premier zal. net als ze in
eerste regeerperiode heeft gedai
de mensen dan weer voorhoud,
dat dat nodig is. omdat anders
inflatie uit de hand loopt en
economie nooit gezond won
„Tanden op elkaar. Later wordt i
beter", zal haar boodschap zijne
door haar niet welgezinde lieden:
„sado-monetarisme" is gedoopt
Maar zal ze verder gaan en bijvoe
beeld de (gratis) nationale gezon
heidszorg aantasten, of de penslo
nen, andere uitkeringen? Heel®
politieke commentatoren heblx
zich de afgelopen weken de vrai
gesteld: „Waarom zou ze?". En
derdaad, waarom zou ze het Brit
volk, dat tenslotte over vijf
wéér een regering zal kiezen, zot
de tang nemen? Wat wint ze da
mee?
„Ik ben geen extremist", zei
premier woensdag op haar laaü
persconferentie in het kader vant
verkiezingsstrijd. De samenstelt
van haar nieuwe kabinet zal h>:
omtrent de eerste aanwijzingen
ven, met name de aan- of afwes
heid van mensen als Pym (the
minister van buitenlandse zake:
Whitelaw (binnenlandse zake
Prior (Noord-Ierland) en Walk:
(landbouw).
Genoemde bewindslieden vertege
woordigen een stroming in de Ca
servatieve partij, die weinig voor a
meest harde kanten van het Thi:
cherisme voelt. Als deze
(halfzachten), zoals mevrouw Thi:
cher ze weieens honend noemt,
de nieuwe regering worden gelate
dan mag dat gevoeglijk als ee
hoogst bedenkelijk signaal wordt
opgevat.
Persoon
(Slot van pagina 1)
naam, met een sterk vergrote meer
derheid in het Lagerhuis kunnen
regeren. Nadat gisteravond ook de
laatste uitslagen bekeiul waren ge
maakt. bleek dat de Conservatie
ven een absolute meerderheid van
144 zetels hebben behaald.
Dat is meer dan drie keer zo'n grote
meerderheid als de Conservatieven
de afgelopen vier jaar hadden. De
definitieve uitslag: Conservatieve
partij: 397 zetels (43.5 procent van
de stemmen). Labour: 209 zetels
(28.3 procent), de Alliantie SDP—
Liberalen 23 zetels (26 procent).
Overige partijen, waaronder de na
tionalistische partijen van Wales en
Schotland, en de Noordierse frac
ties. behaalden in totaal 21 zetels.
Procentueel ging de Conservatieve
partij er in vergelijking met de
laatste algemene verkiezingen, die
van 1979, iets op achteruit. Labour
verloor 9,6 procent, en de Alliantie
kreeg er 11,8 procent bij. Dat de
procentuele wijzigingen totaal an
ders zijn dan de zetelveranderingen,
heeft te maken met het Britse kies
systeem, waarbij elk district slechts
één kandidaat afvaardigt.
Dat systeem heeft vooral de Allian
tie zeer benadeeld. De 23 zetels die
deze combinatie behaald heeft (17
voor de Liberalen en 6 voor de
SDP) staan in geen verhouding tot
het gescoorde stemmenpercentage,
dat dat van Labour zeer dicht heeft
benaderd.
De Liberale leider David Steel
sprak gisteren van een „schandelijk
en immoreel" kiessysteem, en zei
alles in het werk te zullen stellen om
in het Verenigd Koninkrijk een sys
teem van meer evenredige verte
genwoordiging doorgevoerd te krij
gen.
SDP-leider David Steel liet zich in
soortgelijke bewoordingen uit. Hij
en David Owen haalden als enigen
van de zogenoemde „bende van
vier" die destijds de SDP opricht
ten, de streep. De twee overige
„bendeleden". Shirley Williams en
Bill Rodgers. verloren hun zetel.
Voor Labour waren de verkiezingen
desastreus. De socialistische partij
verloor, in vergelijking met 1979. 59
zetels en raakte prominente parle
mentariërs als Joan Lester en Tonv
Benn. de leider van de linkervleugel
die al 33 jaar in het Lagerhuis zit.
kwijt
Labour-leider Michael Foot (69i gaf
in de vroege ochtend van vrijdag
het verlies van zjjn partij toe. en
voedde speculaties over een nade
rend aftreden door te zeggen dat hij
zich persoonlijk verantwoordelijk
acht voor het zwaar tegenvallende
resultaat, het slechtste voor Labour
sinds 1928.
Vakbondsleiders als dc invloedrij
ke David Basnett hebben deze spe
culaties gisteren nog doen toene
men. Basnett verklaarde dat de
Labour-partij „nu zo snel mogelijk
de kwestie van het leiderschap
moet regelen". De bookmakers heb
ben inmiddels de mogelijkheid ge
opend om weddenschappen op de
nieuwe Labour-leider te openen.
De favorieten zijn Rov Hatterslev
en Neil Kinnock.
Toen ruim drie weken geleden
verkiezingscampagne van sti
ging, zeiden de politieke koffiedü
kijkers: „Deze verkiezingen
om mevrouw Thatcher gaan. D
persoon van de premier zal
traal staan". Tot op zekere hoop
hebben deze commentatoren getij
gekregen.
De premier en haar medewerk#
hebben van de campagne vant
Conservatieve partij in hoge nuk
een persoonsgebonden affaire je-
maakt. Het ging steeds om Ma®
ret Thatcher, haar vasthoudt
karakter, haar moed, haar cto
ma. Gezegd moet worden, dik
premier deze toch niet geringe^
gave met groot elan heeft «ii>
voerd: haar campagne was eenvkl
keloos spektakelstuk.
Maar dat is nog niet de ree*
waarom haar partij nu zoveel zefc
in het Lagerhuis hëeft gekregn
Wat werkelijk ter discussie store
was namelijk de Labour-partij. Vet
Britten hebben op de Conservats
ven (of op de Alliantie) gestem
omdat ze zo bang waren voor te
alternatief, een Labour-regerine
Het verkiezingsmanifest van li
bour. met z'n links-radicale inslaj
is bijzonder slecht gevallen. De Br;
ten willen niet eenzijdig van
kernwapens af omdat ze bang z?
voor de Russen, ze willen niet uit!
EG omdat ze bang zijn voor hu
banen, en ze willen geen 60 miljar
pond aan publieke werken in
jaar uitgeven omdat ze bang af
dat hun spaarcentjes dan hun waar
de verliezen.
Het Labour-programma was irrewl
en dat heeft het electoraat
straft. De kiezers hebben verdf
laten blijken het onderlinge gerua
in de partij, dat nota bene tijdens!
verkiezingsstrijd nog werd voorta
zet, niet te willen. Ze hebben U
bour tenslotte gestraft voor het tf
partijleider kiezen van de welwille
de maar onpraktische en voor
harde politiek te aardige Michat
Foot.
Het is, dat het districtenstelsel*
opkomst van een derde stroming:
"de Britse politiek zo lang kan tege
houden, anders was de AllianB
SDP-Liberalen (die men gematlft
links van signatuur kan noemend*
de grootste oppositiepartij. Dien
zou de Alliantie in de toekoirs
alsnog kunnen krijgen, als Laboï
er de komende maanden niet
slaagt, orde op zaken in eigen hui
te stellen.
Scenario
Het te verwachten scenario: Ml
chael Foot zal aftreden, en bij
partijcongres in oktober zal to
nieuwe leider gekozen word«
Wordt dat een man van reek
(Healey of Shore), dan zal niets!
socialisten in de weg staan om#
verloren kiezersgunst terug te
nen. zeker niet. als die nieu»'
leider dc Trotzkistische stromin
in de partij zal aanpakken.
Wint de linkervleugel, dan re«
gevreesd worden dat de poging
tot zelfmoord, die de Labour-par:
de afgelopen jaren heeft gepleegt
deze keer met succes zullen word#
bekroond. Als de verkiezing vis
gisteren iets heeft getoond, dan:
dat, dat de Britten niets moetö
hebben van het radicalisme vis
Benn en de zijnen.
De politieke commentator Pet*
Jenkins beschreef dat enige
geleden v toen het desastreuze resul
taat voor Labour al door de opinie
peilingen was aangekondigd, in af
krant The Guardian als volgt: „De
ze verkiezing gaat niet om mensa
die de Labour-partij in de st«t
laten, maar om de Labour-parti] it
de mensen in de steek laat"
