Ontwikkeling
en handel
s ~"l
W 1 1
A
r.
y
Nieuwe VS-plannen voor Genève
Veldwachter
Flipse in t
Landbouwlandf
vyiii vv 1JVJV
WEINIG OPTIMISME
UNCTAD-CONFERENTIE
HET BESTE BEGIN VAN
l'N WAARDEVOLLE
HOBBY LIGT NU OP
T POSTKANTOOR.
PZC/°Pinie en achtergrond
m;
WOENSDAG 8 JUNI 1983
Sr 'jé/BF
VAX Xi.WiXl.VI'VX
Hij kleineert de optimistische gelui
den over een licht herstel van de
Amerikaanse economie, gedaan door
president Reagan tijdens de afgelo
pen topconferentie in Williamsburg.
Corea zegt: „Voortdurende recessie en
stagnatie in andere delen van de
wereld (de ontwikkelingslanden) kan
herstel van de Amerikaanse economie
behoorlijk frustreren".
(Van onze verslaggever Willem Offeiibergi
Unctad VI, de zesde conferentie over handel en ontwikkeling van de Verenigde Naties, is in
Belgrado begonnen onder een slecht gesternte; nog nooit was het economisch klimaat zo
ongunstig. Is het realistisch om te verwachten dat Unctad VI meer zal opleveren dan een
vrijblijvende gedachtenwisseling? Nu al voorspellen diplomaten het uitblijven van concrete
maatregelen om het hoofd te bieden aan de stagnerende economieën in Noord en Zuid, in
rijke en arme landen. Prognoses variëren samengevat van „Unctad VI een doodgeboren
kindje" door economieën met al te hoge verwachtingen; tot „mislukking noch succes", zoals jUist de onmacht van dc Derde We
de realisten de mogelijke uitkomst zien: „een schakeltje in een lange keten van internationa- relci te kopen in liet Westen zal de
westerse economieën harder raken
le bijeenkomsten over handel en ontwikkeling (lan ooit Met name in de kapitaais.
Belgrado, de Joegoslavische hoofd- voornaamste zijn cacao, kolhe. rub- wijd nog harder zal toeslaan wanneer goederen- en machineindustrie, waar
stad. biedt de gebruikelijke aanblik ber. thee en tin) zijn de afgelopen snelle maatregelen uitblijven in lan- do werkloosheid het grootst is.
bij dit soort mammoetbijeenkomsten. jaren flink gekelderd. Bijvoorbeeld den waarop voorheen geen acht is De afgelopen twee jaar hebben de
Een uitstekend geoutilleerd conferen- Zambia, dat voor 94 procent van haar geslagen. Hij doelt op de kleinere ontwikkelingslanden hun invoer al
tieoord. het Sava-centre, vernoemd inkomsten afhankelijk is van de ko- ontwikkelingslanden Nu gaat vooral met 240 miljard gulden moeten beper-
naar de zijtak van de Donau. biedt perexport, krijgt nog maar de helft de aandacht uit naar de giganten ken °m hun 'nvoer terug te brengen
plaats aan 4000 gedelegeerden en nog betaald voor dit produkt. Volgens zoals Brazilië. Venezuela. Nigeria en °P hel -Dei! van 1978 zullen deze
eens duizend journalisten en admini- Unctad-cijfers hebben de ontwikke- Mexico, die bijvoorbeeld bij Ameri- landen voor 1985 samen zo n 400 mil-
stratieve krachten een futuristische lingslanden samen bijna 60 miljard kaanse banken voor enorme sommen Jard gulden moeten verdienen. of
bijenkorf waarin 166 naties zijn verte- gulden aan inkomsten moeten derven in het krijt staan, terwijl de kleinere lenen'
genwoordigd, tussen 1980 en 1982 als gevolg van leners in de verdrukking raken Een internationaal bankexpert
De organisatie is met on- gekelderde grondstofprijzen Him bankroet, voor zover een land spreekt hier van „een alarmerende
Oosteuropese voortvarendheid aan- Het fonds zou al te hevige prijsschom- bankroet kan worden, kan in de inter- situatie voor het Westen". Hij zegt:
gepakt. Al klaagt de pers nu al over melingen vergoeden, een potje voor nationale bankwereld een veel grotere ..Je moet niet vergeten. De industrie-
gebrek aan telex- en telefoonlijnen, de sombere dagen dus. Hiervoor werd klap geven Corea waarschuwt dat landen hebben de goederen die ver
accommodatie lijkt toereikend voor uiteindelijk een kapitaal van 18 mil- deze .verborgen schuldcrisis' het ver- kocht moeten worden in huis, en zij
jard gulden wenselijk geacht. Maar na wachte herstel van de Westerse eco- zijn hel die uiteindelijk niet betaald
zeven jaar van vruchteloos onderhan- nomieen in de waagstel stelt. worden wanneer de huidige malaise
Jan Pronk, tweede man UNCTAD
vier weken confereren, met een ver
wachte uitloop tot na het weekend
van 2 en 3 juli.
Wat staat er op het spel?
Alle 157 VN lidstaten aanvaardden in
de Algeme Vergadering van 20 decem
ber vorig jaar dat Unctad VI een
unieke gelegenheid biedt ter bestude
ring van „de wereldeconomie en zijn
invloed op handel en ontwikkeling
van de Derde Wereld: op een tijdstip
waarin de ontwikkelingslanden in het.
bijzonder bij voortduring ernstige
economische problemen onder ogen
krijgen". Bij deze omschrijving houdt
de overeenkomst op. Want dit „in
studie nemen" van de wereldecono
mie wordt door groep-B (de geïndus
trialiseerde landen i geïnterpreteerd
als „bestuderen, bekijken, aan studie
onderwerpen". Maar binnen het Unc-
tad-secretariaat in Geneve en binnen
de groep van 77 (de 124 ontwikkelings
landen) wordt daar heel anders over
gedacht.
Jan Pronk. Unctad's tweede man
„Korte termijn cnsisbestrijding is het
doel van Unctad VI, gekoppeld aan
een discussie van langere adem over
structuurverbetering in de econo
mieën van ontwikkelingslanden.
Kortom: de relatie tussen korte ter
mijn economisch herstel en langere
termijn economische ontwikkeling.
Daar gaat het om".
Vrij vertaald betekent dit: de crisis in
de wereld is het hoofdonderwerp van
de besprekingen zelf en is geen rand
verschijnsel. Terwijl het Westen Unc
tad i,T beschouwt als een interessant
onderonsje vindt de groep van 77 en
groep-D (de Oostbloklanden) dat de
discussie niet beperkt moet blijven
tot besprekingen: er moeten knopen Rampzalig
mnrrien rlnnrpphnWt
delen zit er niet meer dan 35 miljoen
gulden in deze pot. een fiasco dat de
bereidheid illustreert van de indus
trielanden om de sterk benadeelde
Derde Wereld uit het moeras te trek
ken. Want. zo toont- Unctad aan, zij
zijn het die van deze gekelderde prij
zen profiteren.
Met de handel in goederen is het al
njet beter gesteld, zo valt op te
maken uit vette Unctad-rapporten
die speciaal voor de conferentie zijn
geschreven. Het argument dat Unc
tad het Westen onder de neus wrijft,
in navolging van de Brandt-
commissie, is: hoe slechter het de
ontwikkelingslanden gaat, hoe gerin
ger de kans dat de economieën zullen
aantrekken in de industrielanden
met hun 35 miljoen werklozen.
Cijfers om dit aan te tonen zijn er in
overvloed. Unctad rekent voor: de
Derde Wereld was goed voor een
derde van de stijging in uitvoercufers
in de wereld tussen 1973 en 1981: bijna
een verdubbeling vergeleken met de
tien voorafgaande jaren. Deze dyna
mische groei in ontwikkelingsecono
mieën vergrootte de handelsmarkt
aanzienlijk.
De EG voerde in die tijd 13 procent
méér uit naar ontwikkelingslanden
dan voorheen: Japan 9 procent en de
uitvoer van Amerikaanse produkten
naar de Derde Wereld steeg zelfs met
15 procent in die periode. Sinds de
stagnenng en feitelijke achteruitgang
van ontwikkelingseconomieën is me
de de klad gekomen in dit afzetgebied
voor westerse produkten.
(ADVERTENTIE I
worden doorgehakt
Problemen
Grondstoffen, internationale handel
in goederen en diensten, en financiële
en monetaire kwesties; dat zijn de
drie kernproblemen op de agenda
van Unctad VI.
Om met de eerste té beginnen: tijdens
Unctad V in 1976 in Nairobi werd tot
de oprichting besloten van „een Ge
meenschappelijk Fonds", samen met
Internationale Grondstoffenovereen-
komsten. Dat was nodig ook: de prij
zen van sommige grondstoffen (de
De financiële crisis, het derde agen
dapunt van belang, neemt zo moge
lijk nog rampzaliger vormen aan.
Leningen door Brazilië, Peru, Chili
en Argentinië voor 17 miljard gulden
samen hebben vorig jaar de aandacht
gevestigd op de schuldenlast in de
Derde Wereld. Zegt een deskundige
hier: „De laatste keer dat we keken
,was er nauwelijks een schuldenpro
bleem in de Derde Wereld; nu belo
pen hun schulden samen al zo'n slor
dige twee biljoen gulden".
Unctad-secretans-generaal Gamani
Corea vreest dat de depressie wereld-
DE COMPLETE COLLECTIE POSTZEGELS 1982. LEUK OM TE KRIJGEN EN LEUK OM TE GEVEN
Op 't postkantoor zijn nu alle postzegels die in 1982 door PTT Post
zijn uitgegeven in een handig mapje verkrijgbaar. Een prima bezit
voor iedereen en een goede aanzet tot een eindeloze hobby De
collectie 1982 bestaat uit twee mapjes die ook afzonderlijk verkrijg
baar zijn. Het ene mapje kost f 28,- en bevat alle bijzondere uitgaven,
zoals bijvoorbeeld de zomerzegels. Het andere mapje bevat de
complete serie Beatrixzegels en kost f38,-. Alle postzegels zijn over
zichtelijk gerangschikt en voorzien van interessante informatie.
Maak kennis met die bijzondere collectie postzegels. Gewoon ver
krijgbaar op het postkantoor. (Zolang de voorraad strekt).
KLEINE ZAKEN. GROTE ZAKEN. JE DOET ZE OP HET POSTKANTOOR.
voortduurt. De ontwikkelingslanden
hebben minder te verliezen. Om het
onaardig le zeggen: de meeste van
hen waren toch al niet kredietwaar
dig. Zij hebben wat dit betreft geen
reputatie te verliezen".
Jan Pronk hierover „Nu is een op de
vijl' banen in de industriesector in de
Westerse wereld, inclusief Japan, af
hankelijk van de export naar ontwik
kelingslanden. Dat betekent eigenlijk
dat de werkloosheid, nu gemiddeld 10
procent in het Westen, wel eens dicht
bij de 20 procent zou kunnen komen
te liggen wanneer de markten in de
ontwikkelingslanden totaal zouden
instorten. Het geven van een injectie
m de wereldeconomie door middel
van vrijhandel zou gepaard moeten
gaan met een injectie in de internatio
nale ontwikkeling door de ontwikke
lingslanden in staat te stellen onze
produkten te kopen. Daarom blijf ik
voor een integrale aanpak van het
handelsbeleid, het financiële beleid en
de internationale monetaire politiek".
Unctad stelt een veelheid van maatre
gelen voor om de huidige impasse te
doorbreken De meest vergaande is
het nagenoeg in de ijskast belande
idee voor een „Nieuwe Internationale
Economische Orde" (NIEO). Hoewel
vooral de militanten in de groep van
77 als vanouds de herstructurering
van de wereldorde zullen propageren,
valt op korte termijn van dit idee
weinig heil te verwachten. Een meer
derheid van Unctad-specialisten ziet
meer in het opzetten van een nieuw
wereldomvattend monetair systeem.
Hierbij roepen ze herhaaldelijk om
een nieuw Bretton Woods. Tijdens een
conferentie in dit Amerikaanse
plaatsje in 1944 zijn het Internationa
le Monetaire Fonds en de Wereldbank
opgericht terwijl GATT, de Algemene
Overeenkomst inzake Handel en Ta
rieven er een uitvloeisel van is. Deze
organen zijn verouderd, de huidige
problemen worden nog steeds met
achterhaalde overeenkomsten bena
derd. zo stellen zij. Unctad wil GATT
hervormen met een grotere betrok
kenheid van socialistische landen.
Het Westen houdt zich allang niet
meer aan de afspraken, is de veel
gehoorde klacht.
Jan Pronk: „Waar het nu om gaat is:
de principes die zijn afgesproken in
de veertiger jaren worden door Wes
terse landen aan hun laars gelapt.
Men heeft afspraken gemaakt maar
men houdt zich er niet aan. Het is van
belang in eerste instantie daar weer
naar terug te keren voordat je soort
gelijke principes van toepassing ver
klaart op nieuwe terreinen".
Pronk is opvallend gematigd in zijn
verwachtingen. Wel zet hij op een rij
wat er tenminste bereikt zou moeten
worden tijdens Unctad VI: „Ik geloof
niet dat we nu toekomen aan een
herziening van het internationale mo
netaire systeem. Maar die beslissing
moet wel genomen worden. Bijvoor
beeld in de jaarvergadering van het
IMF in september Unctad VI kan een
belangrijke, wat ik noem katalyseren
de functie vervullen: ofwel de discus
sie elders, gericht op besluitvorming,
versnellen en verbeteren en de marges
daarvoor duidelijk vastleggen. Min
der dan dat acht ik niet acceptabel.
Sommigen denken dat alles in Unctad
VI moet gebeuren, men moet dat niet
denken Maar het mag niet alleen een
discussie worden. Ook dat zou ver
keerd zijn".
De belangstelling voor de landbouw is enorm. De woorden 'i
gend' of'benauwend' zouden nog beter op z'n plaats zijn. Laatst l^ni
in een tijdschrift een discussie tussen een actiegroep en een boer.n
De actiegroep met een naam als is om de argumenten stuk
rik-tik-tik (of zoiets) bestond uit stuk te weerleggen. En dat is,
stedelijke scholieren en had de
strijd aangebonden met de wijze
nier, want tussen de critici zi
ook heel zinnig denkende bulk
van produceren in de kalvermeste- staanders. Met hun kritiek kd.
als sector je winst doen all«&||,
de massale klaag- en jammerf
landbouw de neiging alle krii
als zijnde niet-ter-zake-doa
praatjes terzijde te schuiven.
rij. Die deugde niet, de klavermes-
ters werden grondig verketterd.
Wat de boer ook te berde bracht, hij gen is hun individuele stem
was en bleef een soort sadistische meer te horen of te onderschei
satansknecht. Tot de boer op de Daardoor bestaat zeker ook
gedachte kwam de actievoerders
eens een dag te vragen op z'n boer
derij met kalveren. Want de jonge
lui praatten nu wel. maar ze moes
ten na enige aandrang toegeven de Ik denk dat een aantal oorzake
kalvermesterij in de praktijk nog noemen is die ten grondslag ligt)
nooit aanschouwd te hebben de alsmaar voortwoekerende
Een dagje naar de boerderij dus en dijende kritiekzucht, al dan
daarna de discussie voortgezet. Die actiegroep-verband. Daar is tenj
liep niet zo lekker meer. Want toen ste bij onze opvoeders de ha
werd het moeilijker de boer en zijn kige drang om de neiging tot
manier van kalveren houden te ver- op anderen tot ongekende hc
oordelen. De beestjes stonden com- op te voeren. In eigentijdse ten
fortabel, goed verzorgd en kernge- noemt met dat 'geengageerdhi
zond in hun boxen. Dat hadden ze Het is echter jammer dat ei
zelf kunnen constateren. Maar on- ment bijna steeds weer neerï
gelijk erkennen is moeilijk zeker op het eenzijdig kritiek leveretj
voor jonge scholieren die vanuit het gedrag van andere bevoll
hun theoretisch-dogmatische we groepen. Daar is ten tweedel
reldbeschouwing gewoon zijn alle alsmaar gecompliceerder wordi
gelijk aan hun kant te hebben. Hun samenleving Groepen raken
laatste standpunt was dan ook dat van elkaar vervreemd doords
de praktijk niet zo erg was als ze weinig of niets van elkaar afw
gedacht hadden, maar toch die kalf- Hoe is anders een stedelijke
jes moesten ten behoeve van de groep te verklaren die mets vi
menselijke eetgewoonten dood en
dat is afschuwelijk. En bovendien....
die kalfjes'stonden allemaal afzon
derlijk in boxen...helemaal ver
keerd. Voortaan zou de actiegroep
zich gaan richten op de gemeen
schappelijke huisvesting van kalve-
landbouw afweet, maar toch berpet
Een willekeurig voorbeeld uit een
reeks die bijna iedere boer of tuin
der of landbouworganisatie kan
kritiek uitoefent op onderdelen®
de landbouwproduktie Ten de«l
is daar het 'ideaalbeeld' dat de»
groep zich schept van de andertf
aanvullen met andere sappige of stedeling beschouwt het platl
kwalijke voorbeelden.
Naast de genoemde groep zijn er de
kranten en de massamedia waarin
de boeren hun veren moeten laten.
Er is bijna geen agrarische activiteit
die ontsnapt is aan de publieke
aandacht. Bij bijna ieder kippehok
staat wel een niet-agrariér zorg
zaam te waken over het welzijn van
de gevleugelde vederdragers. Het
lijkt wel of veldwachter Flipse (de
beruchte figuur uit Dik Trom) con
stant op zoek is in het Nederlandse
landbouwland. Hij roept ons voort
durend toe hoe het moet en laat ons
zien hoe het niet deugt. Hij blaast sectorïzoals de landbouw.''en
graag en veel op zijn fluitje. Hij likt daarna je commentaar en of kn:
steeds aan zijn rode potlood en
zwaait met zijn verbaalboekje. Nu is
al gauw als een oase van folklol
sche rust en behaaglijkheid, del
telander ziet de stad als een cof
natie van wlnkeiparadijs.
toenemende criminaliteit.
Panklare oplossingen voor die C
gewikkelde hutspot van same ste.
ving en mentaliteit zijn nie:
verwachten van een agraris hee
commentator.
Uiterst erudiete psychologen l
ben er al de nek over gebral
Maar zou een beginnetje niet si
te maken zijn door eerst je goed
de hoogte te stellen van het rei
en zeilen van een voor jou vrees i
daar op te geven?! In China heb!
ze de laatste twintig jaar de
cr weliswaar de schrale troost dat woonte al]e, studenten voor a
andere groepen in de samenleving
vooral zij die zich als onderne
mers in de industriële sector geves
tigd hebben ook voortdurend
door Flipse en cs belaagd en benard
stens een half jaar naar het plat
land te sturen. Dat hoort
studie. Als je maanden achtereen
de hitte van de dag en de koude'
de nacht de harde en weerbarsti
praktijk van het landbouwleven
varen ^ebt wordt je inzicht stukl
groter en je kritiek meestal mild
Anderzijds wordt het begrip van;
'et het voorgaande wil ik plattelander voor de student of:,'
.geenszins betogen dat kritiek deling door dit contact ook gro'
op handelen en produceren in land- Zo'n verplichte uitwisseling geelt:
en tuinbouw uit den boze is. Allicht Flipse-mentaliteit een fiirJ
niet, maar de omvang van de agra
rische onzin die over luisteraars en
lezers wordt uitgestort, is zo groot,
dat er helemaal geen beginnen aan
knauw. En dat is erg heilzaam, dB
ik.
mr Gerard W Smallegan
(Van onze correspondent Henk Kolbi
President Reagan zal de Ameri
kaanse voorstellen aanpassen om
te komen tot een vermindering van
de strategische kernapenarsenalen,
die met de Russen vandaag (woens
dag) in Genève worden hervat. De
bedoeling is dat die zodoende voor de
Sowjet Unie bespreekbaarder wor
den. maar in de Amerikaanse hoofd
stad worden de kansen vooralsnog
gering geacht dat op korte termijn
een overeenkomst kan worden be
reikt.
De Amerikaanse president heeft wel
iswaar onlangs de eerste fondsen voor
de produktie van de nieuwe strategi
sche MX-raketten van een in beginsel
terughoudend Congres gekregen,
maar hij heeft terzelfdertijd schriftelij
ke beloften moeten doen ten aanzien
van zijn inspanningen om met kracht
te streven naar een wapenakkoord
met Moskou. Met de verkiezingen van
volgend jaar in het vooruitzicht, reali
seert het Witte Huis zich. dat in een
politiek klimaat van wereldwijd
groeiende afkeer tegen kernwapens,
zijn geloofwaardigheid niet alleen
maar staat of valt met de resultaten
van zijn financieel en economisch
beleid.
De presidentiële commissie van top
deskundigen uit de republikeinse en
democratische hoek. onder leiding
van ex-generaal Scowcrofl. heeft dui
delijke patronen vastgelegd voor de
toekomstige ontwikkeling van de te
land opgestelde strategische bewape
ning van de VS. De MX zou er mogen
komen binnen het raam van een tijde
lijke ien door velen als volstrekt zin
loos en destabiliserend beschouwde)
modernisering, maar voor de verdere
toekomst, zou Amerika een kleinere
raket met slechts een kernkop in
plaats van de tien op de MX (de
„Midgetman") moeten ontwikkelen.
Tevens brengt dit mee. dat de weder
zijdse kernmachten niet meer moeten
worden gemeten volgens het aantal
lanceer-inrichtingen. doch aan de
hand van het aantal beschikbare
kernkoppen. Bovendien is het nood
zakelijk om bij een uiterst onrustba
rende toeneming van de discussie
over het tijdstip waarop raketten
moeten worden afgeschoten, met de
Sowjet Unie tenminste een verbeterd
wederzijds waarschuwingssysteem
uit te werken, dat de kans op een
"kernoorlog bij vergissing" zoveel mo
gelijk kan uitsluiten.
Basis
Een trefwoord, dat de VS voortdu
rend hanteren, is „pariteit": een
term. die indien hij volgens de meest
strikte opvattingen zou worden ge
hanteerd vanaf het herbegin der be
sprekingen, de Sowjet Unie zou
dwingen tot een aan elke politieke
realiteit ontstijgende afbraak van
zijn strategische wapenvoorraad, die
voor driekwart te land staat opge
steld. Zo lang niet tevens de andere
strategische wapens waar de Ameri
kanen een overwicht hebben, ter zee
en in de lucht, bij de besprekingen
zouden worden betrokken, zo zeggen
deskundigen, zouden ook in die zin
aangepaste Amerikaanse voorstellen
op een volstrekte Russische weige
ring stuiten.
Op grond van deze overwegingen wil
het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken de Russen niet met
een de duimschroeven aanzetten en
onder meer door een verhoging van
het aantal lanceerinrichtingen verge
leken bij Reagans eerste voorstellen,
een gespreksbasis scheppen, Bijna
per traditie binnen deze regering-
Reagan is daarover een zware strijd
uitgebroken met het Pentagon en de
CIA, waarbij het in feite gaat om de
vraag welke haast kan worden be
tracht bij het vervangen van de meer
koppige raketten door de eenvoudige
„Midgetman" zonder de Sowjet Unie
te land een voorlopig overwicht toe te
kennen.
Behalve „pariteit" is ook „verificatie"
een trefwoord: eventuele overeen
komsten moeten nauwkeurig kunnen
worden gecontroleerd op hun nale- Middellang
ving. een punt waarop de Sowjet Unie
zich tot nog toe evenmin toeschiete
lijk heeft getoond voor Amerikaanse
verlangens.
Reagan zal pas vlak voor het begin
van de onderhandelingen de instruc
ties vaststellen, die hij zijn onderhan
delaar voor strategische wapens, ex-
al ligt een definitief resultaat nog niet
binnen bereik
Start-conferentie
generaal Edward Rowny. meegeelt
naar Genève Hij zal dan bij die
gelegenheid althans voorlopig een be
slissing moeten nemen in de twist
tussen de civiele „hardliners" van het
Pentagon en de veel flexibeler opere
rende deskundigen van het ministerie
van buitenlandse zaken.
De VS-president heeft van de nu
91-jarige ex-diplomaat en Sowjet-
deskundige Averell Harriman te ho
ren gekregen dat ook Sowjet-leider
Andropov in ernst streeft naar vrede
en wapenvermindering. Een top
ontmoeting zou volgend jaar mogelijk
zijn en voor Reagan publicitair aan
trekkelijk. indien er duidelijk tekenen
van vooruitgang zijn in Geneve, zelfs
Zodra op strategisch terrein de mo
gelijkheid van een aanvaardbare af
spraak binnen bereik lijkt, komt te
vens dc dwingende vraag aan de orde
wanneer binnen dat raam ook over
de wapens voor de middellange af
stand moet worden gesproken. Een
rapport van de Amerikaanse Se
naatscommissie yoor de buitenland
se betrekkingen, heeft vastgesteld,
dat de VS en de Sowjet Unie de kans
op een snel akkoord hebben gemist,
toen zowel Washington als Moskou
een informeel akkoord dat hun on
derhandelaars Nitze en Kvitsinsky
tijdens een inmiddels al legendari
sche boswandeling hadden geformu
leerd.
Terwijl in Genève wordt beraads
laagd begint de commissie uit de
Senaat half juni hoorzittingen over de
betrekkingen met de Sowjet Unie,
waarbij minister van buitenlandse za
ken George P. Shultz als eerste moet
opdraven. In het rapport staat dat die
betrekkingen vooral vanwege de im
passe bij de onderhandelingen over
wapenbeperking tot een dieptepunt
zijn gedaald. Volgens president Rea
gan zullen de verhoudingen met Mos
kou op den duur beter worden, maar
hij waarschuwde tevens voor de mo
gelijkheid dat intussen nog vijandige
uitspraken zullen worden gebezigd"
Witte Huis en Pentagon blijven van
mening, dat de Russen pas na plaat
sing van de eerste Pershing II en
kruisraketten aan de onderhande
lingstafel tot meer rede bereid zullen
blijken. Politieke bewegingen in Euro
pa en in de VS. hebben geen vrede
met een situatie waarin zoals het
Pentagon wil, de VS lotdien min of
meer pas op de plaats maken. Ook in
de Veiligheidsverklaring die de top
van Williamsburg produceerde valt
dat le lezen: de VS moeten ook gedu
rende de aanstaande zomer en herfst
nadrukkelijk blijven streven naar een
overeenkomst
Tegen deze achtergrond heeft de
Westduilse leider Kohl zich onoffi
cieel belast met bemiddeling tussen
Kremlin en Witte Huis bij zijn aan
staand bezoek aan Moskou. Hij heeft
daarmee zijn toch al om binnenlands
politieke redenen uiterst delikate
missie, in niet onbelangrijke mate
verzwaard. Maar zelfs bij een misluk
king van die inspanning is het duide
lijk dat van westelijke zijde, met
kennelijke Amerikaanse instemming
mogelijkheden tot overleg worden
opengehouden en gebruikt.
Edward Rowny
