Situatie Vitritefabriek
nog weinig rooskleurig
Haringvliet en toekomstige
Zoommeer worden gootstenen
ZENDELING
'Aan sommige gewoonten
valt niet te tornen'
WISSEL BEVELANDER WISSEL SCHOUWEN
PZC/ provincie
JSLECHTE RESULTATEN IN 1982
Defect aan
kerncentrale
kostte
37 miljoen
Eigen artistieke man
voor Zuidlandtheater
LunPNSDAG 8 JUNI 1983
15
IIIDDELBURG - Voor de lampvoetenfabriek Vitrite in Middelburg is 1982 in veel opzichten
slecht jaar geweest. Dat blijkt uit het dinsdag verschenen personeelsjaarverslag van de
abriek over vorig jaar. De slechte resultaten zijn ondermeer veroorzaakt door een
egenvallende afzet waardoor de voorraden tot ongekende hoogte stegen.
ons werd verwacht dat na de Het personeelsbestand wordt terug- kosten door slechte kwaliteit van de
«nervakantie de afzet zou gaan stij- gebracht door natuurlijk verloop, wat produkten en de onderhoudskosten
timaar in de praktijk bleek daarvan inhoudt dat openvallende plaatsen voor gereedschappen en machines,
en sprake te zijn De verwachtingen slechts gedeeltelijk door nieuw perso- Aangekondigd wordt een scherpere
op jor het lopende jaar 1983 zijn dan neel worden ingenomen Ook worden kwaliteitsbewaking, onder meer door
ik niet hooggespannen. Afgespro- nu en dan mensen uitgeleend aan inmiddels gestarte cursussen voor de
>n is de voorraden met honderd Philips-vestigingen elders in het land. werknemers
ilioen produkten terug te brengen. Uit het verslag blijkt dat het hoge Directeur P. F M Gruyters plaatst in
aardoor wordt dit jaar ook het pro- ziekteverzuim opnieuw een rol heeft het jaarverslag nog andere kantteke-
iktieniveau behoorlijk omlaag ge- gespeeld bij de slechte resultaten in ningen bij de situatie. Hij wijst op de
feglit de produktiesector. Andere redenen stagnatie in de wereldeconomie. Die
♦.„ib.i«.imom hr.i-.hon imn zijn het verlies aan man- en machine- bestaat ook in de sectoren bouw en
eze ontwikkelingen hebben hun auto-industrie die belangrijke klanten
op de personeelssterkte.
ind december 1981 waren er (op volle
jdsbasis) 743 mensen in dienst Dit
anral liep vorig jaar terug tot 706,
ji vermindering van 37 Voor eind
it iaar wordt verwacht dat er een
stand van 697 mensen is. wat een
■riies van negen arbeidsplaatsen in-
judt
het kwaliteitsniveau, kostprijsverla
ging. de concentratie van activitei
ten op het complex Vitrite 2 en de
invoering van nieuwe fabricageme
thoden.
Op langere termijn, zo beklemtoont
Gruyters, zullen geleidelijk aan ook
meer nieuwe produkten geintrod-
ceerd moeten worden om weerstand
te kunnen bieden aan bedreigingen
van buitenaf en om de positie van het
bedrijf te kunnen verstevigen.
DEN HAAG - Doordat bij de
splijtstofwisseling in de kern
centrale in Borssele zes van de
ongeveer 40.000 pijpjes van de
in 1982 geplaatste tilanium-
condensor lek raakten, duurde
de stilstand van de kerncentrale
acht dagen langer dati was ge
pland. De extrabrandstofkosten
van de verlengde stilstand wor
den geraamd op ongeveer 35
miljoen gulden, terwijl de repa
ratiekosten ongeveer 2 miljoen
gulden bedragen.
Dit heeft staatssecretaris Kap-
peyne van de Coppello geant
woord op schriftelijke vragen
de PvdA-kamerleden Zijl
stra en Van der Doef. De oorzaak
van het lek raken was een me
chanische beschadiging, door
dat een steunbalk van een werk
vloer was losgeraakt. Er kon
worden volstaan met het afdich
ten van de beschadigde pijpjes.
De stilstand van de centrale
duurde van 4 februari tot 14
maart
Op 17 maart werd de kerncentra
le stilgelegd nadat een lekkage
geconstateerd was in een stuur-
lelding van een veiligheidsklep
op de primaire koelknngloop.
Na de vervanging van de stuur-
Hpnsen en de binnenwerken
van de aangetaste kleppen is de
kerncentrale op 18 april weer
elektriciteit gaan leveren Reke
ning houdend met een inspec-
iiestop eind april is de te ver
wachten bedrijfstijd over 1983
ongeveer 75 procent, aldus de
staatssecretaris van sociale za
ken en werkgelegenheid.
zijn van de afnemers van Vitrite. Dan
r pcloopripn noemt hij verder de felle concurrentie-
vicsicidgutii strijd tussen Vitrite en andere fabri-
mnyipkrlinlnma kanten van lampvoeten. Daaruit
IllU£lcftUl|JiUiiia volgt dat steeds hogere kwaliteitsei-
t\ sen worden gesteld De concurrentie
vl cSLcIlUU ieidt ten slotte tot het werken met
OOSTKAPELLE - Drie leden van de prijzen onder het normale niveau. Dat
brassband Crescendo uit Oostkapelle, betekent dat er lagere winstmarges
slaagden voor het muziekdiploma A. ontstaan, in bepaalde gevallen moet
waarvoor het examen werd afgeno- zelfs met verlies worden verkocht,
men in Vught. De geslaagden zijn:
Corita Corbijn (althoorm. Karei Khu- J jrhtlit! tlti(> K
Ier ialthoorn) emn Kees Wim Jobse
(cornet) Op het ogenblik zijn twintig Directeur Gruyters ziel evi
jeugdleden van Crescendo in oplei-
ding voor het muziekdiploma A.
Zeeuws muzikaal
duo derde bij
topconcours
VLISSINGEN - Johnny de Klerk uit
Kloetinge en Marinus Zuidweg uit
Heinkenszand hebben als cornet-duo
tijdens het topconcoers voor solisten
m Bameveld de ee derde prijs gehaald
el ook
lichtpuntjes. Hij wijst op aanwijzin
gen van een licht economisch herstel.
Verder wordt het onlangs gepresen
teerde beleidsplan genoemd. Daarin
slaan maatregelen die gericht zijn op
het verbeteren van de efficiency en
Auto gestolen in
Sint-Jansteen
SINT-JANSTEEN - In de nacht, van
maandag op dinsdag is in de Hoofd-
m de afdeling ensembles Johnny en straat in Sint-Jansteen een auto ge-
Man nus voerden het werk 'Concerti- stolen. Het voertuig stond geparkeerd
no uit en behaalden daarmee 49.5 voor het huis van de eigenaar. J. V. uit
punten. Sint-Jansteen. De auto was op slot
B EN W VAN TERNE UZ EN:
TE KNEUZEN B en w van Terneu-
zen hebben dinsdag besloten om een
artistieke staffunctionaris voor het
Zuidlandtheater aan te trekken. Wet
houder van culturele zaken en voor
zitter van de Terneuzense schouw
burg drs A. J. Rekveld verwacht dat
de vacature binnen een week tot tien
dagen kan worden vervuld. De com
missie heeft al een geschikte kandi
daat op het oog.
De benoeming volgt op een vruchtelo
ze vergadering met de drie gemeente
besturen van West-Zeeuwsch-
Zware schade bij
lotsing Breskens
RESKENS Bij een aanrijding op
e Zeedijk ter hoogte van camping
rhooneveld dinsdagmiddag om-
reeks half twee is een auto geheel
tmicld en een andere flink bescha-
)£d.
Ktuurder De L uit Cadzand wilde
ideZeedijk links afslaan Hij stopte
en voor een fietser die uit tegenge-
ddenchting kwam Toen De L naar
tks wilde afslaan, werd hij ingehaald
nr bestuurder C B uit Vogelwaar-
i B belandde met zijn voertuig in de
»t De auto werd vernield. Persoon-
Ie ongevallen deden zich niet voor.
DR. E. DUURSMA TIJDENS SYMPOSIUM ROTTERDAM:
Vlaanderen over het aanstellen van
een regiomanager voor de podium
kunsten in samenwerking met de pro
vincie.
De provincie was bereid een dergelij
ke functionaris tien jaar lang te beta
len, op voorwaarde dat minstens 50
procent van de Zeeuws-vlamingen als
'draagvlak' zou fungeren en de ge
meenten 70 cent per inwoner bijdroe
gen in de apparaatskosten.
Oostburg. Aardenburg en Sluis blij
ken daartoe niet bereid.
Volgens Rekveld zal Terneuzen gede
puteerde staten zo spoedig mogelijk
laten weten wel 70 cent per inwoner
op tafel te willen leggen, maar niet te
kunnen voldoen aan de voorwaarde
dat minstens 50 procent van de inwo
ners van de regio wordt bereikt.
Hij verwacht, dat provinciale staten
zich op zijn vroegst in september
zullen uitspreken over de organisatie
van de podiumkunsten
Terneuzen heeft niet de tijd om zolang
te wachten met hel benoemen van
een artistieke functionaris voor het
Zuidlandtheater
Taak
Weihouder Rekveld
Overigens krijgt hij een ruimere taak
dan het 'hoofd artistieke en admini
stratieve sectie' (HAAS in de wande-
lingi dat de gemeente eerst in gedach
ten had.
De nieuwe man zal namelijk ook op de
hoogte moeten zijn met de theater
technische aspecten van het schouw-
burgbedrijf Die baan kwam vrij door
het vertrek van het hoofd van de
technische sectie van het Zuidland
theater. Henk Koke.
De artistieke functionaris zal eventu
eel assistentie verlenen aan andere
Zeeuws-Vlaamse gemeenten, die
daarom verzoeken.
Middelburg en
Tholen: in 1984
huisvuil ophalen
in buitengebied
MIDDELBURG - De gemeenten Mid
delburg en Tholen moeten van gede
puteerde staten met ingang van vol
gend jaar ook in de buitengebieden
een keer per week huisvuil ophalen.
Die verplichting is er volgens de
afvalstoffenwet. Voor dit jaar hebben
Middelburg en Tholen - evenals Bor-
sele - ontheffing gekregen van die
verplichting, voor zover het gaat om
het ophalen van huishoudelijk afval
in het buitengebied.
Het college van gs heeft Middelburg
en Tholen laten weten, dat men vanaf
1984 ook de boerderijen en woningen
in het buitengebied moet .bedienen'
De extra kosten die daaraan zijn
verbonden, worden door gs „betrek
kelijk laag'' genoemd in vergelijking
tot de totale kosten van het ophalen
van huisvuil. Ook vraagt het college
zich af of bewoners van het buitenge
bied, die niet onder de route van de
reinigingsdienst vallen, hun huisvuil
wel naar de daarvoor aangewezen
terreinen brengen; voor Middelburg
aan de Oude Veerseweg en voor Tho
len de stortplaats Tuttelhoek
De gemeente Borsele krijgt ontheffing
van de ophaalplicht in het buitenge
bied tot 1 januari 1987 Wel stellen gs
daarbij de voorwaarde, dat naast con
tainers bij de regionale stortplaats
nog enkele verzamelpunten worden
aangewezen
Uit het feit, dat niet meer dan drie
Zeeuwse gemeenten een ontheffing
van de ophaalplicht hebben ge
vraagd bij de provincie leidt het
college af dat verder in heel Zeeland
wekelijks het huisvuil aan de deur
wordt opgehaald.
Lerarenopleidingen
presenteerden
GOES Het Nederlands Genoot
schap tot opleiding voor het beroeps
onderwijs in Goes en de Nutsacade-
mie voor Pedagogische en Maat
schappelijke Vorming in Rotterdam
en Middelburg hebben zich onlangs in
Goes voor het eerst gezamenlijk gc
presenteerd als opleidingen ten be
hoeve van het voortgezet onderwijs.
De directeur van het NGOLB, ir A. L.
Smit en de rector van de Nutsacade-
mie. drs G. Ch. pupuis, schetsten in
hun inleidingen een beeld van het
aanbod van de twee instituten.
Tijdens het tweede gedeelte van de
avond kregen de belangstel - lenden
gerichte informatie met betrekking
tot het vak van hun keuze. Voor de
Nutsacademie had deze avond mede
ten doel om te peilen in hoeverre er in
Goes en omgeving behoefte is aan
cursussen in dat deel van Zeeland
De organiserende instituten waren
van oordeel dat de bijeenkomst aan
leiding gaf tot een vervolg. Zij hebben
daarom besloten tot een soortgelijke
avond in Middelburg in het gebouw
van de Nutsacademie. Latijnse
Schoolstraat 10. op maandag 22 au
gustus 1983 om 19.30 uur
Tot coördinator van de Zeeuwse op
leidingen van de Nutsacademie voor
Pedagogische en Maatschappelijke
Vorming in Rotterdam en Middelburg
is per 1 augustus benoemd mr J. A. de
Boe uit Poortvliet De heer De Boe,
die afkomstig is uit het economisch-
administratief onderwijs, is tevens
statenlid voor het CDA.
OTTERDAM Het Ha ngvliet en
toekomstige Zoommeer zullen
leidelijk gootstenen worden door
vervuiling met gechloreerde kool-
«terstoffen, zoals PCB's (polych-
firbifcnylen) en bestrijdingsmidde-
«p die met het Rijn- en Maaswater
orden meegevoerd. Deze stoffen
t"en in de bodem worden opgeno-
on. Slechts een klein deel ver
fijnt via de Haringvlictsluizen en
IBathse spuisluis. Bij de beslissing
ndc Grcvelingcn eventueel zoet te
•ken, dient dit een belangrijke rol
spelen.
t E Duursma. directeur van het
elta instituut voor hydrobiologisch
tderzoek in Yerseke. kwam tot deze
tklusie in een inleiding die hij dins-
in Rotterdam hield tijdens het
®posium dat daar deze week wordt
thouden over de manier waarop de
lüeukunde kan worden ingebracht
Waterbouwkundige werken in kust
zeden Als gevolg van de Deltawer-
E!' aJ" en worden riviermonden ver
teerd m bekkens, waarin dammen
spuisiuizen de in- en uitstroming
11 water regelen. De grote vraag is
volgens Duursma in hoeverre daarbij
de vervuiling onder controle is.
In dc niet afgesloten riviermondingen
zorgen de getijdestromen voor de af
voer van een aanzienlijk deel van de
giftige stoffen. De afdammingen be
lemmeren dit evenwel. In de zoetwa-
Dr fc' Duursma
terbekkens die met water uit de Rijn
en de Maas worden gevoed, moet, zo
zei Duursma, rekening worden gehou
den met een toenemende vervuiling
door gechloreerde koolwaterstoffen
zolang nog deze giftige stoffen in het
rivierwater worden geloosd.
Bij het Delta instituut is nagegaan
hoe mosselen in de wateren van zuid
west-Nederland als het ware de ver
vuiling met PCB's en pesticiden zien.
Mosselen uit de Amer, hel Hollands
Diep, het Haringvliet, het Volkerak.
de Grevelingen, de Oosterschelde en
de Westei schelde zijn in het kader
daarvan onderzocht Gebleken is dat,
de concentratie van deze giftige stof
fen in Amer. Hollands Diep en Haring
vliet - deze route volgt het meeste
Run- en Maaswater - het grootst is.
Naarmate de monsters uit het Volke
rak. de Grevelingen en de Ooster
schelde verder westwaarts zijn geno
men, neemt het gehalte gechloreerde
koolwaterstoffen af. Opvallend is ook
dat de Westerschelde wat de aange
troffen hoeveelheid giftige stoffen be
treft vergeleken bij Amer Hollands
Diep en Haringvliet nog altijd gunstig
afsteekt.
Tijdens de tweede dag van liet sym-
posium kwam het tweede Nederland
se project voor het voetlicht: de
Zuiderzeewerken. Dr J. de Jong van
de rijksdienst voor de IJsselmeerpol-
ders vertelde dat bij hel begin van
dit project in 1919, mede als gevolg
van de sociale en economische om
standigheden in die tijd, nauwelijks
aandacht werd besteed aan milieu
kundige belangen.
Wel is van begin af aan onderkend dat
de veranderingen die op dit gebied
zouden plaatsgrijpen uit wetenschap
pelijk oogpunt van belang waren Ze
zijn dan ook goed gevolgd De biolo
gen en milieukundigen die dat heb
ben gedaan, zijn op den duur een
wezenlijke rol gaan vervullen bij de
plannenmakerij en als zodanig heb
ben ze ook een invloed gehad op de
beslissingen die in latere stadia zijn
genomen De laatste jaren wordt aan
milieukundige aspecten in het IJsscl-
meer en de polders evenveel waarde
toegekend als aan bijvoorbeeld water
beheersing. economie, werkgelegen
heid. recreatie, landbouw landschap
en vissenj
Kees Janse met zijn zoon in Irian Jaya, omringd door een groepje Papoea's.
Irian Java is een bergachtig gebied, gelegen in het centrale bergland
van Indonesisch Nieuw-Guinea. Onherbergzaam in veel opzichten. Het
is er koud. voedsel is schaars en de oerwouden vijandig. Een ongerepte
plaats op aarde. Kees Janse uit 's-Gravenpolder trok er zo'n twee jaar
geleden met zijn gezin heen. Als zendeling wilde hij een bijbelse
opdracht uitvoeren: het evangelie onder de daar wonende Papoea's
brengen. Geen gemakkelijke klus, erkent hij tijdens zijn terugkeerperio-
de van drie maanden in Nederland. Zomaar even het evangelie brengen
lukt niet. Dat neemt jaren in beslag. Daarom keren Kees en Wijnie Janse
met hun vijf kinderen terug om hun zendingswerk voort te zetten. Met
als eerste doel een onderwijsproject van de grond te krijgen.
Weer in 's-Gravenpolder aangeko- soms na tien minuten rust nodig",
men. enkele weken geleden, kreeg vertelt Janse Kleding is schaars
Janse al direct te kampen met een De kinderen lopen soms met hun
overblijfsel uit het tropenland. ma- armen om zich heen geslagen van-
lana. ook wel de gesel van Afrika wege de kou. .De vrouwen daar
genoemd. Hij lijkt cr met erg van doen soms onvoorstelbare dingen",
onder de indruk De gehoorzaam- vervolgt de s-Gravenpoldenaar
held aan zijn bijbelse opdracht „Ze dragen netten met zoete aard-
weegt zwaarder, zegt hij. Kees Jan- appelen ihet hoofdgerecht in de
se is jarenlang onderwijzer geweest streek) die het gewicht hebben van
en hoofd van de lagere school in hun eigen lichaam' Kees laat er
's-Gravenpolder „Ik voelde me al- geen twijfel over bestaan Het gaat
tijd al aangetrokken tot dit werk". 0m een van de armste volkeren op
vertelt Kees „Een innerlijke moti- de aardbol. Over het verbeteren van
vatie is het. Doordat je weet. dat er de situatie, koestert hij evenwel
ver weg mensen leven, die de zin weinig illusies Economische verbe-
van hun leven in het diepste met teringen zijn nauwelijks door te
kennenJanse behoort tot de Ne- voeren. Het gebied is bijvoorbeeld
therlands Reformed Congregations, zeer moeilijk toegankelijk. Kleine
De familie wordt gesteund door de vliegtuigjes kunnen wel een en an-
gereformeerde gemeente in 's- der aanvoeren, maai" de benzine-
Gravenpolder. prijs houdt de aanvoer beperkt.
De familie was gedwongen ander- „Het is onze bedoeling onszeir over-
half jaar te wachten op een visum bodig te maken", verklaart Kees.
van Indonesië voor het bezoek aan „Maar er zijn haast geen mogelijk-
Nieuw-Guinea. Dat bood de gele- heden m dat gebied". Hij vertelt dat
genheid de cultuur te leren kennen - naast het brengen van het evange-
en het Indonesisch enigszins onder lie - het de zendelingen van ver-
de knie te krijgen. Ih het verleden scheidene nationaliteiten ook gaat
hebben - met name Duitse - zende- om gezondheidszorg en de ontwik-
lingen weinig tot geen resultaat keling van een beetje welvaart voor
bereikt doordat ze krampachtig te de papoea's. Het is een vermenging,
werk gingen zonder kennis over de Hij acht daarbij wel een gevaar
volkeren, die ze bezochten Als je zo aanwezig „Dat we het materialisme
aan het werk gaat als zendeling met van hier gaan vermengen met de
hel idee 'nou moet er iets goeds van bijbelse boodschap. Dat kom je van
komen', zitje verkeerd, meent Jan- heidendom in materialisme terecht,
se. Hij herinnert aan een voorval. je kweekt alleen een verlangen
dat ongeveer negen jaar geleden op naar goederen op die manier En die
een van de posten plaatsvond. In blijven toch altijd buiten hun bereik
Nipsan leerde de inlandse bevol- liggen",
king elf jaar geleden voor het eerst
blanken kennen. De contacten ble
ken redelijk, totdat op een dag de rrtoch spreekt Janse van vorde-
post met de grond geluk werd ge- 1 ringen. ..De mensen zijn meer
maakt Veertien mensen werden mens geworden", zeel hij. Op hv-
vermoord en opgegeten Gebouwen gjénisch gebied bijvoorbeeld. Ze
vernield en de kerk in brand gesto- beginnen in te zien dat een redelij
ken „Ik denk dat ze in het diepst ke verzorging samenhangt met
van hun hart toch haat tegen het minder ziek zijn. Aan enkele ge-
evangelie koesteren stelt Kees
Janse. „Die staat haaks op hun
cultuur Daarom is kennis van het
volk zo belangrijk"
De cultuurverschillen bleken al
gelijk toen het gezin in Nieuw
Guinea arriveerde. „Als je daar
voor het eerst komt als blanke,
moet je terugschakelen naar een
lagere versnelling", legt Janse uit.
„Ik denk dal die mensen zich
lachen als zc ons bezig zien". Aan
passing is voor een deel noodzake
lijk voor de zendelingen. In sommi
ge opzichten valt er veel van de
oorspronkelijke bevolking te leren,
is de mening van de onderwijskun
dige. Al zullen veel mensen in
Nederland denken dat ze daar als
wilde dieren leven. Janse is daar
van overtuigd. „Ze zien ons wel
vanuit hun visie als de rijke blanke
met veel macht, maar ook als de
stumper",
Het gevaar van verschillende insec
ten kennen de westerlingen vaak
niet Ze zien bovendien niet eens
het onderscheid tussen de twintig
soorten aardappelen, die het land
rijk is En de kinderen van de
blanken kunnen niet. zoals de Pa
poea-kinderen. met gemak een
boom inklimmen. Kortom: de ver
wevenheid met de natuur ont
breekt Ook slaan de blanken soms
de plank mis. wanneer het om het
verbeteren van landbouwmethoden
gaat.
Janse veegt allerlei wild-west verha
len over het land van tafel. Dat is
met de werkelijkheid, heeft hij ge
constateerd Het is een volk. dat een
keihard bestaan lijdt, the struggle
for life', noemt Kees het. Door de
enorme hoogte waar hun post zich
bevindt 12000 meteri. is het gebied
vaak mistig en koud De mensen
zijn klem en gedrongen. Vaak niet
groter dan anderhalve meter Door
de niveauverschillen, hebben de pa
poea's in Pass Valley, waar de fami
lie straks weer heentrekt, enorme
beenspieren ontwikkeld ..Als we
meegingen de bergen op. hadden we
w oonten valt echter niet te tornen.
Zoals het leven en koken in een
hut, waar hier volgens Janse
de varkens nog niet in worden
gestopt. „Al gaan er dingen voor
uit. de leefomstandigheden blijven
slecht", meent hij. „Ze kunnen niet
even van het stenen tijdperk in het
digitale tijdperk overstappen". Ter
illustratie vertelt hij van een huis
jongen. die op een gegeven moment
met een digitaal horloge kwam
aanzetten. Telkens w anneer hij de
tijd wilde weten, moest hij een van
de zendelingen hem laten vertellen
hoe laat het was.
De familie ziet niet tegen dé terug
keer naar Irian Jaya op. De kinde
ren vinden het zelfs plezierig terug
te gaan. Hun thuiskomst in Neder
land veroorzaakte enkele pro
bleempjes. Zo hadden ze niet in de
gaten dat de tuinen hier streng zijn
afgescheiden en liepen ze in het
begin vrolijk door de tuintjes van de
buren te struinen. Janse werpt zich
over enkele weken op een nieuwe
onderwijsvorm voor de Papoea's, in
het Indonesisch geheten Sekolah
Ketrampilan Kejuruan. Eerder
draaide hij al een proefklas met zo'n
dertig leerlingen Een onderwijsme
thode met voor dertig procent theo
rie en voor zeventig procent prak
tijklessen. Het is de bedoeling dat
het onderwijs aan de directe behoef
te van de Papoease bevolking tege
moet komt. Zaken kunnen geleerd
worden als timmerman, het maken
van kleding, en het opzetten van
een viseul tuur (voor de broodnodige
voedselvariatiet. Ook landbouwme
thoden met nieuwe gewassen komt
aan de orde, evenals hygiëne.
Tenslotte komt Janse aan bij de
verschillen in welvaart tussen Euro
pese landen en Nieuw Guinea De
lagere scholen hier noemt hij bij
voorbeeld afgrijselijk rijk. „Wat mij
opviel, was dat de mensen zo klagen
over de welvaart hier. die terug
loopt Het werklozenprobleem". De
afgeladen winkel wagentjes hier en
de problemen van 'hoe houd ik mijn
wagen rijdende', staan volgens Jan
se in schril contrast met de situatie
in Irian Jaya- Janse: ..Dan denk ik.
mens. mens. je moet eens één stap
in ons gebied zetten"
Rene Groeneveld
Kees Janse en zijn vrouw Wijnie in hun tuin in s Gravenpolder
