Opgebrachte visser ontkent
Belgische beschuldigingen
Boete geëist voor bedrijfsongeval
INDUSTRIËLE ARCHEOLOGIE
Zwingelkotje en compressor
voor nageslacht bewaard
PZC
Zwaarmoedige thematiek
in meao-examen Duits
PZC/ provincie
VANGST OPENBAAR GEVEILD IN ZEEBRUGGE
vmWESTEN
Boete 3 mille
voor vissen in
12-mijlszone
VOLGENDE WEEK IS UW PZC
EXTRA GELDWAARD! LET OP DE
PLUSPUZZEL
ZATERDAG 30 APRIL 1983
De heer Martinet (m.) geeft de leden van de werkgroep uitleg in de oude vlasfabriek in Koewacht.
ECONOMISCHE POLITIERECHTER
MIDDELBURG - Voor een bedrijfson
geval dat in april 1981 in Terneuzen
gebeurde, moest P. de H. uit Den Haag,
directeur van de aannemingsmaat
schappij Van Splunder, zich vrijdag
voor de economische politierechter
verantwoorden. Een ploeg van het
bedrijf was bezig vanaf een werkschip
een stalen meerpaal, die door een
aanvaring was geknikt, te verwijde
ren. Daartoe waren arbeiders in de
holle paal afgedaald om juist onder
het niveau van de knik een metalen
plaat aan te brengen, die het daaron
der gelegen deel hermetisch moest
afsluiten. De bedoeling was om dan de
paal met een hogedrukstraal uit de
bodera omhoog te werken.
De knik zat echter dieper dan verwacht
zodat de mannen de werkplek niet met
een neergelaten touwladder konden
oereiken, maar met een bootsmans
stoeltje naar een diepte van twintig
meter moesten. Bij het ophijsen
schuurde op een zeker moment de
hijskabel tegen de laskabel, waarbij
kortsluiting ontstond en ook de hijska
bel doorbrandde. De werknemer W.
Dekker kwam op het 11 meter lager
gelegen vloertje terecht en brak daar
bij twee rugwervels.
De H. werd verweten dat er bij het werk
geen vangnet of veiligheidsgordel werd
gebruikt. Bovendien zou er voor ge
zorgd moeten zijn dat de hijskabel niet
met de laskabel in aanraking had
kunnen komen. Volgens De H. was het
eerste in de betrokken situatie onmo
gelijk. Het schuren van de kabels was
naar zijn mening veroorzaakt door
golfslag waardoor het werkschip was
gaan schommelen. Rechter Van 't Hof
vond dat op zich geen onvoorziene
omstandigheid en informeerde of het
niet mogelijk was geweest een blok
boven aan de paal te lassen, waarlangs
de hijskabel had kunnen lopen.
Officier van justitie nu W. van Nierop
vroeg een boete van 1000 gulden, reke
ning houdend met het feit dat er over
het algemeen bij Van Splunder niet
slordig wordt gewerkt,
Op verzoek van de raadsman van De
H. zal mr Van 't Hof over twee weken
schriftelijk vonnis wijzen. Hij zal zich
dan moeten uitspreken over de vraag
of De H. veroordeeld kan worden voor
overtreding van de veiligheidswet.
Deze is namelijk sinds I januari van
dit jaar vervangen door de Arbeids
omstandighedenwet. De officier
beantwoordde deze vraag in positieve
zin, daar zijns inziens de verandering
van de wetgeving geen veranderd in
zicht in de strafwaardigheid van de
feiten inhield.
De raadsman daarentegen was van
oordeel dat de nieuwe wet aanzienlijk
gunstiger bepalingen kent voor het
hoofd of de bestuurder van de onderne
ming. Deze kan bijvoorbeeld niet meer
persoonlijk aansprakelijk gesteld wor
den als hij aan het hoofd staat van een
B.V. In dat geval kan slechts het bedrijf
aangesproken worden. Na de invoering
van de ARBO-wet is er alom in het
land grote verwarring ontstaan over de
vraag of overtredingen van de oude wet
nog kunnen worden vervolgd onder het
regime van de nieuwe. Vorige week
besliste de kantonrechter in Middel
burg dat dit niet het geval is. maar
voorlopig zal het laatste woord hier
over nog niet gesproken zijn.
Waarom industriële archeolo
gie zo leuk is? Omdat je veel
meer te weten komt over de ge
schiedenis van, zeg maar, het werk
volk, én de nijverheid. Dat gaat
samen. We willen alles weten van
de techniek, het interieur van een
bedrijfje, de inrichting, en hoe die
machines werken. Het aardige is
dat allerlei machines die ingewik
keld ogen in werkelijkheid hele
maal niet zo complex in elkaar
zitten. Daarom hebben we ook men
sen met verschillende specialismen
in de werkgroep zitten. Er zit ook
een werktuigbouwkundige bij, en
dat is hard nodig. Ofwel moet je zelf
een soort schaap met vijf poten zijn,
ofte wel zoek je verschillende men
sen bijeen. In de industriële archeo
logie komen allerlei richtingen bij
een die normaal gescheiden blij
ven."
..Geschiedenis en techniek. In stu
dies over de industriële archeologie
worden de machines en toestellen
wél genoemd, maar niet verder uit
gelegd. Terwijl die techniek toch erg
belangrijk was voor het soort arbeid,
de werkomstandigheden."
„Daar hoor je soms dramatische
Het bruine, afgebladderde houten
dienblaadje lijkt- wel een mu
seumstukje. Dat geldt niet voor de
twee koffiekopjes. Ze zijn bruin-wit
en gemaakt van plastic, De inhoud
komt uit een eigentijdse, zoemende
machine. „Een karikatuur van zich
zelf' noemt de Middelburgse histori
ca Thera de Graaf het apparaat. Op
de voorkant zitten lokkende, plas-
ticglanzende foto's van ouderwetse
koffiemolens, bergjes eerlijke bonen,
en dikke dampen. Zo had het eigen
lijk moeten zijn. Maar zo is het al
lang niet meer. Het lijkt alsof de
machine zich daarvoor verontschul
digt. Thera de Graaf heeft oog voor
dat soort dingen en ze kan er fijntjes
om glimlachen.
Ze is medewerkster van de Zeeuwse
Werkgroep voor Industriële Archeo
logie. Nijverheid toen en nu, ver
enigd in de koffiemachine van de
Stichting Zeeland aan de Dam in
Middelburg. Eén dag in de week
mag Thera zich met de coördinatie
van de werkgroep bezighouden. De
werkgroep valt onder de Zeeuwse
Culturele Raad en houdt zich bezig
met het opsporen, inventariseren en
bestuderen van materiële overblijf
selen uit het industriële verleden
van Zeeland.
Het industriële verleden; dat slaat
hoofdzakelijk op typisch Zeeuwse
bedrijvigheid die in het verleden een
belangrijke rol speelde in de provin
cie. De 'meekrap-cultuur' bijvoor
beeld: de werkgroep is met behulp
van tientallen vrijwilligers bezig met
het zoeken, fotograferen en uitme
ten van meestoven. De vlascultuur:
her en der in de provincie staan nog
vlaszwingelstalletjes, vooral in de
streken rond Koewacht. Heikant en
Sint-Jansteen in het Zeeuws-
Vlaamse.
„Van die zwingelstalletjes, daar had
hier op het documentatiecentrum
nog nooit iemand van gehoord",
zegt Thera. „Terwijl iedereen daar
vroeger zo'n ding in de tuin had
staan." In de stalletjes werd het vlas
door middel van een brakel en een
zwingelmolen tot lint gemaakt.
„Juist mensen die hun hele leven
met de neus op iets hebben gezeten
realiseren zich niet dat anderen er
waarde aan kunnen hechten", zegt
ze. „De mensen stonden ons soms
vierkant uit te lachen als wij hun
zwingelkotje kwamen fotograferen
en opmeten."
De industrieel-archeologen hebben
daar geen moeite mee. Ze lachen zelf
maar wat mee, gewend aan de ver
bazing die hun werkzaamheden
soms opriep bij toeschouwers.
verhalen over, en daar doen we óók
wat mee. Als we mensen tegenko
men die in een bedrijf hebben ge
werkt interviewen we ze. Dat moet
soms ook wel om te weten te komen
hoe alles functioneerde. Maar tege
lijk komen dan de persoonlijke ver
halen los. Over hoe vies, en lawaaie
rig het was in die zwingelstalletjes
bijvoorbeeld."
De werkgroep is sinds begin 1982
actief en bestrijkt feitelijk alles
wat leuk is. De nadruk ligt op het
inventariseren, het vastleggen. „We
willen niet bekendstaan als mensen
die alles willen behouden, conser
veren. Dat kan ook niet, want het
gaat vaak om gebouwen waar men
sen hun brood in moeten verdienen.
Als we alles meteen tot monument
zouden bombarderen, kwamen we
nergens meer binnen".
Soms valt dat toch al niet mee. Bij
grotere, nog bestaande bedrijven
bijvorbeeld. Die willen voor de bui
tenwacht niet weten dat ze met
'antieke' spullen werken. „En soms",
zegt Thera, „zijn mensen gewoon
bang voor hun privacy. Dat er de
volgende dag meteen een touringcar
vol toeristen voor de deur staat om
de zwingelstal te bekijken".
De nadruk ligt dus op het beschrij
ven en 'vastleggen' van oude bedrijf
jes, machines, oude instrumenten,
„van alles eigenlijk", zegt de coördi
natrice „We hebben met opzet geen
duidelijke grenzen getrokken. We
bepalen pér geval of we er iets mee
doen. Oude tremen en spoorrails
bijvoorbeeld, er zijn al zoveel men
sen die zich daarmee bezighouden.
Dus voor ons hoeft dat niet. We
willen zoveel mogelijk tips over din
gen die op het punt van verdwijnen
staan. Dat kan variëren van een
oude compressor tot een torenuur
werk in een kerk. Dat is de ene lijn.
De andere loopt, wat meer systema
tisch, naar nijverheid die typisch
Zeeuws is geweest".
Zeeuwsch-Vlaanderen is een dank
baar gebied. „Om de een of andere
reden staan daar nog meer oude
gebouwtjes overeind, vooral op het
gebied van vlasnijverheid. Mis
schien komt het omdat daar geen
watersnood is geweest. Of misschien
zijn de mensen er niet zo opruimerig
ingesteld".
Van alle 'ontdekte' gebouwtjes,
fabrieken, machines en wat-al-
niet worden foto's en uitgebreide
bechrijvingen gemaakt. Die verdwij
nen in een archief. Bij het onderzoek
wordt ook vaak gebruik gemaakt
van oude bouwtekeningen, die een
bejaarde boekhouder soms nog er
gens in een laatje heeft liggen, en
bruinige trotse foto's die zijn ge
maakt bij de officiële ingebruikna
me van het nu weer antieke
gebouw of instrument.
„Maar het probleem met oude fo
to's", zegt Thera met pretoogjes, „is
dat de meeste van buitenaf rijn
genomen. Dan zie je wel een mooi
gebouw, maar niks van het interieur.
En daar gaat het ons nou net om. Of
bij de aanschaf van een nieuw appa
raat.
Dam heeft de baas zich heel pontifi
caal met rijn personeel laten foto
graferen, met hun gat recht voor de
machine!"
John Verhoeven
ZEEBRUGGE - Onder protest van schipper Caljauw is vrijdagmiddag in de vismijn van
Zeebrugge 3000 kilo tong, die in beslag was genomen aan boord van het vissersschip
Amemuiden 46 'Prina Cornelia', openbaar geveild in opdracht van de officier van justitie van
het parket van Brugge.Het schip had de tong aan boord toen het ter hoogte van Blankenbergen
en binnen de Belgische twaalfmijlszöne werd aangehouden door de Belgische zeemacht en
gedwongen werd naar Zeebrugge te varen, waar het aan de ketting werd gelegd. Volgens reder
Caljauw, die de beschuldigingen bestrijdt, traden de Belgen pas op na een tip van een afgunstige
reder uit Scheveningen. De Belgische marine ontkent deze aantijging met klem en laat weten de
Amemuiden 46 te hebben opgemerkt tijdens een controlevaart.
Het vissersschip heeft vrijdag de hele
dag aan de ketting gelegen, terwijl de
schipper in het paleis van justitie in
Brugge onderhandelde met de officier
van justitie mevrouw Buysse. Het ge
recht eist een borgsom van 500.000
Belgische frank. Pas als dit bedrag
PPR ZEELAND:
'Nederland mag
niet meewerken
aan bouw nieuwe
kerncentrales'
GOES De Nederlandse regering
mag direct nog indirect meewerken
aan de bouw van nieuwe kerncentra
les in België en Frankrijk. Een motie
met deze strekking heeft de Zeeuwse
PPR donderdag aangenomen. Aanlei
ding voor de motie: de plannen om in
het Franse Chooz vier en bij Doel in
België nog twee (de vijfde en de zesde)
kerncentrales te bouwen.
Voor de PPR speelt daarbij mee het
onlangs gelanceerde idee om te zijner
tijd elektriciteit van Belgische kern
centrales te ruilen met Nederlands
aardgas. In plaats daarvan moeten, zo
vinden de Zeeuwse radicalen, alterna
tieve energiebronnen als zon en wind
en ook energiebesparing met kracht
worden bevorderd.
Lichte schade bij
botsing Vlissingen
VLISSINGEN - Bij een aanrijding in
Assumburg in Vlissingen raakten vrij
dagavond omstreeks 20.00 uur twee
personenauto's beschadigd. Er deden
zich geen persoonlijke ongelukken
voor.
De aanrijding ontstond toen de bestur-
ster van een personenauto, de 45-jarige
B. Q. uit Vlissingen, achteruit een
parkeerhaven uitreed en daarbij niet
de achterop komende personenauto
bestuurd door de 27-jarige mevrouw M.
de V. eveneens uit Vlissingen, opmerk
te. De auto's liepen schade op aan de
achterzijde en de rechtervoorkant.
ADVERTENTIE
CLOTH WOVEN IN SCOTLAND
^MAKERS OF THE WORLOS
MOST EXPENSIVE TWIST SUITING CLOTHS
AND TAILORED BY
|mayfair|
ESPECIALLY FOR
MENSWEAR
LANGEVORSTXjOES
Tel. 01100-15755.
gestort is, zal het schip weer zee mogen
kiezen. Sinds de jongste aanhouding
van een Nederlands vissersschip is de
borgsom verhoogd met 300.000 frank,
als resultaat van een heftig protest van
de Belgische rederscentrale, die de
aanvankelijke som veel te laag vond.
De Belgische vissers wezen daarbij op
de boetes die in het buitenland worden
geëist voor sluikvisserij.
Schipper Caljauw blijft er evenwel bij
dat hij op reglementaire wijze aan het
vissen was binnen de Belgische twaalf-
(Van ome correspondent
DEN HAAG Nadat in voorgaande
dagen al Duitse correspondentie en de
eerste zitting van statistiek aan de
orde waren gekomen, kregen de meao-
kandidaten vrijdag een Duits dictee
en tekstverklaring en de tweede zit
ting van statistiek.
De Duitse tekst die de leerlingen voor
geschoteld kregen („Reformen mit der
Axt") was weer van een thematiek om
EXAMEN^JJjJ
zwaarmoedig van te worden. De econo
mische moeilijkheden zouden opgelost
moeten worden met een goed concept.
Maar helaas gebeurt dat niet. Er wor
den allerlei oplossingen in het wilde
weg toegepast en die manier van oplos
sen zal ons nooit uit de economische
malaise halen. De Duitsers noemen dat
„Flickwerk" (lapwerk).
Een opgave die vooral bij de mannelij
ke meao-kandidaten gisteren bij het
examen statistiek tot de verbeelding
mijlszöne, met een schip met een pk-
vermogen van 300 en een brutoregister-
ton van 70. De Belgische marine en de
zeevaartinspectie stelden in de haven
van Zeebrugge het vermogen echter
vast op 500 pk, daar in de machineka
mer met een kleine ingreep het vermo
gen opgevoerd kon worden. Ten aan
zien van dit feit werd proces-verbaal
opgemaakt, zodat de schipper eertijds
voor de correctionele rechtbank van
Brugge zal moeten verschijnen.Schip-
per Caljauw is het daar echter niet mee
sprak, was die over het gemiddelde
bierverbruik in Nederland. Dit in rela
tie met het nationaal inkomen, dus
alles wat we met elkaar verdienen.
Geconstateerd kon worden, het ligt
bijna voor de hand, dat de consumptie
hoger is bij een hoger inkomen.
De leerlingen moesten de relatie tussen
bierverbruik en nationaal inkomen be
kijken en ook uitrekenen hoe het rit
met het bierverbruik in omringende
landen.
eens en weet zich gestrekt door de
officiële boorddocumenten. Daarom
verzette hij zich aanvankelijk ook te
gen de inbeslagname van de vangst.
Bovendien was hij op het moment van
de aanhouding niet aan het vissen. Wel
verklaarde hij tegenover de comman
dant van de marine dat zijn vangst
binnen de Belgische twaalfmülszóne
aan boord was gehaald. Schipper Cal
jauw op zijn beurt beschuldigde de
inspectiediensten die het schip onder
meer op motorvermogen controleer
den. daarbij de motor onklaar te heb
ben gemaakt.
Het is de derde maal dit jaar dat
'tongstropers' door de visserijwacht
van de Belgische marine worden be
trapt. Razende Belgische vissers eisen
van de overheid strenge straffen om de
Nederlandse vissers de lust te ontne
men zich nog in de Belgische wateren
te begeven zonder zich daarbij aan de
regels van het spel te houden,
MIDDELBURG - Voor het vissen bin
nen de twaalf-mijlszóne voor de Ne
derlandse kust met een vaartuig dat
duidelijk boven de EG-normen zat
(2400 pk en 347 brt) werd de vennoot
schap van de gebroeders M. uit Ame
muiden door de economische politie
rechter veroordeeld tot een boete van
3000 gulden. Officier van justitie mr
W. van Nierop had bij de eerdere
behandeling in februari een boete van
5000 gulden gevraagd. De zaak was
toen niet afgehandeld omdat men het
er niet over eens kon worden of het
begrip 'trawlen' ook van toepassing
was op de wijze van vissen waarbij
boomkorren gebruikt worden.
Om klaarheid te brengen in deze kwes
tie kwam D. Duyndam, medewerker
van het Rijksinstituut voor Visserijon-
derzoek (RIVO). daar als getuige-
deskundige zijn licht over laten schij
nen. Hij stelde kort en goed vast dat
trawlen betrekking heeft op alle vor
men van vissen waarbij gesleepte vis
tuigen worden gebruikt, of dat nu
pelagisch vissen is. vissen met een
scheerbordentrawl of met boomkorren.
Advocaat mr K. Flos bracht daar tegen
in dat in het spraakgebruik het vissen
met boomkorren nooit wordt aange
duid als trawlen en dat deze term
uitsluitend betrekking zou hebben op
het vissen met een scheerbordentrawl.
„Het gaat erom wat de EG eronder
verstaat", vond de officier, die zich aan
de omschrijving van de RIVO-
deskundige hield. Hij handhaafde zijn
indertijd gevorderde boete, maar eco
nomisch politierechter mr J. van 't Hof
deed er, rekening houdend met de
omstandigheden van het bedrijf. 2000
gulden af
Nog geen besluit
over kort geding
tegen 'Veronica'
MIDDELBURG - Er zal in ieder geval
geen kort geding worden aangespan
nen tegen de drijvende dancing van
'Veronica' voordat de activiteiten op
het voormalige zendschip beginnen.
Zoals bekend wordt het schip vanmid
dag (zaterdag) om half zes geopend
door de Middelburgse wethouder G.
Schoenmakers. De afdeling Walcheren
van Horeca Nederland overweegt wel
zo'n kort geding, maar de besprekin
gen daarover zijn nog gaande.
De advocaat van de Walcherse afdeling
mr J. Boogaard was vrijdag niet bereik
baar voor een nadere toelichting en de
voorzitter van de afdeling, de heer A.
de Pree, wenste in dit stadium geen
mededelingen te doen.
(ADVERTENTIE)
Onder het toeziend oog van de Belgische militaire politie werd de lading tong aan
boord van de Amemuiden 46 'Prina Cornelia' in de haven van Zeebrugge in
beslag genomen.
