DEKMS
IS ONZE
OORLOG
PZC /I
Het is natuurlijk niet mijn oorlog, het is onze oorlog. Laten we niet vergeten dat het wél
zaak is om de Schelde overeind te houden. En als het dan gaat om de vraag of je mensen
6ent tegen gekomen die achter datzelfde doel staan, dan vind je die niet alleen binnen het
bedrijf, maar ook daarbuiten. Dat zijn er niet zo weinig, zou ik willen zeggen. En dat is ook de
reden waarom de Schelde in mijn ogen veel bereikt heeft, in de afgelopen periode. Dat er daarbij
wel eens spaanders vallen, en dat er een zeker wantrouwen bestaat tegenover iemand die men
nog zo kort kent, dat vind ik allemaal heel begrijpelijk. Dat er daarbij ook taal gebezigd wordt
die ik niet in de mond zou nemen en die mijns inziens niet terecht is, ach, dat moet je maar voor
lief nemen..."
Zo reageert ir. B. C G. Pröpper. groeps-
dlrecteur van de Koninklijke Maat
schappij De Schelde in Vlissingen. op
de vraag hoe hij aankijkt tegen de
opmerkingen die in de afgelopen perio
de, niet de minst hectische die de
KMS-groep meemaakt, over hem zijn
gemaakt. Própper wordt, ook door een
enkel Tweede Kamerlid, beschouwd
als een vreemde eend in de Zeeuwse
bijt, van wie je nog maar af moeten
wachten of de weg die hij bewandelt in
het verlengde van de Koninklijke route
ligt.
Vakbondsmensen, zoals Wil Waumans,
omschreven hem in het recente verle
den wat minder genuanceerd. In het
bij zijn functie passende taalgebruik
bestempelde Waumans Própper als
.een paling in een emmer snot". Een
ramp voor de Schelde, is de groepsdi-
recteur ook genoemd.
Daarbij komt de tweespalt binnen de
directie van de KMS-groep. die enkele
weken terug leidde tot een boze brief
van technisch directeur Van Loosen
■zijn baan is in het overlevingsplan van
de KMS-directie geschrapt- aan minis
ter Van Aardenne van economische
zaken „Je kunt moeilijk verwachten
dat als je zulke ingrijpende re
organisaties aankondigt", reageert
Própper op de stelling dat het vormen
van één front te verkiezen is boven een
situatie die door onenigheid wordt
gekenmerkt, „degenen die dreigen de
dupe te worden van die plannen zich
daar niet tegen verzetten en er een
andere mening over hebben"
delegatie
is het geld op waarmee de minister van
economische zaken via zijn boedelkre-
dieten de surseance financiert, en er zal
dus in de komende dagen een oplos
sing moeten worden gevonden
Própper: ..Dat is inderdaad de enige"
garantie die we hebben, een garantie
uit het negatieve Dat is geen prettig
soort garantie, maar het is er wel een"
Het meest waarschijnlijke, en wenselij
ke. is- in de ogen de Pröpper een
operatie waarbij de overheid de aande
len van de KMS overneemt.
Hoeveel geld de overheid op tafel zal
moeten leggen is nog niet helemaal
duidelijk, maar in de komende zes,
zeven dagen moet daar overeenstem
ming over worden bereikt. Daarbij
speelt de vraag een rol of er nog wat
geld terug te verwachten is van de
schulden die de KMS in het belang
van RSV is aangegaan -of, om het
eenvoudig te zeggen, bijvoorbeeld het
kolengraafproject nog winst gaat op
leveren.
Daar ligt immers het probleem geld
van de KMS dat in de centrale kas zat
„Wij hechten "erg sterk aan ons mini
mum omdat wij dan nog zonder al te
grote problemen onze tarieven con
stant kunnen houden en dat is erg
belangrijk voor onze concurrentieposi
tie"
Bent u overigens bereid om dit uit
gangspunt te laten vatten wanneer hel
kabinet aan zijn eisen blijft vasthou
den
„Bij beslissingen moet je altijd, wan
neer je moet kiezen voor twee kwaden,
drie kwaden, vijf kwaden, kiezen voor
die oplossing die de minste schade aan
je bedrijf toebrengt. Als de beste va
riant niet haalbaar is, dan de op één na
beste..."
Própper verzet zich tegen het verwijt
van de bonden dat hij zich in de
onderhandelingen met bijvoorbeeld
minister Van Aardenne niet hard ge
noeg maakt voor bijvorbeeld die 1.235
miljoen uur.
Veel van z'n activiteiten zijn er vanuit
hun aard wat minder geschikt voor om
in de volle openbaarheid geëtaleerd te
worden, anders wellicht dan activitei
ten van de bonden en de onderne
mingsraad Própper benadrukt echter
dat slechts de inspanningen van alle
betrokkenen, directie, bonden, OR.
provincie, lokale overheden, in hun
gezamenlijkheid voor genoeg druk op
Den Haag kunnen zorgen om effectief
te zijn.
Die druk zal hoogst noodzakelijk zijn.
Het kabinet, bij monde van minister
Ruding (financiën) is op dit moment
volstrekt niet van plan om van het
eigen uitgangspunt, één miljoen uur. af
te wijken En de macht ligt bij het
kabinet, zoals de KMS-directie ook
impliciet in het eigen overlevingsplan
heeft aangekondigd: het kabinet han
teert. al dan niet met tussenkomst van
de bewindvoerders „slikken-of-
stikken-scenario sWerkt de KMS
niet mee dan laat het kabinet de
Schelde gewoon failliet gaan.
Stel dal straks de surseance voorbij is.
dan hebt u aandeelhouders ihet kabi
net i, die u dwingend zullen voorschrij
ven om op die eén miljoen uur te gaan
zitten.
Pröpper' „Het probleem is groter Wij
krijgen géén aandeelhouders wanneer
we niet een akkoord bereiken
export
Het grote geschilpunt dus tussen kabi
net en KMS. een geschilpunt waarbij
vooral de vraag van belang is of de
Schelde exportorders zal kunnen ver
werven.
De KMS-directie is daar zelf niet pessi
mistisch over. in tegenstelling tot het
kabinet, dat over grote onzekerheden
spreekt Volgens Própper zijn er twee
reeele mogelijkheden de bouw van een
speciaal bevoorradingsschip én -en het
gaat hier om de grootste van de twee
mogelijke exportorders- de bouw van
vier korvetten voor Marokko. Sinds
begin maart, de periode waarin het
eerste overlevingsplan werd gepubli
ceerd. zijn er vorderingen die niet
zonder betekenis zijn geboekt.
„Wij geloven dat deze projecten veelbe
lovend zijn. En waarom? Omdat de
basis van iedere opdracht de financie
ring is. Marokko kan dat zelf niet, maar
die financieringsbasis is vanuit een
aantel Arabische landen toegezegd
Die financiering is voor 75 procent
toegezegd en wat daar aan ontbreekt
kan via exportkredietgaranties bij nor
male commerciële banken internatio
naal geregeld worden Daarmee heeft
Marokko die financiering in principe
rond. alleen niet de details. Dat vergt
nog tijd"
Volgens Própper zijn er wat deze
opdracht betreft aanzienlijk meer
stappen gezet dan in 't geval van de
Portugese fregaltenorder. die lange
ti id als zeker werd beschouwd maar
die achter de horizon aan het verdwij
nen is. In 't laatste geval waren de
intenties wel goed. aldus de groepsdi-
recteur, maar w as de financieringsba
sis er niet.
Woensdagavond, hotel Babylon in Den
Haag. Própper is enigszins onver
wacht naar Den Haag vertrokken,
aangezien diezelfde dag een delegatie
uit Taiwan in Nederland is gearri
veerd. met in de diplomatenkofTers
een aantal potentiele orders voor ruim
i<5 miljoen gulden.
pEen aanzienlijk deel. zo'n 55 a 80
miljoen, kan naar de Schelde toe
vloeien in de vorm van ombouwop-
drachten voor de kctelbouwafdeling.
„Het gaat er", zegt Própper, „om dat je
op het juiste moment aanwezig bent
om een aantal handen te schudden".
De onderhandelingen worden echter
teer bemoeilijkt door de surseance
van betaling, waarin de KMS-groep
verkeert, een surseance die „het liefst
fisteren voorbij had moeten zijn. Bui
tenlandse opdrachtgevers sluiten nu
eenmaal geen contracten met bedrij
ven in surseance". Het hoogst, maar
teer moeilijk bereikbare, is een soort
bereidverklaring dat de Taiwanczen
de order zullen gunnen als de Schelde
weer uit de surseance zal zijn gelicht.
garantie
De surseance hangt aan de Schelde
toals een ijzeren bal aan de benen van
een gevangene. Een normale bedrijfs
voering is nauwelijks mogelijk. Pröp-
Per: „Je hebt erg veel tijd en aandacht
nodig om lopende orders redelijk door
te laten lopen, dat lukt met moeite,
maar het afsluiten van nieuwe orders
is bijzonder moeilijk. In Nederland
lukt dat. op speciale voorwaarden nog
wel, maar op de buitenlandse markt is
dat onmogelijk.".
Het grote probleem Ls dat nog steeds
niet duidelijk is op welke manier de
KMS uit die surseance van betaling zal
worden gehaald. Dat het zal gebeuren,
is duidelijk. Immers, eind deze maand
verdween achter de horizon, volgens
Pröpper niet waarneembaar voor de
verschillende groepsdirecties. In eerste
instantie zullen er. onafhankelijk van
de vraag of er op die manier nog geld
terug zal komen, financien beschik
baar moeten komen om de KMS in
staat te stellen normaal door te draai
en. Daarvoor is. zegt Própper. een
bedrag van 100 miljoen nodig als werk
kapitaal en het geld om de lopende
projecten -de luchtverdedigingsfregat
ten bijvoorbeeld- te kunnen voltooien
Própper is niet al te pessimistisch over
de vraag of de Schelde een deel van de
vorderingen op RSV zal kunnen effec
tueren. Het grote probleem van RSV
was volgens de groepsdirecteur im
mers een liquiditeitsprobleem, met een
solvabiliteitsprobleem RSV ging, om
het simpel te zeggen, ten onder aan een
gebrek aan contanten terwijl de finan
ciële positie op de middellange termijn
niet ongunstig was.
De situatie van het moment wordt
overheerst door de onenigheid die er
bestaat tussen KMS, de provincie Zee
land en alles wat daar mee te maken
heeft en de Tweede Kamer aan
kant en het kabinet aan de andere
over de vraag hoe groot de capaciteit
van de marinegroep mag zijn.
Een miljoen manuur, zegt het kabinet
onverbiddelijk Het 'blote minimum'
ligt echter volgens de KMS-directie op
1.235 miljoen manuur. Verdere afslan
king beinvloedt het tarief te nadelig
Het is het enige harde geschilpunt
met het kabinet dat nog rest zegt
Própper Om het op het aantal arbeids
plaatsen toe te spitsen: m de optie van
de KMS moeten er volgens het eigen
overlevingsplan 520 banen verdwijnen,
het kabinet wil méér en streept globaal
750 banen weg
Dan is het verbazingwekkend dat. on
danks het feit dat Marokko in een
verder stadium is dan Portugal, het
kabinet voortdurend spreekt over zeer
onzekere exportmogelijkheden.
Própper: „Misschien vanuit hun op
tiek... Ik kan met voor het kabinet
spreken. Uiteindelijk worden de onder
handelingen vanuit KMS-marinebouw
gevoerd..."
Maar u hebt het de heren niet duidelijk
kunnen maken?
..Wat ik u vertel, dan weten zij natuur
lijk ook".
Zij schatten het anders in
..Ja. Om welke reden dan ook"
snijden
Het kabinet lijkt zich. zo blijkt uit
Proppers woorden, in de eigen vingers
te gaan snijden door bij het vaststel
len van de maximum-capaciteit van
de Schelde de exportmogelijkheden
weg te denken.
Immers, komt er géén order uit het
buitenland, dan zal er globaal gezien,
tussen '84 en '96. ieder jaar eén M-
fregat voor de marine gebouwd moeten
worden, die geheel voor rekening van
het njk komen en bovendien duurder
zijn. Vasthouden aan die éen miljoen
uur betekent dat ieder schip 7 a tien
miljoen méér gaat kosten „En dat
noem ik met niks", zegt Própper
Het overlevingsplan van de KMS-
directie ziet er voor de overheid gunsti
ger uit Própper: „Wij gaan uit van de
aanname, maar die moet wél dit jaar
werkelijkheid worden, dat wij ex
portorders kunnen verwerven. Die ex
portorders schatten wy in de lopen der
jaren op gemiddeld 3 a 400.000 uur per
jaar. Als je dan van ons plan uitgaat,
dan moeten wij gemiddeld niet meer
dan 800 000 uur voor defensie werken
Dat biedt ten opzichte van de regering
ook soelaas Men wil eigenlijk zo min
mogelijk bestellen, vooral in de eerst
komende jaren. en ons plan is dus juist
gunstig op dit gebied. In ons plan voor
1984 hebben wij bijvoorbeeld helemaal
geen 800 000 uur staan De regering
gaat uit van 450.000 uur in '84, terwijl
dat voor ons helemaal met hoeft: wij
zeggen -dat kan beperkt blijven tot
150 000 uur Het jaar daarop zou de
regering op 600 000 uur komen, maar
wij zeggen -nee. dat kan veel minder
zijn Dan ben je inmiddels aangeko
men in de jaren waarvan de regering
gezegd heeft -dan moeten we die fregat
ten toch wel eens hebben
Volgens Própper is het volstrekt aan
vaardbaar om enig risico te lopen door
de capaciteit op 1.235 miljoen uur te
handhaven en het aantal mensen dat
daarbij hoort hu in dienst te houden
-Van Aardenne wil hen in de WW
parkeren- in afwachting van die ex
portorders. ook al zal '83 een slecht jaar
zijn voor wat de marinesector betreft.
Dat. vergt een bedrag van enkele mil
joenen. en de KMS moet daar niet voor
uit de weg gaan. aldus Própper Men
sen in de WW parkeren is moeilijk
aanvaardbaar, aangezien het er om
gaat hun vakmanschap op peil te
houden Het is wél een vak hoor. dat
hier bij de KMS wordt uitgeoefend"
ketelbouw
Over de ketelbouwgroep en daarmee
samenhangend de apparatenbouw,
RSV-Montage en de Terneuzense ves
tiging is Própper niet ongerust, on
danks de pogingen die vanuit Hengelo
worden ondernomen om de centrale
ketelbouw daar geconcentreerd te
krijgen.
Het standpunt van Den Haas op di»
moment is dat de KMS ln de ketel
bouwdivisie niet verder hoeft af te
slanken op basis van onder meer de
order die wij van de PZEM voor Borsse-
le zullen krijgen. De minister heeft er
slechte op gewezen dat wij, net als de
MESK, op termijn andere dingen zul
len moeten gaan doen. En er is natuur
lijk ai een afslanking in de ketel bouw-
divisie geweest"
„Wat ce Maasvlakte betreft moet ik
voorzichtig formuleren in die zin dat
Den Haag het met uitgesloten acht dat
aanzienlijke delen van de2e order door
de KMS zullen worden uitgevoerd- De
PZEM-order is op dit moment zeker
der. maar wij rekenen wél op die
Maasvlakte-order. De capaciteit van
de KMS is ruim voldoende om beide
orders te kunnen uitvoeren".
Het wegvallen van de Maasvlakte
order zou leiden tot sluiting van de
Terneuzense vestiging?
De situatie voor RSV-Montage zou
minder gunstig worden. Ik weet niet of
je het voor Temeuzen zo absoluut moet
stellen maar dan moet je er toch wel
vraagtekens achter gaan zetten."
Daarnaast zijn er. zoals gezegd, om-
bouworders uit Taiwan denkbaar en er
zijn onderhandeling gaande over een
order uit Bulgarije.
touwtjes
Interessant is de vraag wie, wat de
afhandeling van de RSV-déconfiture
betreft, de touwtjes in handen heeft
-de bewindvoerders of minister Van
Aardenne. De gang van zaken in het
verleden -bewindvoerders die de eisen
van Van Aardenne kw amen toelichte-
n- duidt er immers op dat het de
bewindsman is die voorschrijft wat er
wel en wat er niet kan.
Própper: „Dat doet enigszins onrecht
aan de mogelijkheden die de bewind
voerders gezien de situatie hebben.
Normaal gesproken had de KMS een
curator gehad en was failliet verklaard.
Als je 485 miljoen kwijt bent. dan ben je
failliet, en heb je een curator, die dan
uitverkoop houdt. Het feit dat we
bewindvoerders hebben hebben we al
leen te danken aan het feit dat de
regering heeft besloten om deze indus
trie weer op' de been te helpen. Dat
betekent dat de bewindvoerder in een
bijzondere situatie verkeert en alléén
maar met die één of twee financiers (de
overheid) kan praten. Als die niet wil
meewerken aen een bepaald pjan en
geen boedelkredieten beschikbaar wil
stellen, dan kan de bewindvoerder al
leen maar concluderen dat zijn bemid
delende rol in het geheel niet verder
kan worden doorgezet Het is géén
aantrekkelijke rol voor de heren die nu
bewindvoerders zijn
Dat is allemaal wel verklaarbaar,
maar ze zijn in feite niet meer dan een
vooruitgeschoven post van de minister
van economische zaken.
„En een vooruitgeschoven post van het
bedrijf dat ze proberen op de been te
houden. Ze hebben een zekere objecti
verende taak. zijn dus een beetje het
geweten van beide partijen, maar ook
niet meer dan een geweten. En je kan je
van een geweten natuurlijk niets aan
trekken
hoop
Terug naar dal enige harde geschil
punt met het kabinet: de capaciteit
van de marinescctor. Heeft Pröpper
enige hoop dat de Kamer die 1,235
miljoen uur op de regering 'verovert'?
Hij zegt. later ter sprake brengend wat
politici als Van der Hek iPvdAi en
Weijers (CDA) in Hengelo in 't voordeel
van de MESK over de ketelbouwpro-
blematiek hebben opgemerkt: „Ik vind
niets zo moeilijk om een verwachting
uit te spreken over het gedrag van
politici..
Resteert nog éen vraag hoe groot is uw
spijt dat u begin van dit jaar naar
Vlissingen bent gekomen''
Própper: „Ik heb geen spijt. Echt niet.
De Schelde is een bedrijf dat de moeite
waard is. Het zijn moeilijke tijden. Ik
hel» nooit de illussie gehad dat dc
Schelde een makkelijk bedrijf zou
zijn. Dat de problemen zo geweldig
zouden oplopen, heb ik niet voorzien.
Maar het zij zo: het is de moeite waard
om ervoor te knokken..."
