Eis vrijheidsstraf en boete voor omvangrijke fraude Landinrichter moet kunnen veranderen en beslissen9 I OORLOG Grootste Autogebeuren in Zeeland. waar Reconstructie van een luchtgevecht PZC/provincie BELASTINGONTDUIKING TOT ZEVEN TON iN DE VEILINGHAi TE GOES Donderdag 7-Vrijdag 8 en Zaterdag 9 April 100 INRUILAUTO S BOVAG GARANTIE HOOFDINGENIEUR-DIRECTEUR GRONDBEHEER L. EELKEMA --- -Ü ZATERDAG 9 APRIL 1983 bankafschriften zijn niet meer te ach terhalen, want die heeft mijn hond kapotgescheurd". De officier meende verder dat W met alleen een ernstige mate van belastin gontduiking had gepleegd maar ook concurrentievervalsing in de hand had gewerkt, door het Duitse en het Ter- neuzense bedrijf opdrachten te gunnen en daarvoor geld te ontvangen Mr Daverschot. „Kennelijk heeft de geld zucht W. zover gedreven dat hij op allerlei terreinen geld verzamelde"' Raadsman Hertoghs betoogde dat vol gens hem nog helemaal met is aange toond. dat de belastingaangiften van zijn elfent niet correct waren. „In het onderzoek zijn alle regels met voeten getreden De ambtenaren van de FIOD bijvoorbeeld, zij horen W eerst als getuige Daarna gebruiken ze alle infor matie die hij in die hoedanigheid heeft verstrekt ineens tégen hem Dat is in strijd met de beginselen van het straf procesrecht Ook ik vind uiteraard dat belastingfraude moet worden bestre den. maar niet op zo n manier" Mr Hertoghs kwam in zijn berekenin gen tot een bedrag van 19.000.- dat te weinig aan de belastingen zou zijn ADVERTENTIE) MIDDELBURG - Officier van justitie mr R. Daverschot eiste vrijdag tijdens de zitting van de meervoudige kamer in de Middelburgse rechtbank een gevangenisstraf van zes maanden waarvan vier voorwaardelijk met twee jaar proeftijd en een geldboete van 177.890,-. De eis was gericht aan het adres van de 37-jarige C. W., uit het Brabantse Knegsel. W. wordt beschuldigd van het aannemen van steekpenningen in de tijd dat hij als scheikundig ingenieur werkte bij Dow Chemical in Terneuzen en van belastingontduiking tot een geschat bedrag van zeven ton. De delicten werden gepleegd in de jaren 1977 tot en met 1980. In die tijd woonde verdachte in Axel. Wat de steekpenningen betreft gaat het om eep bedrag van 30.000.- Duitse Marken. Dit geld zou W. aangenomen hebben nadat hij als onderhandelaar had ge fungeerd bij de aankoop door Dow van enkele laadarmen van een Duits be drijf. Voor zijn aandeel in het gunnen van opdrachten van Dow aan het trans portbedrijf V en V in Terneuzen, sleep te W. in drie jaar tijd een bedrag binnen van ruim 97.000.- in de wacht. Ook van dit bedrag en de genoemde mar ken deed hij geen aangifte bij de belasting. W. ontkende vrijdag echter dat alles zo is gegaan als in het tiental len pagina's tellende procesverbaal werd gesteld. W „Die marken heb ik nimmer ont vangen. wel ben ik aanwezig geweest bu de onderhandelingen. Het geld van de firma V'. en V. heb ik niet gekregen, daar heb ik wel degelijk voor gewerkt, onder meer door het geven van techni sche adviezen. Ik heb dat gewoon verdiend Ook wat de belastingontdui king betreft, moet ik ontkennen. Het geld was afkomstig van mijn vader, spaargeld was het, en ik heb aan de belasting opgegeven wat ik aan inko men had". Merkwaardig in de hele zaak was dat W in de periode 1977 tot en met 1981 huursubsidie had aangevraagd én ge kregen. Rechtbankpresident mr G. No- mes: „Hoe is dat in hemelsnaam moge lijk, vraag ik me afEen antwoord was met voorhanden. De officier vatte in zijn requisitoir samen hoe de hele zaak aan het rollen was gegaan. Het begon met een in braak bij ene K. in Ermelo, waar ook gegevens over W werden aangetroffen Mr Daverschot: „Je zou kunnen spre ken van een soort bedrijfsspionage. De wegen leiden al snel naar Dow Chemi cal en W werd in eerste instantie gehoord als getuige". Na uitvoerig speurwerk van de FIOD (Fiscale Inlichtingenen Opsporings dienst) kwam de belastingfraude van W, aan het licht en de getuige werd verdachte. Over het vele geld dat af komstig zou zijn van de vader van W. bleven de exacte gegevens onduidelijk. W. sr. (die inmiddels is overleden) zou het geld gespaard hebben en een deel ervan zou hij uit erfenissen hebben gekregen. Het geld lag in een brand kast in zijn huis en W. sr. had er nooit vermogensbelasting over betaald. Mr Hertoghs, een van de twee advoca- n van VV.: „Het was ook niet aan de zoon om de vader aan te geven wegens belastingontduiking". De officier: „Wat mij bevreemdt is dat verdachte n bedrag van twee ton in één keer eft opgenomen van de bankreke ning waar het inmiddels op was ge stori en van de bankafschriften is een deel verdwenen". W.: „Ja sommige OPENINGSTIJDEN Vandaag, zaterdag 10.00-18.00 uur opgegeven. De tweede raadsman mr Woltring ging verder m op zeer specia listische belanstingtechnieken en be nadrukte dat zijn client nooit steek penningen heeft aangenomen en alleen is betaald voor geleverd werk. Hij vertelde verder dat W uit Axel had moeten verhuizen omdat daar alom bekend was wat zich had afgespeeld, onder anddere dat W. was ontslagen. „Hij woonde daar temidden van vele werknemers van Dow en dat. ging ten koste van zijn gezin" De officier betoogde in zijn repliek dat de raadsleden met hadden aangetoond dat er op wat voor manier dan ook. door belastingambtenaren bevoegdhe den waren geschonden. Verder vond hij dat de twee advocaten een rookgordijn hadden opgetrokken rond het functio neren van genoemde ambtenaren In de tweede zaak die de meervoudige kamer vrijdag behandelde stond D. V. (34) terecht. V. was directeur van transportbedrijf V. en V. maar ook hij werd de laan uitgestuurd na het beta len van eerder genoemde 97.000,aan W. Om dit bedrag te kunnen verant woorden werden in totaal acht valse rekeningen opgemaakt. Daarop stond vermeld dat voor dit bedrag een aan nemersbedrijf werkzaamheden voor V. en V. zou hebben verricht, maar in werkelijkheid ging het geld naar W. voor zijn bemoeienissen met de orders voor het transportbedrijf. V „We zijn fout geweest Maar W. was een goede opdrachtgever, wij wilden aan de bak blijven bq Dow en ik deed het in het belang van de continuïteit van mijn bedrijf' De officier hekelde in deze zaak het ontbreken van de loonstaten die bij de rekeningen voor de 'werkzaamheden' gevoegd hadden moeten zijn. Tenslotte stond een derde verdachte voor het hekje, die zijdelings met de steekpenningen-affaire te maken had De 49jarige T. van S. uit Temeuzen, destqds werkzaam bq Dow en ook ontslagen Van S had eveneens geld en wel 8000 marken aangenomen voor zijn bemoeienissen met de transacties met het Duitse bedrijf voor de levering van de laadarmen. Van S. had zich verder schuldig gemaakt aan belastingfraude op kleine schaal In drie jaar tqd gaf hij ruim 12.000.te weinig aan inkomsten op. Omdat hq echter de achterstallige be lasting alsnog heeft voldaan en de zaak daarmee fiscaal is afgerond, volstond de officier met de eis: drie weken voorwaardelijk met twee jaar proeftijd en een geldboete van 10,000,-. De Middelburgse rechtbank doet in deze drie zaken uitspraak op vrijdag 22 april. VLISSINGEN - Het. aantal uitgesproken faillissementen was in de maand maart in Zeeland aanmerkelijk minder dan in dezelfde maand een jaar geleden. Gingen er vorig jaar xn maart nog 50 bedrijven failliet, dit jaar waren het er 38. Het aantal faillissementen in heel Nederland bedroeg in maart 882 tegen 870 vorig jaar maart. Dit blijkt uit tellingen van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Over het eerste kwartaal van J983 bedraagt het aantal 2 281 tegen 2.?66 in dezelfde periode van het vorige jaar De grootste staging van het aantal faillissementen afgelopen jaar per provincie xverd uitgesproken in Zuid-Holland, namelijk 593 tegen 519 Ook in Noord-Holland en Drenthe werden flink wat meer faillissementen uitgesproken In Friesland en Overijssel lag het aantal beduidend lager. GOES De mensen moeten open staan voor veranderingen, kennis van zaken hebben en over besluitvaardig heid beschikken. Volgens ir. L. Eelke- i (bijna 65), scheidend hoofdinge nieur-directeur voor de landinrich ting, grond- en bosbeheer in Zeeland, vormen deze uitgangspunten de kern van de landinrichting. Hij geeft grif toe bet er zelf niet gemakkelijk mee te hebben. Met name de besluitvaardig heid ligt hem zwaar op de maag. „Ik ben geen beslisser. Ik bereik graag compromissen. Ik ben eerder een uit pluizer dan een beslisser", zegt Eelke ma. Zijn hang naar het harmoniemo del wordt hem niet altijd in dank afgenomen, vooral wanneer het afwe gen van belangen gaat duren. Deson danks is Eelkema ervan overtuigd dat zijn doordachte standpunten uiteinde- meer vruchten afwerpen, dan wanneer er snel knopen worden door gehakt. De hoofdingenieur-directeur beklem toont dat landinrichting vandaag-de- dag vol voetangels en klemmen zit, omdat ogenschijnlijk tegenstrijdige be langen dreigen te botsen Conflicten tussen landbouw en natuurbescher ming zijn er te over. ook al omdat allerlei procedures ingewikkelder ge worden zijn en de agrarische belangen steeds minder automatisch op de eer ste plaats komen. Ir. Eelkema be schouwt het als een taak van de over heid (ofwel de mensen van de landin richting, grond- en bosbeheer, lagrobo) oplossingen aan te reiken, die als het even kan recht doen aan ieders belang. In zqn bqna 40-jange loopbaan als rijksambtenaar heeft bij hem steeds voorop gestaan het platteland op een to hoog mogelijk mveau te brengen, voor de boer. voor de recreant en voor de natuur- en landschapselementen. Eelkema begon in 1947 in Goes bij de rijksdienst voor landbouwherstel. Op Schouwen-Duiveland was hq vanaf '53 betrokken bij de herverkaveling na de watersnoodramp. Tussen '57 en '75 was hij werkzaam in verschillende functies in Noord-Brabant, Friesland en Gro ningen. om tenslotte als hoofdinge nieur-directeur lagrobo terug te keren naar eindstation Zeeland Hq wijst erop dat de periode na de oorlog en ramp voor de landinrichters volop en probleemloos werk bracht. In een sfeer van saamhorigheid, samen de schou ders eronder, werden herverkavelingen uitgevoerd op Walcheren. Schouwer. Duiveland. Tholen, ^Vaarde en de Zak van Zuid-Beveland totaal een opper vlakte van ruim 50.000 hectare Er werd van de nood een deugd gemaakt: de verkavelingen hadden een duidelijk maatschappelijk draagvlak en Zeeland kreeg moderne landbouwgebieden Ir. Eelkema stelt dat de Zeeuwse herver kavelingen de basis vormden voor late re landinrichtingsprojecten elders in het land, terwijl in de provincie zélf het begrip verkaveling ingang gevonden had. Geheide tegenstanders waren na afloop tevreden mensen, een plan af stemmen was er met bij. Pas in de jaren zeventig kwamen er veranderingen. Het ruilverkavelingsplan voor de Braakman haalde het niet (..toch jam mer dat de mensen destijds het nut niet inzagen, want nu blijkt er toch van alles nodig te zijn betoogt Eelkemai Meer en meer werd aandacht opgeëist voor belangen van natuur en land schap Er kwam een ontwerp- landinnchtmgswet. Logische ontwik kelingen. vindt de hoofdingenieur- directeur. aangepast aan de verande ringen in de maatschappij Hoewel Eelkema de landinrichting in Zeeland redelijk goed noemt, gelooft hij dat er in de toekomst nieuwe projecten nodig zijn. Noor We i- Zeeuwsch-Vlaanderen en Sint- Philipsland acht hij een nieuwe kada strale indeling noodzakelijk en Wal cheren zit voor een renovatiebeurt. Ir. Eelkema verwacht dat er voor Wal cheren een ruilverkaveling uit de bus komt en geen herinriehlingsproject- nieuwe-sti.il. Volgens hem zal de ruil verkaveling het belangrijkste onder deel in het takenpakket van de landin richting blijven, al zullen bezuinigin gen hun sporen achterlaten. In het najaar '83 komt de ruilverkaveling Wolphaartsdijk in stemming en voor Eelkema leidt het geen twijfel dat het plan erdoor komt. ook al omdat er bij de voorbereidingen goed naar de boe ren geluisterd is en er nauwelijks knelpunten met andere belangen zijn. Hij heeft goede hoop dat. na tientallen jaren hangen en wurgen, de verkave ling van uc ït-iscKc .«loer doorgaat, „want dat is echt nog een gebied waar het zo niet langer kan". Als hoofdingenieur-directeur hoort Eelkema ook de belangen van natuur en landschap te behartigen Hij zegt daar geen moeite mee te hebben. Cen traal staat de grond. Die kun je gebrui ken als produktiemiddel, maar ook om flora en fauna op hoger niveau te brengen. Dat is voor mij vrijwel hetzelf de De landbouw Is een economisch gegeven, het natuurbehoud een maat schappelijk gegeven, met een vrq on grijpbare achterban Niet vergeten moet worden dat de landbouw altijd donor is voor uitbreiding van natuur gebieden en andere met-agrarische ac tiviteiten. Daarom is het erg belangrijk duidelijk te maken waarom landbouw grond nodig is Natuurlijk is het een eeuwig knelpunt is er voldoende grond beschikbaar' Ir Eelkema onder streept dal boeren en natuurbescher mers elkaar niet moeten verketteren maar juist eikaars positie moeten leren begrijpen Als voorzitter van de stich ting hel Zeeuwse Landschap heeft hq ervaren dat met enig begrip belangen prima kunnen sporen Eelkema goedwillende aarzelaar of zorgvuldig afweger9 Hij laat het ant woord ir, het midden Geeft over de kwestie Grevelingen zout zoet een visie die hem precies typeert.Als mens zeg ik de Grevelingen moet zoet. worden Ik ben van nature gewend aan zoet water. Bovendien is zoet water op de wereld in de minderheid daarrr.ee moeten we extra zuinig zijn. Als hoofd ingenieur-directeur zeg ik daar spreek ik geen oordeel over uit De landbouw in Zeeland moet zoet water hebben Als dat uit het Zoommeer kan komen zonder extra kosten dan is dat ook goed Ik heb wel bemerkt dat men vanuit natuur, visserij en recreatie nogal voor het zoute meer is Op 28 apnl wordt tijdens een bijeenkomst in de Middelburgse statenzaal afscheid van ir. Eelkema genomen Rtnus Antomsse vHSk Hij tekent graag, houdt van het maken van lange wandelingen met zijn hond, is gek op tuinieren en tussendoor mag hij ook graag de toetsen van zijn electro- nisch orgel beroeren. Maar die andere hobby is er ook nog en die drijft de 53-jarige J. H. (Hans) van Soest uit de Prins Bernhardstraat in Oost-Souburg, vaak naar boven, waar hij in zijn kleine werkvertrek voortdurend werkt aan legpuz zels rond gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog. Voor Engelsen zelf werd het nu hoog tijd om zijn toestel te verlaten. En kele kilometers ten noorden van Domburg hing hij even later aan zijn parachute boven zee. De bemanning van de zware batterij bij Domburg had met veel belangstelling het luchtgevecht gevolgd. En ook een deel van de Domburgse bevolking kon er kennis van nemen. Door hun verrekijkers zagen de Duitse soldaten de Spitfire van En gelsen in een grote schuimwolk in zee neerkomen en de piloot aan zijn parachute omlaag zweven. Het voor val werd aan Vlissingen gemeld van- waaruit voorpostboten de Schelde- monding op gingen om te trachten de vlieger op te sporen. De Noorse piloot had intussen een geslaagde landing op zee gemaakt en zette inmiddels in een opblaas- bootje koers naar vaste wal. Twee Duitse jagers hadden hem echter opgemerkt. Ze bleven in de buurt rond cirkelen, kennelijk met de be doeling zo de positie nader aan te geven voor de speurende voorpost boten. Korte tijd later hadden die hem bereikt en aan boord gehesen. „Ze zorgden goed voor me", weet Engelsen zoveel jaar later nog te vertellen, „Even was er wel een belachelijke situatie toen een akeli ge kerel die in mijn papieren ontdek te dat ik Noor was, heel verbaasd opmerkte dat Noorwegen toch aan de Duitse kant stond. Zijn comman dant blafte hem echter af, zei dat de man gek was en dat hij er geen bliksem van begreep Ik voelde me gelijk een heel stuk beter" aldus Engelsen. Hans van Soest spit al zo'n twintig jaar in het Walcherse oorlogsverle den. Het resultaat van zijn onderzoe kingen zal ooit gebundeld verschij nen in een aan het oorlogsgebeuren in Vlissingen gewijd boekje. „Front- stad Vlissingen', zo gaat het heten. Speciale interesse van Van Soest gaat uit naar de boven Walcheren plaatsgegrepen luchtgevechten. Hij rust niet voordat hij alle mogelijke bronnen heeft kunnen raadplegen, zodat hij zich een juist beeld heeft kunnen vormen van alle achtergron den. Hoe het gevecht plaats vond, wie erbij betrokken waren en wat er van hen is geworden. Onlangswist de Souburgse speurder de laatste hand te leggen aan de reconstructie van zo'n luchtgevecht, ditmaal tussen Duitse jagers en Noorse Spitfires. Via de Noorse am bassade zag hij kans in contact te komen met een overlevende van die crash. Uit dat contact ontstond het beeld zoals het zich voltrok op de tweede mei van het jaar 1943. Bin nenkort is dat precies veertig jaar geleden. In de namiddag van de tweede mei kregen 24 Noorse Spitfires, die op het Engrlse vliegveld North Weald waren gestationeerd de opdracht om de Duitse jagers naar Walcheren te lokken, zodat een formatie bom menwerpers. intussen ongehinderd andere doelen zou kunnen aanval len. Vermoedelijk hadden die activitei ten betrekking op het vrij baan maken voor een serie van 4§ Ameri kaanse bommenwerpers, van het type Boeing, die daags daarna een aanval op Antwerpen zouden uit voeren. Het was de Duitse Freya radar bij Domburg, bq veei Walcherenaren beter bekend als 'de Hamster', die de Noren signaleerde en het Duitse luchtverdedigmgsapparaat in wer king stelde. Het betekende tevens alarm voor de zware Flakbatterijen rond Vlissmgen. die vanonder htm dikke pantserkoepels de bewegin gen van de vijandelijke vliegtuigen volgden. En ook de vele stukken lichte Flak waarmee Walcheren in die tijd was bezaaid, werden in staat van paraatheid gebracht. Tenslotte was er eveneens alarm voor de op de vliegbasis Woensdrecht gestatio neerde FW (Focke Wulf) 190 jagers. Het waren die FIV 190-ers die de Noorse Spitfires zouden ont dekken voor de kust van Walche ren. De Noorse luitenant Rolf En gelsen. die dank zij het speurders- werk van Van Soest kon worden opgespoord herinnert zich dat mo ment nog haarscherp. Ineens werd mijn toestel geraakt door een serie 20 mm granaatjes van een achter mij vliegende Duitse ja ger. zou hij zoveel jaren later tegen over de Souburger verklaren. „Het was een hels kabaal en direct begon mnn motor te roken. Toen de rook dikker werd besloot ik om boven Walcheren uit het toestel te sprin gen" Het luchtgevecht gmg intussen door en was vanaf de begane grond goed te volgen omdat de vliegtuigen steeds lager kwamen en het luchtge vecht zich over héél Walcheren ver spreidde Gelaten moest Engelsen toezien dat een ander toestel uit zijn formatie door vier Duitse jagers werd gevolgd er. uiteindelijk werd neergeschoten Het toestel stortte in zee De piloot, sergeant Eitzen. had geen kans meer gehad om het toestel te verlaten.. Intussen was er boven Walcheren het een en ander gebeurd: De Spitfire van de Noor Marius Erik- sen, een luitenant, was door een vol salvo geraakt. De geweldige klap had Eriksen uit het toestel gewor pen, maar hij was wel bij bewust zijn gebleven zodat hij de tegen woordigheid van geest had zijn parachute open te trekken. Hij landde en vermoedelijk was dat bij Kamperland tussen een groepje Duitse soldaten... De Noorse luitenant Nils Jorgen Fuglesang had inmiddels kans ge zien twee FW 190-ers neer te schie ten. Een van die toestellen maakte nog kans op de landingsbaan van het vliegveldje bij West-Souburg een buiklanding te maken. West-Souburg Andere Duitse jagers waren inmid dels aan een verwoede aanval op de Spitfire van Fuglesang begonnen. Ze troffen, inmiddels had het ge vecht zich al verplaatst tot boven Noord-Beveland. het Noorse toestel in de motor, zodat de piloot was gedwongen een noodlanding te ma ken in de Frederikspolder bij Kort- gene Daar zouden naar hem op zoek gegane Duitse militairen hem later aantreffen, weggekropen in een dro ge sloot aan de De Loofsweg. nu Prinsenweg. In een bunker aan de Buitenhaven in Vlissingen troffen de gevangen genomen noren Engelsen. Eriksen en Fuglesang elkaar. De naspeuringen van Van Soest brachten ook een merkwaardig voorval aan het licht, dat zich af speelde rond het in dc Frederikspol der op een vlak stuk land aan de grond gezette Spitfire van Fugle sang. Er was bewaking ingesteld bij het toestel om nieuwsgierigen op een afstand te houden. De bewakers sliepen op de vliering van het door de Duitsers gevorderde huisje van Johan van der Linden. Nu is wachtlopen in een eindeloze polder een saai Lqdverdrijf en daar om kroop de schildwacht van dienst uit verveling maar eens in de cock pit van de Spitfire Hij frunnikte daarbij aan allerlei knopjes. Plotse-' ling brandden de mitrailleurs los en floten de kogels door de polder Hevig geschrokken tuimelde de Duitser uit het toestel, terwijl zqn slaapdronken maats scheldend kwa men aangerend Hoe het verder ging met de drie na de crash gevangen genomen Noren, heeft Hans van Soest ook kunnen achterhalen na het raadplegen van allerlei bronnen. Eriksen en Engelsen konden na een verblijf in een Duits krijgsgevangen kamp voor RAF-officieren worden bevrijd toen het Achtste Britse leger tot bij Lübeck was gevorderd. De bij Kortgenr neergekomen Fuglesang zat in velschillende kam pen en kwam tenslotte terecht in Stalag Luft III. een kamp bij de stad Sagan in Silezie Daar behoorde hij tot de 79 gevange nen die kans zagen om te ontsnap pen. Dat gebeurde via een onder een barakvloer gegraven en in het bos. buiten de prikkeldraadversperring eindigende tunnel. Samen met drie vrienden uit het kamp slaagden Fuglesang erin Kiel te bereiken. Vïak bij de Deense grens werden ze echter door een Duitse patrouille gesnapt Op een stuk bouwland nabij het Duitse Ro- tenhan werd het doodvonnis over de vier voltrokken En daarmee liep het leven van Fuglesang af, zoals het voor totaal 50 ontsnapte RAF men sen zou aflopen Een koelbloedige moord. Anthony Eden zou daar In mei 1944 in het Bntse Lagerhuis over verkla ren ..Wij zijn vastbesloten dat de laaghartige misdadigers worden op gespoord Op 1 juii 1947 begon in Hamburg het proces voor het Britse gerecht.snof voor oorlogsmisdrijven. Na vijftig procesdagen werden de hoofddaders veroordeeld tot de dood door de strop. De Noorse squadrons hebben na dat luchtgevecht boven Walcheren nog veel aan schermutselingen in het luchtruim deelgenomen. Van de cember 1944 tot februari 1945 had het 331 squadron het vliegveld Woensdrecht als thuisbasis. Jacques Cats

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1983 | | pagina 9