PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Kabinet wil 2 miljard
extra bezuinigen
Begin 1984 bestelling van
eerste nieuwe M-fregat
Kritiek Reagan op
Freeze-beweging
Benzine wordt tot na Pasen niet duurder
Snuffelt II ook al
tussen de Kleintjes?
KORTING AMBTENAREN NOG PROBLEEM
Ambtenaren
woedend
Dure kijk op wereld
vandaag
Madurodam weer open
OOK GELD VOOR AFBOUW VAN PROJECTEN
Aardbeving
Colombia
Nog te koud
Half tot zwaar bewolkt en nu en dan
een bui. Middagtemperatuur onge
veer 9 graden. Matige oostelijke wind.
226e jaargang no. 77
Vrijdag 1 april 1983
DEN HAAG De grote benzinemaat
schappijen zullen de verhoging van de
accijns op benzine met 4,2 cent per
liter nog niet aan de klant doorbereke
nen. Nadat Esso gisteren tot die maat
regel had besloten volgde de grootste
benzineverkoper van ons land, Shell,
onmiddellijk.
De prjjs van een liter benzine zou
vandaag, 1 april, met 4,2 cent omhoog
moeten doordat de accijns verhoogd is,
waar bovenop dan nog 18 procent btw
komt.
De benzineverkopers hebben be
sloten deze verhoging tot na de Pasen
vo"- oirrpn rekening te nemen.
Het is niet uitgesloten dat enkele klei
nere maatschappijen de accijnsverho
ging wel aan de pomp doorberekenen.
Het zal evenzeer voorkomen dat de
basisprijs van een liter benzine daar
ook al omhoog gaat. Shell en Esso zien
echter voorlopig van een verhoging
van de benzineprijs zelf af Op grond
van de sterk stijgende prijzen op de
vrije markt in Rotterdam en als gevolg
van de hogere koers van de dollar zou
er overigens reden zijn om de literprijs
voor benzine met een bedrag van tus
sen de 2 en 4 cent per liter te laten
stijgen.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het kabinet is het in hoofdlijnen eens over f2 miljard aan extra bezuinigingen
voor de Voorjaarsnota. Daarvan moet volgens een voorstel van minister Ruding (financiën) de
helft gevonden worden door een korting van 2 procent op ambtenarensalarissen, minimumloon
en sociale uitkeringen. Ook gaan de sociale premies mogelijk iets omhoog,
kabinet wil in voorjaarsnota t miljard extra bezuinigen
De besluitvorming over de Voorjaarsnota is gisteren flink opgeschoten. Volgende week vrijdag
valt de definitieve beslissing. Intussen zal vooral VVD-minister Rietkerk (binnenlandse zaken)
moeten worden overgehaald. Hij heeft grote bezwaren tegen de voorgestelde korting met 2
procent op de ambtenarensalarissen.
Premier Lubbers gaf gisteren op zijn
wekelijkse persconferentie opening
van zaken over de plannen voor de
Voorjaarsnota. Het voorstel om van de
f 3,5 miljard aan tegenvallers slechts f 2
miljard weg te werken waarmee
Lubbers het eens is betekent dat het
financieringstekort dit jaar met fl,5
miljard (ongeveer 0,5 procent) extra
groeit. Lubbers zei overigens dat alleen
de aardgastegenvaller voor 1984 nu al
op f3,7 miljard wordt geraamd.
Geen ingrepen
Het kabinet wil niet ingrijpen in de
lonen in het particuliere bedrijfsle
ven. Er komt geen afgedwongen ar
beidstijdverkorting en ook het vakan
tiegeld wordt door de regering onge
moeid gelaten. Lubbers vindt dat een
verantwoordelijkheid voor de sociale
partners.
De belangrijkste voorstellen waarover
het kabinet volgende week de eindbe
slissing moet nemen zijn:
een bezuiniging van 800 miljoen
gulden op de begrotingen van de de
partementen, vooral op volkshuisves
ting;
verhoging van de benzine-accijns
per 1 juli met 10 cent per liter (op
brengst f200 miljoen);
een beperkte, nog vast te stellen
verhoging van de sociale premies;
verlaging van ambtenarensalaris
sen, sociale uitkeringen en minimum
loon met 2 procent. De ambtenaren
gaan in ruil daarvoor 2,5 procent korter
werken, welke tijd voor 80 procent met
(20.000 tot 25.000) nieuwe banen voor
jongeren kan worden opgevuld.
Dit laatste voorstel geeft in het kabi-
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG De ambtenaren
bonden zijn furieus over de
plannen van het kabinet in de
Voorjaarsnota. „We zijn niet
van plan om weer extra in te
leveren. We hebben op 1 janua
ri al 2,06 procent ingeleverd
voor arbeidstijdverkorting",
zei ABVA-KABO-voorzitter
Jaap van der Scheur donder
dagavond. „Het inzetten van
20.000 a 25.000 banen voor jon
geren zijn politieke praatjes
voor de bühne die niets zullen
opleveren", zo reageerde CFO-
voorzitter Ton de Jong.
De ABVA-KABO houdt vast
aan de inlevering van 2,06 pro
cent. „Ik ben niet van plan om
nog meer loon te gaan inleve
ren", zei Jaap van der Scheur.
Hjj deelde mee dit al aan minis
ter Rietkerk van binnenlandse
zaken te hebben verteld. „Mijn
medewerking krijgt hij niet
voor die extra inlevering. Ik
had gehoopt dat Rietkerk zich
aan zijn woord zou houden na
dat hij ons had meegedeeld dat
de ambtenaren en trendvolgers
dit jaar verder met rust gelaten
zouden worden".
„Wat er nu gebeurt maakt mij
ontzettend woedend. We heb
ben alles ingezet om met de
minister per 1 januari tot een
deal te komen, en nu moet het
afgelopen zijn. De ambtenaren
hebben al genoeg ingeleverd",
aldus Van der Scheur die zich
afvroeg of hij wel op de uitnodi
ging van Rietkerk in zou gaan
om over de extra inlevering te
komen praten.
(Zie ook pagina 13).
net de meeste problemen. Minister
Rietkerk voelt er niets voor om de
ambtenaren dit jaar nog twee procent
te laten inleveren. Rietkerk wil dat
niet alleen de ambtenaren inleveren,
maar alle inkomenstrekkers, door de
sociale premies en belastingen voor
iedereen iets meer te verhogen.
Lubbers zei donderdag „dat de charme
van dit idee natuurlijk is dat het de
lasten spreidt over alle burgers". Maar
de meerderheid in het kabinet vindt
het onjuist om de te hoge collectieve
lasten „af te wentelen op het geheel",
zei hij.
Volgens Lubbers ligt de omvang van de
bezuiniging op de ambtenarensalaris
sen nog niet vast. noch het tijdstip van
invoering. „Maar het beginsel ligt
vast". Lubbers sprak van „een goed
voorstel" van Ruding. Rietkerk wil een
eventuele korting zo laat mogelijk dit
jaar, en liefst pas op 1 januari 1984.
Maar dan levert het dit jaar niets meer
op.
Ruding stelt voor de arbeidstijdverkor
ting voor ambtenaren voor 80 procent
om te zetten in nieuwe banen. Zo
zouden ongeveer 25.000 jongeren bij de
overheid aan werk geholpen kunnen
worden in een 32-urige werkweek. Bij
een 36-urige week ligt het aantal nieu
we banen lager. Deze nieuwe banen
maken de opbrengst van de bezuini
gingsmaatregel kleiner, maar het voor
deel ervan is dat 25.000 werkloosheids
uitkeringen minder betaald hoeven te
worden.
Het kabinet accepteert dat zo een
scheve verhouding ontstaat tussen de
overheid en dat deel van het bedrijfsle
ven waar geen arbeidstijdverkorting
bestaat. Lubbers wees op de „voor
beeldfunctie" van de overheid. Het
kabinet wil volgens hem niet „crossen"
door de eigen verantwoordelijkheid
van werkgevers en werknemers, de
basis van het oktober-akkoord in de
Stichting van de Arbeid.
Premieverhoging
Volgens de premier is een lichte pre
mieverhoging (waarschijnlijk zo'n 0,5
procent) te rechtvaardigen, omdat de
koopkracht door de lage inflatie min
der gedaald is als eind vorig jaar werd
verwacht. Op basis van die verwach
ting zijn op 1 januari het minimumloon
en de sociale uitkeringen met 1 procent
verhoogd.
Ook de minima zullen de premieverho
ging moeten betalen. Dit hetekent vol
gens Lubbers wel dat de eenmalige
uitkering aan de „echte minima" aan
(Slot zie pagina 5 kolom 1)
MONASTIR - Voorzien van 's werelds duurste bril verscheen de Britse
popster Elton John voor een gala-optreden in het Tunesische vakantie-oord
Monastir. De bril. aangeboden door de Parijse juwelier Cartier is tegen de
40.000 gulden waard: het montuur is van 22-karaats goud. en de brug heeft
een rijtje diamanten.
(Van onze correspondent)
WASHINGTON President Reagan
zegt dat oproepen tot bevriezing van
de kemarsenalen een wapenovereen
komst met de Sowjet-Unie vertragen
en mogelijk alle hoop op het bereiken
daarvan de bodem in slaan. Hij ge
bruikte donderdag een rede in Los
Angeles om een inventarisatie van
zijn inspanningen voor wapenvermin
dering te verluchten met een scherpe
aanval op de voorstanders van de
'freeze'. Dit alles verpakte hij in een
oproep tot nationale eenheid, omdat
naar zijn zeggen de Sowjet-Unie in
verdeeldheid aanleiding vindt hals
starrig te blijven.
Het Amerikaanse Huis van Afgevaar
digden heeft zich onlangs uitgesproken
DEN HAAG - Madurodam heropende donderdag officieel haar
poorten. De burgemeester van Utrecht, mevrouw drs M. M. w
Vos-van Gortel, onthulde een maquette van de Dom-toren; Madu
rodam kan haar 32-ste seizoen beginnen.
Paasmarsen
Dit weekeinde worden overal in de
Bondsrepubliek paasmarsen tegen
de installatie van atoomraketten
gehouden. Hoogste gebod daarbij
is dat de acties zonder geweld ver
lopen.
(PAGINA 3)
Antecedenten
De antecedenten van kandidaat
bewindslieden zullen in de toe
komst beter worden nagetrokken.
Doel is een nieuwe 'affaire-Schwie-
tert'zoveel mogelijk te voorkomen.
(PAGINA 5)
Middensluis
Bezuinigingsmaatregelen zijn er de
oorzaak van dat de middensluis in
Temeuzen pas in 1987 voor de
scheepvaart beschikbaar komt. De
reconstructie, die in 1977 begon,
'strandt' op drie miljoen gulden.
(PAGINA 11)
Luitenant
Cees Priem is eindwinnaar gewor-
den van de Driedaagse van De
Panne. De 'eerste luitenant' van
Jan Raas schreef daarmee voor de
tweede keer in zijn carrière een
kleine rittenkoers op zijn naam.
(PAGINA 19)
Radio en televisie: 2.
Binnen- en buitenland: 3 en 5.
Opinie: 4.
Financiën en economie: 7.
Provincie: 11, 13, 15 en 17.
Sport: 19.
voor een bevriezing van het kemwa-
penbestand en in de Senaat moet het
debat over zo'n motie binnenkort be
ginnen. De kans is gering dat die zal
worden aangenomen, maar Reagan
vindt dat elke steun aan de 'freeze'-
beweging de Amerikaanse onderhan
delingspositie verzwakt.
Volgens Reagan zullen de Russen niet
bereid zijn tot toenadering als de VS de
„verzoenende houding zouden aanne
men, die sommige voorstanders van
kemwapenbevriezing bepleiten. Edel
moedig onderhandelen is nooit hun
waarmerk geweest", aldus Reagan,
„want dat is tegengesteld aan de fun
damentele strijdbaarheid van marxis-
tisch-leninistische ideologie".
Washington rekent er niet op dat Rea-
gans laatste voorstel de sleutel vormt
tot een aanvaardbaar resultaat van de
onderhandelingen in Genève. Het is
daartoe te vaag en beoogt de Russen te
brengen tot een tegenvoorstel, maar is
meer nog dan dat een poging om in
WestrEuropa politieke steun terug te
winnen voor de plaatsing van raketten
voor de middenlange afstand.
Indien de Sowjet-Unie tussen nu en
kort voor 17 mei. wanneer de bespre
kingen in Genève worden hervat, niet
heeft laten weten welk niveau van
verminderde bewapening zij aanvaard
baar vinden, zal Reagan opnieuw met
een tussenvoorstel komen. Dan zouden
de VS willen voorstellen wederzijds de
kernbewapening in Europa tot 300
kernkoppen te beperken.
Radio Moskou heeft de nieuwe voor
stellen van Reagan voor beperking
van de raketten voor de middellange
afstand in Europa een „nieuwe uitga
ve" van zijn eerder gelanceerde nul
optie genoemd. De zogenaamde nul
optie is al door het Kremlin verwor
pen.
T ussen voorstel
in Genève
TTet jongste Amerikaanse
Kii 1 Xl'tussenvoorstel', waar-
I mee Ronald Reagan voorlo-
I pig afstand doet van de zoge-
1 heten nul-optie, dient een
tweeledig doel: vermindering van de
atoombewapening in Europa en het
scheppen van een klimaat, waarin de
Navopartners wat dichter bij de Ameri
kaanse politiek ten opzichte van de
Sowjet-Unie komen te staan. De eerste
reacties uit de Westeuropese hoofdste
den zijn zonder meer positief, hetgeen
eens te meer duidelijk maakt hoezeer
de bondgenoten op een stap voor
waarts van de VS hoopten. Het accen
tueert tevens de overheersende rol van
de Verenigde Staten bij het wapenbe-
heersingsproces. Op dat terrein maken
Russen en Amerikanen volledig de
dienst uit. De geringste concessie - of
wat daar voor door gaat - van Reagan
wordt meteen vertaald in termen van
een politieke overwinning voor West-
Europa, dat sinds Reagan aan de
macht is gekomen, is geconfronteerd
met verscherpte spanningen binnen
het Atlantisch bondgenootschap. De
door Reagan gelanceerde nul-optie -
geen plaatsing van Euroraketten voor
de middellange afstand in ruil voor de
ontmanteling van de Russische SS-20
raketten, die op West-Europa zijn ge
richt- is geen haalbare kaart gebleken.
De bondgenoten van Amerika hebben
er vooral zoveel moeite mee, omdat de
SowjetrUnie categorisch weigert zelfs
maar een positieve gedachte aan de
nul-optie te wijden zolang de Franse en
Britse raketten voor de middellange af
stand niet worden meegeteld. Met dat
gegeven op tafel was Reagan wel ge
dwongen zijn bondgenoten zowel als
Rusland enigszins tegemoet te komen.
Tegen die achtergrond verdient Rea-
gans voorstel een positieve beoorde
ling.
Op deze wijze blijft Amerika het ini
tiatief houden in de op ontwape
ning gerichte dialoog tussen Oost en
West. Reagans tussentijdse oplossing
tfnoet de basis vormen van een omme
keer in het vastgelopen ontwapenings-
overleg. Concrete cijfers zijn niet inge
vuld. Dat is een zorg voor later. Het gaat
er om. dat uitzicht blijft geboden op een
voor beide partijen - de Sowjet-Unie en
de VS - aanvaardbare oplossing. Onder
het motto 'als er dan toch van dergelij
ke wapens moeten zijn. is weinig beter
dan veel' heeft Reagan zijn tussentijdse
oplossing ingebracht in het Genève-
overleg. De eerste reacties uit Moskou
zijn niet bemoedigend, hoewel zeker
geen sprake is van een brute afwijzing,
zoals tot nu toe met de nul-optie het
geval is geweest. Al te gretig op het
voorstel van Reagan ingaan, staat in de
ogen van de Sowjet-Unie zo ongeveer
gelijk met aanvaarding en zóver is het
nog lang niet. Voorzichtigheid is gebo
den, redeneert men in het Kremlin. Het
is dan ook niet verwonderlijk, dat van
Russische zijde gesproken wordt over
♦een nieuwe verpakking van de nul-op
tie.' Overigens blijft de nul-optie het
eindelijke doel van Reagan. Alleen al
het gegeven, dat de Amerikanen met
een 'tussenvoorstel' komen, houdt zon
der meer in, dat voor hen heel duidelijk
sprake is van een noodverband, als al
geen sprake is van een tactische ma
noeuvre om de Westeuropese bondge
noten gunstig te stemmen Nu door de
verkiezingen in West-Duitsland de
kaarten ten gunste van Reagans poli
tiek zijn geschud, is de Amerikanen er
veel aangelegen de 'oogst' binnen te ha
len. Die oogst zou dan toch nog wel eens
kunnen zijn de plaatsing van alle Pers-
hings-en kruisraketten, waarvan de
eerste eind dit jaar in West-Europa
moeten arriveren. Het tijdselement
speelt een grote rol; ook voor de Sowjet-
Unie. dat om haar goede wil te tonen
niet veel langer meer 'nee' kan blijven
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG Het eerste nieuwe
M-fregat zal begin 1984 bij de Konink
lijke Maatschappij De Schelde in Vlis-
singen worden besteld. Dat zei pre
mier Lubbers donderdag na het weke
lijkse kabinetsberaad, waarin de
hoofdlijnen werden aangegeven van
de weg die het kabinet met de RSV-
marinebedrijven wil inslaan. In totaal
is er tot eind 1986 een bedrag van 1,335
miljard nodig én gereserveerd. Het
ministerie van defensie zal op korte
termijn 245 miljoen op tafel leggen om
de huidige opdrachten - waarvoor de
RSV-bedrijven zélf geen geld meer
hebben - te kunnen afbouwen. De
andere 245 miljoen worden betaald uit
een extra vergroting van het financie
ringstekort.
Met deze besluiten, die het kabinet-
Lubbers in het kader van de Voorjaars
nota heeft genomen, zijn de contouren
duidelijk van de oplossingen die voor
de RSV bedrijven, waarin de proble
matiek rond cïe KMS in Vllssingen de
hoofdrol speelt, zijn gekozen Er is voor
zowel de korte als de lange termijn
aangegeven wat het kabinet wil doen:
op de korte termijn moest een ma
nier gevonden worden om onder meer
De Schelde aan geld te helpen voor de
afbouw van de huidige projecten.
Het ministerie van defensie heeft in de
afgelopen tijd 490 miljoen méér betaald
dan de RSV-bedrijven aan werk heb
ben voltooid, geld dat voor een groot
deel in het kolengraarproject is gaan
zitten. Zonder een nieuwe financiële
injectie zou de KMS bijvoorbeeld de
twee luchtverdedigingsfregatten, die in
1985 klaar moeten zijn, niet kunnen
afbouwen. Ook de voltooiing van twee
onderzeeboten op de RDM-werf liep
gevaar. Het kabinet heeft nu besloten
(Slot zie pagina 15 kolom 2)
BOGOTA (UPL'AFP/DPARTR) In
het zuidwesten van Colombia heeft
zich donderdag een zware aardbeving
voorgedaan. Volgens de eerste berich
ten zijn er minstens honderd doden en
talrijke gewonden.
In de stad Popayan stortten twee
kerkgebouwen in waar op dat moment
diensten werden gehouden. Popayan
ligt in het Andes-gebergte, 380 km
zuidelijk van Bogota Er wonen onge
veer 138.000 mensen.
De beving bereikte een kracht van
zeven op de twaalfpuntsschaal van
Mercalli Richter en was daarmee de
zwaarste in de jongste geschiedenis
van Colombia, in november 1979 vielen
bij een aardschok in dit land vijftig
doden.
De aardbeving heeft het gehele zuid
westen van Colombia, aan de grens
met Ecuador, getroffen.
In Popayan zelf zijn volgens het Rode
Kruis vijf hotels, bioscopen, scholen,
een kathedraal en talrijke huizen en
andere gebouwen, waaronder de ge
vangenis en een klooster, verwoest. In
verband met Pasen waren veel buiten
landse toeristen in de stad, die be
roemd is om zijn prachtige architec
tuur.
Het is zonder meer een goede zaak
geweest, dat West-Europa nadat
de Navo in december 1979 besloot tot
modernisering van de atoomraketten
voor de middellange afstand, niet als
een blind paard achter de Amerikanen
is aangehold. Ondanks de groeiende
Sowjet-dreiging ten opzichte van West-
Europa - o.m. de snelle plaatsing van de
beruchte SS-20 raketten, elk uitgerust
met drie atoomkoppen, die elk deel van
West-Europa kunnen bereiken - is in
bijna alle landen serieus bekeken of de
voorgenomen stationering nu wel het
juiste antwoord is. Het grote goed van
democratisch geregeerde landen is dat
de publieke opinie een niet te onder
schatten rol speelt in het gehele sys
teem, waardoor de politieke besluitvor
ming in meer of mindere mate wordt
beïnvloed. Op een enkele uitzondering
na is geen van de Westeuropese Navo-
landen gelukkig met de stationering
van nieuwe raketten. De regeringen zijn
zich er zeer wel van bewust, dat de wa
penwedloop er slechts door wordt opge
voerd. Zij wachten op een signaal uit
Genève: het signaal, dat concrete resul
taten worden geboekt bij het overleg
tussen de Sowjet-Unie en de VS om tot
vermindering van het aantal raketten
voor de middellange afstand in Europa
te komen. Als Reagans nieuwste voor
stel, in enigszins andere vorm al eerder
officieus bij de Russen aangekaart,
daar een bijdrage aan kan leveren, is
tegelijkertijd een opening gemaakt
voor verdere ontwapening.
Dim
NAVO-ambassadeur VS Presi
dent Reagan heeft David Abshire
woensdag benoemd tot de nieuwe
Amerikaanse ambassadeur bij de NA
VO. Abshire neemt de plaats in van
Tapley Bennett, die deze functie sinds
1977 heeft bekleed.
