FALKLANDS
De kwaliteit van onze krijgsmacht
Een jaar na de oorlog
Uw Gasbedrijf
adviseertr
Beschermen
en benutten
PZC/°Pinle en achtergrond
'n Geiser of 'n boiler?
DINSDAG 29 MAART 1983
(Van ome correspondent Henk Damt
Wat moeten we eigenlijk met de Falklandeilanden? Die vraag viel in Engeland medio vorig
jaar steeds meer te beluisteren naarmate duidelijker werd dat de Britse troepen op de
eilanden het karwei zouden klaren, en de Argentijnen zouden verdrijven.
Nu, een jaar na de Argentijnse inval van 2 april, wachten die vragenstellers - hun gelederen zijn
inmiddels danig versterkt - nog steeds op een antwoord. Inderdaad, wat moeten de Britten nu
toch eigenlijk met die kale eilanden, 12.000 kilometer ten zuiden van de Big Ben?
We moeten ze houden, we moeten ze
tot een onneembare vesting maken en
we moeten er geld in stoppen om de
economie op gang te helpen. Dat is bet
plan van premier mevrouw Thatcher
en de haren, en niet ontkend kan
worden dat er vaart achter die voorne
mens is gezet.
Er zit op de Falklandeilanden nu een
garnizoen van 4000 tot de tanden bewa
pende Britse militairen, die de beschik-"
king hebben over geavanceerde radar
systemen die alles en iedereen zien
aankomen- Phantom straaljagers pa
trouilleren in de lucht, en door nucleai
re energie aangedreven Hunter-Killer
duikboten in het water. Effectievere
verdediging is nauwelijks denkbaar.
Het ministerie van defensie heeft eind
vorig jaar een miljard pond (vier mil
jard gulden) extra gekregen om de bij
de oorlog opgelopen verliezen weer
goed te maken. Minister Pym (buiten
landse zaken) maakte verder in decem
ber bekend dat er in de komende zes
jaar 31 miljoen pond (124 miljoen gul
den) in de economie van de archipel zal
worden gepompt.
Alles bij elkaar, aldus een schatting
van het dagblad The Times, zal het
heroveren en Brits houden van de
Falklandeilanden tot begin 1986 het
verbijsterende bedrag van 2,5 miljard
pond (10 miljard gulden) kosten. Dat
betekent dat dan aan elk van de 1800
eilandbewoners meer dan 5,5 miljoen
gulden zal zijn uitgegeven!
Alleen al op deze wijze, cijfermatig dus.
gezien, wordt het probleem van de
regering-Thatcher, en de regeringen
daarna, duidelijk. Dergelijk hoge uitga
ven zijn op den duur niet meer aan het
electoraat te verkopen, zeker niet, ge
zien de dalende levensstandaard die de
meeste Britten zelf de afgelopen jaren
hebben moeten doormaken.
Meer dan eens
De Britten waren het, gemiddeld ge
nomen, vorig jaar zomer nog meer dan
eens met Margaret Thatcher, dat de
Argentijnen niets op de Falklandei
landen te maken hadden. Ze liepen
rond met t-shirts waarop stond De
junta kan verrekken. De Falklandei
landen zijn van ons', en ze zongen met
tranen in de ogen het 'Rule Brittannia'
toen bekend werd dat generaal Me-
nendez de overgave had getekend.
Die dagen - de dagen dat het portret
van mevrouw Thatcher in de 'V van
'Victorie' in de kranten stond - zijn
voorbij. De patriottische roes is uitge
werkt, de harde realiteit heeft weer
bezit van de Britse eilanden genomen.
Onthullend is de enquete in het zon
dagsblad The Observer, onlangs, waar
uit blijkt dat nu een meerderheid van
de Britten vindt dat er over de eilanden
met de Argentijnen onderhandeld
moet worden.
Bij de politieke partijen is de situatie
zo dat de Labour-partij en de SDP
menen dat in de toekomst onderhande
lingen onvermijdelijk zijn. Dat bleek m
januari tijdens het Lagerhuis-debat
over het Franks-rapport, dat de voor
geschiedenis tot de Falklandoorlog be
handelt. en in dat verband de regering-
Thatcher vrijspreekt van schuld aan de
vatbaar is, de Argentijnen zijn tevre
den, en de 650.000 schapen grazen toch
wel door, of er nu een Union Jack of het
Argentijnse blauw-wït-blauw in Port
Stanley wappert.
Maar zover is het dus nog lang niet. De
eerste jaren (zeker als de regering-
Thatcher wordt opgevolgd door een
regering-Thatcher-II. zoals de opinie
peilingen week in week uit voorspellen)
zal de naam 'Falklandeilanden' vooral
in de kranten te lezen zijn, als er weer
eens wat te herdenken valt.
Zoals nu ook het geval is. The Times,
van 26 maart: 'Keith Mason, een steen
houwer, is onlangs gereed gekomen
met zijn monument voor de helden van
de Falklandoorlog. Het 30 ton zware
eerbewijs is gisteren aan de lange reis
naar de Zuidelijke Atlantische Oceaan
begonnen.'
Mevrouw Thatcher zei tijdens datzelf
de debat dat onderhandelingen met
Buenos Aires geen zin hebben, omdat
de Argentijnen slechts uit zijn op over
dracht van de souvereiniteit. 'En dat is
absoluut niet te accepteren voor ons.
en voor de eilandbewoners'. Inderdaad,
ons en de eilandbewoners, in die volg
orde.
Te vers
Dergelijke onderhandelingen kunnen
op dit moment ook niet worden ge
voerd. De herinnering aan de oorlog,
met z'n 250 doden aan Britse kant en
z'n vele honderden gewonden, van wie
menigeen nog steeds revanuaiicu.,-
ningen moet ondergaan, is daarvoor te
vers. Ook een ander dan mevrouw
Thatcher kan nu niets anders doen
dan de Falklandeilanden behouden.
Gegeven het feit, dat de Argentijnen
nooit en te nimmer hun aanspraken op
souvereiniteit over de Malvinas zullen
opgeven, en gegeven het feit dat de
eilanden vrijwel geen economische
waarde hebben, maar slechts een gelei
delijk afnemende symbolische waarde,
zal echter uiteindelijk soevereiniteits
overdracht niet uit kunnen blijven.
De beste oplossing zou zijn, dat de
Britten de soevereiniteit aan Argenti
nië schenken, met daaraan gekoppeld
de voorwaarde, dat zij het voor een
bepaalde tijd - zeg 25 jaar - huren. In
die tijd sterven de oude Falklanders
langzaam uit. en wordt jongeren geld,
huisvesting en een baan in good old
England aangeboden.
Het gezicht van alle partijen is op die
manier gered, de Britten hoeven geen
duur garnizoen erop na te houden, ze
hoeven geen miljoenen in een econo
mie te pompen die nauwelijks levens-
Weggesleept
En The Guardian, van 28 maart: 'Het
door vuur vervormde wrak van de Sir
Tristram (een van de twee schepen die
door de Argentijnse luchtmacht in
brand werden geschoten tijdens de
landing van de Britten bij Bluff Cove.
Daarbij vielen 51 doden. HD.) zal uit
het zicht worden weggesleept vóór de
544 ouders, vrouwen en kinderen van
de Britse oorlogsdoden op 12 april in
de haven van Port Stanley aankomen.'
Als die 544 Britten, die naar het graf
van hun zoon, man of vader komen
kijken, in Port Stanley zijn, dan zullen
ze daar onder andere begroet worden
door David Hawksworth (35). Hij emi
greerde in februari met z'n vrouw van
uit Engeland naar- de Falklandeilan
den om er een 'fish and chips' winkel
(de Britse tegenhanger van onze patat
zaak) te openen.
Hawksworth kan als symbool gelden
voor de Falklandeilanden van na de
oorlog. Maar datzelfde geldt voor Don
en Margaret Davidson, die binnenkort
terug zullen gaan naar Engeland nadat
ze elf jaar geleden vanuit datzelfde
Engeland naar de Falklandeilanden
waren getrokken. Ze hadden er een
goedlopend hotel en deden er prima
zaken met de verbouw van groenten.
Daar hebben ze nu een punt achter
gezet. Margaret daarover: „We hebben
onze hoop verloren. Engeland is bezig
hier een hele dure ivoren toren te
bouwen, maar je moet je afvragen hoe
lang dat de moeite waard blijft. Ik
geloof niet zo erg lang". En Don: „We
hebben geen zin meer hart en ziel in
ons bedrijfje te stoppen, om na vijfjaar
of zo te ontdekken dat Londen het
beleid veranderd heeft, en met de
Argentijnen is gaan praten".
IADVERTENTIEi
Warm water.
Haast een vanzelf
sprekendheid.
Kraan open en het is
er. Maar misschien
gaat u binnen
kort verbouwen of
verhuizen. Wat is
dan in uw geval het
beste? Een geiser of een boiler? Er zijn trouwens ook
toestellen die in combinatie met een C.V.-ketel werken.
Informeert u eens bij uw Gasbedrijf.
een publikafie van dc in VEGIN
(Door M H. von Meijenfeldt, generaal-
majoor bd.)
De krijgsmacht worstelt in deze tijd
met niet geringe problemen. Laat
ik er enkele noemen. Er zijn klachten
over de tanks (Leopard I en II) van de
landmacht. De opheffing van onderde
len van de land- (onder andere drie
afdelingen luchtdoelartillerie) en
luchtmacht (een Nike-squadron) en
het uit de vaart nemen van schepen
(Van Stralenklasse ondiepwatermij-
nenvegers l leiden tot hiaten in de
luchtverdediging en bij de mijnoprui-
mingsdienst.
De Leopard I-tanks en de gepantserde
personeelsvoertuigen YPR 765. zijn ze
ker tot 1986 beperkt inzetbaar door het
ontbreken van nachtzichtapparatuur.
Het Nederlandse Legerkorps mist de
nodige middelen voor de elektronische
oorlogsvoering, een goede luchtverde
diging, de bestrijding van vijandelijke
artillerie die in de diepte van het
gevechtsveld staat opgesteld en voor
een snelle verplaatsing van rupsvoer
tuigen naar de oorlogsopstellingen.
De inzetbaarheid van de onderdelen
van de krijgsmacht wordt verder nade
lig beïnvloed door een tekort aan reser
veonderdelen en munitie en een beper
king van de oefenmogelijkheden. Het
aantal vlieguren per vlieger van de
luchtmacht blijft in 1983 10 procent
onder de minimum NAVO-norm van
240 uren per jaar.
Optimistisch
Functioneert onze krijgsmacht nog
wel doeltreffend? De politieke leiding
is redelijk optimistisch. Zij erkent dat
er problemen zijn. Er is de laatste tijd
veel geld uitgegeven voor de aankoop
van nieuw materieel. Mede daardoor
is er een grote druk ontstaan op de
uitgaven in de exploitatiesector (on
derhoud, oefeningen, enz.). Maar zo
zei de minister onlangs tijdens de
debatten in de Tweede Kamer over de
defensiebegroting 1983 „we verrich
ten een redelijke defensie-inspanning,
ook ten opzichte van de bondgenoten".
Wie echter zijn oor te luisteren legt aan
de basis van de organisatie, hoort
andere geluiden. Sommige eenheden
beschikken over met meer dan 30
procent van hun pantservoertuigen.
Kritiek is er ook op het functioneren
van dienstplichtige bemanningen van
gecompliceerde wapensystemen als de
Leopard PRTL (pantserrups tegen
luchtdoelen).
Top en basis uiten zich dus verschil
lend over de kwaliteit van onze krijgs
macht. De waarheid zal wel ergens in
het midden liggen. Een vraag is of de
minister voldoende op de hoogte is van
de situatie bij de onderdelen. Veel
commandanten komen niet graag met
hun problemen bij de baas. Zij lossen
die liever zelf op. Bovendien vrezen zij
persoonlijk verantwoordelijk te wor
den gehouden voor de moeilijkheden
die er zijn.
Nu staat Nederland binnen de NAVO
met deze problemen bepaald niet al
leen. De berichten over de toestand bij
het Belgische leger zijn in sommige
opzichten nog somberder. Volksverte
genwoordigers die tot de oppositiepar
tijen behoren, spreken van een failliete
boel. Er is peperduur en hypermodem
materieel gekocht, maar het geld ont
breekt om de 'apparatuur' te beman
nen en te gebruiken. Het aantal vliegu
ren per piloot is zelfs teruggebracht tot
134.
Nu is de gangbare opvatting dat veel
van de problemen, waarmee de krijgs
macht worstelt, opgelost kunnen wor
den door meer geld voor onze defensie
ter beschikking te stellen (in plaats van
een reèle groei per Jaar van 2 procent
bijvoorbeeld een toename met 3 pro
cent). Mijns inziens zijn er nog andere
oplossingen denkbaar
Technologie
De vraag die de defensieleiding zich in
de huidige situatie moet stellen, is of
binnen de krijgsmacht wel op de juis
te wijze gebruik wordt gemaakt van
de mogelijkheden die de moderne
technologie biedt. Een belangrijk deel
van de financiële middelen wordt van
daag de dag gebruikt voor de moderni
sering van traditionele wapensyste
men als tanks, vliegtuigen en schepen.
Is dat nu wel verstandig? Immers, de
praktijk leert dat dergelijke systemen
niet alleen erg kostbaar en kwetsbaar
zijn, maar ook moeilijk te bedienen
door dienstplichtigen. In 1951 werd in
Amerika voor de produktie van 6300
gevechtsvliegtuigen een bedrag van
17,5 miljard gulden (prijzen 1983) uitge
trokken. Nu betaalt Amerika voor de
produktie van 322 gevechtsvliegtuigen
rond 28,6 miljard gulden
De gevechten rond de Falkland
eilanden in 1982 hebben duidelijk ge
maakt dat schepen groter dan een paar
honderd ton, in de toekomst voor de
Een Leopard II-tank
oorlogvoering nauwelijks meer beteke
nis hebben. Zij zijn te kwetsbaar
In het boekje 'Defensie zonder kernwa
pens' (uitgegeven bij Meulenhoff Infor
matief BV, Amsterdam) wijzen Frank
Barnaby en Egbert Boeker op de moge
lijkheden die de toepassing van bij
voorbeeld de miniaturisering van de
elektronica voor militaire doeleinden
biedt.
Zij denken aan o.a. het verzamelen van
informatie door sensoren en onbeman
de vliegtuigjes: de automatisering van
de bevelvoering en het vervangen van
alle tanks en een deel van de vliegtui
gen en oorlogsschepen door raketsys
temen met een doelzoekende lading
Als platforms voor de op het land
opererende raketsystemen wijzen zij
rupsvoertuigen af. mede omdat West-
Europa beschikt over een uitgebreid en
uitstekend wegennet.
De huidige technologie biedt huns in
ziens de politieke leiding van defensie
goede mogelijkheden om de organisa
tie van de krijgsmacht te vereenvoudi
gen (meer overzichtelijk te maken), de
afstand tussen top en basis te verklei
nen en een effectieve verdediging te
organiseren bmnen financieel haalbare
en verantwoorde grenzen.
Natuurlijk is de overgang op een ande
re toepassing van de technologie niet
eenvoudig. Het gaat tenslotte om in
grijpende veranderingen. Rekening
houdend met de problemen waarvoor
de krijgsmacht in deze tijd staat, lijkt
het mij zeker verantwoord snel met
deze veranderingen te beginnen.
Toen ik het boekje van Bamaby en
Boeker las, moest ik denken aan de
Spaanse Armada die in 1588 een opera
tie van Spaanse troepen op Engels
grondgebied mogelijk moest maken en
ondersteunen. Deze trotse Spaanse
vloot van ongeveer 130 logge, moeilijk
wendbare en grote schepen werd ver
slagen door enerzijds slechte weersom
standigheden. anderzijds de veel klei
nere, snellere en gemakkelijk wendba
re Engelse en Hollandse oorlogssche
pen, die bovendien in staat waren hun
taak uit te voeren in ondiepë kustwate
ren
Een nieuwe visie op het gebruik van
militaire middelen had gezegevierd
over traditionele opvattingen.
)ook als titel kunnen gebrui
ken. Dat geeft evengoed als wat er
nu boven staat aan wat de bedoe
ling is. Maar 'bouwen en bewaren'
is een wat geladen en vooral tijd
gebonden uitdrukking afkomstig
uit de woordenschat van de calvi
nisten tussen ruwweg 1920 en 1945.
De bedoeling van dit artikel: aan
geven dat de landbouw tenminste
twee functies heeft anno 1983. Pro
duceren van goede en veelsoortige
landbouwprodukten maar tevens
het beheren en beschermen van
natuur en landschap.
Kunnen die twee functies samen
gaan? Ja, dat kan, ze worden al
sinds de prehistorie gecombineerd.
Toen de mens overschakelde van
het nomadenbestaan naar de eer
ste primitieve landbouw, begon die
dubbelfunctie. Het natuurlijke
landschap werd aangetast toen de
rondzwervende jager zijn hol waar
hij beziüoos met de horde had ge
huisd de rug toekeerde en zich een
hut bouwde op een plek met rede
lijk vruchtbare grond. Vanaf het
moment dat hij bomen èn bossen
ging omhakken, ontstond er een
kunstmatig - dus cultuur - land
schap. Op het ogenblik dat hij met
behulp van de oer-schop of -hark de
grond openlegde om er zaden van
het eerste graan (een soort pelt) te
zaaien, verbrak hij het natuurlijk
evenwicht. Een Duitse professor
heeft eens gezegd dat het maar
goed was dat er in die barre tijd nog
geen ecologen waren, anders had
zo'n verregaande ingreep als het in
cultuur brengen van woeste grond,
nooit gemogen.
Het runnen van een agrarisch be
drijf betekent per definitie een in
grijpen in het natuurlijk (ecolo
gisch) evenwicht. Het zaaien en tot
produktie brengen van cultuurge
wassen als bijvoorbeeld granen en
suikerbieten betekent dat die ge
wassen heel doelbewust bevoor
recht worden ten koste van andere
planten. Die laatsten noemen we
onkruiden. Een onkruid is geen ver
keerde plant, het staat alleen -
landbouwkundig gezien - op de
verkeerde plaats. Weiden met een
schat aan veelkleurige bloemetjes
en kruiden zijn schilderachtig om
te aanschouwen voor burgers en
toeristen, voor de boer en vooral
voor de koeien zijn ze nadelig want
ze verdringen het gras dat hier, als
cultuurplant en voedsel voor het
vee, een strikt bevoorrechte positie
moet innemen.
Het is onmiskenbaar dat land
bouwbedrijven op de moderne ma
nier - grootschalig, gemechani
seerd en met behulp van gewasbe
schermingsmiddelen en bemesting
enige risico's met zich meebrengt
voor ons milieu en voor wat nog
rest van het landschap. Landbouw
is wat dat betreft aangepast aan
het moderne leefpatroon. indus
trie. verstedelijking, wegenbouw,
recreatievoorzieningen brengen op
dezelfde, meestal intensievere wij
ze. risico's en gevaren mee voor het
landschap. Wat landbouw betreft is
het voor de huidige bevolking maar
goed ook dat ze is meegegroeid in
techniek met de rest. Anders heer
ste er hier al lang hongersnood.
Zonder moderne landbouw, dus
zonder bemesting en zonder me
chanisatie en nieuwe teeltmetho
des zou de bodem al uitgeput zijn
en waren de opbrengsten erg laag
gebleven. En dat in een tijd (vanaf
1900) dat de bevolkingsgroei enorm
is toegenomen. De huidige land-
bouw-produktiewijze heeft het mo
gelijk gemaakt dat de consument
beschikt over een weergaloos over
vloedig voedselpakket. Technisch
gezien is onze landbouw ook in
staat dié delen in de wereld waar
tekorten zijn en honger heerst, ook
van voedsel te voorzien. Dat zal
waarschijnlijk nodig zijn als de hui
dige rampzalige trend zich voort
zet. In ieder geval is er voor onze
landbouw - evenals voor andere
modem werkende industrieën en
dienstensectoren geen weg terug.
En die andere functie dan voor het
beschermen van het landschap?
Dat kan nog steeds - mits men geen
ongebreidelde eisen stelt. Als je na
tuurbehoud uitsluitend ziet als een
zo 'natuurlijk' mogelijk beheer van
het landschap met de grootst mo
gelijke verscheidenheid aan dieren
en planten, kom je vroeg of laat in
botsing met de boer die mono-cul
tures kweekt. Compromissen zijn
onvermijdelijk. Wil de maatschap
pij, hoe dan ook, de landbouw op
sommige plaatsen dwingen op min
der rationele wijze te produceren
om het landschap, het milieu en de
natuur (nog) meer te beschermen
en negatieve milieu-effecten tegen
te gaan. dan zullen daar volledige
vergoedingen tegenover moeten
staan. Het is voor een heleboel boe
ren al erg genoeg om extensiever -
dus in hun ogen op ouderwetse of
achtergebleven wijze hun land of
weiden te moeten bewerken, zon
der redelijke tegenprestaties is het
helemaal ondankbaar.
Dat zijn zo voor de hand liggende
conclusies dat ze overbodig lijken.
In tijden waarin ieders rechten zo
tot op de millimeter van de CAO
zijn vastgelegd dat de geringste
verschuiving al mensenmassa's
protesterend en/of taartsmijtend
op de been brengt, blijkt toch ie
dere keer weer dat men het even
vanzelfsprekend vindt dat de boe
ren zich kosteloos moeten aanpas
sen aan de eisen van het milieu.
Nogmaals: het is volstrekt onrede
lijk de boeren (die door de bank ge
nomen stukken lager zitten in inko
men dan het merendeel van onze
bevolking) te laten opdraaien voor
de kosten voor een zo natuurlijk
mogelijk ogend landschap. D'r is
ook geen sprake van dat het land-
bouwbedrijfsleven zulks ook maar
enigszins zou nemen. De zorg voor
milieu, natuur en landschap moet
opgebracht worden uit de belas
tinggelden die we met z'n allen op
brengen. Voor het voedsel dat we
met z'n allen nuttigen en genieten,
zullen de boeren en tuinders graag
blijven zorgen. Mits ze daartoe in
staat worden gesteld zonder al te
veel bemoeienissen.
mr Gerard W. Smaüegange.
ADVERTENTIE
Op donderdag 31 maart
verwelkomen wij u graag in
onze zaak aan het Plein 1940
te Middelburg
Op die dag is er in ons bedrijf een
doorlopende presentatie-van de
voorjaarscollectie 1983.
Onze mannequins en dressmen tonen
u graag wat wij dit seizoen voor u
hebben ingekocht.
Naast de merken die wij al voeren
zult u kunnen kennismaken met de
nieuwe collecties van o.a:
De shows worden de gehele dag
gehouden en duren ongeveer
20 minuten. Wij zijn op 31 maart
open van 9-21 uur, een heerlijk kopje
koffie staat voor u klaar!
Tot donderdag dus!
Plein 1940, Middelburg tel 01180-12560
