'KMS niet inbrengen
in zware holding'
Intelligent sparen.
Met de
Meerrente-rekening.
Volgende week uitgewerkt
overlevingsplan Schelde
Wie
werkt
waar
De Meerrente-rekening.
Taiwan ziet geen problemen
DONDERDAG 17 MAART 1983
provincie
19
Vriend en vijand ze zijn het erover eens. Dat het van begin af aan uiterst
ondernemende lieden waren. Die overal brood in zagen.. En een fijne neus hadden
om winst te maken. Alleen moeten ze, zoals een vakbondsbestuurder het met
verwijzing naar de recentelijk door fiscus en justitie buiten gehangen vuile was
formuleert „op een keer flink verkouden zijn geworden. Zodat ze niet meer zo
bijster goed konden ruiken wat nu fris en ivat onfris was". Het gaat dus over de
Bevelandse gebroeders van het bedrijf De Jonge in 's-Heerenhoek. Over de
miljoenenfraude ook.
Portret van een onderneming. En van de mensen die er achter staken. Stevige
doordouwers. Tamelijk ruux klanten ook, over wier sociaal beleid niet algemeen
in bewonderende termen wordt gesproken. Vandaag deel 2: het eind van een
verhaal.
{Door Jacques Cats en Kees Cijsouw)
Dat was onlangs een in feestelijke tinten gehouden artikel, dat het bedrijfsblad van een machi
nefabriek wijdde aan de onderneming van de gebr. De Jonge BV te 's-Heerenhoek. Het ver
haalde hoe de onderneming begon, hoe heteigen kapitaal' voor de eerste aankopen „grotendeels
afkomstig was van de gezamenlijke vakantiebonnen" en hoe de activiteiten zich van lieverlee -
mét de groei van het machinepark uitbreidden. En het artikel liet niet na erop te wijzen hoe de
gebroeders zich met name ook bij het sloopwerk bedienden van apparatuur, die wordt geprodu
ceerd in de betrokken machinefabriek. „De sloop", zo vatte men de ontwikkeling van de gebr. De
Jonge BV samen, „is nog steeds een belangrijke peiler van het bedrijf". Aan welke mededeling
olijk werd toegevoegd: „Zo werd onlangs de droom van iedere aannemer werkelijkheidnamelijk
de sloop van het belastingkantoor te Vlissingen"
Dat was vorig jaar. Intussen lijken de Anderzijds hechten ondernemingen,
rollen omgedraaid. Nu justitie en belas
tingdienst bezig zijn aan een breed op
gezet onderzoek naar frauduleuze han
delingen en van de belangrijkste fir
manten miljoenen belastingschuld zijn
nagevorderd heeft het er iets van weg,
als zou de ontvanger der belastingen te
Goes doende zijn met de sloop van de
ondernemingen, die tot de gebr. De
Jonge Beheer BV te 's Heerenhoek ho
ren. Staat, als gevolg van de handelin
gen van een aantal der gebroeders en de
daarop gevolgde activiteiten van fiscus
en justitie, de werkgelegenheid voor 140
mensen op de tocht?
De ontvanger van de belastingen on
derstreept, dat de dienst er alles aan
heeft gedaan om de voortgang van de
bedrijfsactiviteiten zoveel mogelijk on
gemoeid te laten, en daarmee ook de
werkgelegenheid. „Men mag van ons
verwachten", formuleert ontvanger
Pannekoek, dat we niet enkel naar be
lastingschulden kijken, maar ook oog
hebben voor het belang van de gemeen
schap. Dat proberen we zolang moge
lijk te doen". Zo heeft de belasting
dienst al eerder duidelijk gemaakt, dat
men „tot op het laatste moment heeft
gewacht" met de beslaglegging op de
bedrijfseigendommen van de onderne
mingen; dat gebeurde pas, toen de jus
titie twee van de directeuren als ver
dachten aanhield.
Verdergaan
Begin deze week is een deel van het
belastingbeslag op gelden van derden
(opdrachtgevers) voor het bedrijf op
geheven. Ook dat gebeurde, nadat een
„aanvaardbare oplossing" was gevon
den voor betaling van de belasting
schuld, om meer zekerheden te bieden
voor de uitbetaling van lonen aan de
werknemers en de voortgang van de
bedrijfsvoering. „We proberen die za
ken in de gaten te houden om te helpen
voorkomen dat er zoveel gezinnen ge
troffen worden. Nu is een deel van het
beslag opgeheven. Te verwachten is,
dat we daarin verder zullen gaan. Voor
zover we het nu kunnen overzien, kan
dat ook," aldus de heer Pannekoek.
Bü justitie kijkt men tegen de relatie
van het onderzoek en de werkgelegen
heid bij de gebr. De Jonge BV anders
aan. „Dat speelt voor justitie geen rol,"
zegt officier van justitie mr. R. D. E. Da-
verschot, die is belast met de voorlich
ting. „Als wij zouden zeggen: we gaan
bepaalde fraudegevallen anders aan
pakken dan we zouden doen in zaken
waar géén gezinnen worden getroffen
wegens verlies van werk, dan kunnen
we beter ophouden. Je kunt wel. als je
met andere diensten een beleid uitstip
pelt, wel enigszins rekening houden
met tactiek en timing in je onderzoek.
Blijkt, dat een bedrijf vrijwel of groten
deels van fraude bestaat, dan zullen we
dat graag met de grond gelijk maken.
Het werk dat dan vrijkomt gaat dan wel
naar andere ondernemingen, die daar
door mogelijk hun aantallen werkne
mers moeten uitbreiden".
Vinkentouw
Binnen het bedrijfsleven bestaan twee
stromingen. Aan de ene kant zijn er de
concurrerende sloop- en aannemings
bedrijven, die zéér op het vinkentouw
zitten en vandaar uit nauwlettend in
het oog vatten wat er aan mogelijke
opdrachten vrijkomt.
voor wie de gebr. De Jonge aan op
drachten bezig zijn, zéér aan de conti
nuïteit van de bedrijfsvoering. Hoechst
bijvoorbeeld hoort tot de fabrieken in
Vlissingen-Oost waar de werknemers
van de, gebr. De Jonge dag en nacht
,over de vloer' komen. Niet alleen bij de
uitvoering van incidentele en al dan
niet omvangrijke opdrachten - zoals nu
de betrokkenheid bij de aanleg van een
leidingbrug en een pijplijn voor het am-
moniakproject ook bij een aantal per
manente klussen.
Zo verzorgt een van de bedrijven het
interne transport voor Hoechst en doet
men ook de transporten buiten de
poort, en is er het specialistische werk
in de ijzerbedden van de fosforfabriek.
De gebr. De Jonge hebben intussen een
vernieuwd vast onderkomen op het be
drijfsterrein van Hoechst.
„Onze ervaringen zijn niet anders dan
positief," meldt hoofd logistiek G. Ph.
Haex van de Hoechst-vestiging in het gvd's erbij. Ik heb wel eens gezegd: je
Sloegebied. „Wij hebben nooit enige er- mag gerust een stropdas dragen, maar
varing, dat ze fraude ten aanzien van gedraag je er dan ook naar Beslissen
ons bedrijf zouden hebben gepleegd, over je vrije tijd was er niet bij. Als je op
We zullen, naar bevind van de externe zaterdag moest komen werken, was er
reiken ook. Desnoods over de ruggen
van anderen heen".
Daarover kunnen nogal wat werkne
mers meepraten: toch al onder zware
werkdruk gezet kan de werkgever het
soms nog niet laten om van op een af
stand, met de verrekijker als beeldver-
rijker bij de hand, erop toe te zien of de
kranen wel regelmatig blijven draaien
en er op het werk niet gelanterfanterd
wordt. En wie tenslotteafgebeuld door
de bergen werk die er verzet moeten
worden en waarbij vele nachtelijke
uren en weekeindpauzes ten offer val
len, niet meer volledig inzetbaar blijkt
wordt als onbruikbaar terzijde gescho
ven.
„Betalen deden ze zonder meer goed,
dat moet ik voorop stellen", zo reageert
een werknemer over zijn bazen. „Maar
je had wel 99 procent plichten en ;,cent
aan rechten. Het was altijd: jij mot dit
en jij mot dat en dat nog met de nodige
drijf, mr. M. L. Huisman. Bij die gele
genheid - zeggen beide vakbondsbe
stuurders - kwam de voortzetting van
het bedrijf en de werkgelegenheid aan
de orde. Beiden beluisterden in de
voorstellen die mr. Huisman deed een
'deal', konden de vakbonden er mee in
stemmen dat de gebroeders uit hun
privé-bezit een miljoenenvordering
zouden betalen, en het wellicht moge
lijk was dat beide vastzittende direc
teuren zouden kunnen vrijkomen, van
belang vanwege het management
„We hadden onze oren goed open,"
meldt Lentink over dat gesprek. ,Om
misselijk van te worden. Stel je voor
sinds jaar en dag roepen de vakbonden,
dat niet de kleine fraudeurs, maar de
grote ondernemingen, die in de fout
gaan, gepakt moeten worden. En dan is
er een onderzoek, en dan zouden wij
vrijlating van verdachten moeten steu
nen". „Ja zeggen," formuleert Reijgers-
berg niet zonder beeldend vermogen,
„zou het laatste rochelende geluid van
de vakbeweging zijn geweest. Want
daarna is het klaar met de vakbond. We
kunnen niet beoordelen of het bedrijf
staat of valt met die twee. En bovendien
is dat privégeld, zoals uit de actie van
justitie en belasting blijkt, onttrokken
aan de bedrijven". Officier van justitie
mr. Daverschot toont zich deze week
terughoudend met informatie over de
vorderingen van het onderzoek, maar
pakt - geconfronteerd met uitspraken
over een dergelijke deal en de relatie
naar justitie - even stevig uit: „Grote
kul is dat. Er is geen sprake van dat
justitie een deal zou aangaan metcrimi-
nelen, want daar komt het op neer. Er is
geen sprake van dat wij onderonsjes
zouden plegen. De waarheid is nog lang
niet volledig boven water".
zaken oordelen. Zou blijken dat er con
tinuïteit voor de onderneming zou zijn -
dan zie ik geen reden waarom we ons
anders zouden opstellen dan in het
verleden. Als de pogingen om het be
drijf te redden zouden lukken, wil ik
niet op me laden dat de klanten dan
weglopen".
Havenschaps-directeur J. van Konij
nenburg, in wiens gebied de onderne
mingen De Jonge sinds jaar en dag ope
reren stelt, dat de 's-Heerenhoekse on
dernemingen „in het hele gebied zijn
geïntegreerd, ze hebben overal mate
riaal staan. D'r hoeft op zaterdag of zon
dag maar een buis van een waterleiding
gesprongen te zijnof ze komen. Ze zit
ten er boven op. En hoe ze hun mensen
motiveren weet ik niet".
geen weerwoord mogelijk. Het was van
de twee één: of je deed wat er gevraagd
werd. of je kon opdonderen. Nee, een
menselijke kant zat er niet aan bij die
broers".
'Deal'
Lentink en Reijgersberg van de bouw
bonden verhalen, onafhankelijk van
elkaar, van de „vreemde ervaring", die
zij een paar weken geleden opdeden.
Toen twee van de directeuren van de
ondernemingen in verzekering waren
gesteld, volgde er een gesprek met de
coördinerend raadsman voor het be-
Onderscheid
Mentaliteit
Over het sociaal beleid bij de bedrij
ven van de gebr. De Jonge hebben de
vakbonden de afgelopen jaren enige
indrukken opgedaan. Die bevindingen
hebben niet tot een sterke genegenheid
tussen bonden en bedrijf geleid.
„Kunst." zegt Leo Reijgersberg, be
stuurder van de hout- en bouwbond
CNV, „om dag en nacht klaar te staan.
Ze werkten meer zonder dan met over-
werkvergunningen. En er werd driftig
met zwart geld betaald". Mét zijn colle
ga van de bouwbond FNV Henk Len
tink tilt Reijgersberg niet zo zwaar aan
de belangen rond de werkgelegenheid,
die met het voortbestaan van de gebr.
De Jonge-bedrijven behouden zal blij
ven. Reijgersberg: „Als het niet om de
individuele werjtnemers ging, zouden
we geen moment aarzelen om die tent
op te blazen. De werkgelegenheid valt
niet weg als de gebroeders wegvallen".
Alles wat te maken heeft met de mens
achter het werk," zegt Lentink, „daar
was geen aandacht voor".
Harde werkers: dat zijn de gebroeders
door de jaren heen altijd gebleven.
Hard, ook in mentaliteit. ,Als een spij
ker" zegt iemand uit dezelfde werk
sfeer. „Je hebt zakenmensen die zijn
hard, maar die blijven toch collegiaal
tegenover andere ondernemingen.
Maar zij slachtten je af als ze konden. Ze
kenden absoluut geen pardon. Als zij
zich wat voornamen zouden ze het be-
Gebroeders De Jonge Beheer BV
met vier broers in de top, van
wie er drie als aandeelhouder te
boek staan, biedt aan zo'n hon
derdveertig mensen werk. Onder
deel van De Jonge Beheer is het
aannemingsbedrijf met de meeste
personeelsleden: vijftig man. Het
bouivbednjf en bouwmaterialen-
handel telt tien werknemers. Daar
naast is de heer H. de Jonge mede
directeur van het Staalconstructie
bedrijf Zeeland bv, dat werk biedt
aan 45 personen. In 's Heerenhoek
zetelt verder VerandaluxBV, opge
richt door H. de Jonge en R.JJ.M.
Dries uit het Belgische Zoersel, een
bv, die zich toelegt op het verkopen
en plaatsen van zwembadoverdek-
kingen, veranda's en terrasover
kappingen. Verandalux houdt
twintig mensen aan het werk. De
beheersmaalschappij zelf omvat
met directie, boekhouding en admi
nistratie zestien personen.
Raadsman mr M. L. Huisman te Vlis
singen reageert van de week, in het ge
sprek geflankeerd door een zwijgzame
J. de J., geserreerd afwijzend als de
,deal' ter sprake komt.
„Er is een strafzaak," zegt hij onderwij
zend. „en er is een kwestie met het be
drijf. We moeten zorgen, dat we die niet
door elkaar halen. Vrijlating van de he
ren heeft niets te maken met een rege
ling voor de fiscus. Iets anders is, dat wij
wel hopen, dat het een en ander op el
kaar van invloed is". Over het onder
zoek van zowel justitie als belasting is
mr. Huisman weinig mededeelzaam.
Hij wil op de getroffen regeling rond de
belastingschuld niet ingaan en beperkt
tot de formulering, „dat de gebroeders
wel hun nek hebben uitgestoken" om
tot een oplossing te komen.
Hij verklaart dat gedrag van de ge
broeders, als hun woordvoerder, met
een verwijzing naar de onderneming:
„Het belang van het bedrijf gaat ons zo
hoog, dat we bezig zijn om te redden wat
er te redden is. Het gaat om een gezond
en vrij sterk bedrijf, een redelijk gevul
de orderportefeuille. De werkgelegen
heid èn de verwevenheid van de onder
delen in de ondememingzijn vanbe-
lang. Of de werkgelegenheid blijft als de
onderneming wegvalt? Mijn inf-rmatie
luidt anders dan die van de vakbonden.
Ik zie het bedrijf nu niet meer verdwij
nen".
„Ja." zegt Huisman, „ik heb ook wel
eens een kritisch geluid over het perso
neelsbeleid gehoord. Ach, een bedrijf
waar het goed gaat heeft vrienden en
vijanden. Wat me, de laatste weken, ge
sterkt heeft is dat de inzet van de men
sen bijzonder hoog is geweest. Natuur
lijk, ze wilden wel zekerheid over hun
loon. Maar de inzet en de motivatie zijn
er. Mij is niet gebleken, dat het perso
neel er bij de gebr. De Jonge zo bekaaid
is afgekomen. De verstandhouding is
goed. U moet begrijpen, dat de direc
teuren niet een universitaire opleiding
hebben, maar het werk kennen. Ze heb
ben het ook gedaan". Dat is het ogen
blik, waarop J. de Jonge zich in het ge
sprek voegt: „We staan niet boven ze.
Ze kennen ons. Het is Han en Cees en
Bert".
ADVERTENTIEI
De Meerrente-rekening combineert een hoge rente met ruime mogelijkheden
om direct over Uw geld te beschikken.
6':% RENTE.
Het percentage wordt
maandelijks vooraf vast
gesteld. In maart 1983
bedraagt het 6':%.
HOGE VRIJE OPNAME.
U kunt elke maand
tot f 3.000,- opnemen.
In de dure december
maand zelfs tot f6.000,-.
MEERGELD NODIG. ONROEREND GOED.
Dan geldt een opzeg
termijn van 24 maanden.
Anders betaalt U 2% opna
mekosten over het bedrag
boven de vrije opname.
Zonder opzegtermijn
of opnamekosten kunt U
bij aanschaf van onroerend
goed vrij over het gehele
tegoed beschikken.
MINISTER VAN AARDENNE:
(Van onze Haagse redacteuri
DEN HAAG In het mondeling overleg met de tweede-kamercommissie voor
economische zaken heeft minister Van Aardenne woensdag verklaard dat hij
niets wil weten van een 'zware holding' waarin de Koninklijke Maatschappij
De Schelde met Wilton-Fijenoord en de Rotterdamse Droogdok Maatschappij
zou moeten samenwerken. De bewindsman verklaarde dat hij verwacht dat
de RSV-bewindvoerders binnen enkele dagen met een algeheel plan voor alle
RSV-bedrijven zullen komen.
Vrij algemeen was in de kamercom
missie de weerzin tegen een nieuwe
holding, gevormd door KMS, WF en
RDM. De kamerleden, en Jacobse
(WD) ging daar het verst in, zien de
huidige Raad van Bestuur van RSV
als kwade genius op de achtergrond
bij het bedenken van dit soort plan
nen. De kamerleden vrezen dat de
Raad van Bestuur een mini-RSV
aan het voorbereiden is.
Van Aardenne zei nadrukelijk van
een zware holding niet te willen
weten. Het enige dat hij zich kan
voorstellen is een licht samenwer
kingsverband, waarbij de bedrijven
op het gebied van de aquisitie sa
menwerken. Zowel KMS als WF en
RDM moeten echter een zelfstandi
ge onderneming worden met een
eigen raad van commissarissen, al
dus de minister. Komen de huidige
raad van bestuur en bewindvoerders
echter met „een grote holdingstruc
tuur, dan zullen wij daar géén geld
voor beschikbaar stellen". Jacobse
zei na afloop van het overleg te
hopen dat de raad van bestuur de
'boodschap' inmiddels heeft ontvan
gen en dat hij zich zeer terughou
dend op zal stellen bij het opstellen
van nieuwe plannen. Het WD-
Kamerlid heeft vorige week al vra
gen over de houding van de raad van
bestuur gesteld.
Sprekend over RSV-Montage zei de
minister er zeker van te zijn dat ook
de bewindvoerders vinden dat een
fusie met VMIJ uit bedrijfs
economische overwegingen het bes
te is. De lening van 50 miljoen die
de provincie Zeeland de KMS wil
verstrekken, is onder meer afhanke
lijk van de eis dat RSV-M bij de
KMS-groep wordt betrokken. Van
Aardenne zei dat hij zich in dat
geval kan voorstellen dat, hoewel
de bewindvoerders eigenlijk anders
willen, zij eieren voor hun geld
kiezen om het geld van de provincie
binnen te halen.
Er ontstond woensdag enige op
schudding nadat Jacobse tijdens
het overleg telefonisch had verno
men dat tien RSV-bedrijven in
clusief De Schelde 's middags bij
de Nationale Investeringsbank wer
den verwacht om hun onroerend
goed als onderpand aan te bieden
om zo voor een boedelkrediet in
aanmerking te kunnen komen. Van
Aardenne stelde echter dat er voor
onrust géén aanleiding is: bekend
was, zei hij, dat de staat bij het
verlenen van boedelkredieten zeker
heden zou eisen. Bij de eindfinancie-
ring van de verzelfstandigde RSV-
bedrijven zal dat echter weer recht
getrokken kunnen worden, zei hij.
De Kamercommissie tot slot heeft
afgesproken dat zij nu geen nieuw
overleg over RSV zal voeren totdat
de bewindvoerders hun totaalplan
hebben bekend gemaakt, tenzij zich
een noodsituatie voordoet die in
grijpen van de Kamer verlangt.
TAIPEI (AP) De werkzaamheden
bij het noodlijdende Nederlandse
scheepsbouwconcern RSV aan de
twee door Taiwan bestelde onder
zeeboten verloopt volgens plan,
hebben Taiwanese regeringswoord
voerders woensdag laten weten. Op
het ogenblik brengt een Taiwanese
delegatie een bezoek aan de werf
waar de vaartuigen worden ge
bouwd.
Een woordvoerder van het Taiwane
se ministerie van defensie ontkende
berichten in de nederlandse pers dat
de delegatie in Nederland is om te
bekijken of RSV het contract wel zal
na ttomen en of financiële hulp uit
Taiwan benodigd is. Met de bouw
van de twee boten, die in 1985 aan
Taiwan moeten worden geleverd, is
een bedrag gemoeid van 1,3 miljard
gulden.
Minister van defensie admiraal
Chang-Chih liet het parlement dins
dag al weten, dat de financiële pro
blemen bij het Nederlandse bedrijf
niet zullen leiden tot een latere
afleveringsdatum van de twee duik
boten.
China verlaagde in 1981 uit protest
tegen de voorgenomen transactie de
diplomatieke betrekkingen met Ne
derland.
Vorderingen van
ruim 100 min
op RSV-concern
UTRECHT De onderaannemers
en toeleveranciers van Rijn-
Schelde-Verolme hebben meer dan
100 miljoen gulden van het concern
te vorderen. Dat is tenminste de
schatting van directeur H. C. A.
Groenen van de Nederlandsche
Middenstands Factoormaatschap
pij (NMB-Heller Factoring) N.V.
Voor bedrijven d e hun vorderingen
niet hebben verzekerd wordt de
ondergang van de RSV dan ook een
ramp. Het gaat trouwens niet alleen
om de financiële verliezen, maar
vooral ook om het verlies van de
omzetbasis. Veel ondernemingen
waren geheel of nagenoeg geheel
afhankeljk van opdrachten van de
RSV. Er zijn onder hen faillisse
menten te verwachten.
NMB-Heller Factoring merkt deze
grote problemen voor de onderaan
nemers en toeleverende bedrijven
ook. Via haar lopen zo'n 40 gevallen
met in totaal aan vorderingen tus
sen de een en twee miljoen. De
factoormaatschappij is bij het over
leg tussen crediteuren van de RSV
betrokken en stelt zich bij het fallis-
sement hard op.
VLISSINGEN - De directie van de
Koninklijke Maatschappij De Schel
de zal in de loop van de volgende
week met een uitgewerkt overle
vingsplan komen. Dat heeft de direc
tie van de KMS de ondernemings
raad woensdagmorgen toegezegd.
Zoals eerder gemeld, ligt er al een glo
baal plan op tafel. Zowel de vakbon
den als de ondernemingsraad heb
ben dat als veel te vaag van de hand
gewezen. De ondernemingsraad
vindt dat er op zeer korte termijn een
beter onderbouwd, goed kwalitatief
overlevingsplan beschikbaar moet
zijn.
In een reactie op het huidige (voorlo
pige) plan schrijft de ondernemings
raad onder meer, dat de door de di
rectie voorgestelde reorganisaties
niet voldoende onderbouwd zijn.
Voorts geeft het plan naar de opvat
tingen van de ondernemingsraad on
voldoende financiële uitgangspun
ten.
De ondernemingsraad signaleert,
dat er binnen de KMS-directie grote
verdeeldheid bestaat over het plan.
Voorts rnemingsraad groepsdirec-
teur it B. C. G Pröpper een te solis
tisch optreden, 'zonder dat hij kan
bogen op de hiervoor benodigde er
varing'.
Groepsdirecteur Propper was woens
dag niet bereikbaar voor een reactie.
