Onderzoek oesterkweek en
visteelt Oosterscheldemond
MANNENWEEKEND
Unieke presentatie van modelbouw
U spaart heel persoonlijk
bij de Zakenbank
H00RT^|
Slavenburg 's Bank
De Zakenbank
PZC/
HA VENS EN DOKKEN BIEDEN GOEDE GELEGENHEID
Nu nieuwe verbeterde voorwaarden
Mannen
moeten
onder
zichzelf
vandaan
komen
DONDERDAG 10 MAART 1983
provincie
17
GOES De werkhavens en bouwdokken aan en in de monding van de Oosterscheldemonding
lijken veelbelovende mogelijkheden te bieden voor de teelt van zalm en zalmforel en voor de
opkweek van oesterbroed tot uitzaaibare oesters. Voor de zalmteelt zijn plaatsen met veel
stroming en tevens goede beschutting tegen wind en golfslag het meest geschikt. Dergelijke
omstandigheden zijn vooral te vinden net achter de ingangen van bijvoorbeeld de Roompotha
ven, Betonhaven, bouwput Schaar, haven Roggcnplaat, haven Schelphoek, Jacobahaven en de
haven bij de damaanzet Schouwen. Een oesteropkweekcentrum heeft vrij veel stromend water
nodig. Dat is mogelijk tegen redelijke kosten te realiseren in Schelphoek.
Dit zijn enkele van de voorlopige be
vindingen van de projectgroep Marios,
die in opdracht van de Deltadienst van
rijkswaterstaat en de directie van de
visserijen van het ministerie van land
bouw en visserij een onderzoek instelt
naar de eventuele bruikbaarheid van
de Oosterscheldemondlng voor nieuwe
vormen van marïcultuur. Aan deze
projectgroep doen mee vertegenwoor
digers van rijkswaterstaat, het rijksin
stituut voor visserijonderzoek (Rivoi.
de landbouwhogeschool in Wagenin-
gen en het laboratorium voor marïcul
tuur van de rijksuniversiteit in Gent
„Het is een wederzijds belang," vertelt
ir A L. Korteweg. de voorzitter van de
projectgroep "Rijkswaterstaat is op
zoek naar zinvolle bestemmingen voor
de havens en werkterreinen en de
directie visserijen acht ze geschikt om
kweek- en teeltmethoden die in Neder
land nog niet worden toegepast., uit te
proberen
Vooral op het gebied van de schelpdie
rencultuur heeft Nederland lange tijd
een voorsprong gehad vergeleken bij
andere landen. Mede als gevolg van de
Deltawerken, waarvan werd veronder
steld dat die het einde zouden beteke
nen van de mossel- en oestercultuur in
Zuidwest-Nederland, is evenwel een
achterstand ontstaan. Overigens leve
ren diezelfde Deltawerken op dit mo
ment extra impulsen op voor vernieu
wingen en uitbreidingen. De aandacht
van de Marios-projectgroep beperkt
•zich tot de monding van de Ooster
schelde Onder meer omdat daar spra-
i ke is van een bruikbaar getijverschil.
een voldoende constante waterkwali-
telt. kunstmatige reservoirs en een
verscheidenheid aan platen, geulen en
glooiingen. Bovendien bestaat de mo
gelijkheid bij de afbouw van de storm
vloedkering werk met werk te maken
zodat havens en werkeilanden eventu
eel al gedeeltelijk voor hun nieuwe
bestemming geschikt kunnen worden
gemaakt
Evenwicht
De projectgroep houdt er rekening
mee dat bij de oestercultuur in de kom
van de Oosterschelde waarschijnlijk
een veel geringer areaal kweekperce-
len beschikbaar zal komen dan vroe
ger. Voor een vaste, geregelde produk-
tie van oesters is een evenwichtige
jaarklas-opbouw (de oester is pas na
vijf jaar consumptierijp) een eerste
vereiste. De vroeger in de broedfase
voorkomende sterftepercentages moe
ten dan ook ongeveer gehalveerd wor
den, al is het alleen maar om de
verminderde beschikbare ruimte te
compenseren.
„Dat betekent." aldus drs. R. Dijkema.
een van de vertegenwoordigers van het
Rivo in Marios, "dat j^ risico's moet
WPN hield
jaarvergadering
KAPELLE De algemene leden
vergadering van de WPN (Warm-
bloedpaarden Stamboek Neder
land) afdeling Zeeland, dinsdag
avond in De Vroone te Kapelle,
droeg een sterk huishoudelijk ka
rakter. Er moesten vertegenwoor
digers voor de verschillende afde
lingsinstanties worden gekozen.
Als lid van het afdelingsbestuur
werd P. J Nieuwenhuyzen met
overgrote meerderheid herkozen.
P J Riemens werd herbenoemd in
de stamboekopnamecommissie en
P J van Rijswijk keerde terug als
lid van de hengstenkeuringscom-
missie Als hoofdbestuurslid van
het WPN werd de heer J. Goedege-
bure gekozen. Hij vertegenwoor
digt nu als eenling de Zeeuwse
WPN. die voorheen altijd twee af
gevaardigden in het hoofdbestuur
had. Namens het hoofdbestuur
werd de tarievenlijst 1983 toege
licht Deze lyst toonde enkele kos
tenstijgingen; zo gaat de opname
van merries van 35 naar 40 gulden.
De Zeeuwse WPN-ers houden za
terdag 19 maart de praktukdagen,
in Westkapelle in manege De
Zandkooi om 10 uur en in manege
Riemens m Nieuwvïipt om 15 uur
De afdeling zal dan ook deelnemen
aan de ZLM-manifestatie op 25
juni. Getoond worden dan tuig-
paarden en hoog gekwalificeerde
merries met, veulen. De centrale
keuring is vastgesteld op 2 juli op
het terrein van manege De Een
dracht in Serooskerke Voor 26
apnl staat een stamboekkeuring
op het programma en 3 mei wor
den eveneens keuringen gehou
den. Ook zullen er weer IBOP-
proeven worden gehouden in de
maand november maar de juiste
data is nog niet bekend. Er waren
leden naar de vergadering in
Kapelle gekomen, die werd beslo
ten met een drukgebruikte rond
vraag
zien uit te bannen. Risico's als schade
door storm, jjs, zeesla. krabben en
zeesterren Dat kan in zo n opkweek-
centrum Daar heb je de mogelijkheid
het kwetsbare oesterbroed in een be
schermde omgeving te laten opgroeien
tot verzaalbare oesters die wat beter
tegen een stootje kunnen." Een oeste
ropkweekcentrum kan niet alleen eeh
functie hebben voor een vernieuwde
cultuur in de Oosterschelde, maar te
denken valt ook aan de export van
zaaioesters.
Vanuit het oesterbedrijfsleven, dat uit
eindelijk de kosten voor zijn rekening
zal moeten nemen, worden de verrich
tingen van de projectgroep met belang
stelling gevolgd. Maar daverend groot
is het enthousiasme niet. Korteweg en
Dijkema hebben de indruk dat de
oesterkwekers en -handelaars over het
algemeen niet zitten te wachten op
dergelijke vernieuwingen. Ze willen de
oestercultuur ambachtelijk houden
De teelt van zalm en zalmforel (regen
boogforel die mede als gevolg van
speciaal voedsel een andere kleur en
smaak krijgt) is inmiddels niet nieuw
meer Op verscheidene plaatsen m
Zuidwest-Nederland en ook al in de
monding van de Oosterschelde wordt
deze vorm van maricultuur al uitgeoe
fend.
De Marios-projectgroep heeft ook aan
dacht voor de opkweek van jonge
kreeftjes om die vervolgens in de Oos
terschelde en eventueel in het Greve-
llngenmeer uit te zetten. Verder buigen
de onderzoekers zich over de toekom
stige bestemming van de mattenfa-
briek op het werkeiland Neeltje Jans.
Die zien ze als een 'veelbelovende
faciliteit voor maricultures'.
De fabriek is daarom zo geschikt om
dat hij een forse kelder heeft (48 bij 100
nu met een vloer even boven het
hoogwaterniveau, voorzien is van een
kade en omvangrijke nevenruimten
en tenslotte omdat er gaas en doek
verwerkende machines in staan.Er
zijn al verscheidene gebruiksmoge
lijkheden voor bedacht: een proefsta
tion voor maricultures en een kunst
matige mosselverwaterplaats.
'ADVERTENTIE)
Rentetarieven per 15-2-1983
Spaarrekening
Minimumsaldo f100,-
it
Vin opneembaar f 5.000 -
Renterekening
Minimumsaldo f 500,-
Vni ooneembaaii 000.-
Geldmarktrekening
Minimumsaldo f 2.500.-
Vr ii opneembaar f 2 000 -
Toprenterekening
Minimumsaldo f 2.500,-
5-m
Vni opneembaar f 3 003-
per maand Overoedra-
gen boVen f 5 000,- en bin
nen de opzegtermijn van
l maand, wordt V*% van
het opgenomen bedrag
aan u berekend
per maand. Over bedra
gen boven de f 1.000,- en
binnen de opzegtermiiri
1 maand, wordt Vi%
van het opgenomen
bedrag aan u berekend
per ma3.nd. Over bedra
gen boven de i 2 000,- en
binnen de opzegtermijn
van 3 maanden, wordt
1% van het opgenomen
bedrag aan u berekend.
Renie afhankelijk van de
ontwikkeling op de geld
markt
pef maand Over oedra-
gen boven de f 3 000.-en
binnen de opzegtermijn
van 6 maanden, wordt
11ï% van het opgenomen j
bedrag aan u berekend, i
Spaardeposito's
Minimumsaldo f5000,-
5'^ y^A
looptijd
Renteverrekenïng
op jaar basis
op maand basis
1 jaar vast
5,25%
-
2 jaar vast
5,75%
5,60%
3 jaar vast
6,00%
5,84%
4 jaar vast
6,75%
6.55%
5 jaar vast
7,25%
7,02%
6 jaar vast
7,25%
7,02%
Geslaagd
OVEZANDE - Marian Wostmann voor
heen te Ovezande is aan de rijksuniver
siteit van Leiden met lof geslaagd voor
het doctoraal examen sociale psycholo-
I gie.
De tarieven van Kascertificaten, Spaarcertificaten, Premiecertificaten
en Kapitaalcertificaten worden u op aanvraag gaarne verstrekt.
Bij alle kantoren van Slavenburg's Bank liggen folders over
alle spaarvormen alsmede de algemene spaarvoorwaarden.
Hulst, Houtmarkt 6.01140-13456
Middelburg, Londensekaai 27,01180-29951/2
Sas van Gent, Keizer Karelplein 8,01158-3415
Sluis, Lange Wolstraat 10,01178-1740
Terneuzen, Kersstraat 13,01150-95851
Hooldkanloor Coolsingel 63. Postbusl045 3Ó00BA Hotlerdam Teleloon 010-694400.
Marcel Wanrooy: Mannen onder
drukken zichzelf en elkaar'
Een 'mannenweekend' in de groene beslotenheid van hel Van Eeghcn-
huis in Aardenburg. Een experiment? Het behoort in elk geval tot de
eerste levenstekens uit de schemerige hoek van de 'mannenemancipalie' in
Zeeland.
Al gebruikt Marcel Wanrooy, vormingswerker in Aardenburg, er liever
andere woorden voor. 'Mannenbeweging' of 'mannenbevrijding'. „Emanci
patie is vaak zo negatief beladen", zegt hij. „Het wordt te pas en te onpas
gebruikt. En trouwens, ik geloof niet dat het woord erg toepasselijk is." De
cursusleider van het Aardenburgse vormingscentrum legt uit dat er een
wezenlijk verschil bestaat tussen vrouwenemancipatie en vooruit
'mannenbevrijding'.
„Vrouwen kunnen zich heel duide
lijk afzetten tegen mannelijke struc
turen, tegen de mannenoverheer-
sing in de maatschappij. Maar bij
mannen ligt dat fundamenteel an
ders. Die hebben geen overheersing
van buitenaf, die moeten onder zich
zelf vandaan komen'.
Mannen onderdrukken zichzelf en
elkaar, dat is de kernachtige bood
schap. „Als ik mannen uit het be
drijfsleven en de overheid bekijk die
hier komen", zegt Marcel, „dan
merk je heel gauw dat ze niet ge
wend zijn hun zwakke kanten te
laten zien. En als dat dan gebeurt,
worden ze er meteen op gepakt door
anderen Uit een soort eompetitie-
dwang Er ontstaat een vervelend
mechanisme, óok bij mannen die er
zelf duidelijk de dupe van worden."
Mannen onderdrukken elkaar en
zichzelfvooral in de wat 'zachtere'
eigenschappen, die in de glitterende
reclamewereld van leidende man
nen en volgzame vrouwen niet be
paald als gangbaar-mannelijk te
boek staan. En dan heeft Marcel het
niet eens over de boterzachte knuf
felcultuur die her en der in de scha
duw van de 'mannenbevrijding' is
opgebloeid. Hij doelt op hele een
voudige, herkenbare dingen. „Als je
ziet hoe houterig mannen met hun
kinderen omgaan", haalt hij aan. En
nog wat van die eigenschappen die
steevast als typisch vrouwelijk wor
den gezien, maar daarom nog niet
tot het vrouwen-monopolie gere
kend zouden mogen worden: spon
taniteit, creativiteit in gedrag en
denken. een zekere niet-
beredeneeraheid. oog voor het klei
ne. gevoelsmatig reageren op aller
hande zaken, zónder meteen een
competitie te willen beginnen, en
dat soort dingen. „Ach, zeker, man
nen hebben die emoties óók", zegt
Marcel nadrukkelijk. „Maar als
vrouwen er ruimte aan geven wordt
dat geaccepteerd. Bij mannen niet,
of veel minder. Dat hangt een beetje
af van de omgangsvormen in het
milieu."
Een mannenweekend. Volgens de
folder van het Van Eeghenhuis
is de samenkomst bestemd voor
'alle mannen die met gevoelens van
onvrede zitten over hun positie als
man, in werkverband of binnen
relaties met bijvoorbeeld vrouw of
partner'.
En verder: „Voor degenen die zich
niet meer thuis voelen in de rol van
de zakelijke, afstandelijke, 'verstar
de' man...". Marcel Wanrooy is er
van overtuigd dat veel mannen met
dergelijke problemen te kampen
hebben.
„Dat is aan de ene kant een gevolg
van de vrouwenemancipatie", schil
dert hij. „Vrouwen gmgen over de
verhoudingen nadenken en probeer
den er verschuivingen in aan te
brengen. Dal vraagt een nieuw even
wicht. een nieuwe balans Vrouwen
oefenen echt wel een bepaalde druk
uit, en ik kan me goed voorstellen
dat dit voor veel mannen best een
bedreiging is. Dat leidt tot onvrede,
en onzekerheid. Er wordt een veran
dering van het 'mannelijk' gedrag
gevraagd. Maar hoe ver moet dat
gaan? Het zoeken naar die nieuwe
balans kost veel tijd. En mannen
zijn daar best eenzaam in."
Maar ook zonder die 'verplichte oe
feningen' voor mannen in realties
met geëmancipeerde vrouwen zal
het 'sterke geslacht' wie lacht
daar? baat hebben bij die verlos
sing uit het kille macho-jasje.
Daarvan is Marcel overtuigd. „Het
zal een verrijking zijn om los te
komen uit dat harnas van verstan
delijkheid. Het is belangrijk, denk
ik. dat mannen kennismaken met de
meer gevoelsmatige kant van hun
persoonlijkheid. Want al die mascu
liene patronen maken deel uit van je
karakter. Ze zijn verinnerlijkt en
daar moet je van loskomen." „Ik
denk dat iedereen met die beweging
aan de gang zou moeten.'
Er bestaan geen recepten voor. „Ie
dereen moet zijn eigen weg volgen
Er zijn twee belangrijke vragen.
Hoever ben je al?, en hoever wil je er
mee gaan?,,
Het mannenweekend geeft de deel
nemers tussen de tien en vijftien,
schat Marcel de gelegenheid hier
over van gedachten te wisselen. Het
programma bestaat uit gesprekken,
afgewisseld met spel en oefeningen,
en ontspanning. Het weekeinde be
gint vrijdag 17 juni om 19.30 uur 's
avonds. Het slot is voorzien op zon
dag 19 juni: vaderdag.
Marcel geeft een volmondig 'ja'
op de vraag of mannen 'in het
verdomhoekje' zitten. „Het hebben
van werk wordt in de vrouwenbe
weging gezien als een duideli.ik
aspect van zelfvervulling. Terwijl
een baan daar meestal absoluut
geen mogelijkheden voor geeft. In
tegendeel. In de werksfeer kunnen
mannen meestal alleen praten over
de snelheid van hun auto's en over
vrouwen. Dat is voor mij duidelijk
een punt van kritiek op de vrou
wenbeweging. Daarin wordt werk
als het hoogst denkbare gezien.
Nou, als je over hogere waarden
praat doel ik éérder op de omgang
met kinderen, spontaniteit, creati
viteit, en de beleving van je gevoe
lens dat op het deelnemen aan het
produktieproces."
Belangstellenden voor het 'mannen
weekend' van 17 tot en met 19 juni
kunnen zich opgeven bij het Van
Eeghenhuis in Aardenburg.
John Verhoeven
Vertegenwoordigers van de organiserende verenigingen met uitzondering van de Modelbootveremging Terneuzen met
enkele voorbeelden van modellen die zaterdag en zondag zijn te zien tijdens de presentatie van modëlbouwobjecten in
Vlissingen
VLISSINGEN - Het Vlissingse recrea
tiegebied Westduin is zaterdag en zon
dag het toneel van een voor Zeeland
unieke en naar dc organisatoren hopen
grootse, presentatie van modelbouw
objecten. In hei restaurant van Skan-
dia Sauna en in de bovenzalen stellen
leden van vier verenigingen hun mo
dellen. uiteenlopend van zweefvlieg
tuigen tot complete spoorbanen, ten
toon. Als de weersomstandigheden het
toelaten zullen verschillende demon
straties worden gegeven op het par
keerterrein en in het omringende wa
ter. Dc tentoonstelling is zowel zater
dag als zondag geopend van 10.00 uur
tot 17.00 uur.
De manifestatie is georganiseerd door
de verschillende verenigingen, op ini
tiatief van de Modelvliegtuig Club Wal
cheren. De andere deelnemende vereni
gingen zijn de Walcherse Model Auto
Club (Wamac), de Modelspoorgroep
Walcheren en de Modelbootveremging
Terneuzen. Bovendien zal de Vliegclub
Midden-Zeeland zijn vertegenwoordigd
met een zweefvliegtuig op ware grootte
Het tentoonstellingsgedeeite speelt
zich af in de benedenzaal van Skandia
Sauna Hier kan het publiek de model-
boten bewonderen. Op de eerste verdie
ping staan in de grote zaal de vliegtui
gen - zowel zweef- als motorvliegtuigen
opgesteld en in de kleine zaal kunnen
de iiefhebbers van de modelspoorweg
hun hart ophalen Als het weer mee
werkt. dat wil zeggen geen regen of har
de wind. worden op het parkeerterrein
bij het restaurant demonstraties gege
ven met de modelrace-auto's met ver
brandingsmotoren. Bij slecht weer
wijkt men uit naar binnen, waar moge
lijkheden zijn om met auto's te rijden
die door electromotoren worden voort
bewogen. Ook de vliegers zijn afhanke
lijk van het weer Als dat goed is zal
zaterdag en zondag worden gevlogen
met zweefvliegtuigen. „Motorvliegtui
gen zijn een beetje gevaarlijk m een ge
bied met zoveel huizen", aldus de verte
genwoordigers van de modelvliegtuig
club.
Zaterdag is er bovendien nog een de
monstratie met een helicoptermodcl.
dat wordt gevlogen door Nederlands
derde man op dit gebied. Kees van
Planken uit Hoek. De heli zal die dag
tweemaal tien minuten de lucht in
gaan. Hoe laat dat zal gebeuren hangt
volgens de organisatoren, evenals bij
de andere demonstraties af van de pu
blieke belangstelling.
In de vijver bij het restaurant zal de
Modelbootveremging Terneuzen de ca
paciteiten van haar schepen laten zien.
De vereniging komt met ongeveer 25
modellen naar Vlissingen. waarvan het
merendeel radiografisch bestuurbaar.
De vertegenwoordigers van de organi
serende verenigingen zijn erg blij met
de deelname van de Terneuzense ver
eniging „We hadden eerst de Model-
bootclub Walcheren uitgenodigd, maar
die hadden met zoveel interesse, omdat
zij over een tijdje zelf een grote show
hebben Nu Terneuzen meedoet, kun
nen we toch alles laten zien wat de be
wegende modellen te bieden hebben".
In de kleine zaal op de bovenverdieping
stelt de Modelspoorgroep Walcheren de
werkstukken op. Dit gebeurt volgens
een systeem dat in Nederland nog maar
enkele jaren wordt toegepast. De leden
hebben elk hun eigen tafel of tafels die.
doordat alles is uitgevoerd in stan-
daardmaten. aan elkaar gekoppeld
kunnen worden. Hiermee bereikt, men
dat trajecten kunnen worden uitgezet
die in een woning onmogelijk zouden
zijn. De treinen waarmee gereden wordt
zijn zogenaamde N-modellen emaakt in
schaal 1.160.
Vrouwenbond
FNV houdt
themadag
gezondheidszorg
GOES - De Vrouwenbond FNV
Zeeland houdt dinsdag 15 maart
een regionale discussiebijeen
komst over het thema-asfieproject
'Vrouw en gezondheidszorg' in de
Prins van Oranje in Goes. Het pro
ject van dit jaar is gekozen omdat
vrouwen naar verhouding meer
zijn betrokken bij de gezondheids
zorg, niet alleen als patient of ge-
bruikster, maar ook als moeder en
verzorgster of als beroepsmatig ol
vrijwillig helpster.
Op de bijeenkomst wordt een map
je 'Vrouwen over de gezondheids
zorg' uitgereikt, met een reportage
van de discussies in de afdelingen
over problemen en wensen op dit
gebied. Er wordt een büksemon-
derzoek uitgevoerd naar het ge
bruik van kalmerende middelen en
het eventueel ondergaan hebben
van een baarmoeder-operatie.
Voorts wordt er uitgebreid gedis
cussieerd over het regeringsbeleid
ten aanzien van de gezondheids
zorg. de eigen bijdrage voor medi
cijnen en het invoeren van een be
perkte volksverzekering.
Verder wordt er aandacht besleed
aan de volgende thema's Rechten
van de patient; zo slank zijn als je
dochter; tussen de eerste en de
laatste menstruatie; alternatieve
geneeswijzen; het onderscheid tus
sen ziekenfonds- en particuliere pa-
tienten. Verder zijn er culturele bij
dragen als liedjes, toneelstukjes en
gedichten De bijeenkomst begint
om 10 00 uur. De discussie wordt
gehouden tussen 14.00 en 16.00 uur.