PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Verrassende zege van
Westduitse CDU-CSU
Nijpels: CDA riskeert
breuk met demonstratie
Oppositie behaalt overwinning in
Franse gemeenteraadsverkiezingen
kleintjes
FORS VERLIES SPD, GROENEN IN PARLEMENT
Paus predikt dialoog
partijen El Salvador
WD SIGNALEERT 'ZWABBEREND BELEID'
Helmut Kohl
als winnaar
Vegin: gas
kan 5 cent
goedkoper
Weinig verandering
Wolkenvelden en droog weer. Middag-
temperatuur rond 9 graden. Matige
tot krachtige westenwind, in het Wad
dengebied af en toe hard.
226e jaargang no. 55
Maandag 7 maart 1983
m
kunt u tclcfoi
Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - Minister Brinkman (welzijn, volksgezondheid en cultuur) zal de
monumentenzorg ontzien bij verdere bezuinigingen op zijn begroting. Hij zei dit
zaterdag in Amsterdam, waar de vereniging „De Hollandse Molen" haar zestigja
rig bestaan vierde.
Op het onderhoud van monumenten als molens, kastelen, kerken en woonhuizen
kan niet verder worden beknibbeld, zonder toekomstige generaties met hoge
kosten op te zadelen, aldus Brinkman. Meer geld voor monumentenzorg kan hij
met in het vooruitzicht stellen, wel een versnelling van de procedures voor het
toekennen van subsidies. Ook dat kan volgens hem het particulier initiatief bevor
deren.
Voor de TROS-radio kondigde Brinkman zaterdag aan, dat hij de vrijwilligersor
ganisaties in het welzijnswerk dit jaar met één of twee miljoen gulden wil steunen
Dat past in het kabinetsbeleid om het particulier initiatief taken van de overheid
te laten overnemen. In dit verband verklaarde hij ook zijn voornemens om mensen
voortaan meer te laten betalen voor bibliotheken, gezinsverzorging, musea en
concerten.
(Van onze correspondent
BONN - De Westduitse bondskanselier Helmut Kohl heeft een sensationele verkiezingsoverwin
ning geboekt. Zijn partij, de CDU-CSU, behaalde net niet de absolute meerderheid. Maar met circa
49 procent is de Union verreweg de grootste fractie in de komende Bondsdag. Ook de liberale
coalitiepartner FDP kan tevreden zijn. De FDP verloor weliswaar ten opzichte van 1980 fors, maar
kreeg toch zeven procent en haalde daarmee ruimschoots de kiesdrempel. Dit houdt in dat de
huidige regering van CDU-CSU en FDP, die na de val van het kabinet-Schmidt in oktober vorig
jaar werd gevormd, blijft bestaan.
De SDP-oppositie verloor ten opzichte
van de verkiezingen van 1980 meer dan
4 procent en kwam maar net boven de
38. Voor het eerst sinds vele jaren is in
het Westduitse parlement een vierde
politieke partij vertegenwoordigd: de
Groenen. Zij krijgen meer dan 5 procent
en zullen ongeveer 27 zetels innemen.
Om kwart over zeven zondagavond
werd regeringschef Kohl, met luid „Hel
mut, Helmut, Helmut"-geroep, in het
CDU-hoofdkwartier in Bonn begroet.
Het Konrad-Adenauerhuis gonsde van
vreugde. Later werd een fakkeloptocht
georganiseerd. De CDU-CSU heeft het
op één na beste resultaat uit de geschie
denis van de Bondsrepubliek bereikt.
Coalitie blijft
nieuwe vismijn
De gemeente Vlissingen en de NV Ha
ven van Vlissingen hebben overeen
stemming bereikt over de aankoop
van een terrein voor de bouw van een
nieuwe vismijn. De nieuwe accommo
datie, royaal van opzet en met moge
lijkheid tot uitbreiding, komt tussen
de eerste en de tweede binnenhaven te
liggen. Vissers en handelaren hebben
positief gereageerd op het plan. Daar
mee zal op vrij korte termijn een einde
komen aan chaotische taferelen zoals
die zich afgelopen week door nijpend
ruimtegebrek voordeden in de huidige
afslagruimte.
verkiezingen
De Labour-partij heeft op overtuigen
de wyze de Australische verkiezingen
gewonnen. Bob Hawke, leider van de
socialistische party, wil vooral de eco
nomische problemen in zyn land aan
pakken: tien procent van de actieve
bevolking is werkloos. Eén van de
maatregelen die overwogen wordt is
een devaluatie van de Australische
i eerste reactie zei Helmut Kohl
dat de uitslag heeft aangetoond dat de
politiek van de „coalitie van het mid
den" moet worden voortgezet. Hij
wees erop dat de kiezers kennelijk heel
duidelijk hebben begrepen dat er „in
deze moeilijke tijd offers moeten wor
den gebracht".
SPD-lijsttrekker Hans-Jochen Vo'ge»
gaf in het Erich-Ollenhauerhuis vol
mondig toe dat zijn partij een nederlaag
had geleden. Nu komt het er volgens
hem op aan een constructieve oppositie
te voeren. Het geldt als zeker dat Hans-
Jochen Vogel dinsdag als opvolger van
Herbert Wehner tot voorzitter van de
SPD-ffactie wordt gekozen.
De stemming in de SPD-centrale was
somber. Met lange gezichten voorspel
den vele aanwezigen dat „donkere wol
ken zich boven de Bondsrepubliek zou
den samentrekken". Vooral de arbei
ders zouden de dupe van de toekomsti
ge regeringspolitiek worden. De socia
listen hadden er moeite mee dat de libe
rale FDP. die toch door „verraad" had
gezorgd voor het ten val brengen van
Helmut Schmidt, weer in de Bondsdag
terugkomt.
De liberale FDP vierde leest in een
naast het Thomas-Dehlerhuis opgesla
gen tent. Voorzitter Genscher verzeker
de dat het liberale element in de ko
mende Bondsregering niet tekort zal
komen.
De Groenen hadden zich in de Stad-
thalle van Bad Godesberg verzameld.
Hun partijgebouw in Bonn was te klein.
Secretaris Lucas Beckmann zei dat zijn
partij de uitslag met een „een lachend
en een huilend oog" bekeek. Hij was er
tevreden over dat de Groenen in ieder
geval in de Bondsdag komen, maar aan
de andere kant vond hij het treurig dat
dat ook de FDP weer was gelukt en dat
met name de huidige regering blijft zit
ten.
In de zogenaamde Bonner Runde voor
de televisie, waar de partijvoorzitters
Kohl (CDU), Brandt (SPD), Strauss
(CSU), Genscher (FDP) en voor het
eerst ook Trampert (Groenen) aan mee
deden. zei Helmut Kohl dat het bestrij
den van de werkloosheid de belangrijk
ste binnenlandse opgave van zijn nieu
we regering zal zijn. Ten aanzien van de
veiligheidspolitiek zei Kohl, dat het er
om gaat de „vrede te handhaven met
steeds minder wapens". Hij bekende
zich volmondig tot het zogenaamde
NAVO-dubbelbesluit ter modernise-
BONN—De Westduitse bondskanselier
Helmut Kohl zwaait naar zijn aanhan
gers in het hoofdkwartier van de CDU
in Bonn. nadat zijn grote overwinning
bij de Duitse bondsverkiezing zeker
ring en stationering van middellange-
afstandsraketten in Europa.
Willy Brandt verklaarde dat er geen
schuldige kan worden aangewezen voor
het zeer magere resultaat van zijn par
tij. In dit verband wees hij op de wereld
wijde crisis.
In Munchen verklaarde Franz Josef
Strauss dat het goede resultaat van de
Union in belangrijke mate te danken is
aan het feit dat zijn CSU het in Beieren
met ruim 60 procent zo „fantastisch"
heeft gedaan.
Reacties
De Amerikaanse president Ronald
Reagan feliciteerde bondskanselier
Kohl in een telefoongesprek met zijn
verkiezingsoverwinning. Volgens de
CDU, die dit zondagavond bekend
maakte, duurde het gesprek acht mi
nuten. Het Sowjet-persbureau Tass
meldde zondagavond laat dat de „con
servatieve partijen" vogens officiële
mededeling winnaar zijn van de West
duitse verkiezingen.
De regeringspartijen CDA en WD zijn
blij met de verkiezingsuitslag in West-
Duitsland. die de huidige coalitie van
CDU-CSU en FDP aan de macht houdt.
De PvdA is teleurgesteld. Volgens de
socialistische leider Den Uyl is de kans
op plaatsing van kruisraketten groter
geworden.
CDA-fractieleider Bert de Vries toonde
zich in een reactie verheugd, dat zijn
Westduitse geestverwanten van CDU
en CSU niet de absolute meerderheid
behaalden. „Ik ben daar niet rouwig
om. Er zou een te sterke neiging zijn
gekomen om naar rechts te schuiven.
De FDP zorgt voor stabiliteit".
Ook VVD-leider Ed Nijpels hecht veel
belang aan de handhaving van de vrije
liberalen in de Bondsdag „voor een
stabiele middenpolitiek in West-Duits-
land". Nijpels acht de verkiezingsuit
slag in het voordeel van de NAVO „om
dat we kunnen rekenen op een conse
quent vredes- en veiligheidsbeleid".
De Paus tijdens zijn bezoek aan El Salvador. Op de achtergrond zijn met
machinegeweren bewapende militairen zichtbaar. Rechts naast de Paus
president Alvaro Magana van El Salvador.
SAN SALVADOR (ANP) - „Het is on
juist te denken, dat men door haat
tot vrede kan komen. Het is drin
gend nodig wantrouwen en agressi
viteit op te geven en de weg van res
pect en eendracht in te slaan". Dat
zei Paus Johannes Paulus H tijdens
een mis voor vrede en verzoening in
het Metro Centro van San Salvador.
Voor honderdduizenden mensen riep
de Paus de strijdende partijen zon
dag in El Salvador op tot onderhan
delingen en een echte dialoog met el
kaar. Hij verklaarde, dat de sociale
leer van de RK Kerk een uitweg uit
de nog niet geheel hopeloze situatie
biedt.
De Paus herdhcht de talloze doden
van de strijd in El Salvador - tussen
30.000 en 50.000 mensen in drie jaar -
en betreurde het, dat zich onder hen
ook priesters en mannelijke en vrou
welijke religieuzen bevinden. In het
bijzonder noemde hij 'de Ijverige en
vereerde herder van San Salvador,
aartsbisschop Oscar Amulfo Rome
ro.
De bewaking van de Paus in El Sal
vador werd fors opgevoerd na be
richten over een 'ontdekt' complot
tegen het leven van de Paus. Het ver
zet - dat van de poging voor een
moordaanslag werd beschuldigd -
heeft inmiddels alle beschuldigin
gen als 'verzinsels' van de hand ge-
De presidentsverkiezingen in El Sal-*
vador, die in maart volgend jaar zou
den worden gehouden, worden ver
vroegd tot december 1983. Dit heeft
een functionaris van het Salvado-
riaanse ministerie van buitenlandse
zaken meegedeeld. Waarschijnlijk
worden dan ook verkiezingen gehou
den voor een wetgevende vergade
ring.
Bij zijn bezoek aan Panama waar
schuwde de Paus Middenameri-
kaanse landarbeiders voor de ver
lokkingen van het geweld, de gewa
pende strijd en de klassenhaat.
De Paus bracht zaterdag een bezoek
aan het land. Hij verklaarde verder
dat een echte christen echtscheiding,
ongehuwd samenwonen, sterilisatie,
anti-conseptie en abortus moet afwij
zen. Ondanks geruchten dat Paus Jo
hannes Paulus II van een bezoek aan
Guatemala zou afzien of zijn reis
schema zou bekorten, is hij zondag
gewoon afgereisd. Vandaag zal hij
president Rios Montt ontmoeten.
Het hoofd van de Amerikaanse dele
gatie bij de Verenigde Naties, Jane
Patrick, heeft zondag gepleit voor
een veelomvattend economisch
hulpplan van de Verenigde Naties
voor Midden-Amerika, naar het voor
beeld van het plan-Marshall voor de
wederopbouw van Europa na de
tweede wereldoorlog-
staatshoofd
Kolonel Desi Bouterse ls op de topcon
ferentie in New Delhi als staatshoofd
van Suriname ontvangen. Voor deze
byeenkomst van niet-gebonden lan
den zyn uiterst strenge veiligheids
maatregelen getroffen. Het afgelopen
weekeinde was de Palam-luchthaven
voor alle vliegverkeer behalve voor re
geringsvliegtuigen gesloten Ook de
route naar het hotel en de onmiddellij
ke nabuheid daarvan is hermetisch af-
gegrendeld.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - Het CDA riskeert een
breuk in de coalitie, als het besluit mee
te doen aan de anti-kernwapendemon
stratie dit najaar in Den Haag. VVD-
leider Nijpels, die dit zondag voor de
AVRO-radio zei, acht deelname van
het CDA aan de demonstratie in strijd
met het regeerakkoord. „Dan ontstaat
een zeer ernstige situatie", dreigde hij
zijn coalitiepartner.
CDA-partijvoorzitter Bukman zei dat
zijn partij zeker niet aan de demonstra
tie zal deelnemen als daardoor de wa-
penbeheersingsbesprekingen in Gene
ve worden geschaad Hij weersprak dat
het CDA met zijn standpunt zou zijn
opgeschoven in de richting van de vre
desbeweging. Overigens zal het CDA-
bestuur pas volgende week maandag
over deelname beslissen. Minister-pre
sident Lubbers waarschuwde vrijdag
Zimbabweaanse veiligheidstroepen
hebben het huis van oppositieleider
Joshua Nkomo in Bulawayo urenlang
doorzocht. De ZAPU-leider, wiens ver-
biyfplaats niet bekend is, is volgens
partyleden om 'gezondheidsredenen'
ondergedoken by familieleden. By de
razzia zyn een ZAPU-parlementslld en
enkele partygenoten gearresteerd
Volgens ooggetuigen zyn ook talrijke
mannelyke Inwoners vanaf twaalf jaar
op vrachtwagens weggebracht.
Nieuws uit Zeeland: 2 en 5.
Binnen- en buitenland: 3.
Radio en televisie: 7.
Sport: 9,10,11,12,13 en 14.
Van onze correspondent)
PARIJS - In de eerste ronde van de
Franse gemeenteraadsverkiezingen
heeft de oppositie zondag meer dan
eenenvijftig procent van de stemmen
gekregen. Socialisten en communisten
hebben hun nederlaag moeten erken
nen, maar hopen op de tweede ronde
aanstaande zondag als opnieuw zal
worden gestemd over twijfelgevallen.
De opkomst afgelopen zondag bedroeg
echter het recordgetal van 79 procent
van de 37 miljoen kiesgerechtigden.
Dat wil zeggen dat er niet veel 'reser
ves' meer zijn waarop in beide kampen
nog kan worden gerekend.
De meest spectaculaire winst boeku- oc
oppositie in Parijs die - daar in een
meerderheid - wordt geleid door oud
premier, gaullistenleider en burge
meester Chacques Chirac. Zoals het er
nu uit ziet zal burgemeester Chirac aan
staande zondag alle arrondissementen
van de hoofdstad door aanhangers uit
eigen knng bezet weten. En hij slaagde
erin zowel de voorzitter van de socialis
tische partij Lionel Jospin als de officie-
Ie tegenkandidaat van de socialistische
partij Paul Quiles in het stof te doen
bijten: De eerste als kandidaat voor het
burgemeesterschap van een 'sterk so
cialistisch' arrondissement, de tweede
als de officiële tegenkandidaat van Chi
rac zelf.
De aandacht ging vooral uit naar ste
den met meer dan 35.000 inwoners en
daar verloren de regeringspartijen al
in de eerste ronde opvallenderwijs het
bolwerk van het socialistisch regio
naal bestuur Grenoble en het socialis
tisch bestuurde Brest. Ook verloren de
regeringspartijen het 'linkse'Avignon,
dreigen de communisten Nimes kwijt
te raken en de socialisten Monlpcllier.
Zoals verwacht is de teruggang van de
communisten in het totaal aantal stem
men groter dan dat der socialisten. An
ders dan de socialistische partijleider
Jospin op de avond van de uitslag van
de eerste ronde stelde, is de winst van
de huidige oppositie nu groter dan toen
in 1977 de toenmalige socialistisch-
communistische oppositie grote winst
in de gemeenteraadsverkiezingen
maakte. Indertijd werd de uitslag van
1977 gekenmerkt als 'de doodsklok over
het bewind van de toenmalige presi
dent Giscard d'Estaing"
Aanslaande zondag is de definitieve
uilslag - na de tweede ronde - bekend.
Waar in '77 de oppositiepartijen 61 ste
den in de wacht sleepten, ziet het er
naar uit dat de nieuwe - rechtse- oppo
sitie er ditmaal nog meer zal verove
ren. De consequenties voor de samen
stelling van de huidige regering-Mau-
roy zijn daarmee aan de orde.
al, dat het CDA aan zijn geloofwaardig
heid moet denken.
IKV-secretaris Mient Jan Faber zei za
terdag in het radio-programma In de
Rooie Haan (VARA), dat deelname van
het CDA aan de demonstratie wel de
gelijk een politieke standpuntver
schuiving inhoudt. „En dat hoort het
CDA te weten. Als het CDA meeloopt,
is het uitgesloten dat de kruisraketten
hier komen. Anders breekt de hel los",
aldus Faber.
De secretaris van het IKV wees erop dat
de hoofdleuze van de komende demon
stratie („Geen nieuwe kernwapens in
Europa, niet in Nederland, noch in enig
ander land") precies dezelfde is als in
november 1981. toen het CDA niet aan
de massale vredesmars in Amsterdam
deelnam. Dat er nu toch met twee CDA-
vertegenwoordigers voorlopige over
eenstemming is bereikt, is volgens Fa
ber „een aardige politieke zet geweest
van onze kant om het CDA over een
streep te trekken, waartoe het mis
schien helemaal niet bereid is. Maar la
ten we het maar rustig proberen".
Op een partijbijeenkomst in Assen be
schuldigde Nijpels het CDA zaterdag
avond van een „zwabberend beleid" op
het gebied van vrede en veiligheid.
Daarbij doelde hij niet alleen op de pe
rikelen rond de demonstratie, maar
ook op het verdeelde stemgedrag van
de CDA-fractie over een VN-resolutie
die om bevriezing van alle kernwa
pens vroeg en op een interne notitie
van de CDA-fractiespecialisten Frin-
king en De Boer, waarin deze rekening
hielden met een afwijzing van de
kruisraketten, ook als Genève niets
zou opleveren.
''■ë&tQs' T rertrouwen in een regering,
1 V die meer ruimte wil geven
aan het spel der vrije krach-
H ten in de vastgelopen econo-
i" - mie en die als loyaal partner
van het Atlantisch bondgenootschap
niet zal aarzelen nieuwe atoomraketten
op haar grondgebied te plaatsen, is de
belangrijkste beweegreden geweest
van miljoenen Westduitsers om giste
ren hun stem te geven aan de CDU-CSU
van de huidige bondskanselier Helmut
Kohl. De grote verkiezingsoverwinning
van de Westduitse christen-democra
ten wijst er op, dat de Duitsers voorlo
pig genoeg hebben van de sociaal-de
mocraten, die één van hun grootste ne
derlagen leden. De CDU-CSU behaalde
weliswaar geen absolute meerderheid,
maar met de zeven procent stemmen
van de liberale FDP kan de sinds 1 ok
tober optredende CDU-CSU-FDP-com-
binatie worden voortgezet. De coalitie
van het midden, zoals bondskanselier
Kohl de samenwerking tussen christen
democraten en liberalen zo graag
noemt, kan alleen in moeilijkheden ko
men als de leider van de Beierse CSU,
Franz-Josef Strauss, naar Bonn wil te
rugkeren; dit keer om de portefeuille
van minister van buitenlandse zaken -
nu in handen van de liberale voorman
Genscher - op te eisen. Het is echter
nauwelijks aan te nemen, dat de prille
liefde tussen CDU-CSU en de FDP -
van 1969 tot september 1982 vormden
de liberalen een hechte coalitie met de
socialisten - zou stuklopen op de be
noeming van één man, al gaat het dan
ook om niemand minder dan Franz Jo
sef Strauss. Het duo Kohl-Genscher zal.
ongetwijfeld tot grote tevredenheid van
de Amerikaanse president Reagan, op
de sinds 1 oktober ingeslagen weg
voortgaan. Reagan heeft met instem
ming de verkiezingsuitspraken van
Kohl gevolgd, die bij herhaling heeft ge
zegd dat het Duitse belang onlosmake
lijk is verbonden met de VS. De socia
list Vogel heeft zich wat dat betreft héél
wat gereserveerder opgesteld. De kie
zers in West-Duitsland hebben gisteren
uitgemaakt aan wiens uitspraken zij
het meeste hechten.
Bijna even opmerkelijk als de grote
verkiezingsoverwinning van de
christen-democraten is de 'terugkeer'
van de liberalen. Met 7 procent van de
stemmen, moesten ze weliswaar drie en
een halve procent inleveren, maar de
vrees, dat ze evenals bij de deelstaat
verkiezingen in Hessen. Beieren en
Hamburg onder de kiesdrempel van vijf
procent zouden blijven, is niet terecht
geweest. Misschien een nog groter feno
meen is de intrede in de Bondsdag van
bijna dertig 'Groenen'. Deze partij, die
vooral onder de jongeren een grote aan
hang heeft en die mordicus tegen kern
wapens en kernenergie is, kan voor heel
wat vuurwerk in de Bondsdag zorgen.
Somber zijn de tijden voor de sociaal
democraten. De SPD dacht in Hans-Jo
chen Vogel een waardig opvolger te
hebben gevonden voor ex-bondskanse
lier Helmut Schmidt. Niemand zal be
weren, dat Vogel een slechte campagne
heeft gevoerd. Deze voormalige advo
caat, uit de 'tweede rijen' van de SPD
gerekruteerd, heeft de afgelopen maan
den voortreffelijk werk gedaan voor zijn
partij door de linker-en rechtervleugel
dichter bij elkaar te brengen dan
Schmidt ooit voor mogelijk heeft ge
houden. Als lijsttrekker bleek hij vol
doende diepgang te hebben om de kie
zers aan te spreken. Vogel kan het ook
niet helpen, dat het politieke klimaat in
West-Duitsland zich op dit moment te
gen de sociaal-democraten heeft ge
keerd. Een verlies van bijna vijf procent
liegt er niet om. Met de uitkomst van
deze verkiezingen in de hand kunnen de
Westduitse socialisten een zelfonder
zoek starten. De vredesboodschap,
waarmee de SPD de verkiezingen is in
gegaan, heeft te weinig respons gekre
gen. Kennelijk voelen de Westduitsers
zich meer verwant aan een man als Hel
mut Kohl, die wat minder nadrukkelijk
over het vraagstuk van oorlog en vrede
heeft gesproken, maar die veel meer de
nadruk heeft gelegd op de geestelijke
en morele vernieuwing, die Duitsland
zo nodig heeft. Wat daarmee precies
wordt bedoeld, zal hij de komende jaren
ongetwijfeld duidelijk maken in zijn
handelen. Nu Kohl een echte volmacht
heeft gekregen van het elektoraat, kan
hij zijn taak als bondskanselier pas
goed gaan uitoefenen.
Dim
HILVERSUM (ANP) De Vegin, de
vereniging van gasdistributiebedrij-
ven in Nederland, acht het mogelijk
dat de gasprijs voor huishoudens met
ingang van volgend jaar vier tot vijf
cent per kubieke meter wordt ver
laagd.
De Vegin voelt er niets voor om. zoals
het kabinet wil, de prijs van aardgas
te koppelen aan de prijs van huisbran
dolie. Als dit laatste zou gebeuren zou
dat een verhoging met ongeveer tien
cent per kubieke meter inhouden,
aldus de Vegin-secretaris Groenewc-
gen zaterdag in het Vara-
radioprogramma 'In de Rooie Haan'.
