PAKKENDE CULTUUR
NIEUWE AUSTIN
HEET MAESTRO
niet te versmaden
belastingmuseum is
BELASTE NAAM
DRUKT BEZOEK
toyota camry vult het gat
tussen carina en cressida
visa met
open dak
KINDERDAG 3 MAART 1983
16
PZC/varia
17
seit
Austin Maestro: nieuwe middenklasser van British Leyland met gebruikelijke vorm en moderne techniek
(Door Jan de Vosi
De tijd van de benaming van British Leyland's nieuwste kleine mid
denklasser. met de codenaamLM-10, is voorbij: de hypermoderne Britse
auto van de Austin Rover Group, rolt thans onder de naam Maestro van de
banden in Cowley bij Oxford. De meest optimale technologie is er in gesto
ken. natuurlijk volgens de laatste normen van de aërodynamica, een varia
bele bagageruimte, vijfdeurs met voorwielaandrijving. Voor Nederland is
nog geen prijs bekend, maar deze zal vermoedelijk onder de f 20.000 blijven
voor de goedkoopste uitvoering.
Er zijn zeven modellen met onder an
dere een 1,3 liter motor die in de stan-
daarduitvoenng zit (verbeterde be
staande motor) en een 1,6, gloed
nieuw, die in de MG-uitvoering 110
pk levert.
De 1,3 liter levert 68 pk's. De topsnel
heid varieert al naar gelang van 155
km per uur tot 165 km per uur. Met
een verbruik voor bijvoorbeeld de
meest economische uitvoering, de 1.3
HLE, van 1:20 bij een constante snel
heid van 90 km per uur. De lengte van
deze hatchback is exact 4 meter en
het gewicht ligt om en nabij de 900
kg.
Over technische specificaties gespro
ken: er zijn speciale 155 SR 13 ban
den opgemonteerd die uitblinken
door een kleinere rolweerstand.
ruim
De ruimte in de auto voor de inzit
tenden is opvallend royaal. Voor het
hoofd van de voorinzittenden is alle
ruimte en ondanks een schuinaflo-
pende vijfde deur is er ook voor de
achterpassagiers een comfortabele
zit geconstrueerd.
Voor 1984 staat alweer een ander mo
del op stapel, onder de codenaam
LM-11, eenvier-deurs 'notchback'sa
loon. En dan zal daarmee langzamer
hand het vijfjarenplan van British
Leyland om er weer boven op te ko
men zijn voltooid. Ook hoopt men
dan flink uit de rode cijfers te zijn.
Wat Nederland betreft, denkt men
aan een marktomzet van 4000 stuks.
Er is zoveel mogelijk elektronica ge
bruikt in de nieuwe auto. Een zoetge
vooisde vrouwenstem zegt bijvoor
beeld via een microprocessor dat de
autogordel nog met is gegespt, of dat
de handrem nog niet los is, of dat de
deur niet goed gesloten is. In plaats
van lichtsignalen, nu een menselijke
stem. De ontsteking is natuurlijk
elektronisch, contactpuntloos dus.
De technologie is niet alleen opti
maal gebruikt wat de elektronica be
treft. maar ook voor het materiaal
zijn de laatste technische verbeterin
gen en toepassingen gebruikt.
Geen auto, zo meent men bij British
Leyland. die zoveel aan moderne
technologie ooit heeft meegekregen.
Dat moet ook wel. zegt men daar,
want alleen daardoor kan de wester
se auto-industrie overleven en con
curreren met onder andere de opko
mende Derde-Wereld-industrieen.
autovaria
Citroen zal een Visa met open kap
tdécapotablei op de markt gaan
brengen. Het model is afgeleid van de
Visa Super E mei de 1.1-litermotor
van 50 pk. De kap heeft een flexibele
achterruit en kan zowel gedeeltelijk
als geheel worden geopend. De ach
terbak kan alleen ontgrendeld wor
den vanuit de kofferruimte, als bevei
liging tegen diefstal bij open parke
ren.
Visa Dêcapotable
De Toyota Camry is weer eens een geheel nieuw ont
worpen auto, zowel wat de carrosserie als de motor
betreft. De 1,8 liter 4-cilinder is een lichtgewicht motor
geworden, waarbij onder andere krukas en nokkenas
hol zijn om gewicht te besparen. Zelfs op de radiateur is
'bezuinigd' door niet meer de honingraatsystemen toe te
passen, maar slechts één rij minimaal kleine pijpjes te
gebruiken, zodat er maar een halve liter koelstof in
hoeft. Tevens heeft de 90 pk-motor die de auto een top
van 175 km per uur kan geven, een nieuw type elektroni
sche ontsteking en een brandstoftoevoerstop bij de car
burateur.
De voonvielaangedreven Camry, met zowel een vier- als
vijfdeurs versie, heeft een handgeschakelde vijfbak of een
automaat met vier overbrengingen vooruit. De vierde is
tevens overdrive en mechanisch gekoppeld, zodat het be
ruchte slipverlies wordt vermeden
De Camry valt tussen de Canna en de Cressida. Hij is een
ruime middenklassser die erg volledig is uitgerust met
een dashboard dat aan de hoogste ergonomische eisen
iafleesbaarheid, bedieningsgemak en dergelijke) voldoet.
De prijs voor de vierdeurs is f22.995.
De kleinste Toyota, de Starlet, heeft een aantal wijzigin
gen ondergaan die vooral het uiterlijk hebben gestyleerd.
Het front is strak en robuust met rechthoekige koplam
pen naast de schuin naar voren lopende kunststof grille,
met daaronder een spoiler. Achter is de bumper nieuw en
bij parkeerbotsingen schadevrij. Het instrumentenpa
neel is sterk verbeterd.
De Starlet kent nu twee 1-lt uitvoeringen en drie 1.3 uit
voeringen. De prijslijst begint bij f 12.895. De duurste is de
sportieve 1.3 S If 16.250J.
Vier deursuitvoering van de nieuwe Toyota Camry met aardig technisch detail: De versie met automaat heeft een
mechanisch gekoppelde vierde versnelling.
Is u bij een praatje met buur of kennis achteloos de opmerking laat vallen dat u de krokus
plicht voelde om met een leger naar
Palestina af te reizen teneinde daar
een opstand van de joden te onder
drukken. In die tijden waren er in Ro
me openbare urinors, waar men de uri
ne van bewaarde en verkocht voor het
schoonmaken van leer en wol. Urine
bevat namelijk ammonia. Nu had die
keizer geld nodig om de veldtocht te
kunnen financieren. Dat bracht hem
op het idee een urinebelastmg in te
voeren. Bepaald werd dat per zoveel
vaten urine een zilveren denarius be
lasting moest worden betaald.
Bij terugkeer van de geslaagse veld
tocht moet zoon Titus verbaasd aan
zijn vader Vespasianus hebben ge
vraagd hoe hij toch kans had gezien
om die dure veldtocht te kunnen be
kostigen. Pa moet hem toen hebben
uitgelegd dat dat extraatje door de
Romeinen bijeen gewaterd was.
„Toch wel erg vies", zou die zoon heb
ben geantwoord.
Waarop volgens overlevering Pa Ves
pasianus moet hebben uitgeroepen:
hoezo vies? En daarbij zou hij een
greep hebben gedaan in de zak van zijn
toga, een zilveren denarius tevoor
schijn hebben getoverd en vervolgens
tot zijn zoon hebben gezegd, hem het
muntstuk onder de neus houdend:
ruik jij iets?
Nou, Titus rook niets.
Reden voor pa Vespasianus om min
zaam op te merken: 'Pecunia non olet'.
Ofwel: geld stinkt niet!
Onderdeel uit de uniformcollectie:
douane-uniform uit de Franse Tijd.
nA 1
eenaTx vakantie hebt benut door eens een museum binnen te stappen zult u daar zeker bewondering
^^nee oogsten. Een zinvolle bezigheid, zal men meelevend betogen. Daar steekt een mens nog eens
ïn v«at van op. Maar als u dan uitlegt dat het hier het belastingmuseum in Rotterdam betrof, kunt u
er donder op zeggen, dat er in negen van de tien gevallen wordt gereageerd met 'ajakkes',
^'^getverderrie', of andere woorden van gelijke van walging getuigende strekking. Dat komt door
n ofdat zwaar belaste woord 'belasting'. Dat heeft met een straffe plicht te maken, dus daar laat je je
ïeker niet vrijwillig mee in. Zonde van je vrije tijd. Het is dan ook die belaste klank die ervoor
prgt. dat het daar op Parklaan 14 in Rotterdam geen overlopen boel is. Maar die tijden kunnen
jAnel veranderen.
^Conservator P. Crasbom, hij oogt als
&en goedmoedige dorpspastoor in het
tuiden des lands, verwacht namelijk
dat er met het uitkomen van de film
•Zwarte Ruiter' in dit museum wat
meer leven de brouwerij zal komen.
Dat komt omdat de makers van het
filmscript veel inspiratie hebben opge
daan met het neuzen in het documen-
taüemateriaal van het belastingmu
seum. In het pand aan de deftige Park
laan zijn op de benedenverdieping
zelfs enkele vertrekken ingericht met
albeeldingen en voorwerpen die te ma-
ken hebben met de smokkelarij, het
hoofdthema van 'Zwarte Ruiter'. Die
vor#fdeling mag dan niet zo'n weten-
I. Dfcchappelijk verantwoorde basis heb
ben als de rest van de collectie elders
;leut|n het gebouw, fantasierijke geesten,
romantische naturen en nostalgie-
aanhangers kunnen er rijkelijk aan
^^iun trekken komen. En voor de rest
maakt een rondgang al snel duidelijk
dat de bezoeker in een aantrekkelijk
kijkmuseum vertoeft.
■T En dat is nu het probleem, verzucht de
conservator. „Als de mensen eenmaal
1 nfcinnen zijn stellen ze zelf wel vast wat
y ^oor interessants er allemaal te zien
"pp'ls. Maar krijg ze eerst maar eens over
)U zljdie drempel",
nerf
?lt #n vervolgens haalt hij ter illustratie
rreiijpet verhaal aan van dat gezinnetje dat
tellier ongeluk binnenstapte omdat men
stgef P we6 was naar een geheel ander mu-
r2i#euni. Persoonlijk ingrijpen van de
spjConservator kon de familie ervan weer
houden ijlings het pand weer te verla
ten. Want met belastingen wilde de fa
milie op die vrije dag liever niets te
maken hebben. Maar wat gebeurt er:
het gezelschapje raakt hevig geinte-
resseerd en enkele uren later moet het
"jgezin vriendelijk worden verzocht aan
stalten te maken om te vertrekken,
bmdat het museum zou gaan sluiten.
drempel
,,Het is gewoon die naam, die de men-
'aarf60 afschrikt om binnen te komen",
1 gepegt de conservator. „Vroeger heette
oppjbet nog 'Nederlands belastingmu-
mjpeum', met dat woord ervoor klonk het
Schpos wat soepeler, maar nu is het gelijk,
ileur°em belastingmuseum". Ook de toe-
>ren/(oeging van de naam van oprichter
Erof. dr. Van der Poel heeft de drempel
)t het museum niet doen verlagen.
■M,We hebben nu zo'n tienduizend be-
loekers per jaar, met veel groepen",
zegt de heer Crasbom. „En dat zijn er
veel te weinig. Maar wie hier binnen is
JO] eweest gaat wel enthousiast weg, om-
wfat ze hebben gemerkt dat het geen
^dufle expositie is met aanslagen, aan-
naningen en allerlei andere papie-
Jwalend door de vertrekken van het
nuseum komt de bezoeker er al snel
G ichter dat de hele historie is door-
Irenkt met het onderwerp belastin
gen Daaruit komt ook de voorlichten-
le en educatieve taak van het mu-
eum naar voren. „Zo krijgen de men-
en begrip voor het verschijnsel belas-
gfing betalen", zegt de heer Crasbom.
.Men beseft dat het eigenlijk een logi-
che zaak is dat er belasting wordt be-
aald. Maar of die hoge taneven nu ook
(en logische zaak zijn, weet ik niet", zo
leelt de conservator ongevraagd mee.
■^Dat laat ik liever over aan de volks
vertegenwoordiging".
anjDe belastingheffing in vroeger tijden
ONjwordt onder meer onder de aandacht
?rMvan het publiek gebracht via de veel
uit de bijbel geciteerde uitspraak van
n ^Christus toen hem de cijnspenning
werd getoond: 'geef de keizer wat des
^r&keizers is'.
ïfjbat gegeven heeft veel zeventiende
- eeuwse schilders geïnspireerd, waar
door de spreuk in de samenleving het
„middelpunt voor de plicht tot belas-
'ry'ting betalen is geworden. De cijnspen-
"vjing is, om het verhaal even af te ma-
f /jton, het geldstuk met de beeltenis van
[*2jklzer Tiberius, dat de joden moesten
"^gebruiken bij het opbrengen van de
.i„jschattmE aan de Romeinse overheer-
Ï"K'
"'^urinebelastmg
J En nu we dan toch in het buitenge-
HEI*°°n grijze verleden vertoeven: de Ro-
in inie'nse urinebelasting. is ook zo'n on-
te (derwerP dat het goed doet bij de bezoe-
H(Pers van het museum. Die belasting
ontstond 70 na Christus toen de Ro
meinse keizer Vespasianus zich ver-
douane
Bezoekers van het museum willen ook
graag weten hoe het ook weer zit met
die strijkstok waar zoveel aan zou blij
ven hangen. Die beeldspraak zou zijn
overgehouden aan de strijkstok van
het graanvat. Daar bleef, m de belas
tingsfeer, inderdaad nogal wat aan
hangen, vanwege de graanaccijns.
De uitspraak 'met klinkende munt be
talen' wordt eveneens in het museum
uit de doeken gedaan. Bij het overdra
gen van geld aan de ontvanger moest
de belastingbetaler in vroeger dagen
dat geld eerst over een marmeren
steen laten rollen, zodat de ontvanger
kon horen of het geld wel echt was,
want in vorige eeuwen waren er veel
valse loden munten in het geldverkeer.
Alle soorten geld kom je tegen in het
belastingmuseum: Van Afrikaanse
kralen, vanuit Europa naar Afrika ge
bracht om handel te drijven met de
inheemse bevolking, tot Duits nood
geld en gevangenisgeld in de inrich
ting Veenhuizen.
Verder wordt men geconfronteerd met
een uiteenlopende reeks elementen
die met het belastingwezen te maken
hebben: maten en gewichten, fiscale
zegels, tolheffing waarborgen van gou
den en zilveren werken, de staatslote
rij. waarvan de winst terecht komt in
de schatkist van financiën, stempels,
instrumenten, poselein, meubels, aar
dewerk prenten en schilderijen.
Zo is daar een schilderstukje met Si-
monsdochter Hasselaar, beter bekend
als Kenau. Zij werd vanwege haar
manmoedig gedrag op de muren van
Haarlem beloond met het ontvanger
schap van de turfaccijns in Amemui-
den; de eerste vrouwelijke belasting
ontvanger. Een hoeraatje voor de
emancipatie.
smokkelen
En dan de smokkelafdeling met vele
voorwerpen waarmee de schatkist
werd benadeeld. Door alle tijden is de
dubbele bodem-methode in allerlei va
rianten beproefd. Stiekem tabak, sui
ker, alcohol koffie, boter of hasj weg
stoppen in dubele bodems, daken, sie
raden, gebruiksvoorwerpen. Een op
het oog duur kamerscherm werd ge
bruikt om op Schiphol hasj binnen te
smokkelen, men probeerde het met le
ren ballen uit Pakistan, met sierolifan-
ten uit India, in de hakken van Tibe
taanse laarzen, een tienerketting vol
met de hand geschilderde dikke kra
len, die uit samengeperste hasj bleken
te bestaan, in uitgeholde planken van
simpele fruitkisten, jeneversmokkel in
darmen. Opiumsmokkel kwam al in
het begin van de negentiende eeuw
voor. In een vitrine in het museum ligt
een uitgeholde cent die als doosje werd
gebruikt om opium te verstoppen. In
de collectie ook een namaakbrood ge
vuld met vet. bij het over de grens
brengen in Hulst in 1941 in beslag ge
nomen.
En verder tal van kraaiepoten in aller
lei soorten en maten neusklemmen om
het over de grens te smokkelen vee
koest te houden, foto's van smokkel-
wagens, douane-uniformen. In een zij
vertrek tenslotte een in Noord-Bra
bant ontdekte clandestiene jenever
stokerij.
mensensmokkel
Ook toont het museum het verschijn
sel 'mensensmokkel' met de expositie
van een kist die in 1948 per trein in
Rotterdam aankwam. Omdat er nie
mand voor kwam opdagen en er geen
vrachtbrief bekend was. werd de kist
door de douane geopend. Er bleek een
ernstig verzwakte ingenieur uit Tsje-
choslowakijke in te zitten. Hij had zijn
illegale reis naar Rotterdam gemaakt
opgesloten in de kist. zittend op een
bankje.
In de hal op weg naar de smokkelafde
ling nog een fraai stukje curiosa uit het
Zeeuwse: een aanwinst, vorig jaar ge
schonken door de rijksbelastingdienst
in Breda. Het gaat hier om een ingelij
ste aangifte inkomstenbelasting 1974,
ingediend door zekere P. Pons uit
Hansweert. die op zijn biljet alleen
maar had ingevuld, belastbaar inko
men 300.-,
De inspecteur in Goes ging niet ak
koord met deze simpele aangifte. Dus
ging het biljet retour naar afzender.
Die verknipte de aangifte en maakte
er een kunstige collage van. Een pre
sentje voor de inspecteur.
Het zyn zo maar wal indrukken van
een bezoekje aan het belastingmu
seum. dat open is van maandag tot en
met vrijdag, van 9-16.30 uur. Waarmee
ik maar wil aangeven, dat het daar bin
nen niet allemaal 'ajakkes bah' is. Een
aantrekkelijke bijkomstigheid is. dat
we hier eindelijk een belastingdienst
aantreffen, waar je nu eens niet hoeft
te dokken. Want de toegang is er gra-
Het belastingmuseum biedt ook ruimte voor fiscale humor
