Bonden: Lijndiensten van
)AMZ moeten verdwijnen
WILHELM II
Eigen stichting in Sluis
na wegvallen van SCZ
Bp
znrrj
Provincie betaalt omstreden herstel
van vernieling Middelburgse woning
Jeugdherinneringen aan
een verbannen vorst
HOORT
PZC/provincie
'OPLOSSING VOOR CAO-PROBLEMEN
Voorstel
verkoop grond
Temeuzen
aan Elopak
VOORTREKKERSFUNCTIE IN REGIO
DONDERDAG
10 FEBRUARI 1983
ROTTERDAM (ANP) - De Holland Amerika Lijn (HAL) mag de kapitein van het
in 1980 in de Golf van Alaska gezonken passagiersschip 'Prinsendam' niet ont
slaan. De rechtbank in Rotterdam heeft het beroep dat de HAL inzake de ontslag-
I procedure had aangetekend niet ontvankelijk verklaard. Een woordvoerder van
de zeeliedenbond FWZ heelt dit woensdag bevestigd.
Kapitein C. D. Wabeke uit Rilland-Bath werd ruim een jaar geleden naar aanlei
ding van het vergaan van de Prinsendam door de Raad voor de Scheepvaart in
Amsterdam voor dne weken de vaarbevoegdheid ontzegd. De Holland Amerika
Lijn diende daarop bij het kantongerecht in Rotterdam een verzoek in de arbeids
overeenkomst met de kapitein te mogen verbreken, maar dot werd niet ingewil
ligd. De HAL ging vervolgens in hoger beroep bij de rechtbank in de Maasstad
Deze heeft zich nu niet ontvankelijk verklaard, omdat het hoger beroep volgens de
wet niet mogelijk is.
De 54-jarige kapitein Wabeke heeft sinds de uitspraak van de Raad voor de
Scheepvaart niet meer gevaren. Zijn werkgever heeft hem namelijk hangende de
rechtsprocedures op non-actief gezet.
Op het onder de vlag van de Nederlandse Antillen varende cruiseschip 'Prinsen
dam' brak in oktober 1980 midden op de Golf van Alaska brand uit. Het vuur
breidde zich zo snel uit dat alle 319 - voornamelijk Amerikaanse - passagiers en
204 bemanningsleden het schip moesten verlaten. Dit gebeurde wonderwel zonder
noemenswaardige persoonlijke ongelukken Na een week dobberen verdween het
uitgebrande schip in de golven.
GOES - Het afstoten van de
lijndienstactiviteiten van de
autobus maatschappij Zee
land (AMZ) te Goes is een van
de weinige, zoniet de enige, op
lossing van de cao-problemen
waarmee de chauffeurs van
dat bedrijf al een paar jaar te
maken hebben. Tot die conclu
sie kwam woensdagavond dis
trictsbestuurder J. Kei jzer van
de vervoersbond CNV in een
gezamenlijke vergadering van
zijn bond en de vervoersbond
FNV in de Goese Prins van
Oranje.
Zoals gemeld willen de chauffeurs van
de AMZ dat voor hen van toepassing
wordt verklaard de streekvervoer-cao,
terwijl ze op dit moment aan de toer-
cao gehouden zijn Daarmee wijkt de
AMZ als enige bedrijf in heel Nederland
af van de gebruikelijke regel dat chauf
feurs van lijndienstbussen te maken
hebben met de streekvervoer-cao.
Een overname van de lijndienstactivi
teiten, door bijvoorbeeld het streekver-
voerbedrijf ZWN is op zich niets abnor
maals volgens Keijzer. In het verleden
zijn in heel Nederland bij reorganisaties
van het streekvervoer bedrijven door
andere overgenomen. Om dit proces
ook op Zuid-Beveland te bewerkstelli
gen zullen de vervoersbonden FNV en
CNV op korte termijn gaan praten met
TERNEUZEN - Elopak Nederland
bv rekent erop de concurrentiepo
sitie te kunnen versterken met de
bouw van de nieuwe coatingfa-
briek in Terneuzen. Het nieuwe be
drijf aan de Zevcnaarhaven wordt
gebouwd op een terrein van 3,5
hectare. Elopak meldde woensdag
dat met de vestiging een investe
ring van zo'n 60 miljoen gulden ge
moeid is.
'Elocoat' - want zo gaat het nieuwe
bedrijf heten - gaat werk bieden
aan ongeveer zeventig man. Direc
teur financiën en administratie H.
van Heel in een speciale Elopak-
uitgave, gewijd aan de nieuwe in
vestering: „De verdere integratie
biedt ons financiële voordelen,
maakt ons flexibeler en biedt ons
de mogelijkheid nieuwe kwalitei
ten te gaan ontwikkelen. En de af
zet van de produktie is vooraf ver
zekerd".
Woensdag 16 februari buigt de raad
van bestuur van het Havenschap
Temeuzen zich over een voorstel
om de benodigde grond aan Elopak
te verkopen. Direct daarna worden
de contracten getekend. De vesti
ging hangt nauw samen met de ver
lenging van de Zevenaarhaven. een
karwei waarmee bijna 15 miljoen is
gemoeid Het project wordt in mei
van dit jaar aanbesteed en met de
aanleg wordt zo snel mogelijk daar
na begonnen.
het ministerie van verkeer en water
staat en de Exploitatieve Samenwer
king Openbaar vervoer (ESO).
De AMZ is een dochteronderneming
van de busondernemingen De Baar in
Wemeldinge, De Munck in Borssele en
ADVERTENTIE
Bromfietster gewond
bij aanrijding door
auto in IJzendijke
IJZENDIJKE - Bromfietster A. C. de B.
uit Biervliet is woensdagmiddag om
streeks vier uur gewond geraakt bij
een aanrijding op de kruising Tivoli-
de Nolle te IJzendijke. Zij werd met
verwondingen aan het rechterbeen per
ambulance overgebracht naar het
Sint-Antoniuszickenhuis te Oostburg.
Het ongeval gebeurde, toen een be
stuurder van een personenauto, R. E. B.
uit IJzendijke, die rechts van de weg
stond, wilde keren. Hij reed met zijn au
to achteruit in een damgat. maar be
merkte daarbij de bromfietster niet op.
Gestolen auto
uitgebrand gevonden
bij Nummer Eén
HOOFDPLAAT - De personenauto
van de heer M uit Hoek. die het afgelo
pen weekeinde werd ontvreemd, is
woensdag voUedig uitgebrand aange
troffen bij Nummer Eén. Een voorbij
ganger, J. K. uit Breskens, had de auto
woensdagmorgen omstreeks halfvijf
zien branden
Voor volvo-trucks naar
Deltatrux in Goes
2 dagen volop show volop keus.
van 3 tot 50 ton, ook opgebouwde wagens
Vrijdag 11 februari van 10-21 uur
Zaterdag 12 februari van 10-21 uur
De Zeeuwse Volvo dealer:
Deltatrux, Verrijn Stuartweg 14
(Industrieterrein Poel I), 4462 CE Goes
tel. 01100-23520 ,^1
Leendertse in Kruiningen. Keijzer kan
best begrijpen dat deze bedrijven er
niet zo veel voor voelen om de lijndien
stactiviteiten af te stoten, omdat die
(bij de één wat meer en bij de ander wat
minder) deel uitmaken van de bedrijfs
voering. Toch wijst hy er op dat derge
lijke situaties zich ook in het verleden
elders in Nederland hebben voorge
daan, zonder problemen. De betrokken
bedrijven konden dan gebruik maken
van regelingen die de ESO heeft opge
steld. speciaal met het oog op dit soort
situaties. Hy voegde er aan toe dat geen
van de twee vakbonden er op uit zijn de
bedryven, en daarmee de werkgelegen
heid. schade toe te brengen. Wat ze wil
len is een gelijke behandeling voor alle
chauffeurs op lijndienstbussen. Zoals
bekend hebben de AMZ-chauffeurs
door het toepassen van de toer-cao een
achterstand, vergeleken met hun colle
ga's die exact hetzelfde werk doen by
andere bedrijven die onder de streek
vervoer cao vallen. Afgezien van een
achterstand in secundaire arbeidsvoor
waarden. zoals bijvoorbeeld een hogere
VUT-leeftijd krijgen de AMZ-chauf-
feurs maandelyks 120 tot 140 gulden
netto minder in hun loonzakje.
Positief
De bonden hebben deze ongelijke si
tuatie al in dc zomer van 1981 aange
kaart en sinds die tijd zijn er verschil
lende gesprekken geweest met de di
rectie van de AMZ. Daarbij moest het
Keijzer wel van het hart dat die direc
tie de toercao altijd precies volgens de
regels heeft toegepast, al ging dat dan
ten koste van de chauffeurs op de lijn
dienstbussen. Mede omdat het pro
bleem al zolang speelt dringen beide
bonden er op aan nog dit jaar de zaak
geregeld te hebben. Keijzer liet woens
dag weten dat hij eerder die dag een
gesprek had gehad met de AMZ-direc-
tie, samen met zijn collega D. van der
Heem van het FNV. Daarbij is geble
ken dat van de zgde van de AMZ een
positieve benadering is te verwachten
ten aanzien van de cao-problemen.
SLUIS - De organisatie van culturele
activiteiten zal in Sluis volgend jaar
op een georganiseerde manier worden
aangepakt. Er wordt momenteel druk
gewerkt aan de oprichting van een
stichting die alle soorten van evene
menten moet gaan coördineren. Sluis
neemt met dit initiatief een voortrek
kersfunctie in West-Zeeuwsch-Vlaan-
deren in. Sinds het wegvallen van de
stichting cultuurspreiding Zeeland
(SCZ) wordt er overal geprobeerd op
de een of andere manier toch nog enige
culturele activiteit van de grond te
krijgen.
Op aandrang van de burgemeester
heeft A. Bukkens, hoofd-onderwijzer
van de rooms-katholieke lagere school,
een werkgroep opgezet die zich met het
probleem van de culturele voorzienin
gen bezig houdt. Eind februari wordt er
definitief beslist of de oprichting van de
culturele stichting doorgang zal vin
den Bukkens schat de kans daarop
hoog in.
Het moet volgens hem een stichting
worden die alle culturele activiteiten in
Sluis zal coördineren. De nog te benoe
men coördinator zal daarbij een hoofd
rol spelen. De activiteiten die door ver
enigingen en particulieren worden aan
geboden worden op een kalender ge
plaatst Op die manier kan er voor een
evenwichtiger spreiding van de evene
menten worden gezorgd. De stichting
zal overigens niet een enkel passieve
functie hebben. Er wordt ook naar ge
streefd om amateuristische en eventu
eel ook professionele kunstenaars en
artiesten naar Sluis te halen.
Aan geschikte onderkomens ontbreekt
het in Sluis niet. De raadszaal, de stad-
huiskelder en het gemeenschapscen
trum 'Het Zoute Vestje' bieden al vele
mogelykheden. Verder zijn er in de
kernen Smt-Anna ter Muiden en Re-
tranchement ook enkele
gen. De culturele stichting zal t
streven een optimaal gebruik te maken
van deze gebouwen. In principe wordt
er momenteel aan een zo breed moge-
lyk scala van activiteiten gedacht zoals
tentoonstellingen, toneel, film en con
certen.
De gemeente heeft zich al bereid ver
klaard een deel van de kosten te willen
subsidiëren Initiatiefnemer Bukkens
verwacht dat het resterende deel door
particulier initiatief gefinancierd kan
worden. „Ik mag wat dat aangaat graag
naar onze zuiderburen kyken. Daar
hebben ze er slag van om op een handi
ge manier de activiteiten te bekostigen.
wy kunnen daar veel van leren", aldus
Bukkens.
Hy is dan ook van plan om te proberen
de middenstand en het bedrijfsleven als
financiële bron aan te boren. Mits je dat
met overdrijft, denkt Bukkens, dan
moet er een goede samenwerking mo
gelijk zijn. Hjj zegt: „Een stuk particu
lier initiatief is een gezonde basis voor
het culturele leven. Je moet ervan uit
gaan dat het de gemeente niet teveel
mag kosten".
Belgen
De hoofdonderwijzer is er vrij vast van
overtuigd dat een culturele stichting
in Sluis levensvatbaar is. Hij denkt dat
vooral de ligging tegen Bclgiè aan een
gunstig effect kan hebben. Via goede
reclame en pibliciteit verwacht hij
dan ook een groot deel van het toekom
stige publiek in België te kunnen vin
den. „Op die manier moet er in Sluis
een cultureel leven van de grond kun
nen komen. Het begin zal misschien
moeilijk zijn maar ik geloof dat er vol
doende publiek voorhanden is", be
sluit Bukkens.
Als er eind februari positief beslist
wordt over de oprichting van de cultu
rele stichting dan zal er voor 1984 een
eerste jaaragenda worden opgesteld.
Keizer Wilhelm 2 in Doom
Anna Neeteson op veertienjarige leeftijd.
De herinnering is, zoals het een dame betaamt, nog levendig. Doorn in de
jaren twintig: seine Majestat der Kaiser und der Kónig Wilhem der
zweite von Deutschland und Preusen. Een verbannen vorst. „Elke ochtend",
zégt mevrouw A. F. Neeteson, „tussen acht uur en kwart over acht kwam de
veldwachter Van Doorn in burgerpak op de fiets om de weg te verkennen die
de keizer die dag wilde wandelen. Meestal was hij gekleed in een grijs pak.
een groene jas en een cape om zijn ongelukkige arm te verbergen. Trouw
voor hem uit liepen altijd twee takshondjes. Het gedribbe! van die beestjes
was grappig om te zien..."
Het is 1918, het einde van de eerste
wereldoorlog, als generaal Groener
keizer Wilhelm II namens de Duitse
strijdkrachten de 'gehoorzaamheid'
opzegt. Op 10 november van datzelf
de jaar wykt Wilhelm (1859-1941) uit
naar Nederland, waar hij eerst korte
tyd verblijft op het kasteel Ameron-
gen om dan definitief zyn intrek te
nemen in Huize Doom. Een statig
landgoed van zo'n 46 hectare com
pleet met poortgebouw dat de Duitse
keizer al voor de wereldoorlog koopt
van de baronesse Van Heemstra.
Tegenover Huize Doom ligt het
christelijk instituut voor opvoeding
en onderwijs van jonge meisjes, villa
Rhodenstein, waar zegge en schrijve
acht meisjes uit binnen- en buiten
land op hun toekomst worden voor
bereid. Daaronder: Anna Francoise
Neeteson uit Sas van Gent, in die da
gen veertien jaar oud. Op villa Rho
denstein volgt zij vier jaar onder
richt: van 1922 tot 1926. De herinne
ring aan vervlogen tijden: „De keizer
ging elke dag uit wandelen met twee
heren van zijn hofhouding. Een hoed
op, vaak een stok aan zijn arm. Ik heb
hem nooit van zyn tocht zien terug
komen, tegen die tyd zaten wy al
weer op school..."
Op een mooie dag dient zich by de
directrice van villa Rhodenstein
een hofdame van keizerin Hermine
aan, Wilhelms tweede vrouw. Hermi
ne heeft bij haar huwelijk met de kei
zer (zyn eerste vrouw Augusta Victo
ria sterft in '22 in Doom) al vyf kinde
ren, van wie prinses Caroline (roep
naam Carmo) de leeftijd heeft van de
leerlingen van het meisjesinternaat.
Mevrouw Neeteson1 „Vandaar het
bezoek van die Frau Hofrath aan on
ze directrice. Keizering Hermine
vond dat haar dochter, net zo n bak
vis als wij. omgang moest hebben
met kinderen van haar eigen leef-
tyd".
En zo gebeurt het dat Anna Neeteson
en een dochtertje van de destijds be
kende toneelspeler Louis de Bree
worden uitverkoren voor een bezoek
aan de keizerlijke woning. „Voor de
school was dat natuurlijk een hele
eer. Zenuwachtig waren we eigenlyk
niet, we hadden vooraf al tegen el
kaar gezegd: we krijgen er vast thee
met koekjes. Toch was dat eerste be
zoek niet leuk, maar eerlijk gezegd
styf. Maar de thee met cake brak de
spanning; bovendien hadden we el
kaar voor een blik van uitwisse
ling..."
Pas bij het tweede bezoek aan Huize
Doorn laat keizer Wilhelm zich zien.
„Wilhelm, een hele ijdele man. maak
te een buitengewoon charmante in
druk. Hij maakte met ons een wande
ling door het park, waarbij hy van
alles vertelde over bomen en planten
en ook vroeg of wy Duits op school
leerden..."
In haar jeugdherinneringen besteedt
mevrouw Neeteson uitgebreid aan
dacht aan het huweüjk tussen Wil
helm en Hermine. Doom staat al da
gen voor de trouwparty op z'n kop:
by de boekhandels liggen de etalages
vol met boeken en foto's van keizer
en aanstaande keizerin, de hotels zit
ten overvol met buitenlandse gasten.
Horden journalisten en fotografen
komen op het huweiyk af. Mevrouw
Neeteson: „Halve nachten lagen we
door de ramen naar buiten te kyken.
Er ging dan ook geen dag voorby of
wij spraken wel over'de kèizer en zijn
aanstaande vrouw".
voor Brussel, duren de bezoekjes
aan die Prinzessin Carmo voort.
„Huize Doorn was een statig ge
bouw. De rook- en conversatieka
mer was het meest gebruikte ver
trek. Het zag uit op het mausoleum
dat op verzoek van de keizer eenvou
dig was uitgevoerd. Ook de werkka
mer van de keizer was eenvoudig in
gericht: er stond een lessenaar met
daarvoor een paardezadel dat hoger
en iager kon worden afgesteld. Wil
helm had als hobby houthakken,
maar ook mocht hij graag hoefijzers
boven de deuren van kamers en ver
trekken aanbrengen. Het buis was
verder bekleed met wandkleden van
Frans gobelin, Perzische wandkle
den en menbels nit het keizerlijk pa
leis in Potzdam, het stond er vrese
lijk vol..."
Tot de Tweede Wereldoorlog bljjft
mevrouw Neeteson met Caroline cor
responderen. Daarna verliezen zy el
kaar uit het oog. Het duurt tot 1974
eer mevrouw Neeteson huize Doorn
terugziet. Het huis is dan inmiddels
al jaren ingericht als museum. Na
haar bezoek schrijft zy in haar dag
boek: „Bij het binnentreden in de hal
merkt men al direct een voornaam
heid, onderdrukt door een onbe
woonde sfeer. Huize Doom, evenals
je op my een grote indruk hebt ge
maakt voor de oorlog door grootheid
en respect, maak je nu een Indruk
van gevallen grootheid..."
Peter Oggel
fel; jas
- .-2r«"SSBS!5j
Huize Doorn, de plaats waar de Duitse Keizer Wilhelm tot aan zijn dood in
ballingschap verbleef.
h.0
W
V_.
Hoofdondenoijzer A Bukkens. voorzitter van de werkgroep die cultuur moet gaan
brengen in Sluis, voor Het Zoute Vestje, een van de plaatsen waar Sluis evenemen
ten kan gaan onderbrengen
MIDDELBURG - De totaal vernielde
woning van de familie G. Hageman
aan Koorkerkhof 16 wordt geheel her
steld. Dat is woensdag door gedepu
teerde van financien J. B. Ventevogel
meegedeeld aan de gedupeerde huisei
genaar. Daarmee kwam er een einde
aan anderhalf jaar onzekerheid die
ontstond toen de woning ten gevolge
van de bouwactiviteiten voor nieuwe
griffiegebouwen vernield werd.
Mei de herstelwerkzaamheden zal bin
nenkort worden begonnen Een onder
zoek naar de bodem in verband met het
herstel van de fundering is woensdag
reeds begonnen Met de reparatie is
naar schatting «..o meer dan 350.000
gulden gemoeid en verwacht wordt dat
het werk nog oktober dit jaar gereed zal
zyn.
De familie Hageman heeft anderhalf
jaar in een tydelyke onderkomen elders
in Middelburg gewoond. Toegezegd
was dat dit hoogstens een jaar zou du
ren. Het provinciebestuur het de fami
lie echter lange tijd in onzekerheid. Een
van de oorzaken was dat de verzekering
slechts bereid was om de taxatiewaar
de van de woning 180 mille i te vergoe
den. Onzekerheid ontstond er daarbij
over de vraag wie het restant van de
reparatiewerkzaamheden moest beta-
M-ii Miuuag werd uiteindeiykmeege
deeld dat de provincie de restauratie
garandeert. De woning was in 1980, kort
voordat ze verwoest werd, nog volledig
gerenoveerd op kosten van onder ande
re de gemeente Middelburg en de fami
lie Hageman zelf.
De provincie kwam woensdag tot de
mededeling van het herstel, nadat door
de Middelburgse wethouders H. Gillis
sen (openbare werken) en A- Bergshoeff
financiën i grote druk was uitgeoefend
De heer Hageman. „Afgelopen dinsdag
werd ik gebeld of ik woensdag langs wil
de komen. Mij werd verzocht de pro-
testvlaggen té verwijderen evenals het
bord met de tekst 'provincie wanneer
wordt dit huis nu eens hersteld'. Dat
heb ik geweigerd, omdat ik eerst zwart
op wit wilde hebben dat de zaak nu ein-
delyk werd geregeld"
Gedeputeerde Ventevogel heeft hem
eerst gevraagd of hij de woning niet
aan de provincie wilde verkopen voor
230.000 gulden (50.000 gulden boven ta
xatiewaarde). Hierop wilde Hageman
niet ingaan. „Nooit van m'n leven, al
geef je een half miljoen, dan steek ik
het nog liever in brand" aldus dr heer
Hageman tegenover de provinciebe
stuurder. Vervolgens kwam de toezeg
ging dat de woning geheel wordt her
steld zonder kosten voor de eigenaar.
