OP
REIS
negen nieuwe stukken
bij haagse comedie
kunst uit
zeeland
STSP
TENTOONSTELLINGEN andré oosthoek
METROKEN
NSDAG 8 FEBRUARI 1983
)e aandacht voor de reizende tentoonstelling Kunst uit Zeeland '83 wordt getrokken door een
affiche waarop een door des tijds tanden aangevreten zuiltje zich op de Attische velden
taande houdt. Ernaast, even hoog en slechts licht getekend, ontwaart men een heer met hoed,
offer en gabardientje. De man lijkt in de verte te staren. Nog méér zuilen? Een wanhopig
lachtoffer van een touroperator in klassieke reizen?
leen- Men kan met enige inspanning Willem Frederik Buijs herkennen en - denkend aan de
'eeuwse Fluisteringe - weten dat hij zich op het hoogtepunt van een lang geleden ondernomen
lissie bevindt: in het koffertje rust de reeds eeuwen verloren gewaande arm van de Venus van
lilos.
uijs is Thuis en blijkt inderdaad het
ach toffer van operators. Hij heeft zijn
inclusies getrokken en zijn werk uitde
mtoonstelling gehouden, zodat we nu
ie: de enigszins vreemde figuur zitten
wie op aanplakbiljet en ca-
doogomslag als expositietrekker fun-
ïert. op de manifestatie zelve niet is
irtegenwoordigd. Het is. in tegenstel-
ng tot de tijdens de vernissage uitge-
iroken suggestie, géén daad van pro-
st tegen de behandeling van Jeugd en
uziek-Zeeland. Het is veeleer een be
ton van onvrede met het gewestelijk
mkoopbeleid dat de ervaringsfeiten
an Willem Buijs maar liever niet gesta-
leld zag op de berg der Provinciale
unstschatten, die wereldbekende
ollectie waaromheen men - in betere
jden - maar eens een fraaie tempel
loet bouwen. We zullen er Buijs in ab
ulia gedenken.
ntussen hoeft men hem niet zozeer te
beklagen omdat hij hier ontbreekt,
ijn aanwezigheid zou eerder aanlei-
gegeven kunnen hebben tot on-
uidelijkheid. Want, wie uit een eerder
tezelfder plekke getoond project
eeltjes haalt om ze in het kader van
Hl groepstentoonstelling nogmaals te
aten zien, moet wel heel vreemde be
doelingen hebben.
Verdragen de samenstellende delen
m een op zichzelf sterk project wel
•lfstandlging? In een project spit-
isiets anders dan uit- bijvoorbeeld -
'Iderijen. tekeningen en aanverwan-
artikelen kiezen. Ik acht een dergelij-
manier van werken tekenend voor de
lenstelling van deze collectie. Men
:ft kennelijk uit het gros der ïnzen-
dèt gepakt wat naar de Maat-
iven van het moment mee mocht
:n. zonder zich te baseren op enig
of Idee. Ter consumptie staat
het gebruikelijke ratjetoe dat het
':elijk gevolg is van. minder fijn-
ig selecteren. Waarom, vraag ik me
eens af. waarom niet aan en-
Ie kunstenaars de opdracht gegeven
töt samenstelling van een reizende ex
positie?
Kunst uit Zeeland zal. door zijn karak
ter, toch nooit een breed beeld kunnen
geven van Kunst in Zeeland. Waarom
dan toch nog - in vertegenwoordiging -
de breedte nastreven terwijl men nu al
jaren weet dat men zó de hoogte niet
haalt?
Hoe ook. deze Kunst uit Zeeland '83
maakt een begin in de Middelburg
se Vleeshal en is vanaf 14 februari vrij
voor een wijd circuit. Ik zie echter
vooralsnog niet erg veel halteplaatsen
in een toemee. De tentoonstelling le
vert er te weinig voor op en onder
scheidt zich nauwelijks van andere
groepsmanifestaties waarbij vesti
gingsplaatsen van ateliers of andere
geografische verbanden mee moeten
tellen.
Ook hier de gebruikelijke tendenzen:
het Concept in de kunst;
het Naijlingseffect van sommig suc
ces van het Concept in de kunst;
het gewone Doorschilderen dat - al-,
thans ogenschijnlijk - is ingehaald door
de Slag om de Verfemmer, die men -
ook lelijke kinders moeten een naam
hebben - Het Nieuwe Schilderen heeft
genoemd.
Er is binnen dat scala weinig aan de
hand dat niet bekend is, verwachtin
gen te boven gaat of dat extra aan
dacht vraagt.
Waarschijnlijk heeft men binnen zo'n
toch wat grote groep (elf kunstenaars
op één hal) te weinig kans om zichzelf te
profileren. Als dat juist is, geldt 'een
pleidooi voor een meer opdrachtgerich-
IUuslraties: boven, William Ver-
straeten, Pulled at 4 pins
Onder. Wies de Bles. Verplaats
baar kerkhof
Midden, Piel Dieleman, Zonder ti
tel.
te samenstelling te sterker Het blijft nu
teveel bij broddelwerk: een stukje dit.
een lapje dat, vólgende patient. En dat
terwijl, blijkens de vraaggesprekken
die in de begeleidende cataloog zijn op
genomen. in bijna alle gevallen slechts
de grotere verbanden tellen. De dis
crepantie tussen die teksten en het
beeldwerk aan de wand heeft zowel
lach- als zorgwekkende kanten. Geef.
zeg ik. de mensen maar de kans om al
thans een deel van die woorden waar te
maken. Laat ons de 'levendigheid van
het leven' maar mee vangen, laat ons
worstelen en verlangen, een reis naar
het innerlijk ondernemen, een gebaar
naar de wereld maken, orde in de chaos
brengen, ja. achteruitreizen in de tijd
Maar geef dan - een volgende keer. als
die er nog is - ook wat 'gevarieerde rijk
dom om even in te vertoeven'.
Rijkdom? Misschien zijn er enkele aan
zetten, maar wordt de grote schaal met
verlokkingen zo pesterig gauw wegge
trokken dat het bij reiken blijft Worste
len dus .en verlangen.
Kunst uit Zeeland '83 Werken van
Barbara Jean, Wies de Bles, Giite
Christensen. Piet Dieleman. Peter Jan
sen, Sander Littel, Bob Pingen, Ed Ree-
bergen, Jon van de Riet, Frits van Til en
William Verstraeten Uitgezocht door
Josien de Bruin Kops, Frank Gribling,
Aarjen Rijnders en Lydia Schouten. Ca
taloog en affiche: Inge van der Kooij
Interviews. Thérèse Adriaansens.)
Eubi Blake
vierde zijn
honderdste
verjaardag
NEW YORK - Te midden van vrien
den, fans en aanhangers heeft de
jazzmusicus Eubi Blake maandag
in New York zijn honderdste ver
jaardag gevierd. In een theater op
Broadway kwamen 1500 musici en
fans voor een feest van 24 uur bij
een.
Eubi Blake maakte een deel van
het feest mee via de telefoon.
De op 7 januari 1883 als zoon van
een slaaf geboren Blake begon zijn
carrière als pianist in een bordeel
in Baltimore. In 1899 schreef hij zijn
eerste hit 'Charlston rag'. Hij com
poneerde meer dan duizend liedjes,
die de gouverneur van de staat
New York, Mario Como, in een ge
lukstelegram een 'nationele liede
renschat' noemde.
Op 21 juni 1980 kreeg Eubi Blake de
'Medal of freedom' opgespeld door
president Carter.
ADVERTENTIE
ab uw longen u lief zijn
"Herbex" 12 dagen anti-rook-
kuur, helpt de roker afdoende
van het roken at!
VERAOEMING+VÜLDOENINC
Informatie bij drogist-
kruiden- en reformspecialist
PZC/kunst/cultuur
13!
De openingsactiviteit van
Gertjan Evenhuis' au-
dio-visueel environment had
vanwege de ruimtelijke kan
ten een gebouw als de Vlis-
singse jeugdherberg nodig.
De tentoonstelling zelf kan
men zien in het galeriege
deelte van het Vlissings Mu
seum aan het Bellamypark.
Die opening - volgens de ge
schriften een performance -
was met enig officieel ru
moer en, deswege, veel be
langstelling omgeven.
Als steen des aanstoots mocht weder
wat bloot vertoon fungeren: buiten
de bedstee moet het bestaan van als
hoogstedel aan te duiden delen ken
nelijk worden ontkend.
Uitgangspunt van de tegenstanders
was niet zozeer de inhoudelijk kant
van Evenhuis' handelen als wel een -
zacht gezegd - wat eenzijdige inter
pretatie van de gebruiksvoorschrif
ten van opgemelde apparatuur
De performance kwam er. de wethou
der zei er aardige dingen over en als
meer blijvend element is er nu het
environment als blijk van wat wel
omgevingskunst wordt genoemd.
Audio-visueel environment: een
ruimtelijk gebeuren waarbij
aan nuttige functies voor oor en oog
is gedacht.
Eerder zag ik - in het kader van de
Kunstuitleen - boeiend werk van
Gertjan Evenhuis waarbij een
praeoccupatie met de (eigen) licha
melijkheid - mede - tot de opvallen
de kemmerken hoorde.
Ook nu functioneert dit IK direct:
centraal in de installatie staat een
afgietsel-in-gips van de kunstenaar.
Via een diaprojectie, rechtstreeks te
'sturen' door het publiek, krijgt men
een zeer afwisselend spel van beeld
verspringing. Het mens-beeld vult
het gips-beeld aan, of omgekeerd: de
kracht van het geheel wordt dus ont
leend aan de spanningsverschillen
tussen de dimensies (de twee-drie
verhouding).
Het is een principe dat niet heel
nieuw is en dat in (experimentele) fo
tografie en projectie reeds lang wordt
toegepast. Het geheel deed mij - bij
voorbeeld - sterk denken aan de
schedelprojecties die men bij identi
ficatieprocessen toepast: men pro
jecteert de schedel in de foto van een
vermiste en men kan - bij een vol
maakte twee-één-stelling - weer een
naamkaartje kwijt.
Tot zover dan de techniek. Vervol
gens, binnen dit kunstproject, op
zoek naar de dragende gedachte, de
filosofie zo men wil.
Waarom dit al, wat wil aangetoond
zijn en komt men - bij beantwoor
ding - veel verder dan het technisch
verhaal? Ik vrees dat het een kwestie
van zoeken blijft.
Dat de volledige projectie van een
méér-dimensionaalvoorwerp heel
goed mogelijk is. kan bekend worden
geacht. Dat een beeldverspringing
bewegingseffecten binnen een op
zichzelf statisch gegeven tot gevolg
kan hebben is eveneens bekend.
Het is een wat droge constatering bij
deze op zichzelf fascinerende instal
latie.
O.
(Gertjan Evenhuis, Bellamy 19, Mu
seum, Vlissingen. Dagelijks van 10
tot 12.30 en van 13.30 tot 17.00 uur.
Gertjan Evenhuis (1955) studeerde
aan Sint Joost (Breda) en exposeer
de eerde in - onder meer - de fotoga
lene Perpektief te Rotterdam. Werk
van hem is opgenomen in de collectie
van de SBK, de Kunstuitleen iti
Goes.)
De Haagse Comedie heeft het
nieuwe repertoire voor het ko
mende toneelseizoen vastgesteld.
Het biedt negen nieuwe produkties,
die onderling zeer verschillen.
Op 10 september begint het nieuwe
toneeljaar met 'Het bal van de etala
gepoppen' van de Pool Bruno Ja-
sienski, in de regie van de Italiaan
Giovanni Pampiglione Lou André is
de pop die zich uitgeeft voor de leider
van de socialistische partij. Op een
bal veroorzaakt hij chaos als hij de
zaken letterlijk neemt en aanneemt
dat mensen bedoelen wat ze zeggen.
'Kermis aan het front' beleeft in het
hot zijn eerste voorstelling op 1 okto
ber. Het is een coproduktie van de
Fransman Jérome Savary en de
Duitser Helmut Ruge, waarbij Ro
land Topor de proloog schreef en
waarvoor de Fransman Christian
Hillon en de Duitser Joachim
Kuntzsch de muziek componeerden.
Deze voorstelling wordt geregiss-
seerd door Eddy Habbema. Een van
de wrangste komedies is 'Prettige
feestdagen' van Alan Ayckboum. In
de regie van Jules Royaards gaat het
op 8 oktober in première.
Lodewijk de Boer regisseert 'Biecht
vaders' van de Italiaan Vincenzo di
Mattia, dal vanaf 3 december wordt
gespeeld. Het is een mythisch-sadis-
tisch getint stuk over het prieste
rambt, maar meer nog een stuk over
vier mensen die herkenbaar zijn in
hun angsten, obsessies, ambities en
niet ingeloste verlangens.
Van de Ier W. B. Yeats, prijkt "Volle
maan' op het repertoire, een avond
vullend drama op basis van twee kor
te eenakters. Beelden en muziek spe
len er een rol in die tenminste zo be
langrijk is als die van de tekst Regis
seur Peter te Nuyl bewerkte hiervoor
in samenwerking met ontwerpster
Mirjam Grote Gansey de eenakters
'A full moon in March' en 'Purgatory'.
Tegen het einde van het jaar gaat
'Hamlet' van Shakespeare in pre
mière. Guido de Moor zal het stuk
regisseren. Hans Hoes vertolkt de ti
telrol.
Veel verwacht men van het Jongste
stuk van de Engelse taalvirtuoos
Tom Stoppard, The real thing". Hier
in zal Willem Nijholt te zien zijn. Het
wordt geregisseerd door Adrian Bri
ne en beleeft 3 maart zijn eerste uit
voering.
Twee weken later gaat 'Geschiedenis
van een paard' van Mark Rosowskfj
in première, geregisseerd door Eddy
Habbema. Het is een toneelbewer
king naar een novelle van TolstoJ
over een gevlekte ruin, die ooit be
wondering afdwong maar oud en
zwak geworden zo snel mogelijk
moet worden afgemaakt
In het HOT wordt vanaf 24 maart 'De
Kerstentu in' van Tsjeehow gespeeld
in de regie van Jean-Paul Roussil-
lon. De rol van grootgrondbezitter
Wordt gespeeld door Ellen Vogel.
