Meerderheid in staten is
mor één streekplan
MUNTEN
Zeedijk Ellewoutsdijk
komt op Deltahoogte
Bergen op Zoom eigenaresse
van deel Markiezaatsmeer
En wéér kwam er
goud uit de grond
HOORT
ZIET M
Papierlawine door
de brievenbus is
velen doorn in oog
PZC/ provincie
tESERVES VOORAL BIJ CDA EN SGP
[RANSACTIE DEFINITIEF AFGEROND
<TERDAG 5 FEBRUARI 1983
r
ir;
lij^DDELBURG - Het is te verwachten, dat een meerderheid van de Zeeuwse staten zich zal
gatspreken voor de opzet van één streekplan voor heel de provincie. Dat was vrijdagmiddag af te
J jaen uit de discussie over het streekplanwerk in de toekomst, in de statencommissie voor de
leimtelijke ordening. Daar toonden de heren A. M. Dek (CDA) en W.P. Rentier (sgp) reserves over
ewjdeeën in een - nog ambtelijke - notitie om te beginnen met voorbereidingen voor één streek-
5eV maar de meerderheid van de in de staten vertegenwoordigde fracties kon zich in die
niflachte wel vinden, zo bleek uit de verklaringen van PvdA, VVD, D'66 en GPV/RPF.
'rd| zwaarst wegende bedenkingen te-
ge| de aanpak van één streekplan op
eecjmoment kwamen van CDA-woord-
i %der Dek. Hij liet weten daar wel
laajr te willen streven, maar het mo-
vimt niet goed gekozen te vinden. „In
_jst-Zeeuwsch-Vlaanderen moet iets
j peuren, en dan hoor je gelijk aan
l&t-Zeeuwsch -Vlaanderen te begin-
p," zei hij. Daarna kun je kijken naar
r)h] Zeeland. Dan ben je een aantal ja-
yverder en zijn ook allerlei onzeker-
vjen rond inrichting van de Ooster-
br»ielde en de samenvoeging van Goe-
d ibverflakkee weg. Ik experimenteer
«"Ver met deze aanpak in een klein ge-
c'jd dan in Zeeland als geheel. Je kunt
lelbrlopig aan een driedeling blijven
iiehken en die later bij elkaar voegen",
he*
•*lvast voorbereiden
jenover die opvatting zetten met
heren H. Venekamp (pvda)'en
van Beekom vvd) het gegeven,
.at er altijd onzekerheden blijven".
vonden dat - als er toch in die rich-
wordt gedacht beter nu met de
•bereidingen voor eén Zeeuws
kan worden gestart. „En dat hoeft
automatisch een eenheidsworst
alle streken te zijn," stelde me-
iw V. Luijt-Verheij (pvda). Op vra-
van verschillende kanten verze
len gedeputeerde E. Maris-Koster
PPD-directeur R. Adriaansen, dat
de procedure van bijstelling bij al-
:i ontwikkelingen het niet nodig is
len-Zeeland opnieuw snel plano-
isch overhoop te halen.
itgesteld werd, dat in de nieuwe op-
de statencommissie en overheden
gemeenten en waterschappen nau-
bij de voorbereidingen betrokken
toeten worden, dat voorbereidende
erkgroepen een duidelijke taakafba
kening moeten krijgen, dat er jaarlijks
rapportages aan de staten komen met
één keer per vier jaar een bredere door
lichting.
D'66-woordvoerder C. de Schipper be
pleitte een zo soepel mogelijke benade
ring van het streekplanwerk, met het
accent op de actualiteit. Hij verwees
naar een vrijdag uitgebrachte discus
sienota van D'66 over het streekplan
werk, waarin fronsend wordt gedaan
over de termijn van 6 jaar voor dat ene
streekplan. D'66 meent dat de voorbe
reidingstijd op 4 jaar is te stellen. „Zes
jaar is voor een nieuw ontdekt eiland
nog te lang, maar zeker voor een gebied
dat men kent als zijn broekzak," aldus
de notitie. Als het streekplan pas in
1988 vastgesteld kan worden - hoe kun
je dan in 1984 en 1985 zinvol werken?
was de vraag, D'66 ziet dat als „een ont
krachting van de flexibiliteit" die in de
nota over het streekplanwerk wordt be
pleit
Bathse Schorren
Dc statencommissie adviseerde posi
tief over de uitwerking van een reerea-
tie-prooject in de Hals van Zuid-Beve
land, dat uitgaat van watersport (sur
fen) in het Bathse Spuikanaal, dagre
creatie in het oosten van de Batse
Schorren met de mogelijkheid van eni
ge jitloop in het westen, en surf-sport
op het bufferbekken van de Schelde-
Rijnverbindine.
PvdA-woordvoerder H Venekamp
kreeg woordvoerders van WD (Van
Beekom) en SGP (Rentier) mee in zijn
pleidooi voor een behoedzame benade
ring van recreatie-activiteiten op met
name het zuidwestelijke stuk van het
Markiezaatsmeer. Ook bepleitte men
voorzichtigheid bij toelaten van re
creanten op het westelijk deel (natuur
gebied) van de Bathse schorren. Wel-
xwe Daar zijn - zo werd duidelijk - in het
inrichtingsplan bepalingen voor op te
nemen. Wel wees mevrouw Maris erop,
dat de recreatie-activiteiten in dat deel
van Zuid-Beveland vooral zijn bedoeld
om de drukte af te leiden van het Mar
kiezaatsmeer de Oosterschelde en de
kust.
„jenovei
uJne de h<
„>.C.vai
Hissingse sleper
inet 'testbakken'
taar Marseille
""ijSSINGEN - De sleepboot 'Banc-
"fcrt' van het Vlissingse bergings en
Al»iisportbedri jf Van den Akker is vri j-
Jtf met een tweetal 'testbakken' naar
°£rseille vertrokken. Deze pontons
,jet een totaalgewicht van 1800 ton
Jllen dooreen Franse scheepswerf ge-
ruikt worden om nieuwe kranen te
pontons kunnen met water gevuld
'rbrden. Op die manier is het gewicht
iabel, zodat de kranen onder ver
lende omstandigheden getest
men worden. De scheepswerf Le
itiers-Navales uit Le Ciotat vlakbij
(ille heeft de testbakken in Neder-
rnoeten halen omdat er in Frank-
geen voorhanden zijn. De bakken
in Rotterdam door de firma Eer-
gebouwd
tdat de duwboot 'Everingen' de sleep
por de sluizen aan de Piet Heinkade
'Jtduwd had, kon de 'Banckert' aan de
Ipntons gekoppeld worden. De om
ging van de sleep bedraagt 50 bij 14.5
?fcter. De grootste ponton weegt 1500
Is het weer goed blijft zal de 'Banc-
ert over tien dagen in Marseille arrive-
;n Na drie dagen zal het schip weer
ïrugkeren met de twee testbakken.
De binnendijk achter het fort Elleiooutsdijk. die ter bescherming van het fort wordt verzwaard, in plaats van de eigenlijke
zeedijk.
ELLEWOUTSDIJK - Het waterschap
Noord- en Zuid-Beveland hoopt bin
nen enkele maanden te beginnen met
het verhogen en verzwaren van de zee
dijk langs de Ellewoutsdijkpolder. Be
gin maart is de openbare aanbeste
ding. Uitgaande van een vlotte proce
dure, vooral bok bij het rijk, kan de
aannemer kort erna aan de slag (ge
mikt wordt op half april). Ing P. van
der Maas, hoofd technische dienst van
het waterschap, maakt duidelijk dat er
erg lang gewacht is op goedkeuring
van 'Den Haag'. Het bestek werd al in
1981 ingediend, maar bezuinigings
plannen zorgden voor uitstel. Pas na
druk op en van het parlement, kwam er
onlangs weer geld beschikbaar voor
het op Deltahoogte brengen van de zee
weringen.
Volgens Van der Maas is de bevolking
in de streek achter de zeewering blij dat
de veiligheid aanzienlijk verhoogd
wordt (tot een overstromingskans van 1
op 4000 jaar). Hij heeft daar alle begrip
voor Weliswaar is de dijk tussen Elle
woutsdijk en Borssele na de waters
noodramp van 1953 met 0.5 tot 1 meter
verhoogd, maar het is nog altijd een
zichtbaar zwakke schakel gebleven.
„Een dijkje wordt nu zeewering", zegt
Van der Maas. De dijk gaat van 6,50
plus NAP naar een hoogte van 9 tot
10,50 meter plus NAP en de breedte ver
dubbelt vrijwel. „Het is beslist een werk
waaraan we behoefte hebben in het ka
der van de veiligheid", stelt het hoofd
technische dienst.
Het traject dat wordt verbeterd heeft
een lengte van 4,5 kilometer. Het is de
bedoeling dat de activiteiten aan het
eind van het werkseizoen 1985 klaar
zijn. De kosten zijn nog niet precies be
kend; het gaat in elk geval om een pro
ject van méér dan 10 miljoen gulden. De
verbreding van de dijk zal langs de hele
lengte aan de binnenkant gebeuren, al
levert dat hier en daar problemen op.
Om het historische fort bij Ellewouts
dijk, in beheer by de vereniging tot be
houd van natuurmonumenten in Ne
derland, te sparen, zal daar de zeedijk
niet worden verhoogd en verbreed,
maar de erachter gelegen binnendijk.
Ing Van der Maas wijst verder op de
westelijk van Ellewoutsdijk gelegen In
laag van 1883 „Daar is bij de uitvoering
grote voorzichtigheid nodig. We zullen
proberen oppersingen in het inlaagge-
bied te vermijden", meldt hij. Met de
natuurbescherming is over de plannen
contact gelegd.
Laatste vakken
Na het karwei bij de Ellewoutsdijkpol
der zijn er in het gebied van het water
schap Noord- en Zuid-Beveland nog
twee dijkvakken die op Deltahoogte
moeten komen; tussen Baarland en
Hoedekenskerke. over een afstand van
circa 5 kilometer en voor de Onrustpol
der op Noord-Beveland. over circa 1 ki
lometer. Van der Maas gaat ervan uit
dat de dijk tussen Baarland en Hoede
kenskerke in 1986 aangepakt kan wor
den. De zeewering bij de Onrustpolder
moet dan al versterkt zyn. Dat stuk dijk
ligt bij de toekomstige damaanzet van
de stormvloedkering en moet vóór het
operationeel worden van de pijlerdam
versterkt zijn. Hoofd technische dienst
Van der Maas beklemtoont dat alle
werkzaamheden uiterlijk 1990 klaar
moeten zijn. „Dan is er een veilige ring
van zeedijken om het waterschap. Het
ramppeil van 1953. die 4,55 meter plus
NAP bij Vlissingen, kunnen we dan zon
der meer hebben wat de hoogte van de
dijken betreft", betoogt Van der Maas.
JjERGE:
EN OP ZOOM - Met de aankoop
in 118 hectare slik en water in het
pekomstige Markiezaatsmeer heeft de
%meente Bergen op Zoom haar uit
breidingsmogelijkheden voor een
eeks van jaren veilig gesteld. Voor een
bedrag van ruim 3,5 miljoen gulden is
"e gemeente vrijdag eigenaar gewor
den van een gebied in het noordelijke
leel van het meer. Voordat daar even-
Vel kan worden gebouwd, moet het
jprrein eerst worden opgespoten. Daar
*»rgt rijkswaterstaat voor. Bergen op
«oom moet daar nog eens 7 miljoen
gulden voor betalen.
■n het Bergse stadhuis, waar de con
tacten voor de aankoop van het gebied
jh voor het opspuiten van de landtong
Ije daar moet komen te liggen werden
(etekend, heerste vreugde over de af-
pnding van de transactie. Burgemees-
■er dr. P. van Zevenbergen en ir. H. En-
jel, hoofdingenieur-directeur van ryks-
Vaterstaats Deltadienst, gewaagden
fchtereenvolgens van 'een historisch
Doment en van 'een historisch besluit'
laar die vreugde bleek toch niet alge-
leentezijn Toen de Bergse gemeente-
iad na de ondertekening van de con-
acten naar de Molenplaat reed om
Bch door rijkswaterstaat te laten infor
meren over de op handen zijnde ontwik
kelingen Ulllei, lAA.R.UUK>Ufa.- «CU
de bus met het gezelschap aan het be
gin van de plaat de weg versperd door
een tiental leden van de actiegroep
SOS Markiezaat. Deze actiegroep is be
zorgd om de aantasting van de natuur
lijke waarden van het Markiezaat door
de uitbreidingsplannen van Bergen op
Zoom. Overigens bleef het bij een vrien
delijke actie; nadat pamfletten onder
de ruitewissers van de bus waren ge
stopt en alle ruiten waren voorzien van
een fraaie sticker, mocht de raad door
rijden, nagewuifd door de actievoer
ders.
Het zand waarmee de landtong bij Ber
gen op Zoom, nu al aangeduid als 'Berg
se Plaat', zal worden opgespoten, komt
beschikbaar door de aanleg van het
Bathse Spuikanaal, pal ten westen van
en evenwijdig aan de Schelde-Rijnver-
binding. Een geringere hoeveelheid
zand zal afkomstig zijn uit het zoet-
zout-scheidingsbekken van de Kree-
kraksluizen. In totaal zal, zo vertelde ir
C. Kooman. hoofd waterbouwkundige
werken Oost van de Deltadienst. 3.5
miljoen kubieke meter zand worden op
gespoten Op zo'n manier kan werk met
werk worden gemaakt: rykswaterstaat
moet het zand toch ergens kwijt Het
eerste baggerbestek voor de aanleg van
het spuikanaal zal omstreeks 1 juni
worden aanDesieed. Kooman zei ie vin
wachten dat een maand later een begin
kan worden gemaakt met de voorberei
dingen voor het opspuiten van de Berg
se Plaat. Eerst zullen kaden van zand
worden gemaakt, waartussen dan de
baggerspecie wordt gespoten. Voor het
baggerwerk en daarmee de aanleg van
de landtong is drie jaar uitgetrokken.
De Bergse wethouder van ruimtelijke
ordening, P. A. C. M. van der Velden,
onderstreepte in een enigszins veront
schuldigend klinkende inleiding dat
niet de uitvoering van de plannen die
de gemeente Bergen op Zoom heeft, de
oorzaak is van de aantasting van het
Markiezaat. Hij wees erop dat het toch
al de bedoeling zou zijn dat een belang
rijk deel van het gebied een andere dan
een natuurfunctie zou krijgen. De wet
houder meende dat de Bergse plannen
slechts een beperkt beslag leggen op de
ruimte die anders als natuurgebied be
stemd had kunnen worden. Hij erken
de wel dat maatregelen genomen zul
len moeten worden om te voorkomen
dat het woongebied nadelige invloed
heeft op het aanpalende terrein met
natuurlijke waarden. Van der Velden
ucrumcxue er ook aan dat elders in de
gemeente in de toekomst geen ruimte
is voor stadsuitbreiding. Hij vond dat
een gemeentebestuur dat zich bewust
is van zijn verantwoordelijkheid voor
de verre toekomst van de stad, wan
neer zich zo'n mogelijkheid voordoet
als het opspuiten van de landtong niet
anders kan doen dan die met beide
handen aangrijpen. Hij sprak van het
opbouwen van een planologische re
serve. Uitgaande van de huidige wo-
ningproduktie in Bergen op Zoom van
400 woningen per jaar. zal aan het eind
van de jaren 80 al woningbouw op de
Bergse Plaat noodzakelijk zijn.
Van der Velden ging ook in op de be
richten over mogelijke plannen voor de
aanleg van een pretpark in het gedeelte
van het Markiezaatsmeer ten noorden
van de aan te leggen landtong. In dat
gedeelte valt ook de Molenplaat. De
wethouder vertelde dat het gemeente
bestuur niet afwijzend staat tegenover
een recreatieve ontwikkeling op en na
bij de Molenplaat Maar volgens hem
kan geen sprake zijn van een grootscha
lig pretpark Het zal moeten gaan om
een project dat qua schaal en omvang
past in de omgeving en geen nadelige
invloed zal hebben op de natuurlijke
ontwikkeling van het zuidelijk Markie-
zaatsgebiea.
Afbeeldingen van het meest zeldzame exemplaar in de Scherpentsser goudschat: een dubbele gouden kroon uit
Hainaut- Henegouwen.
De Vroegop's uit Scherpenisse zijn er de mensen niet naar om zulk nieuws
luid rond te bazuinen. Daarom is het maar op beperkte schaal bekend
geworden, dat daar op hun stukje akkerland even buiten het dorp, vorig jaar
een gouden oogst is binnen gehaald. Gouden munten, nu eens niet tussen de
preiplan ten opgediept zoals bij Piet Christ iaanse in Serooskerke, maar
tussen de aardappels.
In de zomer van 1981 werd de eerste
plak ontdekt. „Ik zat op mijn knieën
aardappelen te rapen", vertelt de in
het bedrijfje meewerkende vrouw
van kleine landbouwer Vroegop „En
toen zag ik op een gegeven moment
wat blinkends Mijn man, die zag dat
ik wat achterbleef bij het rapen
kwam naar me toe, keek naar dat
ding en zei: da s een gouwe munt En
ik zei: nee toch!"
De munt werd thuis netjes bewaard.
Niemand dacht er meer aan. Tot een
halfjaar later, begin 1982 de zoon van
de familie Vroegop bij het ploegen
van het stukje land opnieuw een gou
den munt vond. Dat gaf aanleiding
het lapje grond eens wat nauwletten
der te onderzoeken. Een goed idee,
want er bleken heel wat meer mun
ten vlak bij elkaar te liggen. „Mijn
man kwam er mee thuis", vertelt me
vrouw. „Hij had ze los in zijn broek
zak gestopt. En die gooide hij zo in de
gootsteen". Na het afspoelen leverde
telling een totaal op van vijfendertig
munten, zo op het oog bijzonder gaaf.
Het stukje akkerland waar de ont
dekking werd gedaan was tot voor
twee jaar weiland Daar liet landbou
wer Vroegop, eigenaar van de grond,
zijn vee grazen. Maar twee jaar gele
den werd besloten de wei om te ploe
gen.
„Waarschijnlijk zijn", zegt drs H. W
Ja
obi. als directeur van het Koninklijk
Penningenkabinet in Den Haag be
last met de determinatie en classifi
catie van de vondst, „bij die gelegen
heid de fundamenten aangeploegd
van iets wat een bebouwing is ge
weest. Op die plek zyn namelijk bak
stenen, potscherven en spijkers aan
getroffen en dan he"b je een oud huis
te pakken
Hoewel de munten bij elkaar zijn
gevonden is er volgens drs. Jaco-
bi niets dat er op wijst dat de gouden
plakken in een potje moeten hebben
gezeten.
De directeur van het Penningenkabi
net heeft, naar hij laat weten, veel
plezier beleefd aan het onderzoeken
van de collectie. „Ik doe dit werk al
een aantal jaren, maar zo'n vondst
als die van Scherpenisse had ik nog
niet op mijn bureau gehad. Er zijn
vele fraaie stukken bij"
De munten zijn uit een geheel andere
periode dan die uit het klein fortuin,
dat de Scherpenisser grondwerker
Jacob Bijl in 1980 luttele kilometers
verder, in Sint Maartensdijk uit de
Thoolse klei opdiepte. Het betrof
toen geldstukken uit de zeventiende
eeuw Er werden van de 376 munten
in totaal 328 exemplaren geveild en
die brachten samen 564.015 gulden
op.
De op de akker in Scherpenisse ge
vonden munten dateren van rond
1400. Of om precies te zijn van 1314
tot 1447. Het gaat hier om vijf gouden
schilden, een grote gouden kroon,
gouden kronen uit Gelderland, He
negouwen, Frankrijk, Gouden Pie-
ters en twee stuks Franc a pied.
Klapstuk en het hoogst geschat in de
catalogus is de dubbele gouden
kroon uit Hainaut-Henegouwen, een
zeer zeldzame munt. De catalogus-
waarde bedraagt 12.500 gulden. Drs.
Jacobi: „Dat is een boel geld voor een
stukje goud waar iemand in 1400 een
klap op heeft gegeven".
Erg veel houvast geeft zo'n schat-
tingsprys overigens niet. zo is geble
ken bij de veiling van de munten-
vondst uit Sint-Maartensdijk. Toen
werd een Fnese gouden Rijder uit
1619, die voor 7500 gulden in dé cata
logus stond, voor 16.000 gulden ver
kocht. het dubbele bedrag dus.
Behalve de munten uit Scherpenisse
komen er op de veiling van Schul-
man ide kijkdagen zyn op zaterdag
19 en zondag 20 februari nog vier
andere vondsten onder de hamer ten
eerste die van Haarlo. ruim 1100 zil
veren munten uit de periode 1216-
1314. een voor Nederland zeer vroege
vondst, historisch en economisch
van groot belang. Dan is er de vondst
van Raamsdonk, die vooral een
beeld geeft van de geldcirculatie m
ons land tussen 1680 en 1815. Er
wordt tenminste mee aangetoond,
dat munten een zeer lange circulatie-
periode kenden. De laatste nog niet
uit de Republiek-tijd gangbare mun
ten werden pas tijdens de regering
van koning Willem de Tweede 1840-
1949) uit de circulatie genomen. Ten
slotte zal nog een van een onbekende
vindplaats in Limburg afkomstige
collectie grote zilveren munten uit de
periode 1506- 1586 worden geveild.
Uit de vondst van Scherpenisse
gaat één exemplaar naar het Ko
ninklijk Penningenkabinet. Het
gaat om een halve nobel van Eduard
de Derde van Engeland, een munt
soort die ook in Nederland in circu
latie is geweest. Het Penningenkabi
net gaat regelmatig over tot aanko
pen van munten om zich zo niet al
leen in geschrift maar ook in
klinkklare munt een overzicht te
kunnen vormen van de in Nederland
in omloop gebrachte geldmiddelen.
Met spanning wacht de familie Vroe
gop de dag van de veiling van hun
munten af. Met de opbrengst kunnen
ze best uit de voetenalleende keuze
is nog niet bepaald.
Zal er nog wat geld worden afgekne
pen voor een vakantiereisje? „Nee.
daar hebben we geen behoefte aan",
zegt mevrouw Vroegop. En over de
reacties van de mensen in de buurt,
die het nieuws van de vondst te we
ten waren gekomen, zegt ze:
„Je kunt merken dat er afgunst is. En
dat is wel erg".
Jacques Cats.
Laatst nog eens in een huis ge
weest, dat al een poosje leeg en te
koop stond. Langs de achterdeur
binnen moeten geraken, omdat de
voordeur niet open te krijgen was.
Vanwege de lawine aan drukwer
ken. folders, krantjes en vlugschrif
ten. We krijgen wat op de deurmat,
waar we niet om gevraagd hebben.
Een voortdurende bron van erger
nis!
Zeker vier miljoen Nederlanders
zouden volgens een onderzoek ver
schoond willen blijven van dat soort
brievenbusverstoppingen.
Het Nederlands Genootschap voor
Reclame neemt deze grieven serieus.
Sterker nog: het voelt zich 'ethisch
verplicht' deze mensen tegemoet te
komen. Daartoe voert dit genoot
schap thans in de dag- en weekbla
den een campagne onder het motto
'met brievenbusreclame kimt u drie
dingen doen...: bekijken, ongelezen
weggooien, of ermee naar de Sectie
Direct Marketing van het genoot
schap stappen. Een kaartje naar ant
woordnummer 666 in Amsterdam is
voldoende. Het genootschap zorgt
dan dat men uit het adressenbestand
van de door hem erkende reclamebu
reaus wordt geschrapt.
„Men zal dan binnen afzienbare tijd
veel minder reclame in de brievenbus
krijgen", zegt directeur J. Bouten
van die Sectie Direct Marketing.
„Maar we kunnen niet garanderen
dat men van alle brievenbusreclame
verschoond blijft
Acties zoals de huisvrouwenvereni
ging in Noord-Holland heeft ontke
tend onder het motto 'Baas in eigen
brievenbus' halen weinig uit want ie
dereen kan elk adressenbestand in
handen krijgen zonder daartoe aan
regels gebonden te zijn.
Bouten wil wel even opkomen voor
de belangen van de PTT: dit staats
bedrijf is met zo'n 35.000 postbestel-
lers in belangrijke mate afhankelijk
van postreclame- „Valt dit weg, dan
komt de PTT ernstig in moeilijkhe
den en wordt het particuliere post
verkeer waarschijnlijk onbetaal
baar". En verder benadrukt hi) dat
postreclame ook positieve kanten
heeft. Volgens hem moet die worden
gezien als een vorm van winkelen,
maar dan per post.
„Daarom krijgen wij ook veel reac
ties van mensen die graag méér brie
venbusreclame willen ontvangen.
Ook dat maken we dan in orde".
