PARTICIPATIE het geschonden verleden van the busby babes de rol van ouders in de sport PZC/zaterdagkrant 'maar ik kwam hier eigenlijk om te zwemmen {ZATERDAG S FEBRUARI 1983 21 Kinderen zijn hinderen, luidt een bekend gezegde. Maar hoe zit het eigenlijk met de ouders? In de sportwereld wordt daar heel verschillend over gedacht. De opvattingen over hun interesse lopen uiteen van volledige apathie tot hinderlijk fanatisme. Twep „stromingen" die het vaakst genoemd worden. Wat er tussen zit is een soort zwijgende minderheid: vaders en moeders die wekelijks hraaf naar de sportcomplexen sjouwen om doodgewoon van hun gezonde belangstel ling blijk te geven. Zo zijn er, luidt de algemene opvatting in de sport, te weinig. Meer ouders moeten dus op een verantwoorde wijze betrokken worden bij de vrijetijdsbesteding van hun kinderen. De vraag is alleen hoe. Praatgroepen, huisbezoeken, contactmiddagen en participatie van opvoeders in het sportief bezig zijn....? „Maar ik kwam hier eigenlijk om te zwemmen". Het,meest, lijkt, de georganiseerde sport, alch te storen aan de gebrekkige be langstelling van ouders. „Het, bekende verhaal van jeugdleiders is: we zijn net een chréche. De kinderen worden uit de, auto gekwakt en de ouders zijn blij dat ze er vanaf zijn", vertelt, Wim Jagt. ad ministrateur van de KNVB (Voetbal Bond) afdeling Zeeland. Op zeer jeugdi ge leeftijd valt dat nog wel mee. maar zodra kinderen zo'n jaar of tien. elf zijn blijven steeds meer ouders weg „Ze hebben dan kennelijk het gevoel dat het niet meer zo nodig hoeft", denkt Henk Hoogerland. voorzitter van de hoofdcommissie jeugdvoetbal van de zelfde afdeling. De problemen zijn niet exclusief voor één bepaalde tak van sport Bij de Ter- neuzense zwemvereniging De Flippers bikt men er ook flink tegenaan. Joop van Rijnen van die club klaagt zijn nood. „We raken werkelijk gefru- Itreerd Alles stellen we in het werk om ïen beetje contact te leggen tussen on ze leden, maar het lukt gewoon niet. De mensen vinden het blijkbaar al lang )est dat de kinderen aan onze zorgen Ijn toevertrouwd. Hetzelfde zie je bij de legeleiding van de activiteiten in Ter- leuzen. Het zijn altijd dezelfde mensen, die ervoor opdraaien", betoogt Van Ru ien twijfelachtig Baar mag het geringe aantal ouders jangs de lijn" wel zo gemakkelijk vorden uitgelegd als een gebrek aan nteresse Jo Kopmels, directeur van iet Regionaal Pedagogisch Centrum Iceland, in Sint-Laurcns gelooft van liet. „Dat is een twijfelachtige inter relatie. Het is best mogelijk dat er huis juist heel veel over wordt gespro- en. De belangstelling kan er ook uit lestaan dat je je kind helpt onder voorden te brengen wat ie er nou aan rtndt om te voetballen of wat ie er van erwacht. Voor het kind zelf kan de nate waarin hij er in het gezin over praten veel belangrijker zijn" !en opvatting die haaks lijkt te staan p ontwikkelingen binnen het onder lijs. waar juist al jaren wordt gewerkt an het nadrukkelijk betrekken van ou- ers bij de school De tijd dat de handte- ening onder het rapport de enige com- lunicatie tussen onderwijzer en ouder 'as behoort al geruime tijd tot het erleden En ook het stadium van uit- luitend ouderavonden is voorbij. Par- icipatie (meedoen) is daar de kreet. .Maar de initiatieven ifioeten dan wel 'an de school uit gaan. Zodra dat aan ie ouders wordt overgelaten, blijft er uks van over Zo ligt dat ook in de port", vindt Hoogerland toch wil Kopmels niet te veel verband eggen tussen school en sportverem- !>ng „Ouders beschouwen de school och als belang toestanden In de PZC van 20 september 1980 liet «'alter van Acker uit Koewacht bij voorbeeld weten: „De wielersport bij «aie jeugd dreigt volkomen uit de hand te lopen. Het kost soms moeite om na de wedstrijd een vechtpartij te verhin deren, zo fanatiek wordt er meege leefd. Voor ons is dat het grootste pro bleem. want verder loopt alles voor treffelijk. Maar wat er rond hangt aan ouders, tantes en oma's, dat zorgt meestal voor de ellendige toestanden achteraf'. Op diezelfde sport heeft het volgende citaat betrekking uit een brief van me vrouw Lies de Ridder aan het algemeen bestuur van de wielervereniging Theo MiddelkampVia de pers laat dhr. Berrevoets weten, dat de kinderen zö opgehitst worden door hun ouders, dat anderen niet eens meer met onze kinde ren willen fietsen De laatste maan den houden wij onze kinderen expres in onze buurt, om hen niet bloot te stellen aan opmerkingen van de Zoetewei clan. zoals we die maar zullen noemen Maar de heer Zoetewei heeft het veel te druk met antipathie tegen ons te kweken door alle ouders op de parkoersen af te loperr. dat hij er niet van op de hoogte is, wat zijn zoontje met het zoontje van Hillebrand roept tegen mevrouw van Klooster en mevrouw de Leeuw. En wat het zoontje van Zoetewei roept naar David de Leeuw en Marcel van Kloos ter En heeft het algemeen bestuur de gedragingen van dhr. Zoetewei tijdens wedstrijden wel eens gevolgd, sinds vo rig jaar David de Leeuw van het zoontje van Zoetewei kon winnen? De wielersport heeft echter niet het al leenvertoningsrecht van gekrakeel tus sen ouders. Vorig jaar januari ontstond er tumult in het Goese overdekte zwem bad toen de familie Knoester (Marleen. Arlette. Willem-Jan. Ariene en moeder) boos wegliep van een wedstryd voor de landelijke D-zwemcompetitie. Volgens mevrouw Knoester. die de beschuldi ging tegensprak dat zij de initiatief neemster van deze actie zou zijn ge weest. was de aanleiding het „onspor tief aanmoedigen van een andere deel neemster De moeder daarvan, me vrouw Solé. zou hebben geroepen toen de dochters van mevrouw Knoester werden verslagen „Je hebt ze weer". Een kwalificatie die de tegenpartij als bijzonder vervelend opvatte, en waar door een storm in de Zeeuwse zwemwe- reld werd ontketend elkaar Als bij hardhandigwordtaange- pakt. zie ik dat eerder dan van een an der. Er is een emotionele betrokken heid". Maar zijn ouders daardoor ook blind voor de realiteit? Weigeren ze te zien dat er geen potentiële Johan Cruijff, Jan Raas, Annemarie Verstap pen of Els Vader schuil gaat in hun kind. Verwachten ze niet, per definitie meer dan er eigenlijk in zit? Hooger land „De maatschappij is'zo ingericht datje prestaties moet leveren. Het ple zier watje ergens aan beleeft is dikwijls minder belangrijk Op school zie je nu pas dat ouders het ook belangrijk gaan vinden of een kind het naar zijn zin heeft. Er wordt nagedacht over de vraag of het leveren van prestaties wel het levensdoel moet zijn" Maar die groep is duidelijk in de min derheid. Trouwens, dergelijke princi piële vragen spelen bij vrywel geen en kele klagende jeugdleider een rol. De sport is prestatiegericht en in bijna al les wordt vanuit die optiek gewerkt Ouders moeten daarin - zo ingetogen mogelijk - een rol spelen. Verontwaar diging over desinteresse komt dan ook op de vuist Henk Hoogerland is niet zo blij met de aandacht voor dergelijke uitwassen. „Dat is niet nodig", meent hij. „In een officieel orgaan van een van de afdelin gen las ik bijvoorbeeld een verhaal over vaders van F-pupillen. die bij een wedstrijd met elkaar op de vuist wa ren gegaan. Ik geloof dat dal een nega tieve invloed heeft op de belangstel ling van ouders". Aan een wat te grote betrokkenheid van vader of moeder bij de prestatie van een kind valt. ook bij een teamsport niet te ontkomen aldus Hoogerland. ..Ik zie als vader m'n zoontje beter lopen in het veld dan al die andere jongens bij vaak voort uit een mislukte poging om begeleiders te vinden Ouders zijn daar doorgaans moeilijk voor te porren. Vrij wel elke club kampt met het probleem om chauffeurs te recruteren uit de ou ders of uit die groep vrijwilligers te ha len voor de begeleiding van een ploegje. Zelfs ingenieuze schema's i,.Het kost u maar een paar uur per jaar' i of aanlok kelijke vergoedingen („Wij betalen de benzine") hebben bitter weinie effect. Gerard Bonte, voorzitter van de vol leybalvereniging De Sterre uit 7,uid- dorpe, deed over die zaak z'n beklag in het clubblad Sterrebeeld. „Bij ons is het zo dat we alleen spelende leden hebben, die voor de begeleiding kun nen zorgen en dat betekent in de prak tijk dat die mensen ëen keer in dc veer tien dagen een hele zaterdag druk be zet zijn. omdat ze 's morgens mee gaan met de adspiranten en 's middags zelf moeten spelen". Bonte zegt de indruk te hebben dat ouders zich daar op al ler- lei manieren aan proberen te onttrek ken. „Ze hebben opeens van alles te doen. als je ze vraagt. Ze moeten hier naar toe, nog even dat doen en dan zijn ze hun hele zaterdagochtend al kwijt. Ik vertaal dal. voor mezelf meestal met: Okee, je hebt dus gewoon geen zin om met een groepje kinderen op te trekken". Een stukje persoonlijke verantwoorde lijkheid noemt Kopmels dat. „Ik ga naar het voetbal van mijn zoontje kij ken. omdat ik dat spel leuk vind", ver telt hij. „Als je alleen maar meegaat om dat je zo nodig belangstelling moet to nen, ben je volgens mij niet helemaal eerlijk tegenover je eigen kinderen". Toch kan. geeft hij toe, die lijfelijke aan wezigheid van groot belang zijn. hoewel kinderen dat zeker niet al tfjd laten mer ken. „Op sommige kinderen werkt het geruststellend als er een ouder in de buurt is. Ook al hangen ze niet constant om je heen en zien ze je af en toe maar in een flits", aldus Kopmels. Het hangt vanzelfsprekend af van de wensen van een kind ..Ik vond het vroe ger vreselijk als myn vader kwam kij ken. Dat wilde ik niet hebben", zegt een Terneuzense biljarter En een jeugdlei der van de voetbalvereniging Middel burg daarentegen weet: „Mijn vader had nooit tijd om te komen. Daar had ik het echt moeilijk mee. want ik wilde zo graag dat hij me in het veld bezig zag" Kopmels kent dergelijke gevallen uit eigen ervaring. „Het is me wel eens overkomen dat ik by het voetballen een man sprak, die tegen me zei: ik mocht nu eens een keer mee van hem Dat lijkt heel erg negatief en in eerste instantie denk je. daar moeten we maar eens een hulpverlener op afsturen Afgezien van de vraag of kinderen wel prijs stellen op de aanwezigheid van hun ouders, is wel duidelijk dat ge sprekken dikwijls veel problemen op lossen. Een wat al te groot verwach tingspatroon kan gemakkelijker wor den ingedamd en de belangstelling voor de verrichtingen kan worden ge wekt. door ouders by meer zaken te be trekken. De vindingrijkheid van sport clubs is op dat punt met zo bijster groot Op zich geen onbegrijpelijke zaak want sportclubs werken nu eenmaal met amateurs, die de zaak in de eerste plaats draaiende moeten houden. Een verstandig financieel beleid en zorgen voor mogelijkheden om plezierig bezig te zyn. staan daarbij voorop Wie maalt er dan om participatie van ouders"? Hoogerland is er van overtuigd dat op die maruer resultaten geboekt moeten kunnen worden. De hoofdonderwijzer van de Goese school Het Binnenhof stelt dat er in het onderwijs goede erva ringen mee zijn opgedaan „Maar ik denk niet dat er in Zeeland ook maar één vereniging op het idee is gekomen om ouders eens te vragen om bijvoor beeld bij toerbeurt een training te be zoeken en daar misschien zelfs wel mee te helpen. Terwyl dat in het onderwijs wel degelijk zo gaat Daar doen ouders in de begeleidende sfeer mee met laai en rekenonderwijs pottekijkers Een vergelijking die geeft Hooger land toe. niet helemaal zuiver is. Er is een duidelijk verschil tussen onder wijzer en jeugdsporlleider. De onder wijzer wordt geacht op alle vragen van de ouders antwoord te kunnen geven, omdat hij daar nu eenmaal voor is op geleid. aan een jeugdleider kunnen zul ke eisen niet worden gesteld. Hij zou zijn. via een doorgaans weinig bete kend diplomaatje verkregen positie, wel eens bedreigd kunnen zien door vragen van kritische ouders. Liever geen bemoeials of pottekijkers langs de lijn. De doorsnee trainer kan dat niet aan. „In negen van de tien geval len", weet Hoogerland, „is het zo dat een toevallige passant bereid is gevon den de begeleiding te doen". Dat wil overigens niet zeggen dat de jeugdbegeleiding bij de sportclubs over het, algemeen slecht zou zyn. Integen deel waarschijnlijk want het brok en thousiasme dat zij uitstralen is al vol doende om kinderen te stimuleren In het ergste geval is er sprake van onbe holpen optreden Kopmels verwoordt dat met. „Mensen, die met goede be doelingen op een vrij onhandige manier met kinderen bezig zijn. Die niet weten hoe ze hen kunnen laten doorpraten over dingen die ze dwarszitten Maar mijn persoonlijke ervaring is toch dat die begeleiding redelijk positief is" Desondanks acht hij het zeker zinvol om op dat gebied iets aan opleiding te doen. Tips om plezierig met een groep jongeren om te gaan. zonder dat het ontaardt in een pandemonium In de onderwijswereld wordt het kind als mondig behandeld, met als gevolg dat ook op andere plaatsen vanuit die uit gangspositie zal moeten worden ge werkt. „Als mensen die trainen geven, oude onderwyzers- en lerarentrucs naar boven halen en op basis van macht en angst aanjagen een groep kinderen wil len leiden, zal dat niet meer gaan. Het zou vervelend zyn als dat in de sportwe reld nog wel gebeurt, want het is niet meer mogelijk om kinderen met een op die factoren gebaseerd regime in de hand te houden", betoogt Kopmels. Overigens is het ook weer met zo ramp zalig dat eventuele ondeskundige sportleiders geknakte kinderzieltjes kunnen veroorzaken. „Anderhalf uur in de week weegt niet op tegen een gezin, waarin het wel lekker gaat", aldus de directeur van het RPCZ. Duidelijk is echter wel dat een intensief contact tus sen clubs en ouders problemen kan voorkomen of oplossen Maar even dui delijk is dat verenigingen die voor die aanpak kiezen zich veel werk op de hals halen, omdat traditionele vormen zoals ouderavonden niet het gewenste resul taat opleveren „Ouders van jeugdspe lers" laat Hoogerland weten, „hebben als wettelijk vertegenwoordiger van hun kind het rechtom ledenvergaderin gen te bezoeken Maar daar wordt geen gebruik van gemaakt. Ik heb zelf de er varing met het Jeugdplan Nederland. Dat is een heel concrete zaak. De 64 beste spelertjes uit de provincie zyn daarvoor geselecteerd en voor hen en hun ouders beleggen we ouderavonden, boven en onder de Westerschelde. En als er dan per bijeenkomst tien mensen, waaronder ook nog eens echtparen zit ten. komen opdagen is het op. Terwijl daar toch belangrijke dingen worden besproken, zoals de opzet van dal Jeugdplan, studieproblemen en de kans dat ze verder komen en naar Zeist zullen moeten" Voor de Voetbal Bond is het volgens Hoogerland wel de hoogste tijd dat er diepzinnig wordt nagedacht over dc vraag hoe men dc ouders meer kan be trekken bij het sportgebeuren. Er is een terugloop geconstateerd van het aantal jeugdleden cn in opdracht van de bond is er een nota geschreven, waarin de oorzaken daarvan worden aangegeven. „In die nota", besluit Hoo gerland. „komt dat aspect nauwelijks aan de orde. terwijl ik denk dat dal nu juist wel zou moeten. Alleen zal het veel energie van de verenigingen kos ten, want van hen zullen de initiatie ven moeten uitgaan". Er is vaak gespeculeerd wat er zou zijn gebeurd, als het allemaal wel goed was afgelopen. Als het vliegtuig met het sterrenteam van Manchester United gewoon was opgestegen. Als de spelers thuis de verdiende helden ontvangst hadden gekregen, en daarna weer aan de slag zouden zijn gegaan. Manchester zou de Europa Cup hebben gewonnen, zeggen vele Britse sport journalisten nog steeds. En bij de WK voetbal in Zweden zou een Engels team (met heel wat spelers van Manchester United erin) en niet Brazilië de cup hebben veroverd. En verder zou de 21-jarige aanvaller van Manchester Duncan Edwards dé grote sensatie van dat toernooi zijn geweest, in plaats van de 17-jarige Pele die dat jaar doorbrak Edwards zou vervolgens tot de compleetste voetballer ter wereld zijn uitge groeid. precies zoals zijn manager Matt Busby dat ooit eens had voor speld. Dat zou allemaal gebeurd zijn. als maar niet Het is begrijpelijk dat mensen als Frank Taylor, destijds sportjournalist van de News Chroni cle. ook nu nog deze gedachten koes teren De verwachtingen over Man chester United waren ook hoog ge spannen. toen op 6 februari 1958. de ze zondag 25 jaar geleden, hei nood lot, onbarmhartig toesloeg Op die dag vond de grootste ramp uit de ge schiedenis van het Britse voetbal plaats. Het vliegtuig waarin het veel belovende team van Manchester zat, dat zich zojuist in Joegoslavië van een plaats in de halve finale van het Europa-Cuptoernooi had verzekerd, verongelukte. Onder de 21 doden za ten acht spelers, de kern van een ster renteam. Er bestaat een ooggetuigeverslag dat nauwkeurig beschrijft wat er aan de ramp voorafging. Het is het boek The day a team died' van Frank Tay lor. een van de tien sportjournalisten die met Manchester United naar Joe goslavië waren afgereisd om er de Eu ropa- Cupontmoeting tegen Rode Ster Belgrado te verslaan. Slechts twee van die verslaggevers overleef den de tocht Ze kwamen er met goed uit. De pas sagiers mochten weer aan boord ko men. en enkele minuten na drie uur kon opnieuw worden gestart. Frank Taylor „Achteraf is mij wel honderd keer gevraagd waarom ben je weer in het vliegtuig gestapt nadat de start twee keer was misgegaan? Had dan niemand het lef te weigeren? Mijn antwoord is nog steeds: de ge dachte aan mogelijk gevaar kwam niet eens in me op". verbijsterd Daar ging het, voor de derde keer. Het vliegtuig reed de startbaan af, sneller en sneller. De bijna twee ki lometer lange baan wasal voormeer henk dam opperbest Van Taylor weten we. dat de stem ming in het vliegtuig op die donder dag opperbest was. En daar was alle reden toe. Manchester United had de Joegoslaven op 3-3 gehouden, en daar de thuiswedstrijd door de Bus by Babes', zoals hun bijnaam tot, gro te ergernis van Matt Busby luidde, al met 2-1 gewonnen was. zaten de Brit ten in de halve finale. De vooruitzichten waren glanzend. Niet alleen hadden ze alle mogelijk heden in de Europa Cup. maar ook in de Engelse eerste divisie en de Britse Cup League stonden ze er goed voor. En dat met een team dat een gemid delde leeftijd van iets boven de 21 jaar had! Busby had z'n zaakjes pri ma voor elkaar. Hij had, toen hij bij Manchester United tot manager was benoemd, in de jeugd geïnvesteerd. Hij had eigen kweek rijp gemaakt voor heteerste team, en had schaarse maar uiterst waardevolle aankopen gedaan. Met zo'n jong team kon de tijd slechts in zijn voordeel werken. tussenlanding Het vliegtuig met Manchester Uni ted, Busby. de sportjournalisten en nog enkele begeleiders moest 's mid dags in Munchen een tussenlanding maken. Het was er koud. De passa giers werden naar een transit-ruim- te gebracht terwijl het vliegtuig werd bijgetankt. Dollend en grap pen makend werd de tijd daar door gebracht. Even voor half drie was het tijd om in te stappen. Het vlieg tuig taxiede naar dc startbaan, de motoren loeiden, en weg waren ze. Maar halverwege de startbaan ge beurde er iets onverwachts: dc pi loot remde ineens scherp af en bracht zijn vliegtuig tot stilstand. Een van de metertjes stond niet zo als dat moest. De piloot taxiede terug en vroeg de verkeerstoren opnieuw toestemming te mogen starten, in het vertrouwen dat nu alles wél goed zou verlopen Maar de geschiedenis herhaalde zich: opnieuw moest de startproce dure halverwege worden afgebroken. Zoals gezegd, de stemming aan boord was opperbest en volgens Frank Taylor was eigenlijk niemand erg ongerust over de gebeurtenissen, De passagiers werden naar de tran sitruimte gebracht, terwijl piloten en onderhoudsmonteurs zich over de vraag bogen wat er met het metertje mis kon zijn. dan dc helft afgelegd, toen de piloot verbijsterd naar zijn snelheidsme ter keek: die ging niet verder naar boven, maar zakte! Het was nu te laat om af te remmen. Er kon slechts gehoopt worden dat het vliegtuig het voor het einde van de baan alsnog zou halen. Dat ge beurde niet. Het vliegtuig met dc spelers van Manchester United, de journalisten en nog enkele mensen, totaal 44 man. reed in volle vaart van de startbaan af, door een hek, tegen een enkele honderden meters verder gelegen huis. waarna bet to taal vernield tot. stilstand kwam. Heroïsche taferelen speelden zich vervolgens af. De enkele mannen die er zonder kleerscheuren waren afge komen. gingen steeds weer het wrak in om minder fortuinlijke medepasa- giers te redden, uit hun stoelen te ge spen voor het vliegtuig in brand zou vliegen. Voor 21 passagiers kwam die hulp te laat. Nog eens twee mannen, onder wie Duncan Edwards, die op 15-jari- ge leeftijd zijn eerste wedstrijd in het eerste van Manchester United had gespeeld, overleden later in het zie kenhuis aan hun verwondingen. Het was een schok die velen diep raakte. De bevolking van Manches ter was ontredderd. Mannen en vrou wen. in vele gevallen met eens zulke grote voetbalfans, huilden op straat. Frank Taylor: „Later is me eens ge zegd dat het nieuws van de ramp de zelfde emoties opriep als later de moord op Kennedy". Ook buiten Manchester kwam de ramp hard aan. In het weekeinde na het ongeval werd op voetbalvelden in heel Europa een minuutstilte in acht genomen, ter nagedachtenis aan de slachtoffers. onderzoek In Munchen werd direct een groot scheeps onderzoek gehouden naar de oorzaak van de ramp. Het eindre sultaat is altijd wat onbevredigend gebleven: de experts houden het er op, dat ijs op de vleugels de hoofd oorzaak ervan is geweest dat het vliegtuig niet kon starten. Het leven gaat verder. Als iemand die stelling bewijst, is dat Matt Bus by wel. Hij kwam zwaar gewond, met onder andere een ingedeukte borstkas, in het ziekenhuis terecht, en dagenlang zweefde de illustere manager op het randje van de dood. Maar hij kwam erbovenop en wijdde zich direct weer aan zyn levenstaak: van Manchester United een groot team maken. Tot zijn eigen verba zing eindigde zijn club in het volgen de competitiejaar al weer als tweede. Daarover zei hij: „De jongens hebben veel beter gespeeld dan ik zelfs maar had durven hopen. Maar er moet nog veel gebeuren. Het zal jaren duren om de ploeg weer helemaal op te bou wen". Wel. in 1968 ging de grote ambitie van Busby alsnog in vervulling: Man chester United won toen de Europa Cup dank zij een fraaie overwinning op het toen nog onverslaanbaar geachte Benfica. Het was tien jaarna de ramp: een waardiger herdenking zou niet mogelijk zijn geweest De wrakstukken van het vliegtuig waarmee de sterrenploeg van Manchester United verongelukte ,j..i

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1983 | | pagina 21