Rampslachtoffers herdacht
Rode Kruis was in 1953
?nige parate organisatie'
Drukbezochte diensten
Nieuwerkerk en Kortgene
Prinsessen Juliana en Margriet
bij herdenkingsdienst Zierikzee
Hubrecht Koster kreeg
erepenning Reimerswaal
PZC/
IERDENKING WATERSNOOD IN ZIERIKZEE
«ERIKZEE - „Een herdenkingsdag als vandaag brengt in herinnering hoeveel goeds een mens
Irmag in tijden van nood". Met deze woorden eindigde voorzitter Jhr G. Kraijenhoff een dinsdag
de Gasthuiskerk in Zierikzee gehouden herdenkingsdienst waarmee het Nederlandse Rode
uis uitgebreid de aandacht heeft willen vestigen op de hulpverlening gedurende de watersnood
Jfebruari 1953. De rampzalige gebeurtenissen van dertig jaar geleden werden geschetst door de
p A. van Emdeh, de toenmalige directeur-generaal van het NRK, die er op wees dat al het
jogelijke werd gedaan om de gevolgen van de ramp op te kunnen vangen.
bereidheid om te helpen bleek van
kanten, aldus Van Emden in zijn
igblik tot een tweehonderdtal in de
k verzamelde gasten van het Rode
Is. onder wie veel voormalige hulp-
rleners. De oud-directeur-generaal
icht met name de huidige Zweedse
ibassadeur Nauckhoff in herinnering
it zijn land met een geschonken be-
ag van bijna 14 miljoen gulden 'abso-
ut voorop stond' bij de Rode Kruis-
Qpverlening. Een geschenk van het
organisatie op 1 februari 1953 de enige
was die paraat was. De overheid heeft
uit de historie Inmiddels wel lering ge
trokken. Maar in 1953 was het nog zo
dat het ministerie van binnenlandse za
ken niet alleen gesloten was op zondag
1 februari, maar ook niet telefonisch te
bereiken".
Zweedse Rode Kruis was ook het Rode
Kruisziekenhuis in Zierikzee. één van
de belangrijkste projecten van de re
constructiefase na de hulpverlening
Van Emden benadrukte dat de colon
nes van het Rode Kruis in de noodge-
bieden vele moeilijke taken moesten
vervullen, zoals het bieden van directe
hulp aan de slachtoffers en de zorg voor
vluchtelingen en geëvacueerden. Hij
meende dat de colonnes daar groten
deels in waren geslaagd. „In feite is het
hele Rode Kruiskorps bij de ramp be
trokken geweest".
Van Emden „Het Rode Kruis was in
die dagen het middelpunt van de hulp
verlening En er mag wel degelijk aan
dacht aan worden geschonken dat deze
Herinnering
)elegatie Almelo
Sok in Zierikzee
[ERIKZEE - Dc gemeente Zierikzee
«ft dinsdag voort het eerst sedert ja-
n weer betrekkingen aangeknoopt
et Almelo, van waaruit in de dagen
in de watersnood een spontane hulp-
irleningsactie op touw werd gezet,
ihet vertrek uit het stadhuis van de
•le gasten, die gisteren de herden
van het Nederland-
aa; Rode Kruis bezochten, ontving het
Inierikzeese gemeentebestuur een Al-
i tfeloos Almelose deputatie met aan
tiett hoofd de loco-burgemeester M. C.
H#gel.
paurgemeester T. H. de Meester bedank-
gii de Almelose bestuurders - onderwie
ethouder A. A M. van Gessel en J.
Èierink. chef van het kabinet van de
jrgemeester van de voormalige adop-
ïgemeente - bU deze gelegenheid op-
euw zeer voor de destijds geleverde
adwerkelijke bijstand. Hij onder-
eepte dit met het aanbieden van eni-
bronzen zegels en afbeeldingen van
t stadhuis.
ico-burgemeester Vogel maakte dui-
lijk het zeer op prijs Le stellen dat de
de banden opnieuw lijken te worden
ingehaald. En hij liet doorschemeren
it een uitnodiging aan b en w en de
ad van Zierikzee voor een bezoekje
tn Almelo toch wel erg aannemelijk
kt, maar vermoedelijk niet eerder dan
1984 bewaarheid zal kunnen worden.
Een beeld van de herdenkingsdienst in de Zierikzeese Gasthuiskerk.
De vraag 'waarom vandaag deze her
denking' beantwoordde hij met het ou
de gezegde: 'De herinnering aan de do
den betekent voor hen een tweede le
ven'. En ook met de uitspraak: 'Om nog
eens aan de vergetelheid te ontrukken
hoe groot het leed was dat velen heb
ben doorslaan'. Verder vond Van Em
den het herdenken van de ramp even
zeer op zijn plaats omdat soms wel
eens vergeten wordt wat het Rode
Kruis aan hulp kan bieden wanneer de
nood aan de man komt. „Bovendien
omdat nog steeds grote dank verschul
digd is aan al die Rode Kruis-mede-
werkers in het land die zich zo voor
treffelijk van hun taak hebben gekwe
ten en die daardoor een zo duidelijk
accent hebben gelegd op het kunnen en
willen van het Rode Kruis".
De herdenkingsdienst in de Gasthuis
kerk werd ingeleid met filmopnamen
van de situatie gedurende de rampda
gen. Voorzitter Kraijenhoff van het
NRK eerde in een kort openingswoord
met name prinses Juliana. Zij gaf in de
rampdagen velen moed door haar grote
belangstelling en aanwezigheid in de
noodgebieden. aldus jhr Kraijenhoff.
Verder stelde hij ter inleiding: „Het is
goed het verleden te beschouwen als
een leerschool voor de toekomst". Voor
de 1800 slachtoffers van de ramp werd
staande een ogenblik stilte ln acht ge
nomen.
DR. BOERTIEN: DERTIG JAAR ALS 'N ZUCHT VOORBIJ
ieftse hoogleraar:
MINDER VEILIGE
VATERKERINGEN
«ET TE VERKOPEN'
1LFT - „Het is niet tc verkopen, dat
op grond van de economische si-
itie van dit moment dc veiligheid
de waterkeringen terugbrengt",
it die conclusie kwam professor dr.
E. W. Bijker, hoogleraar kustwater-
mwkundc aan de Technisch Hoge-
lool in Delft, dinsdag aan het eind
in een symposium, dat door het wa-
"louwdispuut van de TH was geor-
liseerd over dc thema's „Ramp en
irstel". In de discussie, die aan het
nd van het symposium werd ge-
ïerd, kwam herhaalde malen naar
iren, dat de mogelijkheden finan-
eel minder worden. ,De heer Bijker:
ïn dat is een zeer wezenlijke vraag,
et antwoord moet zijn, dat de rege-
ng het zich niet kan veroorloven het
dc veiligheid minder te
•aarderen. Het gaat om bescher-
ing van ons land",
et oud-hoofd van de Deltadienst. ïr. H
Ferguson, sprak dinsdag in Delft
ver de organisatie van het herstel na
e ramp m 1953. Hij zette uiteen, dat
eelal geïmproviseerd werd. „Ieder
erkte op zijn eigen stek en volgens ver-
:hillende methoden", zei de heer Fer-
uson. Hij duidde aan. van hoeveel be
ing de ervaringen, opgedaan bij de
nundatie van Walcheren aan het eind
an de oorlog, waren toen de gevolgen
an de ramp aangepakt moesten wor-
en.
rofessor ir. J F. Agema, hoogleraar
waterbouwkunde aan de TH, hield een
over de ontwikkeling, die de
eehniek bij de afsluiting van sfroomga-
~en heeft doorgemaakt. Hij wees erop.
at de know how. die Nederlandse be-
rijven daarbij hebben opgedaan, van
eel nu kan zijn bij de uitvoering van
werken in het buiteland
J. K. Vrijling, hoofdingenieur van de
Ijkswaterstaat, sprak dinsdag over
lieuwe methoden ter berekening van
le hoogte en sterkte van waterkerin-
:en, Hij zette uiteen, hoe de laatste tijd
neer bezwijkmechanismen in beeld
ijn gekomen en hoe men de nieuwe
tennis kan toepassen als opnieuw
rordt nagedacht over de te aanvaarden
Jisico's en de manier, waarop dijken en
tuinen worden verstevigd.
(RANDJE IN
tLEUTERSCHOOL
ÏARDENBURG
lARDENBl'RG - In de rc.oms-katho-
ieke kleuterschool aan de Utcnhove-
traat in Aardenburg brak dinsdag-
liddag omstreeks kwart voor éen
rand uit. De Aardenburgse brand-
veer was snel ter plaatse en had het
(randje in korte tijd onder controle.
ontstond vermoedelijk door
tortsluiting in een televisietoestel, dat
sen vergeten was uit te schakelen.
)p het moment dat de brand uitbrak
vas er niemand aanwezig in de kleuter-
chool Burgemeester W L A Locke-
Seer van Aardenburg kwam poolshoog
te nemen bij het brandje
NIEUWERKERK - De bevolking van
Duiveland heeft dinsdagavond de fe-
bruariramp van 1953 herdacht tijdens
een drukbezochte samenkomst in de
Nederlands hervormde kerk in Nieu
werkerk. Burgemeester J. van Bom
mel noemde in zijn toespraak de ramp
een keerpunt in de geschiedenis van de
Duivelandse gemeenschappen. „Van
de eilandelijke beslotenheid van voor
1953 is niets meer over en in de dorpen
zijn totaal nieuwe structuren ont
staan", aldus de burgemeester.
Van Bommel verheelde niet zeer te ho
pen dat de stormvloedkering in de Oos-
terscheldemonding op tijd gereed zal
zijn: „Want onze bevolking is niet ge
rust zolang de Oosterschelde niet ge
temd is".
De commissaris van de koningin in Zee
land. dr C. Boertien. vond dc afgelopen
dertig jaar na de ramp 'als in een zucht
voorbijgegaan'. Hij getuigde van zijn
respect voor wat intussen in het omrin
gende water aan waterstaatkundige
werken tot stand gebracht is. „De ver
schrikkingen van februari 1953 lijken
vervaagd in onwezenlijkheden, maar
zeker niet voor hen voor wie elke eerste
februari weer tastbare vormen van ver
schrikking aanneemt", aldus dr Boer
tien. Hij eindigde met een poging tot
objectivering: „Want 1953 zal zich naar
de mens gesproken niet meer herhalen.
De Delta in zuidwest Nederland is niet
aan z'n lot overgelaten, al blijft waak
zaamheid steeds geboden".
Een herdenkingsrede over het thema
'Wat hebben wij van onze kans ge
maakt' sprak cis E P Kuin te Ouwer-
kerk. De toespraken werden afgewis
seld met koorzang door de Nieuwer-
kerkse christelijke gemengde zangver
eniging 'Eén naam is onze hope', onder
leiding van mevrouw W. Bil-Hollander,
en aan het orgel W. Wandel. Ter afslui-
REDDINGSACTIE OU VEER KERK
KRUININGEN - Dc Yersckse mos
selkweker Hubrecht D. Koster had
het dinsdagmorgen ïn Kruiningcn
even te kwaad. De herinneringen
aan de watersnoodramp werden
hem te veel. De bijeenkomst in de
raadszaal van het gemeentehuis
was speciaal voor zijn verrichtin
gen tijdens de ramp op touw gezet.
Koster ontving uit handen van
burgemeester H. Boer van Rei
merswaal de penning van verdien
ste van de gemeente Reimerswaal.
Dit vanwege het feit dat de Yerse-
kenaar op 1 februari als eerste
door een gat in de dijk bij Ouwer-
kerk was gevaren met zijn mosspl-
kotter YE 4, de Beatrix. Samen
met de bemanning van zijn schip,
redde Koster in totaal 350 mensen
uit Stavenisse en Ouwerkerk.
De uitreiking geschiedde onder rui
me belangstelling van familiele
den, de bemanning van de Beatrix,
de EHBO-hulp P. Baauw-Poelman
en vertegenwoordigers van de ge
meenten Reimerswaal en Duive
land. Burgemeester J. van Bommel
van Duivelauu overnanaigae ae
redder een wandbord van Duive
land Hij vertelde dat nog veel ou
deren m Ouwerkerk zich Hubrecht
Koster kunnen herinneren. „Uw
naam waart nog altijd rond in Ou
werkerk", stelde Van Bommel. Bo
vendien is in het dorp een straat
naar de mosselkweker genoemd.
De datum 1 februari maakt bij ve
len ieder jaar weer iets los, meende
burgemeester Boer: ..Bij mensen,
die familieleden hebben verloren
en mensen, die in zeer moeilijke
omstandigheden hebben moeten
verkeren", vervolgde hij ..Maar
ook bij de redders"
Volgens Boer waren dit mensen,
die zich vaak in stilte hebben inge
spannen om zoveel mogelijk leed te
voorkomen. De eerste burger van
Reimerswaal stelde voorts dat het
werk van de redders aan het onge
looflijke grensde. „Het dodencijfer
zou zonder hen misschien vele ma
len groter zijn geweest.aldus
Boer. „Wij willen in alle anderen
eren. die naamloos zijn gebleven en
zich toch ook hebben ingezet".
Burgemeester H Boer van Reimerswaal bood de Yers
Hubrecht Koster de penning van verdienste i an de gm
aan voor zijn reddingsactie op 1 februari bi) Ouwerkerk
ting van de herdenkingsdienst
weerklonken het 'Onze Vader' en het
volkslied.
Ook de herdenkingsbijeenkomst die in
fie hervormde kerk te Kortgene werd
gehouden, trok veel belangstelling. Na
een openingswoord door ds A. M. Atte-
ma en de schriftlezing hield ds R. van
Schuppen, die dertig jaar geleden pre
dikant was in Kortgene, een herden
kingstoespraak. Naar aanleiding van
het bijbelverhaal over Noach kwam ds
Van Schuppen tot de conclusie dat her
denken waardevol is. „Je kunt dan niet
meer leven alsof er niets gebeurd is",
zei hij.
Ook burgemeester J L D van der Lin
de van Kortgene meende dat het goed
en nodig is de ramp te herdenken Hij
wees erop dat voor velen die de gevol
gen van de stormvloed in 1953 niet of
niet bewust hebben meegemaakt, za
ken als de dammen die Noord-Beve
land met Zuid-Beveland en Walcheren
verbinden de gewoonste zaak van de
wereld zijn „Ze realiseren zich niet dat
de zee steeds bedreigt'aldus de burge
meester. „De herdenking is er mede
voor om ons waakzaam te houden, zo
dat onze veiligheid niet ln gevaar komt
wanneer ooit weer eens net zo'n hevige
en langdurige storm als die van 1953
opsteekt".
Aan de bijeenkomst werkten mee de
muziekvereniging EMM en organist W
H. A. Blankcrs
Prinses Jvliana. geflankeerd door links burgemeester Th. de Meester van Zierikzee en rechts commissaris der koningin
dr C Boertien, tijdens de wandeling Van de Gasthuiskerk naar het Zierikzeese stadhuis. Op de achtergrond prinses
Margriet.
ZIERIKZEE - Prinses Juliana en
prinses Margriet hebben dinsdag in
de Zierikzeese Gasthuiskerk een bij
eenkomst van het Nederlandse Rode
Kruis bijgewoond ter herdenking
van de overstromingsramp, gisteren
dertig jaar geleden. Na afloop van de
bijeenkomst bezochten de prinses
sen, vergezeld door onder meer de
commissarissen der koningin in
Zeeland en Zuid-Holland, dr C.
Boertien en'mrM. Vrolijk, Zeeland's
oud-commissaris mr J. J. van Aart-
sen en minister drs N. Smit-Kroes
van verkeer en waterstaat, een foto
tentoonstelling over de watersnood
in de Vierschaar van het stadhuis.
Het gezelschap maakte het over
stapje van de kerk naar het stadhuis
te voet en trok al wandelend over de
Mol en de Dam en in de Meelstraat
grote publieke belangstelling.
Prinses Juliana, beschermvrouwe
van het Nederlandse Rodejkruls en
haar dochter Margriet, lid van het da
gelijks bestuur, ontvingen in de Vier
schaar uit handen van voorzitter jhr
G. Kraijenhoff van het Rode Kruis
een eerste exemplaar van een bloem
lezing getiteld 'Eén februari 1953',
met gedichten en verhalen naar aan
leiding van de ramp, van onder meer
Gerrit Achterberg, Simon Carmig-
gelt en Maarten 't Hart. Prinses
Juliana nam in het stadhuis verder
ruim de tijd om een praatje te maken
met enige hulpverleners van des
tijds, zoals mevrouw E. M. C. van
Heel-Van Dissel, in 1953 comman
dante van de Zeeuwse Rode Kruis-
helpsters. de toenmalige leidster van
de helpsters in Middelharnis me
vrouw A F.. Mijs-Meyer. en de bejaar
de Bruenaar Christiaan Knop, die als
visserman in z'n eentje 423 mensen ln
veiligheid bracht.
In de herdenkingsbijeenkomst in de
Gasthuiskerk stond centraal de inzet
van het Rode Kruis tijdens de ramp
dagen, Maar daarnaast werd uitvoe
rig de nieuwe plaats van het NRK in
de rampenbestrijding in de toekomst
belicht In zijn inleiding over het laat
ste onderwerp onderstreepte mr J J
van der Weel. dagelijks bestuurslid
van het NRK en voorzitter van de
stuurgroep Rode Kruiskorps. dat de
les die de ramp van februari 1953
leert is. dat een ramp kan toeslaan op
momenten dat men zich veilig
waant. „Dit beeld kan worden door
getrokken naar de nuidige op tech
nologie gebaseerde samenleving. Wij
zullen dus klaar moeten zijn voor het
moment dat de bijna-ramp vervan
gen wordt door de werkelijke ramp,
waaronder begrepen de oorlogs
ramp". aldus mr Van der WeeL
Hy onderkende twee ontwikkelin
gen: de vatbaarheid van de moderne
samenleving voor rampen en de eco
nomische recessie met de noodzaak
van bezuinigingen op overheidstake-
n.„En de regering heeft het Neder
landse Rode Kruis als het ware op
het kruispunt van die twee ontwikke
lingen gevraagd, een deel van de eer
stelijns rampbestrijdingstaak op
zich te nemen, waarop het in 1980 po
sitief heeft geantwoord".
Aanpassingen
De voorzitter van de stuurgroep
RKK wees erop dat de toekomstige
rampenbestrijding de nodige aan
passingen binnen de organisatie
noodzakelijk zal maken. Dat ge
schiedt op basis van de zogeheten
contouren van dc rampbestrijding,
geformuleerd onder verantwoorde
lijkheid van het ministerie van bin
nenlandse zaken. De Rode Kruis-bi j-
drage kan worden omschreven als
het leveren van 140 verzamelplaat
sen gewonden, elk bemand door 65
personen. Mr Van der Weel noemde
bet een juiste gedachte, dat zolang
de omvang van een calamiteit dit
toelaat, de normale professionele
diensten zoveel mogelijk het werk
moeten doen. „Maar in het belang
van alle betrokkenen dient wel zo
spoedig mogelijk klaarheid te ko
men over de vraag welke rol de ba
sisgezondheidsdiensten in het ge
heel van de rampbestrijding zullen
spelen".
Voor een goede gang van zaken acht
te mr Van der Weel voorwaarde dat
de regering het Rode Kruis tot het
uitvoeren van de rampbestrijdings
taak in staat stelt, onder meer door
het beschikbaar stellen van financië
le middelen. Verder meende hij dat
leiding, oefening en Inzetbaarheid
ten aanzien van de eigen mensen ln
de toekomst veel aandacht vergen.
Overigens mag uit gehouden onder
zoek mag worden afgeleid dat de be
reidheid tot het verlenen van hulp tot
bestrijden van rampen groot is. „En
op dit fundament kan een goede or
ganisatie in stand worden gehou
den".
Zierikzees burgemeester Th. de Meester neemt na het herdenkingsgebcurcn
afscheid van pnnses Margriet. In het midden commissaris der koningin dr C.
Boertien.
SEROOSKERKE - In verscheidene
plaatsen op Schouwen-Duiveland.
Noord-Beveland en Zuid-Beveland
zijn dinsdag bloemen neergelegd bij de
monumenten ter nagedachtenis van de
slachtoffers die de stormvloedramp in
1953 heeft geëist. Dat waren vrijwel
overal uiterst sobere plechtigheden,
die slechts een paar tot enkele tiental
len belangstellenden trokken.
De burgemeester van Westerschouwen.
mevrouw J. L Niemantèverdriet-Leen-
heer. plaatste dinsdagmorgen namens
het gemeentebestuur een krans bij het
monument naast de hervormde kerk in
Serooskerke. Op dat monument staan
de namen van de 15 mensen uit het dorp
en de omgeving die dertig jaar geleden
in het water om het leven zijn gekomen.
Ongeveer veertig inwoners van Seroos
kerke, onder wie een aantal schoolkin
deren. waren getuige van de kransleg-
ging.
In Zierikzee trotseerden slechts het col
lege van burgemeester en wethouders
en enkele raadsleden het slechte weer
om te zien hoe burgemeester T H de
Meester aan de voet van het door Ad
Braat vervaardigde beeld tussen de
Zuidhavenbrug en de Zuidhavenpoort
een krans legde In Zierikzee zijn in fe
bruari 1953 24 personen het slachtoffer
geworden van de stormvloed
Burgemeester C. Slabbekoorn van
Brouwershaven legde bloemen neer bij
het herdenkingsmonument voor de al
gemene begraafplaats aan de Bogard-
weg in Dreischor Een vijfentwintigtal
belangstellenden nam daar samen met
de vertegenwoordigers van het ge
meentebestuur een minuut stilte in
acht ter nagedachtenis van de 32 men
sen die in Dreischor en omgeving zijn
verdronken
Bloemen zijn ook neergelegd bij de mo
numenten op de begraafplaatsen in
Nieuwerkerk, Ouwerkerk. Oosterland
en Sirjansland. Dat gebeurde zonder
enig officieel vertoon In Nieuwerkerk
kwamen bij de stormvloedramp 288
personen om. in Ouwerkerk 90. in Oos
terland 77 en m Sirjansland 8.
Het college van burgemeester en wet
houders van Reimerswaal legde dins
dagmiddag kransen m Kruiningen, bij
het. beeld'van Jan Wolkers naast de her
vormde kerk. in Krabbendijke en in Ril
land. Dat was in de laatste twee plaat
sen bij de herdenkingsmonumenten op
de begraafplaatsen, Een aantal belang
stellenden legde ook bosjes bloemen
neer. Na de ramp vielen in Kniiningen
62 slachtoffers te betreuren, in Rilland
12, in Krabbendijke 2 en in Waarde 1
In Kats (11 rampslachtoffers) en Kort
gene 138 overledenen) legde burgemees
ter J L. D. van der Linde kransen bij de
herdenkingsmonumenten
Burgemeester LJ Kiemantsverdriet-Leenheer plaatste dinsdagmorgen een krans bij het monument
kerk in het Schouwse Serooskerke. ter nagedachtenis van de slachtoffers van de watersnoodramp
provincie
DENSDAG 2 FEBRUARI 1983