Filmfestival Rotterdam
staat voor de vuurproef
Waj da-film 'Banton' roept
in Frankrijk discussies op
menno voor de barrière
PZC/i
NEDERLANDSE BIJDRAGEN ZWAK
Nieuwe formule voor
popfestival Lochem
VERGELIJKINGEN MET WALESA
Opheffingsverkoop
Overhemden 5,- Corduroybroeken 29,75
Broeken 5,- Noorse troien 25,-
Spencers 20,- Poloshirts 10,-
Meuibroeh Mannenmode
Meuibroeh Mode
Mulder binnenhuis
MAANDAG 31 JANUARI 1983
kunst/cultuur
(Door Pieter van hieropi
Het Filmfestival Rotterdam heeft het weekeinde van Wim Wenders achter de rug. The State of
Things is vertoond en wie na alle voorpubliciteit over deze in Venetië reeds met een Gouden
Leeuw bekroonde film, toch nog vragen mocht hebben over hoe het nu precies zat met Wenders'
frustraties over zijn Hollywood-avontuur met Hammett en de film die daar weer het gevolg van is
geweest (The State of Things dus), die kan het Wenders in Rotterdam inmiddels uit en te na
hebben horen uitleggen, zo al niet persoonlijk, dan ten minste in twee films met Wenders' frustra
ties als onderwerp, waarvan er eentje door de Duitse cineast zelf werd gemaakt. De hele geschie
denis begint knap vermoeiend te worden: zó belangwekkend zijn de naiviteit en misrekeningen
van Wenders nou ook weer niet.
Na drie festivaldagen zijn er intussen
nog weinig aanleidingen geweest om je
eens aangenaam overrompeld te voe
len. Er zijn wel een paar niet onaardige
Engelse filmpjes vertoond (gefinan
cierd door het British Film Institute, of
het nog piepjonge Channel Four, zoals
Crystal Gazing, Hero and Angel), als
mede enige onafhankelijke Amerikaan
se produkties (Don's Motel, Plain
Song), maar het zyn vingeroefeningen
in de marge gebleven. Een stuk interes
santer was al Het Eiland der Liefde, een
film van de Portugees Paulo Rocha,
over de schrijver Wenceslau de Moraes,
jdie tussen 1891 en 1929 geleefd en ge
werkt heeft in het Verre Oosten. Maar
om het bijna drie uur bij dit gedragen en
hoogst intellectualistische werkstuk te
kunnen uithouden, dient het filmpu
bliek toch wel te beschikken over een
hoop literaire ontvangstapparatuur ex
tra.
logen; gefascineerd door onafzienbare
kerkhoven. Met dat huwelijk ging het
heel snel mis. want Bob zijn zus kon die
afwijkingen absoluut met verdragen.
Samenwerking met de literatoren Jules
Deelder en Rien Vroegindeweij, maak
te Bob Visser op basis van dit aan de
werkelijkheid ontleende gegeven een
scenario dat zich ontwikkelt als een
morbide thriller met af en toe wonder
lijk onserieuze elementen. Loes Luca en
Ralph Wingens spelen er de hoofdrollen
in. Ze doen erg hun best. maar blijken
niet opgewassen tegen de sterk Deel-
der-achtige situaties en dialogen, die
druipen van groteske rethoriek.
Een herkenbaar drama is Het Veld van
Eer niet geworden, wat bijzonder
merkwaardig mag heten, gezien het
feit dat de film nota bene deels waar
gebeurd is. De grootste zwakte is dat
de film totaal vergeet om in eerste in
stantie duidelijk te maken wat de ka
rakterologisch totaal verschillende
hoofdpersonages ooit in elkaar kan
hebben aangetrokken.
Voor de nuchtere kijker is Wingens van
meet af aan ernstig gestoord, terwijl Lu
ca de nuchtere, laconieke Rotterdamse
volksgeest belichaamt, waarmee van
meet af aan de leipheid van de vrijer te
doorzien moet zijn geweest. Dat de jon
ge echtgenoot zich gaandeweg steeds
dreigender en gevaarlijker gaat mani
festeren, blijkt ook al te lang voor diens
vrouw geen reden om hem te laten
schieten. Dramatisch, kortom, is Het
Veld van Eer een slordige demonstratie
van onmacht. Sfeermatig echter zitten
er een paar fascinerende onderdelen
aan de film. Locatie-opnamen in Ver
dun en oorlogsscènes (gereconstrueerd
Japan
Het Eiland der Liefde speelt voor het
grootste deel in Japan, een fascinerend
land en betoverend mooi, maar dat
blijkt nog altijd het beste uit films die
Japanners zelf erover maken.
Zoals bijvoorbeeld Irezumi, De Geest
van Tatoeage. In deze film van Yoichi
Takabayashi gaat het over een vrouw
die zich de rug wil laten voltatoeëreii,
uit liefde voor haar minnaar, die nu een
maal valt op getatoeëerde vrouwen.
Het werk wordt verricht door een be-
jaardenmeester die er een zeer onortho
doxe manier van werken op na houdt.
Hij heeft proefondervindelijk vastge
steld dat de fraaiste resultaten te beha
len zijn met een techniek die bijna on
draaglijke" pijn veroorzaakt en die al
leen is uit te houden op een lichaam dat
gelijktijdig de liefde bedrijft. De span
ning tussen liefkozing en marteling
maakt de te behandelen huid extra in
spirerend.
De vrouw die zich aan dit exotische ri
tueel onderwerpt, kan het niet helpen
dat zij na afloop meer verliefdheid voelt
voor de jongeman wiens liefkozingen de
tatoeage voor haar draaglijk hadden
gemaakt dan voor de oorspronkelijke
mlnaar die haar uitgeleverd had aan de
behandeling. Dit drama is gevat in een
omlijsting die bestaat uit een nog diep
ere familietragedie, waarin de oude ta
toeageartiest centraal staat. Het is een
boeiend opus, waarmee Takabayashi
zich sterk verwant betoont aan zijn
landgenoot Oshima (L'Empire des
Sens). Er kan nog veel meer worden op
gemerkt aan Irezumi, maar dat is wel
licht beter op zijn plaats als deze film in
Nederland gaat rouleren, wat vanaf ko
mende week gebeuren gaat.
Nederlands
Er zijn inmiddels twee nieuwe Neder
landse films in Rotterdam gepresen
teerd, die eveneens zeer binnenkort
worden uitgebracht en een nadere be
spiegeling verdienen. Maar geen van
beide hebben ze de allure die Film-In-
ternationalprodukties in voorgaande
jaren wel eens te bieden hadden. Het
interessantst is nog wel Het Veld van
Eer, het regiedebuut van Bob Visser,
die naam heeft als tv-maker van de
VPRO. met werk op zijn naam voor Het
Gat van Nederland en Neon.
Als 13-jarig jongetje heeft hij eens het
volgende meegemaakt: amper terugge
keerd van een familievakantie, de cara
van stond nog op de stoep, brak er een
hels onweer los en werd er plotseling
aangebeld bij de Vissers. Er stond een
jongeman op de stoep die vroeger in de
klas gezeten had bij Bob zijn oudere
zus. Tien jaar had ze niets van hem ge
hoord, maar op deze reünie volgde een
snelle verloving, een trouwpartij en een
huwelijksreis naar Verdun, of all places.
In dit lugubere oord (33.000 inwoners
plus 700.000 doden uit de Eerste We
reldoorlog) blijkt de jonge echtgenoot
een militaristische idioot, helemaal gek
op relikwieën en monumenten uit oor-
Film International 1983. Moment uit de film The State of Things, van Wim Wenders
in Venetië reeds bekroond met een Gouden Leeuw.
LOCHEM - Het jaarlijkse popfestival in Lochem, dat vorig jaar zo teleurstellend
weinig bezoekers trok dat de organisatoren overwogen er definitief een punt
achter te zetten, komt terug in een nieuwe vorm. Gekozen is voor een goedkopere
en minder grootschalige opzet, waardoor de entreeprijzen beperkt kunnen blij
ven tot zo'n vijftien gulden.
„Kaartjes van meer dan 35 gulden zijn voor jongeren van een jaar of 17 niet meer op
te brengen, dat is vorig jaar overduidelijk gebleken", aldus organisator Joost
earlier. In 1982 trok Lochem 15.000 bezoekers. Het jaar daarvoor waren dat er nog
30.000. Het nieuwe popfestival Lochem heet 'De grote prijs van Nederland' en
wordt op 12 mei gehouden. Tussen de vijf en tien Nederlandse groepen strijden er
om een grote geldprijs, terwijl twee of dne bekende buitenlandse groepen als gast
zullen optreden. Het festival wordt gehouden in het Lochemse openluchttheater,
dat volgens de organisatie plaats biedt aan maximaal 10.000 bezoekers.
m Zevenhoek, onder de rook van Rot
terdam) hebben een sterk beangsti
gend effect, dat ondanks alle onzin aan
het denken zet.
Bob Visser zei in Rotterdam, dat hij de
engerd van zijn film bedoelde als proto
type van een jonge romanticus die in de
hedendaagse maatschappij de kluts is
kwijtgeraakt. En uit een diepgeworteld
verlangen „ergens bij te horen" een
vluchtweg gezocht heeft, die toevallig
geleid heeft naar de necrofiele heroïek
van de oud-strijdersreunies van Ver
dun. Maai- erg herkenbaar is ook die ge
dachte niet. De VPRO heeft het groot
ste produktieaandeel gehad in deze
voor twee en een kwart ton gemaakte
film. Over enige maanden volgt de tv-
uitzending.
Blokkade
De tweede Nederlandse film is De Wit
te Paraplu, van Hedy Honigman en
Nosh van der Lely. Het gaat over twee
vrouwelijke cineasten, die creatief ge
blokkeerd raken als ze aan een geza
menlijk filmproject bezig zijn. Ze voe
len zich onder meer ontmoedigd door
de overtuiging dat die massale en zo
hoopgevende anti-kernwapendemon
stratie van november 1981 uiteindelijk
toch geen effect gehad zou hebben.
De ene vrouw probeert haar evenwicht
te hervinden in eenzaamheid op Ter
schelling. De vriendin komt haar Am
sterdamse woning niet meer uit. Bin
nen twee weken echter schijnen de ac
cu's contemplatief toch weer te zijn op
geladen. De Witte Paraplu stemt sym
pathiek, de twijfels dringen door, al was
het maar omdat ze zo vaag zijn ge
schetst, dat een ieder de kans krijgt er
zijn eigen twijfels in te vullen. Maar ar
tistiek stelt de film weinig meer voor
dan twee naast elkaar gelegde dagboe
ken met plaatjes.
Rotterdam staat nu intussen voor de
vuurproef. Vanavond brandt het Lux-
or-programma los in tegenwoordig
heid van minister Brinkman. Er zijn
200.000 gulden extra vrijgemaakt
(door het Gemeentelijk Bureau voor
Evenementen en het Maasstedelijk be
drijfsleven) om rond Luxor (900 stoe
len) en het Hilton-hotel een echt feeste
lijk filmgebeuren voor een verbreed
publiek op te zetten. Luxor zal een ge
middelde zaalbezetting moeten halen
van minstens 40 procent, wil de schaal
vergroting van het festival, volgend
jaar een vervolg krijgen. Het is zéér de
vraag of het zal lukken. Het Filmfesti
val Rotterdam staat voor een vuur
proef.
Jacco van Renesse
25 jaar bij theater
AMSTELVEEN - Jacco van Renes
se viert dit jaar zijn 25-jarig thea
terjubileum. Dit feit zal op 27 fe
bruari in het cultureel centrum in
Amstelveen worden herdacht tij
dens een cabaretvoorstelling
waaraan behalve Van Renesse zelf,
verscheidene door hem uitgenodig
de vroegere collega's zullen mee
werken.
Jacco van Renesse, reeds negen
jaar verbonden aan de Hoofdstad
Operette, speelt dit seizoen één der
hoofdrollen in de operette 'Viktoria
und ihr Husar'.
KUIPERSPOORTTHEATER
MIDDELBURG (SMT)
Theatergroep DODD Deurtje Open
Deurtje Dicht) m 'Menno' en 'De Barriè
re'. eenakters vanRens Schot, gespeeld
door Rens Schol en Bram Kwekkeboom
DODD maakte zaterdag van en
kele produkties die gewoonlijk
op de bovenbouw van het voortge
zet onderwijs gericht zijn een
avondvoorstelling. Het zijn twee
huisprodukties. De schrijver Rens
Schot, die in dit verband zijn eigen
dramaturg mag en moet zijn, ves
tigde eerder - onder meer bij De
Zeeuwse Komedie en het Hoorspel
wezen - de aandacht op zich. Het
lijkt me, staande voor 'De Barrière',
geen vergeefse moeite.
Wie, beginnend bij het begin, daar
ook 'Menno' in zou willen betrek
ken, moet enkele vraagtekens mee
nemen.
'Menno' is een als eenakter aange
kondigde alleenspraak, een spraak
die wat worstelt met de schrijftaal.
Vraagtekens. In hoeverre mag men
er van uit gaan dat schrijftaal ook
leestaal, leestaal ook - droogweg -
speeltaal is? Want. in 'Menno'
wordt heel sobertjes met 'theater'
omgegaan, zo sober zelfs, dat men
de gedachte aan een ouderwetsige,
moeitevolle (want te lange) voor
dracht niet geheel kan verdringen.
Speelt daarin ook de kwaliteit van
het verhaal mee? Ik moet het vre-
Schooljongensleed en fresia's: een
opstel in episoden, mèt beeldver
springingen, maar o wat zijn die
beeldjes sleets. En ik maar denken
dat Rens Schot dat station al vele
jaren was gepasseerd Neen, er
wordt - zo helemaal zonder verras
sing - wat jeugd uit de hoek ge
haald: danslesjes, kampeerreizen,
ziekbedden, communicatiegebrek,
meiden. Het Condoom. Het kan al
lemaal niet zo best meer, al komt de
gemiddelde schrijver in Coteletten-
land gemeenlijk tot aanzien en
(eveneens gemiddelde) welstand
met jeugdflitsen van dit soort.
Heeft Rens Schot dat nodig? Ik ge
loof het niet.
Na drie kwartier 'Menno', een
eeuwigheid van een jeugd, is er
m 'De Barrière' evenveel tijd voor
de Eeuwigheid.
Bram Kioekkeboom
Hier wordt gewerkt met een veel
indringender taalgebruik, een sa
mengaan van literaire en theater-
middelen, zonder dat daarbij aan
krachttoeren hoeft te worden ge
dacht.
Ook ditmaal wordt weinig nieuws
aangedragen: de basis 'persoon-on
persoon' immers is bekend. Maar er
schuilen veel verrassingen in de
taal, er is een voortdurende span
ning.
Men is onderweg, op reis, de enge
poort tegemoet. De enkele meters
die óver zijn worden gebruikt om
schoon schip te maken.
De oude Mensch moet worden afge
legd opdat Het Grote Afleggen een
aanvang kan nemen. Wie, die zich
zelf zó tegen komt, zou de laatste
stap niet nemen, zijn bagage niet
ter zijde laten om met een glimlach
verder te kunnen? Dat heeft te ma
ken met evenwicht en schrijver
Rens Schot en acteur Bram Kwek
keboom doen daar goede dingen
mee.
Sterk wisselende indrukken dus,
na een toch aardige avond toneel.
Zou men er niet beter aan doen
'Menno' deze barrière niet te dik
wijls te laten nemen?
Zaterdagavondtoneel in de Kuipers-
poort:
5 februari, eenakters van Noel Coward
en Philip Johnson;
19 februari. Muzikale speelshow 'Onze
jongens' van Ger Beukenkamp
26 februari. De Ware Vriend van Carlo
Goldoni
5 maart 'De binnenkant van het geluk'
naar Ingmar Bergmans 'Scènes uit een
huwelijk'
12 maart De Surprise', Belcampo-pro
gramma.
PARIJS (AP) - 'Danton', de nieuwe film van Andrzej Wajda over de Franse revolutie, heeft in
Parijs voor een storm van controverses gezorgd omdat de film ingaat tegen het traditionele beeld
van de twee sleutelfiguren, de corrupte Danton en de beul Robespierre.
Volgens velen is de film een nauwelijks
versluierde toespeling op de huidige si
tuatie in Polen. Wajda, de meest voor
aanstaande Poolse filmregisseur, be
aamt dit. En velen hebben de vergelij
king gemaakt tussen solidariteitsleider
Lech Walesa en Danton en tussen gene
raal Jaruzelski en Robespierre.
De film, een Frans/Poolse co-produktie,
schetst een gunstig beeld van Georges
Danton, die door linkse historici gezien
wordt als een briljant maar corrupt po
liticus. De film is echter wat dubbelzin
nig over Robesspierre.
Danton werd in 1794 onthoofd in op
dracht van zijn vroegere vriend en
bondgenoot Maxifnilien Robespierre,
de meedogenloze leider van het revolu
tionaire comité. Robcpsicrrc is door
links in Frankrijk altijd vereerd om
zijn toewijzing aan de idealen van de
revolutie.
Wajda zelf verklaarde tegenover een
verslaggever van het socialistische dag
blad Le Matin, dat hoewel hij het idee
voor de film al vier jaar voor de oprich
ting van het Poolse vakverbond Solida
riteit in zijn hoofd had. „Ik deze film
niet had kunnen maken als ik in 1980
niet in Polen was geweest en als ik Lech
Walesa niet had gekend".
„De botsing tussen Danton en Robe
spierre is precies wat wij nu meema
ken". Ik zou de dagelijkse spanning en
problemen van een revolutionaire pe
riode niet in beeld hebben kunnen bren
gen. Ik zou niet begrepen hebben dat de
leiders vaak dagenlang niet toekomen
aan eten of slapen en dat alles heel erg
snel gebeurt", aldus Wajda. Wajda ziet
Robespierre als het symbool voor het
Oostblok. Danton symboliseert het
Westen. Danton's opvattingen en ma
nier van denken 'lijken erg op die van
ons'.
Terreur
Gevraagd of de film bedoeld is in het
voordeel van één van beiden ant
woordt Wajda dat hij graag 'dubbel
zinnige films' maakt.
Robespierre wordt afgeschilderd als
een latent homosexueel, een autocraat
die gedreven wordt door de doctrine
van de revolutie. Hij wil Danton sparen
en is er zich pijnlijk van bewust dat
Danton's dood de revolutie niet kan
redden. Hij kiest uiteindelijk voor poli
tiek opportunisme en geeft opdracht
Danton te doden. In een dramatische
scène zegt Robespierre, ijlend van de
koorts en krimpend van de pijn in zijn
bed met natbezwete lakens: „De revo
lutie is uit de koers geraakt, en is ge
doemd te mislukken". Dan wordt de ca
mera gericht op de guillotine. Danton
beklimt het schavot en vraagt de beul
met een stem, die hees is van zijn welbe
spraakte en hartstochelijke pleidooien
voor het revolutionaire tribunaal:
„Toon mijn hoofd aan het volk. Het is
de moeite waard". Het glimmende blad
van de guillotine valt en de beul zwaait
Danton's bebloede hoofd voor de me
nigte.
Critici hebben de film aangevallen om
dat deze 'de geschiedenis herschrijft'.
Volgens Le Matin zet Wajda 'de gevoeli
ge plek van ons nationale geweten - de
terreur' in het licht, daarmee aanto
nend 'dat de discussie nog lang niet ge
sloten is'
De filmrecensent van Le Matin, Lau
rent Dispot, stelt echter dat „de film
niet serieus genomen moet worden. De
film is niet gedocumenteerd en doet
geen recht aan het onderwerp. Het is
zielig, een schoolvoorbeeld van ver
keerde informatie. Het getuigt van
slechte smaak Walesa te vergelijken
met Danton, een man die misbruik
maakté van de revolutie om zijn eigen
zakken te vullen, vooral nu de Poolse
regering probeert Walesa zwart te ma
ken".
'Danton' werd zwaar gesubsidieerd
door het Franse ministerie van cultuur
De film werd een teleurstelling voor de
socialistische partijtop die na een voor
vertoning. waarbij ook president Mit
terrand aanwezig was, liet weten dat
het 'een goede televisiefilm zou zijn'.
Wajda is al lange tijd zeer geliefd in
Franse filmkringen. Vorig jaar ont
ving hij van minister van cultuur Jack
Lang een speciale prijs voor zijn totale
werk. Het Poolse ministerie van cul
tuur zou hebben laten weten dat de
première van de film, gepland op 12
januari, is uitgesteld tot 21 maart om
dat de Poolse ondertiteling nog niet
klaar is.
Nog 14 dagen de kans op superkoopjes
We kunnen het niet opeten, dus
BODEMPRIJZEN
en nog meer te gekke prijzen.
t 26, Middelburg.
(Toest. K. v. K. 1-11 -'82/1 -3-'83)
Opheffingsuitverkoop
Nu de allerlaagste prijzen voor alle artikelen.
Zelfs voorjaarskleding voor halve prijs.
Nog enkele mantels en coats 50,-.
Japonnen 25,-, pantalons 25,-.
Blouses en jumpers al voor 5,-.
Alles moet weg, dus de prijs laat zich raden.
Tevens te koop:
COMPLETE WINKELINVENTARIS
van Nieuwe Burg 31.
Voor inlichtingen 01100-15937 of Nw. Burg 27.
Nw. Burg 27 Middelburg (Toest. k.v.k. 1-11-82/1-4-83)
Lunchen in Vlissingen
dinsdag t'm vrijdag
'Noordzee'
Beursplein 1, tel. 13891
gordijnen - tapijten
middelburg kromme weele 21 23 teletoon (01180) 140 77
