PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Yamani bezorgd na het volledige OPEC-fiasco Principe-akkoord bouw over prijscompensatie Vier richtingen energievoorziening Nijpels eist regeling onderhoudskosten huis GEEN AKKOORD OLIEPRODUKTIE ALLES ANDERS? GELDIG VOOR EERSTE HALFJAAR ZWEEDSE KUSTWACHT ENTERT DE 'SIRIUS' STUURGROEP BREDE MAATSCHAPPELIJKE DISCUSSIE Mislukking satelliet kost vele miljoenen Regenbuien Veel bewolking en enige tijd regen. Middagtemperatuur omstreeks 7 gra den. Matige, aan de kust enige tijd krachtige zuidwestenwind. 226e jaargang no. 20 Dinsdag 25 januari 1983 WARSCHAU (AFPlUPIIANP) - De ondergrondse zender 'Radio Solidariteit' is maandag weer enkele minuten in de lucht geweest nadat hij ettelijke maanden niet actief was geweest. De Poolse onderminister van binnenlandse zaken heeft gezegd dat veel ex-leden van Solidariteit hun politieke activiteit ook na hun vrijlating uit internering niet hebben gestaakt. De radio-uitzending, of de FM- band, was gedurende drie minuten zeer goed hoorbaar in het centrum van de Poolse hoofdstad. Vervolgens werd ze weggedrukt door een sterke zender die popmuziek uitzond. De uitzending ging over het proces tegen Zbigniew Romas- zewski en zijn acht medestanders dat maandag begonnen is voor de militaire rechtbank in Warschau. Romaszeivski en zijn vrouw Irena - twee bekende activis ten van Solidariteit - zouden het illegale radiostation hebben opgezet De zes andere verdachten is ten laste gelegd dat zij ruimten verhuurden ivaar de weke lijkse uitzendingen loerden voorbereid. Ook zouden zij de verboden zendappara tuur in hun auto's hebben vervoerd (Van onze correspondent! GENEVE - „We konden het nergens over eens worden". Zo duidelijk vatte gistermiddag. Mana Said Al-Otaiba, olieminister van de Verenigde Arabische Emiraten, het mislukken van de OPEC- conferentie samen, Zijn Saoedische ambtgenoot sjeik Yamani sprak van een „compleet fiasco". Hij was vooral bezorgd over de mogelijke gevolgen van de mislukking op de korte en langere termijn. Mogelijke gevolgen van het mislukken van de OPEC-conferentie zijn volgens Yamani: - Bankroet voor enkele Amerikaanse banken omdat noodlijdende OPEC- leden zoals Nigeria. Venezuela en In donesië, hun schulden niet kunnen aflossen, laat staan hun rente beta len. - Economische teruggang voor de pro ducenten (Engeland en Noorwegen) van Noordzee-olie die in prijs sterk zal terugvallen nu de OPEC-leden geen akkoord hebben bereikt oïer hun produktievolume of over hand having van de basisprijs van 34 dollar per vat. PAGINA 2 werk in de bouw De architectenbureaus in Zeeland zijn uiterst somber over de ontwikkeling van de werkgelegenheid in de bouwnij verheid. De bureaus kampen met een voortdurend teruglopende hoeveel heid werk en verwachten dit jaar onge veer dertig mensen te moeten ont slaan. Bij de bouwbedrijven zouden volgens berekeningen van de architec ten driehonderd arbeidsplaatsen ver loren gaan. PAGINA 3 gelddiensten pit De gelddiensten van de PTT zullen meer geld in het laatje moeten bren gen. Het kabinet zal op korte termijn maatregelen nemen om Giro en de i Rijks Post Spaarbank meer rendabel te maken. De continuïteit van de beide instellingen moet gegarandeerd wor den alvorens zij met de particuliere banken gaan samenwerken in een na tionaal betalingsclrcull PAGINA 9 veerdiensten - De verwachte scherpe daling van de olieprijs op de vrije markt zal nood lottig zijn voor de kostbare exploita tie van alternatieve energiebronnen. Yamani verwacht zelfs dat alterna tieve energiebronnen voorlopig zul len opdrogen wanneer de olieprijs nog verder zakt. Hij verklapte dat sommige OPEC-leden in de vergade ring toegaven nu al tot zeven dollar per vat korting te geven, onder het OPEC-gemiddelde van 34 dollar per vat. Alternatieve energie is in verge lijking veel duurder. - Omdat de OPEC-leden minder voor hun olie kunnen vragen zullen zij hun invoer drastisch moeten beperken Met als gevolg een geringere afzet voor de westerse industrielanden, dus nog meer werkloosheid. Deze lange-termijngevolgen overscha duwen de mogelijke meevaller voor de consument, namelijk goedkopere ben zine. Gevraagd wat er dan wel bereikt is. na anderhalve dag vergeefs onderhande len. zei Yamani: „De situatie is voor ie dereen nu duidelijker geworden. Want sommigen geloofden het wel. namen ons voor lief en ontspanden zich, heten anderen de last dragen. Nu weten zij dat dit bijna onmogelijk is. Ze hebben stof tot nadenken, als ze teruggaan naar huis". Hij doelde hiermee op de landen die zich niet houden aan hel door OPEC gestelde produktievolume en boven dien onder de OPEC-prijs hun olie op de markt brengen. „We blijven vechten voor handhaving van de basisprijs", zo voegde hij eraan toe, maar hij wilde niet vooruitlopen op een eventuele produktieverminde- ring (nu 4,8 miljoen vaten per dag, ver geleken met 11 miljoen vaten per dag enkele jaren geleden) of eenzijdige prijsverlaging door S^oedi-Arabiè. dat het grootste deel van de totale OPEC-produktie van ongeveer 18 mil joen vaten per dag voor haar rekening neemt. HILVERSUM - Aad van den Heuvel ontving maandagavond in zijn Alles is anders-show' de gesmade en geeerae 'volksschrijver' Gerard Reve die er zijn geruchtmakend interview met Boudewijn Büch in Het Parool kwam toelichten. Belangrijkste vraag: is Reve een racist, een fascist, beide, of geen van beide? Behalve Boudewijn Büch en Parool hoofdredacteur Wouter Gortzak midden i was ook Nico Scheepmaker aanwezig: Trijfel op pagina 14 van deze editie. 'NU VEEL TE MAGER' ZWOLLE (ANP) - „Als er geen betere regeling komt met betrekking tot de aftrek van onderhoudskosten voor het eigen huis heeft de VVD geen behoefte aan deze regeling." Met deze woorden sprak VVD-fractievoorzitter Nijpels maandag avond een vernietigend oordeel uit over de door het kabinet bekendgemaakte aftrekregeling voor de onderhoudskosten van het eigen huis. waarin de kosten vallen van riolering, fundering, kozijnen en daken. Tijdens een politieke bijeenkomst in Zwolle noemde Nijpels de voorstellen van het kabinet 'veel te mager', zeker nu de schilderskosten er niet onder val len. Voor deze magere regeling is de WD niet bereid de prijs van een verho ging van het huurwaardeforfait te beta len (het geschatte bedrag dat eigenaren van een woning bij hun belastingaan gifte moeten opgeven) Volgens Nijpels geldt: een goede regeling of teen rege ling. Overigens had Nijpels lof voor het nieu we kabinet. „Het is voor het land een verademing dat er nu eindelijk weer wordt geregeerd." Opvallend vond hij de goede samenwerking in het kabinet. een samenwerking die er ook bestaat tussen de beide regeringsfracties Met deze goede uitgangspunten in het achterhoofd moet het niet moeilijk zijn de eerste echte politieke kracht proef van dit kabinet, de voorberei ding van de voorjaarsnota te door staan. Nu zal duidelijk worden of er een werkelijke wil aanwezig is tot hechte samenwerking. Die wil moet blijken uit garanties voor de verdere, noodzakelijke ombuigingen. „Dat moet lukken omdat hierover al afspra ken zijn gemaakt in het regeerak koord". meent de VVD-fractievoorzit ter. Deze jonge Amsterdammer heeft blijkbaar een nieuw vervoermiddel gecreeerd. de 'Bromschaats' Op rolschaatsen, voortgetrokken door deze halve bromfiets bewoog hij zich door het verkeer in Amster dam. (Van onze redactie economie WOERDEN - Maandagavond laat hebben de bouwbonden en de werkgevers een principe-overeenkomst gesloten over de inlevering van de prijscompensatie van 31 december. Deze overeenkomst geldt voor het eerste half jaar van 1983. In dat half jaar krijgen alle werknemers twee rooster vrije dagen. Het geldt wat dan nog over blijft van de in te leveren prijscompensatie (2.06 procent) wordt gestort in een werkgelegenheidsfonds. Dit werkgelegenheidsfonds. dat door werknemers en werkgevers zal worden beheerd, is bestemd om enerzijds ar beidsintensieve bouwprojecten te sub sidiëren en anderzijds wil men proberen om met gelden van dit fonds een beleid uit te stippelen waardoor meer bouw vakkers en met name jongeren aan werk kunnen worden geholpen. Met betrekking tot de herverdeling van het werk op middel- en lange termijn zullen de partijen in de zomer van dit jaar aan de hand van de dan bekende resultaten van een door het Econo misch Instituut voor het Bouwbedrijf te verrichten studie zich nader beraden op het gebruik van de gelden, die vanaf 1 juli via het niet uitbetalen van de prijs compensatie beschikbaar komen. Indien op 1 oktober geen overeenstem ming kan worden bereikt over welke van arbeidstijdverkorting dan ook. dan zal deze prijscompensatie over de periode van 1 juli tot 1 oktober als nog worden uitbetaald aan de werkne mers en dan op 1 oktober in de loon schalen worden verwerkt Het onderhandelingsresultaat moet nog aan de acterbannen van de werkge vers en vakbonden worden voorgelegd KOPENHAGEN (AFP) - De Zweedse kustwacht heeft maandag de 'Sirius' het vlaggeschip van de milieu-organisatie Greenpeace, geënterd op ongeveer 10 zeemijlen van de kerncentrale te Ringhals (Zuid-Zweden). De Sirius probeerde de haven van Ringhals te blokkeren uit protest tegen het vervoer van 12 ton kernafval uit de Zweedse centrales te Ringhals en Barseback door het Franse schip 'Sigyn' naar de opwerkingsfabriek te La Hague (in het westen van Frankrijk). Een groep van 15 Zweedse milieu-activisten heeft zich in de loop van de dag vastgeketend aan de toegangspoort tot de kerncentrale van Ringhals Ook zij wilden protesteren tegen dit transport van radio-actief afval. De actie van de Zweden is door de bewakingsdienst van de centrale beëindigd voordat de 'Sigyn' aankwam Het Franse schip wil op zijn laatst woensdag Zweden verlaten en drie dagen later in La Hague arriveren. Zweden heeft een overeenkomst met de Franse onderneming Cogema die het opwerken van 727 ton radio-actief afval behelst tussen nu en 1985. Botsing twee lege treinen in Arnhem ARNHEM (ANP)-Ophetspoorwegem- placement in Arnhem zijn maandag avond tegen halfelf twee lege treinen zijdelings tegen elkaar aan gereden. Er gebeurden geen persoonlijke ongeluk ken. De NS heeft tussen Arnhem Cen traal station en Arnhem Velperpoort bussen ingezet. Minister Smit-Kroes van verkeer en I waterstaat vindt het logisch dat het I beheer van de veerdiensten over de Westerschelde wordt overgeheveld I van de provincie naar het rijk. De mi- j nister neemt met deze stellingname het plan van het vorige kabinet over. Mevrouw Smit-Kroes wil niets weten 1 j van een 'ere-schuld' die het rijk bij de provincie zou hebben, nu de Vaste Oe- I ververbinding Westerschelde van de 1 baan is. j Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7 en 9. j Binnen- en buitenland: 3 l en 11. i Opinie en achtergrond: 4 I Sport: 13. Radio en televisie: 14. L Financiën, economie: 15. i| iVan onze redactie economiei DEN HAAG - Er zijn rcclc keuzemoge lijkheden voor onze energievoorzie ning tot het jaar 2000. Bepalend vooi de toekomstige hoogte van het energie verbruik is de economische ontwikke ling in de komende tientallen jaren. Het sociaal-economisch beleid is dus van beslissende betekenis voor dat toekomstig energieverbruik. Dat wordt gesteld in het zogenoemde Tus senrapport van de Brede Maatschap pelijke Discussie Energiebeleid (BMD), dat de agenda voor de feitelijke discussie aangeeft. De Stuurgroep BMD. die onder leiding staat van jhr. mr. M, de Brauw. heeft de belangrijkste doelstellingen opgesomd aan de hand waarvan de verdere discus sie kan worden gevoerd. Het gaat er nu om welke doelstellingen het zwaarst zouden moeten wegen En om de vraag hoe deze zich verhouden tot belangrijke doelstellingen van het sociaal-econo misch beleid: economische ontwikke ling en werkgelegenheid. De stuurgroep noemt zes doelstellin gen: - geringere afhankelijkheid van bui tenlandse energie door een zo laag mogelijk gebruik en spreiding over verschillende bronnen, - bevordering van energiebesparing - zo laag mogelijke prijzen voor ener gie: - zo veilig en zeker mogelijke energie voorziening; - zo schoon mogelijke energievoorzie ning; - voldoende betaalbare energie voor de armste landen van de wereld. Scenario's Of ons energieverbruik in de toekomst daalt of stijgt isniet alleen afhankelijk van besparing. Dat blijkt uit de vier mogelijke ontwikkelingsrichtingen tot het jaar 2000, die in scenario's zijn vastgelegd. Zo zal het energiegebruik bij industrieel herstel en hogere econo mische groei een flinke stijging verto nen. Dit is de uitkomst van het zoge naamde industrieel herstelscenario. Bij beperkte economische groei, meer vrije tijd en de nodige energiebesparing zal het verbruik veel minder stijgen, al dus de uitkomst van het zogenoemde arbeidsdelingscenario. Bij een ingrij pende beperking van de energie-inten- sieve industrie, een verschuiving van produktie naar de dienstensector plus een aanzienlijke energiebesparing zal het energiegebruik dalen. Dit laatste gebeurt volgens het 'groene' scenario dat het Centrum voor Energie besparing heeft ontworpen (CE-scena- rio). Ten vierde is er het zogenaamde referentie-scenario, waarin wordt uitge gaan van ongewijzigd beleid. Daarin is geen aanvullend werkgelegenheidsbe leid verondersteld en neemt het aantal werklozen tot het jaar 2000 met 400.000 toe itot ruim 1 miljoen) De andere draaiboeken voorzien daarin wel en ko men op 'slechts' 200.000 werklozen in het jaar 2000 Het industrieel-herstelscenano beoogt een economische groei van 2.5 tot 3 pro cent per jaar. de andere mogelijkheden voorzien een lagere groei De verschil len in economische groei zijn voorna melijk het resultaat van uiteenlopende ontwikkelingen in de diverse sectoren van de economie. Deze verschillen zijn het duidelijkst bij vergelijking van het industrieel-herstelscenario met het CE- scenario. omdat daarin de produktie- groei in landbouw en industrie veel la ger ligt De economische gevolgen van het af zien van de oorspronkelijk geplande drie kerncentrales van 1000 miljoen watt elk zijn merendeels gelijk. Ver vanging door kolen toont aan dat dan voor f500 miljoen per jaar meer aan energie moet worden ingevoerd. De investeringskosten nemen echter tussen 1990 en 2000 met bijna vier mil jard af, omdat kolencentrales goedko per zijn Afzien van kernenergie levert een jaarlijkse stijging van lasten op die voor het jaar 2000'op f400 miljoen wordt geraamd. Al dan niet gebruiken van kernenergie geeft globaal geen ingrijpende econo mische gevolgen. In de varianten zon der kernenergie is overigens geen reke ning gehouden met sluiting van de kerncentrales in Borssele en Dode- waard op zeer korte termijn De uit komsten van het rapport der commis sie-Beek over dit onderwerp (sluitings kosten ongeveer vijf miljard) zijn nietin dit rapport verwerkt. uil <uc «cuiaiiteii uxijKi uaiuiie. gas en steenkool de eerste 20 jaar niet uil onze energievoorziening weg te denken zijn. Het aandeel varieert van 89 tot 95 pro cent van het totaal. De vraag is dus hoe veel minder ervan zal worden gebruikt. De verschillende studies varieren tus sen een drievoudige of een zesvoudige steenkoolinzet. Het olieverbruik blijft gelijk ten opzichte van 1980, dan wel daalt met een kwart. Het aardgasgebruik kan dalen tot on geveer de helft dan wel tot driekwart van het huidige. Duurzame bronnen (wind, zon, waterkracht en aardwarm te) kunnen een niet onbelanrgijk aan deel krijgen. De ieventuelei keuze voor kernenergie is echter volgens het tussenrapport met tal van onzekerheden omgeven Het op slagprobleem van vooral hoog-radio- actief afval uit kerncentrales is nog niet opgelost, over de electriciteitsprijs be staan onduidelijkheden. Over de toe komstige kosten die centrales met zich meebrengen eveneens, aldus het rap port. (Zie ook pagina 4). PASADENA (ANP) - Als er bij dt lancering van de tweede Neder landse satelliet Iras komende nacht iets misgaat, is een bedrag van 400 miljoen gulden naar de maan. De kunstmaan is niet verze kerd en er zijn niet voldoende re serveonderdelen om in korte tijd een nieuwe te bouwen. Bovendien ontbreekt het geld om het project voor de tweede keer op te zetten. Dit zei de Nederlandse projectlei der prof. dr. H. Habing van het Huy- genslaboratorium in Leiden aan de vooravond van de lancering van de Iras in Pasadena. Om zo veel moge lijk kosten op het dure project te besparen heeft men er van afgezien een duplicaat van de kunstmaan te bouwen. Van Nederlandse zijde was er aan vankelijk op aangedrongen een re serve kunstmaan achter de hemd te hebben. De Verenigde Staten, die de bouw van de diepgekoelde tele scoop en de lancering voor hun re kening namen, voelden daar mets voor. Prof. Habing is daarover enigszins teleurgesteld, ook al heeft hij er het volste vertrouwen in dat de lancering en de 200 dagen durende vlucht zonder mankeren zal verlopen. Het industriële consortium, be staande uit Fokker en de Philips dochter Holland Signaal, dat de kunstmaan bouwde, beschikt ech ter nog over een aantal reserveon derdelen. Maar veel verder dan een halve tweede Iras zal men niet komen. Een van de meest belang rijke instrumenten, de door Ame rika ontwikkelde telescoop, zou geheel opnieuw gebouwd moeten worden. Van Nederlandse zijde is 150 miljoen gulden en tien jaar in tensieve arbeid in het project ge stoken.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1983 | | pagina 1