PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Yamani bezorgd na het
volledige OPEC-fiasco
Principe-akkoord bouw
over prijscompensatie
Vier richtingen energievoorziening
Nijpels eist regeling
onderhoudskosten huis
GEEN AKKOORD OLIEPRODUKTIE
ALLES ANDERS?
GELDIG VOOR EERSTE HALFJAAR
ZWEEDSE KUSTWACHT
ENTERT DE 'SIRIUS'
STUURGROEP BREDE MAATSCHAPPELIJKE DISCUSSIE
Mislukking
satelliet
kost vele
miljoenen
Regenbuien
Veel bewolking en enige tijd regen.
Middagtemperatuur omstreeks 7 gra
den. Matige, aan de kust enige tijd
krachtige zuidwestenwind.
226e jaargang no. 20
Dinsdag 25 januari 1983
WARSCHAU (AFPlUPIIANP) - De ondergrondse zender 'Radio Solidariteit' is
maandag weer enkele minuten in de lucht geweest nadat hij ettelijke maanden
niet actief was geweest. De Poolse onderminister van binnenlandse zaken heeft
gezegd dat veel ex-leden van Solidariteit hun politieke activiteit ook na hun
vrijlating uit internering niet hebben gestaakt. De radio-uitzending, of de FM-
band, was gedurende drie minuten zeer goed hoorbaar in het centrum van de
Poolse hoofdstad. Vervolgens werd ze weggedrukt door een sterke zender die
popmuziek uitzond. De uitzending ging over het proces tegen Zbigniew Romas-
zewski en zijn acht medestanders dat maandag begonnen is voor de militaire
rechtbank in Warschau. Romaszeivski en zijn vrouw Irena - twee bekende activis
ten van Solidariteit - zouden het illegale radiostation hebben opgezet De zes
andere verdachten is ten laste gelegd dat zij ruimten verhuurden ivaar de weke
lijkse uitzendingen loerden voorbereid. Ook zouden zij de verboden zendappara
tuur in hun auto's hebben vervoerd
(Van onze correspondent!
GENEVE - „We konden het nergens over eens worden". Zo duidelijk vatte gistermiddag. Mana
Said Al-Otaiba, olieminister van de Verenigde Arabische Emiraten, het mislukken van de OPEC-
conferentie samen, Zijn Saoedische ambtgenoot sjeik Yamani sprak van een „compleet fiasco".
Hij was vooral bezorgd over de mogelijke gevolgen van de mislukking op de korte en langere
termijn.
Mogelijke gevolgen van het mislukken
van de OPEC-conferentie zijn volgens
Yamani:
- Bankroet voor enkele Amerikaanse
banken omdat noodlijdende OPEC-
leden zoals Nigeria. Venezuela en In
donesië, hun schulden niet kunnen
aflossen, laat staan hun rente beta
len.
- Economische teruggang voor de pro
ducenten (Engeland en Noorwegen)
van Noordzee-olie die in prijs sterk
zal terugvallen nu de OPEC-leden
geen akkoord hebben bereikt oïer
hun produktievolume of over hand
having van de basisprijs van 34 dollar
per vat.
PAGINA 2
werk in de bouw
De architectenbureaus in Zeeland zijn
uiterst somber over de ontwikkeling
van de werkgelegenheid in de bouwnij
verheid. De bureaus kampen met een
voortdurend teruglopende hoeveel
heid werk en verwachten dit jaar onge
veer dertig mensen te moeten ont
slaan. Bij de bouwbedrijven zouden
volgens berekeningen van de architec
ten driehonderd arbeidsplaatsen ver
loren gaan.
PAGINA 3
gelddiensten pit
De gelddiensten van de PTT zullen
meer geld in het laatje moeten bren
gen. Het kabinet zal op korte termijn
maatregelen nemen om Giro en de
i Rijks Post Spaarbank meer rendabel
te maken. De continuïteit van de beide
instellingen moet gegarandeerd wor
den alvorens zij met de particuliere
banken gaan samenwerken in een na
tionaal betalingsclrcull
PAGINA 9
veerdiensten
- De verwachte scherpe daling van de
olieprijs op de vrije markt zal nood
lottig zijn voor de kostbare exploita
tie van alternatieve energiebronnen.
Yamani verwacht zelfs dat alterna
tieve energiebronnen voorlopig zul
len opdrogen wanneer de olieprijs
nog verder zakt. Hij verklapte dat
sommige OPEC-leden in de vergade
ring toegaven nu al tot zeven dollar
per vat korting te geven, onder het
OPEC-gemiddelde van 34 dollar per
vat. Alternatieve energie is in verge
lijking veel duurder.
- Omdat de OPEC-leden minder voor
hun olie kunnen vragen zullen zij hun
invoer drastisch moeten beperken
Met als gevolg een geringere afzet
voor de westerse industrielanden,
dus nog meer werkloosheid.
Deze lange-termijngevolgen overscha
duwen de mogelijke meevaller voor de
consument, namelijk goedkopere ben
zine.
Gevraagd wat er dan wel bereikt is. na
anderhalve dag vergeefs onderhande
len. zei Yamani: „De situatie is voor ie
dereen nu duidelijker geworden. Want
sommigen geloofden het wel. namen
ons voor lief en ontspanden zich, heten
anderen de last dragen. Nu weten zij dat
dit bijna onmogelijk is. Ze hebben stof
tot nadenken, als ze teruggaan naar
huis".
Hij doelde hiermee op de landen die
zich niet houden aan hel door OPEC
gestelde produktievolume en boven
dien onder de OPEC-prijs hun olie op de
markt brengen.
„We blijven vechten voor handhaving
van de basisprijs", zo voegde hij eraan
toe, maar hij wilde niet vooruitlopen
op een eventuele produktieverminde-
ring (nu 4,8 miljoen vaten per dag, ver
geleken met 11 miljoen vaten per dag
enkele jaren geleden) of eenzijdige
prijsverlaging door S^oedi-Arabiè.
dat het grootste deel van de totale
OPEC-produktie van ongeveer 18 mil
joen vaten per dag voor haar rekening
neemt.
HILVERSUM - Aad van den Heuvel ontving maandagavond in zijn Alles is anders-show' de gesmade en geeerae
'volksschrijver' Gerard Reve die er zijn geruchtmakend interview met Boudewijn Büch in Het Parool kwam toelichten.
Belangrijkste vraag: is Reve een racist, een fascist, beide, of geen van beide? Behalve Boudewijn Büch en Parool
hoofdredacteur Wouter Gortzak midden i was ook Nico Scheepmaker aanwezig: Trijfel op pagina 14 van deze editie.
'NU VEEL TE MAGER'
ZWOLLE (ANP) - „Als er geen betere regeling komt met betrekking tot de aftrek
van onderhoudskosten voor het eigen huis heeft de VVD geen behoefte aan deze
regeling." Met deze woorden sprak VVD-fractievoorzitter Nijpels maandag
avond een vernietigend oordeel uit over de door het kabinet bekendgemaakte
aftrekregeling voor de onderhoudskosten van het eigen huis. waarin de kosten
vallen van riolering, fundering, kozijnen en daken.
Tijdens een politieke bijeenkomst in
Zwolle noemde Nijpels de voorstellen
van het kabinet 'veel te mager', zeker
nu de schilderskosten er niet onder val
len. Voor deze magere regeling is de
WD niet bereid de prijs van een verho
ging van het huurwaardeforfait te beta
len (het geschatte bedrag dat eigenaren
van een woning bij hun belastingaan
gifte moeten opgeven) Volgens Nijpels
geldt: een goede regeling of teen rege
ling.
Overigens had Nijpels lof voor het nieu
we kabinet. „Het is voor het land een
verademing dat er nu eindelijk weer
wordt geregeerd." Opvallend vond hij
de goede samenwerking in het kabinet.
een samenwerking die er ook bestaat
tussen de beide regeringsfracties
Met deze goede uitgangspunten in het
achterhoofd moet het niet moeilijk
zijn de eerste echte politieke kracht
proef van dit kabinet, de voorberei
ding van de voorjaarsnota te door
staan. Nu zal duidelijk worden of er
een werkelijke wil aanwezig is tot
hechte samenwerking. Die wil moet
blijken uit garanties voor de verdere,
noodzakelijke ombuigingen. „Dat
moet lukken omdat hierover al afspra
ken zijn gemaakt in het regeerak
koord". meent de VVD-fractievoorzit
ter.
Deze jonge Amsterdammer heeft
blijkbaar een nieuw vervoermiddel
gecreeerd. de 'Bromschaats' Op
rolschaatsen, voortgetrokken door
deze halve bromfiets bewoog hij
zich door het verkeer in Amster
dam.
(Van onze redactie economie
WOERDEN - Maandagavond laat hebben de bouwbonden en de werkgevers een
principe-overeenkomst gesloten over de inlevering van de prijscompensatie van
31 december. Deze overeenkomst geldt voor het eerste half jaar van 1983. In dat
half jaar krijgen alle werknemers twee rooster vrije dagen. Het geldt wat dan
nog over blijft van de in te leveren prijscompensatie (2.06 procent) wordt gestort
in een werkgelegenheidsfonds.
Dit werkgelegenheidsfonds. dat door
werknemers en werkgevers zal worden
beheerd, is bestemd om enerzijds ar
beidsintensieve bouwprojecten te sub
sidiëren en anderzijds wil men proberen
om met gelden van dit fonds een beleid
uit te stippelen waardoor meer bouw
vakkers en met name jongeren aan
werk kunnen worden geholpen.
Met betrekking tot de herverdeling van
het werk op middel- en lange termijn
zullen de partijen in de zomer van dit
jaar aan de hand van de dan bekende
resultaten van een door het Econo
misch Instituut voor het Bouwbedrijf te
verrichten studie zich nader beraden op
het gebruik van de gelden, die vanaf 1
juli via het niet uitbetalen van de prijs
compensatie beschikbaar komen.
Indien op 1 oktober geen overeenstem
ming kan worden bereikt over welke
van arbeidstijdverkorting dan
ook. dan zal deze prijscompensatie over
de periode van 1 juli tot 1 oktober als
nog worden uitbetaald aan de werkne
mers en dan op 1 oktober in de loon
schalen worden verwerkt
Het onderhandelingsresultaat moet
nog aan de acterbannen van de werkge
vers en vakbonden worden voorgelegd
KOPENHAGEN (AFP) - De Zweedse kustwacht heeft maandag de 'Sirius' het
vlaggeschip van de milieu-organisatie Greenpeace, geënterd op ongeveer 10
zeemijlen van de kerncentrale te Ringhals (Zuid-Zweden).
De Sirius probeerde de haven van Ringhals te blokkeren uit protest tegen het
vervoer van 12 ton kernafval uit de Zweedse centrales te Ringhals en Barseback
door het Franse schip 'Sigyn' naar de opwerkingsfabriek te La Hague (in het
westen van Frankrijk).
Een groep van 15 Zweedse milieu-activisten heeft zich in de loop van de dag
vastgeketend aan de toegangspoort tot de kerncentrale van Ringhals Ook zij
wilden protesteren tegen dit transport van radio-actief afval. De actie van de
Zweden is door de bewakingsdienst van de centrale beëindigd voordat de 'Sigyn'
aankwam
Het Franse schip wil op zijn laatst woensdag Zweden verlaten en drie dagen
later in La Hague arriveren. Zweden heeft een overeenkomst met de Franse
onderneming Cogema die het opwerken van 727 ton radio-actief afval behelst
tussen nu en 1985.
Botsing twee lege
treinen in Arnhem
ARNHEM (ANP)-Ophetspoorwegem-
placement in Arnhem zijn maandag
avond tegen halfelf twee lege treinen
zijdelings tegen elkaar aan gereden. Er
gebeurden geen persoonlijke ongeluk
ken. De NS heeft tussen Arnhem Cen
traal station en Arnhem Velperpoort
bussen ingezet.
Minister Smit-Kroes van verkeer en
I waterstaat vindt het logisch dat het
I beheer van de veerdiensten over de
Westerschelde wordt overgeheveld I
van de provincie naar het rijk. De mi- j
nister neemt met deze stellingname
het plan van het vorige kabinet over.
Mevrouw Smit-Kroes wil niets weten 1
j van een 'ere-schuld' die het rijk bij de
provincie zou hebben, nu de Vaste Oe-
I ververbinding Westerschelde van de
1 baan is.
j Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7
en 9.
j Binnen- en buitenland: 3
l en 11.
i Opinie en achtergrond: 4
I Sport: 13.
Radio en televisie: 14.
L Financiën, economie: 15. i|
iVan onze redactie economiei
DEN HAAG - Er zijn rcclc keuzemoge
lijkheden voor onze energievoorzie
ning tot het jaar 2000. Bepalend vooi
de toekomstige hoogte van het energie
verbruik is de economische ontwikke
ling in de komende tientallen jaren.
Het sociaal-economisch beleid is dus
van beslissende betekenis voor dat
toekomstig energieverbruik. Dat
wordt gesteld in het zogenoemde Tus
senrapport van de Brede Maatschap
pelijke Discussie Energiebeleid
(BMD), dat de agenda voor de feitelijke
discussie aangeeft.
De Stuurgroep BMD. die onder leiding
staat van jhr. mr. M, de Brauw. heeft de
belangrijkste doelstellingen opgesomd
aan de hand waarvan de verdere discus
sie kan worden gevoerd. Het gaat er nu
om welke doelstellingen het zwaarst
zouden moeten wegen En om de vraag
hoe deze zich verhouden tot belangrijke
doelstellingen van het sociaal-econo
misch beleid: economische ontwikke
ling en werkgelegenheid.
De stuurgroep noemt zes doelstellin
gen:
- geringere afhankelijkheid van bui
tenlandse energie door een zo laag
mogelijk gebruik en spreiding over
verschillende bronnen,
- bevordering van energiebesparing
- zo laag mogelijke prijzen voor ener
gie:
- zo veilig en zeker mogelijke energie
voorziening;
- zo schoon mogelijke energievoorzie
ning;
- voldoende betaalbare energie voor
de armste landen van de wereld.
Scenario's
Of ons energieverbruik in de toekomst
daalt of stijgt isniet alleen afhankelijk
van besparing. Dat blijkt uit de vier
mogelijke ontwikkelingsrichtingen
tot het jaar 2000, die in scenario's zijn
vastgelegd. Zo zal het energiegebruik
bij industrieel herstel en hogere econo
mische groei een flinke stijging verto
nen. Dit is de uitkomst van het zoge
naamde industrieel herstelscenario.
Bij beperkte economische groei, meer
vrije tijd en de nodige energiebesparing
zal het verbruik veel minder stijgen, al
dus de uitkomst van het zogenoemde
arbeidsdelingscenario. Bij een ingrij
pende beperking van de energie-inten-
sieve industrie, een verschuiving van
produktie naar de dienstensector plus
een aanzienlijke energiebesparing zal
het energiegebruik dalen.
Dit laatste gebeurt volgens het 'groene'
scenario dat het Centrum voor Energie
besparing heeft ontworpen (CE-scena-
rio). Ten vierde is er het zogenaamde
referentie-scenario, waarin wordt uitge
gaan van ongewijzigd beleid. Daarin is
geen aanvullend werkgelegenheidsbe
leid verondersteld en neemt het aantal
werklozen tot het jaar 2000 met 400.000
toe itot ruim 1 miljoen) De andere
draaiboeken voorzien daarin wel en ko
men op 'slechts' 200.000 werklozen in
het jaar 2000
Het industrieel-herstelscenano beoogt
een economische groei van 2.5 tot 3 pro
cent per jaar. de andere mogelijkheden
voorzien een lagere groei De verschil
len in economische groei zijn voorna
melijk het resultaat van uiteenlopende
ontwikkelingen in de diverse sectoren
van de economie. Deze verschillen zijn
het duidelijkst bij vergelijking van het
industrieel-herstelscenario met het CE-
scenario. omdat daarin de produktie-
groei in landbouw en industrie veel la
ger ligt
De economische gevolgen van het af
zien van de oorspronkelijk geplande
drie kerncentrales van 1000 miljoen
watt elk zijn merendeels gelijk. Ver
vanging door kolen toont aan dat dan
voor f500 miljoen per jaar meer aan
energie moet worden ingevoerd.
De investeringskosten nemen echter
tussen 1990 en 2000 met bijna vier mil
jard af, omdat kolencentrales goedko
per zijn Afzien van kernenergie levert
een jaarlijkse stijging van lasten op die
voor het jaar 2000'op f400 miljoen wordt
geraamd.
Al dan niet gebruiken van kernenergie
geeft globaal geen ingrijpende econo
mische gevolgen. In de varianten zon
der kernenergie is overigens geen reke
ning gehouden met sluiting van de
kerncentrales in Borssele en Dode-
waard op zeer korte termijn De uit
komsten van het rapport der commis
sie-Beek over dit onderwerp (sluitings
kosten ongeveer vijf miljard) zijn nietin
dit rapport verwerkt.
uil <uc «cuiaiiteii uxijKi uaiuiie. gas en
steenkool de eerste 20 jaar niet uil onze
energievoorziening weg te denken zijn.
Het aandeel varieert van 89 tot 95 pro
cent van het totaal. De vraag is dus hoe
veel minder ervan zal worden gebruikt.
De verschillende studies varieren tus
sen een drievoudige of een zesvoudige
steenkoolinzet. Het olieverbruik blijft
gelijk ten opzichte van 1980, dan wel
daalt met een kwart.
Het aardgasgebruik kan dalen tot on
geveer de helft dan wel tot driekwart
van het huidige. Duurzame bronnen
(wind, zon, waterkracht en aardwarm
te) kunnen een niet onbelanrgijk aan
deel krijgen.
De ieventuelei keuze voor kernenergie
is echter volgens het tussenrapport met
tal van onzekerheden omgeven Het op
slagprobleem van vooral hoog-radio-
actief afval uit kerncentrales is nog niet
opgelost, over de electriciteitsprijs be
staan onduidelijkheden. Over de toe
komstige kosten die centrales met zich
meebrengen eveneens, aldus het rap
port.
(Zie ook pagina 4).
PASADENA (ANP) - Als er bij dt
lancering van de tweede Neder
landse satelliet Iras komende
nacht iets misgaat, is een bedrag
van 400 miljoen gulden naar de
maan. De kunstmaan is niet verze
kerd en er zijn niet voldoende re
serveonderdelen om in korte tijd
een nieuwe te bouwen. Bovendien
ontbreekt het geld om het project
voor de tweede keer op te zetten.
Dit zei de Nederlandse projectlei
der prof. dr. H. Habing van het Huy-
genslaboratorium in Leiden aan de
vooravond van de lancering van de
Iras in Pasadena. Om zo veel moge
lijk kosten op het dure project te
besparen heeft men er van afgezien
een duplicaat van de kunstmaan te
bouwen.
Van Nederlandse zijde was er aan
vankelijk op aangedrongen een re
serve kunstmaan achter de hemd te
hebben. De Verenigde Staten, die
de bouw van de diepgekoelde tele
scoop en de lancering voor hun re
kening namen, voelden daar mets
voor. Prof. Habing is daarover
enigszins teleurgesteld, ook al
heeft hij er het volste vertrouwen in
dat de lancering en de 200 dagen
durende vlucht zonder mankeren
zal verlopen.
Het industriële consortium, be
staande uit Fokker en de Philips
dochter Holland Signaal, dat de
kunstmaan bouwde, beschikt ech
ter nog over een aantal reserveon
derdelen. Maar veel verder dan
een halve tweede Iras zal men niet
komen. Een van de meest belang
rijke instrumenten, de door Ame
rika ontwikkelde telescoop, zou
geheel opnieuw gebouwd moeten
worden. Van Nederlandse zijde is
150 miljoen gulden en tien jaar in
tensieve arbeid in het project ge
stoken.