PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Mr. Max van der Stoel
ambassadeur bij de ¥N
Kabinet voorstander een
landelijk energiebedrijf
Hulp werkloze
huizenbezitters
Kans op harde acties
in gevangeniswezen
BENOEMING UNANIEM BESLUIT KABINET
ULTIMA TUM BONDEN VAN 4 DA GEN
vandaag
VOLGENDE WEEK BESLISSING
r r
Ex-generaal
Israël: PLO
wil ons
erkennen
Wolkenvelden
I Wolkenvelden en vrijwel overal droog.
I Middagtemperatuur ongeveer 6 gra-
I den Vrij krachtige westelijke wind I
I aan de kust en op hel IJsselmeer I
I krachtige wind
226e jaargang no. 18
Zaterdag 22 januari 1983
MET BLIJDSCHAP GEVEN WIJ KENNIS
van De Geboorte van een Legende
iwe mazoa 626
/f" DE NIEUW
iSzfew tt&C&Qv' te
in Sedan, Hatchback en Coupé model
®i ®3®dWO°
@®(i§
ANJELIERSTRAAT &-7
Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG - De telefoontarieven gaan op 1 maart omhoog. Per „tik" zal voor
taan 15 cent in plaats van 14 cent moeten worden betaald. Vooral de lokale
telefoongesprekken zullen door deze maatregel duurder worden. Daartoe heeft
het kabinet vrijdag besloten.
De impulsprijs voor interlokale gesprekken buiten het zogenoemde basisgebied
gaat ook van 14 naar 15 cent, maar omdat de tijd gedurende welke voor dat geld
gebeld kan worden iets wordt verlengd, zal het totale kostenniveau ongeveer
gelijk blijven
Nu betaalt men bij interlokale gesprekken 14 cent voor elke 45 seconden Vanaf 1
maart wordt dat 15 cent voor elke 47 seconden In het lage „vrijetijdstarief'
worden deze perioden verdubbeld, dus 15 cent voor elke 94 seconden
Deze maatregelen, die al in de PTT-begroting voor 1983 waren aangekondigd,
moeten de schatkist 62 miljoen gulden opleveren
DEN HAAG - Oud-minister van buitenlandse zaken mr. M. Van der Stoel wordt de volgende
vertegenwoordiger van Nederland bij de Verenigde Naties. Dat maakte premier Lubbers vrijdag
bekend na afloop van het wekelijkse kabinetsberaad. Tegen de benoeming van Van der Stoel
(PvdA) was aanvankelijk vanuit VVD-kringen bezwaar aangetekend, maar het kabinetsbesluit
vrijdag is unaniem genomen. In juni gaat de huidige vertegenwoordiger bij de VN, mr. H. Schelte-
ma, met pensioen.
De functie bij de VN wordt beschouwd reactie dat hij geen problemen voorzag trum-rechts kabinet. „Er is een grote
als een van de belangrijkste diploma- met het feit dat hij als socialist stand- mate van consistentie in het buiten-
tieke posten, zeker nu Nederland voor punten moet uitdragen van een een- lands beleid, en de marges voor be
twee jaar lid is van de Veiligheidsraad.
Meestal wordt een dergelijk besluit pas
bekend gemaakt nadat de Koningin
het formeel heeft bekrachtigd. In dit ge
val, zo verklaarde Lubbers, is de Konin
gin van tevoren op de hoogte gesteld
van het kabinetsbesluit, waarmee de
weg vrij was om het officieel naar buiten
te brengen.
Geen problemen
Van der Stoel zei gisteren in een eerste
PAGINA 2
marine-order
Een delegatie van CDA-kamerleden
heeft de directie en de ondernemings
raad van De Schelde toegezegd te zul
len onderzoeken welke mogelijkheden
er zijn voor een spoedige bestelling
van een nieuwe serie M-fregatten voor
de Nederlandse marine
staking
De Britse waterleidingbedrijven en ae
vakbonden zijn gisteravond rond de
tafel gaan zitten in een laatste poging
alsnog de vanaf zondagnacht afgekon
digde nationale staking die het hele
waterleidingnet in Engeland zal tref
fen. te voorkomen
'bio-chip
EMV Associates in Rockville werkt
aan de ontwikkeling van een revolu
tionaire 'biochip' die geen elektrici
teitsvoorziening nodig heeft, zichzelf
in elkaar zet en een miljardmaal meer
kan dan de huidige schakelingen in
computers
polen
De Poolse bevolking heeft nog altijd te
kampen met een enorme schaarste in
het land Er is nog steeds een schrij
nend tekort aan de meest elementaire
levensbehoeften als voedsel, kleding,
stoffen een schoeisel, De winkels zijn
leeg. Dat blijkt uit een verhaal van de
Terneuzense dames E. Vermeulen en
R Püpelink van de stichting 'Temeu-
zen helpt Polen'.
PAGINA 10
steun
De gemeenten moeten in de nabije toe
komst de mogelijkheid knjgen om zeil
individuele steun te verlenen aan
noodlijdende bedrijven in het eigen ge
bied Dit zou moeten kunnen door geld
of een gemeente-garantie voorinveste-
speelman
Bloemist Johannes Speelman uit
Itens is het slachtoffer geweest van een
misdrijf, dat waarschijnlijk te maken
heeft met verdovende middelen. Dit
heeft de rijkspolitie van Leeuwarden
gistermorgen meegedeeld. De politie
is tot deze vaststelling gekomen na het
verhoren van de vrouw, met wie Speel
man deze week naar Duitsland is te
ruggekeerd
Nieuws uit Zeeland: 2, 4, 5,
6. 7 en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en 11
Financieel: 10
Sport: 13
Zaterdagkrant: 15, 16. 17.
18 en 19
Radio en televisie: 21 en 23
AMSTERDAM/GRONINGEN (ANP) -
Staatssecretaris Kort-van Hemel van
justitie krijgt van de ambtenarenbon
den vier dagen de tijd om haar bezuini
gingsplannen voor het gevangeniswe
zen in te trekken. Daarna komen er
harde acties, niet alleen bij de huizen
van bewaring (met name de Bijlmer
bajes en Scheveningen) maar ook bij
tbr-inrichtingen en de reclassering.
Dat heeft Wim van Keulen, bestuurder
van de groep justitie van de ABVA/KA-
BO, vrijdag aangekondigd op een pro-
testbüeenkomst in Utrecht. De acties
gaan volgende week donderdag, 27 ja
nuari, van start. Het is de bedoeling van
de bond om in de gevangenissen in
Veenhuizen, Den Haag, Rotterdam,
Amsterdam. Avereest en Den Bosch
harde acties van vier dagen te beginnen
om de tweede kamer te beïnvloeden.
De vrouwelijke gevangenen in de Am
sterdamse Bijlmerbajes zijn vrijdag in
staking gegaan uit protest tegen de be
zuinigingen op het gevangeniswezen
die de regering heeft aangekondigd. De
ongeveer zeventig vrouwen blijven tij
dens de voor werk bestemde uren in de
cellen.
Vijftien gedetineerden uit het huis van
bewaring te Groningen zijn donderdag
overgebracht naar de strafinrichting
in Veenhuizen.
KERNCENTRALES
NIET OP KORTE
TERMIJN DICHT
DEN HAAG - Het kabinet wil binnen
enkele weken met een formeel stand
punt komen over het al dan niet open
houden van de kerncentrales van Do-
dewaard en Borsele. Premier Lubbers
zei vrijdag echter al, dat het kabinet
geen enkele aanleiding ziet om deze
centrales in de nabije toekomst te slui
ten.
Het kabinet baseert zich daarbij mede
op het deze week verschenen rapport
van de commissie-Beek, waarin wordt
gesteld dat sluiting van de kerncentra
les vijf miljard gulden zou gaan kosten.
Het gaat om een strafinaatregel die de
directeur van het huis van bewaring
heeft opgelegd m overleg met de minis
ter van justitie, aldus adjunct^directeur
Westra van het huis van bewaring. De
vijftien hadden geprobeerd donderdag
een staking op touw te zetten in het
huis van bewaring.
leidsombuigingen zijn beperkt", aldus
Van der Stoel, die van 1973 tot 1977 en
in 1981-1982 minister van buitenlandse
zaken was.
Ook bleek Van der Stoel niet zo onder
de indruk van de bezwaren uit de kring
van de Nederlandse diplomatie, die lie
ver niet zien dat mensen van „buiten"
op geliefkoosde posten worden be
noemd. Volgens Van der Stoel was dit
in het verleden al eens eerder voorgeko
men.
De vereniging van de buitenland
se dienst, waarvan bijna alle Neder
landse diplomaten in den vreemde lid
zijn, heeft het kabinetsbesluit „be
treurd", vanwege de „demoraliserende
werking" van politieke benoemingen
op de carrièrediplomaten.
De huidige minister van buitenlandse
zaken, mr. H. van den Broek, heeft zich
sterk gemaakt om voor zijn voormali
ge baas (hij was staatssecretaris onder
Van der Stoel voor hij minister werd)
een passende functie te vinden. Dat
leidde in eerste instantie tot een mis
lukking, toen de inspanningen om Van
der Stoel tot Hoge Commissisaris voor
de Vluchtelingen (eveneens bij de VN)
benoemd te krijgen, strandden op het
verzet van de Verenigde Staten.
DEN HAAG - Oud-minister Max van der Stoel (PvdA i zal Nederland lertegen-
woordigen in de veiligheidsraad van de Verenigde Naties Het kabinet heeft i nj
aag besloten hem voor deze benoeming voor te dragen aan de koningin. Van der
Stoel moet mr H. Scheltema opvolgen, die in juni van dit jaar met pensioen gaat
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - Het kabinet zal bezitters
van een eigen huis, die door werkloos
heid in de bijstand geraken, tegemoet
komen. Een delegatie uit de minister-
BRUSSEL (ANP DPAl - Hoewel het
verre van waarschijnlijk wordt
geacht dat delen van de Russische
spionagesatelliet Kosmos bij het uit
eenvallen op Belgisch grondgebied
terecht komen, is Belgiè toch alles
in paraatheid gebracht om eventua
liteiten de baas te kunnen.
Dat heeft de minister van binnen
landse zaken. Charles Ferdinand No-
thomb vrijdag meegedeeld. Al eerder
had hu gezegd dat er een crisiscen
trum was ingericht in Walem. Dat
wordt bezet door ambtenaren van
Belgische departementen.
Nothomb zei vrijdag dat er onder
meer voorzieningen getroffen zijn om
op afstand alarmsirenes te bedienen
De mijnopruimingsdienst van het
Oostenrijke leger en stralingsdes
kundigen van de brandweer hebben
vrijdag "gezocht naar mogelijkerwijs
al op de aarde terechtgekomen brok
stukken van de Sowjetrussische sa
telliet Kosmos 1402.
Radioactieve straling is ter plaatste
niet vastgesteld.
Het Sowjetpersbureau Tass herhaal
de gisteren dat het gevaar bij het
neerkomen van de Kosmos te ver
waarlozen zou zijn. Moskou heeft ge
protesteerd tegen wat een 'propa-
ganda-campagne' wordt genoemd
De Sovjet-Unie is in de ruimte veel
actiever dan de Verenigde Staten en
heeft de laatste jaren veel meer ge
lanceerd en negen maal zoveel ton
nage in banen rond de aarde ge
bracht, aldus een rapport van het
Amerikaanse congres dat donderdag
is vrijgegeven
Minister Nothomb rechts t in de stra-
lings-vrije bunker in de buurt van
Mechelen
raad zal begin volgende week hierover
definitieve beslissingen nemen. Het
kabinet wil hiermee voorkomen dat
bijstandtrekkers eerst hun eigen huis
moeten „opeten" voordat zij in aan
merking komen voor een uitkering.
Premier Lubbers verklaarde gistermid
dag op zijn wekelijkse persconferentie
dat het kabinet de opvatting steunde
dat bezitters van een eigen huis anders
behandeld mogen worden dan bij
standtrekkers die in een huurhuis wo
nen. Hij voerde daarvoor drie argumen
ten aan:
- zou het kabinet hiermee geen reke
ning houden, dan wordt het sparen voor
een eigen huis ontmoedigd;
- een bewoner van een eigen huis ziet
het als iets van hemzelf, ook als hij
werkloos is geworden; en
- door een bijstandtrekker in zijn huis
(Slot zie pag. 8 kol. 7)
Denen aanvaarden
vis-compromis
KOPENHAGEN - Een uit afgevaardig
den van alle partijen bestaande com
missie uit het Deense parlement heeft
vrijdag een formule goedgekeurd die
een eind maakt aan het visserijgeschil
tussen Denemarken en de andere lan
den van de Europese Gemeenschap, zo
hebben regeringsambtenaren in Ko
penhagen meegedeeld.
„Het meuwe ontwerp is het beste com
promis dat we kunnen krijgen en komt
in feite aan de meeste van onze wensen
tegemoet", aldus de woordvoerder van
de sociaal-democratische partij Er zijn
naar zijn mening drie belangrijke din
gen bereikt: het vissen op makreel kan
doorgaan, ook als de Deense akkoorden
met landen buiten de EG op losse
schroeven komen te staan, Denemar
ken heeft een groter contingent voor de
vangst van kabeljauw en haring in Kat
tegat en Skagerak gekregen en de Euro
pese Commissie zal een rapport opstel
len over de verdeling van ongebruikte
contingenten voor de visvangst in EG-
wateren
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - Het kabinet streeft er
naar binnen enkele jaren één landelijk
euergieproduktiebedrijf op te richten.
Dat bedrijf zal de volledige produktie
en transport van energie in Nederland
moeten verzorgen. De bestaande regio
nale en plaatselijke elektriciteitscen
trales zouden dan allemaal in één
(rijks)hand kunnen komen.
Daartoe heeft het kabmet-Lubbers vrij
dag besloten. Minister Van Aardenne
(economische zaken) zal op korte ter
mijn overleg gaan voeren met de Sa
menwerkende Elektriciteitsproduktie-
bedrijf (SEP) over de wenselijkheid
hiervan.
Premier Lubbers benadrukte vrijdag
na het kabinetsberaad dat de vrijwillig-
neiu vuui ue uestaande energiebedrij
ven voorop zal staan. Zij worden niet
verplicht zich aan te sluiten. „Maar wij
geloven dat het m het belang is van alle
energiebedrijven".
Overigens zullen de plaatseluke ener
giebedrijven toch blijven bestaan zy
zullen immers voor de distributie van
de energie moeten zorgdragen, die zij
betrekken van het landelyke energie
bedrijf
Vooruitlopend hierop wil het kabinet
de minister van economische zaken
grotere bevoegdheden geven bij de
vaststelling van de hoofdiynen van het
beleid in de elektriciteitssector. Dat be
tekent dat hy landeluk geldende regels
zal kunnen gaan stellen voor de ener
gietarieven. Nu bestaan over het hele
land nog afwijkende tariefsystemen.
Met deze aanpak wil het kabinet echter
niet wachten tot het landelyke energie-
produktiebedrijf er is.
Voorstander
De Zeeuwse gedeputeerde W. Don
toonde zich. gevraagd om ccn reactie
op de uitspraken van premier Lubbers,
een warm voorstander van een volledi
ge regeling. waarbij dc produktiekos-
ten landelijk 'gepouled' worden, wat
wil zeggen dat de kosten landelijk wor
den vereffend. Deze landelijke verant
woordelijkheid voor de produktie (de
zogenaamde SEP-plus-gedachtc) zou
dan ook moeten leiden tot landelijke
tarieven.
Hierop vooruitlopend is reeds overeen-
geKomen oumeu de SEP, dat voor de
ombouw van enkele elektriciteitscen
trales (onder meer m Borssele) tot ko
lencentrales de risico's landeiyk wor
den gedragen. De heer Don merkte op
al jaren geleden op een dergeiyke lan
delyke regeling te hebben aangedron
gen „Ik heb toen in de SEP gewaar
schuwd anders komt het óver ons".
Naar zijn mening moet de procedure
binnen de SEP versneld worden.
Ten aanzien van de gedachte van het
kabinet om alle elektriciteitscentrales
in één injks)hand te brengen, had de
heer Don zo zun bedenkingen. „Als ik
kijk naar de controle van de kamer op
PTT en NS, dan zou ik de invloed van de
gemeenschap op een bedrijf als de
PZEM niet graag willen missen", stelde
de gedeputeerde.
PARIJS (AFP) - De PLO ïs bereid
Israel tc erkennen als dc Israëli
sche regering op haarbeurt bereid
is tot erkenning van de Palestijnse
bevrijdingsorganisatie. Dal heeft
de Israëlische generaal buiten
dienst Mattitvahou Pcled vrijdag
verklaard voor de Franse televi
sie.
Peled zei dat hy dit heeft vernomen
van Palestynse vertegenwoordi
gers toen hij vorige week in Tunis
samen met twee andere leden van
het Israélische 'comité voor Israèli-
sche-Palestynse vrede' heeft ge
sproken met PLO-leider Yasser
Arafat.
Ruimte-risico's
missen verzet
t roorspellingen van ruimte-
VJ, V deskundigen duiden erop
■"f.T.i j dat in de loop van dit week
J emde een nog volop radio-ac
tieve Russische kunstmaan
(de 'Kosmos 1402') ergens op aarde
moet neerstorten. Hier en daar hebben
deze berichten de nodige ongerustheid
veroorzaakt, omdat kenneiyk niemand
kan aangeven hoe, waar en in welke
vorm deze satelliet of brokstukken er
van zal (zullen) neerkomen. Evenmin is
duidelijk wat het effect kan zijn van het
radio-actief afval dat zich bij deze uit de
hand gelopen 'landing' kan versprei
den In België heeft de nadering van dit
toch bepaald niet ongevaarlijke ruim-
teding in de afgelopen week al geleid tot
de beslissing om een crisiscentrum in te
richten. 'Den Haag' op zijn beurt doet
daar nogal laconiek over. Het ministe
rie van binnenlandse zaken heeft desge
vraagd laten weten dat ambtenaren
van dit departement de capriolen van
de Russische kunstmaan op de voet
volgen. Dat moet al een rustig gevoel
geven. Mochten er aanwüzingen zyn
dat de Kosmos op Nederland aankoerst
„dan is zo'n crisiscentrum binnen enke
le uren ingericht", wordt er aan toege
voegd. En voor het overige maakt me
nigeen uit de losse pols zo zijn kansbe
rekeningen op een treffen met de satel
liet. Eigenlijk een heel bizar spelletje
poker.
Het is niet de eerste keer dat er iets
misgaat met een Russische spiona
gesatelliet. aangedreven door een kern
reactor Precies vyfjaar terug, op 24 ja
nuari 1978. kwamen in het noorden van
Canada brokstukken metaal en radio
actief afval terecht van de 'Kosmos
954'. Omdat de 'landingsplaats' toen
een dunbevolkt gebied bleek waren de
gevolgen beperkt. Toch hebben de Ca
nadezen er een grote schoonmaakactie
voor op touw moeten zetten, waaraan
de Russen per saldo nog financieel heb
ben bu gedragen Bij die gelegenheid
bleek al dat de risico's van dit soort nu
cleair aangedreven ruimteverkenners
niet te veronachtzamen zijn. Zodra er
met de programmering vanaf de aarde
iets aan de hand is en de controle over
de gedragingen van de satelliet wegvalt
is het maar lydzaam afwachten wat er
gebeurt. In het geval van de Russische
kunstmaan die dit weekeinde voor ta
melijk wat zenuwachtigheid zorgt gaat
het in wezen om een kleine kerncentra
le (45 kilo zwaar), die vijfmaanden gele
den als onderdeel van ruimteverkenner
is gelanceerd en die zich niet heeft ge
houden aan de besturingsopdrachten
uit het Sowjet-ruimtecentrum. In
plaats van zich, na afloop van zyn taak,
te laten afvoeren naar een baan verder
afgelegen van de aarde, zette de reactor
zijn weg voort in tegengestelde rich
ting: naar de dampkring. Aanvankelijk
hebben de Russen ontkend dat ze de
controle over deze 'Kosmos 1402' waren
verloren. Toen Amerikaanse en Britse
experts de verkeerde manoeuvre van
de ruimtespion konden aantonen wer
den van Russische kant de eventuele
gevolgen sterk gebagatelliseërd.
Wat by deze affaire opvalt is dat er
tot nog toe geen sprake is van eni
ge duidelijke internationale protestac
tie tegen nsico's uit de ruimte van een
orde waarby radio-actieve gevaren in
het geding zyn. In tegenstelling tot het
wereldwijd, nationaal en regionaal ste
vig doortimmerd en hecht georgani
seerd verzet tegen atoombewapening,
kernenergie, verwyderen van radio-ac
tief afval en alles wat daarmee annex is.
Kemcentrales als die van Borssele en
Dodewaard staan vrijwel dagelijks in
de publieke belangstelling. Over de
vraag waarheen Nederland in de toe
komst moet met het vraagstuk van de
kernenergie is een Brede Maatschappe
lijke Discussie aan de gang Politieke
partijen en maatschappelijke groepe
ringen van byna iedere snit zun doorlo
pend doende met de risico's van nu
cleaire activiteiten, waar ook ter we
reld. Over wat er in de ruimte dageiyks
aan potentlele gevaren om ons heen
draait hoor je alleen iets wanneer een
onderdeel op neerstorten slaat.
Een deze week aan het Amerikaanse
congres uitgebracht rapport meldt
dat tussen de jaren 1957 en 1980 meer
dan tweeduizend geslaagde ruimtelan
ceringen zyn uitgevoerd. Daarvan
kwam een derde op naam van de Ver
enigde Staten en wee derde op conto
van de Sowjet-Unie. Het aantal militai
re toepassingen daarbij was - vooral
van Russische kant - aanzienhjk. En
daarbij moet dan gelijk worden gemeld
dat het hier gaat om een volstrekt onge
regelde ruimtebedrijvigheid. Ruimte
recht bestaat er niet; sterker nog. het
wordt door beide partyen die zich met
deze activiteiten bezighouden ernstig
belemmerd Hoe verontrustend dat is
büjkt uit zo'n incident als nu met de
stuurloos geworden 'Kosmos 1402' En
misschien is het nog wel verontrusten
der dat verzet tegen de risico's van dit
alles vrijwel ontbreekt.
vdM
Taiwan-China - Taiwan staat niet
langer toe dat internationale schepen
rechtstreekse verbindingen onderhou
den tussen havens van Taiwan en het
Chinese vasteland. Dit heeft de 'Lloyds
list', een publikatie van de in Londen
gevestigde verzekeringsmaatschappij
Lloyds vrijdag gemeld. Volgens de
Lloyds list is al een schip slachtoffer ge
worden van de Taiwanese maatregel
de Nederlandse tanker 'Nedlloyd For-
cados' (8 288 ton) moest eerder deze
week de haven van Keelung, op Noord-
Taiwan. verlaten zonder zyn lading ge
lost te hebben. Reden voor de maatre
gel zou het geschil over Hong Kong zun