GROEIENDE
VRAAG NAAR
VOUWWAGENS
CARAVAN EN CAMPING RAI
caravans krijgen
langzaam een
nieuw gezicht
modellen
kampeerauto is op zijn retour
980
]PZC/ caravan-rai
MINDER LUCHTWEERSTAND, LAGER GEWICHT
WOENSDAG 19 JANUARI 1983
19
illustraties
Foto linksboven: een van de fraaist
gestyleerde toercaravans, zowel
van binnen als van buiten, is de
Franse Tesserault; in Frankrijk
een bekend merk maar nieuw voor
de Nederlandse markt. De Tesse-
raults zijn leverbaar in een reeks
uitvoeringen.
Foto middenhovenvloeiend ver
werkt tn de opbouw van deze ABl
Beyerland toercaravans is de dis-
selbak, die hier van binnenuit be
reikbaar is. De ABI Beyerland, een
Brits produkt, is een nieuw merk op
de Nederlandse markt.
Foto midden: afgeschuinde voor
kanten van toercaravans, zoals de
laatste jaren meer wordt toege
past, dienen vooral om de lucht-
weerstand te verminderen. Bij deze
is de voorkant bovendien tot onder
doorgetrokken, waardoor de dis-
selbak geheel met de caravan is
geïntegreerd. Het verlaagde dak
dat verhoogd moet worden om be
hoorlijke staruimte te krijgen,
maakt het verder mogelijk de cara
van in een garage te stallen.
Foto linksonder: de Polar 550 is een
van de caravans waarbij de dissel-
bak aanzienlijk is verbreed.
Foto middenonder: een van de
goedkoopste toercaravans is deze
Oostduitse IFA International.
De Caravan en camping Rai 1983
wordt gehouden in zes hallen van
het Amsterdamse Rai-complex. van
donderdagmorgen 20 januari tot en
met maandagmiddag 24 januari. Op
donderdag en vrijdag is de Rai ook 's
avonds open, van zeven tot tien uur.
Op de andere dagen alleen overdag
van tien tot vijf
De toegangsprijs is tien gulden voor
volwassenen, vijf gulden voor begelei
de jeugd tot 14 jaar en voor Pas-hou
ders van €5 en ouder Er zijn 155 expo
santen uit twaalf landen.
Tijdens deze tentoonstelling zal voor
het eerst een ononderbroken pro
gramma worden gegeven van spelen
demonstraties en icedstnjden in de
kampeersfeer. De manifestatie wordt
gehouden in de Noordhal en omvat
folkloristische demonstraties, wed
strijden in het opzetten van vouwwa
gens, demonstraties in het bergbeklim
men en in het achteruit rijden met ca
ravans. wedstrijden in het beladen
van caravans, badminton.
De Rai is met het openbaar vervoer
gemakkelijk te bereiken. Vanuit Lei
den eindigt de trein over Schiphol op
enkele honderden meters van de Rai
(station Amsterdam-Rai) Vanaf het
Amstelslation rijden stadsbussen 8 en
15 tot bij de Rai en vanaf het Centraal
station rijdt tram vier, die een halte
voor de deur van de Rai heeft.
Op de komende Caravah en Cam
ping Rai worden bijna 600 model
len toercaravans getoond, 140 typen
tentwagens en vouwcaravans, voorts
240 modellen stacaravans. Zij hebben
lang niet allemaal ander nieuws te pre
senteren dan dat zij zojuist de fabriek
hebben verlaten. Vooreen aantal geldt
dat wel. Onder meer voor de sterk afge
schuinde voorkant van de Minikip 400,
de bekende caravan uit Hoogeveen.
Schuine voorkanten zijn echter ook te
vinden bij merken die niet eerder in Ne
derland te koop waren. Zoals de Belgi
sche Viking Drakar. de Alpha Jet van
Tesserault uit Frankrijk. Opvallend bU
deze fraai gevormde toerwagen is tege
lijk de vorm van de disselbak. die goed
aansluit bij de wagen zelf. waardoor de
vorm van de caravan sterk afwijkt van
wat in de laatste jaren gangbaar was.
De Tesserault wordt geïmporteerd door
Holland Camping Trailer International
in Nieuwegein: de fraai gestyleerde Al
pha Jet is levprbaar in acht uitvoerin
gen.
Tot maximale caravanbreedte vergrote
disselbakken zijn eveneens te zien op
de Franse La Bohème, de Duitse Hobby
Prestige en bij de Lord Munsterland.
Daarentegen is Dethleffs nog weer een
stapje verder gegaan door de verbrede
disselkast geheel te integreren met de
caravan. Daardoor ontstaat ruimte
voor watertanks, eventueel ook het re
servewiel. al bestaat daarmee de kans
dat de kogeldruk te groot wordt.
De Engelse ABI Beyerland en de Duitse
Fendt hebben afgeronde opzetstrips op
de hoeken, waarmee belangrijke ver
minderingen van luchtweerstand kun
nen worden bereikt. De Engelse Beyer
land. intussen, is ook een van de nieuwe
merken op de Rai.
De Solifer Arctic uit Finland heeft een
aantal van deze nieuwe ontwikkelingen
samengebracht. Niet alleen een dissel-
bak over de volle breedte, hij is tevens
geintegreerd met de opbouw en ten
slotte is de caravan voorzien van afge
ronde zijhoeken.
De lichtste toercaravan met vaste op
bouw op de Rai is waarschijnlijk de Di-
gus 310, die 345 kg weegt. Alleen sommi
ge, niet eens alle tentwagens wegen
- minder.
Nieuw op de Rai is de Mistral-serie van
Adna: eigenlijk een Joegoslavisch pro
dukt. maar gebouwd in België. Nog al
tijd staat de Adria wat hoog op zijn vie
len, al is het bij deze serie al iets minder.
Opvallend echter is de aërodynamische
opbouw, die het ontwerp is van de Ita
liaanse autostylist Pininfarina.
toercaravans drie
procent duurder
Vergeleken mei december 1981 zijn
de prijzen van toercaravans met
vaste opbouw op de komende tentoon
stelling in de Rai drie procent hoger.
Het is de gemiddelde prijsstijging van
581 bij de exposanten verkrijgbare ca
ravans. Tegelijk zijn er individueel be
langrijke prijsdalingen. Tien procent
kost thans minder dan 10.000 gulden,
tegen acht procent eind 1981. Drieën
veertig procent van de toercaravans
kost tien- tot vijftienduizend gulden.
De laagst geprijsde toercaravan is de
Oostduitse IFA International 355 L. die
4995 gulden kost. De duurste is de Polar
590 GLE, die 39.390 gulden kost De
meest voorkomende prijsklasse 9,6
procent van het aanbod, is die van
13.000 tot 14.000 gulden.
Bij de vouwwagens moet onderscheid
worden gemaakt tussen de uitklapbare
tent in een wagentje en de caravan met
neerklapbare zijkanten. De gemiddelde
prijs van de eerste categorie is 5500 gul
den. van de tweede 12 .500 gulden. Twee
derde van het aanbod komt van buiten
Nederland. Vooral de Fransen nemen
met 13 merken, een vooraanstaande
plaats in. In totaal zijn er 32 merken
met 140 modellen. De goedkoopste
vouwwagens kosten f2995.
Ondergaat de toercaravan een vormverandering? De indruk
ontstaat wanneer we zien op welke manier bestaande cara
vans zijn gewijzigd en welke vorm nieuwe toercaravans hebben
gekregen. Bij de ene caravan is de vormverandering prominen
ter dan bij de andere, maar in vrijwel alle gevallen is verminder
de luchweerstand en dus besparing van energie het doel ge
weest. Vreemd alleen, dat het bijna tien jaar na de eerste ener
giecrisis pas zover gekomen is.
Al eerder waren caravanfabrikanten
begonnen met een afgeschuinde voor
kant van de toercaravan. De uitvoering
daarvan is op de komende Rai-tentoon
stelling nog verder doorgevoerd. Een
opvallende ontwikkeling van dit jaar is
echter dat de disselkast bij sommige ca
ravans de volle breedte van de wagen
heeft en aërodynamisch met de cara
van een geheel vormt. Tegelijk hebben
meer caravans een spoiler aan de ach
terkant van het dak, waardoor de vroe
gere trapeziumvorm van de caravan
verandert in een parellelogram.
Intussen biedt de vergrote disselkast
vanzelfsprekend ook het voordeel van
de toegenomen bergruimte, zodat er be
halve de gasflessen ook waterreservoirs
en in enkele gevallen ook het reserve
wiel in geborgen kunnen worden. Overi
gens is het van belang dat. met een re
servewiel in de disselkast, te grote druk
op de trekkogel wordt vermeden.
Een zeer belangrijke vermindering van
luchtweerstand wordt bereikt met afge
ronde zijkanten. Maar een erg simpele
manier om dat te bereiken, en bij
vrachtwagens al vele jaren toegepast, is
pas nu voor het eerst deelgoed van een
klein aantal caravans. Het zijn eenvou
dige rond gevormde strips die op de bui
tenhoeken van de caravans worden ge
monteerd en waarmee - afhankelijk
van de lengte van die strips - hetzelfde
effect ontstaat als bij polyester toerwa-
gens die van huis uit met afgeronde
hoeken worden afgeleverd.
Stroomlijning kan van groter belang
zijn om luchtweerstand te verkleine
dan vermindering van het gewicht,
maar toch streven vrijwel alle cara
vanbouwers ook naar gewichtsver
mindering. Door de opbouw stijver en
sterker te maken kan met een lichter
chassis worden volstaan. Dit wordt be
reikt door vermindering van het aan
tal dwarsverbindingen. Versteviging
van de opbouw is vooral te danken aan
de zgn. sandwichconstructie, die
steeds meer wordt toegepast.
Bij de sandwichconstructie worden
binnenwand, isolatie en buitenwand
onder druk met elkaar verlijmd. De
constructie is zo stijf dat op de spanten
kan worden bezuinigd. Ook vloer en zol
dering worden bij verscheidene merken
op deze wijze samengesteld, met als ge
volg een steeds meer zelfdragende con
structie. Het merk Polar gebruikt op
enkele modellen een onderstel van alu
minium voor het chassis en de dissel,
terwijl enkele Britse fabrikanten ge
bruik maken van een aluminiumlege-
ring voor het chassis.
Een opvallende ontwikkeling is ook de
vermindering van de omvang. De klein
ste caravans zijn natuurlijk de vouwwa
gens. Een andere mogelijkheid is de ca
ravan met half-vaste opbouw, waarbij
de bovenste helft kan worden inge
klapt. De caravan is dan wel lager, maar
behoudt zijn breedte en lengte. Er zijn
tegenwoordig ook caravans waarbij al
leen het dak wordt verhoogd zodra de
caravan als verblfjfhuis dient..of waar
van hetzij de achterkant, hetzij de zij
kant inschuifbaar is voordat men weg
rijdt.
Voor de binnenbetimmering van de
toercaravans zijn de bouwers thans in
meerderheid teruggekeerd naar de
lichte kleuren. Ook dat geeft energie
besparing, want jc kunt langer van het
buitenlicht profiteren. Een opvallend
verschijnsel in de Tesserault, een
Franse toercaravan die dit jaar voor
het eerst in Nederland wordt geïmpor
teerd, is het centrale bedieningspa
neel, waarin niet alleen alle schake
laars voor verlichting en ventilatie
zijn samengebracht, maar ook een di
gitaal uurwerk, radio, overzicht van
de acculaadtoestand, controle van gas-
en watervoorraad.
Het lijkt erop dat de kampeerauto op zijn retour is. Het
uit de VS overgewaaide verkeersmiddel, aldaar soms
uiterst luxueus ingericht, had het in het fiscale klimaat
waarin Nederland al jarenlang gedompeld is toch al moei
lijk, maar nu het vrij besteedbaar inkomen nog verder te
rugloopt is het begrijpelijk dat van de vraag naar kampeer
auto's weinig is overgebleven.
Desondanks is op de Rai nog een vrij grote variatie aan
kleine en middelgrote kampeerauto's te bezichtigen. Opmer
kelijk is het dat de bouwers, hoewel veeleer inrichters van
bestaande bestelwagens, ook streven naar modellen die de
gezinsauto kunnen vervangen. Op zichzelf is dit niet zo onlo
gisch. Sommige van deze auto's zouden zelfs ook moeiteloos
als voertuig voor het zakelijke verkeer gebruikt kunnen wor
den.
Met name geldt dit de Mitsubishi L-300, die samen met de
Volkswagen Transporter (met watergekoelde boxermotor)
een van de nieuwste wuueuen is op Dusis wam van een voer
tuig is gebouwd dat zowel voor het zakelij ke als het gezins- en
vakantieverkeer kan worden gebruikt. Mitsubishi's L-300 is
voor zulk veelzijdig werk een uitermate beschikt voertuig.
Het is een van de kleinste bestelwagens, hij heeft dezelfde 1,6
liter motor als de Galant, haalt een top van 140 en kan dus
prima mee in elk verkeer, heeft een uitstekende zit, is zuinig
met brandstof en biedt voldoende ruimte voor het vervoer
van een flink gezin. Desondanks blijft er voldoende ruimte
over voor flink wat bagage, uiteraard nog afgezien van de
mogelijkheid de L-300 van een aanhangwagen te voorzien
Opvallend in het stadsverkeer zijn de grote wendbaarheid en
het zeer redelijke acceleratievermogen.
Het lijdt geen twijfel dat ervaren caravanbouwers een zeer
doelmatige inrichting van zowel deze Mitsubishi als de
Volkswagen Transporter tot stand weten te brengen. Vol
gens de Rai neemt ook het aantal specialisten op dit gebied
toe.
wasruimte
Na een wat aarzelend begin, alweer ver
scheidene jaren geleden, is de afzonder
lijke wasruimte thans in vrijwel elke ca
ravan van enig formaat gemeengoed
geworden, en zo hoort het natuurlijk
ook. De caravanbouwers hebben nu het
stadium bereikt waarop zij de douche
ruimte beter afwerken. Behalve de dou-
chebak komt er ook ruimte voor toilet
kastje, spiegel, wasbak, toiletrolhou-
der, alsmede voorzieningen voor be
hoorlijke ventilatie en verlichting. In
enkele gevallen zijn de onderdelen af
zonderlijk verkrijgbaar, zodat zij nader
hand kunnen worden toegevoegd.
te worden gebracht. Zij bieden de
mogelijkheid te beginnen met een
eenvoudige wagen die in volgende ja
ren kan worden uitgebreid. Daar
naast is er, om ogen te openen en ver
gelijkingen mogelijk te maken, de
volledig ingerichte caravan
Want hoewel een deel van de vouw-
wagenkampeerders niet meer mee
neemt dan het strikt noodzakelijke,
zijn er ook die een omvangrijke in
ventaris meeslepen. Zolang dat alles
moet worden meegenomen in de
vouwwagen, is het van belang te we
ten wat het een en ander weegt en
wat de wagen aan bagage kan heb
ben.
De beste maatstaf om het maximum-
laadvermogen van een caravan vast
te stellen is in hef algemeen niet de
folder van de leverancier, want de
getallen die daar staan zijn dikwijls
te optimistisch, maar de weegbrug.
Ze zijn in het hele land aanwezig;
soms zijn ze te vinden bij NS-sta-
tions of bij wegvervoerders.
Ook de interieurs ondergaan verande
ringen, zij het kleine. Meubilair wordt
afgerond. De inrichting van het inte
rieur blijft over het algemeen hetzelfde.
Een kleine zitgroep voor, een grote ach
ter (of andersom), en 's nachts is dat de
slaapruimte.
Voor een aantal zakenlieden in de caravansector staat het als een paal
boven water dat, indien er sprake is van stijgende vraag naar vakantie
aanhangers, de vouwwagen een flink deel van die groei voor zijn rekening
kan nemen. Verwonderlijk is die opvatting niet, al is er nog weinig van
gebleken. De vouwwagen heeft echter een aantal aantrekkelijke kanten,
vooral een lage aanschafprijs, en dat is een factor die het in deze tijd best
doet.
De krachtsinspanning die nodig is
voor het in- en uitklappen wordt
verminderd door veerelemcnten,
die soms geheel in de wanden zijn
Eigenlijk bestaan er twee soorten
vouwwagens Bij de ene soort wordt
de caravan met vaste opbouw verti
caal gehalveerd, lengte en breedte
blijven gelijk Bij de andere soort
gaat het om een kleine aanhanger die
een uitklapbare tent herbergt.
Een nadeel van de vouwwagen is dat
de fors uitklappende tent eigenlijk
altijd droog moet zijn voordat hfj
wordt opgevouwen. Maar gelukkig is
het buiten niet altijd nat. Voor som
migen is de vouwwagen aantrekke
lijk wegens de lage prijs, voor ande
ren is het vooral een tent op wielen.
Een voordeel is zeker de geringe af
meting, vooral in de breedte. Een an
der voordeel is dat de vouwcaravan
kan worden opgebouwd tot een tent
doekhuis van zeer groot formaat, gro
ter dan de meeste toercaravans met
geheel vaste opbouw.
Op de Rai staan enkele nieuwe mer
ken te pnjk. Eén is de elders al ge
noemde Bobcat (stand 218). Voorts
zijn er dc Europa Camper (stand III),
de Florida Camper (stand 113) en de
Azur de France (stand 112). Nog niet
zo heel lang geleden behoorde ook
vliegtuigenfabriek Fokker totde pro
ducenten in deze sector.
In het algemeen blijkt bij de vouwca
ravan een streven aanwezig te zijn
naar verbetering van de keuken,
door de bereikbaarheid ervan te ver
eenvoudigen. Voorts is gestreefd
naar verbetering en vergroting van
de berg- en aflegruimte.
weggewerkt. Daarnaast zijn ook
verbeteringen aangebracht aan de
vorm van de opbouw, aan het chas
sis en aan het tentgedeelte.
De vouwwagen lijkt te worden ont
dekt door mensen die tot dusver een
appartement of huisje huurden,
maar dat stilaan wat kostbaar begin
nen te vinden. Nu is een vouwwagen
evenmin een kleine uitgaaf, maar het
rendement is vele malen groter dan
van een eenmalig gehuurd verblijf
Om aan deze vraag tegemoet te ko
men introduceren enkele leveran
ciers op de komende tentoonstelling
in de Rai een manier om aan een
vouwwagen te komen zonder dat di
rect al een groot bedrag op tafel hoeft
