PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Rogers wil tóch
een extra brigade
BORSSELE DICHT
VOOR 6 MILJARD
Uittocht bij de vakbonden
VERBAZING BIJ KAMERLEDEN
Rapport: verlies 250 banen
Reparatie Dodewaard
kost 6 miljoen gulden
Regen
Half tot zwaar bewolkt en enige tijd
regen, mogelijk voorafgegaan door
sneeuw. Middagtemperatuur onge-
veer 5 graden. Matige naar zuidwest
draaiende wind.
226e jaargang no. 11
Vrijdag 14 januari 1983
UW ELEKTRO TECHNISCH
INSTALLATEUR
Postbus 154 4460 AD Goes Telefoon 01106-1740
WARSCHAU IREUTERIAFPI - Lech Walesa, de leider van de
i verboden vrije Poolse vakorganisatie Solidariteit, gaat van
daag terug naar de Leninwerf tn Gdansk. Hij wil daar weer
als elektrieiên gaan werken. Walesa zei dat zijn plaats is „bij
hen die mij hun vertrouwen hebben gegeven" en dat hij zal
blijven strijden voor de beginselen van zijn bond, die voordat
hij verboden werd 9,5 miljoen leden telde. Walesa verklaarde
I solidair te zullen blijven „met al mijn collega's, in het bijzon
der met hen die gevangen zitten of van hun werk zijn beroofd
met al diegenen die trouw zijn gebleven aan onze gedachte'
De vakbondsleider verklaarde van plan te zijn „met vreed
zame middelen te strijden voor verwezenlijking van de doel
stellingen van de werkenden, zoals neergelegd in de akkoor
den van Gdansk, Szczecin en Jastrzebie". Walesa gaat van
morgen naar de Leninwerf om met de bedrijfsleiding ove
zijn arbeidsplaats te praten
(Man onze parlementaire redactie
DEN HAAG Er moet ten minste één extra brigade worden
gelegerd in de door Nederland verdedigde zone in Noord-Duits-
land bij de grens van de DDR. Zonder die maatregel zal een
snellere toevlucht tot kernwapens noodzakelijk zijn. Die waar
schuwing deed NAVO-opperbevelhebber in Europa, generaal
Bernard Rogers, gisteren tijdens een hoorzitting van de Tweede
Kamer over de strategie van de NAVO.
Een woordvoerder van het ministerie
van defensie in Den Haag zei gisteren
desgevraagd niet goed te begrijpen
waarom Rogers nu is teruggekomen op
deze kwestie, die enkele jaren geleden
met Rogers' voorganger Alexander
Haigis geregeld. Ook de woordvoerders
van de PvdA en het CDA toonden zich
gisteren nogal verrast over deze oproep
van generaal Rogers.
In plaats van het legeren van een twee
debrigade in West-Duitsland, is enkele
manipulatie
Uit de cijfers die minister Smit-Kroes
van verkeer en waterstaat aan de
tweede kamer heeft gezonden blijkt
dat het rijk de 'haalbaarheid' van de
Vaste Oeververbinding Westerschelde
sterk beïnvloedde door eerst de eigen
bijdrage aan het project drastisch te
verlagen. Op die manier moesten de
rekenmeesters wel tot de conclusie ko-
middenstand
jaren geleden afgesproken dat Neder
land een aantal vervangende maatrege
len zou treffen, zoals het aanleggen van
voorraden ter plekke voor de negen bri
gades die ten tijde van een crisis naar
het front worden vervoerd, en het aan
schaffen van speciale platte treinwa
gons voor het vervoer van tanks en
pantserwagens. Op die wijze is de tijd
voor het aanvoeren van versterkingen
voldoende bekort in de ogen van de Ne
derlandse regering.
Rogers riep Nederland ook op, de invoe
ring van de Patriot-raket niet uit te stel
len. Deze conventionele raket moet het
nucleaire Nlke-systeem voor luchtver
dediging gaan vervangen. Vanwege de
enorme kosten bestaat de neiging de
invoering hiervan uit te stellen. Volgens
de huidige plannen zal Nederland in
1986 tot aanschaf van dit peperdure wa-
pensyteem overgaan.
Ondanks zijn waardering voor de Ne
derlandse defensie-inspanningen ziet
Rogers een aantal gebreken op conven
tioneel gebied, die zullen moeten wor
den opgeheven. Dit als onderdeel van
omvangrijker plannen om de conven
tionele bewapeding van de NAVO de
komende jaren te versterken en zo de
afhankelijkheid van kernwapens te
verminderen.
Toch noemde Rogers het de „eerste
prioriteit" van de NAVO om aan het
einde van dit jaar te beginnen met het
plaatsen van nieuwe kernwapens in Eu
ropa, tenminste „ais er geen doorbraak
plaats vindt bij de onderhandelingen in
Genève".
NAVO-secretaris-generaal Joseph
Luns, die gistermiddag werd gehoord,
benadrukte ook de noodzaak van het
vasthouden aan het dubbelbesluit van
december 1979, dat plaatsing van nieu
we kemraketten in West-Europa voor
ziet tenzij onderhandelingen met de
Russen dit overbodig maken. Het be
lang van dit besluit is vooral gelegen in
de „koppeling" die het biedt tussen de
strategische kernmacht van Amerika
en de slagveldwapens in Europa. Als
die kloof te groot is. aldus Luns. is de
afschrikking niet meer geloofwaardig
De hoorzitting van de vaste kamercom
missie voor buitenlandse zaken en de
fensie gaat vandaag ook nog de hele
dag door.
DEN HAAG - Als de regering nu zou besluiten de kerncentrale
van de PZEM in Borssele te sluiten, dan zou dat in totaal een
bedrag van maximaal 6,2 miljard gulden kosten. Tegelijkertijd
zouden 250 mensen hun baan verliezen, ervan uitgaand dat de
overheid aluminiumgigant Pechiney elektriciteit blijft leveren
op basis van de kernenergiekostprijs. Gebeurt dat niet, dan zal
Pechiney sluiten en zullen in totaal 1500 banen verdwijnen.
Dat zijn enkele van de voornaamste
conclusies van de commissie-Beek, die
in opdracht van het kabinet-Van Agt-
Den Uyl-Terlouw de gevolgen heeft on
derzocht van het tijdelijk of defïnitiel
stilleggen van de beide Nederlandse
Het voorgenomen beleid van staatsse
cretaris Van Zeil van economische za
ken stuit op fel verzet van de onderne
mers in het midden- en kleinbedrijf. De
middenstand vraagt een beleid dat er
op is gericht dat kleine zelfstandigen
tenminste hetzellde verdienen als
werknemers. In het midden- en klein
bedrijf zullen dit jaar tachtigduizend
arbeidsplaatsen verloren gaan
PAGINA 11
bouw
De overheid zal niet in staat zijn de
bouw nog rechtstreeks te stimuleren.
De subsidies en premies voor huur- en
koopwoningen hebben de grens van de
financiële mogelijkheden bereikt De
uitgaven voor volkshuisvesting zijn
volgens mininster Ruding van finan
ciën een loodzware last voor de rijks
begroting. Herstel van de woningbouw
zal vanuit het bedrijfsleven moeten
komen, aldus de minister.
kerncentrales, dan wel het gewoon
doordraaien van Borssele en Dode-
waard. De commissie-Beek heeft haar
eindrapport donderdag in het Haagse
Nieuwspoort gepresenteerd.
Beek en de zijnen maken geen keuze
voor het doorgaan dan wel ophouden
met kernenergie. Zij hebben een aan
tal feiten verzameld die het regering
én parlement mogelijk moeten maken
een politiek besluit te nemen over de
toekomst van de beide kerncentrales
en de energievoorziening in Neder
land.
Zoals bekend bestaat er een politieke
meerderheid vóór openhonden van de
kerncentrales.
(Zie pagina 41.
Belize - Bij besprekingen met Groot-
Brittannië later deze maand zal Guate
mala zijn aanspraken op het grootste
deel van Belize laten vallen. Dit heeft
president Efrain Rios Montt donderdag
verklaard op een niet te voren aange
kondigde persconferentie op de lucht
machtbasis in de hoofdstad Guatema-
la-Stad
Opperbevelhebber van de NAVO. generaal Bernard W. Rogers, opende gistermorgen de openbare hoorzitting van de vaste
kamercommissie van defensie. Rechts: Harry v. d. Berg voorzitter van de vaste kamercommissie.
aandelen
Een groot aantal Belgen heeft eind vo
rig jaar aandelen gekocht en daarmee
gebruik gemaakt van een speciale be
lastingregeling. De Belgische minister
van financiën stelde menigeen in staat
een voordeeltje te behalen en tegelij
kertijd het bedrijfsleven te steunen.
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3
en 11.
Opinie en achtergrond: 4.
Sport: 13.
Varia: 15.
Radio en televisie: 16.
Kunst en cultuur: 17.
Financiën, economie: 19.
AMSTERDAM (ANP) - Gelet op de aanhoudend sterke posi
tie van de gulden in de valutamarkt en de daarmee samen
hangende verdere daling van het binnenlandse rentepeil
heeft De Nederlandsche Bank besloten per 14 januari haar
tarieven met een half procent te verlagen.
Vanaf 14 januari geldt voor het wisseldisconto een tarief van
4,5 pet. voor de voorschotrente 5 pet en voor het promesse-
disconto 5,5 pet, zo heeft de centrale bank donderdagmiddag
bekendgemaakt.
De aangekondigde maatregel is de negende achtereenvol
gende tariefsverlaging van De Nederlandsche Bank sinds
begin vorig jaar, waardoor nu de laagste tarieven gelden
sinds juli 1978.
Het promessedisconto is van groot belang voor de handels
banken. omdat zij hieraan hun voornaamste tarieven voor
kortlopende kredieten en leningen aan het bedrijfsleven
koppelen. De verlaging van het promessedisconto werkt
meestal door op de kapitaalmarkt en daarmee onder meer op
de hypotheekrente. De voorschotrente is het rentetarief
waartegen banken bij de centrale bank kunnen lenen.
In beurskringen reageerde men zonder verrassing op dc
discontoverlaging. Men had dit al enkele dagen zien aanko
men. Wel verwacht men een positieve invloed op de koersen
van obligaties. De daling van de rente in ons land was al
enkele dagen merkbaar in lagere h.vpotheektarieven en ho
gere. afgifteprijzen voor spaar-, bank- en pandbrieven,
waardoor de rendementen op deze stukken op een steeds
lager niveau belandden.
ARNHEM (ANP) - De ingrijpende
en gecompliceerde reparatie in het
nucleaire gedeel te van de kerncen
trale in Dodewaard, die volgende
week begint en ongeveer drie
maanden in beslag zal nemen, zal
ruim zes miljoen gulden kosten.
Dit heeft directeur ir. R. van Erpers
Royaards van de gemeenschappe
lijke kernenergiecentrale Neder
land GKN. exploitante van Dode
waard. donderdag gezegd op een
persconferentie in Arnhem. Van Er-
pers noemde de operatie op zichzelf
ongevaarlijk, mits in verband met
radio-actieve straling de noodzake
lijke voorzorgs- en veiligheids
maatregelen worden getroffen. De
reparatie betreft de aansluiting
van een koelwaterleiding op het
reactorvat van de centrale, die na
14 jaar bedrijf haarscheurtjes ver
toont. Omdat het gaat om een in
greep aan de gedeeltelijk nog met
splijtstog geladen reactor, moet
vooral gewerkt worden met op af
stand bediend gereedschap en on
der zeer strenge veiligheidsmaatre
gelen.
Tijdens de reparatie in Dode
waard zai ook de jaarlijkse splijt
stofwisseling plaatsvinden, ge
combineerd met een omvangrijke
inspectie- en onderhoudsbeurt.
ARNHEM - Bij de KEMA in Am-
hem oefent een werknemer op een
model-koelwaterinlaat van een
reactorvat van de kerncentrale in
Dodewaard.
UTRECHT (ANP) - Volgens
voorlopige cijfers heeft de FNV
vorig jaar ongeveer 20.000 le
den verloren, minder overi
gens dan in 1981 toen de groot
ste vakcentrale 38.000 leden
verloor. Het CNV - dat de afge
lopen jaren stabiel bleef - re
kent voor 1982 voor het eerst
op een fors ledenverlies van
8000.
De FNV telde op 1 december 1.004 901
leden en men vreest iri 1983 ondanks
driftige ledenwervingsacties onder het
magische' cijfer van een miljoen te zak
ken.
Bij het CNV had men alleen nog de cij
fers over de eerste drie kwartalen maar
bestuurder Boer houdt het erop dat het
CNV eind 1982 338.000 leden telde tegen
346.000 eind 1981. Beide vakcentrales
wijten het ledenverlies vooral aan de
economische recessie. Vooral mensen
die zonder werk raken zeggen hun vak
bondslidmaatschap op.
Bij de FNV was de industriebond de
grootste verliezer tmin 12.000 leden,
min 17 000 in 1981). De bouwbond ver
loor er 8000 met als in '81). de voedings
bond 2000. de vervoersbond en de grafi
sche bond elk circa 1000. De ambtena
renbond AbvaKabo die in 1981 nog
4000 leden verloor bleef in 82 ongeveer
stabiel en de dienstenbond ook. De on
derwijzersbond Abop boekte een forse
ledenwinst (3000).
Dat het CVN - dat zich altijd op een
honkvaste achterban beriep - nu dan
toch een fors ledenverlies incasseert
wijt CNV-bestuurder Boer aan een
soort naijl-effect. Wat bij de FNV al een
paar jaar gebeurt krijgen wij nu ook op
ons dak. Bovendien telt het CNV - on
danks het toetreden van de 54.000 leden
tellende katholieke onderwijzersbond
KOV in 1982 - meer dan een vijfde deel
van z'n aanhang in het onderwijs, een
sector waar de werkgelegenheid de
laatste tijd in hoog tempo afkalft en
daarmee ook de inzet om vakbondslid
te worden of te blijven.
Wat 1983 betreft hopen de vakcentra
les verder verlies binnen dc perken te
kunnen houden. Praten over leden
winst vinden ze niet realistisch. Daar
is de tijd niet naar, lieten de woord
voerders weten.
Feiten van de
commissie-Beek
Sinds gisteren ligt voor het
kabinetrLubbers een rap-
port klaar van de 'commissie-
- -| Beek'. Een naam die staat
voor een gezelschap deskun
digen, dat in acht maanden tijd een stu
die heeft verricht naar de gevolgen van
stilleggen, sluiten en gewoon door
draaien van de twee Nederlandse kern
centrales. die in Borssele en in Dode
waard. Het rapport bevat een aantal
conclusies, waarvan met kan worden
gezegd dat ze opzienbarend zijn. Al eer
der was bijvoorbeeld op grond van bere
keningen vastgesteld dat voortijdige
sluiting van de beide kerncentrales een
bedrag in de orde van grootte van 6
miljard zou gaan kosten. Al eerder was
daarbij ln ogenschouw genomen dat in
het geval Borssele een totaal verlies
van 1500 arbeidsplaatsen (de centrale
zelf en onder meer de economisch aan
de centrale 'gekoppelde' fabnek van
Pechiney) het gevolg zou zijn. En al eer
der was eveneens de conclusie getrok
ken dat het bij sluiting van de centrale
om maatschappelijke kosten gaat: de
overheid zou tot het initiatief van slui
ting moeten overgaan en die beslissing
zou financieel (dus) niet op de exploi
tanten van de centrales kunnen worden
verhaald. De commissie-Beek heeft dus
bij haar werk de verdienste gehad aller
lei verspreid onderzoek (vaak door min
of meer betrokkenen verricht) te verza
melen, opnieuw te toetsen en daarover
in onafhankelijkheid te rapporteren.
Zodoende is een hoeveelheid objectieve
gegevens gebundeld, die in de verdere
discussie en de besluitvorming over de
toekomstige energievoorziening een rol
kunnen spelen.
Het is tegelijk goed om vast te stellen
dat het werk en de uitkomst van de
commissie-Beek hun beperkingen heb
ben. Daarop zal de kritiek zich onge
twijfeld richten. Het gezelschap des
kundigen is er bijvoorbeeld bij zijn be
rekeningen van uitgegaan wat de kos
ten van sluiting, stilleggen en/of door
draaien van de beide kerncentrales zou
den zijn wanneer zij zouden worden ver
vangen door kolencentrales. Boven
dien is de fïnancieel-economische kant
van het onderzoek het zwaartepunt ge
worden. In andere richtingen heeft men
zich aanzienlijk minder ver begeven.
Maar die beperkingen waren gevolg
van de opdracht aan de commissie-
Beek in mei vorig jaar. Het ging er na
melijk om in korte tijd een beeld te krij
gen wat er zoal komt kijken bij een
eventuele beslissing om de huidige pro-
duktie van kernenergie in Nederland te
beëindigen. Overigens is die vraag poli
tiek gezien op het ogenblik niet eens
aan de orde. Het huidige CD A-WD-ka-
binet stoelt op een meerderheid in de
tweede kamer, die er niet aan denkt om
Borssele en/of Dodewaard te sluiten of
stil te leggen.
Toen de commissie-Beek aan het
werk ging lag dat (nog) anders. Mi
nister Terlouw van economische zaken
heeft de club van deskundigen in mei
vorig jaar geïnstalleerd, toen hij zelf al
demissionair bewindsman was. In zijn
korte ministersloopbaan had hij veel
moeite gehad om de commissie te be
mannen. zodat er veel later dan men
zich had voorgesteld aan de studie kon
worden begonnen. In feite was de be
slissing om een commissie deze vragen
te laten beantwoorden een uitvloeisel
van het regeerakkoord dat CDA, PvdA
en D'66 met het oog op de vorming van
het kabinet-Van Agt II hadden geslo
ten. De socialisten waren in het voor
jaarvan 1981 de verkiezingen ingegaan
met het 'strijdpunt' dat de beide kern
centrales in Nederland op termijn die
nen te worden gesloten. Ook D'66
hechtte sterk aan een onderzoek naar
de gevolgen van een dergelijke stap. In
de regeringsverklaring van het kabinet
dat in november 1981 aantrad werd als
compromis-oplossing voor het vraag
stuk van al dan niet voortzetting van de
kemenergieproduktie in Nederland
aangekondigd dat een groep deskundi
gen een onderzoek naar de gevolgen
zou starten. Er was bovendien haast bij
binnen een half jaar diende een rapport
op tafel te liggen. Van de haast is niet
veel terechtgekomen, want het heeft
even lang geduurd om de commissie-
Beek samen te stellen als het onderzoek
van dit gezelschap aan tijd in beslag
heeft genomen. Verder was de harde po
litieke noodzaak van het onderzoek
vervallen op het moment dat de com
missie met haar studie begon: de socia
listen hadden toen (mei 1982) het kabi
net al verlaten.
Toch ligt het rapport nu op tafel en
het is alleen maar zinvol dat het on
derzoek (achteraf nog betrekkelijk snel)
is afgerond. De commissie-Beek is vol
gens haar opdracht 'feiten-zoekend' be
zig geweest. Aan verzameld feitenmate
riaal is in dit soort zaken vaak grote
behoefte. Beek en zijn deskundigen
hebben zichzelf van een oordeel ont
houden. Ook dat was conform de op
dracht voor de studie. Te velen hebben
de afgelopen jaren in dit soort gevoelige
en ingewikkelde vraagstukken als
kernenergie al stellingen betrokken
voordat er voldoende feiten op tafel la
gen. En dat heeft de discussie en de be
sluitvorming erover bepaald niet een
voudiger gemaakt.
vdM
Hakenkruis - De rechtbank in Frank
furt heeft een 25-jarige automonteur
donderdag een boete van 650 gulden
opgelegd omdat hij een ring droeg met
het hakenkruismotief
Gebruik van het Hitleriaanse haken
kruis is in de Bondsrepubliek bij de wet
verboden
De man. die er al eens op was betrapt
dat hij swastikavlaggetjes in zijn auto
had. is vroeger veroordeeld wegens
overtreding van de vuurwapenwet.